David Anderson: Your brain is more than a bag of chemicals

David Anderson: Beyniniz bir kap kimyasal çorbadan daha fazlasıdır

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Ömer Aksoy Gözden geçirme: Ozan Zaloğlu

So raise your hand if you know someone

Yakın ailesinde ya da arkadaşlarının arasında

in your immediate family or circle of friends

herhangi bir çeşit akıl hastalığından muzdarip

who suffers from some form of mental illness.

birileri varsa elini kaldırsın.

Yeah. I thought so. Not surprised.

Evet. Ben de öyle düşünmüştüm. Sürpriz olmadı.

And raise your hand if you think that

Ve eğer meyve sinekleri üzerine yapılan temel bir araştırmanın

basic research on fruit flies has anything to do

insanlarda akıl hastalıklarını anlamakla uzaktan veya yakından

with understanding mental illness in humans.

ilgili olduğunu düşünüyorsanız elinizi kaldırın.

Yeah. I thought so. I'm also not surprised.

Evet. Ben de öyle düşünmüştüm. Yine hiç şaşırmadım.

I can see I've got my work cut out for me here.

Burada tam da bana göre bir iş olduğunu görebiliyorum.

As we heard from Dr. Insel this morning,

Bu sabah Dr. Insel'den duyduğumuz gibi,

psychiatric disorders like autism, depression and schizophrenia

şizofreni, depresyon ve otizm gibi psikiyatrik bozukluklar

take a terrible toll on human suffering.

insanlar üzerinde çok yıpratıcı sonuçlar yaratır.

We know much less about their treatment

Biz bunların tedavisi ve temel mekanizmalarının

and the understanding of their basic mechanisms

anlaşılması hakkında, bedensel hastalıklardan

than we do about diseases of the body.

çok daha az bilgiye sahibiz.

Think about it: In 2013,

Bir düşünün: 2013'te,

the second decade of the millennium,

milenyumun ikinci 10 yılında,

if you're concerned about a cancer diagnosis

eğer bir kanser teşhisi ile ilgili endişeleriniz varsa

and you go to your doctor, you get bone scans,

doktorunuza gidersiniz, kemik taramaları

biopsies and blood tests.

biyopsiler ve kan testleri yaptırırsınız.

In 2013, if you're concerned about a depression diagnosis,

2013'te, eğer depresyon ile ilgili endişeleriniz varsa

you go to your doctor, and what do you get?

doktorunuza gidiyorsunuz ve ne alıyorsunuz?

A questionnaire.

Bir anket.

Now, part of the reason for this is that we have

Şimdi, bunun nedeninin bir parçası sahip olduğumuz

an oversimplified and increasingly outmoded view

basitleştirilmiş ve giderek demode olan

of the biological basis of psychiatric disorders.

psikiyatrik bozuklukların biyolojik temelidir.

We tend to view them --

Biz onlara

and the popular press aids and abets this view --

-- ki bunda popüler basının payı da var --

as chemical imbalances in the brain,

sanki beyin dopamin, serotonin ve norepinefrinden oluşan

as if the brain were some kind of bag of chemical soup

bir kimyasal çorbaymış da bu hastalıklar da bu çorbadaki

full of dopamine, serotonin and norepinephrine.

kimyasal dengesizliklermiş gibi yaklaşmaya meyilliyiz.

This view is conditioned by the fact

Bu görüş şu gerçek tarafından şartlandırılmıştır:

that many of the drugs that are prescribed to treat these disorders,

Prozac gibi, bu rahatsızlıkları tedavi için verilen ilaçlar

like Prozac, act by globally changing brain chemistry,

beyin kimyasını değiştirecek şekilde hareket eder,

as if the brain were indeed a bag of chemical soup.

sanki beyin kimyasal bir çorbaymış gibi.

But that can't be the answer,

Ama cevap bu olamaz,

because these drugs actually don't work all that well.

çünkü bu ilaçlar aslında o kadar da iyi çalışmıyor.

A lot of people won't take them, or stop taking them,

Birçok insan pek de hoş olmayan yan etkilerinden dolayı

because of their unpleasant side effects.

artık bu ilaçları almıyor ya da almaktan vazgeçiyor.

These drugs have so many side effects

Bu ilaçların çok fazla yan etkisi var,

because using them to treat a complex psychiatric disorder

çünkü karmaşık bir psikiyatrik bozukluğun tedavisi için bunları kullanmak

is a bit like trying to change your engine oil

arabanızın motor yağını motor bloğunun tamamının

by opening a can and pouring it all over the engine block.

üzerine yağ dökerek değiştirmeye benzer.

Some of it will dribble into the right place,

Evet bir kısmı doğru yere ulaşacaktır,

but a lot of it will do more harm than good.

ancak büyük bir kısmı yarardan çok zarar verecektir.

Now, an emerging view

Şimdi, bu sabah

that you also heard about from Dr. Insel this morning,

Dr.Insel'in de bahsettiği yükselen bir görüş var,

is that psychiatric disorders are actually

psikiyatrik bozukluklar aslında

disturbances of neural circuits that mediate

ruh hali, duygu ve duygulanım ile ilgili sinir ağlarında görülen bozukluklardır.

emotion, mood and affect.

When we think about cognition,

Bilgi işlem açışından düşündüğümüzde,

we analogize the brain to a computer. That's no problem.

hemen beyni bir bilgisayara benzetiriz. Bu problem değil.

Well it turns out that the computer analogy

Ancak, bu bilgisayar benzetmesi duygular konusunda da

is just as valid for emotion.

aynı ölçüde geçerli olabilir.

It's just that we don't tend to think about it that way.

Sadece biz bunu böyle görmeye pek alışkın değiliz.

But we know much less about the circuit basis

Ancak kimyasal dengesizlik hipotezinin çok yaygın olmasından dolayı

of psychiatric disorders

psikiyatrik hastalıkların devresel temeli hakkında

because of the overwhelming dominance

of this chemical imbalance hypothesis.

çok daha az bilgiye sahibiz.

Now, it's not that chemicals are not important

Bu demek değil ki kimyasallar psikiyatrik bozukluklarda

in psychiatric disorders.

hiçbir öneme sahip değil.

It's just that they don't bathe the brain like soup.

Sadece, beyin yalnızca kimyasallardan oluşan bir çorba değil.

Rather, they're released in very specific locations

Bunun yerine, kimyasallar beyindeki bilgi akışını değiştirmek için

and they act on specific synapses

oldukça karmaşık bölgelerde salınırlar ve karmaşık sinapsları etkilerler.

to change the flow of information in the brain.

So if we ever really want to understand

Eğer psikiyatrik hastalıkların biyolojik temellerini anlamayı

the biological basis of psychiatric disorders,

gerçekten istiyorsak, kimyasalların etki gösterdiği beyindeki bu bölgelerin

we need to pinpoint these locations in the brain

tam olarak nerelerde bulunduklarını tespit etmeliyiz.

where these chemicals act.

Otherwise, we're going to keep pouring oil all over our mental engines

Aksi takdirde zihinsel mekanizmalarımızın her yerine yağ dökmeye devam edecek

and suffering the consequences.

ve bunun sonuçlarına katlanacağız.

Now to begin to overcome our ignorance

Beyin kimyasının sinir ağları üzerindeki etkileri üzerindeki

of the role of brain chemistry in brain circuitry,

bilgisizliğimizin önüne geçmek için,

it's helpful to work on what we biologists call

biyologlar olarak "model organizmalar" tabirini kullandığımız

"model organisms,"

animals like fruit flies and laboratory mice,

meyve sineği ve laboratuvar faresi gibi hayvanların üzerinde güçlü genetik teknikler uygulayarak,

in which we can apply powerful genetic techniques

bu sabah dinlediğiniz Allan Jones'un konuşmasında bahsi geçen spesifik sinir sınıflarını

to molecularly identify and pinpoint

specific classes of neurons,

as you heard about in Allan Jones's talk this morning.

moleküler olarak saptamak ve yerlerini tespit etmek için çalışmalar yapmak yardımcı olacaktır.

Moreover, once we can do that,

Şayet bunu yapabilirsek, etkin bir şekilde spesifik nöronları aktifleştirebilir

we can actually activate specific neurons

or we can destroy or inhibit the activity of those neurons.

veya bu nöronların faaliyetlerini yok edebilir veya engelleyebiliriz.

So if we inhibit a particular type of neuron,

Eğer belli bir nöron türünü engeller ve bir davranışa ket vurulduğunu bulgularsak,

and we find that a behavior is blocked,

we can conclude that those neurons

bu nöronların bu davranış için gerekli olduğu bulgusuna ulaşabiliriz.

are necessary for that behavior.

On the other hand, if we activate a group of neurons

Diğer yandan eğer bir grup nöronu etkinleştirir

and we find that that produces the behavior,

ve bunun bir davranışı tetiklediğini gözlemlersek,

we can conclude that those neurons are sufficient for the behavior.

bu nöronların bu davranışla ilintili olduğu sonucuna varırız.

So in this way, by doing this kind of test,

Bu yolla, böyle bir test uygulayarak,

we can draw cause and effect relationships

önemli sinir ağlarında bulunan spesifik nöronlar ile

between the activity of specific neurons

belli davranışlar arasında neden sonuç ilişkilerini kurabiliriz,

in particular circuits and particular behaviors,

her ne kadar bunu insanlar üzerinde yapmak şu anda imkansız olmasa da,

something that is extremely difficult, if not impossible,

to do right now in humans.

son derece zordur.

But can an organism like a fruit fly, which is --

Ancak harika bir model organizma olan meyve sineği gibi bir canlı;

it's a great model organism

because it's got a small brain,

zira küçük bir beyne sahip olması, karmaşık ve sofistike davranışlar sergileyebilmesi

it's capable of complex and sophisticated behaviors,

çabuk üremesi ve maliyetinin ucuz olması gibi özelliklere sahip

it breeds quickly, and it's cheap.

But can an organism like this

böyle bir canlı, nasıl olur da

teach us anything about emotion-like states?

bize duygu benzeri durumlarla ilgili bir şey öğretebilir?

Do these organisms even have emotion-like states,

Bu organizmaların duyguya benzer hâlleri var mı,

or are they just little digital robots?

yoksa sadece küçük dijital robotlar mı?

Charles Darwin believed that insects have emotion

Charles Darwin böceklerin duygulara sahip olduğuna

and express them in their behaviors, as he wrote

ve bunları davranışlarıyla ifade ettiklerine inanıyordu, kendisinin

in his 1872 monograph on the expression of the emotions in man and animals.

1872'de insan ve hayvanlarda duyguların ifadesi üzerine yazdığı incelemede belirttiği üzere.

And my eponymous colleague, Seymour Benzer, believed it as well.

Ayrıca kıymetli meslektaşım Seymour Benzer de buna inanıyordu.

Seymour is the man that introduced the use of drosophila

Seymour, 60'lı yıllarda CalTech'de genler ve davranışlar arasındaki

here at CalTech in the '60s as a model organism

ilişkileri araştırmak için meyve sineğini ilk defa

to study the connection between genes and behavior.

model organizma olarak kullanan kişidir.

Seymour recruited me to CalTech in the late 1980s.

1980'lerin sonuna doğru Seymour beni CalTech'de işe aldı.

He was my Jedi and my rabbi while he was here,

Orada olduğu süre boyunca benim gurum oldu

and Seymour taught me both to love flies

ve Seymour bana hem sinekleri sevmeyi

and also to play with science.

hem de bilimle oynamayı öğretti.

So how do we ask this question?

Bu soruyu nasıl sorabiliriz?

It's one thing to believe that flies have emotion-like states,

Sineklerin duygu benzeri haller gösterdiklerine inanmak dışında,

but how do we actually find out whether that's true or not?

bu kanının gerçekten doğru olup olmadığını nasıl anlayabiliriz?

Now, in humans we often infer emotional states,

Şimdi, insanlarda duygusal durumları, ilerleyen konuşmalarda açıklanacağı üzere mimiklerden anlarız.

as you'll hear later today, from facial expressions.

However, it's a little difficult to do that in fruit flies.

Ancak meyve sineklerinde bu gözlemi yapmak pek kolay değil.

(Laughter)

(Kahkaha)

It's kind of like landing on Mars

Bu tıpkı Mars'a iniş yaptıktan sonra, uzay gemisinin penceresinden

and looking out the window of your spaceship

at all the little green men who are surrounding it

etrafınızı kuşatan bütün yeşil adamlara bakıp, "Bu yaratıkların

and trying to figure out, "How do I find out

duygularının olup olmadığını nasıl anlarım?" sorusunu sormaya benziyor.

if they have emotions or not?"

What can we do? It's not so easy.

Ne yapabiliriz? Bu pek kolay değil.

Well, one of the ways that we can start

Başlamak için öncelikle tahrik olma gibi duygu benzeri hallerin genel karakteristiklerini veya özellikleri ele alıp,

is to try to come up with some general characteristics

or properties of emotion-like states

such as arousal, and see if we can identify

sineklerde bu özellikleri gösterebilecek davranışlardan herhangi birini tespit edip edemeyeceğimize bakarız.

any fly behaviors that might exhibit some of those properties.

So three important ones that I can think of

Bu özellikler arasında önemli olduğunu varsaydığım üç tanesi

are persistence, gradations in intensity, and valence.

devamlılık, şiddetin derecelenmesi ve değerliktir.

Persistence means long-lasting.

Devamlılık duygunun uzun süre devam etmesi özelliğidir.

We all know that the stimulus that triggers an emotion

Hepimiz biliyoruz ki bir uyaran bir duyguyu tetikler

causes that emotion to last long after the stimulus is gone.

ve uyaranın kesilmesinden sonra da duygu devam eder.

Gradations of intensity means what it sounds like.

Şiddetin derecelenmesi de anlaşılacağı üzere

You can dial up the intensity or dial down the intensity of an emotion.

Bir duygunun şiddetinin az veya çok olmasıdır.

If you're a little bit unhappy, the corners of your mouth

Eğer biraz mutsuzsanız, ağzınızın köşeleri

turn down and you sniffle,

aşağı iner ve burnunuzu çekersiniz,

and if you're very unhappy, tears pour down your face

eğer çok mutsuzsanız, gözyaşları akıtmaya başlar

and you might sob.

ve ağlayabilirsiniz.

Valence means good or bad, positive or negative.

Değerlik bir duygunun iyi veya kötü, pozitif veya negatif olmasıdır.

So we decided to see if flies could be provoked into showing

Bu yüzden biz de sinekleri piknik masasında sizi taciz eden meşhur eşek arılarının sergilediği türden

the kind of behavior that you see

by the proverbial wasp at the picnic table,

bir davranış sergilemeleri için kışkırtmaya karar verdik,

you know, the one that keeps coming back to your hamburger

Siz de yaşamışsınızdır, ne kadar şiddetli bir şekilde elinizi sallayarak

the more vigorously you try to swat it away,

uzaklaştırmaya çalışsanız da hamburgerinize geri konarlar,

and it seems to keep getting irritated.

ve her seferinde daha da kızgınlaşırlar.

So we built a device, which we call a puff-o-mat,

Bunun için biz de puff-o-mat adını verdiğimiz bir cihaz yaptık.

in which we could deliver little brief air puffs to fruit flies

Bu cihaz laboratuvar masasındaki plastik tüplerde bulunan

in these plastic tubes in our laboratory bench

meyve sineklerine küçük ve ani hava akımları üfleyerek

and blow them away.

onları geri püskürttü.

And what we found is that if we gave these flies

Eğer bu sineklere puff-o-mat ile seri bir şekilde hava akımları yollarsak

in the puff-o-mat several puffs in a row,

they became somewhat hyperactive

hiperaktif davranmaya başladıklarını ve hava akımları kesildikten sonra bile bir süre şiddetle uçuşmaya

and continued to run around for some time after the air puffs actually stopped

devam ettiklerini ve sakinleşmelerinin zaman aldığını gördük.

and took a while to calm down.

So we quantified this behavior

CalTech elektrik mühendisliği departmanındaki iş arkadaşım Pietro Perona tarafından geliştirilen

using custom locomotor tracking software

developed with my collaborator Pietro Perona,

özel lokomotor izleyici yazılımımızı kullanarak bu davranışın nicel ölçümünü yaptık.

who's in the electrical engineering division here at CalTech.

And what this quantification showed us is that,

Nicel ölçümlerimizin sonucunda

upon experiencing a train of these air puffs,

seri hava akımlarına maruz kalan sineklerin hiperaktiviteye benzer bir duruma girdiğini,

the flies appear to enter a kind of state of hyperactivity

which is persistent, long-lasting,

bu durumun bir süre daha devamlılık gösterdiğini

and also appears to be graded.

ve kademeli olduğunu gördük.

More puffs, or more intense puffs,

Daha fazla veya daha şiddetli hava akımı

make the state last for a longer period of time.

görülen durumun daha uzun süre devam etmesini sağlıyor.

So now we wanted to try to understand something

Bu durumun süresinin hangi etken tarafından kontrol edildiğini anlamak istedik.

about what controls the duration of this state.

So we decided to use our puff-o-mat

Bunun üzerine puff-o-mat ve otomatik izleme yazılımımızı kullanarak

and our automated tracking software

to screen through hundreds of lines of mutant fruit flies

yüzlerce tür mutant meyve sineğini izleyerek bunların arasından

to see if we could find any that showed abnormal responses to the air puffs.

hava akımlarına anormal tepki gösteren türlerin olup olmadığını test ettik.

And this is one of the great things about fruit flies.

Bu meyve sineklerinin en güzel özelliklerinden biri.

There are repositories where you can just pick up the phone

Sadece telefonu elinize alarak arayabileceğiniz depolardan

and order hundreds of vials of flies of different mutants

farklı mutantlardan oluşan yüzlerce şişe sipariş ederek

and screen them in your assay and then find out

denemeleriniz boyunca onları izleyerek

what gene is affected in the mutation.

hangi genin mutasyondan etkilendiğini görebiliyorsunuz.

So doing the screen, we discovered one mutant

İzlemelerimiz sırasında, bir mutantın diğerlerine kıyasla

that took much longer than normal to calm down

hava akımlarından sonra sakinleşmesinin çok daha uzun sürdüğünü gözlemledik,

after the air puffs,

and when we examined the gene that was affected in this mutation,

ve bu mutasyonda hangi genin etkilendiğini araştırdığımızda,

it turned out to encode a dopamine receptor.

bunun dopamine reseptör kodunu taşıyan gen olduğunu gördük.

That's right -- flies, like people, have dopamine,

Gördüğünüz üzere -- sinekler de tıpkı insanlar gibi dopamine sahip,

and it acts on their brains and on their synapses

ve dopamin reseptör molekülleri aracılığı ile beyinlerini ve sinapslarını etkiliyor,

through the same dopamine receptor molecules

that you and I have.

tıpkı sizde ve bende olduğu gibi.

Dopamine plays a number of important functions in the brain,

Dopamin beyindeki birçok önemli fonksiyonda rol oynar,

including in attention, arousal, reward,

bunların arasında dikkat, tahrik olma, ödüllendirme

and disorders of the dopamine system have been linked

ve uyuşturucu kullanımı da dahil olmak üzere dopamin sistemi ile ilişkili Parkinson ve ADHD gibi birçok akıl hastalığı bulunmaktadır.

to a number of mental disorders including drug abuse,

Parkinson's disease, and ADHD.

Genetikte yaklaşımlar biraz sezgilere aykırıdır.

Now, in genetics, it's a little counterintuitive.

Bir şeyin normal fonksiyonunun ne olduğunu

We tend to infer the normal function of something

by what doesn't happen when we take it away,

o etkeni ortadan kaldırdığımızda ne olmadığıyla,

ve o etkeni ortadan kaldırdığımızda gördüğümüzün tersi üzerinden saptarız.

by the opposite of what we see when we take it away.

So when we take away the dopamine receptor

Eğer dopamin reseptörünü çıkardığımız zaman

sineklerin sakinleşmesi daha uzun sürüyorsa,

and the flies take longer to calm down,

from that we infer that the normal function of this receptor and dopamine

bundan biz bu reseptörün ve dopaminin normal fonksiyonunun

hava akımından sonra sineklerin daha hızlı sakinleşmesini sağladığı sonucuna varıyoruz.

is to cause the flies to calm down faster after the puff.

And that's a bit reminiscent of ADHD,

Bu insanlarda dopamin sistemi bozuklukları ile ilişkilendirilmiş ADHD'yi andırıyor.

which has been linked to disorders of the dopamine system in humans.

Indeed, if we increase the levels of dopamine in normal flies

Kuşkusuz, eğer normal sineklerin dopamin seviyelerini

by feeding them cocaine

onlara kokain vererek yükseltirsek

after getting the appropriate DEA license

tabi narkotikten uygun izinleri aldıktan sonra

— oh my God -- (Laughter) —

-- Aman tanrım! -- (Kahkaha) --

we find indeed that these cocaine-fed flies

Kokain kullanan sineklerin kuşkusuz

calm down faster than normal flies do,

diğer sineklerden daha hızlı sakinleştiklerini görürüz,

and that's also reminiscent of ADHD,

ki bu da bize genellikle kokainin etki mekanizmasına benzeyen Ritalin gibi ilaçlarla

which is often treated with drugs like Ritalin

that act similarly to cocaine.

tedavi edilen ADHD'yi anımsatıyor,

So slowly I began to realize that what started out

Böylelikle şakacı bir şekilde meyve sineklerini illet ederek başlayan bu deneylerin

as a rather playful attempt to try to annoy fruit flies

insanlardaki psikiyatrik hastalıklarla bağlantılı olabileceğini zamanla kavramaya başladım.

might actually have some relevance to a human psychiatric disorder.

Now, how far does this analogy go?

Peki bu benzetmeyi nereye kadar götürebiliriz?

As many of you know, individuals afflicted with ADHD

Birçoğunuzun bildiği üzere ADHD'li bireyler aynı zamanda

also have learning disabilities.

öğrenme güçlüğü çekmektedirler.

Is that true of our dopamine receptor mutant flies?

Peki bu dopamin reseptörü mutasyonuna sahip sineklerimiz için geçerli mi?

Remarkably, the answer is yes.

Şaşırtıcı olabilir ama cevabımız, Evet.

As Seymour showed back in the 1970s,

Seymour'un 1970'lerde gösterdiği gibi

flies, like songbirds, as you just heard,

sinekler, muhabbet kuşları gibi öğrenme yeteneğine sahiptir.

are capable of learning.

You can train a fly to avoid an odor, shown here in blue,

Bir sineği bir kokudan , burada maviyle gösterilmiştir, uzak durması için eğitebilirsiniz.

if you pair that odor with a shock.

Eğer bu kokuyu elektrik şokuyla birlikte şartlarsanız.

Then when you give those trained flies the chance to choose

Bundan sonra eğitilmiş sineklere şokla eşleştirilmiş koku olan tüple

between a tube with the shock-paired odor and another odor,

başka bir kokulu tüp arasında seçim yapma şansı verirseniz

it avoids the tube containing the blue odor that was paired with shock.

şokla eşleştirilmiş mavi kokulu tüpten uzak duracaktır.

Well, if you do this test on dopamine receptor mutant flies,

Şayet bu testi dopamin reseptörü mutasyonuna sahip sinekler üzerinde yaparsanız

they don't learn. Their learning score is zero.

öğrenmezler. Öğrenme puanları sıfırdır.

They flunk out of CalTech.

CalTech'de sınıfta kaldılar.

So that means that these flies have two abnormalities,

Demek ki bu sineklerin iki tür anormal davranışı

or phenotypes, as we geneticists call them,

ya da fenotipi var, genetikçiler arasında kullandığımız tabiriyle,

that one finds in ADHD: hyperactivity and learning disability.

aynı zamanda ADHD'de de görülen: hiperaktivite ve öğrenme güçlüğü.

Now what's the causal relationship, if anything, between these phenotypes?

Şayet varsa, bu iki fenotip arasındaki nedensel ilişki nedir?

In ADHD, it's often assumed that the hyperactivity

ADHD'de genel kanı hiperaktivitenin öğrenme güçlüğüne sebep olduğu yönündedir.

causes the learning disability.

The kids can't sit still long enough to focus, so they don't learn.

Çocukların sürekli hareket halinde olmaları odaklanmalarını engellediği için öğrenemezler.

But it could equally be the case that it's the learning disabilities

Ancak bu durum aynı oranda öğrenme güçlüklerinin hiperaktiviteye

that cause the hyperactivity.

sebep olduğu yönünde de yorumlanabilir.

Because the kids can't learn, they look for other things to distract their attention.

Çocuklar öğrenemedikleri için dikkatlerini dağıtacak başka şeyler arıyor olabilirler.

And a final possibility is that there's no relationship at all

Son bir olasılık olarak da öğrenme güçlükleri ve hiperaktivite arasında hiçbir bağ olmaması,

between learning disabilities and hyperactivity,

but that they are caused by a common underlying mechanism in ADHD.

ama ikisinin de ADHD'nin altında yatan mekanizmadan kaynaklanması.

Now people have been wondering about this for a long time

Herkes bunun insanlarda neden kaynaklandığını uzun bir zamandır

in humans, but in flies we can actually test this.

merak ediyor, ancak sineklerde bunu oturup test edebiliriz.

And the way that we do this is to delve deeply into the mind

Bunu sineklerin zihninin derinliklerine dalıp,

of the fly and begin to untangle its circuitry using genetics.

genetik aracılığıyla beyninin düğümlerini çözerek yapıyoruz.

We take our dopamine receptor mutant flies

Dopamin reseptörü mutasyonuna sahip sineğimizi ve

and we genetically restore, or cure, the dopamine receptor

dopamin reseptörü geninin iyi bir kopyasını alıp genetik yollarla sineğin beynine

by putting a good copy of the dopamine receptor gene

dopamin reseptörünü geri koyuyoruz veya tedavi ediyoruz.

back into the fly brain.

But in each fly, we put it back only into certain neurons

Ancak her bir sinek için, bu geni sadece belli nöronlara koyuyoruz

and not in others, and then we test each of these flies

ve diğerlerine koymuyoruz, akabinde her sineği öğrenme yetenekleri

for their ability to learn and for hyperactivity.

ve hiperaktivite açısından test ettik.

Remarkably, we find we can completely dissociate these two abnormalities.

Daha da önemlisi bu iki anormalliği birbirlerinden tamamen ayırabildiğimizi bulguladık.

If we put a good copy of the dopamine receptor back

Eğer dopamin reseptörü geninin iyi bir kopyasını

in this elliptical structure called the central complex,

burada gördüğünüz eliptik yapıya, yani merkezi komplekse koyarsak,

the flies are no longer hyperactive, but they still can't learn.

sineklerin hiperaktivitesi duruyor ancak öğrenme güçlükleri devam ediyor.

On the other hand, if we put the receptor back in a different structure

Öte yandan, eğer reseptörü başka bir yapı olan mantar kitlesine geri koyarsak

called the mushroom body,

the learning deficit is rescued, the flies learn well,

öğrenme güçlükleri ortadan kalkıyor ve sinekler öğrenebiliyor,

but they're still hyperactive.

ancak hiperaktivite devam ediyor.

What that tells us is that dopamine

Buradan dopaminin bir çorba gibi

is not bathing the brain of these flies like soup.

sineğin beyninin her yerini kaplamadığını anlıyoruz.

Rather, it's acting to control two different functions

Aksine iki farklı sinir ağında iki ayrı fonksiyonu kontrol etmesi üzerine

on two different circuits,

so the reason there are two things wrong with our dopamine receptor flies

dopamin reseptörü mutasyonuna sahip sineklerin iki bozukluğa sahip olmasının sebebinin

is that the same receptor is controlling two different functions

aynı reseptörün beynin iki farklı bölgesinde iki farklı fonksiyonu

in two different regions of the brain.

kontrol etmesi olduğunu anlıyoruz.

Whether the same thing is true in ADHD in humans

Aynı şeyin ADHD'li insanlarda da geçerli olup olmadığını

we don't know, but these kinds of results

bilmiyoruz, ancak bu türden sonuçlar

should at least cause us to consider that possibility.

en azından bu olasılığı hesaba katmamızı gerektiriyor.

So these results make me and my colleagues more convinced than ever

Bu sonuçlar beni ve çalışma arkadaşlarımı beynin bir kap kimyasal çorba olmadığı,

that the brain is not a bag of chemical soup,

and it's a mistake to try to treat complex psychiatric disorders

ve kompleks psikiyatrik bozuklukların sadece çorbanın tadını değiştirerek

just by changing the flavor of the soup.

tedavi etmeye çalışmanın bir hata olduğu konusunda ikna ediyor.

What we need to do is to use our ingenuity and our scientific knowledge

Şu anda bilimsel birikimimizi ve yaratıcılığımızı kullanarak

to try to design a new generation of treatments

belli psikiyatrik bozukluklarda hasar gören beyindeki belli bölgeleri ve

that are targeted to specific neurons and specific regions of the brain

belli nöronları hedef alan yeni nesil tedavi yöntemleri geliştirmemiz gerekiyor

that are affected in particular psychiatric disorders.

If we can do that, we may be able to cure these disorders

Bunu yapabilirsek, bu zihinsel bozuklukları rahatsız edici

without the unpleasant side effects,

herhangi bir yan etki olmadan tedavi edebiliriz,

putting the oil back in our mental engines,

zihinsel motorlarımızın ihtiyacı olduğu yere yağı koyarak,

just where it's needed. Thank you very much.

tedavi edebiliriz. Çok teşekkür ederim.