Beau Lotto + Amy O'Toole: Science is for everyone, kids included

Beau Lotto + Amy O’Toole: Bilim herkes içindir, çocuklar da dahil

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Pınar Tunçay Gözden geçirme: Diba Szamosi

Beau Lotto: So, this game is very simple.

Bu çok basit bir oyun.

All you have to do is read what you see. Right?

Tek yapacağınız gördüklerinizi okumak. Tamam mı?

So, I'm going to count to you, so we don't all do it together.

Şimdi üçe kadar sayacağım ki hep beraber söyleyelim.

Okay, one, two, three.Audience: Can you read this?

Tamam, 1, 2, 3. Seyirciler: Can you read this? (Bunu okuyabilir misiniz?)

BL: Amazing. What about this one? One, two, three.Audience: You are not reading this.

BL: Harika. Peki ya bunu, 1, 2, 3 Seyirci: You are not reading this. (Bunu okumuyorsunuz..)

BL: All right. One, two, three. (Laughter)

BL: Peki. 1, 2, 3 (Gülüşmeler)

If you were Portuguese, right? How about this one? One, two, three.

Eğer Portekizli olsaydınız... Bunu okuyabiliyor musunuz? 1, 2, 3

Audience: What are you reading?

Seyirci: What are you reading? (Ne okuyorsunuz?)

BL: What are you reading? There are no words there.

BL: Ne okuyorsunuz? Orada kelimeler yok ki.

I said, read what you're seeing. Right?

Ben size ne görürseniz onu okuyun dedim değil mi?

It literally says, "Wat ar ou rea in?" (Laughter) Right?

Orada tam olarak "Wat ar ou rea in?" yazıyor. (Gülüşmeler)

That's what you should have said. Right? Why is this?

Bu şekilde okumanız gerekiyordu. Peki neden böyle oldu?

It's because perception is grounded in our experience.

Çünkü algımızın temeli deneyimlerimizden geliyor.

Right? The brain takes meaningless information

Beyin anlamsız bilgileri alıp

and makes meaning out of it, which means we never see

onlara bir anlam katıyor, yani asla orada olanı

what's there, we never see information,

asla bilgiyi görmüyoruz, sadece

we only ever see what was useful to see in the past.

geçmişte görmenin faydalı olduğu şeyleri görüyoruz.

All right? Which means, when it comes to perception,

Bunun anlamı şu, algı konusunda

we're all like this frog.

hepimiz bu kurbağa gibiyiz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Right? It's getting information. It's generating behavior

Bilgi topluyor. Kullanışlı olan bir davranış

that's useful. (Laughter)

oluşturuyor. (Gülüşmeler)

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Video) Man: Ow! Ow! (Laughter) (Applause)

(Video) Adam: Ah! ahh! (Gülüşmeler) (Alkışlar)

BL: And sometimes, when things don't go our way,

BL: Ve bazen işler istediğimiz gibi gitmediğinde

we get a little bit annoyed, right?

biraz canımız sıkılıyor, değil mi?

But we're talking about perception here, right?

Ama şimdi algıdan bahsediyoruz.

And perception underpins everything we think, we know,

Algı, düşündüğümüz, bildiğimiz, inandığımız her şeyin,

we believe, our hopes, our dreams, the clothes we wear,

inançlarımızın, umutlarımızın, giydiğimiz kıyafetlerin

falling in love, everything begins with perception.

aşık olmamızın altında yatar, her şey algı ile başlar.

Now if perception is grounded in our history, it means

Eğer algının temeli geçmişimizde ise, bunun anlamı,

we're only ever responding according to what we've done before.

sadece daha önce yaptıklarımıza göre tepki verdiğimizdir.

But actually, it's a tremendous problem,

Ama aslında bu çok büyük bir sorun,

because how can we ever see differently?

çünkü, bu durumda bir şeylere nasıl farklı bakabiliriz ki?

Now, I want to tell you a story about seeing differently,

Şimdi size farklı bakmakla ilgili bir hikaye anlatmak istiyorum

and all new perceptions begin in the same way.

ve bütün yeni algılar aynı şekilde başlar.

They begin with a question.

Hepsi bir soruyla başlar.

The problem with questions is they create uncertainty.

Sorularla ilgili problem belirsizlik yaratmalarıdır.

Now, uncertainty is a very bad thing. It's evolutionarily

Belirsizlik çok kötü bir şeydir. Evrimsel olarak kötüdür. Eğer onun

a bad thing. If you're not sure that's a predator, it's too late.

yırtıcı bir hayvan olup olmadığından emin değilseniz, çok geç.

Okay? (Laughter)

Tamam mı? (Gülüşmeler)

Even seasickness is a consequence of uncertainty.

Hatta deniz tutması da belirsizliğin bir sonucudur.

Right? If you go down below on a boat, your inner ears

Eğer bir teknenin içine girerseniz, iç kulağınız size

are you telling you you're moving. Your eyes, because

hareket ettiğinizi söyler. Gözleriniz ise, tekne ile

it's moving in register with the boat, say I'm standing still.

aynı şekilde hareket ettiğinden, dik durduğunuzu söyler.

Your brain cannot deal with the uncertainty of that information, and it gets ill.

Beyniniz bu bilgilerin belirsizliği ile uğraşamaz ve rahatsızlanır.

The question "why?" is one of the most dangerous things you can do,

"Neden?" diye sormak yapabileceğiniz en tehlikeli şeylerden biridir

because it takes you into uncertainty.

çünkü sizi belirsizliğe götürür.

And yet, the irony is, the only way we can ever

Ama gariptir ki yeni bir şey yapabilmemizin

do anything new is to step into that space.

tek yolu o boşluğa adım atmaktır.

So how can we ever do anything new? Well fortunately,

Peki nasıl yeni bir şey yapabiliriz? Şansımıza,

evolution has given us an answer, right?

evrim bize cevabı verdi.

And it enables us to address even the most difficult

Ve en zor sorularla bile uğraşabilmemizi sağlıyor.

of questions. The best questions are the ones that create the most uncertainty.

En iyi sorular, en fazla belirsizlik yaratanlardır.

They're the ones that question the things we think to be true already. Right?

Doğru olduğunu sandığımız şeyleri sorgulayanlardır. Değil mi?

It's easy to ask questions about how did life begin,

Hayatın nasıl başladığı veya evrenin dışında neler

or what extends beyond the universe, but to question what you think to be true already

olduğuna dair sorular sormak kolaydır ama zaten doğru

is really stepping into that space.

olduğuna inandığın bir şeyi sorgulamak, gerçekten o boşluğa adım atmaktır.

So what is evolution's answer to the problem of uncertainty?

Peki evrimin belirsizlik problemine cevabı nedir?

It's play.

Oynamak.

Now play is not simply a process. Experts in play will tell you

Oynamak sadece bir süreç değildir. Oynama üzerine uzmanlar

that actually it's a way of being.

bunun aslında bir var oluş şekli olduğunu söyleyecektir.

Play is one of the only human endeavors where uncertainty

Oynamak, insanların uğraşları içinde belirsizliğin sevildiği sayılı

is actually celebrated. Uncertainty is what makes play fun.

uğraşlardan biridir. Oynamayı eğlenceli yapan şey belirsizliktir.

Right? It's adaptable to change. Right? It opens possibility,

Değil mi? Değişikliğe adapte olabilir. Değil mi? Olasılıklar yaratır ve

and it's cooperative. It's actually how we do our social bonding,

ve işbirliğine açıktır. Aslında biz bu şekilde sosyalleşiriz,

and it's intrinsically motivated. What that means

ve içsel motivasyon sağlar. Bunun anlamı,

is that we play to play. Play is its own reward.

oynamak için oynadığımızdır. Oynamak zaten ödüldür.

Now if you look at these five ways of being,

Şimdi bu beş varoluş şekline bakarsanız,

these are the exact same ways of being you need

bunlar sizin iyi bir bilim insanı olabilmek için ihtiyacınız olan

in order to be a good scientist.

varoluş şekilleriyle aynıdır.

Science is not defined by the method section of a paper.

Bilim bir makalenin yöntem kısmı ile tanımlanmaz.

It's actually a way of being, which is here, and this is true

Aslında buradaki varoluş biçimidir ve bu yaratıcı

for anything that is creative.

olan her şey için geçerlidir.

So if you add rules to play, you have a game.

Eğer oynamanın içine kurallar eklerseniz, bir oyununuz olur.

That's actually what an experiment is.

Aslında deney de budur.

So armed with these two ideas,

Bilimin bir var oluş biçimi olduğu

that science is a way of being and experiments are play,

ve deneylerin oyun olduğu fikirleriyle donanmış olarak

we asked, can anyone become a scientist?

sorduk, herkes bir bilim insanı olabilir mi?

And who better to ask than 25 eight- to 10-year-old children?

Buna en iyi cevabı 25 tane sekiz ila 10 yaş arası çocuktan başka kim verebilir?

Because they're experts in play. So I took my bee arena

Çünkü onlar oynamakta uzmanlar. Ben de arı sahamı

down to a small school in Devon, and the aim of this

Devon'da küçük bir okula götürdüm, ve amacım

was to not just get the kids to see science differently,

sadece çocukların bilimi farklı görmesini sağlamak değil, ayrıca

but, through the process of science, to see themselves differently. Right?

bilimin süreci boyunca kendilerini farklı görmelerini sağlamaktı.

The first step was to ask a question.

İlk adım bir soru sormaktı.

Now, I should say that we didn't get funding for this study

Şunu da belirtmeliyim ki bu çalışma için finansman almadık

because the scientists said small children couldn't make

çünkü bilim insanları küçük çocukların bilime yararlı

a useful contribution to science, and the teachers said kids couldn't do it.

bir katkı sağlayamayacağını söylediler ve öğretmenler de çocuklar yapamaz dediler.

So we did it anyway. Right? Of course.

Ama biz yine de yaptık. Değil mi? Tabi ki.

So, here are some of the questions. I put them in small print

Burada sorulardan bazıları şunlar. Özellikle küçük puntoyla yazdım

so you wouldn't bother reading it. Point is that five of the questions that the kids came up with

ki okumakla uğraşmayın. Olay şu ki, çocukların bulduğu sorulardan beşi

were actually the basis of science publication the last five to 15 years. Right?

aslında son 5 ila 15 yıldır çıkan bilim yayınlarının temeliydi.

So they were asking questions that were significant

Yani çocuklar uzman bilim insanları gibi önemli

to expert scientists.

sorular soruyorlardı.

Now here, I want to share the stage with someone quite special. Right?

Şimdi sahneyi çok özel bir insanla paylaşmak istiyorum.

She was one of the young people who was involved in this study,

Bu çalışmaya katılan genç insanlardan biriydi

and she's now one of the youngest published scientists

ve şu anda Dünya'da makalesi yayınlanmış en

in the world. Right? She will now, once she comes onto stage,

genç insanlardan biri. Sahneye geldiğinde, ki şimdi gelecek,

will be the youngest person to ever speak at TED. Right?

TED'de bu güne kadar konuşan en genç insan olacak.

Now, science and asking questions is about courage.

Bilim ve soru sormak cesaret ile ilgilidir.

Now she is the personification of courage, because she's

Şimdi o cesaretin ete kemiğe bürünmüş hali çünkü

going to stand up here and talk to you all.

burada durup hepinize konuşma yapacak.

So Amy, would you please come up? (Applause)

Amy, Lütfen buraya gelir misin? (Alkışlar)

(Applause)

(Alkışlar)

So Amy's going to help me tell the story of what we call

Amy bana Blackawton Arıları Projesi dediğimiz şeyin

the Blackawton Bees Project, and first she's going to tell you

hikayesini anlatmakta yardım edecek ve öncelikle size buldukları

the question that they came up with. So go ahead, Amy.

soruyu anlatacak. Amy, başlayabilirsin.

Amy O'Toole: Thank you, Beau. We thought

Amy O'Toole: Teşekkür ederim, Beau. İnsanlar ve maymunlar

that it was easy to see the link between humans and apes

arasındaki ilişkiyi birbirimize benzediğimiz için

in the way that we think, because we look alike.

düşünce yoluyla görmenin kolay olduğunu düşündük.

But we wondered if there's a possible link

Ancak biz diğer hayvanlarla muhtemel bir bağ olup olmadığını

with other animals. It'd be amazing if humans and bees

merak ettik. Eğer insanlar ve arılar aynı şekilde düşünüyolarsa

thought similar, since they seem so different from us.

bizden çok farklı göründüklerinden dolayı şaşırtıcı olurdu.

So we asked if humans and bees might solve

Biz de insanlar ve arılar karmaşık problemleri

complex problems in the same way.

aynı şekilde mi çözüyorlar diye sorduk.

Really, we wanted to know if bees can also adapt

Gerçekten arıların daha önce öğrenilmiş kurallar ve koşulları kullanarak

themselves to new situations using previously learned rules

kendilerini yeni durumlara adapte edip edemediklerini

and conditions. So what if bees can think like us?

öğrenmek istedik. Ya arılar da bizim gibi düşünebiliyorlarsa?

Well, it'd be amazing, since we're talking about an insect

Muhteşem olurdu çünkü burada bahsettiğimiz şey

with only one million brain cells.

sadece bir milyon beyin hücresine sahip bir böcek.

But it actually makes a lot of sense they should,

Aslında bizim gibi düşünmeleri çok mantıklı olur çünkü

because bees, like us, can recognize a good flower

arılar da bizim gibi iyi çiçekleri, günün hangi saati olduğuna

regardless of the time of day, the light, the weather,

ışığa, hava durumuna veya hangi açıdan yaklaştıklarına

or from any angle they approach it from. (Applause)

bakmadan tanıyabiliyorlar. (Alkışlar)

BL: So the next step was to design an experiment,

BL: Bir sonraki adım, bir oyun olan deneyi

which is a game. So the kids went off and they designed

tasarlamaktı. Çocuklar gidip tasarlamaya başladılar

this experiment, and so -- well, game -- and so,

bu deneyi, şey, yani oyunu

Amy, can you tell us what the game was,

Amy, bize oyunun ne olduğunu ve

and the puzzle that you set the bees?

arılara hazırladığınız bulmacayı anlatır mısın?

AO: The puzzle we came up with was an if-then rule.

AO: Bulmacamız bir "eğer öyleyse-böyle" kuralıydı.

We asked the bees to learn not just to go to a certain color,

Arılardan sadece belirli bir renge gitmeyi değil, ayrıca

but to a certain color flower only

belirli bir renkteki çiçeğe sadece özel bir şablondaysa

when it's in a certain pattern.

gitmeyi öğrenmelerini istedik.

They were only rewarded if they went to the yellow flowers

Sadece mavi çiçeklerle çevreli sarı çiçeklere

if the yellow flowers were surrounded by the blue,

veya sarı çiçeklerle sarılı mavi çiçeklere

or if the blue flowers were surrounded by the yellow.

gittiklerinde ödüllendiriliyorlardı.

Now there's a number of different rules the bees can learn

Arıların bu bulmacayı çözmeleri için öğrenebilecekleri

to solve this puzzle. The interesting question is, which?

birçok kural var. İlginç soru hangisi olduğu?

What was really exciting about this project was we,

Bu projeyle ilgili en ilginç şey ise Beau ve bizim bunun işe yarayıp

and Beau, had no idea whether it would work.

yaramayacağına dair hiçbir fikrimiz olmamasıydı.

It was completely new, and no one had done it before,

Tamamen yeni bir şeydi ve daha önce kimse bunu denememişti,

including adults. (Laughter)

yetişkinler de dahil. (Gülüşmeler)

BL: Including the teachers, and that was really hard for the teachers.

BL: Öğretmenler de dahil ki bu öğretmenler için gerçekten zordu.

It's easy for a scientist to go in and not have a clue what he's doing,

Bir bilim insanı için ne yaptığını bilmeden bir işe kalkışmak kolaydır

because that's what we do in the lab, but for a teacher

çünkü laboratuarda yaptığımız zaten bu, ama bir öğretmen için

not to know what's going to happen at the end of the day --

günün sonunda ne olacağını bilmemek --

so much of the credit goes to Dave Strudwick, who was

dolayısıyla övgülerin çoğu bu projede destekçimiz olan

the collaborator on this project. Okay?

Dave Strudwick'e gitmeli.

So I'm not going to go through the whole details of the study

Çalışmanın tüm detaylarına girmeyeceğim çünkü bunları

because actually you can read about it, but the next step

zaten okuyabilirsiniz ama bir sonraki adımımız

is observation. So here are some of the students

gözlemdi. Burada birkaç öğrenci

doing the observations. They're recording the data

gözlem yapıyor. Arıların nereye uçtuğunun

of where the bees fly.

verilerini kaydediyorlar.

(Video) Dave Strudwick: So what we're going to do —Student: 5C.

(Video) Dave Strudwick: Şimdi ne yapacağız -- Öğrenci: 5C

Dave Strudwick: Is she still going up here?Student: Yeah.

Dave Strudwick: Hala oraya mı gidiyor? Öğrenci: Evet.

Dave Strudwick: So you keep track of each.Student: Henry, can you help me here?

Dave Strudwick: Yani her birini takip ediyorsun. Öğrenci: Henry, burada bana yardım eder misin?

BL: "Can you help me, Henry?" What good scientist says that, right?

BL: "Yardım eder misin Henry?" Hangi iyi bilim insanı böyle bir şey söyler ki?

Student: There's two up there.

Öğrenci: Burada iki tane var.

And three in here.

Üç tane de orada.

BL: Right? So we've got our observations. We've got our data.

BL: Tamam artık gözlemlerimiz var. Verilerimiz var.

They do the simple mathematics, averaging, etc., etc.

Ortalama gibi basit matematik işlemlerini yaptılar vs. vs.

And now we want to share. That's the next step.

Artık paylaşmak istiyoruz. Bir sonraki adım bu.

So we're going to write this up and try to submit this

Dolayısıyla bunu yazıp, yayımlamanması için

for publication. Right? So we have to write it up.

göndermemiz gerekiyor. Yani önce yazmalıyız.

So we go, of course, to the pub. All right? (Laughter)

Dolayısıyla tabiki bir bara gittik. (Gülüşmeler)

The one on the left is mine, okay? (Laughter)

Soldaki bardak benim, tamam mı? (Gülüşmeler)

Now, I tell them, a paper has four different sections:

Şimdi onlara bir makalenin dört farklı bölümü olduğunu söyledim:

an introduction, a methods, a results, a discussion.

giriş, yöntemler, sonuçlar ve bir tartışma bölümü.

The introduction says, what's the question and why?

Giriş, sorunun ne olduğunu ve nedenini anlatır.

Methods, what did you do? Results, what was the observation?

Yöntemler, neler yaptın? Sonuçlar, gözlemler nelerdi?

And the discussion is, who cares? Right?

Ve tartışma da, kimin umrunda? Değil mi?

That's a science paper, basically. (Laughter)

Temel olarak bilimsel makale budur. (Gülüşmeler)

So the kids give me the words, right? I put it into a narrative,

Dolayısıyla çocuklar bana kelimeleri söylediler. Ben bunları

which means that this paper is written in kidspeak.

cümleleştirdim. Yani bu makale çocuk diliyle yazıldı.

It's not written by me. It's written by Amy

Benim tarafımdan yazılmadı. Amy

and the other students in the class. As a consequence,

ve sınıftaki diğer çocuklar tarafından yazıldı. Dolayısıyla

this science paper begins, "Once upon a time ... " (Laughter)

bilimsel makale, "Evvel zaman içinde..." diye başlıyor. (Gülüşmeler)

The results section, it says: "Training phase, the puzzle ... duh duh duuuuuhhh." Right? (Laughter)

Sonuç bölümünde "Eğitim aşaması, bulmaca ... ta ta taaaaa" diyor. (Gülüşmeler)

And the methods, it says, "Then we put the bees

Yöntem bölümünde "Sonra da arıları buzdolabına koyduk

into the fridge (and made bee pie)," smiley face. Right? (Laughter)

(ve arı pastası yaptık), deyip gülen surat koyuyor. (Gülüşmeler)

This is a science paper. We're going to try to get it published.

Bu bilimsel bir makale. Bunu yayımlatmaya çalışacağız.

So here's the title page. We have a number of authors there.

Burası kapak sayfası. Burada bir kaç tane yazarımız var.

All the ones in bold are eight to 10 years old.

Kalın yazılmış olanlar sekiz ila 10 yaş arası.

The first author is Blackawton Primary School, because

İlk yazar Blackawton İlkokulu ki eğer makale referans olarak

if it were ever referenced, it would be "Blackawton et al,"

kullanılırsa tek bir kişinin adına değil "Blackawton ve ark."

and not one individual. So we submit it to a public access journal,

olarak kullanılsın. Bunu halka açık bir dergiye gönderdik

and it says this. It said many things, but it said this.

ve bu cevabı aldık. Birçok şey yazıyordu ama bunu dediler.

"I'm afraid the paper fails our initial quality control checks in several different ways." (Laughter)

"Korkarım bu makale birincil kalite kontrollerimizi birçok sebeple geçemiyor." (Gülüşmeler)

In other words, it starts off "once upon a time,"

Yani diyor ki, "Evvel zaman içinde" diyerek başlıyor,

the figures are in crayon, etc. (Laughter)

şekiller pastel boyayla çizilmiş, vs. (Gülüşmeler) Biz bunu

So we said, we'll get it reviewed. So I sent it to Dale Purves,

inceleteceğiz dedik. Ben de makaleyi Ulusal Bilim Akademisinden nöroloji ile ilgili

who is at the National Academy of Science, one of the leading neuroscientists in the world,

dünyanın önde gelen bilim adamlarından olan Dale Purves'e gönderdim

and he says, "This is the most original science paper I have ever read" — (Laughter) —

ve dedi ki "Bu makale bu güne kadar okuduğum en orijinal bilimsel makale" - (Gülüşmeler) -

"and it certainly deserves wide exposure."

"ve kesinlikle geniş bir çevreye yayılmayı hak ediyor."

Larry Maloney, expert in vision, says, "The paper is magnificent.

Görme uzmanı Larry Maloney "Makale muhteşem.

The work would be publishable if done by adults."

Eğer yetişkinler tarafından yapılsaydı yayımlanabilirdi." dedi.

So what did we do? We send it back to the editor.

Peki biz ne yaptık? Makaleyi editöre geri yolladık.

They say no.

Hayır dediler.

So we asked Larry and Natalie Hempel to write

Biz de Larry ve Natalie Hempel'den referansları

a commentary situating the findings for scientists, right,

koyarak bilim insanları için bulguları belirten bir

putting in the references, and we submit it to Biology Letters.

yorum yazmalarını istedik ve bunu Biology Letters dergisine gönderdik.

And there, it was reviewed by five independent referees,

Orada bu makale beş bağımsız hakem tarafından incelendi

and it was published. Okay? (Applause)

ve yayımlandı. (Alkışlar)

(Applause)

(Alkışlar)

It took four months to do the science,

Bilim bölümünü yapmak dört ayımızı aldı,

two years to get it published. (Laughter)

yayımlanmasını sağlamak ise iki yılımızı (Gülüşmeler)

Typical science, actually, right? So this makes Amy and

Tipik bilim olayı aslında değil mi? Bu Amy ve arkadaşlarını

her friends the youngest published scientists in the world.

dünyada yayımlanmış en genç bilim insanları yapıyor.

What was the feedback like?

Geridönütler nasıldı?

Well, it was published two days before Christmas,

Noel'den iki gün önce yayımlandı,

downloaded 30,000 times in the first day, right?

ilk gününde 30,000'den fazla indirildi.

It was the Editors' Choice in Science, which is a top science magazine.

En iyi bilim dergilerinden olan Science'ta Editörün Seçimi oldu.

It's forever freely accessible by Biology Letters.

Biology Letters dergisi tarafından sonsuza kadar ücretsiz erişilebilir.

It's the only paper that will ever be freely accessible by this journal.

Bu dergi tarafından ücretsiz erişilebilir olan tek makale budur.

Last year, it was the second-most downloaded paper

Geçen sene Biology Letters dergisinden en çok indirilen ikinci

by Biology Letters, and the feedback from not just scientists

makaleydi ve sadece bilim insanlarından değil ayrıca

and teachers but the public as well.

öğretmenler ve halk tarafından da geridönüt aldı.

And I'll just read one.

Birini okuyacağım.

"I have read 'Blackawton Bees' recently. I don't have

"Blackawton Arılarını yeni okudum. Nasıl hissettiğimi

words to explain exactly how I am feeling right now.

anlatacak kelime bulamıyorum şu an.

What you guys have done is real, true and amazing.

Yaptığınız şey gerçek, doğru ve muhteşem.

Curiosity, interest, innocence and zeal are the most basic

Merak, ilgi, masumiyet ve coşku, bilim

and most important things to do science.

yapmak için en temel ve en önemli şeyler.

Who else can have these qualities more than children?

Bu özelliklere çocuklardan daha fazla kim sahip olabilir?

Please congratulate your children's team from my side."

Lütfen çocukları benim için tebrik edin."

So I'd like to conclude with a physical metaphor.

Fiziksel bir mecazla bitirmek istiyorum.

Can I do it on you? (Laughter)

Senin üzerinde yapabilir miyim? (Gülüşmeler)

Oh yeah, yeah, yeah, come on. Yeah yeah. Okay.

Evet, evet, evet haydi gel. Evet. Evet. Tamam.

Now, science is about taking risks, so this is an incredible risk, right? (Laughter)

Şimdi, bilim risk almakla ilgili değil mi? Bu da büyük bir risk değil mi? (Gülüşmeler)

For me, not for him. Right? Because we've only done this once before. (Laughter)

Benim için risk, onun için değil. Çünkü bunu şu ana kadar sadece 1 kez yaptık. (Gülüşmeler)

And you like technology, right?

Teknolojiyi seviyorsun değil mi?

Shimon Schocken: Right, but I like myself.

Shimon Schocken: Evet ama kendimi de seviyorum.

BL: This is the epitome of technology. Right. Okay.

BL: Bu teknolojinin somut bir örneği.

Now ... (Laughter)

Şimdi... (Gülüşmeler)

Okay. (Laughter)

Tamam. (Gülüşmeler)

Now, we're going to do a little demonstration, right?

Şimdi küçük bir gösteri yapacağız.

You have to close your eyes, and you have to point

Gözlerini kapatman lazım ve alkışladığımı

where you hear me clapping. All right?

duyduğun tarafı işaret etmelisin. Tamam mı?

(Clapping)

(Alkış sesi)

(Clapping)

(Alkış sesi)

Okay, how about if everyone over there shouts. One, two, three?

Tamam şimdi bu taraftaki herkes bağıracak. Bir, iki, üç?

Audience: (Shouts)

Seyirciler: (Bağrışmalar)

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Shouts) (Laughter)

(Bağrışmalar) (Gülüşmeler)

Brilliant. Now, open your eyes. We'll do it one more time.

Muhteşem. Şimdi gözlerini açabilirsin. Bir kez daha yapacağız.

Everyone over there shout. (Shouts)

O taraftakiler bağırsın. (Bağrışmalar)

Where's the sound coming from? (Laughter) (Applause)

Ses ne taraftan geliyordu? (Gülüşmeler) (Alkışlar)

Thank you very much. (Applause)

Çok teşekkür ederim. (Alkışlar)

What's the point? The point is what science does for us.

Bunun amacı ne? Amacı, bilimin bizim için ne yaptığı.

Right? We normally walk through life responding,

Normalde hayatımızı tepki vererek yaşıyoruz ama

but if we ever want to do anything different, we have to

eğer değişik bir şey yapmak istersek, bilinmeze

step into uncertainty. When he opened his eyes,

doğru adım atmamız gerekiyor. Gözlerini açtığında

he was able to see the world in a new way.

dünyayı yeni bir şekilde görebildi.

That's what science offers us. It offers the possibility

Bilimin bize sunduğu bu. Oyun yoluyla bilinmezliğe

to step on uncertainty through the process of play, right?

adım atma olasılığı sunuyor, değil mi?

Now, true science education I think should be about

Bence gerçek bilim eğitimi insanlara konuşma hakkı vermek

giving people a voice and enabling to express that voice,

ve seslerini duyurma şansı tanımakla ilgili olmalıdır,

so I've asked Amy to be the last voice in this short story.

dolayısıyla Amy'den bu kısa hikayedeki son ses olmasını istedim.

So, Amy?

Amy?

AO: This project was really exciting for me,

AO: Bu proje benim için gerçekten heyecan vericiydi

because it brought the process of discovery to life,

çünkü keşfetme sürecini yaşamıma soktu

and it showed me that anyone, and I mean anyone,

ve herkesin, gerçekten herkesin

has the potential to discover something new,

yeni bir şey keşfetme potansiyeli olduğunu

and that a small question can lead into a big discovery.

ve küçük bir sorunun büyük bir keşifle sonuçlanabileceğini gösterdi

Changing the way a person thinks about something

Bir insanı bir şey hakkında düşüncesini değiştirmek

can be easy or hard. It all depends on the way the person

kolay veya zor olabilir. Bu tamamen o insanın değişim

feels about change.

hakkında nasıl hissettiğine bağlıdır.

But changing the way I thought about science was

Benim bilim hakkındaki düşüncemi değiştirmek şaşırtıcı

surprisingly easy. Once we played the games

derecede kolaydı. Önce oyunları oynadık ve

and then started to think about the puzzle,

bulmaca üzerine düşünmeye başladık,

I then realized that science isn't just a boring subject,

sonra farkettim ki bilim sadece sıkıcı bir konu değil

and that anyone can discover something new.

ve herkes yeni bir şeyler keşfedebilir.

You just need an opportunity. My opportunity came

Sadece bir fırsata ihtiyacınız var. Benim fırsatım Beau'dan

in the form of Beau, and the Blackawton Bee Project.

ve Blackawton Arı Projesinden geldi.

Thank you.BL: Thank you very much. (Applause)

Teşekkür ederim. BL: Çok teşekkür ederim. (Alkışlar)

(Applause)

(Alkışlar)