How climate change affects your mental health | Britt Wray

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Merve Kılıç

For all that's ever been said about climate change,

İklim değişikliği hakkında şu zamana kadar söylenenlere bakılırsa

we haven't heard nearly enough about the psychological impacts

ısınan bir dünyada yaşamanın psikolojik etkilerinden bahsedildiğini

of living in a warming world.

neredeyse hiç duymadık.

If you've heard the grim climate research

Eğer benim gibi bilim iletişimcilerinin kitaplarımızda ve belgesellerimizde

that science communicators like me weave into our books and documentaries,

ileri sürdüğümüz korkunç iklim araştırmalarını duyduysanız

you've probably felt bouts of fear, fatalism or hopelessness.

muhtemelen korkuyu, kaderciliği veya çaresizliği hissetmişinizdir.

If you've been impacted by climate disaster,

Eğer iklim değişikliğinden etkilendiyseniz

these feelings can set in much deeper,

bu duygular daha derinden etkileyebilir;

leading to shock, trauma,

şoka, travmaya, sorunlu ilişkilere,

strained relationships, substance abuse

madde bağımlılığına, kişisel kimliğin ve kontrolün kaybına neden olabilir.

and the loss of personal identity and control.

Vital political and technological work is underway to moderate our climate chaos,

Önemli siyasi ve teknolojik çalışmalar iklim kaosunu yatıştırmak için seyirde

but I'm here to evoke a feeling in you

ancak değişen çevremizin akıl, toplumsal ve ruhsal sağlığımızı

for why we also need our actions and policies

nasıl tehdit ettiğini yansıtan eylemlere ve ilkelere de

to reflect an understanding of how our changing environments

neden ihtiyacımızın olduğunu anlamanız için bugün buradayım.

threaten our mental, social and spiritual well-being.

The anxiety, grief and depression of climate scientists and activists

Klimatologların ve iklim aktivistlerinin

kaygı, üzüntü ve bunalımları yıllardır bildiriliyor.

have been reported on for years.

Trends we've seen after extreme weather events

Sandy ve Katrina Kasırgası gibi ekstrem hava olayları sonrasında

like hurricane Sandy or Katrina

for increased PTSD and suicidality.

TSSB'nin ve intihar eğiliminin arttığını görüyoruz.

And there are rich mental-health data from northern communities

Bir de ısınmanın en hızlı olduğu kuzey topluluklarının akıl sağlığı verileri var,

where warming is the fastest,

like the Inuit in Labrador,

kimliklerinin büyük bir parçası olan buzullar gözleri önünde yok oldukça

who face existential distress as they witness the ice,

varoluşsal endişeyle yüzleşen Labrador'daki İnuitler gibi.

a big part of their identity,

vanishing before their eyes.

Now if that weren't enough,

Eğer bu da yeterli değilse

the American Psychological Association

Amerikan Psikoloji Birliği iklim değişikliğine karşı

says that our psychological responses to climate change,

kaçınma çatışması, çaresizlik ve vazgeçme gibi

like conflict avoidance, helplessness and resignation, are growing.

verdiğimiz psikolojik tepkilerin arttığını söylüyor.

Bu, bilinçli ve bilinç dışı zihinsel süreçlerimizin

This means that our conscious and unconscious mental processes

problemin nedenlerini tanımlamaktan, çözüm üzerine çalışmaktan

are holding us back

from identifying the causes of the problem for what they are,

ve kendi psikolojik sağlamlığımızı geliştirmekten

working on solutions and fostering our own psychological resilience,

bizi alıkoyduğu anlamına geliyor

but we need all those things to take on what we've created.

ancak bütün bu şeylerin üstlenilmesine ihtiyacımız var.

Lately, I've been studying a phenomenon

Son zamanlarda gördüğümüz duygusal zorlukların

that's just one example of the emotional hardships

sadece bir örneği olan bir olgu üzerine çalışıyorum

that we're seeing.

And it comes in the form of a question

ve bu olgu, benim kuşağımdaki önemli miktardaki kişinin

that a significant amount of people in my generation are struggling to answer.

cevaplamakta zorlandığı bir soru formunda ortaya çıkıyor.

That being:

Bu soru ise şu:

Should I have a child in the age of climate change?

"İklim değişikliği çağında bir çocuk sahibi olmalı mıyım?"

After all, any child born today

Ne de olsa bugün doğan herhangi bir çocuk

will have to live in a world where hurricanes, flooding, wildfires --

eskiden doğal afet dediğimiz kasırgaların, sellerin, yangınların

what we used to call natural disasters --

sıradan bir şeye dönüştüğü bir dünyada yaşamak zorunda olacak.

have become commonplace.

The hottest 20 years on record occurred within the last 22.

Kaydedilen en sıcak 20 yıl son 22 yıl içinde gerçekleşti.

The UN expects that two-thirds of the global population

Birleşmiş Milletler, küresel nüfusun üçte ikisinin

may face water shortages only six years from now.

şu andan itibaren 6 yıl içinde su kıtlıklarıyla yüzleşmesini bekliyor.

The World Bank predicts that by 2050,

Dünya Bankası, 2050'ye kadar

there's going to be 140 million climate refugees

Sahra Altı Afrika'da, Latin Amerika'da ve Güney Asya'da

in sub-Saharan Africa, Latin America and South Asia.

140 milyon iklim mültecilerinin olacağını tahmin ediyor.

And other estimates put that number at over one billion.

Diğer tahminler ise bu rakamı bir milyarı aşkın olarak belirliyor.

Mass migrations and resource scarcity

Kitlesel göçler ve kaynak kıtlığı

increase the risk for violence, war and political instability.

şiddet, savaş ve siyasi istikrarsızlık riskini arttırıyor.

The UN just reported that we are pushing up to a million species to extinction,

Birleşmiş Milletler, 1 milyon kadar türün neslinin tükenmesine

many within decades,

neden olduğumuzu aktarıyor

and our emissions are still increasing, even after the Paris Agreement.

ve Paris İklim Anlaşması'ndan sonra bile emisyonlar hala artıyor.

Over the last year and a half,

Son 1 buçuk yıldır

I've been conducting workshops and interviews

iklim krizi eğitimi hakkında yüzlerce insanla birlikte

with hundreds of people

seminerler ve röportajlar gerçekleştiriyorum

about parenting in the climate crisis.

And I can tell you

ve size şunu söyleyebilirim ki

that people who are worried about having kids because of climate change

iklim değişikliği yüzünden çocuk sahibi olmak konusunda endişeli olan insanlar

are not motivated by an ascetic pride.

sofu gururundan etkilenmiyorlar.

They're nerve-racked.

Sinirleri bozulmuş.

There's even a movement called BirthStrike,

BirthStrike adında bir hareket bile var,

whose members have declared they're not going to have kids

üyeleri ekolojik kriz durumundan

because of the state of the ecological crisis

ve devletlerin bu varoluşsal tehdite karşı eylemsizliklerinden dolayı

and inaction from governments to address this existential threat.

çocuk sahibi olmayacaklarını söylüyor.

And yes, other generations have also faced their own apocalyptic dangers,

Tabii ki, diğer nesiller de kendi kıyamet tehlikeleriyle yüzleştiler

but that is no reason to disregard the very real threat to our survival now.

ancak şimdi oldukça gerçek olan bir tehdidi

umursamamak için hiçbir sebep yok.

Some feel that it's better to adopt children.

Bazıları evlat edinmenin daha iyi olduğunu

veya birden fazla çocuk sahibi olmanın etik dışı olduğunu düşünüyor,

Or that it's unethical to have more than one,

especially three, four or more,

özellikle de üç, dört veya daha fazla çocuksa,

because kids increase greenhouse gas emissions.

çünkü çocuklar sera gazını arttırıyor.

Now, it is a really unfortunate state of affairs

Çocuk sahibi olmak isteyen insanların bu haklarından ödün vermesi

when people who want kids sacrifice their right to

gerçekten kötü bir gidişat

because, somehow, they have been told that their lifestyle choices are to blame

çünkü bir şekilde yaşam tarzı tercihlerinin suç olduğu söylenmiş,

when the fault is far more systemic,

hâlbuki hata daha çok sistemik iken,

but let's just unpack the logic here.

ancak şimdilik bu mantığın ayrıntılarına inelim.

So an oft-cited study shows that, on average,

Hep alıntılanan bir çalışma gösteriyor ki

having one less child in an industrialized nation

ortalama olarak endüstrileşmiş bir millette bir çocuk daha az yapmak

can save about 59 tons of carbon dioxide per year.

yılda yaklaşık 59 ton karbon dioksitten kurtarabilir.

While in comparison,

Ancak karşılaştırıldığında

living car-free saves nearly 2.5 tons,

arabasız yaşamak neredeyse 2,5 tonu kurtarır,

avoiding a transatlantic flight -- and this is just one --

transatlantik bir uçuşu önler

ve sadece bu, yaklaşık olarak 1,5 tonu kurtarır

saves about 1.5 tons,

and eating a plant-based diet can save almost one ton per year.

ve bitki bazlı bir diyet yapmak ise yılda neredeyse 1 tonu kurtarabilir.

And consider that a Bangladeshi child

Bangladeşli bir çocuğun tüm hayatı boyunca ebeveynlerinin karbon mirasına

only adds 56 metric tons of carbon to their parents' carbon legacy

sadece 56 ton karbon eklediğini göz önünde bulundurun.

over their lifetime,

while an American child, in comparison, adds 9,441 to theirs.

Oysa Amerikalı bir çocuk 9,441 ton ekliyor.

So this is why some people argue

İşte bu yüzden bazı insanlar

that it's parents from nations with huge carbon footprints

kaç çocuk sahip olacaklarını iyice düşünmesi gerekenlerin

who should think the hardest about how many kids they have.

geniş karbon alanlı milletlerden gelen ebeveynler olması gerektiğini tartışıyor.

But the decision to have a child and one's feelings about the future

Ancak çocuk sahibi olma kararı ve birinin gelecekle ilgili duyguları

are deeply personal,

oldukça kişisel ve her tür kültürel norm, dini inanç,

and wrapped up in all sorts of cultural norms,

religious beliefs, socioeconomic status, education levels and more.

sosyoekonomik durum, eğitim seviyesi ve daha fazla şeyden etkilenmekte.

And so to some, this debate about kids in the climate crisis

Ayrıca bazılarına göre iklim krizinde çocuklar hakkındaki bu tartışma

can seem like it came from another planet.

başka bir gezegenden gibi görünebilir.

Many have more immediate threats to their survival to think about,

Birçok kişinin düşünmesi gereken daha acil tehditler var;

like, how they're going to put food on the table,

üç işte çalışan bekar bir annenin,

HIV pozitif birinin veya göçmen konvoyundakilerin

when they're a single mom working three jobs,

or they're HIV positive or on the move in a migrant caravan.

masaya nasıl yiyecek koyacakları gibi.

Tragically, though, climate change is really great at intersectionality.

Üzücü bir şekilde, iklim değişikliği kesişimsellikte gerçekten iyi.

It multiplies the stresses marginalized communities already face.

Dışlanan toplumların zaten karşı karşıya kaldığı stresi arttırıyor.

A political scientist once said to me that a leading indicator

Bir siyaset bilimci bana bir keresinde

iklim değişikliğinin psikolojik olarak etkilemeye başladığının baş göstergesinin

that climate change is starting to hit home, psychologically,

would be an increase in the rate of informed women

çocuk sahibi olmamaya karan veren

deciding to not have children.

bilinçli kadın sayısındaki artış olacağını söylemişti.

Interesting.

İlginç.

Is it hitting home with you, psychologically?

Sizi de psikolojik olarak etkiliyor mu?

Are you perhaps someone with climate-linked pre-traumatic stress?

Belki de siz de iklime bağlı travma öncesi stresi olan birisiniz?

A climate psychiatrist coined that term,

Bir iklim psikiyatristi bu terimi türetti ve, yeri gelmişken, bu bir meslek.

and that's a profession now, by the way, shrinks for climate woes.

İklimden dertli olanlara bakıyor.

They're getting work at a time when some high schoolers

Bazı liseliler artık üniversiteye başvurmak istemediklerinde çalışıyorlar

don't want to apply to university any longer,

because they can't foresee a future for themselves.

çünkü kendileri için bir gelecek göremiyorlar

And this brings me back to my main point.

ve bu da beni ana fikrime geri getiriyor.

The growing concern about having kids in the climate crisis

İklim krizinde çocuk sahibi olma konusundaki artan endişe

is an urgent indicator of how hard-pressed people are feeling.

insanların ne kadar baskı altında hissettiğinin önemli bir göstergesi.

Right now, students around the world are screaming for change

Şu anda tüm dünyadaki öğrenciler

çaresizlik içinde bir değişiklik için çığlık atıyorlar.

in the piercing voice of despair.

And the fact that we can see how we contribute to this problem

Bizi güvende hissettirmeyen bu probleme

that makes us feel unsafe

nasıl katkı yaptığımızı görebildiğimiz gerçeği ise kendi başına çılgınca.

is crazy-making in itself.

Climate change is all-encompassing

İklim değişikliği herkesi ilgilendiriyor,

and so are the ways that it messes with our minds.

akıllarımızı karıştırma yolları da öyle.

Many activists will tell you

Birçok aktivist size kedere karşı en iyi çarenin aktivizm olduğunu söyleyecektir.

that the best antidote to grief is activism.

And some psychologists will tell you the answer can be found in therapy.

Bazı psikologlar da cevabın terapide bulunabileceğini söyleyecektir.

Başkaları kilit noktanın ölüm döşeğinde olduğunuzu

Others believe the key is to imagine you're on your deathbed,

hayal etmekte olduğuna inanıyorlar;

reflecting back on what's mattered the most in your life,

hayatınızda en çok neyin önemli olduğunu hatırlamak,

so you can identify what you should do more of now,

böylece, geri kalan zamanınızla ne yapmanız gerektiğini bulabilirsiniz.

with the time that you have left.

We need all these ideas, and more,

Çevremiz bize karşı daha cezalandırıcı oldukça iç benliğimizle ilgilenmek için

to take care of our innermost selves

as the environments we've known become more punishing towards us.

tüm bu fikirlere ve daha fazlasına ihtiyacımız var.

And whether you have children or not,

Çocuk sahibi olun ya da olmayın

we need to be honest about what is happening,

neler olduğu ve birbirimize ne borçlu olduğumuz konusunda dürüst olmalıyız.

and what we owe one another.

We cannot afford to treat

İklim değişikliğinin psikolojik etkilerini

the psychological impacts of climate change

sonradan akla gelen bir düşünce olarak düşünemeyiz

as some afterthought,

because the other issues, of science, technology and the politics and economy,

çünkü diğer bilimsel, teknolojik, politik ve ekonomik sorunlar önemli hissettirirken

feel hard, while this somehow feels soft.

bu bir şekilde önemsiz hissettiriyor.

Mental health needs to be an integral part

Akıl sağlığı, herhangi bir iklim değişikliği hayatta kalma taktiğinin

of any climate change survival strategy,

ayrılmaz bir parçası olmalı;

requiring funding, and ethics of equity and care,

fon, eşitlik, özen ve geniş çaplı bir farkındalık gerektirmeli.

and widespread awareness.

Because even if you're the most emotionally avoidant person on the planet,

Çünkü bu gezegendeki duygusal bakımdan en sakıngan kişi olsanız bile

there's no rug in the world that's big enough to sweep this up under.

bu durumu düzeltecek hiçbir şey yok.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)