Georgette Mulheir: The tragedy of orphanages

Tłumaczenie: Rysia Wand Korekta: Asia Cybulska

Across Europe and Central Asia,

W Europie i Azji Środkowej

approximately one million children live in large

milion dzieci mieszka w dużych instytucjach,

residential institutions, usually known as orphanages.

znanych jako sierocińce.

Most people imagine orphanages as a benign environment

Przeważnie uchodzą za nieszkodliwe miejsca,

that care for children.

gdzie dba się o dzieci.

Others know more about the living conditions there,

Niektórzy znają warunki sierocińców lepiej,

but still think they're a necessary evil.

ale uważają je za zło konieczne.

After all, where else would we put all of those children

Gdzie indziej można umieścić dzieci,

who don't have any parents?

które nie mają rodziców?

But 60 years of research has demonstrated

60 lat badań wykazało,

that separating children from their families

że oddzielanie dzieci od rodzin

and placing them in large institutions

i umieszczanie w dużych instytucjach

seriously harms their health and development,

poważnie szkodzi ich zdrowiu i rozwojowi,

and this is particularly true for young babies.

zwłaszcza w wypadku niemowląt.

As we know, babies are born

Noworodki nie mają jeszcze

without their full muscle development,

w pełni rozwiniętych mięśni,

and that includes the brain.

i dotyczy to także mózgu.

During the first three years of life, the brain grows

Przez pierwsze 3 lata mózg rośnie

to its full size, with most of that growth taking place

do pełnych rozmiarów. Większość wzrostu ma miejsce

in the first six months. The brain develops

podczas pierwszych 6 miesięcy. Na rozwój mózgu

in response to experience and to stimulation.

wpływają doświadczenia i stymulacja.

Every time a young baby learns something new --

Kiedy niemowlę uczy się czegoś,

to focus its eyes,

np. jak skupiać wzrok,

to mimic a movement or a facial expression,

naśladować wyraz twarzy,

to pick something up, to form a word or to sit up --

podnieść coś, ułożyć słowo, czy usiąść,

new synaptic connections are being built in the brain.

powstają nowe połączenia synaptyczne.

New parents are astonished by the rapidity of this learning.

Tempo nauki zaskakuje rodziców.

They are quite rightly amazed and delighted by their children's cleverness.

Są zdumieni i zachwyceni sprytem dzieci.

They communicate their delight to their children,

Okazują im zachwyt

who respond with smiles,

wywołując uśmiech

and a desire to achieve more and to learn more.

i chęć coraz większych osiągnięć.

This forming of the powerful attachment between child and parent

Budowa silnej więzi między dzieckiem a rodzicem

provides the building blocks for physical, social,

dostarcza budulca dla fizycznego, socjalnego,

language, cognitive and psychomotor development.

językowego, poznawczego i psychomotorycznego rozwoju.

It is the model for all future relationships with friends,

To model przyszłych związków z przyjaciółmi,

with partners and with their own children.

partnerami i własnymi dziećmi.

It happens so naturally in most families

W większości rodzin odbywa się tak naturalnie,

that we don't even notice it. Most of us are unaware

że umyka uwadze. Często nie zdajemy sobie sprawy

of its importance to human development and, by extension,

z jego znaczenia dla rozwoju,

to the development of a healthy society.

a tym samym dla rozwoju zdrowego społeczeństwa.

And it's only when it goes wrong that we start to realize

Dopiero kiedy sprawy idą źle,

the importance of families to children.

dostrzegamy wagę rodziny dla dziecka.

In August, 1993, I had my first opportunity to witness

W sierpniu 1993 r. byłam świadkiem

on a massive scale the impact on children

olbrzymiego wpływu, jaki wywierają na dzieci

of institutionalization and the absence of parenting.

sierocińce i brak rodzicielskiej troski.

Those of us who remember the newspaper reports

Jeśli pamiętacie doniesienia prasowe

that came out of Romania after the 1989 revolution

z Rumunii po rewolucji 1989 r.,

will recall the horrors of the conditions in some of those institutions.

pamiętacie też koszmarne warunki tamtejszych placówek.

I was asked to help the director of a large institution to

Dyrektor wielkiego sierocińca poprosił mnie o pomoc

help prevent the separation of children from their families.

w zapobieganiu oddzielania dzieci od rodzin.

Housing 550 babies, this was Ceausescu's show orphanage,

550 niemowląt mieszkało w pokazowym sierocińcu Czauczesku,

and so I'd been told the conditions were much better.

więc podobno miały lepsze niż zwykle warunki.

Having worked with lots of young children, I expected

Po doświadczeniach w pracy z dziećmi

the institution to be a riot of noise,

oczekiwałam hałasu i zamieszania

but it was as silent as a convent.

ale zastałam klasztorną ciszę.

It was hard to believe there were any children there at all,

Trudno było uwierzyć, że w ogóle są tam jakieś dzieci

yet the director showed me into room after room,

choć dyrektor pokazywał mi salę za salą

each containing row upon row of cots,

wypełnioną rzędami łóżeczek

in each of which lay a child staring into space.

W każdym leżało dziecko gapiąc się w sufit.

In a room of 40 newborns, not one of them was crying.

Z 40 niemowląt na sali, żadne nie płakało.

Yet I could see soiled nappies, and I could see

Widziałam jednak, że mają pełne pieluchy,

that some of the children were distressed,

że niektóre cierpią,

but the only noise was a low, continuous moan.

ale słychać było tylko cichy, monotonny jęk.

The head nurse told me proudly,

Siostra przełożona z dumą oznajmiła,

"You see, our children are very well-behaved."

że ich dzieci świetnie się zachowują.

Over the next few days, I began to realize

Przez następne kilka dni zdałam sobie sprawę,

that this quietness was not exceptional.

że ta cisza nie była niczym wyjątkowym.

The newly admitted babies would cry for the first few hours,

Nowo przyjęte dzieci płakały przez kilka godzin,

but their demands were not met, and so eventually

ale kiedy to nie pomagało,

they learned not to bother. Within a few days,

stopniowo uczyły się apatii. W ciągu kilku dni

they were listless, lethargic, and staring into space

robiły się osowiałe, apatyczne, wpatrzone w pustkę,

like all the others.

jak wszystkie inne dzieci.

Over the years, many people and news reports

Na przestrzeni lat często obwiniano

have blamed the personnel in the institutions

personel tych instytucji

for the harm caused to the children, but often, one member

za krzywdę wyrządzaną dzieciom,

of staff is caring for 10, 20, and even 40 children.

ale jedna osoba mogła mieć pod opieką do 40 dzieci.

Hence they have no option but to implement a regimented program.

Musiały stosować kontrolę.

The children must be woken at 7 and fed at 7:30.

Dzieci musiały budzić się o 7 i jeść o 7:30.

At 8, their nappies must be changed, so a staff member

O 8 zmieniano pieluchy, więc opiekun

may have only 30 minutes to feed 10 or 20 children.

miał tylko 30 minut na nakarmienie 20 dzieci.

If a child soils its nappy at 8:30, he will have to wait

Jeśli któreś narobiło w pieluchę o 8:30,

several hours before it can be changed again.

musiało czekać kilka godzin na następne przewijanie.

The child's daily contact with another human being

Dzienny kontakt dziecka z ludzką istotą

is reduced to a few hurried minutes of feeding and changing,

ograniczał się do kilku minut karmienia i przewijania.

and otherwise their only stimulation is the ceiling,

Przez resztę czasu miały tylko sufit,

the walls or the bars of their cots.

ściany i kraty łóżeczka.

Since my first visit to Ceausescu's institution,

Od pierwszej wizyty w sierocińcu Czauczesku

I've seen hundreds of such places across 18 countries,

widziałam setki podobnych miejsc w 18 krajach,

from the Czech Republic to Sudan.

od Czech do Sudanu.

Across all of these diverse lands and cultures,

Mimo różnic krajobrazu i kultury

the institutions, and the child's journey through them,

instytucje i los oddanych im dzieci

is depressingly similar.

wyglądały przygnębiająco podobnie.

Lack of stimulation often leads to self-stimulating behaviors

Brak stymulacji prowadził do samostumulacji

like hand-flapping, rocking back and forth,

jak machanie rękami, kołysanie,

or aggression, and in some institutions, psychiatric drugs

agresję. Gdzieniegdzie stosowano leki psychiatryczne

are used to control the behavior of these children,

by kontrolować zachowanie dzieci.

whilst in others, children are tied up to prevent them

W niektórych sierocińcach wiązano je,

from harming themselves or others.

żeby nie zrobiły krzywdy sobie lub innym.

These children are quickly labeled as having disabilities

Szybko dawano im etykietkę upośledzonych

and transferred to another institution for children with disabilities.

i wysyłano do placówek dla upośledzonych dzieci.

Most of these children will never leave the institution again.

Większość z nich już nigdy nie opuści placówki.

For those without disabilities, at age three,

Pozostałe dzieci w wieku 3 lat

they're transferred to another institution, and at age seven,

przenoszono w inne miejsce, a w wieku 7 lat

to yet another. Segregated according to age and gender,

w kolejne. Dzielono je według wieku i płci,

they are arbitrarily separated from their siblings,

bezmyślnie rozdzielano rodzeństwa

often without even a chance to say goodbye.

czasem nie dając im nawet szansy się pożegnać.

There's rarely enough to eat. They are often hungry.

Rzadko miały dosyć jedzenia. Często chodziły głodne.

The older children bully the little ones. They learn to

Starsze dzieci znęcały się nad młodszymi.

survive. They learn to defend themselves, or they go under.

Uczyły się przetrwać, bronić, albo przepadały.

When they leave the institution, they find it really difficult

Po opuszczeniu placówek było im bardzo ciężko

to cope and to integrate into society.

przystosować się do społeczeństwa.

In Moldova, young women raised in institutions

W Mołdawii dziewczęta wychowane w sierocińcach

are 10 times more likely to be trafficked than their peers,

10 razy częściej padają ofiarą handlarzy żywym towarem.

and a Russian study found that two years after leaving institutions,

Badanie w Rosji wykazało, że w dwa lata po opuszczeniu sierocińca

young adults, 20 percent of them had a criminal record,

20% osób było w rejestrze przestępców,

14 percent were involved in prostitution,

14% miało związek z prostytucją,

and 10 percent had taken their own lives.

a 10% odebrało sobie życie.

But why are there so many orphans in Europe

Czemu jest tyle sierot w Europie,

when there hasn't been a great deal of war or disaster in recent years?

gdzie od lat nie było wojen ani katastrof?

In fact, more than 95 percent of these children have living parents,

Otóż 95% tych dzieci ma żyjących rodziców,

and societies tend to blame these parents

których społeczeństwo obwinia o porzucenie dzieci,

for abandoning these children, but research shows that

choć badania wykazują,

most parents want their children, and that the primary drivers

że większość z nich chce mieć swoje dzieci,

behind institutionalization

a za instytucjonalizacją

are poverty, disability and ethnicity.

stoi bieda, upośledzenie i pochodzenie.

Many countries have not developed inclusive schools,

Wiele krajów nie ma szkół integracyjnych,

and so even children with a very mild disability

więc nawet przy niewielkim upośledzeniu

are sent away to a residential special school,

dzieci trafiają do szkół z internatem

at age six or seven.

w wieku 6 czy 7 lat.

The institution may be hundreds of miles away from the family home.

Czasem setki kilometrów od domu.

If the family's poor, they find it difficult to visit,

Biednym rodzinom trudno jest podróżować

and gradually the relationship breaks down.

i stopniowo kontakt się urywa.

Behind each of the million children in institutions,

Z każdym z miliona dzieci w sierocińcach

there is usually a story of parents who are desperate

wiąże się zwykle zdesperowany rodzic

and feel they've run out of options, like Natalia in Moldova,

w sytuacji bez wyjścia, jak Natalia z Mołdawii

who only had enough money to feed her baby,

która mogła wyżywić tylko jedno dziecko,

and so had to send her older son to the institution;

więc starszego syna oddała do sierocińca,

or Desi, in Bulgaria, who looked after her four children

albo Desi z Bułgarii, która opiekowała się w domu

at home until her husband died,

czwórką dzieci do śmierci męża,

but then she had to go out to work full time,

kiedy to musiała wrócić do pracy

and with no support, felt she had no option

i nie pozostało jej nic innego,

but to place a child with disabilities in an institution;

jak oddać niepełnosprawne dziecko do sierocińca.

or the countless young girls too terrified to tell their parents

Wiele dziewczyn boi się przyznać do ciąży

they're pregnant, who leave their babies in a hospital;

i zostawia dzieci w szpitalu.

or the new parents, the young couple who have

Młodzi rodzice dowiadują się

just found out that their firstborn child has a disability,

że dziecko jest niepełnosprawne

and instead of being provided with positive messages

ale zamiast pozytywnego przekazu o możliwościach,

about their child's potential, are told by the doctors,

zachęca się ich:

"Forget her, leave her in the institution,

"Dajcie spokój. Zostawcie dziecko w sierocińcu

go home and make a healthy one."

i idźcie zrobić następne, zdrowe".

This state of affairs is neither necessary nor is it inevitable.

Nie jest to ani potrzebne ani nieuniknione.

Every child has the right to a family, deserves

Każde dziecko ma prawo do rodziny.

and needs a family, and children are amazingly resilient.

Zasługuje na nią i potrzebuje jej. Dzieci są odporne.

We find that if we get them out of institutions and into loving

Zabrane dostatecznie wcześnie z sierocińca

families early on, they recover their developmental delays,

do kochających rodzin, pokonują upośledzenie

and go on to lead normal, happy lives.

i wiodą normalne, szczęśliwe życie.

It's also much cheaper to provide support to families

Taniej wychodzi wspieranie rodzin

than it is to provide institutions.

niż finansowanie instytucji.

One study suggests that a family support service

Obliczono, że koszt usług wspierania rodzin

costs 10 percent of an institutional placement,

wynosi 10% budżetu instytucji

whilst good quality foster care

a dobrej jakości rodzina zastępcza

costs usually about 30 percent.

kosztuje 30%.

If we spend less on these children but on the right services,

Wydając mniej na dziecko a więcej na usługę,

we can take the savings and reinvest them in high quality

możemy zainwestować oszczędności

residential care for those few children with extremely complex needs.

w wysokiej jakości opiekę dla dzieci specjalnej troski.

Across Europe, a movement is growing to shift the focus

W Europie widać przeniesienie nacisku i funduszy

and transfer the resources from large institutions

z wielkich instytucji z miernymi wynikami,

that provide poor quality care to community-based services

na społecznościowe usługi

that protect children from harm and allow them to develop

chroniące dzieci i wspierające ich pełen rozwój.

to their full potential. When I first started to work in Romania

Na początku pracy w Rumunii niemal 20 lat temu

nearly 20 years ago, there were 200,000 children living

200 tys. dzieci mieszkało w instytucjach,

in institutions, and more entering every day.

a co dzień przybywało nowych.

Now, there are less than 10,000, and

Teraz jest ich mniej niż 10 tys.

family support services are provided across the country.

a rodziny w całym kraju mogą liczyć na pomoc.

In Moldova, despite extreme poverty and the terrible effects

W Mołdawii, pomimo skrajnej biedy

of the global financial crisis, the numbers of children

i straszliwych skutków globalnego kryzysu

in institutions has reduced by more than 50 percent

ilość dzieci w sierocińcach spadła o 50%

in the last five years, and the resources are being

przez ostatnie 5 lat. Środki rozprowadza się

redistributed to family support services and inclusive schools.

do usług wspierania rodzin i szkół integracyjnych.

Many countries have developed national action plans for change.

Wiele krajów planuje szeroko zakrojone zmiany.

The European Commission and other major donors

Komisja Europejska i duzi sponsorzy

are finding ways to divert money from institutions

przekierowują pieniądze z instytucji

towards family support, empowering communities

do wspierania rodzin, dawania władzy społecznościom,

to look after their own children.

by mogły same zająć się własnymi dziećmi.

But there is still much to be done to end the systematic

Zostało jeszcze wiele do zrobienia,

institutionalization of children.

by zakończyć systematyczną instytucjonalizację.

Awareness-raising is required at every level of society.

Trzeba uświadamiać społeczeństwo,

People need to know the harm that institutions cause to children,

że sierocińce krzywdzą dzieci,

and the better alternatives that exist.

i że istnieją lepsze rozwiązania.

If we know people who are planning to support orphanages,

Jeśli ktoś chce wesprzeć sierociniec,

we should convince them to support family services instead.

powinien raczej wesprzeć usługi rodzinne.

Together, this is the one form of child abuse

Razem jesteśmy w stanie w miarę szybko

that we could eradicate in our lifetime.

znieść tę formę nadużywania dzieci.

Thank you. (Applause)

Dziękuję. (Brawa)

(Applause)

(Brawa)