How we found the giant squid | Edith Widder

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Jerzy Perydzenski Korekta: Capa Girl

The Kraken, a beast so terrifying

O Krakenie, tej przerażającej bestii

it was said to devour men and ships and whales,

mówi się, że pożera ludzi, statki i wieloryby

and so enormous it could be mistaken for an island.

i może być pomylony z wyspą.

In assessing the merits of such tales,

Oceniając wiarygodność tych opowieści

it's probably wise to keep in mind that old sailor's saw

należy pamiętać o różnicy dostrzeganej przez dawnych żeglarzy

that the only difference between a fairytale and a sea story

między bajką a opowieścią morską.

is a fairytale begins, "Once upon a time,"

Bajka zaczyna się: "Dawno, dawno temu",

and a sea story begins, "This ain't no shit." (Laughter)

a morskie opowieści: "To nie bujda". (Śmiech)

Every fish that gets away

Każda ryba, której udało się uciec,

grows with every telling of the tale.

powiększa się wraz z kolejną opowieścią.

Nevertheless, there are giants in the ocean,

Jednak olbrzymy w oceanie istnieją.

and we now have video proof,

Oto wideo potwierdzające tę tezę.

as those of you that saw the Discovery Channel documentary are no doubt aware.

Oglądający filmy Discovery Channel nie będą zdziwieni.

I was one of the three scientists on this expedition

Byłam jednym z naukowców ekspedycji

that took place last summer off Japan.

odbywającej się ostatniego lata na wodach Japonii.

I'm the short one.

Jestem tą małą osóbką.

The other two are Dr. Tsunemi Kubodera and Dr. Steve O'Shea.

Dwaj pozostali to Dr Tsunemi Kubodera i Dr Steve O'Shea.

I owe my participation in this now-historic event

Zawdzięczam swój udział w tym historycznym wydarzeniu

to TED.

organizacji TED.

In 2010, there was a TED event called Mission Blue

W 2010 odbył się TED- event o nazwie Błękitna Misja

held aboard the Lindblad Explorer in the Galapagos

na pokładzie Lindblad Explorer'a na wyspach Galapagos

as part of the fulfillment of Sylvia Earle's TED wish.

spełniając życzenie TED Sylwii Earle.

I spoke about a new way of exploring the ocean,

Mówiłam o nowym sposobie badania oceanu,

one that focuses on attracting animals instead of scaring them away.

gdy wabimy, a nie straszymy zwierzęta.

Mike deGruy was also invited,

Zaproszono również Mike deGruy'ego,

and he spoke with great passion about his love of the ocean,

który z pasją opowiadał o swojej miłości do oceanu.

and he also talked to me about applying my approach

Rozmawialiśmy o zastosowaniu mojego podejścia,

to something he's been involved with for a very long time,

do projektu, którym od dawna się zajmował

which is the hunt for the giant squid.

do polowania na gigantyczną kałamarnicę.

It was Mike that got me invited to the squid summit,

Tamtego lata, podczas Tygodnia Rekinów,

a gathering of squid experts at the Discovery Channel

Mike zaprosił mnie na szczyt ekspertów z Discovery Channel

that summer during Shark Week. (Laughter)

poświęcony kałamarnicom. (Śmiech)

I gave a talk on unobtrusive viewing

Mówiłam na temat dyskretnej obserwacji

and optical luring of deep sea squid

i wabienia bioluminescencyjnego kałamarnicy olbrzymiej,

in which I emphasized the importance

podkreślając znaczenie

of using quiet, unobtrusive platforms for exploration.

cichej, dyskretnej platformy badawczej.

This came out of hundreds of dives I have made,

Obserwacje były wynikiem setek nurkowań jakie odbyłam

farting around in the dark

błądząc bez celu w ciemnościach.

using these platforms,

Wykorzystując te platformy

and my impression that I saw more animals

i pracując na batyskafach o głębokim zanurzeniu

working from the submersible

zobaczyłam więcej zwierząt,

than I did with either of the remote-operated vehicles.

niż wcześniej przy użyciu zdalnie kierowanych pojazdów podwodnych - ROV.

But that could just be because the submersible has a wider field of view.

Może powodem było jego większe pole widzenia.

But I also felt like I saw more animals

Jednak czułam, że widzę więcej zwierząt

working with the Tiburon than the Ventana,

pracując na Tiburonie niż na Ventanie,

two vehicles with the same field of view

dwóch pojazdach o takim samym polu widzenia,

but different propulsion systems.

ale o innych systemach napędu.

So my suspicion was that it might have something to do with the amount of noise they make.

Podejrzewałam, że jest to związane z ilością hałasu jaki wytwarzają.

So I set up a hydrophone on the bottom of the ocean,

Umieściłam hydrofon na dnie oceanu,

and I had each of these fly by at the same speed and distance

każdy z nich pokonał ten sam dystans z tą samą prędkością,

and recorded the sound they made.

a ja rejestrowałam odgłosy jakie wytwarzały.

The Johnson Sea-Link -- (whirring noise) --

Statek JSL ... (odgłos terkotu)

which you can probably just barely hear here,

Który prawdopodobnie ledwo tu słychać,

uses electric thrusters -- very, very quiet.

używa bardzo cichego elektrycznego steru.

The Tiburon also uses electric powered thrusters.

Tiburon także używa steru zasilanego elektrycznie,

It's also pretty quiet, but a bit noisier. (Louder whirring noise)

ale jest głośniejszy. (głośniejszy terkot)

But most deep-diving ROVs these days use hydraulics

Większość głębinowych ROV-ów używa napędu hydraulicznego.

and they sound like the Ventana. (Loud beeping noise)

Wydają one dźwięk podobny do Ventany. (głośny trąbiący hałas)

I think that's got to be scaring a lot of animals away.

Sądzę, że to odstrasza większość zwierząt.

So for the deep sea squid hunt,

Polując na kałamarnicę olbrzymią

I proposed using an optical lure

zaproponowałam użycie wabika bioluminscencyjnego

attached to a camera platform

przymocowanego do platformy,

with no thrusters, no motors,

bez sterów czy silników,

just a battery-powered camera,

z kamerą zasilaną baterią

and the only illumination coming from red light

i oświetleniem pochodzącym wyłącznie z czerwonego światła

that's invisible to most deep-sea animals

niewidocznego dla większości zwierząt głębinowych

that are adapted to see primarily blue.

wrażliwych głównie na światło niebieskie.

That's visible to our eye,

Nasze oko je wychwyci,

but it's the equivalent of infrared in the deep sea.

ale w głębinie oceanu, to ekwiwalent podczerwieni.

So this camera platform, which we called the Medusa,

Ta platforma zwana Meduzą,

could just be thrown off the back of the ship,

może zostać zrzucona z tyłu statku

attached to a float at the surface with over 2,000 feet of line,

i przymocowana do platformy na linie o długości ponad 2 tys. stóp,

it would just float around passively carried by the currents,

Może unosić się swobodnie noszona przez prądy,

and the only light visible to the animals in the deep

a jedynym światłem widocznym dla zwierząt w głębi

would be the blue light of the optical lure,

będzie niebieskie światło wabika.

which we called the electronic jellyfish, or e-jelly,

Nazwaliśmy ją elektryczna meduzą lub e-meduzą,

because it was designed to imitate

bo zaprojektowano ją, żeby naśladowała

the bioluminescent display

bioluminescencyjne światło

of the common deep sea jellyfish Atolla.

typowe dla głębinowej meduzy Atolla.

Now, this pinwheel of light that the Atolla produces

Ten wytwarzany przez Atolla świetlny"wiatraczek",

is known as a bioluminescent burglar alarm

to forma bioluminescencyjnego alarmu antywłamaniowego,

and is a form of defense.

to forma obrony.

The reason that the electronic jellyfish worked as a lure

Powodem wykorzystania elektrycznej meduzy jako wabika

is not because giant squid eat jellyfish,

nie jest to, że kałamarnice je jedzą,

but it's because this jellyfish only resorts to producing this light

ale fakt, że świecą w taki sposób

when it's being chewed on by a predator

wtedy, gdy są gryzione przez drapieżnika,

and its only hope for escape

a jedyną nadzieją na ucieczkę

may be to attract the attention of a larger predator

staje się zwrócenie uwagi większego drapieżnika,

that will attack its attacker

który zaatakuje napastnika,

and thereby afford it an opportunity for escape.

tym samym umożliwiając ucieczkę.

It's a scream for help, a last-ditch attempt for escape,

To wołanie o pomoc i rozpaczliwa próba ucieczki,

and a common form of defense in the deep sea.

i powszechna forma obrony w morskich głębinach.

The approach worked.

Ta metoda zadziałała.

Whereas all previous expeditions had failed to garner

Wszystkie poprzednie wyprawy nie zdołały zarejestrować

a single video glimpse of the giant,

choćby jednego krótkiego nagrania olbrzyma.

we managed six, and the first triggered wild excitement.

Zrobiliśmy to 6 razy i już pierwszy wywołał dziki entuzjazm.

Edith Widder (on video): Oh my God. Oh my God! Are you kidding me?Other scientists: Oh ho ho! That's just hanging there.

Edith Widder (na filmie): "O mój Boże. Żartujesz sobie?" Inni naukowcy: Ho,ho! Unosi się nad nim.

EW: It was like it was teasing us, doing a kind of fan dance --

Wydawało się, że kałamarnica droczy się z nami wykonując zabawny taniec...

now you see me, now you don't --

Tak jakby mówiła : "Widzicie mnie, a teraz nie..."

and we had four such teasing appearances,

Uchwyciliśmy takie zachowanie 4-krotnie,

and then on the fifth, it came in and totally wowed us.

a za piątym razem całkowicie zwaliło nas z nóg.

(Music) Narrator: (Speaking in Japanese)

(Muzyka) Narrator: (Mówiący po japońsku)

Scientists: Ooh. Bang! Oh my God! Whoa!

Naukowcy: Ooch. Jest! O Boże! Wow!

(Applause)

(Brawa)

EW: The full monty.

W całej okazałości.

What really wowed me about that

Co mnie najbardziej oszołomiło,

was the way it came in up over the e-jelly

to sposób w jaki pojawiła się nad e-meduzą,

and then attacked the enormous thing next to it,

a potem zaatakowała ogromny obiekt obok,

which I think it mistook for the predator on the e-jelly.

który jak sądzę pomyliła z drapieżnikiem w postaci e-meduzy.

But even more incredible was the footage shot

Jeszcze bardziej niewiarygodne było zdjęcie zrobione

from the Triton submersible.

z pokładu statku Triton.

What was not mentioned in the Discovery documentary

W dokumencie stacji Discovery nie wspomniano,

was that the bait squid that Dr. Kubodera used,

że przynęta na kałamarnicę użyta przez Dr Kubaderę,

a one-meter long diamondback squid

to metrowa diamentowa kałamarnica,

had a light attached to it, a squid jig

z umocowanym światłem imitującym taniec

of the type that longline fishermen use,

podobnym do tych używanych przez poławiaczy głębinowych.

and I think it was this light

Sądzę że to właśnie to światło

that brought the giant in.

zwabiło olbrzyma.

Now, what you're seeing

To co tu widzicie,

is the intensified camera's view under red light,

to wyostrzony obraz z kamery kręcony w podczerwieni.

and that's all Dr. Kubodera could see when the giant comes in here.

To wszystko co Dr Kubodera mógł zobaczyć, gdy olbrzym się pojawił.

And then he got so excited,

A potem, w chwili podniecenia,

he turned on his flashlight because he wanted to see better,

włączył latarkę, żeby coś więcej zobaczyć,

and the giant didn't run away,

i kiedy olbrzym nie uciekł,

so he risked turning on the white lights on the submersible,

zaryzykował włączając białe światło ze statku,

bringing a creature of legend

przenosząc legendarne stworzenie

from the misty history into high-resolution video.

z mglistej historii na ekran video wysokiej rozdzielczości.

It was absolutely breathtaking,

Całkowicie zaparło nam dech w piersiach.

and had this animal had its feeding tentacles intact

Gdyby to zwierzę rozciągnęło całkowicie

and fully extended,

swoje macki

it would have been as tall as a two-story house.

sięgałoby wysokości dwupiętrowego domu.

How could something that big

Jak to możliwe, że coś tak wielkiego

live in our ocean and yet remain unfilmed until now?

i żyjącego w naszym oceanie nie zostało dotąd sfilmowane?

We've only explored about five percent of our ocean.

Do tej pory spenetrowaliśmy jedynie około 5% naszych oceanów.

There are great discoveries yet to be made down there,

Wielkie odkrycia są jeszcze przed nami.

fantastic creatures representing millions of years of evolution

Fantastyczne stworzenia obrazujące miliony lat ewolucji,

and possibly bioactive compounds

a może również bioaktywne związki chemiczne,

that could benefit us in ways that we can't even yet imagine.

które mogą być dla nas niewyobrażalnie korzystne.

Yet we have spent only a tiny fraction

Jak dotąd na badania oceanu wydaliśmy zaledwie mały ułamek funduszy

of the money on ocean exploration

Jak dotąd na badania oceanu wydaliśmy zaledwie mały ułamek funduszy

that we've spent on space exploration.

jaki wydajemy na eksploracje kosmosu.

We need a NASA-like organization for ocean exploration,

Potrzebujemy podobnej do NASA organizacji do badań oceanu.

because we need to be exploring and protecting

Potrzebujemy badać i chronić

our life support systems here on Earth.

systemy podtrzymujące życie tutaj na Ziemi.

We need — thank you. (Applause)

Potrzebujemy... Dziękuję. (Brawa)

Exploration is the engine that drives innovation.

Eksploracja jest motorem napędowym innowacji.

Innovation drives economic growth.

Innowacja napędzaja rozwój gospodarczy.

So let's all go exploring,

Eksplorujmy zatem,

but let's do it in a way that doesn't scare the animals away,

ale róbmy to tak, aby nie straszyć zwierząt,

or, as Mike deGruy once said,

lub jak to kiedyś powiedział Mike deGruy:

"If you want to get away from it all

"Jeśli chcesz oderwać się od wszystkiego

and see something you've never seen,

i zobaczyć coś, czego nigdy nie widziałeś

or have an excellent chance of seeing something that no one's ever seen,

lub mieć cudowną okazję zobaczyć coś, czego nikt jeszcze nie widział

get in a sub."

wejdź na pokład łodzi podwodnej".

He should have been with us for this adventure.

Powinien być z nami dla tej przygody.

We miss him.

Tęsknimy za nim.

(Applause)

(Brawa)