Robert Gupta: Between music and medicine

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Rysia Wand Korekta: Krystian Aparta

(Music)

(Muzyka)

(Applause)

(Brawa)

Thank you very much. (Applause)

Dziękuję bardzo. (Brawa)

Thank you. It's a distinct privilege to be here.

Być tutaj to wyjątkowy zaszczyt.

A few weeks ago, I saw a video on YouTube

Kilka tygodni temu widziałem na YouTube

of Congresswoman Gabrielle Giffords

film o Gabrielle Giffords, posłance w USA,

at the early stages of her recovery

pokazujący, jak odzyskiwała zdrowie

from one of those awful bullets.

po tym okropnym postrzale.

This one entered her left hemisphere, and

Kula weszła w lewą półkulę mózgu

knocked out her Broca's area, the speech center of her brain.

i zniszczyła ośrodek Broki, centrum mowy.

And in this session, Gabby's working with a speech therapist,

Podczas sesji Gabby pracuje z logopedką

and she's struggling to produce

i z trudem wymawia proste słowa.

some of the most basic words, and you can see her

i z trudem wymawia proste słowa.

growing more and more devastated, until she ultimately

Widać, że jest coraz bardziej zrozpaczona,

breaks down into sobbing tears, and she starts sobbing

aż wreszcie wybucha płaczem,

wordlessly into the arms of her therapist.

bez słowa, w objęciach logopedki.

And after a few moments, her therapist tries a new tack,

Po chwili logopedka obiera nowy kurs

and they start singing together,

i zaczynają śpiewać.

and Gabby starts to sing through her tears,

Gabby śpiewa przez łzy

and you can hear her clearly able to enunciate

i wyraźnie wymawia słowa piosenki

the words to a song that describe the way she feels,

opisującej jej uczucia.

and she sings, in one descending scale, she sings,

W skali opadającej śpiewa:

"Let it shine, let it shine, let it shine."

"Niech świeci, niech świeci".

And it's a very powerful and poignant reminder of how

To potężne i przejmujące przypomnienie o tym,

the beauty of music has the ability to speak

że piękno muzyki potrafi przemawiać tam,

where words fail, in this case literally speak.

gdzie zawodzą słowa, a tu dosłownie pomaga mówić.

Seeing this video of Gabby Giffords reminded me

Ten film przypomniał mi

of the work of Dr. Gottfried Schlaug,

o pracach znanego neurologa, dr. Gottfrieda Schlauga,

one of the preeminent neuroscientists studying music and the brain at Harvard,

który studiował na Harvardzie muzykę i neurobiologię.

and Schlaug is a proponent of a therapy called

Schlaug wypromował popularną muzykoterapię:

Melodic Intonation Therapy, which has become very popular in music therapy now.

terapię intonacją melodyczną.

Schlaug found that his stroke victims who were aphasic,

Schlaug odkrył, że pacjenci po wylewie z afazją

could not form sentences of three- or four-word sentences,

nie potrafią budować zdań z 3 czy 4 słów,

but they could still sing the lyrics to a song,

ale umieją wyśpiewać słowa piosenek,

whether it was "Happy Birthday To You"

takich jak "Sto lat",

or their favorite song by the Eagles or the Rolling Stones.

albo przebojów The Eagles czy Rolling Stones.

And after 70 hours of intensive singing lessons,

Po 70 godzinach intensywnej nauki śpiewu odkrył,

he found that the music was able to literally rewire

że muzyka zmieniła połączenia w mózgu chorego

the brains of his patients and create a homologous

i stworzyła nowe centrum mowy

speech center in their right hemisphere

w prawej półkuli,

to compensate for the left hemisphere's damage.

żeby skompensować uszkodzenia w lewej.

When I was 17, I visited Dr. Schlaug's lab, and in one afternoon

Jako siedemnastolatek odwiedziłem laboratorium Schlauga.

he walked me through some of the leading research

Objaśnił mi wiodące badania na temat muzyki i mózgu.

on music and the brain -- how musicians had

Otóż muzycy mają zupełnie inną strukturę mózgu

fundamentally different brain structure than non-musicians,

niż osoby niebędące muzykami.

how music, and listening to music,

Słuchanie muzyki

could just light up the entire brain, from

rozświetla cały mózg,

our prefrontal cortex all the way back to our cerebellum,

od płatów czołowych aż do móżdżku.

how music was becoming a neuropsychiatric modality

Muzyka stosowana jest w neuropsychiatrii

to help children with autism, to help people struggling

w pracy z dziećmi z autyzmem

with stress and anxiety and depression,

i pacjentami z depresją i zaburzeniami lękowymi.

how deeply Parkinsonian patients would find that their tremor

U chorych na Parkinsona

and their gait would steady when they listened to music,

muzyka zmniejsza drżączkę i problemy z poruszaniem się,

and how late-stage Alzheimer's patients, whose dementia

a w późnych stadiach choroby Alzheimera

was so far progressed that they could no longer recognize

pacjenci, którzy nie poznają już własnej rodziny,

their family, could still pick out a tune by Chopin

potrafią przypomnieć sobie utwór Chopina,

at the piano that they had learned when they were children.

którego nauczyli się w dzieciństwie.

But I had an ulterior motive of visiting Gottfried Schlaug,

Odwiedzając Schlauga, miałem ukryty motyw.

and it was this: that I was at a crossroads in my life,

Znalazłem się wtedy na rozdrożu,

trying to choose between music and medicine.

próbując wybrać między muzyką a medycyną.

I had just completed my undergraduate, and I was working

Właśnie zrobiłem licencjat i podjąłem pracę

as a research assistant at the lab of Dennis Selkoe,

jako asystent w laboratorium Dennisa Selkoe'a,

studying Parkinson's disease at Harvard, and I had fallen

na Uniwersytecie Harvarda, gdzie badałem chorobę Parkinsona.

in love with neuroscience. I wanted to become a surgeon.

Zakochałem się w neurobiologii, chciałem zostać chirurgiem,

I wanted to become a doctor like Paul Farmer or Rick Hodes,

jak Paul Farmer czy Rick Hodes,

these kind of fearless men who go into places like Haiti or Ethiopia

śmiałkowie, którzy na Haiti czy w Etiopii pomagają chorym na AIDS

and work with AIDS patients with multidrug-resistant

w walce z gruźlicą wielolekoodporną,

tuberculosis, or with children with disfiguring cancers.

oraz dzieciom chorym na oszpecającego raka.

I wanted to become that kind of Red Cross doctor,

Chciałem być lekarzem pracującym dla Czerwonego Krzyża

that doctor without borders.

lub w Lekarzach Bez Granic.

On the other hand, I had played the violin my entire life.

Z drugiej strony, całe życie grałem na skrzypcach.

Music for me was more than a passion. It was obsession.

Muzyka była dla mnie więcej niż pasją - była obsesją.

It was oxygen. I was lucky enough to have studied

Była tlenem. Miałem szczęście studiować

at the Juilliard School in Manhattan, and to have played

w szkole Julliarda na Manhattanie.

my debut with Zubin Mehta and the Israeli philharmonic orchestra in Tel Aviv,

Debiutowałem z Zubinem Mehtą i Filharmonią Izraelską w Tel Awiwie.

and it turned out that Gottfried Schlaug

Okazało się, że Gottfried Schlaug

had studied as an organist at the Vienna Conservatory,

studiował grę na organach w Konserwatorium Wiedeńskim,

but had given up his love for music to pursue a career

ale zostawił muzykę dla kariery medycznej.

in medicine. And that afternoon, I had to ask him,

Tamtego dnia musiałem go zapytać,

"How was it for you making that decision?"

jak podjął tę decyzję.

And he said that there were still times when he wished

Odparł, że czasem nadal marzy,

he could go back and play the organ the way he used to,

by wrócić do organów, jak dawniej,

and that for me, medical school could wait,

i że medycyna może zaczekać,

but that the violin simply would not.

ale skrzypce nie.

And after two more years of studying music, I decided

Po dwóch latach dalszych studiów muzycznych

to shoot for the impossible before taking the MCAT

postanowiłem porwać się z motyką na słońce

and applying to medical school like a good Indian son

zanim zdam na medycynę, jak dobry hinduski syn,

to become the next Dr. Gupta. (Laughter)

by zostać kolejnym doktorem Guptą. (Śmiech)

And I decided to shoot for the impossible and I took

Odważyłem się stanąć do przesłuchań

an audition for the esteemed Los Angeles Philharmonic.

do Filharmonii w Los Angeles.

It was my first audition, and after three days of playing

Robiłem to po raz pierwszy. Po trzech dniach

behind a screen in a trial week, I was offered the position.

grania za parawanem, dostałem ofertę pracy.

And it was a dream. It was a wild dream to perform

To było jak marzenie.

in an orchestra, to perform in the iconic Walt Disney Concert Hall

Występy w słynnej sali koncertowej Walta Disneya,

in an orchestra conducted now by the famous Gustavo Dudamel,

w orkiestrze obecnie pod batutą słynnego Gustavo Dudamela,

but much more importantly to me to be surrounded

a co ważniejsze, w otoczeniu muzyków i mentorów,

by musicians and mentors that became my new family,

którzy stali się dla mnie nową rodziną,

my new musical home.

nowym muzycznym domem.

But a year later, I met another musician who had also

W rok później spotkałem innego muzyka z Julliarda,

studied at Juilliard, one who profoundly helped me

który bardzo pomógł mi odnaleźć własny głos

find my voice and shaped my identity as a musician.

i tożsamość muzyka.

Nathaniel Ayers was a double bassist at Juilliard, but

Nathaniel Ayers studiował w Julliard w klasie kontrabasu,

he suffered a series of psychotic episodes in his early 20s,

ale jako 20-latek przeszedł szereg psychoz.

was treated with thorazine at Bellevue,

Leczono go w Bellevue chloropromazyną.

and ended up living homeless on the streets of Skid Row

30 lat później skończył na ulicy,

in downtown Los Angeles 30 years later.

jako bezdomny, w centrum Los Angeles.

Nathaniel's story has become a beacon for homelessness

Jego historia przyświecała kampanii

and mental health advocacy throughout the United States,

na rzecz zdrowa psychicznego w USA,

as told through the book and the movie "The Soloist,"

o czym opowiada książka i film "Solista".

but I became his friend, and I became his violin teacher,

Zaprzyjaźniliśmy się i zacząłem uczyć go skrzypiec.

and I told him that wherever he had his violin,

Obiecałem, że jeśli będzie miał skrzypce,

and wherever I had mine, I would play a lesson with him.

zawsze odbędę z nim lekcję.

And on the many times I saw Nathaniel on Skid Row,

Odwiedziłem go w Skid Row wiele razy

I witnessed how music was able to bring him back

i przy każdym naszym spotkaniu

from his very darkest moments, from what seemed to me

muzyka wywoływała go z najciemniejszych chwil,

in my untrained eye to be

które dla mojego niewytrenowanego oka

the beginnings of a schizophrenic episode.

wyglądały na początek napadu schizofrenii.

Playing for Nathaniel, the music took on a deeper meaning,

Granie dla Nathaniela nabrało głębszego znaczenia,

because now it was about communication,

bo chodziło o porozumienie tam,

a communication where words failed, a communication

gdzie zawiodły słowa.

of a message that went deeper than words, that registered

O głębsze od słów przesłanie,

at a fundamentally primal level in Nathaniel's psyche,

które odbierał na pierwotnych poziomach psychiki.

yet came as a true musical offering from me.

Ja ofiarowałem mu od siebie muzykę.

I found myself growing outraged that someone

Oburzało mnie, że ktoś taki jak Nathaniel

like Nathaniel could have ever been homeless on Skid Row

może żyć na ulicy w Skid Row z powodu choroby,

because of his mental illness, yet how many tens of thousands

ale choć dziesiątki tysięcy innych

of others there were out there on Skid Row alone

mieszkało w takich samych warunkach,

who had stories as tragic as his, but were never going to have a book or a movie

nie powstanie książka ani film o tragedii,

made about them that got them off the streets?

przez którą znaleźli się na ulicy.

And at the very core of this crisis of mine, I felt somehow

W samym sercu swojego kryzysu pomyślałem, może naiwnie,

the life of music had chosen me, where somehow,

że muzyka mnie wybrała,

perhaps possibly in a very naive sense, I felt what Skid Row

ale tak naprawdę Skid Row

really needed was somebody like Paul Farmer

potrzebuje raczej kogoś takiego jak Paul Farmer,

and not another classical musician playing on Bunker Hill.

a nie kolejnego wykonawcy muzyki klasycznej.

But in the end, it was Nathaniel who showed me

W rezultacie to Nathaniel pokazał mi,

that if I was truly passionate about change,

że moją pasją jest zmiana,

if I wanted to make a difference, I already had the perfect instrument to do it,

a jeśli chcę coś zmienić, mam przecież idealny instrument.

that music was the bridge that connected my world and his.

Muzyka to pomost między naszymi światami.

There's a beautiful quote

Robert Schumann,

by the Romantic German composer Robert Schumann,

niemiecki kompozytor romantyczny, powiedział kiedyś:

who said, "To send light into the darkness of men's hearts,

"Wlewanie światła w serca ludzkie,

such is the duty of the artist."

oto obowiązek artysty".

And this is a particularly poignant quote

To wyjątkowo wzruszający cytat,

because Schumann himself suffered from schizophrenia

bo sam Schumann cierpiał na schizofrenię

and died in asylum.

i zmarł w przytułku.

And inspired by what I learned from Nathaniel,

Zainspirowany przez Nathaniela,

I started an organization on Skid Row of musicians

założyłem organizację muzyków ze Skid Row

called Street Symphony, bringing the light of music

pod nazwą Symfonia Uliczna,

into the very darkest places, performing

żeby rozświetlić najciemniejsze miejsca

for the homeless and mentally ill at shelters and clinics

koncertami dla bezdomnych i psychicznie chorych

on Skid Row, performing for combat veterans

w przytułkach i klinikach Skid Row.

with post-traumatic stress disorder, and for the incarcerated

Graliśmy dla kombatantów z zaburzeniami lękowymi,

and those labeled as criminally insane.

dla więźniów i niepoczytalnych przestępców.

After one of our events at the Patton State Hospital

Po występie w stanowym szpitalu Pattona

in San Bernardino, a woman walked up to us

w San Bernardino podeszła do nas kobieta,

and she had tears streaming down her face,

zalana łzami.

and she had a palsy, she was shaking,

Cierpiała na porażenie mózgowe, trzęsła się

and she had this gorgeous smile, and she said

i pięknie uśmiechała, mówiąc,

that she had never heard classical music before,

że pierwszy raz słyszała muzykę klasyczną.

she didn't think she was going to like it, she had never

Myślała, że jej się nie spodoba,

heard a violin before, but that hearing this music was like hearing the sunshine,

ale czuła się, jak skąpana w świetle słonecznym.

and that nobody ever came to visit them, and that for the first time in six years,

Powiedziała, że nikt ich dotąd nie odwiedzał i że dzięki muzyce

when she heard us play, she stopped shaking without medication.

pierwszy raz od 6 lat opanowała drżączkę bez leków.

Suddenly, what we're finding with these concerts,

Okazało się, że przez te koncerty

away from the stage, away from the footlights, out

z dala od scen, świateł rampy i fraków,

of the tuxedo tails, the musicians become the conduit

muzycy stają się przekaźnikami

for delivering the tremendous therapeutic benefits

olbrzymich korzyści terapeutycznych,

of music on the brain to an audience that would never

dzięki wpływowi muzyki na mózg,

have access to this room,

dotarciu do tych, którzy nie mieliby dostępu

would never have access to the kind of music that we make.

do rodzaju muzyki, który my wykonujemy.

Just as medicine serves to heal more

Medycyna leczy więcej niż tylko ciało.

than the building blocks of the body alone,

Podobnie potęga i piękno muzyki

the power and beauty of music transcends the "E"

Podobnie potęga i piękno muzyki

in the middle of our beloved acronym.

to nie tylko rozrywka.

Music transcends the aesthetic beauty alone.

Muzyka to więcej niż estetyka piękna.

The synchrony of emotions that we experience when we

Synchronizacja emocji, jakich doświadczamy,

hear an opera by Wagner, or a symphony by Brahms,

słuchając opery Wagnera lub symfonii Brahmsa

or chamber music by Beethoven, compels us to remember

albo muzyki kameralnej Beethovena,

our shared, common humanity, the deeply communal

uwidacznia to, co dla nas, ludzi, wspólne,

connected consciousness, the empathic consciousness

dogłębnie powiązaną świadomość empatyczną,

that neuropsychiatrist Iain McGilchrist says is hard-wired

która, zdaniem neuropsychiatry Iaina McGilchrista,

into our brain's right hemisphere.

jest wbudowana w prawą półkulę mózgu.

And for those living in the most dehumanizing conditions

W pozbawiających osoby chore psychiczne człowieczeństwa

of mental illness within homelessness

sytuacjach bezdomności czy uwięzienia

and incarceration, the music and the beauty of music

piękno muzyki daje szansę

offers a chance for them to transcend the world around them,

na przekroczenie ograniczeń.

to remember that they still have the capacity to experience

Przypomina, że doznawanie piękna i człowieczeństwo

something beautiful and that humanity has not forgotten them.

nadal są dla tych ludzi dostępne.

And the spark of that beauty, the spark of that humanity

Iskra piękna i tego, co ludzkie,

transforms into hope,

zmienia się w nadzieję.

and we know, whether we choose the path of music

Czy to poprzez medycynę, czy poprzez muzykę,

or of medicine, that's the very first thing we must instill

to właśnie musimy zbudować

within our communities, within our audiences,

w naszym społeczeństwie, w słuchaczach,

if we want to inspire healing from within.

by zainspirować wewnętrzne ozdrowienie.

I'd like to end with a quote by John Keats,

Chcę zakończyć cytatem z Johna Keatsa,

the Romantic English poet,

angielskiego poety romantycznego,

a very famous quote that I'm sure all of you know.

który pewnie wszyscy znacie.

Keats himself had also given up a career in medicine

Keats także poświęcił karierę medyczną,

to pursue poetry, but he died when he was a year older than me.

dla poezji, ale zmarł mając rok więcej niż ja teraz.

And Keats said, "Beauty is truth, and truth beauty.

"Piękno to prawda, a prawda to piękno.

That is all ye know on Earth, and all ye need to know."

oto co wiesz na ziemi i co wiedzieć trzeba".

(Music)

(Muzyka)

(Applause)

(Brawa)