Want kids to learn well? Feed them well | Sam Kass

Translator: Joseph Geni Reviewer: Camille Martínez

Tłumaczenie: Agnieszka Jaromin Korekta: Monika Fołta

I am a chef

Jestem szefem kuchni i gościem od polityki żywnościowej,

and a food policy guy,

but I come from a whole family of teachers.

ale pochodzę z rodziny nauczycieli.

Moja siostra zajmuje się pedagogiką specjalną w Chicago.

My sister is a special ed teacher in Chicago.

My father just retired after 25 years teaching fifth grade.

Mój ojciec właśnie przeszedł na emeryturę po 25 latach nauczania w piątej klasie.

Moja ciotka i wujek byli profesorami.

My aunt and uncle were professors.

My cousins all teach.

Wszyscy moi kuzyni uczą.

Generalnie wszyscy w mojej rodzinie zajmują się nauczaniem oprócz mnie.

Everybody in my family, basically, teaches except for me.

They taught me that the only way to get the right answers

Nauczyli mnie, że jedynym sposobem uzyskania właściwych odpowiedzi

is to ask the right questions.

jest zadawanie właściwych pytań.

Więc jakie są właściwe pytania

So what are the right questions

when it comes to improving the educational outcomes for our children?

jeśli chodzi o poprawę wyników edukacyjnych naszych dzieci?

There's obviously many important questions,

Oczywiście jest wiele ważnych pytań,

but I think the following is a good place to start:

ale myślę, że następujące jest dobre na początek:

Jak postrzegamy powiązanie

What do we think the connection is

między rozwojem umysłu dziecka

between a child's growing mind

and their growing body?

i rozwojem jego ciała?

What can we expect our kids to learn

Jakiej nauki spodziewamy się po naszych dzieciach

if their diets are full of sugar and empty of nutrients?

jeśli ich dieta jest pełna cukru i pozbawiona składników odżywczych?

What can they possibly learn

Czego mogą się nauczyć

if their bodies are literally going hungry?

jeśli ich ciała dosłownie głodują?

I przy całych naszych nakładach na szkoły

And with all the resources that we are pouring into schools,

we should stop and ask ourselves:

powinniśmy zapytać samych siebie:

czy naprawdę pomagamy naszym dzieciom odnieść sukces?

Are we really setting our kids up for success?

Kilka lat temu

Now, a few years ago,

I was a judge on a cooking competition called "Chopped."

byłem sędzią w konkursie gotowania o nazwie "Chopped".

Four chefs compete with mystery ingredients

W konkursie czworo kucharzy rywalizuje używając nieznanych składników,

to see who can cook the best dishes.

żeby przekonać się kto ugotuje najlepsze dania.

Z wyjątkiem jednego odcinka, który był bardzo specjalny

Except for this episode -- it was a very special one.

Instead of four overzealous chefs trying to break into the limelight --

Zamiast czworga nadgorliwych kucharzy próbujących stać się centrum uwagi,

something that I would know nothing about --

o czym osobiście nie mam pojęcia...

(Laughter)

(Śmiech)

Ci kucharze byli kucharzami szkolnymi,

these chefs were school chefs;

you know, the women that you used to call "lunch ladies,"

wiecie, jak te kobiety, które nazywaliście "paniami od lunchu",

but the ones I insist we call "school chefs."

ale które ja z naciskiem nazywam "szkolnymi kucharzami".

Now, these women -- God bless these women --

Te kobiety - Bóg im zapłać -

spend their day cooking for thousands of kids,

spędzają całe dnie gotując dla tysięcy dzieci,

breakfast and lunch, with only $2.68 per lunch,

przygotowując im śniadanie i lunch, przy budżecie 2,68 dolara na jeden lunch,

z czego tak naprawdę tylko około dolara idzie na jedzenie.

with only about a dollar of that actually going to the food.

In this episode,

W tym specjalnym odcinku tajemniczym składnikiem dania głównego

the main-course mystery ingredient was quinoa.

była komosa ryżowa.

Now, I know it's been a long time

Wiem, że minęło dużo czasu

odkąd większość z was jadła szkolny lunch

since most of you have had a school lunch,

and we've made a lot of progress on nutrition,

i że zrobiliśmy postęp w kwestii żywienia,

but quinoa still is not a staple in most school cafeterias.

ale komosa wciąż nie jest uważana za ważną w większości szkolnych stołówek.

(Laughter)

(Śmiech)

So this was a challenge.

Więc było to wyzwanie.

But the dish that I will never forget was cooked by a woman

Ale danie, którego nigdy nie zapomnę ugotowała kobieta

named Cheryl Barbara.

nazywająca się Cheryl Barbara.

Cheryl was the nutrition director

Cheryl była dyrektorem ds. żywienia

at High School in the Community in Connecticut.

w szkole High School in the Community w Connecticut.

Ugotowała przepyszny makaron.

She cooked this delicious pasta.

It was amazing.

Był niesamowity.

It was a pappardelle with Italian sausage,

Było to pappardelle z kiełbasą,

jarmużem i parmezanem.

kale, Parmesan cheese.

It was delicious, like, restaurant-quality good, except --

Był pyszny, na poziomie restauracyjnym, z jednym wyjątkiem -

she basically just threw the quinoa, pretty much uncooked,

Cheryl po prostu wrzuciła do dania komosę bez gotowania.

into the dish.

It was a strange choice,

To była dziwna decyzja,

and it was super crunchy.

a komosa była bardzo chrupiąca.

(Laughter)

(Śmiech)

So I took on the TV accusatory judge thing that you're supposed to do,

Zrobiłem więc to, co powinien zrobić oskarżycielski sędzia w telewizji

and I asked her why she did that.

i zapytałem dlaczego to zrobiła.

Cheryl responded, "Well, first, I don't know what quinoa is."

Cheryl odpowiedziała: "Cóż, po pierwsze nie wiem co to jest komosa."

(Śmiech)

(Laughter)

"But I do know that it's a Monday,

"Ale wiem, że dzisiaj jest poniedziałek,

and that in my school, at High School in the Community,

i że w mojej szkole, w High School in the Community,

I always cook pasta."

zawsze gotuję makaron."

Widzicie, Cheryl wyjaśniła, że wielu z jej uczniów

See, Cheryl explained that for many of her kids,

there were no meals on the weekends.

nie dostaje posiłków w weekendy.

No meals on Saturday.

Nie dostają posiłków w soboty.

No meals on Sunday, either.

Nie dostają ich też w niedziele.

Dlatego gotowała makaron, ponieważ chciała się upewnić

So she cooked pasta because she wanted to make sure

she cooked something she knew her children would eat.

że ugotuje coś, co jej uczniowie na pewno zjedzą.

Something that would stick to their ribs, she said.

Coś pożywnego, jak powiedziała.

Something that would fill them up.

Coś, co ich napełni.

Cheryl talked about how, by the time Monday came,

Zanim nadszedł poniedziałek

her kids' hunger pangs were so intense

jej uczniowie byli tak głodni,

that they couldn't even begin to think about learning.

że nie byli nawet w stanie myśleć o nauce.

Food was the only thing on their mind.

Jedzenie było jedynym, o czym myśleli.

The only thing.

Jedynym.

And unfortunately, the stats -- they tell the same story.

A statystyki niestety opowiadają tę samą historię.

Spójrzmy więc na tę kwestię w kontekście dziecka.

So, let's put this into the context of a child.

And we're going to focus on

I skupimy się na

the most important meal of the day, breakfast.

najważniejszym posiłku dnia, śniadaniu.

Meet Allison.

Poznajcie Allison.

She's 12 years old,

Ma 12 lat,

jest bardzo mądra,

she's smart as a whip

and she wants to be a physicist when she grows up.

a kiedy dorośnie chce zostać fizykiem.

If Allison goes to a school that serves a nutritious breakfast

Jeśli Allison pójdzie do szkoły, w której serwuje się pożywne śniadanie

to all of their kids,

wszystkim uczniom,

here's what's going to follow.

oto, co się stanie.

Her chances of getting a nutritious meal,

Jej szanse na otrzymanie pożywnego posiłku,

one with fruit and milk, one lower in sugar and salt,

zawierającego owoce i mleko, ubogiego w cukier i sól

dramatically increase.

bardzo wzrosną.

Allison will have a lower rate of obesity than the average kid.

Allison będzie mniej zagrożona otyłością niż przeciętne dziecko.

She'll have to visit the nurse less.

Rzadziej będzie musiała odwiedzać higienistkę.

She'll have lower levels of anxiety and depression.

Będzie miała niższy poziom lęków i depresji.

She'll have better behavior.

Będzie się lepiej zachowywała.

She'll have better attendance, and she'll show up on time more often.

Będzie miała wyższą obecność i częściej będzie przychodziła punktualnie.

Dlaczego?

Why?

Well, because there's a good meal waiting for her at school.

Cóż, dlatego, że w szkole czeka na nią smaczny posiłek.

Allison jest ogólnie zdrowsza

Overall, Allison is in much better health

than the average school kid.

niż przeciętny uczeń.

So what about that kid

Co w takim razie z dzieckiem,

who doesn't have a nutritious breakfast waiting for him?

na które nie czeka pożywne śniadanie?

Well, meet Tommy.

Cóż, poznajcie Tommy'ego.

He's also 12. He's a wonderful kid.

Również ma 12 lat. Jest wspaniałym dzieckiem.

He wants to be a doctor.

Chce zostać lekarzem.

By the time Tommy is in kindergarten,

Będąc w przedszkolu

he's already underperforming in math.

już słabiej radzi sobie z matematyką.

Będąc w trzeciej klasie

By the time he's in third grade,

he's got lower math and reading scores.

dostaje gorsze oceny z matematyki i czytania.

Kiedy ma 11 lat

By the time he's 11,

it's more likely that Tommy will have to have repeated a grade.

jest bardziej prawdopodobne, że Tommy będzie musiał powtarzać klasę.

Badania pokazują, że dzieci pozbawione stałych posiłków,

Research shows that kids who do not have consistent nourishment,

particularly at breakfast,

zwłaszcza śniadania

have poor cognitive function overall.

mają generalnie obniżone umiejętności poznawcze.

So how widespread is this problem?

Jak powszechny jest to problem?

Well, unfortunately, it's pervasive.

Cóż, niestety, jest on wszechobecny.

Let me give you two stats

Przytoczę dwie statystyki

that seem like they're on opposite ends of the issue,

wyglądające jakby dotyczyły przeciwnych końców problemu,

but are actually two sides of the same coin.

ale będące naprawdę dwiema stronami tej samej monety.

Z jednej strony

On the one hand,

jeden na sześciu Amerykanów nie ma bezpieczeństwa żywnościowego,

one in six Americans are food insecure,

including 16 million children -- almost 20 percent --

w tym 16 milionów dzieci - prawie 20 procent.

are food insecure.

In this city alone, in New York City,

Tylko tu, w Nowym Jorku,

474 tysiące dzieci poniżej 18 roku życia corocznie dotyka problem głodu.

474,000 kids under the age of 18 face hunger every year.

It's crazy.

To szaleństwo.

On the other hand,

Z drugiej strony,

diet and nutrition is the number one cause of preventable death and disease

dieta i żywienie są wiodącą przyczyną możliwych do uniknięcia zgonów i chorób

in this country, by far.

w tym kraju.

And fully a third of the kids that we've been talking about tonight

A cała jedna trzecia dzieci, o których dzisiaj mówimy

are on track to have diabetes in their lifetime.

jest na drodze do zachorowania na cukrzycę.

Now, what's hard to put together but is true

Tym, co trudno wywnioskować, ale co jest prawdą,

is that, many times, these are the same children.

jest fakt, że często są to te same dzieci.

So they fill up on the unhealthy and cheap calories

Napychają się więc niezdrowymi i tanimi kaloriami,

that surround them in their communities and that their families can afford.

które je otaczają w ich społecznościach i na które stać ich rodziny.

But then by the end of the month,

Pod koniec miesiąca,

food stamps run out or hours get cut at work,

kiedy kończy się przydziałowe jedzenie, albo dostają mniej godzin w pracy,

and they don't have the money to cover the basic cost of food.

więc nie mają pieniędzy na podstawowe jedzenie.

Ale powinniśmy być w stanie rozwiązać ten problem, prawda?

But we should be able to solve this problem, right?

We know what the answers are.

Znamy odpowiedzi.

As part of my work at the White House, we instituted a program

Kiedy pracowałem w Białym Domu zainicjowaliśmy program, w którym

w każdej szkole, w której uczyło się o 40 procent więcej biednych dzieci

that for all schools that had 40 percent more low-income kids,

we could serve breakfast and lunch to every kid in that school.

mogliśmy serwować śniadanie i lunch dla każdego dziecka w szkole

For free.

za darmo.

This program has been incredibly successful,

Ten program odniósł niezwykły sukces,

because it helped us overcome a very difficult barrier

ponieważ pomógł przełamać bardzo trudną barierę

when it came to getting kids a nutritious breakfast.

dotyczącą serwowania dzieciom pożywnego śniadania.

And that was the barrier of stigma.

Była to bariera stygmatyzacji.

See, schools serve breakfast before school,

Widzicie, szkoły serwują śniadanie przed zajęciami,

and it was only available for the poor kids.

a śniadania dostępne były tylko dla biednych dzieci.

So everybody knew who was poor and who needed government help.

Więc każdy wiedział kto jest biedny i kto potrzebuje pomocy państwa.

Now, all kids, no matter how much or how little their parents make,

Każde dziecko, niezależnie od tego czy jego rodzice zarabiają dużo czy mało

have a lot of pride.

jest bardzo dumne.

Więc co się stało?

So what happened?

Well, the schools that have implemented this program

W szkołach, które wprowadziły nasz program

saw an increase in math and reading scores by 17.5 percent.

oceny z matematyki i czytania wzrosły o 17,5 procent.

17.5 percent.

17,5 procent.

And research shows that when kids have a consistent, nutritious breakfast,

A badania pokazują, że jeśli dzieci otrzymują regularnie pożywne śniadanie

their chances of graduating increase by 20 percent.

ich szanse na ukończenie szkoły wzrastają o 20 procent.

20 percent.

20 procent.

Kiedy zapewniamy naszym dzieciom pożywienie, jakiego potrzebują,

When we give our kids the nourishment they need,

we give them the chance to thrive,

dajemy im szansę, żeby rozkwitły,

both in the classroom and beyond.

zarówno w szkole, jak i poza nią.

Now, you don't have to trust me on this,

Nie musicie mi ufać w tej kwestii, ale powinniście porozmawiać z Donną Martin.

but you should talk to Donna Martin.

I love Donna Martin.

Kocham Donnę Martin.

Donna Martin jest dyrektorem ds. żywienia w szkole w hrabstwie Burke

Donna Martin is the school nutrition director at Burke County

in Waynesboro, Georgia.

w Waynesboro w stanie Georgia.

Hrabstwo Burke jest jedną z najbiedniejszych okolic

Burke County is one of the poorest districts

in the fifth-poorest state in the country,

w piątym najbiedniejszym stanie w kraju

and about 100 percent of Donna's students live at or below the poverty line.

i około 100 procent uczniów Donny żyje na lub poniżej granicy ubóstwa.

A few years ago,

Kilka lat temu

Donna decided to get out ahead of the new standards that were coming,

Donna postanowiła wyprzedzić nowe standardy

and overhaul her nutrition standards.

i całkowicie zmienić swoje standardy żywieniowe.

She improved and added fruit and vegetables and whole grains.

Poprawiła i dodała owoce, warzywa i produkty z pełnego ziarna.

She served breakfast in the classroom to all of her kids.

Zaczęła serwować śniadania w klasach wszystkim uczniom.

And she implemented a dinner program.

I wprowadziła program obiadowy.

Why?

Dlaczego?

Well, many of her kids didn't have dinner when they went home.

Cóż, na wiele dzieci nie czekał obiad po powrocie do domu.

So how did they respond?

Jak zareagowali uczniowie?

Well, the kids loved the food.

Cóż, dzieci pokochały jedzenie.

They loved the better nutrition,

Pokochały lepsze odżywianie

and they loved not being hungry.

i pokochały brak głodu.

But Donna's biggest supporter came from an unexpected place.

Ale największego zwolennika Donna znalazła w niespodziewanym miejscu.

Nazywał się Eric Parker

His name from Eric Parker,

i był głównym trenerem footballu drużyny Burke County Bears.

and he was the head football coach for the Burke County Bears.

Now, Coach Parker had coached mediocre teams for years.

Trener Parker przez lata trenował przeciętne drużyny.

The Bears often ended in the middle of the pack --

Drużyna Bears często grała przeciętnie,

a big disappointment in one of the most passionate football states

było to duże rozczarowanie w jednym z najgoręcej kibicujących stanów w kraju.

in the Union.

But the year Donna changed the menus,

Ale w roku, w którym Donna zmieniła menu

Bears nie tylko wygrali w swojej grupie,

the Bears not only won their division,

they went on to win the state championship,

ale zdobyli też mistrzostwo stanowe,

pokonując Peach County Trojans

beating the Peach County Trojans

28-14.

28-14.

(Laughter)

(Śmiech)

And Coach Parker,

A trener Parker

he credited that championship to Donna Martin.

przypisał to zwycięstwo Donnie Martin.

When we give our kids the basic nourishment,

Jeśli zapewnimy naszym dzieciom podstawowe pożywienie,

rozkwitną.

they're going to thrive.

And it's not just up to the Cheryl Barbaras

I nie jest to zadanie dla Cheryl Barbar

and the Donna Martins of the world.

i Donn Martin tego świata.

To zadanie dla wszystkich.

It's on all of us.

And feeding our kids the basic nutrition is just the starting point.

A zapewnienie naszym dzieciom podstawowego pożywienia to tylko początek.

What I've laid out is really a model

To, co opisałem stanowi model

for so many of the most pressing issues that we face.

poradzenia sobie z wieloma naszymi naglącymi problemami.

If we focus on the simple goal of properly nourishing ourselves,

Jeśli skupimy się na prostym zadaniu odpowiedniego pożywiania się,

we could see a world that is more stable and secure;

możemy ujrzeć bardziej stabilny i bezpieczniejszy świat,

we could dramatically improve our economic productivity;

możemy wyraźnie poprawić naszą wydajność gospodarczą,

możemy zmienić nasz system opieki zdrowotnej

we could transform our health care

and we could go a long way

i możemy zrobić dużo,

in ensuring that the Earth can provide for generations to come.

żeby upewnić się, że Ziemia wyżywi kolejne pokolenia.

Food is that place where our collective efforts

Żywność to kwestia, na którą nasze zbiorowe wysiłki

can have the greatest impact.

mogą mieć największy wpływ.

So we have to ask ourselves: What is the right question?

Więc musimy zapytać samych siebie: Jakie jest właściwe pytanie?

What would happen

Co się stanie,

if we fed ourselves more nutritious, more sustainably grown food?

jeśli jedzenie będzie bardziej pożywne i pochodzące ze zrównoważonych źródeł?

What would be the impact?

Jaki będzie tego wpływ?

Cheryl Barbara,

Cheryl Barbara,

Donna Martin,

Donna Martin,

Coach Parker and the Burke County Bears --

Coach Parker i drużyna Burke County Bears,

I think they know the answer.

myślę, że oni znają odpowiedź.

Thank you guys so very much.

Bardzo wam dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)