How I Stopped the Taliban from Shutting Down My School | Sakena Yacoobi | TED Talks

133,040 views ・ 2015-10-12

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Malgorzata Lament Korekta: Rysia Wand
(Arabski) Szukam schronienia w Allahu przed przeklętym szatanem.
00:13
(Arabic) I seek refuge in Allah from cursed Satan. In the Name of Allah, the most Gracious, the most Merciful.
0
13346
3629
W imieniu Allaha, najłaskawszego, najbardziej miłosiernego
00:16
(English) I was born in a middle class family.
1
16999
2810
Urodziłam się w rodzinie klasy średniej.
00:20
My father was five years old when he lost his father,
2
20642
3837
Ojciec miał 5 lat, kiedy stracił swojego ojca,
00:25
but by the time I was born,
3
25233
3079
ale kiedy ja się urodziłam,
00:28
he was already a businessman.
4
28336
1825
był już biznesmenem.
00:31
But it didn't make a difference to him
5
31320
2428
I nie miało dla niego znaczenia,
00:33
if his children were going to be a boy or a girl:
6
33772
2908
jakiej płci będą jego dzieci,
00:36
they were going to go to school.
7
36704
1603
miały iść do szkoły.
00:38
So I guess I was the lucky one.
8
38879
2412
Wygląda na to, że miałam szczęście.
00:42
My mother had 16 pregnancies.
9
42482
2452
Matka była w ciąży 16 razy.
00:45
From 16 pregnancies, five of us are alive.
10
45926
4563
Była w ciąży 16 razy, pięcioro z nas żyje.
00:51
You can imagine as a child what I went through.
11
51418
3874
Można sobie wyobrazić, przez co przeszłam jako dziecko.
00:56
Day to day, I watched women
12
56008
2849
Dzień po dniu patrzyłam na kobiety
00:58
being carried to a graveyard,
13
58881
2746
zanoszone na cmentarz.
01:02
or watched children going to a graveyard.
14
62151
3980
Patrzyłam na dzieci, idące na cmentarz.
01:07
At that time, when I finished my high school,
15
67555
3024
W tym czasie, po skończeniu liceum,
01:10
I really wanted to be a doctor.
16
70603
2379
bardzo chciałam zostać lekarzem.
01:13
I wanted to be a doctor to help women and children.
17
73371
3849
Chciałam zostać lekarzem, żeby pomagać kobietom i dzieciom.
01:18
So I completed my education,
18
78053
2445
Zakończyłam edukację,
01:20
but I wanted to go to university.
19
80522
2420
ale chciałam iść na uniwersytet.
01:23
Unfortunately, in my country, there wasn't a dormitory for girls,
20
83290
4684
Niestety, w moim kraju nie było akademików dla dziewcząt,
01:28
so I was accepted in medical school, but I could not go there.
21
88585
4402
wiec dostałam się do szkoły medycznej, ale nie mogłam tam iść.
01:33
So as a result, my father sent me to America.
22
93606
4691
W końcu ojciec wysłał mnie do Ameryki.
01:38
I came to America.
23
98999
1909
Pojechałam do Ameryki.
01:40
I completed my education.
24
100932
2050
Ukończyłam edukację.
01:43
While I was completing my education,
25
103355
2420
Podczas gdy ja kończyłam edukację,
01:45
my country was invaded by Russia.
26
105799
3127
mój kraj najechała Rosja.
01:50
And do you know that at the time I was completing my education,
27
110299
4083
Gdy ja kończyłam edukację,
01:54
I didn't know what was going on with my family or with my country.
28
114406
3738
nie wiedziałam, co się dzieje z moją rodziną czy krajem.
01:58
There were months, years, I didn't know about it.
29
118454
3111
Miesiące, lata, nic o tym nie wiedziałam.
02:02
My family was in a refugee camp.
30
122358
3002
Rodzina była w obozie dla uchodźców.
02:06
So as soon as I completed my education,
31
126789
3436
Gdy tylko zakończyłam studia,
02:10
I brought my family to America.
32
130844
1985
ściągnęłam rodzinę do USA.
02:13
I wanted them to be safe.
33
133400
2226
Chciałam, żeby byli bezpieczni.
02:16
But where was my heart?
34
136046
1762
Ale gdzie było moje serce?
02:18
My heart was in Afghanistan.
35
138110
2087
Moje serce było w Afganistanie.
02:20
Day after day, when I listened to the news,
36
140522
3254
Dzień po dniu, kiedy słuchałam wiadomości
02:23
when I followed what was going on with my country,
37
143800
2674
kiedy śledziłam, co się dzieje w kraju,
02:26
my heart was breaking up.
38
146498
1571
serce mi pękało.
02:28
I really wanted to go back to my country,
39
148442
2199
Bardzo chciałam wracać,
02:31
but at the same time I knew I could not go there,
40
151014
2769
ale jednocześnie wiedziałam, że nie mogę,
02:33
because there was no place for me.
41
153807
2389
bo nie było tam dla mnie miejsca.
02:36
I had a good job.
42
156577
1770
Miałam dobrą pracę.
02:38
I was a professor at a university.
43
158371
2285
Byłam profesorem na uniwersytecie.
02:40
I earned good money.
44
160680
1802
Zarabiałam dobre pieniądze.
02:42
I had a good life.
45
162506
1666
Miałam dobre życie.
02:44
My family was here.
46
164196
1787
Moja rodzina tu była.
02:46
I could live with them.
47
166007
1991
Mogłam z nimi żyć.
02:48
But I wasn't happy.
48
168022
1858
Ale nie byłam szczęśliwa.
02:49
I wanted to go back home.
49
169904
1721
Chciałam wracać do domu.
02:52
So I went to the refugee camp.
50
172000
2174
Pojechałam do obozu dla uchodźców.
02:54
And when I went to the refugee camp in Pakistan,
51
174912
3190
W obozie dla uchodźców w Pakistanie
02:58
there were 7.5 million refugees.
52
178126
2905
było 7,5 miliona uchodźców.
03:01
7.5 million refugees.
53
181745
2431
7,5 miliona uchodźców.
03:04
About 90 percent of them were women and children.
54
184898
4095
90% z nich to były kobiety i dzieci.
03:09
Most of the men have been killed or they were in war.
55
189811
3277
Większość mężczyzn zginęła albo byli na wojnie.
03:13
And you know, in the refugee camp,
56
193850
2467
W obozie dla uchodźców
03:16
when I went day-to-day to do a survey,
57
196698
2484
codziennie robiłam operacje
03:19
I found things you never could imagine.
58
199674
3707
i widziałam rzeczy, które trudno sobie wyobrazić.
03:24
I saw a widow with five to eight children
59
204174
2675
Widziałam wdowę z 5 czy 8 dzieci,
03:26
sitting there and weeping
60
206873
2221
jak siedzi i szlocha,
03:29
and not knowing what to do.
61
209435
1556
nie wie, co robić.
03:31
I saw a young woman have no way to go anywhere,
62
211396
3373
Widziałam młode kobiety, bez przyszłości,
03:35
no education, no entertainment, no place to even live.
63
215070
4881
bez edukacji, bez rozrywki, nawet bez miejsca do życia.
03:40
I saw young men that had lost their father and their home,
64
220736
4778
Widziałam młodych mężczyzn, którzy stracili ojców i domy
03:45
and they are supporting the family as a 10-to-12-year old boy --
65
225538
4893
i utrzymywali rodziny, jako 10-12 letni chłopcy
03:50
being the head of the household,
66
230455
1690
będąc głowami rodziny,
03:52
trying to protect their sister and their mother and their children.
67
232169
3191
próbując chronić siostry, matki i dzieci.
03:56
So it was a very devastating situation.
68
236113
3039
Była to bardzo druzgocząca sytuacja.
03:59
My heart was beating for my people,
69
239176
2928
Moje serce biło dla ludzi
04:02
and I didn't know what to do.
70
242128
1667
i nie wiedziałam co robić.
04:04
At that moment, we talk about momentum.
71
244533
2611
Stąd się wszystko zaczęło.
04:07
At that moment, I felt, what can I do for these people?
72
247636
3800
Myślałam: "Co mogę zrobić dla tych ludzi?
04:11
How could I help these people?
73
251801
1803
Jak mogę im pomóc?".
04:13
I am one individual. What can I do for them?
74
253628
3038
Jestem jednostką. Co mogę dla nich zrobić?
04:17
But at that moment, I knew
75
257205
2643
Ale w tym momencie wiedziałam,
04:19
that education changed my life.
76
259872
2547
że edukacja zmieniła moje życie.
04:22
It transformed me. It gave me status.
77
262745
3714
Przekształciła mnie. Nadała mi status.
04:26
It gave me confidence. It gave me a career.
78
266483
3631
Dała mi ufność. Dała mi karierę.
04:30
It helped me to support my family,
79
270138
2214
Pomogła mi utrzymać rodzinę,
04:32
to bring my family to another country,
80
272376
2455
sprowadzić ich do innego kraju,
04:34
to be safe.
81
274855
1164
zyskać bezpieczeństwo.
04:36
And I knew that at that moment
82
276853
2737
I w tym momencie wiedziałam,
04:39
that what I should give to my people is education and health,
83
279614
4008
że moim ludziom trzeba dać edukację i zdrowie,
04:43
and that's what I went after.
84
283932
1587
i do tego zmierzałam.
04:45
But do you think it was easy?
85
285942
2341
To wydaje się proste?
04:48
No, because at that time, education was banned for girls, completely.
86
288695
6532
Nie, bo w tym czasie edukacja dla dziewcząt była całkowicie zakazana.
04:56
And also, by Russia invading Afghanistan,
87
296346
3688
Z powodu inwazji Rosji na Afganistan
05:00
people were not trusting anyone.
88
300058
2183
ludzie nie ufali nikomu.
05:03
It was very hard to come and say, "I want to do this."
89
303058
3722
Trudno było powiedzieć: "Chcę to zrobić".
05:06
Who am I?
90
306804
1421
Kim jestem?
05:08
Somebody who comes from the United States.
91
308249
2126
Kimś, kto przyjechał z USA.
05:10
Somebody who got educated here.
92
310399
1898
Kimś, kto zdobył tam wykształcenie.
05:12
Did they trust me? Of course not.
93
312321
2674
Ufali mi? Oczywiście, ze nie.
05:15
So I really needed to build the trust in this community.
94
315622
4314
Musiałam budować zaufanie w społeczności.
05:19
How am I going to do that?
95
319960
1841
Jak to zrobić?
05:22
I went and surveyed and looked and looked.
96
322372
2897
Przyglądałam się i patrzyłam.
05:25
I asked.
97
325626
1309
Zadawałam pytania.
05:26
Finally, I found one man.
98
326959
2262
W końcu znalazłam jednego człowieka.
05:29
He was 80 years old.
99
329674
1436
Miał 80 lat.
05:31
He was a mullah.
100
331412
1412
Był mułłą.
05:33
I went to his tent in the camp,
101
333435
2635
Poszłam do jego namiotu w obozie
05:36
and I asked him,
102
336451
1595
i poprosiłam go:
05:38
"I want to make you a teacher."
103
338070
2095
"Chcę, żebyś został nauczycielem".
05:41
And he looked at me,
104
341117
1651
A on na mnie spojrzał
05:42
and he said, "Crazy woman,
105
342792
1373
i powiedział: "Szalona kobieto,
05:45
crazy woman, how do you think I can be a teacher?"
106
345157
4008
myślisz, że ja mogę być nauczycielem?".
05:49
And I told him, "I will make you a teacher."
107
349911
2484
Powiedziałam: "Sprawię, że będziesz nauczycielem".
05:52
Finally, he accepted my offer,
108
352705
2143
W końcu zaakceptował moja propozycję,
05:55
and once I started a class in his compound,
109
355554
2802
Kiedy zaczęliśmy zajęcia,
05:58
the word spread all over.
110
358935
1913
słowo się rozeszło.
06:01
In a matter of one year,
111
361657
2142
W ciągu roku
06:03
we had 25 schools set up,
112
363823
2921
mieliśmy 25 otwartych szkół,
06:06
15,000 children going to school,
113
366768
2944
15 000 dzieci uczęszczających do szkoły,
06:09
and it was amazing.
114
369736
2096
to było cudowne.
06:11
(Applause)
115
371856
2237
(Brawa)
06:14
Thank you.
116
374117
1151
Dziękuję.
06:16
Thank you.
117
376236
1151
Dziękuję.
06:18
But of course, we're doing all our work, we were giving teacher training.
118
378252
5542
Ale oczywiście pracowaliśmy, szkoliliśmy nauczycieli.
06:23
We were training women's rights, human rights, democracy, rule of law.
119
383818
4769
Szkoliliśmy w zakresie praw kobiet, praw człowieka, demokracji, prawa.
06:28
We were giving all kinds of training.
120
388611
2429
Dawaliśmy szkolenia każdego rodzaju.
06:31
And one day, I tell you,
121
391064
2476
I pewnego dnia
06:34
one day I was in the office in Peshawar, Pakistan.
122
394087
3659
byłam w biurze w Peszawarze, w Pakistanie.
06:38
All of a sudden, I saw my staff running to rooms and locking the doors
123
398556
4910
Nagle zobaczyłam, że pracownicy biegną do pokojów i zamykają drzwi na klucz.
06:43
and telling me, "Run away, hide!"
124
403490
2953
Mówili: '"Uciekaj, schowaj się!".
06:47
And you know, as a leader, what do you do?
125
407268
2508
Co ma robić kierownik?
06:50
You're scared. You know it's dangerous.
126
410419
3874
Boisz się. Wiesz, że jest niebezpiecznie.
06:54
You know your life is on the line.
127
414317
1770
Wiesz, ze twoje życie wisi na włosku.
06:56
But as a leader, you have to hold it together.
128
416111
2785
Ale jako przywódca musisz dać przykład.
06:59
You have to hold it together and show strength.
129
419309
2698
Musisz dać przykład i pokazać siłę.
07:02
So I said, "What's going on?"
130
422412
2206
Zapytałam: "Co się dzieje?".
07:04
And these people were pouring into my office.
131
424642
2865
W biurze było coraz więcej osób.
07:07
So I invited them to the office.
132
427880
1659
Zaprosiłam ich do biura.
07:09
They came, and there were nine of them -- nine Taliban.
133
429563
4611
Przyszło dziewięciu Talibów.
07:14
They were the ugliest looking men you can ever see.
134
434753
2722
Chyba najbrzydsi mężczyźni, jakich kiedykolwiek widziałam.
07:17
(Laughter)
135
437499
2041
(Śmiech)
Wyglądali wrednie,
07:19
Very mean-looking people,
136
439564
1998
07:21
black clothes, black turban,
137
441586
2247
czarne ubrania, czarne turbany,
wpadli do mojego biura.
07:23
and they pour into my office.
138
443857
1736
Poprosiłam, żeby usiedli i napili się herbaty.
07:26
And I invited them to have a seat and have tea.
139
446046
3293
07:29
They said no. They are not going to drink tea.
140
449641
2492
Odmówili. Nie mieli zamiaru pić herbaty.
07:32
And of course, with the tone of voice they were using,
141
452934
3452
Oczywiście ton ich głosu,
był przerażający,
07:36
it was very scary,
142
456410
1396
07:37
but I was really shaking up.
143
457830
2587
naprawdę się trzęsłam,
07:40
But also I was strong, holding myself up.
144
460441
3579
ale też byłam silna i trzymałam się.
07:44
And, of course, by that time, you know how I dress --
145
464424
2930
Wiecie, jak się ubieram,
07:47
I dress from head to toe in a black hijab.
146
467378
2571
czarny hidżab od stóp do głów.
07:49
The only thing you could see, my eyes.
147
469973
2483
Widać mi tylko oczy.
07:53
They asked me, "What are you doing?
148
473464
2454
Zapytali mnie, co robię.
07:55
Don't you know that school is banned for girls?
149
475942
3405
"Nie wiesz, że szkoła jest zakazana dla dziewcząt?
07:59
What are you doing here?"
150
479776
1738
Co one tu robią?".
08:01
And you know, I just looked at them,
151
481926
2597
Po prostu na nich spojrzałam
08:04
and I said, "What school? Where is the school?"
152
484547
2595
i zapytałam: "Jaka szkoła? Gdzie jest ta szkoła?"
08:07
(Laughter)
153
487507
2801
(Śmiech)
(Brawa)
08:10
(Applause)
154
490332
3096
08:13
And they look at my face, and they said, "You are teaching girls here."
155
493452
3761
Patrzyli mi w twarz: "Uczysz tu dziewczęta".
08:17
I said, "This is a house of somebody.
156
497237
2834
Powiedziałam: "To jest czyjś dom.
08:20
We have some students coming,
157
500428
1904
Mamy tu uczniów,
08:22
and they are all learning Koran, Holy Book.
158
502356
2952
a oni studiują Koran, świętą księgę.
Koran mówi, że jeśli kobiety studiują święta księgę
08:25
And you know, Koran says that if you learn the Holy Book, the woman,
159
505792
4270
08:30
they can be a good wife,
160
510086
2253
to mogą być dobrymi żonami,
posłusznymi wobec mężów".
08:32
and they can obey their husband."
161
512363
2040
08:34
(Laughter)
162
514768
4144
(Śmiech)
08:38
And I tell you one thing:
163
518936
1817
I powiem wam jedno:
08:40
that's the way you work with those people, and you know --
164
520777
2723
tak z nimi trzeba postępować.
08:43
(Laughter)
165
523524
1451
(Śmiech)
08:44
So by that time, they started speaking Pashto.
166
524999
4023
Zaczęli mówić w po pasztuńsku.
08:49
They talked to each other,
167
529046
1929
Mówili między sobą:
08:50
and they said, "Let's go, leave her alone, she's OK."
168
530999
2690
"Dajmy jej spokój, jest w porządku".
08:54
And you know, this time, I offered them tea again,
169
534904
3904
Znowu zaproponowałam herbatę,
08:58
and they took a sip and they left.
170
538832
2658
łyknęli i się zaśmiali.
Pracownicy wpadli do biura.
09:02
By that time, my staff poured into my office.
171
542141
4127
09:06
They were scared to death.
172
546292
2015
Byli wystraszeni na śmierć.
09:08
They didn't know why they didn't kill me.
173
548331
2071
Nie wiedzieli, czemu jeszcze żyję,
09:10
They didn't know why they didn't take me away.
174
550426
2437
czemu mnie nie zabrali.
09:12
But everybody was happy to see me.
175
552887
2738
Ale wszyscy cieszyli się na mój widok.
09:16
Very happy, and I was happy to be alive, of course.
176
556164
2993
Bardzo. Ja oczywiście też się cieszyłam, że żyję
(Śmiech)
09:19
(Laughter)
177
559181
1151
Oczywiście cieszyłam się, że żyję.
09:20
Of course, I was happy to be alive.
178
560356
2014
09:22
But also, as we continuously gave training during the fall of the Taliban --
179
562394
5876
Szkolenia trwały podczas upadku Talibów.
Za ich rządów to inna historia.
09:28
of course during the Taliban there is another story.
180
568294
2437
09:30
We went underground and we provided education for 80 schoolgirls,
181
570755
4159
Działaliśmy w podziemiu, ucząc w 80 szkołach dla dziewcząt,
09:34
3,000 students underground, and continuously we trained.
182
574938
3523
3000 nielegalnych uczennic, stałe kursy.
09:38
With the fall of the Taliban, we went into the country,
183
578802
2917
Z upadkiem Talibów ruszyliśmy w kraj
09:41
and we opened school after school.
184
581743
2460
i otwieraliśmy szkołę za szkołą.
Otwieraliśmy centra nauki dla kobiet.
09:44
We opened women's learning center.
185
584227
2405
09:46
We continuously opened clinics.
186
586656
1936
Ciągle otwieraliśmy kliniki.
09:48
We worked with mothers and children.
187
588616
1984
Pracowaliśmy z kobietami i dziećmi.
09:50
We had reproductive health training.
188
590624
1723
Mieliśmy szkolenia w zakresie rozrodczości.
09:52
We had all kinds of training that you can imagine.
189
592371
2816
Wszystkie możliwe rodzaje szkoleń.
09:55
I was very happy. I was delighted with the outcome of my work.
190
595489
4269
Byłam bardzo szczęśliwa. Zadowolona z rezultatów pracy.
Pewnego dnia z 4 instruktorami i ochroniarzem
10:00
And one day, with four trainers and one bodyguard,
191
600155
3259
10:03
I was going up north of Kabul,
192
603771
2436
jechałam na północ od Kabulu
10:06
and all of a sudden, again,
193
606692
1920
kiedy nagle, znowu,
zostałam zatrzymana w połowie drogi
10:09
I was stopped in the middle of the road
194
609239
2278
10:11
by 19 young men.
195
611541
1891
przez 19 młodych mężczyzn z karabinami.
10:13
Rifles on their shoulders, they blocked the road.
196
613836
2643
Zablokowali drogę.
Zapytałam kierowcy: "Co się dzieje?".
10:17
And I told my driver, "What's going on?"
197
617646
2905
10:20
And the driver said, "I don't know."
198
620575
1723
Odpowiedział: "Nie wiem".
Zapytał ich. Usłyszał: "To nie ma nic wspólnego z tobą".
10:22
He asked them. They said, "We have nothing to do with you."
199
622322
2769
Zawołali mnie po imieniu. Powiedzieli: "Chcemy ją".
10:25
They called my name. They said, "We want her."
200
625115
3007
10:28
My bodyguard got out, said, "I can answer you.
201
628828
2903
Mój ochroniarz wysiadł i mówi: "Ja wam pomogę.
10:31
What do you want?"
202
631755
1294
czego chcecie?".
Odpowiedzieli: "Niczego". Wołali mnie.
10:33
They said, "Nothing." They called my name.
203
633073
2007
10:35
And by that time, the women are yelling and screaming inside the car.
204
635104
4871
Kobiety krzyczały w samochodzie.
10:39
I am very shaken up, and I told myself, this is it.
205
639999
2555
Byłam wstrząśnięta, myślałam "To koniec.
10:42
This time, we all are going to be killed.
206
642578
2517
Tym razem zabiją nas wszystkich".
Nie miałam wątpliwości.
10:45
There is no doubt in my mind.
207
645119
2300
10:47
But still, the moment comes, and you take strength
208
647721
4912
Ale gdy przychodzi ten moment,
czerpiesz siłę z tego, w co wierzysz i co robisz.
10:52
from whatever you believe and whatever you do.
209
652657
2874
10:55
It's in your heart.
210
655555
1365
Jest w twoim sercu.
10:56
You believe in your worth, and you can walk on it.
211
656944
2875
Wierzysz w swoją wartość i dzięki niej idziesz.
10:59
So I just hold myself on the side of the car.
212
659843
3539
Złapałam się za drzwi samochodu.
11:03
My leg was shaking, and I got outside.
213
663406
3555
Nogi mi się trzęsły, wysiadłam.
11:06
And I asked them, "What can I do for you?"
214
666985
2500
Zapytałam: "Co mogę dla was zrobić?".
11:09
You know what they said to me?
215
669509
1587
Wiecie, co odpowiedzieli?
11:11
They said, "We know who you are.
216
671120
3142
Powiedzieli: "Wiemy, kim jesteś.
11:14
We know where you are going.
217
674286
1922
Wiemy, dokąd jedziesz.
11:16
Every day you go up north here and there.
218
676232
2681
Codziennie jeździsz na północ.
11:18
You train women, you teach them
219
678937
3048
Szkolisz kobiety, uczysz je,
dajesz im szansę na pracę,
11:22
and also you give them an opportunity to have a job.
220
682009
3047
11:25
You build their skills. How about us?"
221
685080
2800
rozwijasz ich umiejętności. A co z nami?"
11:27
(Laughter)
222
687904
2851
(Śmiech)
(Brawa)
11:30
(Applause)
223
690779
2968
11:33
"And you know, how about us?
224
693771
4364
"Co z nami?
Co my będziemy robić?".
11:38
What are we going to do?"
225
698159
1586
11:39
I looked at them, and I said, "I don't know."
226
699769
2372
Odowiedziałam: "Nie wiem".
11:42
(Laughter)
227
702165
2818
(Śmiech)
Powiedzieli: "W porządku.
11:45
They said, "It's OK.
228
705007
1571
11:46
The only thing we can do, what we know,
229
706602
2160
Umiemy tylko jedno.
11:48
from the time we're born, we just hold the gun and kill.
230
708786
3079
Od urodzenia dają nam broń i zabijamy.
11:51
That's all we know."
231
711889
1276
Tylko to znamy".
I wiecie, co to znaczy.
11:53
And you know what that means.
232
713713
1469
To pułapka, oczywiście.
11:55
It's a trap to me, of course.
233
715206
1887
Mówią: "Pozwolimy ci odejść, idź".
11:57
So I walk out of there. They said, "We'll let you go, go."
234
717522
3453
Wsiadłam do samochodu
12:01
And so I walked into the car, I sit in the car,
235
721435
2904
12:04
and I told the driver, "Turn around and go back to the office."
236
724363
3270
i powiedziałam do kierowcy, żeby wracać do do biura.
12:07
At that time, we only were supporting girls.
237
727999
3413
Wtedy pomagaliśmy tylko dziewczętom.
12:11
We only had money for women to train them,
238
731436
3461
Mieliśmy pieniądze tylko na szkolenie kobiet,
na wysyłanie ich do szkół, nic innego.
12:14
to send them to school, and nothing else.
239
734921
2618
12:17
By the time I came to the office,
240
737881
2531
Kiedy dotarłam do biura,
moich wykładowców już nie było.
12:20
of course my trainers were gone.
241
740722
2253
12:22
They ran away home. Nobody stayed there.
242
742999
2970
Uciekli do domów. Nikt nie został.
Jedynie mój ochroniarz został,
12:26
My bodyguard was the only one there,
243
746414
2500
straciłam głos.
12:29
and my voice was completely gone.
244
749390
2706
Byłam wstrząśnięta, usiadłam na stole,
12:32
I was shaken up, and I sat on my table,
245
752120
3135
powiedziałam: "Co teraz zrobię?
12:35
and I said, "What am I going to do?"
246
755279
2008
12:37
How am I going to solve this problem?
247
757827
2476
Jak rozwiązać ten problem?".
Szkolenie na północy już miało miejsce.
12:40
Because we had training going on up north already.
248
760327
3404
12:44
Hundreds of women were there coming to get training.
249
764080
3627
Setki kobiet przychodziły na szkolenia.
12:48
So I was sitting there, all of a sudden, at this moment,
250
768295
3753
Siedziałam tak.
Znów zadziałała siła rozmachu.
12:52
talking about momentum, we are,
251
772072
1953
12:54
at that moment,
252
774501
1881
W tej chwili
12:56
one of my wonderful donors called me about a report.
253
776406
3968
jedna ofiarodawczyń zadzwoniła po sprawozdanie
i zapytała: "Sakena?" Opowiedziałam.
13:01
And she asked me, "Sakena?" And I answered her.
254
781207
3533
Powiedziała: "Nie jesteś sobą. Co się stało?".
13:04
She said, "It's not you. What's wrong with you?"
255
784764
2348
13:07
I said, "Nothing." I tried to cover.
256
787136
2619
Powiedziałam: "Nic". Próbowałam ukrywać emocje.
13:10
No matter what I tried to do, she didn't believe me,
257
790461
2856
Bez względu na moje wysiłki, nie uwierzyła mi
i zapytała znowu.
13:13
and she asked me again.
258
793341
1651
13:15
"OK, tell me what's going on?"
259
795016
1842
"Powiedz, co się dzieje".
13:16
I told her the whole story.
260
796882
2038
Opowiedziałam jej całą historię.
13:18
At that time, she said, "OK, you go next time, and you will help them.
261
798944
4651
Odparła: "Pojedź jeszcze raz
i im pomożesz im".
13:24
You will help them."
262
804222
1611
13:26
And when, two days later, I went the same route,
263
806142
3675
Dwa dni później jechałam tą samą drogą,
13:30
and do you know, they were not in here,
264
810364
2493
ale nie było ich tam, gdzie zwykle,
13:32
they were a little back further,
265
812881
2173
stali trochę dalej,
13:35
the same young men, standing up there and holding the rifle
266
815078
4549
ci sami młodzi mężczyźni z karabinami.
Kazali zatrzymać samochód.
13:39
and pointing to us to stop the car.
267
819651
2306
13:41
So we stopped the car.
268
821981
1724
Tak więc zrobiliśmy.
13:43
I got out. I said, "OK, let's go with me."
269
823729
2880
Wysiadłam i mówię: "Jedźcie ze mną".
13:46
And they said, "Yes."
270
826999
1278
Zgodzili się.
13:48
I said, "On one condition, that whatever I say, you accept it."
271
828301
4428
Dodałam: "Pod warunkiem, że zrobicie co wam każę".
Zgodzili się.
13:53
And they said, yes, they do.
272
833046
1579
13:54
So I took them to the mosque,
273
834649
1873
Zabrałam ich do meczetu
13:56
and to make a long story short,
274
836863
2789
i w skrócie powiedziałam im,
13:59
I told them I'd give them teachers.
275
839999
2423
że dam im nauczycieli.
14:02
Today, they are the best trainers.
276
842763
3952
Dziś są najlepszymi instruktorami.
14:06
They learn English,
277
846739
1659
Uczą się angielskiego,
14:08
they learn how to be teachers,
278
848422
2436
uczą się zawodu nauczyciela,
14:10
they learn computers,
279
850882
1738
uczą się obsługi komputerów,
14:12
and they are my guides.
280
852644
1850
i są moimi przewodnikami.
14:14
Every area that is unknown to us in the mountain areas,
281
854518
3837
Prowadzą nas przez obszary górskie,
których nie znamy.
14:18
they go with me. They are ahead, and we go.
282
858379
2247
Chronią nas.
14:20
And they protect us.
283
860650
1657
14:23
And --
284
863275
1151
(Brawa)
14:24
(Applause)
285
864450
1151
14:25
Thank you.
286
865625
1151
Dziękuję
14:26
(Applause)
287
866800
3506
(Brawa)
14:30
That tells you that education transforms people.
288
870330
4159
To pokazuje, że edukacja zmienia ludzi.
Jeśli edukujesz ludzi,
14:35
When you educate people,
289
875513
2134
14:37
they are going to be different,
290
877671
1968
stają się inni.
14:39
and today all over,
291
879663
1683
Dziś wszędzie
14:41
we need to work for gender equality.
292
881370
2372
musimy pracować nad równouprawnieniem.
14:43
We cannot only train women but forget about the men,
293
883766
3706
Nie możemy szkolić tylko kobiet i zapominać o mężczyznach,
14:47
because the men are the real people who are giving women the hardest time.
294
887496
5454
bo to oni przysparzają kobietom najwięcej problemów.
14:52
(Laughter)
295
892974
1579
(Śmiech)
14:54
So we started training men because the men should know
296
894577
3761
Zaczęliśmy szkolić mężczyzn,
bo powinni znać potencjał kobiet.
14:58
the potential of women,
297
898362
1467
14:59
know how much these potential men has,
298
899853
2501
Powinni znać własny potencjał i wiedzieć,
15:02
and how much these women can do the same job they are doing.
299
902378
4595
że kobiety mogą wykonywać tę samą pracę.
15:06
So we are continuously giving training to men,
300
906997
3380
Stale szkolimy mężczyzn
i naprawdę mocno w to wierzę.
15:10
and I really believe strongly.
301
910401
3286
15:13
I live in a country that was a beautiful country.
302
913711
3120
Mieszkam w kraju, który był piękny.
15:16
I just want to share this with you.
303
916855
1818
Chciałam się z wami tym podzielić.
Było to piękny kraj,
15:19
It was a beautiful country,
304
919006
1818
15:20
beautiful, peaceful country.
305
920848
2031
piękny, spokojny kraj.
Byliśmy wszędzie.
15:23
We were going everywhere.
306
923276
1952
Kobiety otrzymywały edukację:
15:25
Women were getting education:
307
925252
2073
15:27
lawyer, engineer, teacher,
308
927349
2387
prawniczą, inżynierską, nauczycielską.
Chodziliśmy od domu do domu.
15:30
and we were going from house to house.
309
930205
2167
Nigdy nie zamykaliśmy drzwi.
15:32
We never locked our doors.
310
932396
1874
15:34
But you know what happened to my country.
311
934912
1962
Ale wiecie, co stało się z moim krajem.
15:36
Today, people cannot walk out of their door without security issues.
312
936898
5816
Dziś ludzie nie mogą wyjść bezpiecznie z domu.
15:43
But we want the same Afghanistan we had before.
313
943297
4933
Chcemy dawnego Afganistanu.
I chcę coś jeszcze powiedzieć.
15:48
And I want to tell you the other side.
314
948254
1944
Dziś kobiety Afganistanu pracują bardzo, bardzo ciężko.
15:50
Today, the women of Afghanistan are working very, very hard.
315
950222
3555
15:54
They are earning degrees. They are training to be lawyers.
316
954166
4460
Zdobywają stopnie naukowe. Studiują prawo.
15:58
They are training to be doctors, back again.
317
958650
2230
Znowu kształcą się na lekarki,
16:00
They are training to be teachers,
318
960904
1650
na nauczycielki,
16:02
and they are running businesses.
319
962578
1984
prowadzą własne firmy.
16:04
So it is so wonderful
320
964927
2438
To wspaniałe widzieć,
16:07
to see people like that reach their complete potential,
321
967389
4403
jak ludzie wykorzystują swój potencjał.
16:12
and all of this is going to happen.
322
972109
2278
To wszystko przed nami.
16:14
I want to share this with you,
323
974712
1842
Chcę się z wami tym podzielić,
16:16
because of love,
324
976578
1404
z powodu miłości,
z powodu współczucia
16:18
because of compassion,
325
978292
1793
16:20
and because of trust and honesty.
326
980109
3087
i z powodu zaufania i szczerości.
16:23
If you have these few things with you,
327
983220
3418
Jeśli masz to w sobie,
16:26
you will accomplish.
328
986939
1739
osiągniesz cel.
Nasz poeta, Dżalaloddin Rumi,
16:29
We have one poet, Mawlānā Rūmī.
329
989019
3547
16:32
He said that by having compassion
330
992590
4810
powiedział, że współczuciem
16:37
and having love, you can conquer the world.
331
997424
3223
i miłością można podbić świat.
16:40
And I tell you, we could.
332
1000671
1570
Mówię wam: można.
16:42
And if we could do it in Afghanistan,
333
1002265
2261
A jeśli można to zrobić w Afganistanie,
16:44
I am sure 100 percent that everyone can do it in any part of the world.
334
1004550
4342
to na 100% można to zrobić w każdej części świata.
16:48
Thank you very, very much.
335
1008916
1739
Dziękuje bardzo.
16:50
(Applause)
336
1010679
2845
(Brawa)
Dziękuję. Dziękuję.
16:53
Thank you. Thank you.
337
1013548
5427
(Brawa)
16:58
(Applause)
338
1018999
3239
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7