Clay Shirky: How cellphones, Twitter, Facebook can make history

Tłumaczenie: Natalia Lukasiewicz Korekta: Rysia Wand

I want to talk about the transformed media landscape,

Opowiem o nowych mediach

and what it means for anybody who has a message that they want to get out

i ich znaczeniu dla tych, którzy chcą coś przekazać

to anywhere in the world.

w dowolnej części świata.

And I want to illustrate that by telling a couple of stories

Zilustruję to kilkoma historiami.

about that transformation.

Zilustruję to kilkoma historiami.

I'll start here. Last November there was a presidential election.

Pierwsza: listopad zeszłego roku, wybory prezydenckie.

You probably read something about it in the papers.

Pewnie czytaliście o tym w gazetach.

And there was some concern that in some parts of the country

Obawiano się, że w pewnych rejonach kraju

there might be voter suppression.

wyborcy mogą zostać pozbawieni prawa głosu.

And so a plan came up to video the vote.

Zrodził się pomysł, żeby wybory sfilmować.

And the idea was that individual citizens

Plan był taki, że ludzie

with phones capable of taking photos or making video

z telefonami umożliwiającymi nakręcanie filmów,

would document their polling places,

mieli dokumentować przebieg głosowania.

on the lookout for any kind of voter suppression techniques,

Mieli rejestrować przypadki naruszania praw wyborczych

and would upload this to a central place.

i umieszczać je w internecie.

And that this would operate as a kind of citizen observation --

Rodzaj straży obywatelskiej.

that citizens would not be there just to cast individual votes,

Obywatele nie mieli tylko głosować,

but also to help ensure the sanctity of the vote overall.

ale też zachować nienaruszalność prawa głosu.

So this is a pattern that assumes we're all in this together.

Ten model zakłada, że to nasz wspólny problem.

What matters here

Znaczenie ma tutaj

isn't technical capital,

nie kapitał techniczny,

it's social capital.

lecz społeczny.

These tools don't get socially interesting

Te gadżety nie stają się społecznie interesujące,

until they get technologically boring.

póki nie znudzą się technologicznie.

It isn't when the shiny new tools show up

Nie od razu po wejściu na rynek potrafimy wykorzystać

that their uses start permeating society.

potencjał społeczny nowinek technologicznych.

It's when everybody is able to take them for granted.

Dzieje się to dopiero, gdy całkowicie spowszechnieją.

Because now that media is increasingly social,

Obecnie media stają się coraz bardziej społeczne,

innovation can happen anywhere

innowacja może nastąpić gdziekolwiek,

that people can take for granted the idea that we're all in this together.

ludzie są pewni, że wszyscy w tym uczestniczą.

And so we're starting to see a media landscape

Postrzegamy media jako coś,

in which innovation is happening everywhere,

co rozwija się wszędzie

and moving from one spot to another.

i z łatwością przemieszcza.

That is a huge transformation.

To ogromna zmiana.

Not to put too fine a point on it, the moment we're living through --

W czasach obecnych,

the moment our historical generation is living through --

w obecnym pokoleniu

is the largest increase in expressive capability

obserwujemy największy wzrost zdolności ekspresyjnej

in human history.

w historii ludzkości.

Now that's a big claim. I'm going to try to back it up.

Poprę to twierdzenie argumentami.

There are only four periods in the last 500 years

W ciągu ostatnich 500 lat media tylko 4-krotnie

where media has changed enough to qualify for the label "revolution."

zmieniły się na tyle, żeby nazwać to rewolucją.

The first one is the famous one, the printing press:

Pierwszy moment to wynalazek druku:

movable type, oil-based inks, that whole complex of innovations

ruchoma czcionka, tusze olejne i inne wynalazki,

that made printing possible

które umożliwiły drukowanie,

and turned Europe upside-down, starting in the middle of the 1400s.

i przewróciły XV-wieczną Europę do góry nogami.

Then, a couple of hundred years ago,

Kilkaset lat później:

there was innovation in two-way communication,

innowacja w komunikacji dwukierunkowej,

conversational media: first the telegraph, then the telephone.

media konwersacyjne: telegraf, telefon.

Slow, text-based conversations,

Najpierw rozmowy oparte na tekście, potem na głosie.

then real-time voice based conversations.

Najpierw rozmowy oparte na tekście, potem na głosie.

Then, about 150 years ago,

Następnie, 150 lat temu,

there was a revolution in recorded media other than print:

zapis mediami innymi niż druk:

first photos, then recorded sound,

najpierw zdjęcia, później dźwięk, filmy,

then movies, all encoded onto physical objects.

wszystkie rejestrowane maszynowo.

And finally, about 100 years ago, the harnessing of electromagnetic spectrum

W końcu, 100 lat temu, użycie fal elektromagnetycznych

to send sound and images through the air -- radio and television.

do przesyłania dźwięku i obrazu - radio i telewizja.

This is the media landscape as we knew it in the 20th century.

To media znane z XX wieku.

This is what those of us of a certain age

Media, przy których

grew up with, and are used to.

wielu z nas się wychowało.

But there is a curious asymmetry here.

Jest tu jednak pewna asymetria.

The media that is good at creating conversations

Media ułatwiające konwersację

is no good at creating groups.

nie tworzą grup.

And the media that's good at creating groups

A te ułatwiające tworzenie grup,

is no good at creating conversations.

nie ułatwiają konwersacji.

If you want to have a conversation

Jeżeli chcemy porozmawiać,

in this world, you have it with one other person.

rozmawiamy z jedną osobą.

If you want to address a group, you get the same message

Dla grupy tworzymy jedną wiadomość

and you give it to everybody in the group,

i wysyłamy do wszystkich,

whether you're doing that with a broadcasting tower or a printing press.

czy to z pomocą wieży transmisyjnej, czy druku.

That was the media landscape

Tak wyglądały media XX wieku.

as we had it in the twentieth century.

Tak wyglądały media XX wieku.

And this is what changed.

Oto, co się zmieniło.

This thing that looks like a peacock hit a windscreen

Ta kolorowa plama

is Bill Cheswick's map of the Internet.

to mapa internetu Billa Cheswicka.

He traces the edges of the individual networks

Śledzi on indywidualne sieci

and then color codes them.

i nadaje im określony kolor.

The Internet is the first medium in history

Internet to pierwsze medium,

that has native support for groups

posiadające mechanizm wsparcia grup

and conversation at the same time.

i konwersacji w tym samym czasie.

Whereas the phone gave us the one-to-one pattern,

Telefon to przekaz między dwoma osobami,

and television, radio, magazines, books,

a telewizja, radio, gazety, książki,

gave us the one-to-many pattern,

to przekaz od osoby do grupy.

the Internet gives us the many-to-many pattern.

Internet to przekaz między grupami.

For the first time,

Po raz pierwszy

media is natively good at supporting these kinds of conversations.

media ułatwiają tego rodzaju konwersacje.

That's one of the big changes.

To pierwsza ze zmian.

The second big change

Drugą jest to,

is that, as all media gets digitized,

że dzięki ucyfrowieniu mediów

the Internet also becomes the mode of carriage

internet wspiera działanie

for all other media,

innych mediów.

meaning that phone calls migrate to the Internet,

Telefony, gazety, filmy

magazines migrate to the Internet, movies migrate to the Internet.

przenoszone są do internetu.

And that means that every medium

Każde medium

is right next door to every other medium.

ma kontakt ze wszystkimi innymi.

Put another way,

Innymi słowy,

media is increasingly less just a source of information,

media stają się coraz mniej źródłem informacji,

and it is increasingly more a site of coordination,

a bardziej platformą koordynacji,

because groups that see or hear or watch or listen to something

bo słuchacze i widzowie

can now gather around and talk to each other as well.

mogą się zebrać i rozmawiać między sobą.

And the third big change

Trzecią wielką zmianą jest fakt,

is that members of the former audience, as Dan Gilmore calls them,

że dawniejsi widzowie, jak nazywa ich Dan Gilmore,

can now also be producers and not consumers.

mogą być dzisiaj producentami, a nie konsumentami.

Every time a new consumer

Gdy nowy konsument

joins this media landscape

dołącza się do mediów,

a new producer joins as well,

dołącza także nowy producent,

because the same equipment --

bo telefony i komputery

phones, computers --

pozwalają na używanie i tworzenie.

let you consume and produce.

pozwalają na używanie i tworzenie.

It's as if, when you bought a book, they threw in the printing press for free;

Jakbyś kupując książkę, dostawał prasę drukarską,

it's like you had a phone that could turn into a radio

albo miał telefon, który zamienia się w radio,

if you pressed the right buttons.

jeśli wciśniesz odpowiednie guziki.

That is a huge change

To ogromna zmiana

in the media landscape we're used to.

w krajobrazie mediów, które znaliśmy.

And it's not just Internet or no Internet.

Nie chodzi tu tylko o internet, czy jego brak.

We've had the Internet in its public form

W powszechnej formie

for almost 20 years now,

internet istnieje już prawie 20 lat

and it's still changing

i ciągle się zmienia,

as the media becomes more social.

bo media stają się coraz bardziej społeczne.

It's still changing patterns

Zmiana ta następuje nawet u grup,

even among groups who know how to deal with the Internet well.

które nie bardzo umieją posługiwać się Internetem.

Second story.

Druga historia.

Last May, China in the Sichuan province

Zeszłego maja w Chinach, w prowincji Syczuan

had a terrible earthquake, 7.9 magnitude,

było straszne trzęsienie ziemi, 7.9 w skali Richtera,

massive destruction in a wide area, as the Richter Scale has it.

olbrzymie zniszczenia na dużym obszarze.

And the earthquake was reported as it was happening.

O trzęsieniu donoszono jeszcze w momencie jego trwania.

People were texting from their phones. They were taking photos of buildings.

Ludzie wysyłali SMSy. Robili zdjęcia budynków.

They were taking videos of buildings shaking.

Kręcili filmy wstrząsanych budynków.

They were uploading it to QQ, China's largest Internet service.

Wrzucali to na QQ, największy chiński serwis internetowy.

They were Twittering it.

Wrzucali to na Twittera.

And so as the quake was happening

W momencie trzęsienia

the news was reported.

wiadomości przekazywano na żywo.

And because of the social connections,

Dzięki tym połączeniom społecznym

Chinese students coming elsewhere, and going to school,

i chińscy uczniowie

or businesses in the rest of the world opening offices in China --

i międzynarodowe firmy z siedzibami w Chinach,

there were people listening all over the world, hearing this news.

i ludzie na całym świecie słuchali tych wiadomości.

The BBC got their first wind of the Chinese quake from Twitter.

BBC dowiedziało się o trzęsieniu właśnie z Twittera.

Twitter announced the existence of the quake

Twitter doniósł o trzęsieniu ziemi

several minutes before the US Geological Survey

jeszcze zanim agencja geologiczna USA

had anything up online for anybody to read.

napisała coś o tym online.

The last time China had a quake of that magnitude

Przy poprzednim wstrząsie tej wielkości

it took them three months to admit that it had happened.

Chiny przyznały się dopiero po 3 miesiącach.

(Laughter)

(Śmiech)

Now they might have liked to have done that here,

Możliwe, że woleliby zrobić to samo,

rather than seeing these pictures go up online.

niż oglądać te zdjęcia w internecie.

But they weren't given that choice,

Nie mieli jednak wyboru,

because their own citizens beat them to the punch.

bo obywatele ich wyprzedzili.

Even the government learned of the earthquake from their own citizens,

Nawet rząd dowiedział się o trzęsieniu od obywateli,

rather than from the Xinhua News Agency.

nie od agencji informacyjnej Xinhua.

And this stuff rippled like wildfire.

Wiadomości rozprzestrzeniły się z prędkością światła.

For a while there

Przez pewien czas

the top 10 most clicked links on Twitter,

10 najbardziej popularnych linków na Twiterze,

the global short messaging service --

globalnym serwisie do wysyłania krótkich wiadomości,

nine of the top 10 links were about the quake.

dziewięć na dziesięć linków dotyczyło trzęsienia.

People collating information,

Ludzie zestawiali informacje,

pointing people to news sources,

wskazywali źródła,

pointing people to the US geological survey.

kierowali do Instytutu Geologicznego.

The 10th one was kittens on a treadmill, but that's the Internet for you.

10 link prowadził do zabawnych kotków, ale taki właśnie jest internet.

(Laughter)

(Śmiech)

But nine of the 10 in those first hours.

Ale 9 na 10 dotyczyło trzęsienia.

And within half a day donation sites were up,

Po kilku godzinach wystartowały strony charytatywne,

and donations were pouring in from all around the world.

a donacje płynęły z całego świata.

This was an incredible, coordinated global response.

Niesamowita, skoordynowana, globalna reakcja.

And the Chinese then, in one of their periods of media openness,

Chińczycy poluzowali cenzurę,

decided that they were going to let it go,

dali zielone światło

that they were going to let this citizen reporting fly.

raportom obywateli.

And then this happened.

Wtedy stało się.

People began to figure out, in the Sichuan Provence,

Ludzie w Syczuanie zrozumieli,

that the reason so many school buildings had collapsed --

że zawaliło się tak wiele szkół,

because tragically the earthquake happened during a school day --

a niestety dzieci były w szkołach,

the reason so many school buildings collapsed

zawaliło się tak wiele szkół,

is that corrupt officials had taken bribes

bo za łapówki skorumpowani urzędnicy

to allow those building to be built to less than code.

pozwalali na budowę niezgodnie z przepisami.

And so they started, the citizen journalists started

Dziennikarze-amatorzy zaczęli donosić również o tym.

reporting that as well. And there was an incredible picture.

Wtedy pojawiło się to niesamowite zdjęcie.

You may have seen in on the front page of the New York Times.

Mogliście je zobaczyć na okładce New York Timesa.

A local official literally prostrated himself in the street,

Lokalny urzędnik dosłownie leży plackiem

in front of these protesters,

przed protestującymi,

in order to get them to go away.

żeby tylko przestali i odeszli.

Essentially to say, "We will do anything to placate you,

Mówi: "Zrobimy wszystko, by was udobruchać

just please stop protesting in public."

tylko przestańcie protestować publicznie".

But these are people who have been radicalized,

Jednak ci ludzie się zradykalizowali,

because, thanks to the one child policy,

bo przez politykę jednego dziecka

they have lost everyone in their next generation.

stracili całe następne pokolenie.

Someone who has seen the death of a single child

Po śmierci jedynego dziecka

now has nothing to lose.

nie mają już nic do stracenia.

And so the protest kept going.

Protest wciąż trwał.

And finally the Chinese cracked down.

Chiński rząd zastosował sankcje.

That was enough of citizen media.

Dosyć wolnych mediów.

And so they began to arrest the protesters.

Zaczęto aresztować protestantów.

They began to shut down the media that the protests were happening on.

Zamykano media, dzięki którym trwał protest.

China is probably the most successful

Chiny to chyba najsprawniej działający

manager of Internet censorship in the world,

cenzor internetu na świecie.

using something that is widely described as the Great Firewall of China.

Używają tzw. Wielkiego Cyfrowego Muru.

And the Great Firewall of China

Wielki Cyfrowy Mur

is a set of observation points

jest zbiorem zasad zakładających,

that assume that media is produced by professionals,

że media są wynikiem pracy profesjonalistów,

it mostly comes in from the outside world,

że większość informacji napływa z zewnątrz,

it comes in relatively sparse chunks,

fragmentarycznie

and it comes in relatively slowly.

i stosunkowo powoli.

And because of those four characteristics

Dzięki tym czterem właściwościom,

they are able to filter it as it comes into the country.

można filtrować informacje wpływające do kraju.

But like the Maginot Line,

Ale tak jak w przypadku Linii Maginota,

the great firewall of China was facing in the wrong direction

Wielki Cyfrowy Mur skierowano w złą stronę,

for this challenge,

Wielki Cyfrowy Mur skierowano w złą stronę,

because not one of those four things was true in this environment.

bo żadna z 4 właściwości się tu nie sprawdziła.

The media was produced locally. It was produced by amateurs.

Media były wynikiem pracy lokalnych amatorów.

It was produced quickly. And it was produced at such an incredible abundance

Powstawały szybko i w takiej ilości,

that there was no way to filter it as it appeared.

że nie było sposobu ich przefiltrowywać.

And so now the Chinese government, who for a dozen years,

Po latach efektywnej filtracji

has quite successfully filtered the web,

Po latach efektywnej filtracji

is now in the position of having to decide

rząd chiński musiał zdecydować,

whether to allow or shut down entire services,

czy usankcjonować, czy zamknąć wszystkie serwisy.

because the transformation to amateur media

Transformacja w amatorskie media

is so enormous that they can't deal with it any other way.

przybrała takie rozmiary, że nie było większego wyboru.

And in fact that is happening this week.

Dzieje się to nawet w tym tygodniu.

On the 20th anniversary of Tiananmen

W dwudziestą rocznicę Tian'anmen,

they just, two days ago, announced

dwa dni temu, ot tak ogłoszono,

that they were simply shutting down access to Twitter,

że dostęp do Twittera zostanie odcięty,

because there was no way to filter it other than that.

bo nie ma innego sposobu na filtrowanie informacji.

They had to turn the spigot entirely off.

Musieli całkowicie zakręcić kurek.

Now these changes don't just affect people who want to censor messages.

Te zmiany dotykają nie tylko cenzorów.

They also affect people who want to send messages,

Wpływają też na tych, którzy chcą wiadomości wysyłać,

because this is really a transformation of the ecosystem as a whole,

ponieważ to transformacja całego systemu,

not just a particular strategy.

nie strategia dotycząca jego konkretnej części.

The classic media problem, from the 20th century

Klasyczny problem zajmujący media od XX wieku:

is, how does an organization have a message

jak organizacja może przesłać

that they want to get out

konkretną wiadomość

to a group of people distributed at the edges of a network.

do ludzi na krańcach sieci.

And here is the twentieth century answer.

Odpowiedź z zeszłego stulecia.

Bundle up the message. Send the same message to everybody.

Zapakować i wysłać ją do wszystkich.

National message. Targeted individuals.

Wiadomość państwowa mająca dotrzeć do jednostki.

Relatively sparse number of producers.

Stosunkowo mała liczba producentów.

Very expensive to do,

Bardzo kosztowne w wykonaniu,

so there is not a lot of competition.

więc nie ma zbytniej konkurencji.

This is how you reach people.

Tak właśnie dociera się do ludzi.

All of that is over.

Ale koniec z tym.

We are increasingly in a landscape where media is global,

Media są coraz bardziej społeczne,

social, ubiquitous and cheap.

wszechobecne i tanie.

Now most organizations that are trying to send messages

Większość organizacji chcących przekazać informacje

to the outside world, to the distributed collection of the audience,

do szerokiego kręgu odbiorców

are now used to this change.

przyzwyczaiło się już do tej zmiany.

The audience can talk back.

I odbiorcy mogą odpowiadać.

And that's a little freaky. But you can get used to it after a while, as people do.

Trochę to dziwaczne, ale można się przyzwyczaić.

But that's not the really crazy change that we're living in the middle of.

Tak naprawdę, to nie jest szalona zmiana.

The really crazy change is here:

Prawdziwie szalona zmiana to fakt,

it's the fact that they are no longer disconnected from each other,

że skończyła się separacja,

the fact that former consumers are now producers,

konsumenci stali się producentami,

the fact that the audience can talk directly to one another;

odbiorcy mogą się porozumiewać,

because there is a lot more amateurs than professionals,

bo jest więcej amatorów niż profesjonalistów,

and because the size of the network,

i ponieważ wielkość sieci

the complexity of the network is actually the square

i jej złożoność

of the number of participants,

to liczba uczestników do kwadratu.

meaning that the network, when it grows large,

Co oznacza, że rosnąca sieć

grows very, very large.

rozrasta się niewyobrażalnie.

As recently at last decade,

Niedawno, w zeszłej dekadzie,

most of the media that was available for public consumption

większość ogólnodostępnych mediów,

was produced by professionals.

była produkowana przez profesjonalistów.

Those days are over, never to return.

Te dni się jednak skończyły i nigdy nie powrócą.

It is the green lines now, that are the source of the free content,

Zielone linie są teraz źródłem wolnej informacji,

which brings me to my last story.

co prowadzi nas do ostatniej historii.

We saw some of the most imaginative use

Jedne z najbardziej pomysłowych zastosowań

of social media during the Obama campaign.

mediów społecznych widzieliśmy podczas kampanii Obamy.

And I don't mean most imaginative use in politics --

Nie chodzi o pomysłowość w sensie politycznym,

I mean most imaginative use ever.

tylko o pomysłowość w ogóle.

And one of the things Obama did, was they famously,

Jednym z pomysłów kampanii Obamy,

the Obama campaign did, was they famously put up

było słynne otwarcie witryn

MyBarackObama.com, myBO.com

MyBarackObama.com, myBO.com

And millions of citizens rushed in to participate,

Milion obywateli pośpieszyło,

and to try and figure out how to help.

żeby się włączyć i mu pomóc.

An incredible conversation sprung up there.

Nawiązała się niesamowita konwersacja.

And then, this time last year,

Dokładnie rok temu

Obama announced that he was going to change his vote on FISA,

Obama ogłosił, że zmieni zdanie na temat FISA,

The Foreign Intelligence Surveillance Act.

czyli ustawy o inwigilacji wywiadu.

He had said, in January, that he would not sign a bill

Powiedział w styczniu, że nie podpisze ustawy

that granted telecom immunity for possibly warrantless spying

gwarantującej fimom telekomunikacyjnycm

on American persons.

możliwość szpiegowania amerykańskich obywateli.

By the summer, in the middle of the general campaign,

W połowie kampanii, Obama powiedział:

He said, "I've thought about the issue more. I've changed my mind.

"Przemyślałem sprawę i zmieniłem zdanie.

I'm going to vote for this bill."

Poprę ustawę".

And many of his own supporters

Wielu z jego zwolenników,

on his own site went very publicly berserk.

na jego stronie internetowej, wpadło w szał.

It was Senator Obama when they created it. They changed the name later.

Stronę tworzono, gdy był jeszcze senatorem, później zmieniono nazwę.

"Please get FISA right."

"Prosimy, przemyśl dobrze FISĘ".

Within days of this group being created

W ciągu kilku dni od powstania grupy

it was the fastest growing group on myBO.com;

stała się jedną z najszybciej rosnących na stronie myBO.com,

within weeks of its being created it was the largest group.

a w kolejnych tygodniach, największą z nich.

Obama had to issue a press release.

Obama musiał wygłosić komunikat prasowy.

He had to issue a reply.

Musiał przedstawić swoje stanowisko.

And he said essentially, "I have considered the issue.

Powiedział: "Przemyślałem sprawę.

I understand where you are coming from.

Rozumiem, że jesteście przeciwni ustawie.

But having considered it all, I'm still going to vote the way I'm going to vote.

Po przemyśleniu zdecydowałem, że jednak ją poprę.

But I wanted to reach out to you and say, I understand that you disagree with me,

Rozumiem, że się ze mną nie zgadzacie

and I'm going to take my lumps on this one."

i jestem gotowy zebrać za to cięgi".

This didn't please anybody. But then a funny thing happened in the conversation.

Nikomu się to nie spodobało, ale wkrótce zdarzyło się coś zabawnego.

People in that group realized

Członkowie tej grupy uświadomili sobie,

that Obama had never shut them down.

że Obama nigdy nie próbował ich uciszyć.

Nobody in the Obama campaign had ever tried to hide the group

Nikt ze sztabu wyborczego Obamy nie próbował zamknąć grupy,

or make it harder to join,

utrudniać wstępu do niej,

to deny its existence, to delete it,

zaprzeczać jej istnieniu, kasować ją,

to take to off the site.

czy po prostu wyłączać.

They had understood that their role

Zrozumieli, że ich rolą w myBO.com

with myBO.com was to convene their supporters

było zbieranie zwolenników,

but not to control their supporters.

nie kontrolowanie ich.

And that is the kind of discipline

Oto rodzaj dyscypliny,

that it takes to make really mature use

którego potrzeba, jeśli chce się używać mediów

of this media.

w sposób dojrzały.

Media, the media landscape that we knew,

Medialny krajobraz, który znaliśmy,

as familiar as it was, as easy conceptually as it was

tak znajomy i prosty,

to deal with the idea that professionals broadcast

bazujący na idei, że profesjonaliści

messages to amateurs,

przakazują informacje do amatorów

is increasingly slipping away.

coraz bardziej odchodzi w zapomnienie.

In a world where media is global, social, ubiquitous and cheap,

W świecie, gdzie media są globalne, społeczne, wszechobecne i tanie,

in a world of media where the former audience

w świecie, gdzie odbiorcy

are now increasingly full participants,

stają się coraz aktywniejsi,

in that world, media is less and less often

coraz mniej chodzi tylko

about crafting a single message

o tworzenie jednego przekazu

to be consumed by individuals.

kierowanego do jednostek.

It is more and more often

Coraz częściej media

a way of creating an environment for convening

są środowiskiem dla powstawania

and supporting groups.

i popierania różnych grup.

And the choice we face,

Wybór, przed którym staje każdy

I mean anybody who has a message they want to have heard

kto chce coś przekazać,

anywhere in the world,

gdziekolwiek na świecie,

isn't whether or not that is the media environment we want to operate in.

nie dotyczy wyboru środowiska medialnego.

That's the media environment we've got.

Tylko takie media mamy.

The question we all face now is,

Stajemy przed problemem:

"How can we make best use of this media?

"Jak najlepiej te media wykorzystać?

Even though it means changing the way we've always done it."

Nawet jeśli oznacza to całkowitą zmianę w sposobie ich funkcjonowania".

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)