Yasheng Huang: Does democracy stifle economic growth?

Tłumaczenie: Magdalena Zajac Korekta: Michał Scheffs

My topic

Moim tematem

is economic growth in China and India.

jest wzrost gospodarczy w Chinach i Indiach.

And the question I want to explore with you

A pytanie, które chciałbym z Wami dzisiaj omówić,

is whether or not

brzmi, czy

democracy has helped or has hindered

demokracja pomaga, czy hamuje

economic growth.

wzrost gospodarczy.

You may say this is not fair,

Możecie stwierdzić, że to nie-fair,

because I'm selecting two countries

ponieważ wybieram dwa kraje,

to make a case against democracy.

które świadczą przeciwko demokracji.

Actually, exactly the opposite

Jednak tak naprawdę, chcę zrobić

is what I'm going to do.

zupełnie na odwrót.

I'm going to use these two countries

Chcę wykorzystać te dwa kraje,

to make an economic argument for democracy,

by przedstawić argument gospodarczy, który przemawia za,

rather than against democracy.

a nie przeciwko demokracji.

The first question there

Moje pierwsze pytanie

is why China has grown so much faster

brzmi: dlaczego Chiny rozwijają się szybciej

than India.

niż Indie.

Over the last 30 years,

Biorąc pod uwagę wzrost PKB

in terms of the GDP growth rates,

na przestrzeni ostatnich 30 lat,

China has grown at twice the rate of India.

Chiny rozwijały się dwa razy szybciej niż Indie.

In the last five years,

W ostatnich pięciu latach,

the two countries have begun to converge somewhat

stopy wzrostu gospodarczego tych dwóch krajów

in economic growth.

zaczęły się wyrównywać.

But over the last 30 years,

Jednak przez ostatnie 30 lat

China undoubtedly

Chiny niewątpliwie

has done much better than India.

radziły sobie znacznie lepiej niż Indie.

One simple answer

Jednym prostym wyjaśnieniem

is China has Shanghai and India has Mumbai.

jest to, że Chiny mają Szanghaj, a Indie mają Bombaj.

Look at the skyline of Shanghai.

Spójrzcie na linie horyzontu Szanghaju.

This is the Pudong area.

To jest dzielnica Pudong.

The picture on India

Obraz Indii

is the Dharavi slum of Mumbai

to bombajskie slumsy Dharavi

in India.

w Indiach.

The idea there

Co stoi

behind these two pictures

za tymi dwoma obrazami

is that the Chinese government

to fakt, że rząd chiński

can act above rule of law.

może działać ponad prawem.

It can plan

Może planować

for the long-term benefits of the country

długoterminowe korzyści dla kraju,

and in the process,

a podczas realizacji swego planu

evict millions of people --

wyeksmitować miliony ludzi --

that's just a small technical issue.

bo to tylko drobny problem techniczny.

Whereas in India, you cannot do that,

Podczas gdy w Indiach nie można tak robić,

because you have to listen to the public.

ponieważ tutaj trzeba słuchać społeczeństwa.

You're being constrained by the public's opinion.

Tutaj jesteś ograniczony przez opinię społeczną.

Even Prime Minister Manmohan Singh

Nawet premier, Manmohan Singh

agrees with that view.

zgadza się z tym poglądem.

In an interview

W wywiadzie

printed in the financial press of India,

opublikowanym w indyjskiej prasie finansowej,

He said that he wants to make Mumbai

powiedział on, że chcę sprawić, by Bombaj stał się

another Shanghai.

kolejnym Szanghajem.

This is an Oxford-trained economist

Jest on ekonomistą z Oksfordu,

steeped in humanistic values,

zaangażowanym w wartości humanistyczne,

and yet he agrees

a jednak zgadza się on

with the high-pressure tactics of Shanghai.

z agresywnymi taktykami Szanghaju.

So let me call it the Shanghai model of economic growth,

Nazwijmy więc to szanghajskim modelem rozwoju gospodarczego,

that emphasizes the following features

który skupia się na następujących elementach,

for promoting economic development:

promujących rozwój gospodarczy:

infrastructures, airports,

infrastruktury, lotniska,

highways, bridges, things like that.

autostrady, mosty i tym podobne rzeczy.

And you need a strong government to do that,

A do tego potrzeba silnego rządu,

because you cannot respect private property rights.

ponieważ trudno mieć na względzie prawa własności prywatnej.

You cannot be constrained by the public's opinion.

Nie możesz być ograniczony przez opinię publiczną.

You need also state ownership,

Potrzebujesz też własności rządowej,

especially of land assets,

szczególnie własności ziemskich,

in order to build and roll out infrastructures

żeby móc wybudować i rozwijać infrastruktury

very quickly.

w szybkim tempie.

The implication of that model

Implikacją tego modelu

is that democracy

jest to, że demokracja

is a hindrance for economic growth,

stanowi bardziej utrudnienie

rather than a facilitator of economic growth.

niż ułatwienie dla rozwoju gospodarczego.

Here's the key question.

I tutaj pojawia się kluczowe pytanie.

Just how important are infrastructures

Jak ważna jest infrastruktura

for economic growth?

dla wzrostu gospodarczego?

This is a key issue.

To jest kluczowa sprawa.

If you believe that infrastructures are very important for economic growth,

Jeżeli wierzysz, że infrastruktura jest bardzo ważna dla rozwoju gospodarczego,

then you would argue a strong government is necessary

opowiesz się za tym, że wpływy rządu są konieczne

to promote growth.

dla promowania rozwoju gospodarczego.

If you believe

Jeżeli sądzisz,

that infrastructures are not as important as many people believe,

że infrastruktura nie jest aż tak ważna, jak wielu ludzi uważa,

then you will put less emphasis

wtedy zwracasz mniejszą uwagę

on strong government.

na rolę silnego rządu.

So to illustrate that question,

Tak więc, by zilustrować problem,

let me give you two countries.

posłużę się przykładem dwóch krajów.

And for the sake of brevity,

Krótko mówiąc,

I'll call one country Country 1

jeden kraj nazwę Krajem 1,

and the other country Country 2.

a drugi kraj Krajem 2.

Country 1

Kraj 1

has a systematic advantage over Country 2

ma systematyczną przewagę nad Krajem 2

in infrastructures.

pod względem infrastruktury.

Country 1 has more telephones,

Kraj 1 ma więcej telefonów

and Country 1 has a longer system of railways.

i lepiej rozwinięty system kolei.

So if I were to ask you,

Jeśli zapytałbym Was:

"Which is China

„Który kraj to Chiny,

and which is India,

a który to Indie,

and which country has grown faster?"

i który kraj rozwija się szybciej?”;

if you believe in the infrastructure view,

; jeżeli wierzycie w system infrastruktury,

then you will say, "Country 1 must be China.

to odpowiecie: „Krajem 1 muszą być Chiny.

They must have done better, in terms of economic growth.

One na pewno rozwijały się lepiej gospodarczo.

And Country 2 is possibly India."

A Krajem 2 przypuszczalnie są Indie”.

Actually the country with more telephones

Tak naprawdę krajem z większą ilością telefonów

is the Soviet Union,

jest Związek Radziecki,

and the data referred to 1989.

a dane te dotyczą roku 1989.

After the country reported very impressive statistics on telephones,

Po tym jak kraj uzyskał bardzo imponujące dane statystyczne dotyczące ilości telefonów,

the country collapsed.

kraj upadł.

That's not too good.

To nie za dobrze.

The picture there is Khrushchev.

Na obrazku widać Chruszczowa.

I know that in 1989

Wiem, że w roku 1989

he no longer ruled the Soviet Union,

nie rządził on już Związkiem Radzieckim,

but that's the best picture that I can find.

ale to najlepszy obrazek, jaki mogłem znaleźć.

(Laughter)

(śmiech)

Telephones, infrastructures

Telefony czy infrastruktura

do not guarantee you economic growth.

nie zagwarantują wam rozwoju gospodarczego.

Country 2, that has fewer telephones,

Krajem 2, który ma mniej telefonów,

is China.

są Chiny.

Since 1989,

Od 1989 roku

the country has performed at a double-digit rate

kraj ten osiąga dwucyfrowy wzrost

every year for the last 20 years.

każdego roku od 20 lat.

If you know nothing about China and the Soviet Union

Jeżeli nie wiecie nic na temat Chin i Związku Radzieckiego

other than the fact about their telephones,

poza ich stanem telefonów,

you would have made a poor prediction

trudno byłoby Wam prognozować

about their economic growth

na temat ich rozwoju gospodarczego

in the next two decades.

następnych dwóch dekad.

Country 1, that has a longer system of railways,

Kraj 1, który ma lepiej rozbudowany system kolei,

is actually India.

to tak naprawdę Indie.

And Country 2 is China.

A Krajem 2 są Chiny.

This is a very little known fact

To jest bardzo mało znany fakt,

about the two countries.

dotyczący tych dwóch krajów.

Yes, today China has a huge infrastructure advantage

Zgadza się, dzisiejsze Chiny mają ogromną przewagę infrastrukturalną

over India.

nad Indiami.

But for many years,

Jednak przez wiele lat,

until the late 1990s,

do późnych lat dziewięćdziesiątych,

China had an infrastructure disadvantage

infrastruktura Chin wypadała słabo

vis-a-vis India.

w porównaniu z Indiami.

In developing countries,

W krajach rozwijających się,

the most common mode of transportation

najpopularniejszym środkiem transportu

is the railways,

jest kolej,

and the British built a lot of railways in India.

a Brytyjczycy wybudowali wiele linii kolejowych w Indiach.

India is the smaller of the two countries,

Indie są mniejszym krajem,

and yet it had a longer system of railways

a jednak miały lepszy system kolejowy

until the late 1990s.

do późnych lat dziewięćdziesiątych.

So clearly,

Najwidoczniej

infrastructure doesn't explain

infrastruktura nie wyjaśnia nam,

why China did better before the late 1990s,

dlaczego Chiny radziły sobie lepiej, przed późnymi latami dziewięćdziesiątymi,

as compared with India.

w porównaniu z Indiami.

In fact, if you look at the evidence worldwide,

Tak naprawdę, jeżeli spojrzycie na ogólnoświatowe dowody,

the evidence is more supportive of the view

wspierają one raczej pogląd,

that the infrastructure are actually the result of economic growth.

że infrastruktura jest konsekwencją rozwoju gospodarczego.

The economy grows,

Gospodarka się rozwija,

government accumulates more resources,

rząd gromadzi więcej środków,

and the government can invest in infrastructure --

i tym samym może inwestować w infrastrukturę --

rather than infrastructure being a cause

raczej niż infrastruktura jako powód

for economic growth.

rozwoju gospodarczego.

And this is clearly the story

I tak najwidoczniej jest w przypadku

of the Chinese economic growth.

rozwoju gospodarczego Chin.

Let me look at this question more directly.

Przyjrzyjmy się temu zagadnieniu bliżej.

Is democracy bad for economic growth?

Czy demokracja jest zła dla rozwoju gospodarczego?

Now let's turn to two countries,

Omówmy to na przykładzie dwóch krajów,

Country A and Country B.

Kraju A i Kraju B.

Country A, in 1990,

W roku 1990,

had about $300 per capita GDP

poziom PKB per capita wynosił w Kraju A 300 dolarów,

as compared with Country B,

podczas gdy w Kraju B

which had $460 in per capita GDP.

poziom PKB per capita wynosił 460 dolarów.

By 2008,

Do roku 2008,

Country A has surpassed Country B

Kraj A przewyższył Kraj B,

with $700 per capita GDP

osiągając poziom 700 dolarów PKB per capita,

as compared with $650 per capita GDP.

w porównaniu do 650 dolarów PKB per capita Kraju B.

Both countries are in Asia.

Oba kraje leżą w Azji.

If I were to ask you,

Gdybym Was spytał:

"Which are the two Asian countries?

„O których dwóch krajach w Azji jest tutaj mowa?

And which one is a democracy?"

który z nich jest krajem demokratycznym?”,

you may argue,

możecie twierdzić,

"Well, maybe Country A is China

„No więc, być może Kraj A to Chiny

and Country B is India."

a Kraj B to Indie”.

In fact, Country A

W rzeczywistości, Krajem A

is democratic India,

są demokratyczne Indie,

and Country B is Pakistan --

a Krajem B jest Pakistan --

the country that has a long period

kraj, który przez długi czasu był pod

of military rule.

rządami militarnymi.

And it's very common

Często porównuje się

that we compare India with China.

Indie do Chin.

That's because the two countries

To dlatego, że oba kraje

have about the same population size.

mają zbliżoną ilość mieszkańców.

But the more natural comparison

Jednak bardziej naturalne wydaje się porównanie

is actually between India and Pakistan.

Indii i Pakistanu.

Those two countries are geographically similar.

Te dwa kraje są podobne do siebie pod względem geograficznym.

They have a complicated, but shared common history.

Mają skomplikowaną, jednak wspólną historię.

By that comparison,

W przypadku tego porównania

democracy looks very, very good

demokracja wypada bardzo, bardzo dobrze

in terms of economic growth.

pod względem wzrostu gospodarczego.

So why do economists fall in love

Dlaczego więc ekonomiści zachwycają się

with authoritarian governments?

rządami autorytarnymi?

One reason is the East Asian Model.

Jednym z powodów jest Wschodnioazjatycki Model Rozwoju.

In East Asia,

W Azji Wschodniej

we have had successful economic growth stories

mamy do czynienia z historiami o sukcesach rozwoju gospodarczego

such as Korea, Taiwan,

w takich miejscach jak Korea, Tajwan,

Hong Kong and Singapore.

Hongkong i Singapur.

Some of these economies

Na czele niektórych z tych gospodarek

were ruled by authoritarian governments

stały rządy autorytarne

in the 60s and 70s

w latach 60-tych, 70-tych

and 1980s.

80-tych.

The problem with that view

Problem z tym poglądem

is like asking all the winners of lotteries,

można porównać do zadania wygranym na loterii pytania:

"Have you won the lottery?"

„Czy wygrałeś na loterii?”.

And they all tell you, "Yes, we have won the lottery."

Wszyscy odpowiedzą oczywiście: „Tak, wygraliśmy na loterii”.

And then you draw the conclusion

I dojdziecie do wniosku,

the odds of winning the lottery

że prawdopodobieństwo wygrania na loterii

are 100 percent.

wynosi 100 procent.

The reason is you never go

A przyczyną tego jest to, że nikt nie poszedł

and bother to ask the losers

i pofatygował się, by zapytać o to samo przegranych,

who also purchased lottery tickets

którzy również kupili kupony na loterię,

and didn't end up winning the prize.

ale nie wygrali nagrody.

For each of these successful authoritarian governments

Każdemu odnoszącemu sukcesy rządowi autorytarnemu

in East Asia,

w Azji Wschodniej

there's a matched failure.

można przyporządkować porażkę.

Korea succeeded, North Korea didn't.

Korea odniosła sukces, Korea Północna nie.

Taiwan succeeded, China under Mao Zedong didn't.

Tajwan odniósł sukces, Chinom pod rządami Mao Zedonga się nie udało.

Burma didn't succeed.

Birmie też się nie udało.

The Philippines didn't succeed.

Filipinom się nie udało.

If you look at the statistical evidence worldwide,

Jeżeli spojrzycie na światowe dane statystyczne,

there's really no support for the idea

okaże się, że nie ma powodu uważać,

that authoritarian governments

że rządy autorytarne

hold a systematic edge over democracies

mają systematyczną przewagę nad państwami demokratycznymi

in terms of economic growth.

pod względem rozwoju gospodarczego.

So the East Asian model

Tak więc, Wschodnioazjatycki model

has this massive selection bias --

posiada błąd selekcji --

it is known as selecting on a dependent variable,

znany jako selekcja na podstawie zmiennej zależnej;

something we always tell our students to avoid.

coś, co zawsze odradzamy naszym studentom.

So exactly why did China grow so much faster?

Dlaczego więc tak naprawdę Chiny rozwijają się o wiele szybciej?

I will take you to the Cultural Revolution,

Przenieśmy się teraz do czasów Rewolucji Kulturowej,

when China went mad,

kiedy to w Chinach wrzało,

and compare that country's performance with India

i porównajmy osiągnięcia tego kraju z Indiami

under Indira Gandhi.

pod rządami Indiry Ghandi.

The question there is: Which country did better,

Pytanie brzmi: Który z tych krajów radził sobie lepiej,

China or India?

Chiny czy Indie?

China was during the Cultural Revolution.

Chiny ogarnięte były Rewolucją Kulturową.

It turns out even during the Cultural Revolution,

Okazuje się jednak, że nawet podczas Rewolucji Kulturowej,

China out-perfomed India

Chiny przewyższały Indie

in terms of GDP growth

pod względem wzrostu poziomu PKB

by an average of about 2.2 percent every year

o mniej więcej 2,2 procent rocznie

in terms of per capita GDP.

per capita.

So that's when China was mad.

I tak było, kiedy w Chinach wrzało.

The whole country went mad.

Cały kraj oszalał.

It must mean that the country

Musiało to oznaczać, że kraj

had something so advantageous to itself in terms of economic growth

miał coś bardzo korzystnie działającego na wzrost gospodarczy,

to overcome the negative effects

coś, co pomogło zwalczyć negatywne skutki

of the Cultural Revolution.

Rewolucji Kulturowej.

The advantage the country had

Tą przewagą, którą miały Chiny,

was human capital --

był kapitał ludzki --

nothing else but human capital.

nic więcej tylko kapitał ludzki.

This is the world development index indicator data

Mamy tutaj dane według wskaźnika rozwoju społecznego

in the early 1990s.

z wczesnych lat 90-tych.

And this is the earliest data that I can find.

I to są najwcześniejsze dane, jakie mogłem znaleźć.

The adult literacy rate in China

Poziom umiejętności pisania i czytania w Chinach

is 77 percent

wynosił 77 procent

as compared with 48 percent in India.

w porównaniu do 48 procent w Indiach.

The contrast in literacy rates

Kontrast w poziomie tych umiejętności

is especially sharp

jest szczególnie widoczny

between Chinese women and Indian women.

w przypadku chińskich i indyjskich kobiet.

I haven't told you about the definition of literacy.

Nie wspomniałem Wam jeszcze, jak definiuje się umiejętności pisania i czytania.

In China, the definition of literacy

W Chinach, przez umiejętność czytania i pisania

is the ability to read and write

rozumie się zdolność czytania i pisania

1,500 Chinese characters.

1,500 znaków chińskich.

In India, the definition of literacy,

W Indiach, przez umiejętność czytania i pisania

operating definition of literacy,

według roboczej definicji,

is the ability, the grand ability,

rozumie się umiejętność, doskonałą umiejętność,

to write your own name

napisania swojego imienia

in whatever language you happen to speak.

w swoim języku.

The gap between the two countries in terms of literacy

Rożnica między tymi dwoma krajami pod tym względem

is much more substantial

jest bardziej znacząca,

than the data here indicated.

niż wskazują na to dane.

If you go to other sources of data

Jeżeli zajrzycie do innych źródeł danych,

such as Human Development Index,

takich jak Wskaźnik Rozwoju Społecznego,

that data series,

których dane

go back to the early 1970s,

sięgają do wczesnych lat 70-tych,

you see exactly the same contrast.

zobaczycie, że dokładnie taki sam kontrast.

China held a huge advantage

Chiny miały znaczną przewagę

in terms of human capital

pod względem kapitału ludzkiego

vis-a-vis India.

w stosunku do Indii.

Life expectancies:

Oczekiwana długość życia:

as early as 1965,

już w 1965 roku,

China had a huge advantage in life expectancy.

Chiny miały znaczną przewagę, biorąc pod uwagę oczekiwaną długość życia.

On average, as a Chinese in 1965,

Przeciętnie jako Chińczyk z 1965 roku

you lived 10 years more

żylibyście 10 lat dłużej

than an average Indian.

niż przeciętny mieszkaniec Indii.

So if you have a choice

Jeżeli mielibyście do wyboru

between being a Chinese and being an Indian,

bycie Chińczykiem, czy mieszkańcem Indii,

you would want to become a Chinese

wolelibyście być tym pierwszym,

in order to live 10 years longer.

by żyć 10 lat dłużej.

If you made that decision in 1965,

Jeżeli podjęlibyście taką decyzję w roku 1965,

the down side of that

problem polegałby na tym, że

is the next year we have the Cultural Revolution.

już w następnym roku mamy Rewolucję Kulturową.

So you have to always think carefully

Lepiej więc zawsze dobrze przemyśleć

about these decisions.

swoje decyzje.

If you cannot chose your nationality,

Jeżeli nie możesz zdecydować się na swoja narodowość,

then you will want to become an Indian man.

że chcesz zostać Hindusem,

Because, as an Indian man,

Jako mężczyzna

you have about two years of life expectancy advantage

przeżyjesz dwa lata dłużej

vis-a-vis Indian women.

niż indyjskie kobiety.

This is an extremely strange fact.

To jest bardzo dziwny fakt.

It's very rare among countries

Bardzo rzadko występuje w krajach

to have this kind of pattern.

właśnie taki model.

It shows the systematic discrimination and biases

Ukazuje to systematyczną dyskryminację i uprzedzenia

in the Indian society

w indyjskim społeczeństwie

against women.

wobec indyjskich kobiet.

The good news is, by 2006,

Dobra wiadomość jest taka, że do roku 2006

India has closed the gap

oczekiwana długość życia

between men and women

mężczyzn i kobiet w Indiach

in terms of life expectancy.

się wyrównała.

Today, Indian women have a sizable life expectancy edge

Dziś, indyjskie kobiety mają przewagę

over Indian men.

nad mężczyznami, jeśli chodzi o oczekiwaną długość życia.

So India is reverting to the normal.

Tak więc wszystko wraca w Indiach do normy.

But India still has a lot of work to do

Jednak wiele jeszcze w Indiach musi zostać zrobione,

in terms of gender equality.

jeśli chodzi o równość płci.

These are the two pictures

Przedstawiam dwa obrazki

taken of garment factories in Guangdong Province

fabryk odzieży w prowincji Guangdong

and garment factories in India.

fabryk odzieży w Indiach.

In China, it's all women.

W Chinach widzimy tylko kobiety.

60 to 80 percent of the workforce in China is women

Od 60 do 80 procent siły roboczej w Chinach stanowią kobiety

in the coastal part of the country,

z nabrzeżnych terenów kraju,

whereas in India, it's all men.

podczas gdy w Indiach widać tylko mężczyzn.

Financial Times printed this picture

Financial Times opublikował to zdjęcie

of an Indian textile factory

indyjskiej fabryki tekstyliów

with the title, "India Poised to Overtake China in Textile."

pod tytułem: „Indie gotowe, by prześcignąć Chiny w przemyśle tekstylnym”.

By looking at these two pictures,

Patrząc na te dwa zdjęcia,

I say no, it won't overtake China for a while.

mogę powiedzieć, że Indie nie przejmą jeszcze przez jakiś czas przemysłu tekstylnego.

If you look at other East Asian countries,

Jeżeli popatrzycie na inne kraje Azji Wschodniej,

women there play a hugely important role

to właśnie kobiety odgrywają tam znaczącą rolę

in terms of economic take-off --

w ekonomicznym starcie --

in terms of creating the manufacturing miracle

pod względem cudów produkcyjnych

associated with East Asia.

Azji Wschodniej.

India still has a long way to go

Indie mają przed sobą długą drogę,

to catch up with China.

by dogonić Chiny.

Then the issue is,

A teraz kolejna sprawa:

what about the Chinese political system?

a co z chińskim systemem politycznym?

You talk about human capital,

Mówimy o kapitale ludzkim,

you talk about education and public health.

mówimy o edukacji i zdrowiu publicznym.

What about the political system?

A co z systemem politycznym?

Isn't it true that the one-party political system

Czy nie jest prawda, że jednopartyjny system polityczny

has facilitated economic growth in China?

ułatwił Chinom rozwój gospodarczy?

Actually, the answer is more nuanced and subtle than that.

Tak naprawdę, odpowiedź jest bardziej skomplikowana i wymaga więcej szczegółów niż to.

It depends on a distinction that you draw

Zależy to od tego, w jaki sposób rozróżniacie

between statics of the political system

między statyką systemu politycznego,

and the dynamics of the political system.

a jego dynamiką.

Statically, China is a one-party system,

Pod względem statyki, Chiny mają system jednopartyjny,

authoritarian -- there's no question about it.

autorytarny – tutaj nie ma żadnych wątpliwości.

Dynamically, it has changed over time

Z punktu widzenia dynamiki, system ten zmienił się z czasem

to become less authoritarian and more democratic.

na mniej autorytarny, a bardziej demokratyczny.

When you explain change --

Kiedy mówicie o zmianie --

for example, economic growth;

na przykład o wzroście gospodarczym;

economic growth is about change --

wzrost gospodarczy jest zmianą --

when you explain change,

kiedy wyjaśniacie pojęcie zmiany,

you use other things that have changed to explain change,

mówicie o innych rzeczach, które się zmieniły,

rather than using the constant to explain change.

a nie o stałej, która wyjaśnia pojęcie zmiany.

Sometimes a fixed effect can explain change,

Czasem efekt stały może wyjaśniać zmianę,

but a fixed effect only explains changes

jednak efekt stały wyjaśnia zmianę tylko

in interaction with the things that change.

w odniesieniu do rzeczy, które ulegają zmianie.

In terms of the political changes,

Jeśli chodzi o zmiany polityczne,

they have introduced village elections.

zostały wprowadzone wybory lokalne.

They have increased the security of proprietors.

Lepiej zabezpieczono właścicieli;

And they have increased the security

i wzmocniono zabezpieczenia

with long-term land leases.

poprzez długoterminowe dzierżawy terenów.

There are also financial reforms in rural China.

Na wiejskich terenach Chin nastąpiły również reformy finansowe.

There is also a rural entrepreneurial revolution in China.

Można również mówić w Chinach o wiejskiej rewolucji inwestycyjnej.

To me, the pace of political changes

Dla mnie jednak tempo politycznych zmian

is too slow, too gradual.

jest za wolne, za łagodne.

And my own view is the country

W moim przekonaniu, kraj ten

is going to face some substantial challenges,

będzie musiał stawić czoło znacznym wyzwaniom,

because they have not moved further and faster on political reforms.

ponieważ tempo ich zmian politycznych jest za wolne.

But nevertheless,

Pomimo tego,

the system has moved in a more liberal direction,

system poszedł naprzód w bardziej liberalnym,

moved in a more democratic direction.

bardziej demokratycznym kierunku.

You can apply exactly the same dynamic perspective on India.

Możecie z tej samej dynamicznej perspektywy spojrzeć na Indie.

In fact, when India was growing

Tak naprawdę, kiedy hinduska stopa

at a Hindu rate of growth --

wzrostu gospodarczego wynosiła --

about one percent, two percent a year --

około jednego, dwóch procent rocznie --

that was when India was least democratic.

był to okres, kiedy Indie były najmniej demokratyczne.

Indira Gandhi declared emergency rule in 1975.

Indira Gandhi ogłosiła stan wyjątkowy w 1975 roku.

The Indian government owned and operated

Rząd indyjski posiadał i zarządzał

all the TV stations.

wszystkimi stacjami telewizyjnymi.

A little-known fact about India in the 1990s

Mało znanym faktem z lat 90-tych

is that the country

jest to, że kraj ten

not only has undertaken economic reforms,

nie tylko podjął się reform gospodarczych,

the country has also undertaken political reforms

kraj ten podjął się również reform politycznych

by introducing village self-rule,

poprzez wprowadzenie samorządów na terenach wiejskich,

privatization of media

prywatyzację mediów

and introducing freedom of information acts.

i wprowadzenie ustawy o wolności informacji.

So the dynamic perspective

Czyli perspektywa dynamiczna

fits both with China and in India

pasuje zarówno do Chin, jak i do Indii,

in terms of the direction.

jeśli chodzi o kierunek zmian.

Why do many people believe

Dlaczego tylu ludzi wciąż uważa,

that India is still a growth disaster?

że rozwój w Indiach to katastrofa?

One reason

Jednym z powodów

is they are always comparing India with China.

jest ciągłe porównywanie Indii do Chin.

But China is a superstar

Ale Chiny to przecież supergwiazda

in terms of economic growth.

pod względem rozwoju gospodarczego.

If you are a NBA player

jeżeli jesteś zawodnikiem NBA

and you are always being compared to Michael Jordan,

i jesteś zawsze porównywany z Michaelem Jordanem,

you're going to look not so impressive.

nigdy nie wypadniesz rewelacyjnie.

But that doesn't mean

To nie oznacza jednak,

that you're a bad basketball player.

że jesteś złym zawodnikiem.

Comparing with a superstar

Porównywanie do supergwiazdy

is the wrong benchmark.

jest kiepskim punktem odniesienia.

In fact, if you compare India

Tak naprawdę, jeżeli porównacie Indie

with the average developing country,

z jakimś przeciętnym rozwijającym się krajem,

even before the more recent period

nawet z okresu sprzed ostatniego

of acceleration of Indian growth --

przyspieszenia wzrostu gospodarczego w Indiach --

now India is growing between eight and nine percent --

obecnie stopa wzrostu w Indiach wynosi 8-9 procent --

even before this period,

to już wtedy

India was ranked fourth in terms of economic growth

Indie plasowały się na czwartej pozycji pod względem wzrostu gospodarczego

among emerging economies.

wśród rozwijających się gospodarek.

This is a very impressive record indeed.

To jest naprawdę imponujący wynik.

Let's think about the future:

Pomyślmy teraz o przyszłości:

the dragon vis-a-vis the elephant.

smok przeciw słoniowi.

Which country has the growth momentum?

Który z tych krajów ma szybsze tempo rozwoju?

China, I believe, still has

Chiny, wydaje mi się, mają nadal

some of the excellent raw fundamentals --

świetne nowe podstawy --

mostly the social capital,

przede wszystkim kapitał społeczny,

the public health,

zdrowie publiczne,

the sense of egalitarianism

poczucie egalitaryzmu,

that you don't find in India.

którego nie odnajdziesz w Indiach.

But I believe that India has the momentum.

jednak wierzę, że Indie mają swój impet.

It has the improving fundamentals.

Ich fundamenty stają się coraz mocniejsze.

The government has invested in basic education,

Rząd inwestuje w podstawową edukację,

has invested in basic health.

w podstawową opiekę zdrowotną.

I believe the government should do more,

Uważam, że rząd powinien robić więcej,

but nevertheless, the direction it is moving in

jednak mimo wszystko jego działania

is the right direction.

idą w dobrym kierunku.

India has the right institutional conditions

Indie posiadają uwarunkowania instytucjonalne dobre

for economic growth,

dla wzrostu gospodarczego,

whereas China is still struggling

podczas gdy Chiny nadal walczą

with political reforms.

z reformami politycznymi.

I believe that the political reforms are a must for China

Wierzę, że reformy polityczne są w Chinach konieczne

to maintain its growth.

dla utrzymania wzrostu.

And it's very important to have political reforms,

I bardzo ważne jest, by przeprowadzać reformy polityczne,

to have widely shared benefits of economic growth.

by czerpać ogólne korzyści ze wzrostu gospodarczego.

I don't know whether that's going to happen or not,

Nie wiem czy do tego dojdzie, czy nie,

but I'm an optimist.

ale jestem optymistą.

Hopefully, five years from now, I'm going to report to TEDGlobal

Mam nadzieję, że za pięć lat będę informował TEDGlobal

that political reforms will happen in China.

o tym, że polityczne reformy w Chinach stają się faktem.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(oklaski)