Saul Griffith: High-altitude wind energy from kites!

Tłumaczenie: Jakub Bruszewski Korekta: Anna Tokarczyk

If you're at all like me,

Jeśli choć trochę jesteście podobni do mnie,

this is what you do with the sunny summer weekends in San Francisco:

to w słoneczne letnie weekendy w San Francisco robicie właśnie to:

you build experimental kite-powered hydrofoils

budujecie eksperymentalne hydropłaty zasilane latawcami

capable of more than 30 knots.

zdolne do rozwinięcia ponad 30 węzłów.

And you realize that there is incredible power in the wind,

I zdajecie sobie nagle sprawę, że wiatr to niewiarygodna energia,

and it can do amazing things.

o niesamowitych możliwościach.

And one day, a vessel not unlike this

I pewnego dnia, łódź całkiem jak ta

will probably break the world speed record.

prawdopodobnie pobije światowy rekord prędkości.

But kites aren't just toys like this.

Ale latawce to nie tylko zabawki takie jak ta.

Kites: I'm going to give you a brief history,

Przedstawię wam teraz krótką historię latawców

and tell you about the magnificent future

i opowiem o świetlanej przyszłości

of every child's favorite plaything.

tej ulubionej zabawki każdego dziecka.

So, kites are more than a thousand years old,

Zatem, latawce mają już ponad tysiąc lat,

and the Chinese used them for military applications,

Chińczycy znaleźli w nich zastosowanie militarne,

and even for lifting men.

a nawet unosili ludzi.

So they knew at that stage they could carry large weights.

Więc już wtedy wiedzieli, że latawce mogą przenosić ciężary.

I'm not sure why there is a hole in this particular man.

Aczkolwiek, nie wiem dlaczego ten facet ma dziurę w plecach.

(Laughter)

(Śmiech)

In 1827, a fellow called George Pocock

W 1827, człowiek o imieniu George Pocock

actually pioneered the use of kites for towing buggies

był pionierem w użyciu latawców do powożenia wózków

in races against horse carriages across the English countryside.

w wyścigach po angielskiej wsi przeciw zaprzęgom konnym.

Then of course, at the dawn of aviation,

Później oczywiście, przed narodzinami lotnictwa,

all of the great inventors of the time --

wszyscy wielcy wynalazcy owych czasów --

like Hargreaves, like Langley,

jak Hargreaves, czy Langley,

even Alexander Graham Bell, inventor of the telephone, who was flying this kite --

nawet Alexander Graham Bell, twórca telefonu, który ujarzmił ten latawiec, --

were doing so in the pursuit of aviation.

postępowali podobnie w pogoni za lotnictwem.

Then these two fellows came along,

Potem pojawili się ci dwaj panowie,

and they were flying kites to develop the control systems

i zaczęli używać latawców aby rozwinąć system kontroli,

that would ultimately enable powered human flight.

który ostatecznie pozwoliłby na lot człowieka z wykorzystaniem silnika.

So this is of course Orville and Wilbur Wright,

Mowa oczywiście o braciach Orville i Wilbur Wright,

and the Wright Flyer.

i ich Wright Flyer - pierwszym samolocie silnikowym.

And their experiments with kites led to this

Ich eksperymenty z latawcami doprowadziły do

momentous occasion, where we powered up and took off for the

tej wzniosłej chwili, kiedy to ludzkość po raz pierwszy, dzięki silnikowi,

first-ever 12-second human flight.

wzbiła się w powietrze na dwanaście sekund.

And that was fantastic for the future of commercial aviation.

I to było fantastyczne dla przyszłości lotnictwa na skalę przemysłową.

But unfortunately, it relegated kites once again to be considered children's toys.

Lecz niestety, po raz kolejny latawce zostały zdegradowane do rangi dziecięcych zabawek.

That was until the 1970s, where we had the last energy crisis.

Ten status utrzymywał się do 1970, kiedy to przeżywaliśmy ostatni kryzys energetyczny.

And a fabulous man called Miles Loyd

Wówczas, wspaniały człowiek o imieniu Miles Loyd

who lives on the outskirts of San Francisco,

zamieszkujący przedmieścia San Francisco,

wrote this seminal paper that was completely ignored

napisał nowatorski, a zarazem zupełnie zignorowany, artykuł

in the Journal of Energy

dla Journal of Energy,

about how to use basically an airplane on a piece of string

w którym wyjaśnia podstawowe zastosowanie zaczepionego na linie samolotu

to generate enormous amounts of electricity.

do wytwarzania ogromnych pokładów energii elektrycznej.

The real key observation he made is that

Jednak jego kluczowym spostrzeżeniem było to, że

a free-flying wing can sweep through more sky and generate more power

swobodnie unoszące się skrzydło omiata więcej nieba i wytwarza więcej energii

in a unit of time than a fixed-wing turbine.

na jednostkę czasu niż stacjonarna turbina wiatraka.

So turbines grew. And they can now span up to three hundred feet at the hub height,

Więc turbiny rozrastały się. I obecnie ich rdzenie montowane są na wysokości nawet 300 stóp,

but they can't really go a lot higher,

ale wyższe pułapy są już mniej osiągalne,

and more height is where the more wind is, and more power --

a im wyżej tym wiatr jest mocniejszy i wytwarza więcej energii --

as much as twice as much.

co najmniej dwa razy więcej energii.

So cut to now. We still have an energy crisis,

A więc dziś, nadal mamy kryzys energetyczny,

and now we have a climate crisis as well. You know,

i dochodzi do tego kryzys klimatyczny. Więc,

so humans generate about 12 trillion watts,

ludzkość wytwarza około 12 trylionów watów,

or 12 terawatts, from fossil fuels.

lub inaczej 12 terawatów ze złoży paliw kopalnych.

And Al Gore has spoken to why we need to hit one of these targets,

Dlatego Al Gore mówił, że naszym celem musi być zmniejszenie emisji gazów

and in reality what that means is in the next 30 to 40 years,

co w rzeczywistości oznacza, że w ciągu najbliższych 30 do 40 lat,

we have to make 10 trillion watts or more of new clean energy somehow.

musimy w jakiś sposób wytworzyć 10 trylionów watów nowej czystej energii.

Wind is the second-largest renewable resource after solar:

Wiatr jest drugim co do wielkości, po słonecznym, źródłem energii odnawialnej

3600 terawatts, more than enough to supply humanity 200 times over.

3600 terawatów, wystarczy do zasilenia całej ludzkości 200 razy.

The majority of it is in the higher altitudes, above 300 feet,

Większość tej energii znajduje się na wysokościach, powyżej 300 stóp,

where we don't have a technology as yet to get there.

lecz jeszcze nie mamy technologii by się tam dostać.

So this is the dawn of the new age of kites.

Oto początek nowej ery latawców.

This is our test site on Maui, flying across the sky.

To jest nasz latający poligon doświadczalny w Maui.

I'm now going to show you

Pokażę wam teraz

the first autonomous generation of power

pierwsze niezależne wytwarzanie energii

by every child's favorite plaything.

przy użyciu ulubionej zabawki dzieci.

As you can tell, you need to be a robot to fly this thing for thousands of hours.

Jak się zapewne domyślacie, trzeba być robotem żeby latać tym tysiące godzin.

It makes you a little nauseous.

Może przyprawić nudności.

And here we're actually generating about 10 kilowatts --

W tym przypadku wytwarzamy 10 kilowatów --

so, enough to power probably five United States households --

tyle żeby zasilić pięć przeciętnych amerykańskich gospodarstw domowych --

with a kite not much larger than this piano.

i to za pomocą latawca niewiele większego pianina.

And the real significant thing here

Ale najistotniejsze jest to,

is we're developing the control systems,

że tworzymy system kontroli

as did the Wright brothers, that would enable sustained, long-duration flight.

tak jak bracia Wright, który pozwoliłby na długotrwały i stabilny lot.

And it doesn't hurt to do it in a location like this either.

Nawet w takiej okolicy.

So this is the equivalent for a kite flier of peeing in the snow --

Oto odpowiednik sikania na śnieg za pomocą latawca.

that's tracing your name in the sky.

Tak wyglądałoby pisanie imion na niebie.

And this is where we're actually going.

I właśnie to chcemy osiągnąć.

So we're beyond the 12-second steps.

Przekroczyliśmy już próg 12 sekund.

And we're working towards megawatt-scale machines

Teraz naszym celem są maszyny na skalę megawatów,

that fly at 2000 feet and generate tons of clean electricity.

które wznoszą się powyżej 2000 stóp dając tony czystej elektryczności.

So you ask, how big are those machines?

Zapewne zapytacie, jak duże są te maszyny?

Well, this paper plane would be maybe a -- oop!

No cóż, ten papierowy samolocik mógłby(...) uups!

That would be enough to power your cell phone.

Wystarczyłby do zasilenia telefonu komórkowego.

Your Cessna would be 230 killowatts.

Nasza Cessna jest odpowiednikiem 230 kilowatów.

If you'd loan me your Gulfstream, I'll rip its wings off and generate you a megawatt.

Pożyczcie mi Gulfstream, a ja oderwę mu skrzydła i wytworzę 1 megawat.

If you give me a 747, I'll make six megawatts,

Dajcie mi 747, a ja zrobię z niego sześć megawatów,

which is more than the largest wind turbines today.

czyli więcej niż dają największe dzisiejsze wiatraki.

And the Spruce Goose would be a 15-megawatt wing.

A Spruce Goose to skrzydło o mocy 15 megawatów.

So that is audacious, you say. I agree.

Powiecie, że to zuchwalstwo. Zgadzam się.

But audacious is what has happened many times before in history.

Ale taka zuchwałość wielokrotnie miała już miejsce w historii.

This is a refrigerator factory,

To jest fabryka lodówek,

churning out airplanes for World War II.

masowo produkująca samoloty na II wojnę światową.

Prior to World War II, they were making 1000 planes a year.

Przed rozpoczęciem wojny produkowali 1000 samolotów rocznie.

By 1945, they were making 100,000.

Do 1945 100,000 rocznie.

With this factory and 100,000 planes a year,

Mając taką fabrykę i 100,000 samolotów rocznie,

we could make all of America's electricity in about 10 years.

wytworzylibyśmy energię elektryczną dla całej Ameryki w 10 lat.

So really this is a story about the audacious plans of young people

Więc naprawdę jest to historia o zuchwałych planach i marzeniach

with these dreams. There are many of us.

młodych ludzi. A jest nas wiele.

I am lucky enough to work with 30 of them.

Ja mam szczęście pracować z trzydziestoma.

And I think we need to support all of the dreams

I uważam, że powinniśmy wspierać wszystkie marzenia

of the kids out there doing these crazy things.

dzieciaków, które robią te wszystkie wariactwa.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa) Tłumaczenie: Jakub Bruszewski