Paul Gilding: The Earth is full

Tłumaczenie: Bartłomiej Szóstak Korekta: Piotr Ożga

Let me begin with four words

Zacznę od słów,

that will provide the context for this week,

które dadzą kontekst na ten tydzień,

four words that will come to define

słów, które określą

this century.

ten wiek.

Here they are:

Oto one:

The Earth is full.

Ziemia jest przepełniona.

It's full of us, it's full of our stuff,

Przepełniona nami, naszymi rzeczami,

full of our waste, full of our demands.

śmieciami i żądaniami.

Yes, we are a brilliant and creative species,

Oczywiście jesteśmy fantastycznym i twórczym gatunkiem,

but we've created a little too much stuff --

ale wytworzyliśmy już trochę za dużo.

so much that our economy is now bigger

Tak dużo, że nasza gospodarka jest obecnie większa

than its host, our planet.

od naszego gospodarza, naszej planety.

This is not a philosophical statement,

To nie teza filozoficzna,

this is just science

to po prostu nauka

based in physics,

oparta na fizyce,

chemistry and biology.

chemii i biologii.

There are many science-based analyses of this,

Istnieje wiele naukowych analiz tego stanu rzeczy,

but they all draw the same conclusion --

wszystkie mają tą samą konkluzję,

that we're living beyond our means.

że żyjemy ponad stan.

The eminent scientists of the Global Footprint Network, for example,

Wybitny naukowiec z organizacji Global Footprint Network,

calculate that we need about 1.5 Earths

obliczył, że potrzebujemy ok. 1,5 Ziemi

to sustain this economy.

by podtrzymać obecną gospodarkę.

In other words,

Innymi słowy,

to keep operating at our current level,

by móc funkcjonować na obecnym poziomie,

we need 50 percent more Earth than we've got.

potrzebujemy o 50% więcej Ziemi, niż dysponujemy.

In financial terms,

Z punktu widzenia finansów

this would be like always spending 50 percent more than you earn,

to tak, jakbyśmy zawsze wydawali 50% więcej, niż zarabiamy,

going further into debt every year.

popadając co roku w coraz większe długi.

But of course, you can't borrow natural resources,

Oczywiście nie można pożyczać bogactw naturalnych,

so we're burning through our capital,

więc albo się zadłużamy,

or stealing from the future.

albo kradniemy naturze.

So when I say full, I mean really full --

Mówiąc przepełniona, myślę dosłownie: przepełniona,

well past any margin for error,

daleko za jakimkolwiek marginesem błędu,

well past any dispute

poza jakąkolwiek dyskusją

about methodology.

o metodologii.

What this means is our economy is unsustainable.

Oznacza to, że nasza gospodarka nie przetrwa.

I'm not saying it's not nice or pleasant

Nie mówię, że nie jest to przykre

or that it's bad for polar bears or forests,

albo złe dla niedźwiedzi polarnych czy lasów,

though it certainly is.

oczywiście, że jest.

What I'm saying

Twierdzę,

is our approach is simply unsustainable.

nasze podejście jest nie do zaakceptowania.

In other words, thanks to those pesky laws of physics,

Innymi słowy, dzięki tym nieznośnym prawom fizyki,

when things aren't sustainable, they stop.

kiedy coś nie może funkcjonować, zatrzymuje się.

But that's not possible, you might think.

Możecie pomyśleć, że to niemożliwe.

We can't stop economic growth.

Rozwój gospodarki nie może się zatrzymać,

Because that's what will stop: economic growth.

a zatrzyma się

It will stop because of the end of trade resources.

z powodu wyczerpania zasobów.

It will stop because of the growing demand of us

Zatrzyma się, przez wzrost popytu

on all the resources, all the capacity,

na wszystkie zasoby i całą powierzchnię,

all the systems of the Earth,

na wszystkie systemy na Ziemi,

which is now having economic damage.

które teraz cierpią z powodu szkód w gospodarce.

When we think about economic growth stopping,

Słysząc o zatrzymaniu wzrostu gospodarczego,

we go, "That's not possible,"

mówimy, że to niemożliwe,

because economic growth is so essential to our society

ponieważ jest tak ważny dla społeczeństwa,

that is is rarely questioned.

że rzadko sie go kwestionuje.

Although growth has certainly delivered many benefits,

Pomimo, że wzrost zdecydowanie dostarczył wielu korzyści,

it is an idea so essential

jest kwestią tak istotną,

that we tend not to understand

że nie możemy zrozumieć,

the possibility of it not being around.

jak mogłoby go nie być.

Even though it has delivered many benefits,

Mimo wielu płynących z niego korzyści,

it is based on a crazy idea --

oparty jest na idei,

the crazy idea being

idei bardzo szalonej,

that we can have infinite growth

że możemy mieć nieograniczony wzrost

on a finite planet.

na ograniczonej planecie.

And I'm here to tell you the emperor has no clothes.

Jestem tu, by powiedzieć, że cesarz jest nagi.

That the crazy idea is just that,

Idea ta jest po prostu szalona,

it is crazy,

Idea ta jest po prostu szalona,

and with the Earth full, it's game over.

a z przepełnioną Ziemią to koniec.

Come on, you're thinking.

Pewnie myślicie,

That's not possible.

że to niemożliwe.

Technology is amazing. People are innovative.

Technologia jest niesamowita. Ludzie są innowacyjni.

There are so many ways we can improve the way we do things.

Możemy na tyle sposobów polepszyć to, co robimy.

We can surely sort this out.

Na pewno jakoś to rozwiążemy.

That's all true.

To wszystko prawda.

Well, it's mostly true.

W większości.

We are certainly amazing,

Na pewno jesteśmy niesamowici

and we regularly solve complex problems

i ciągle rozwiązujemy skomplikowane problemy

with amazing creativity.

używając niesamowitej kreatywności.

So if our problem

Gdyby naszym problemem było

was to get the human economy down

zmniejszenie gospodarki

from 150 percent to 100 percent of the Earth's capacity,

ze 150% do 100% pojemności Ziemi,

we could do that.

moglibyśmy to zrobić.

The problem is we're just warming up

Problem w tym, że dopiero rozgrzewamy

this growth engine.

silnik wzrostu.

We plan to take this highly-stressed economy

Planujemy tę wysoce obciążoną gospodarkę

and make it twice as big

zwiększyć dwukrotnie,

and then make it four times as big --

a nawet czterokrotnie,

not in some distant future,

nie w dalekiej przyszłości,

but in less than 40 years,

ale za mniej niż 40 lat,

in the life time of most of you.

jeszcze za życia większości z was.

China plans to be there in just 20 years.

Chiny planują to osiągnąć w ciągu 20 lat.

The only problem with this plan

Problem w tym,

is that it's not possible.

że to niemożliwe.

In response, some people argue,

Przeciwnicy argumentują,

but we need growth, we need it to solve poverty.

że potrzebujemy wzrostu do walki z biedą,

We need it to develop technology.

rozwoju technologii,

We need it to keep social stability.

utrzymania równowagi społecznej.

I find this argument fascinating,

To bardzo fascynujący argument,

as though we can kind of bend the rules of physics

jakbyśmy mogli nagiąć prawa fizyki

to suit our needs.

do swoich potrzeb.

It's like the Earth doesn't care what we need.

Tak jakby Ziemi nie obchodziły nasze potrzeby.

Mother nature doesn't negotiate;

Matka natura nie negocjuje;

she just sets rules and describes consequences.

tylko ustala zasady i wskazuje konsekwencje.

And these are not esoteric limits.

To nie są zamknięte ograniczenia.

This is about food and water, soil and climate,

Mówimy o żywności, wodzie, ziemi i klimacie,

the basic practical and economic foundations

faktycznych i ekonomicznych podstawach

of our lives.

naszego życia.

So the idea that we can smoothly transition

Idea gładkiego przejścia

to a highly-efficient,

na wysoce wydajną,

solar-powered, knowledge-based economy

zasilaną energią słoneczną, opartą na wiedzy gospodarkę,

transformed by science and technology

zmienioną przez naukę i technologię,

so that nine billion people

tak by 9 miliardów ludzi

can live in 2050

mogło żyć w 2050 roku

a life of abundance and digital downloads

w obfitości i cyfrowej rzeczywistości,

is a delusion.

to iluzja.

It's not that it's not possible to feed, clothe and house us all

Nie chodzi o to, że nie wyżywimy się, ubierzemy

and have us live decent lives.

i nie zapewnimy sobie dachu nad głową, by normalnie żyć.

It certainly is.

To na pewno jest możliwe.

But the idea that we can gently grow there

Idea, że możemy tam spokojnie się rozwijać

with a few minor hiccups

z kilkoma drobnymi przeszkodami,

is just wrong,

jest niebezpiecznie błędna,

and it's dangerously wrong,

jest niebezpiecznie błędna,

because it means we're not getting ready

ponieważ oznacza to, że nie przygotowujemy się

for what's really going to happen.

na to, co ma naprawdę nastąpić.

See what happens when you operate a system

Wiadomo, że eksploatując system

past its limits

poza granicami jego możliwości

and then keep on going

przy ciągłym przyspieszaniu,

at an ever-accelerating rate

przy ciągłym przyspieszaniu,

is that the system stops working and breaks down.

zatrzyma się on i załamie.

And that's what will happen to us.

To własnie stanie się z nami.

Many of you will be thinking,

Wielu z was będzie myśleć,

but surely we can still stop this.

że można jeszcze tego uniknąć.

If it's that bad, we'll react.

Jeśli jest aż tak źle, odpowiednio zareagujemy.

Let's just think through that idea.

Zastanówmy się nad tym.

Now we've had

Od 50 lat

50 years of warnings.

dostajemy ostrzeżenia.

We've had science proving

Nauka alarmowała nas

the urgency of change.

o potrzebie radykalnych zmian.

We've had economic analysis pointing out

Analizy gospodarcze wskazywały,

that, not only can we afford it,

że nie tylko nas na to stać,

it's cheaper to act early.

ale będzie o wiele taniej, jeśli zareagujemy wcześniej.

And yet, the reality is

W rzeczywistości,

we've done pretty much nothing to change course.

nie zrobiliśmy prawie nic, by cokolwiek zmienić.

We're not even slowing down.

Nawet nie zwalniamy.

Last year on climate, for example,

W przypadku klimatu, w zeszłym roku

we had the highest global emissions ever.

mieliśmy największe emisje zanieczyszczeń w historii.

The story on food, on water, on soil, on climate

W kwestii żywności, wody, ziemi i klimatu

is all much the same.

jest bardzo podobnie.

I actually don't say this in despair.

Nie mówię tego z rozpaczy.

I've done my grieving about the loss.

Już ubolewałem nad stratą.

I accept where we are.

Akceptuję nasze położenie.

It is sad,

To smutne,

but it is what it is.

ale jest, jak jest.

But it is also time

Nadszedł czas,

that we ended our denial

by skończyć z zaprzeczaniem

and recognized

i przyznać,

that we're not acting, we're not close to acting

że nie działamy

and we're not going to act

i nie zaczniemy,

until this crisis hits the economy.

dopóki gospodarki nie dosięgnie kryzys.

And that's why the end of growth

Dlatego zatrzymanie wzrostu

is the central issue

jest główną kwestią,

and the event that we need to get ready for.

na którą musimy być przygotowani.

So when does this transition begin?

Kiedy zacznie się ta zmiana?

When does this breakdown begin?

Kiedy nastąpi załamanie?

In my view, it is well underway.

Sądzę, że to już się dzieje.

I know most people don't see it that way.

Nie wszyscy patrzą na to w ten sposób.

We tend to look at the world,

Zwykliśmy patrzeć na świat,

not as the integrated system that it is,

nie jak na zintegrowany system, jakim jest,

but as a series of individual issues.

lecz jak na serię pojedynczych zdarzeń.

We see the Occupy protests,

Widzimy protesty ruchu Occupy,

we see spiraling debt crises,

kryzysy zadłużeniowe,

we see growing inequality,

zwiększające się nierówności,

we see money's influence on politics,

wpływ pieniędzy na politykę,

we see resource constraint, food and oil prices.

ograniczenie zasobów, żywności i ceny ropy.

But we see, mistakenly, each of these issues

Błędnie rozpatrujemy te kwestie

as individual problems to be solved.

jako niezależne problemy, które trzeba rozwiązać.

In fact, it's the system

W rzeczywistości jest to system,

in the painful process of breaking down --

który w bolesny sposób załamuje się,

our system, of debt-fueled economic growth,

nasz system, wzrostu gospodarczego napędzanego długiem,

of ineffective democracy,

nieskutecznej demokracji,

of overloading planet Earth,

przepełnionej Ziemi,

is eating itself alive.

system pożerający sam siebie.

I could give you countless studies

Mógłbym przedstawić niezliczone badania

and evidence to prove this,

i dowody potwierdzające to,

but I won't because, if you want to see it,

ale nie przedstawię, ponieważ jeśli chcecie to dostrzec,

that evidence is all around you.

dowód jest wokół was.

I want to talk to you about fear.

Chcę opowiedzieć wam o strachu,

I want to do so because, in my view,

ponieważ wg. mnie,

the most important issue we face

najważniejszą kwestią dla nas jest to,

is how we respond

w jaki sposób zareagujemy.

to this question.

w jaki sposób zareagujemy.

The crisis is now inevitable.

Kryzys jest nieunikniony.

This issue is, how will we react?

Najważniejsze: jak zareagujemy?

Of course, we can't know what will happen.

Oczywiście nie wiemy co nastąpi.

The future is inherently uncertain.

Przyszłość jest niepewna.

But let's just think through what the science is telling us

Przemyślmy więc, co stanie się,

is likely to happen.

wg. nauki.

Imagine our economy

Wyobraźcie sobie naszą gospodarkę,

when the carbon bubble bursts,

gdy pęknie bańka węglowa,

when the financial markets recognize

kiedy zauważą to rynki finansowe,

that, to have any hope

by mieć jakąkolwiek nadzieję

of preventing the climate spiraling out of control,

na zapobieżenie wymknięciu się pogarszającego się klimatu spod kontroli,

the oil and coal industries are finished.

przemysł paliwowy i węglowy muszą upaść.

Imagine China, India and Pakistan going to war

Wyobraźcie sobie wojnę z Chinami, Indiami i Pakistanem,

as climate impacts

wpływy klimatu

generate conflict over food and water.

będą skutkować konfliktami o żywność i wodę.

Imagine the Middle East without oil income,

Wyobraźcie sobie Środkowy Wschód bez wpływów ze sprzedaży ropy,

but with collapsing governments.

a z upadającymi rządami.

Imagine our highly-tuned, just-in-time food industry

Wyobraźcie sobie nasz napięty i dostrojony do potrzeb przemysł spożywczy

and our highly-stressed agricultural system failing

oraz nasze upadające rolnictwo

and supermarket shelves emptying.

i coraz bardziej opustoszałe półki w supermarketach.

Imagine 30 percent unemployment in America

Wyobraźcie sobie 30% bezrobocie w USA,

as the global economy is gripped

jako efekt nacisku na globalną gospodarkę,

by fear and uncertainty.

wywołany strachem i niepewnością.

Now imagine what that means for you,

Wyobraźcie sobie, co to oznacza dla was,

your family, your friends,

waszych rodzin, przyjaciół,

your personal financial security.

waszego bezpieczeństwa finansowego.

Imagine what it means

Wyobraźcie sobie, co to oznacza

for your personal security

dla waszego osobistego bezpieczeństwa,

as a heavily armed civilian population

jeśli uzbrojone po uszy społeczeństwo

gets angrier and angrier

będzie coraz bardziej wściekłe

about why this was allowed to happen.

o to, dlaczego dopuszczono do takiej sytuacji.

Imagine what you'll tell your children

Wyobraźcie sobie, co powiedzie swoim dzieciom,

when they ask you,

kiedy spytają:

"So, in 2012, Mom and Dad,

"Mamo, tato, jak to było

what was it like

w 2012 r.

when you'd had the hottest decade on record

kiedy mieliście najgorętszą dekadę

for the third decade in a row,

po raz trzeci z rzędu,

when every scientific body in the world was saying

kiedy to naukowcy na całym świecie alarmowali,

you've got a major problem,

że macie poważny problem,

when the oceans were acidifying,

kiedy zakwaszały się oceany,

when oil and food prices were spiking,

ceny ropy i żywności gwałtownie wzrastały,

when they were rioting in the streets of London

na ulicach Londynu protestowano

and occupying Wall Street?

i okupowano Wall Street?

When the system was so clearly breaking down, Mom and Dad,

Mamo, tato, kiedy system tak wyraźnie upadał,

what did you do, what were you thinking?"

to co zrobiliście? O czym myśleliście?"

So how do you feel

Co zrobicie,

when the lights go out

kiedy diametralnie zmieni się

on the global economy in your mind,

globalna gospodarka,

when your assumptions about the future

a wasze założenia odnośnie przyszłości

fade away

powoli znikną

and something very different emerges?

i stanie się coś zupełnie nieoczekiwanego?

Just take a moment

Zastanówcie się,

and take a breath

weźcie głęboki wdech

and think, what do you feel

i pomyślcie, co teraz czujecie?

at this point?

i pomyślcie, co teraz czujecie?

Perhaps denial.

Może zaprzeczenie?

Perhaps anger.

Złość?

Maybe fear.

Strach?

Of course, we can't know what's going to happen

Oczywiście nie wiemy dokładnie co się stanie

and we have to live with uncertainty.

i musimy jakoś żyć z tą niepewnością,

But when we think about the kind of possibilities I paint,

ale jeśli pomyślimy o rożnych rodzajach możliwych zdarzeń, które omówiłem,

we should feel a bit of fear.

powinniśmy chociaż trochę się bać.

We are in danger, all of us,

Wszyscy jesteśmy w niebezpieczeństwie

and we've evolved to respond to danger with fear

i nauczyliśmy się na niebezpieczeństwo reagować strachem,

to motivate a powerful response,

by spowodować silną reakcję

to help us bravely face a threat.

do pomocy w stawieniu czoła niebezpieczeństwu.

But this time it's not a tiger at the cave mouth.

Tym razem to nie tygrys przy wejściu do jaskini.

You can't see the danger at your door.

Niebezpieczeństwa nie widać u naszego progu,

But if you look,

Jeśli się przyjrzymy,

you can see it at the door of your civilization.

to zobaczymy je u progu naszej cywilizacji.

That's why we need to feel our response now while the lights are still on,

Musimy więc zareagować, póki jeszcze można coś zmienić,

because if we wait until the crisis takes hold,

ponieważ jeśli będziemy czekać do wybuchu kryzysu,

we may panic and hide.

możliwe, że spanikujemy i ukryjemy się.

If we feel it now and think it through,

Jeśli to przemyślimy i zrozumiemy,

we will realize we have nothing to fear

zdamy sobie sprawę,

but fear itself.

że nie mamy się czego bać

Yes, things will get ugly, and it will happen soon --

Tak, będzie gorzej i to wkrótce,

certainly in our lifetime --

na pewno za naszego życia,

but we are more than capable

ale możemy sobie poradzić

of getting through everything that's coming.

z tym, co nadciąga.

You see, those people that have faith

Ci, co wierzą,

that humans can solve any problem,

że ludzie mogą pokonać wszystkie przeciwności,

that technology is limitless, that markets can be a force for good,

że technologia nie ma ograniczeń, że gospodarki mogą czynić dobro,

are in fact right.

mają rację.

The only thing they're missing

Nie biorą tylko pod uwagę,

is that it takes a good crisis to get us going.

że potrzeba poważnego kryzysu, by zmobilizować nas do działania.

When we feel fear and we fear loss

Odczuwając strach i brak czegoś,

we are capable of quite extraordinary things.

zdolni jesteśmy do całkiem niesamowitych rzeczy.

Think about war.

Weźmy wojnę.

After the bombing of Pearl Harbor, it just took four days

Po zbombardowaniu Pearl Harbor, potrzeba było tylko 4 dni,

for the government to ban the production of civilian cars

by rząd wstrzymał produkcję samochodów cywilnych

and to redirect the auto industry,

i skierował przemysł samochodowy na inny tor.

and from there to rationing of food and energy.

Później nastąpiło racjonowanie żywności i energii.

Think about how a company responds to a bankruptcy threat

Pomyślcie jak reaguje firma na zagrożenie bankructwem

and how a change that seemed impossible just gets done.

i jak niewyobrażalne wcześniej zmiany, są po prostu wprowadzane.

Think about how an individual responds

Pomyślcie jak reaguje jednostka

to a diagnosis of a life-threatening illness

na zdiagnozowanie zagrażającej życiu choroby

and how lifestyle changes

i jak zmienia to styl życia,

that previously were just too difficult

który wcześniej był zbyt trudny,

suddenly become relatively easy.

a teraz przychodzi bardzo łatwo.

We are smart, in fact, we really are quite amazing,

Jesteśmy inteligentni, jesteśmy całkiem niesamowici,

but we do love a good crisis.

ale kochamy porządny kryzys.

And the good news, this one's a monster.

Dobra wiadomość, to że ten kryzys jest ogromny.

(Laughter)

(Śmiech)

Sure, if we get it wrong,

Oczywiście jeśli źle to rozegramy,

we could face the end of this civilization,

możemy doprowadzić do upadku cywilizacji,

but if we get it right,

ale jeśli nam się powiedzie,

it could be the beginning of civilization instead.

może to być początek nowej cywilizacji.

And how cool would it be

Czyż nie byłoby wspaniale

to tell your grandchildren that you were part of that?

móc pochwalić się wnukom, że mieliśmy w tym swój udział?

There's certainly no technical or economic barrier in the way.

Nie ma żadnej bariery technologicznej ani ekonomicznej.

Scientists like James Hansen tell us

Naukowcy jak James Hansen, twierdzą

we may need to eliminate net CO2 emissions from the economy

że może będziemy musieli wyeliminować emisję CO2 z gospodarki

in just a few decades.

w ciągu kilku dekad.

I wanted to know what that would take,

Byłem ciekaw jak to osiągnąć,

so I worked with professor Jorgen Randers from Norway

więc pracowałem z prof. Jorgenem Randersem z Norwegii,

to find the answer.

by się tego dowiedzieć.

We developed a plan called "The One Degree War Plan" --

Opracowaliśmy plan zw. "Planem Wojny Pierwszego Stopnia",

so named because of the level of mobilization and focus required.

nazwany tak, z uwagi na poziom wymaganej mobilizacji i skupienia.

To my surprise,

Ku memu zdziwieniu,

eliminating net CO2 emissions from the economy in just 20 years

wyeliminowanie emisji CO2 z gospodarki w ciągu 20 lat

is actually pretty easy and pretty cheap,

jest bardzo łatwe do osiągnięcia i całkiem tanie,

not very cheap,

nie bardzo tanie,

but certainly less than the cost of a collapsing civilization.

ale zdecydowanie tańsze od kosztu upadającej cywilizacji.

We didn't calculate that precisely,

Nie obliczyliśmy tego dokładnie,

but we understand that's very expensive.

ale wiemy, że to bardzo kosztowne.

You can read the details,

Możecie przeczytać szczegóły,

but in summary, we can transform our economy.

ale w skrócie: możemy przekształcić naszą gospodarkę.

We can do it with proven technology.

Możemy to zrobić przy użyciu sprawdzonej technologii.

We can do it at an affordable cost.

Możemy to zrobić przystępnym kosztem,

We can do it with existing political structures.

przy istniejących obecnie strukturach politycznych.

The only thing we need to change

Musimy tylko zmienić

is how we think and how we feel.

nasz sposób myślenia i odczuwania.

And this is where you come in.

Tu wchodzicie wy.

When we think about the future I paint,

Myśląc o opisanej przeze mnie przyszłości,

of course we should feel a bit of fear.

powinniśmy odczuwać choć trochę strachu,

But fear can be paralyzing or motivating.

który może być paraliżujący lub motywujący.

We need to accept the fear and then we need to act.

Musimy zaakceptować ten strach i zacząć działać.

We need to act

Musimy działać tak,

like the future depends on it.

jakby zależała od tego nasza przyszłość,

We need to act like we only have one planet.

jakbyśmy mieli tylko jedną planetę.

We can do this.

Możemy to zrobić.

I know the free market fundamentalists will tell you

Wiem, że wolnorynkowi fundamentaliści powiedzą wam,

that more growth, more stuff and nine billion people going shopping

że większy wzrost, więcej dóbr i 9 mld ludzi robiących zakupy

is the best we can do.

to najlepsze co można zrobić.

They're wrong.

Mylą się.

We can be more,

Możemy więcej.

we can be much more.

O wiele więcej.

We have achieved remarkable things

Osiągnęliśmy niezwykłe rzeczy

since working out how to grow food some 10,000 years ago.

od czasu wymyślenia sposobu hodowania żywności jakieś 10 000 lat temu.

We've built a powerful foundation

Zbudowaliśmy potężne fundamenty

of science, knowledge and technology --

nauki, wiedzy o technologii,

more than enough to build a society

o wiele więcej, niż trzeba do stworzenia społeczeństwa,

where nine billion people

gdzie 9 mld ludzi

can lead decent, meaningful and satisfying lives.

może prowadzić przyzwoite, sensowne i satysfakcjonujące życie.

The Earth can support that

Ziemia nas wesprze,

if we choose the right path.

jeśli obierzemy właściwą drogę.

We can choose this moment of crisis

Możemy wykorzystać ten kryzys,

to ask and answer the big questions of society's evolution --

by zadać sobie to ważne pytanie o ewolucji społeczeństwa,

like, what do we want to be when we grow up,

coś jak kim będziemy, jak dorośniemy,

when we move past this bumbling adolescence

kiedy pozostawimy za sobą tę niepoważną młodzieńczość,

where we think there are no limits

kiedy to myślało się, że nie ma żadnych granic,

and suffer delusions of immortality?

i cierpiało się na złudzenia nieśmiertelności?

Well it's time to grow up,

Czas dorosnąć,

to be wiser, to be calmer,

być mądrzejszym, bardziej opanowanym,

to be more considered.

rozważnym.

Like generations before us,

Jak pokolenia przed nami,

we'll be growing up in war --

będziemy dorastać w czasie wojny,

not a war between civilizations,

nie między cywilizacjami,

but a war for civilization,

ale o cywilizację,

for the extraordinary opportunity

o niesamowitą możliwość

to build a society

zbudowania społeczeństwa

which is stronger and happier

silniejszego i szczęśliwszego,

and plans on staying around

planującego dożyć

into middle age.

wieku średniego.

We can choose life over fear.

Możemy wybrać życie bez strachu.

We can do what we need to do,

Możemy zrobić, co trzeba,

but it will take every entrepreneur,

ale będzie potrzeba każdego przedsiębiorcy,

every artist,

każdego artysty,

every scientist, every communicator,

każdego naukowca, każdego komunikatora,

every mother, every father, every child,

każdej matki, każdego ojca, każdego dziecka,

every one of us.

każdego z nas.

This could be our finest hour.

To może być nasze 5 minut.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)