Eduardo Paes: The 4 commandments of cities

Translator: Jenny Zurawell

Tłumaczenie: Magda Rittenhouse Korekta: Capa Girl

It's a great honor to be here.

To wielki zaszczyt, że tu jestem

It's a great honor to be here talking about cities,

i mogę mówić o miastach,

talking about the future of cities.

o przyszłości miast.

It's great to be here as a mayor.

To wspaniałe, że przyjechałem tu jako burmistrz.

I really do believe that mayors have the political position

Burmisztrzowie są politykami,

to really change people's lives.

którzy naprawdę mogą zmieniać życie ludzi.

That's the place to be.

Czegóż chcieć więcej.

And it's great to be here as the mayor of Rio.

Wspaniale jest być burmistrzem Rio.

Rio's a beautiful city,

Rio to piękne miasto,

a vibrant place, special place.

pełne życia, wyjątkowe.

Actually, you're looking at a guy

Więc patrzycie na faceta,

who has the best job in the world.

który ma najfajniejszą pracę na świecie.

And I really wanted to share with you

Chciałbym wam opowiedzieć,

a very special moment of my life

o kilku szczególnych momentach w moim życiu,

and the history of the city of Rio.

i w historii miasta Rio.

(Video) Announcer: And now, ladies and gentlemen,

(Video) Spiker: A teraz panie i panowie,

the envelope containing the result.

koperta z werdyktem.

Jacques Rogge: I have the honor to announce

Jacques Rogge: Mam zaszczyt ogłosić,

that the games of the 31st Olympiad

że igrzyska 31 Olimpiady

are awarded to the city of Rio de Janeiro.

zostają przyznane miastu Rio de Janeiro.

(Cheering)

(Wiwaty)

EP: Okay, that's very touching, very emotional,

EP: To był bardzo wzruszający moment,

but it was not easy to get there.

ale ciężko musieliśmy na to zapracować.

Actually it was a very hard challenge.

To było naprawdę ogromne wyzwanie.

We had to beat the European monarchy.

Musieliśmy pokonać europejską monarchię.

This is Juan Carlos, king of Spain.

To Juan Carlos, król Hiszpanii.

We had to beat the powerful Japanese with all of their technology.

Musieliśmy pokonać Japończyków z ich całą wspaniałą technologią.

We had to beat the most powerful man in the world

Musieliśmy pokonać najpotężniejszego człowieka świata,

defending his own city.

który walczył o swoje miasto.

So it was not easy at all.

Więc nie było to łatwe.

And actually this last guy here said a phrase a few years ago

Ten ostatni, kilka lat temu, wypowiedział słowa,

that I think fits perfectly to the situation

które moim zdaniem są bardzo adekwatne

of Rio winning the Olympic bid.

jeśli chodzi o wygraną Rio:

We really showed that, yes, we can.

Pokazaliśmy, że tak, naprawdę możemy.

And really, this is the reason I came here tonight.

I to właśnie dlatego, przyjechałem tu dzisiaj.

I came here tonight to tell you

Przyjechałem, żeby wam powiedzieć:

that things can be done,

że można działać;

that you don't have always to be rich or powerful

że niekoniecznie trzeba być bogatym i potężnym,

to get things on the way,

by czegoś dokonać.

that cities are a great challenge.

Miasta to ogromne wyzwanie.

It's a difficult task to deal with cities.

Nie jest łatwo nimi kierować.

But with some original ways

Ale jeśli stosuje się oryginalne rozwiązania,

of getting things done,

i przestrzega kilku podstawowych reguł

with some basic commandments,

i przestrzega kilku podstawowych reguł

you can really get cities

można sprawić,

to be a great, great place to live.

że w miastach będzie żyć się wspaniale.

I want you all to imagine Rio.

Spróbujcie sobie wyobrazić Rio.

You probably think about a city full of energy,

Myślicie pewnie o mieście pełnym energii,

a vibrant city full of green.

pełnym życia i zieleni.

And nobody showed that better

Nikt nie pokazał tego lepiej

than Carlos Saldanha in last year's "Rio."

niż Carlos Saldanha w ubiegłorocznym "Rio".

(Music)

(Muzyka)

(Video) Bird: This is incredible.

(Video) Ptak: To niewiarygodne.

(Music)

(Muzyka)

EP: Okay, some parts of Rio are pretty much like that,

EP: OK, niektóre rejony Rio tak właśnie wyglądają,

but it's not like that everywhere.

ale nie wszystkie.

We're like every big city in the world.

Jak każde wielkie miasto świata,

We've got lots of people,

mamy dużo ludzi,

pollution, cars, concrete, lots of concrete.

dużo zanieczyszczeń, samochodów, bardzo dużo betonu.

These pictures I'm showing here,

Pokazuje wam tu kilka zdjęć z Madureira.

they are some pictures from Madureira.

Pokazuje wam tu kilka zdjęć z Madureira.

It's like the heart of the suburb in Rio.

To sam środek przedmieść Rio.

And I want to use an example of Rio

Chcę, by to co robimy w Madureira

that we're doing in Madureira, in this region,

posłużyło jako przykład.

to see what we should think as our first commandment.

To powinno być nasze pierwsze przykazanie.

So every time you see a concrete jungle like that,

Ilekroć mamy do czynienia z taką betonową dżunglą,

what you've got to do is find open spaces.

szukamy otwartej przestrzeni.

If you don't have open spaces,

Jeśli brak otwartej przestrzeni,

you've got to go there and open spaces.

musimy ją stworzyć.

So go inside these open spaces

Musimy dać ludziom przestrzeń,

and make it that people can get inside

do której będą mogli wejść,

and use those spaces.

i z niej korzystać.

This is going to be the third largest park in Rio

To będzie trzeci co do wielkości park w Rio.

by June this year.

Ma być gotowy w czerwcu tego roku.

It's going to be a place where people can meet,

Będzie miejscem, gdzie ludzie mogą się spotkać,

where you can put nature.

doświadczyć natury.

The temperature's going to drop two, three degrees centigrade.

Temperatura będzie tam o jakieś dwa, trzy stopnie niższa.

So the first commandment

Więc pierwsze przykazanie,

I want to leave you tonight

które pownniście sobie zapamiętać:

is, a city of the future

miasto przyszłości

has to be environmentally friendly.

musi być miastem ekologicznie przyjaznym.

Every time you think of a city,

Ilekroć myślicie o mieście,

you've got to think green.

musicie myśleć w kolorze zielonym.

You've got to think green and green.

Musicie myśleć na zielono.

So moving to our second commandment that I wanted to show you.

Przechodząc do drugiego przykazania,

Let's think that cities are made of people,

pamiętajmy, że miasta to ludzie.

lots of people together.

Mnóstwo ludzi.

cities are packed with people.

Są pełne ludzi.

So how do you move these people around?

Jak przedostają się z miejsca na miejsce?

When you have 3.5 billion people living in cities --

W miastach żyje dziś 3,5 mld ludzi.

by 2050, it's going to be 6 billion people.

W roku 2050 będzie ich 6 mld.

So every time you think about moving these people around,

Więc jeśli myślimy o ich mobilności,

you think about high-capacity transportation.

potrzebujemy sprawnej komunikacji.

But there is a problem.

I tu jest problem.

High-capacity transportation means

Sprawna komunikacja,

spending lots and lots of money.

jest bardzo kosztowna.

So what I'm going to show here

Pokażę wam coś,

is something that was already presented in TED

co już było prezentowane na TED

by the former mayor of Curitiba

przez Jaime Lernera, a co stworzył

who created that, a city in Brazil, Jaime Lerner.

były burmistrz brazylijskiego miasta Curitiba.

And it's something that we're doing, again, lots in Rio.

Powtarzamy to teraz w Rio.

It's the BRT, the Bus Rapid Transit.

To BRT, sieć pośpiesznych autobusów.

So you get a bus. It's a simple bus that everybody knows.

Oto autobus. Normalny, znany wszystkim autobus.

You transform it inside as a train car.

W środku został przekształcony w wagon pociągu.

You use separate lanes, dedicated lanes.

Korzysta ze specjalnych pasów na jezdni.

The contractors, they don't like that.

Firmom budowlanym bardzo się to nie podoba.

You don't have to dig deep down underground.

Bo nie trzeba kopać głęboko pod ziemią.

You can build nice stations.

Można zbudować ładne stacje.

This is actually a station that we're doing in Rio.

To jedna ze stacji, którą budujemy w Rio.

Again, you don't have to dig deep down underground

Nie trzeba schodzić pod ziemię,

to make a station like that.

żeby taką stację zbudować.

This station has the same comfort, the same features

Choć jest podobna i posiada wszystkie zalety

as a subway station.

jak stacja metra.

A kilometer of this costs a tenth of a subway.

Koszt jednego kilometra jest dziesięciokrotnie niższy niż w przypadku metra.

So spending much less money and doing it much faster,

Więc wydajemy znacznie mniej, budujemy znacznie szybciej,

you can really change the way people move.

nadal jednak, usprawniamy transport ludzi.

This is a map of Rio.

To mapa Rio.

All the lines, the colored lines you see there,

Wszystkie linie. Te kolorowe linie, które tu widzicie,

it's our high-capacity transportation network.

to nasza sieć super-szybkiej komunikacji miejskiej.

In this present time today,

W chwili obecnej,

we only carry 18 percent of our population

korzysta z niej tylko 18 procent mieszkańców.

in high-capacity transportation.

korzysta z niej tylko 18 procent mieszkańców.

With the BRTs we're doing,

Dzięki BRT,

again, the cheapest and fastest way,

które jest tanim i szybkim rozwiązaniem,

we're going to move to 63 percent of the population

odsetek ten zwiększy się do 63 procent.

being carried by high-capacity transportation.

odsetek ten zwiększy się do 63 procent.

So remember what I said:

Więc zapamiętajcie, co powiedziałem:

You don't always have to be rich or powerful

nie trzeba koniecznie być bogatym i wpływowym,

to get things done.

żeby załatwiać sprawy.

You can find original ways to get things done.

Można po prostu wpadać na dobre pomysły.

So the second commandment I want to leave you tonight

Więc drugie przykazanie z dzisiejszego wieczora:

is, a city of the future

miasto przyszłości

has to deal with mobility and integration

musi rozwiązać problem mobilności,

of its people.

umożliwić mieszkańcom integrację.

Moving to the third commandment.

No i przechodzimy do przykazania trzeciego,

And this is the most controversial one.

które jest najbardziej kontrowersyjne.

It has to do with the favelas, the slums --

Dotyczy favelas, czyli slumsów,

whatever you call it, there are different names all over the world.

czy jakkolwiek je nazwiemy - na świecie funkcjonuje dużo terminów.

But the point we want to make here tonight

Ważne jednak, by pamiętać,

is, favelas are not always a problem.

że fawele nie zawsze są problemem.

I mean, favelas can sometimes

Tak naprawdę, fawele mogą być czasem rozwiązaniem.

really be a solution,

Tak naprawdę, fawele mogą być czasem rozwiązaniem.

if you deal with them,

Jeśli się mądrze postępuje.

if you put public policy inside the favelas.

Jeśli prowadzi się w owych fawelach rozsądną politykę.

Let me just show a map of Rio again.

Spójrzmy jeszcze raz na mapę Rio.

Rio has 6.3 million inhabitants --

Rio ma 6,5 milionów mieszkańców.

More than 20 percent, 1.4 million, live in the favelas.

Ponad 20 procent, 1,4 mln ludzi, mieszka w fawelach.

All these red parts are favelas.

Są tu zaznaczone na czerwono.

So you see, they are spread all over the city.

Jak widać, są rozsiane po całym mieście.

This is a typical view of a favela in Rio.

Tak wyglada typowa fawela w Rio.

You see the contrast between the rich and poor.

Widzicie kontrast między bogatymi a biednymi.

So I want to make two points here tonight about favelas.

Dwie rzeczy chciałbym tu dziś podkreślić mówiąc o fawelach.

The first one is,

Po pierwsze, to co nazywam błędnym kołem, można zamienić

you can change from what I call a [vicious] circle

Po pierwsze, to co nazywam błędnym kołem, można zamienić

to a virtual circle.

w wirtualne koło.

But what you've got to do to get that

Aby tego dokonać,

is you've got to go inside the favelas,

trzeba udać się do faweli

bring in the basic services --

i zadbać o podstawowe potrzeby:

mainly education and health -- with high quality.

po pierwsze edukację i zdrowie - na wysokim poziomie.

I'm going to give a fast example here.

Dam wam tu szybko przykład.

This was an old building in a favela in Rio --

To był stary budynek w jednej z faweli w Rio.

[unclear favela name] --

[niewyraźna nazwa faweli]

that we just transformed into a primary school,

którą przerobiliśmy na szkołę podstawową.

with high quality.

I to nie byle jaką.

This is primary assistance in health

To ośrodek zdrowia

that we built inside a favela,

który zbudowaliśmy w faweli;

again, with high quality.

również bardzo porządny.

We call it a family clinic.

Nazywamy go kliniką rodzinną.

So the first point is bring basic services

Więc po pierwsze staramy się o

inside the favelas

o zaspokojenie podstawowych potrzeb

with high quality.

na wysokim poziomie.

The second point I want to make about the favelas

Drugą ważną rzeczą w fawelach,

is, you've got to open spaces in the favela.

są otwarte przestrzenie.

Bring infrastructure

Trzeba zbudować infrastrukturę

to the favelas, to the slums, wherever you are.

w fawelach, w slumsach, gdziekolwiek jesteście.

Rio has the aim, by 2020,

Rio chce do roku 2020

to have all its favelas completely urbanized.

całkowicie zurbanizować swoje fawele.

Another example, this was completely packed with houses,

Inny przykład: tu były wyłącznie domy.

and then we built this, what we call, a knowledge square.

My stworzyliśmy ten skwer wiedzy.

This is a place with high technology

Miejsce wyposażone w nowoczesne technologie.

where the kids that live in a poor house next to this place

Mieszkające w pobliżu dzieci z biednych domów

can go inside and have access to all technology.

mogą tu przychodzić i korzystać z technologii.

We even built a theater there -- 3D movie.

Wybudowaliśmy nawet kino z filmami 3D.

And this is the kind of change you can get for that.

I to prowadzi do takich zmian.

And by the end of the day you get something better than a TED Prize,

A na koniec dostaje się coś lepszego niż nagroda Ted Prize:

which is this great laugh

szeroki uśmiech dziecka mieszkającego w faweli.

from a kid that lives in the favela.

szeroki uśmiech dziecka mieszkającego w faweli.

So the third commandment I want to leave here tonight

Więc trzecie przykazanie jest takie:

is, a city of the future

miasto przyszłości

has to be socially integrated.

musi być społecznie zintegrowane.

You cannot deal with a city

Nie można sobie z nim poradzić,

if it's not socially integrated.

jeśli nie jest społecznie zintegrowane.

But moving to our fourth commandment,

Przechodząc do czwartego przykazania,

I really wouldn't be here tonight.

nie byłoby mnie tu dziś....

Between November and May, Rio's completely packed.

Od listopada do maja w Rio panuje straszny tłok.

We just had last week Carnivale.

W ubiegłym tygodniu mieliśmy karnawał.

It was great. It was lots of fun.

Coś wspaniałego. Doskonała zabawa.

We have New Year's Eve.

Był Sylwester.

There's like two million people on Copacabana Beach.

Dwa miliony ludzi na plaży Copacabana.

We have problems.

O tej porze roku mamy też swoje problemy.

We fight floods, tropical rains at this time of the year.

Powodzie, tropikalne ulewy.

You can imagine how people get happy with me

Wyobraźcie sobie, jak zadowoleni są ze mnie ludzie,

watching these kinds of scenes.

gdy oglądają takie fotografie.

We have problems with the tropical rains.

Mamy problemy związane z tropikalnymi ulewami.

Almost every year

Prawie co roku

we have these landslides, which are terrible.

dochodzi do obsunięć gruntu, które są straszne.

But the reason I could come here

Ale mogłem tu przyjechać,

is because of that.

dzięki temu.

This was something we did with IBM

Centrum które stworzyliśmy z firmą IBM

that's a little bit more than a year old.

nieco ponad rok temu.

It's what we call the Operations Center of Rio.

Nazywamy je Centrum Operacyjnym Rio.

And I wanted to show that I can govern my city, using technology,

Chcę wam pokazać, że technologia pozwala mi zarządzać miastem,

from here, from Long Beach,

nawet gdy jestem tu, w Long Beach.

so I got here last night and I know everything.

Przyjechałem tu wczoraj wieczorem, ale jestem na bieżąco.

We're going to speak now to the Operations Center.

Połączymy się teraz z Centrum Operacyjnym.

This is Osorio,

To Osorio - nasz sekretarz do spraw miejskich.

he's our secretary of urban affairs.

To Osorio - nasz sekretarz do spraw miejskich.

So Osorio, good to be there with you.

Osorio, dobrze cię słyszeć.

I've already told the people

Powiedziałem wszystkim właśnie,

that we have tropical rain this time of year.

że o tej porze roku miewamy tropikalne ulewy.

So how's the weather in Rio now?

Jaka jest w tej chwili pogoda w Rio?

Osorio: The weather is fine. We have fair weather today.

Osorio: Dobra. Mieliśmy dziś ładny dzień.

Let me get you our weather satellite radar.

Oto zdjęcia z satelity.

You see just a little bit of moisture around the city.

Widać na nich, że w mieście jest tylko trochę wilgoci.

Absolutely no problem in the city in terms of weather,

Więc żadnych problemów jeśli chodzi o pogodę

today and in the next few days.

dziś i w ciągu najbliższych kilku dni.

EP: Okay, how's the traffic?

EP: OK, a jaki jest ruch?

We, at this time of year, get lots of traffic jams.

O tej porze roku mamy też zazwyczaj straszne korki.

People get mad at the mayor. So how's the traffic tonight?

Ludzie wściekają się na burmistrza. Więc jaka jest sytuacja na drogach?

Osario: Well traffic tonight is fine.

Osario: Nie ma kłopotów w ruchu.

Let me get you one of our 8,000 buses.

Popatrzmy na jeden z 8 tys. autobusów.

A live transmission in downtown Rio for you, Mr. Mayor.

To zdjęcia przekazywane na żywo z centrum Rio.

You see, the streets are clear.

Jak widać na ulicach jest pusto.

Now it's 11:00 pm in Rio.

W Rio jest w tej chwili 11 w nocy.

Nothing of concern in terms of traffic.

Nie ma żadnych problemów z ruchem.

I'll get to you now the incidents of the day.

Jeśli chodzi o resztę dnia.

We had heavy traffic early in the morning

Mieliśmy duże natężenie ruchu rano

and in the rush hour in the afternoon,

i podczas popołudniowych godzin szczytu,

but nothing of big concern.

ale żadnych większych problemów.

We are below average

Mniejsza niż zazwyczaj

in terms of traffic incidents in the city.

liczba wypadków drogowych.

EP: Okay, so you're showing now some public services.

EP: OK, to samochody.

These are the cars.

A co ze służbami publicznymi.

Osorio: Absolutely, Mr. Mayor.

Osorio: Tak, panie burmistrzu.

Let me get you the fleet of our waste collection trucks.

Tu proszę popatrzeć na nasze śmieciarki.

This is live transmission.

Znów to są zdjęcia na żywo.

We have GPS's in all of our trucks.

We wszystkich mamy zainstalowany GPS.

And you can see them working

Więc widać, że pracują

in all parts of the city.

we wszystkich częściach miasta.

Waste collection on time.

Wszystko odbywa się punktualnie.

Public services working well.

Służby miejskie pracują sprawnie.

EP: Okay, Osorio, thank you very much.

EP: Osorio, dziękuje ci bardzo.

It was great to have you here.

Cieszę się, że mogliśmy się połączyć.

We're going to move so that I can make a conclusion.

Przejdźmy teraz do wniosków.

(Applause)

(Brawa)

Okay, so no files, this place, no paperwork,

OK. Więc nie mamy żadnych teczek, papierów.

no distance, 24/7 working.

dystans nie gra roli; pracujemy 24/7.

So the fourth commandment I want to share with you here tonight

Czwarte przykazanie jest takie:

is, a city of the future

miasto przyszłości

has to use technology to be present.

musi korzystać z technologii, aby być obecnym.

I don't need to be there anymore to know and to administrate the city.

Nie muszę być już na miejscu, aby zarządzać miastem.

But everything that I said here tonight, or the commandments,

Wszystko, o czym mówiłem, te przykazania,

are means, are ways,

to środki, sposoby

for us to govern cities --

umożliwiające nam zarządzanie miastami:

invest in infrastructure, invest in the green,

inwestuj w infrastrukturę, inwestuj w zieleń,

open parks, open spaces,

twórz parki, otwarte przestrzenie,

integrate socially, use technology.

integruj społecznie, korzystaj z technologii.

But at the end of the day, when we talk about cities,

Ale koniec końców, gdy mówimy o mieście,

we talk about a gathering of people.

mówimy o zbiorowisku ludzi.

And we cannot see that as a problem.

Nie możemy postrzegać tego jako problemu.

That is fantastic.

To coś fantastycznego.

If there's 3.5 billion now,

Jest nas w tej chwili 3,5 mld,

it's going to be six billion then it's going to be 10 billion.

ale będzie 6 mld, a potem 10 mld.

That is great, that means we're going to have

To wspaniałe. Oznacza bowiem,

10 billion minds working together,

10 mld umysłów pracujących wspólnie.

10 billion talents together.

10 mld utalentowanych ludzi.

So a city of the future,

Miasto przyszłości,

I really do believe

naprawdę w to wierzę,

that it's a city that cares about its citizens,

to miasto, które dba o swoich mieszkańców.

integrates socially its citizens.

Integruje ich socjalnie.

A city of the future is a city that can never let anyone out

Wszyscy bez wyjątku

of this great party, which are cities.

będą się w nim dobrze bawić, dobrze czuć.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa).