How the hyperlink changed everything | Small Thing Big Idea, a TED series

Translator: Camille Martínez Reviewer: Krystian Aparta

Tłumaczenie: Agata Kurczynska Korekta: Ola Królikowska

I remember thinking to myself,

Pamiętam, jak myślałam sobie,

"This is going to change everything about how we communicate."

“To zmieni całą naszą komunikację“.

[Small thing.]

[Mała rzecz]

[Big idea.]

[Wielki pomysł]

[Margaret Gould Stewart o hiperłączu]

[Margaret Gould Stewart on the Hyperlink]

A hyperlink is an interface element,

Hiperłącze jest elementem interfejsu użytkownika,

and what I mean by that is,

i mówiąc to, mam na myśli,

when you're using software on your phone or your computer,

że kiedy używasz oprogramowania na telefonie czy komputerze,

there's a lot of code behind the interface

pod interfejsem znajdują się pokłady kodu,

that's giving all the instructions for the computer on how to manage it,

które są instrukcjami zarządzającymi, jak ma działać komputer,

but that interface is the thing that humans interact with:

natomiast interfejs jest częścią, z którą człowiek ma do czynienia.

when we press on this, then something happens.

Jeśli nacisnę dany element, zostanie wywołana określona akcja.

When they first came around, they were pretty simple

Kiedy hiperłącza pierwszy raz pojawiły się na rynku, były dość proste

and not particularly glamorous.

i nieszczególnie wyrafinowane.

Designers today have a huge range of options.

Opcji dostępnych dla dzisiejszych projektantów jest znacznie więcej.

The hyperlink uses what's called a markup language -- HTML.

Hiperłącze wykorzystuje tak zwany język znaczników, czyli HTML.

There's a little string of code.

Pod spodem jest niewielka linijka kodu.

And then you put the address of where you want to send the person.

Następnie definiowany jest adres, pod który chcesz wysłać użytkownika.

It's actually remarkably easy to learn how to do.

Zaskakująco łatwo się tego nauczyć.

And so, the whole range of references to information elsewhere on the internet

Cała masa referencji do informacji, które można znaleźć w internecie

is the domain of the hyperlink.

to zbiór hiperłączy.

Back when I was in school --

Kiedy chodziłam do szkoły

this is before people had wide access to the internet --

jeszcze przed erą internetu,

if I was going to do a research paper,

jeśli chciałam napisać artykuł naukowy,

I would have to physically walk to the library,

musiałam udać się do biblioteki

i jeśli pożądana książka była dostępna, było świetnie!

and if they had the book that you needed, great.

You sometimes had to send out for it,

Ale czasami trzeba było ją skądś sprowadzać

so the process could take weeks.

i cały proces wydłużał się o tygodnie.

And it's kind of crazy to think about that now,

Z perspektywy czasu wydaje się to szalone,

because, like all great innovations,

bo, jak to bywa z wielkimi innowacjami,

it's not long after we get access to something

szybko zapominamy, jak żyło się bez nich

that we start to take it for granted.

i przestajemy je doceniać.

Back in 1945,

W 1945 roku

there was this guy, Vannevar Bush.

był sobie człowiek Vannevar Bush. [Koniec wojny]

He was working for the US government,

Pracował dla rządu Stanów Zjednoczonych

and one of the ideas that he put forth was,

i przedstawił następującą ideę.

"Wow, humans are creating so much information,

“Ludzie tworzą tyle informacji,

and we can't keep track of all the books that we've read

że nie nadążamy zapamiętać wszystkich czytanych książek

or the connections between important ideas."

czy badać połączeń między ważnymi ideami”.

And he had this idea called the "memex,"

I wymyślił koncepcję zwaną “memex”,

where you could put together a personal library

gdzie tworzysz prywatną bibliotekę

of all of the books and articles that you have access to.

składającą się ze wszystkich książek i artykułów, do których masz dostęp.

And that idea of connecting sources captured people's imaginations.

Pomysł połączenia źródeł wiedzy poruszył ludzką wyobraźnię.

Later, in the 1960s,

W latach 60.

Ted Nelson launches Project Xanadu,

Ted Nelson rozpoczął Projekt Xanadu

and he said,

i oświadczył

"Well, what if it wasn't just limited to the things that I have?

“A gdybyśmy nie musieli ograniczać się do rzeczy, które posiadamy?

What if I could connect ideas across a larger body of work?"

A gdybyśmy mogli połączyć idee pochodzące z pracy wielu innych osób?”.

W 1982 roku badacze z Uniwersytetu Marylandu

In 1982, researchers at the University of Maryland

developed a system they called HyperTIES.

rozwinęli system, który nazwali HyperTIES.

They were the first to use text itself as a link marker.

Pierwszy raz jako oznaczenia linku użyto samego tekstu.

They figured out that this blue link on a gray background

Naukowcy uznali, że niebieski link na szarym tle,

was going to work really well in terms of contrast,

dobrze sprawdzi się dzięki uzyskanemu kontrastowi

and people would be able to see it.

i ludzie będą w stanie go zauważyć.

Apple invented HyperCard in 1987.

Apple wynalazł HyperCard w 1987 roku.

You had these stacks of cards,

Polegało to na istnieniu zbioru kart,

and you could create links in between the cards.

między którymi możesz tworzyć połączenia.

HyperCard actually created the ability to jump around in a story.

HyperCard umożliwiał przeskakiwanie między wątkami.

These kinds of notions of nonlinear storytelling

Ten zamysł nieliniowego opowiadania historii

got a huge boost when the hyperlink came along,

zyskał znaczący impuls do rozwoju, kiedy pojawiło się hiperłącze,

because it gave people the opportunity to influence the narrative.

bo ludziom dawało to możliwość wpływania na narrację.

These ideas and inventions, among others,

Te idee i wynalazki wraz z innymi

inspired Tim Berners-Lee, the inventor of the World Wide Web.

zainspirowały Tima Bernersa-Lee, twórcę sieci ogólnoświatowej, czyli WWW.

The hyperlink almost feels like a LEGO block,

Hiperłącze zawsze wydawało się niczym klocek LEGO,

this very basic building block to a very complex web of connections

fundamentem budowy skomplikowanej sieci połączeń,

that exists all around the world.

która istnieje na całym świecie.

Because of the way that hyperlinks were first constructed,

Ze względu na ich początkową konstrukcję,

they were intended to be not only used by many people,

miały być nie tylko użytkowane przez wielu ludzi,

but created by many people.

ale też przez nich tworzone.

To me, it's one of the most democratic designs ever created.

Hiperłącze jest dla mnie jednym z najbardziej demokratycznych wytworów,

które kiedykolwiek zaprojektowano.