Srdja Popovic: How to topple a dictator

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Vertaald door: Christel Foncke Nagekeken door: Els De Keyser

Good afternoon, I'm proud to be here at TEDxKrakow.

Goede middag. Ik voel mij vereerd hier te zijn.

I'll try to speak a little bit today about a phenomenon

Ik wil het hebben over een verschijnsel dat de wereld

which can, and actually is changing the world,

kan veranderen:

and whose name is people power.

de macht van het volk.

I'll start with an anecdote,

Eerst een anekdote.

or for those of you who are Monty Python lovers,

Een Monty Python-achtige sketch voor de liefhebbers.

a Monty Python type of sketch.

Here it is.

Het is 15 december 2010.

It is December 15, 2010.

Somebody gives you a bet: you will look at a crystal ball,

Je wordt uitgedaagd tot een weddenschap. Je kunt in een glazen bol

de toekomst zien. Een toekomst die werkelijkheid wordt

and you will see the future; the future will be accurate.

But you need to share it with the world.

als je het aan de wereld vertelt.

OK, curiosity killed the cat, you take the bet,

Je bent nieuwsgierig en neemt de weddenschap aan.

Een uur later kijk je weer in de glazen bol

you look at the crystal ball.

One hour later, you're sitting in a building of the national TV,

en bevind je je ergens in een gebouw

in a top show, and you tell the story.

en zit in een talkshow op tv. Je voorspelt dat nog voor

Before the end of 2011,

eind 2011, de regimes van Ben Ali, Mubarak en Khaddafi

Ben Ali, and Mubarak, and Gaddafi would be down,

omver zullen geworpen zijn en voor een rechter gedaagd.

and prosecuted.

Saleh of Yemen and Assad of Syria

Saleh uit Yemen en Assad van Syrië

would be either challenged, or already on their knees.

worden ook uitgedaagd of zitten al op hun knieën,

Osama bin Laden would be dead,

Osama Bin Laden is dood

and Ratko Mladic would be in the Hague.

en Ratko Mladic zit vast in Den Haag.

Now, the anchor watches you with a strange gaze on his face.

De gastheer staart je nu toch wat vreemd aan

And then, on top of it you add:

en je voegt er nog aan toe:

"And thousands of young people from Athens, Madrid and New York

van Athene tot Madrid tot New York

gaan duizenden jongeren demonstreren voor sociale gerechtigheid,

will demonstrate for social justice, claiming they are inspired by Arabs."

zogezegd geïnspireerd door de Arabieren.

Maar opeens zijn er dan twee kerels in het wit,

Next thing you know, two guys in white appear,

they give you the strange t-shirt,

die je in zo'n raar hemd hijsen,

take you to the nearest mental institution.

en afleveren bij het dichtstbijzijnde gekkenhuis.

So I would like to speak a little bit

Ik wil het hebben over het verschijnsel dat

about the phenomenon which is behind what already seems to be

achter het slechte jaar voor de boeven zit:

a very bad year for bad guys.

de macht van het volk.

And this phenomenon is called people power.

Well, people power has been there for a while.

De macht van het volk bestond natuurlijk al een tijdje.

It helped Gandhi kick the Brits from India,

Ze hielp Gandhi de Britten verjagen uit India,

it helped Martin Luther King win his historic racial struggle.

Ze steunde Martin Luther King tijdens de rassenstrijd

Ze hielp Lech Walesa een miljoen

It helped a local, Lech Walesa,

to kick out one million Soviet troops from Poland,

Russische soldaten uit Polen te verdrijven

and in beginning the end of the Soviet Union as we know it.

en was het begin van het einde van de Sovjet Unie.

Het nieuwe gedachtegoed

So what's new in it?

What seems to be very new,

which is the idea I would like to share with you today,

dat ik vandaag met jullie deel:

is that there is a set of rules and skills

de regels en vaardigheden voor een succesvolle geweldloze strijd, kunnen aangeleerd worden.

which can be learned and taught

de regels en vaardigheden voor een succesvolle geweldloze strijd, kunnen aangeleerd worden.

in order to perform successful nonviolent struggle.

If this is true, we can help these movements.

Als dat klopt, kunnen we deze bewegingen helpen.

Well, the first one - analytic skills.

Ten eerste: maak een analyse.

I'll try where it all started in the Middle East.

Ik begin waar het allemaal begon: het Midden Oosten.

And for so many years,

Jarenlang hadden we een totaal verkeerd beeld

we were living with a completely wrong perception of the Middle East.

van het Midden Oosten. We zagen een vastgevroren gebied.

It was looking like the frozen region.

Letterlijk een koelkast met daarin maar

Literally a refrigerator.

And there were only two types of meal there.

twee maaltijdkeuzes.

Vlees staat voor de Mubaraks en de Ben Ali’s:

Steak, which stands for a Mubarak-Ben Ali type of military police dictatorship,

de militaire politiestaat-dictators,

or a potato, which stands for a Tehran type of theocracies.

aardappelen staan voor voor theocratieën, regimes zoals Teheran.

And everybody was amazed when the refrigerator opened,

De verbazing was groot toen de koelkast openging

and millions of young, mainly secular people

en er miljoenen jongeren, voornamelijk seculiere mensen, uitstroomden

stepped out to do the change.

en verandering teweeg brachten. Ze keken niet naar de demografie.

Guess what - they didn't watch the demographics.

What is the average age of an Egyptian? 24.

De gemiddelde leeftijd in Egypte? 24.

How long was Mubarak in power? 31.

Hoe lang was Mubarak aan de macht? 31 jaar.

So, this system was just obsolete, they expired.

Een verouderd en voorbijgestreefd systeem.

And young people of the Arab world have awakened one morning,

Op een dag werden de jongeren in de Arabische wereld wakker met het besef dat ze de macht in handen hebben.

Op een dag werden de jongeren in de Arabische wereld wakker met het besef dat ze de macht in handen hebben.

and understood that power lies in their hands.

The rest is the year in front of us.

We hebben nog een heel jaar voor ons.

And guess what? The same Generation Y,

Diezelfde Generatie Epsilon met haar regels, middelen,

with their rules, with their tools, with their games,

spelletjes en taal,

and with their language, which sounds a little bit strange to me.

die mij vreemd in de oren klinkt. Ik ben 38.

I'm 38 now.

Zag je de leeftijd van de mensen die in Europa de straat op gaan?

And can you look at the age of the people on the streets of Europe?

It seems that Generation Y is coming.

Volgens mij is Generatie Epsilon in aantocht.

Nog een voorbeeld.

Now, let me set another example.

I'm meeting different people throughout the world,

Ik ontmoet mensen van over de hele wereld,

academici, hoogleraren en dokters,

and they are, you know, academics, and professors, and doctors,

die vaak over voorwaarden beginnen.

and they will always talk conditions.

They will say: "People power will work only if the regime is not too oppressive."

Ze zeggen dat de macht van het volk alleen werkt als het regime niet te repressief is.

They will say: "People power will work,

Of dat het alleen werkt

if the annual income of the country is between X and Z."

bij een bepaald gemiddeld nationaal inkomen,

of alleen met druk uit het buitenland.

They will say: "People power will work only if there is a foreign pressure."

They will say: "People power will work only if there is no oil."

Of alleen als er geen olie aanwezig is.

And, I mean, there is a set of conditions.

Ze stellen een aantal voorwaarden,

maar bij deze strijd

Well, the news here is that your skills during the conflict

seem to be more important than the conditions.

bleken de eigen vaardigheden belangrijker: de kunst om eenheid te bewaren,

Namely, the skills of unity, planning, and maintaining nonviolent discipline.

samenhorigheid, planning

en het volhouden van het geweldloze verzet.

Ik geef een voorbeeld.

Let me give you an example.

I come from a country called Serbia.

Ik kom uit Servië.

It took us 10 years to unite 18 opposition party leaders,

Wij hebben er 10 jaar over gedaan om 18 oppositie-partijleiders,

with their big egos, behind one single candidate

met grote ego's, achter één kandidaat te scharen

against the Balkan dictator Slobodan Milosevic.

tegen de Balkan-dictator Slobodan Milosevic.

Guess what? That was the day of his defeat.

Diezelfde dag werd hij verslagen.

In Egypte werd het vuur geopend op het Tahrirplein,

You look at the Egyptians, they fight on Tahrir Square,

they get rid of their individual symbols,

de individuele symbolen werden verwijderd.

Ze verschenen alleen nog met de Egyptische vlag.

they appear on the street only with the flag of Egypt.

I will give you a counter-example.

Een tegenvoorbeeld.

You see nine presidential candidates running against Lukashenko,

Tegen Lukashenko waren er nog 9 presidentiële kandidaten.

you all know the outcome.

Die uitslag is je waarschijnlijk bekend.

Dus solidariteit is een erg belangrijk en haalbaar doel.

So unity is a big thing.

And this can be achieved.

Same with planning.

Hetzelfde geldt voor planning. Ze liegen

Somebody has lied to you

als ze spreken over succesvolle en spontane geweldloze revolutie.

about the successful and spontaneous nonviolent revolution.

Zoiets bestaat niet.

That thing doesn't exist in the world.

Whenever you see young people in front of the row

Als je weleens jongeren op straat

vriendschappelijk zag omgaan met politie of leger,

trying to fraternize with the police or military,

somebody was thinking about it before.

dan is daar over nagedacht.

Tenslotte de geweldloze discipline:

Now, at the end, nonviolent discipline.

And this is probably the game-changer.

die is van doorslaggevend belang.

If you maintain nonviolent discipline,

Als je geweldloze discipline weet vol te houden, zal je winnen.

you'll exclusively win.

Bij een geweldloze demonstratie van zo'n 100.000 mensen

You have 100,000 people in a nonviolent march,

one idiot or agent-provocateur throwing a stone.

zal die ene idioot of uitlokker die stenen gooit,

Guess what takes all the cameras.

alle camera’s naar zich toetrekken. Die ene kerel.

That one guy.

Dat enkele gewelddadige gebaar kan letterlijk

One single act of violence can literally destroy your movement.

de hele beweging te gronde richten.

Now, let me move to another place.

Nu iets anders: strategie en tactiek.

It's the selection of strategies and tactics.

Nu iets anders: strategie en tactiek.

Een paar regels die men gebruikt bij geweldloos verzet.

There are certain rules in nonviolent struggle you may follow.

Eén: je moet klein beginnen.

First, you start small.

Second, you pick the battles you can win.

Twee: kies een strijd die te winnen is.

We zijn hier met ongeveer 200 man.

It's only 200 of us in this room.

We won't call for the march of a million.

We roepen niet op tot een miljoenenloop.

But what if we organized the spraying of graffiti throughout the night,

We kunnen wel vannacht, de hele nacht door,

graffiti spuiten door heel Krakow. Dan zal de stad het weten.

all over Krakow.

The city will know.

So, we pick tactics accommodated to the event,

Dus gebruik een tactiek die de gelegenheid ten goede komt.

especially this thing we call the small tactics of dispersion.

vooral de zogenaamde 'kleine dispersietactiek'.

They're very useful in violent oppression.

Die is bij gewelddadige onderdrukking erg nuttig.

We are actually witnessing the picture of one of the best tactics ever used.

We kijken hier naar een foto

van één van de beste tactieken ooit ingezet.

It was on Tahrir square,

Het was op het Tahrirplein en de internationale gemeenschap

where the international community was constantly frightened

was bang dat Islamisten de revolutie

that, you know, the Islamists will overtake the revolution.

naar zich zouden toetrekken. Men regelde

What they organized --

dat christenen bescherming boden aan moslims tijdens het gebed.

Christians protecting Muslims where they are praying,

a Coptic wedding cheered by thousands of Muslims,

Duizenden moslims stonden te juichen bij een koptische bruiloft.

the world has just changed the picture,

De wereld heeft zojuist het beeld bijgesteld,

but somebody was thinking about this previously.

maar hier was wel van tevoren over nagedacht.

So there are so many things you can do

Er zijn tal van dingen die men kan doen behalve

instead of getting into one place,

met zijn allen op een plek te gaan staan schreeuwen

shouting, and you know, showing off in front of the security forces.

en je uit te sloven onder de neus van de veiligheidsdiensten.

Er bestaat ook nog een andere belangrijke dynamiek

Now, there is also another very important dynamic.

And this is a dynamic that analysts normally don't see.

die de analisten gewoonlijk niet opmerken:

This is the dynamic between fear and apathy on the one side,

de dynamiek tussen angst en apathie enerzijds

and enthusiasm and humor on another side.

en enthousiasme en humor anderzijds.

So, it works like in a video game.

Dat werkt zoals in een videospelletje.

You have the fear high, you have status quo.

Als de angst hoog is, is er een status quo.

Als het enthousiasme stijgt, smelt de angst weg.

You have the enthusiasm higher,

you see the fear is starting to melt.

Tweede dag: je ziet mensen naar de politie toerennen.

Day two, you see people running towards the police

instead of from the police, in Egypt.

in plaats van ervandaan.

In Egypte weet je dat er dan iets aan de hand is.

You can tell that something is happening there.

And then, it's about the humor.

En het gaat om humor. Humor is een hele sterke kracht

Humor is such a powerful game-changer,

voor verandering, heel belangrijk in Polen.

and of course, it was very big in Poland.

Wij waren een klein groepje gekke studenten

You know, we were just a small group of crazy students in Serbia

toen we dit deden in Servië.

when we made this big skit.

We put the big petrol barrel

We hadden een groot olievat met

with a portrait of Mr. President on it, in the middle of the Main Street.

een foto van de president erop

midden op de hoofdweg gezet. Bovenin zat een gat zodat men

There was a hole in the top.

So you could literally come, put a coin in,

er een munt kon komen ingooien voor een honkbalknuppel,

get a baseball bat, and hit his face.

waarmee je hem op zijn gezicht kon slaan.

Dat gaf veel lawaai. Even later zaten we in een café

Sounds loud.

And within minutes,

we were sitting in a nearby café having coffee,

koffie te drinken, en stond er al een rij mensen die dit wilden uitproberen.

and there was a queue of people waiting to do this lovely thing.

koffie te drinken, en stond er al een rij mensen die dit wilden uitproberen.

Well, that's just the beginning of the show.

Dat was nog maar het begin van de show.

The real show starts when the police appears.

Die begint pas wanneer de politie verschijnt.

(Laughter)

Wat zullen ze doen, ons arresteren? Wij zijn nergens te bekennen.

"What will they do?"

Arrest us? We were nowhere to be seen.

We zien alles vanuit de espressobar drie straten verderop.

We were like three blocks away, observing it from our espresso bar.

Gaan ze mensen met kinderen aanhouden?

Arrest the shoppers, with kids?

Doesn't make sense.

Ze doen natuurlijk het stomste wat je kunt doen.

Of course, you could bet, they did the most stupid thing.

Ze houden het olievat aan. Die foto

They arrested the barrel.

And now, the picture of the smashed face on the barrel,

van de in elkaar geslagen foto op het vat dat door een agent

with the policemen dragging it to the police car,

naar een politieauto gesleept wordt, dat was de beste dag ooit

that was the best day for newspaper photographers

voor de fotografen.

that they will ever have.

So, I mean, these are the things you can do.

Ik bedoel: dit zijn dingen die je kan doen,

en de humor kan je altijd gebruiken.

And you can always use humor.

There is also one big thing about humor,

Nog iets over humor, het doet echt pijn.

it really hurts.

Deze gasten nemen zichzelf veel te serieus.

Because these guys really are taking themselves too seriously.

When you start to mock them, it hurts.

Als je ze voor gek zet, doet het echt pijn.

Iedereen heeft het nu over Zijne Majesteit het Internet.

Now, everybody is talking about His Majesty, the Internet,

erg handig maar pas op met etiketten plakken zoals

and it is also a very useful skill.

But don't rush to label things like "a Facebook Revolution,"

Facebook- of Twitterrevolutie.

"Twitter Revolution."

Don't mix the tools with the substance.

Verwar het middel niet met de inhoud.

It is true that the Internet and the new media are very useful

Het is zo dat het internet en nieuwe media erg handig zijn

in making things faster and cheaper.

en dat het redelijk goedkoop en snel is.

Het maakt het wat veiliger voor de gebruiker

They also make it a bit safer for the participants,

because they give partial anonymity.

vanwege de anonimiteit.

We're watching the great example of something else the Internet can do.

We zien nog een geweldig voorbeeld van wat het internet kan.

It can put the price tag of state-sponsored violence

Het zet een prijs op het geweld gesponsord door de staat tegenover de geweldloze betogers.

over a nonviolent protester.

This is the famous group "We are all Khaled Said,"

Deze groep is bekend. Wij zijn allen Khalid Said,

made by Wael Ghonim in Egypt, and his friend.

gemaakt door Wael Ghonim en zijn vriend uit Egypte.

This is the mutilated face of the guy who was beaten by the police.

Dit is het gehavende gezicht van de kerel geslagen door de politie.

This is how he became known to the public,

Zo werd hij beroemd en het is misschien ook

and this is what probably became the straw that broke the camel's back.

de druppel die de emmer deed overlopen.

But here is also the bad news.

Het slechte nieuws is

The nonviolent struggle is won in the real world, in the streets.

dat de geweldloze strijd in de echte wereld

wordt gewonnen op straat. Je kan je maatschappij nooit

You will never change your society towards democracy,

richting democratie of economie veranderen

or, you know, the economy, if you sit down and click.

terwijl je zit te klikken.

There are risks to be taken,

Je moet risico's nemen. Het zijn mensen van vlees en bloed

and there are living people who are winning the struggle.

die de strijd aan het winnen zijn.

De hamvraag: wat gebeurt er nu in de Arabische wereld?

Well, the million-dollar question.

What will happen in the Arab world?

And though young people from the Arab world

Hoewel jongelui uit de Arabische wereld

were pretty successful in bringing down three dictators,

erin geslaagd zijn drie dictators neer te halen,

shaking the region,

de regio op te schudden, een paar slimme koningen uit Jordanië

kind of persuading the clever kings from Jordan and Morocco

en Marokko te overtuigen om hervormingen door te voeren,

to do substantial reforms,

it is yet to be seen what will be the outcome.

valt nog af te wachten wat het resultaat wordt.

Whether the Egyptians and Tunisians will make it through the transition,

Of de Egyptenaren en de Tunesiërs de overgang doorstaan

of dat het in een bloedige burgeroorlog eindigt.

or this will end in bloody ethnic and religious conflicts,

Zullen de Syriërs het geweldloze verzet volhouden,

whether the Syrians will maintain nonviolent discipline,

geconfronteerd met het dagelijkse brutale geweld

faced with a brutal daily violence which kills thousands already,

dat al duizenden het leven kostte,

or they will slip into violent struggle

of glijden zij af naar gewelddadige strijd

and make ugly civil war.

met een vreselijke burgeroorlog tot gevolg?

Worden deze revoluties afgemaakt en komt er een overgang naar democratie,

Will these revolutions be pushed through the transitions and democracy

of worden ze overgenomen door het leger

or be overtaken by the military or extremists of all kinds?

of allerlei extremisten? Geen idee.

We cannot tell.

The same works for the Western sector,

Hetzelfde geldt voor de westerse wereld,

where you can see all these excited young people

al die opgewonden protesterende jongeren,

protesting around the world, occupying this, occupying that.

bezetting hier, bezetting daar.

Are they going to become the world wave?

Wordt dat de nieuwe golf?

Are they going to find their skills, their enthusiasm, and their strategy

Ontwikkelen zij dan hun vaardigheden, hun enthousiasme

en een strategie om te weten wat zij willen om hervormingen te eisen

to find what they really want and push for the reform,

of gaan zij alleen maar door met klagen

or will they just stay complaining about the endless list

over de eindeloze lijst met dingen die ze haten?

of the things they hate?

This is the difference between the two paths.

Dat is het verschil tussen twee steden.

Now, what do the statistics have?

Wat zegt de statistiek?

My friend Maria Stephan's book

Het boek van mijn vriendin Maria Stephan

heeft het alsmaar over gewelddadig en geweldloos verzet.

talks a lot about violent and nonviolent struggle,

and there are some shocking data.

met schrikbarende cijfers.

If you look at the last 35 years and different social transitions,

Kijk je naar de laatste 35 jaar

en de overgang van dictatuur naar democratie,

from dictatorship to democracy,

you will see that, out of 67 different cases,

dan blijkt dat van de 67 gevallen

het 50 keer geweldloos verzet was

in 50 of these cases it was nonviolent struggle

which was the key power.

dat de doorslag gaf.

This is one more reason to look at this phenomenon,

Reden te meer om aandacht te hebben voor dit verschijnsel.

this is one more reason to look at Generation Y.

Reden te meer om Generatie Epsilon te waarderen,

Ik heb er vertrouwen in en ik hoop

Enough for me to give them credit,

and hope that they will find their skills and their courage

dat zij hun vaardigheden en moed

to use nonviolent struggle

bij de geweldloze strijd inzetten

and thus fix at least a part of the mess our generation is making in this world.

en tenminste een gedeelte van de puinhoop weten te repareren

die onze generatie van deze wereld heeft gemaakt.

Thank you.

Dank je wel.

(Applause)