The smelly mystery of the human pheromone | Tristram Wyatt

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Rik Delaet

"Pheromone" is a very powerful word.

'Feromoon' is een heel krachtig woord.

It conjures up sex, abandon, loss of control,

Het roept seks op, losbandighed, controleverlies.

and you can see, it's very important as a word.

Zoals je ziet is het een heel belangrijk woord.

But it's only 50 years old. It was invented in 1959.

Maar het is pas 50 jaar oud. Het werd uitgevonden in 1959.

Now, if you put that word into the web,

Als je dat woord op internet opzoekt, wat je misschien al gedaan hebt,

as you may have done,

you'll come up with millions of hits,

krijg je miljoenen hits.

and almost all of those sites are trying to sell you

Bijna al die sites proberen iets te verkopen

something to make you irresistible

waardoor je onweerstaanbaar wordt,

for 10 dollars or more.

voor 10 dollar of meer.

Now, this is a very attractive idea,

Dat is een aantrekkelijk idee.

and the molecules they mention

De moleculen die ze vermelden,

sound really science-y.

klinken erg wetenschapperig.

They've got lots of syllables.

Ze tellen vele lettergrepen.

It's things like androstenol, androstenone

Dingen als androstenol, androstenone

or androstadienone.

of androstenedione.

It gets better and better,

Het wordt als maar beter,

and when you combine that with white lab coats,

en als je daar nog witte labjassen aan toevoegt,

you must imagine that there is

dan stel je je voor

fantastic science behind this.

dat hier geweldige wetenschap achter zit.

But sadly, these are fraudulent claims

Helaas zijn dit bedrieglijke claims

supported by dodgy science.

gebaseerd op bedenkelijke wetenschap.

The problem is that, although there are many

Het probleem is dat er weliswaar

good scientists working on what they think

vele goede wetenschappers studeren op wat ze beschouwen

are human pheromones,

als menselijke feromonen,

and they're publishing in respectable journals,

en erover publiceren in gerespecteerde tijdschriften,

at the basis of this,

maar zonder dat er,

despite very sophisticated experiments,

ondanks de verfijnde experimenten,

there really is no good science behind it,

stevige wetenschap aan ten grondslag ligt.

because it's based on a problem,

De basis is het probleem

which is nobody has systematically gone through

dat niemand ooit systematisch alle geuren heeft onderzocht:

all the odors that humans produce --

die mensen produceren --

and there are thousands of molecules that we give off.

we geven duizenden moleculen af.

We're mammals. We produce a lot of smell.

We zijn zoogdieren. We produceren veel geur.

Nobody has gone through systematically

Niemand heeft systematisch onderzocht

to work out which molecules really are pheromones.

welke moleculen echt feromonen zijn.

They've just plucked a few,

Ze kozen er een paar uit,

and all these experiments are based on those,

en alle experimenten zijn daarop gebaseerd.

but there's no good evidence at all.

Maar er is geen sluitend bewijs.

Now, that's not to say

Dat betekent niet

that smell is not important to people.

dat geur niet belangrijk is voor mensen.

It is, and some people are real enthusiasts,

Dat is wel zo. Er bestaan heuse enthousiastelingen.

and one of these was Napoleon.

Napoleon was één van hen.

And famously, you may remember

Je herinnert je misschien

that out on the campaign trail for war,

dat hij, toen hij op pad was om oorlog te voeren,

he wrote to his lover, Empress Josephine,

aan zijn minnares, keizerin Josephine, schreef:

saying, "Don't wash. I'm coming home."

"Was je niet, ik kom eraan."

(Laughter)

(Gelach)

So he didn't want to lose any of her richness

Hij wilde niets van haar rijkdom missen

in the days before he'd get home,

in de dagen voor hij thuiskwam.

and it is still, you'll find websites

Er bestaan nog steeds websites

that offer this as a major quirk.

die dit aanhalen als een raar trekje.

At the same time, though,

Tegelijkertijd

we spend about as much money

besteden we ongeveer evenveel geld

taking the smells off us

aan het verwijderen van onze geurtjes

as putting them back on in perfumes,

als in het aanbrengen ervan, via parfums.

and perfumes are a multi-billion-dollar business.

De parfumsector is vele miljarden waard.

So what I want to do in the rest of this talk

In het vervolg van deze talk wil ik

is tell you about what pheromones really are,

uitleggen wat feromonen echt zijn,

tell you why I think we would expect

waarom we er volgens mij van mogen uitgaan

humans to have pheromones,

dat mensen feromonen hebben,

tell you about some of the confusions in pheromones,

welke verwarring er zoal bestaat rond feromonen,

and then finally, I want to end with

en ik wil afsluiten

a promising avenue which shows us

met een veelbelovend pad

the way we ought to be going.

dat ons toont waar we heen moeten.

So the ancient Greeks knew

De Oude Grieken wisten

that dogs sent invisible signals between each other.

dat honden elkaar onzichtbare signalen sturen.

A female dog in heat

Een loopse teef

sent an invisible signal to male dogs

zond onzichtbare signalen naar reuen,

for miles around,

kilometers in de omtrek,

and it wasn't a sound, it was a smell.

en dat was geen geluid, maar een geur.

You could take the smell from the female dog,

Je kon de geur van de teef gebruiken

and the dogs would chase the cloth.

om de reuen achter een doek aan te jagen.

But the problem for everybody

Maar de mensen die dit zagen, konden

who could see this effect

was that you couldn't identify the molecules.

de moleculen niet identificeren.

You couldn't demonstrate it was chemical.

Ze konden niet aantonen dat het chemisch was.

The reason for that, of course,

Dat komt doordat

is that each of these animals

elk van deze dieren

produces tiny quantities,

kleine hoeveelheden afscheidt.

and in the case of the dog,

Bij de honden geldt

males dogs can smell it, but we can't smell it.

dat een reu het kan ruiken, maar wij niet.

And it was only in 1959 that a German team,

Pas in 1959 wist een Duits team,

after spending 20 years in search of these molecules,

na 20 jaar onderzoek naar deze moleculen,

discovered, identified, the first pheromone,

het eerste feromoon te ontdekken en te identificeren.

and this was the sex pheromone of a silk moth.

Dat was het seksferomoon van een zijdemot.

Now, this was an inspired choice by Adolf Butenandt and his team,

Dat was een geïnspireerde keuze van Adolf Butenandt en zijn team,

because he needed half a million moths

want hij had een half miljoen motten nodig

to get enough material to do the chemical analysis.

om voldoende materiaal te hebben voor de chemische analyse.

But he created the model

Maar hij creëerde het model

for how you should go about pheromone analysis.

voor de aanpak van feromoonanalyse.

He basically went through systematically,

Hij liep ze allemaal af

showing that only the molecule in question

en toonde aan dat alleen de molecule in kwestie

was the one that stimulated the males,

de mannetjes stimuleerde,

not all the others.

en de andere niet.

He analyzed it very carefully.

Hij analyseerde die erg zorgvuldig.

He synthesized the molecule,

Hij synthetiseerde ze

and then tried the synthesized molecule on the males

en probeerde de synthetische molecule uit op de mannetjes.

and got them to respond and showed it was,

Ze reageerden en toonden aan dat het

indeed, that molecule.

inderdaad die molecule was.

That's closing the circle.

Zo was de cirkel rond.

That's the thing which has never been done with humans:

Dat is wat voor mensen nog nooit is gebeurd:

nothing systematic, no real demonstration.

niets systematisch, geen echt bewijs.

With that new concept,

Met dat nieuwe concept

we needed a new word,

hadden we een nieuw woord nodig.

and that was the word "pheromone,"

Dat werd 'feromoon'.

and it's basically transferred excitement,

Het staat voor het overbrengen van opwinding

transferred between individuals,

tussen mensen.

and since 1959, pheromones have been found

Sinds 1959 zijn feromonen ontdekt

right the way across the animal kingdom,

in het hele dierenrijk,

in male animals, in female animals.

in mannetjes, in wijfjes.

It works just as well underwater

Het werkt even goed onder water,

for goldfish and lobsters.

voor goudvissen en kreeften.

And almost every mammal you can think of

Voor zowat elk denkbaar zoogdier

has had a pheromone identified,

is een feromoon geïdentificeerd,

and of course, an enormous number of insects.

en voor een enorm aantal insecten.

So we know that pheromones exist

We weten dus dat feromonen bestaan

right the way across the animal kingdom.

in het hele dierenrijk.

What about humans?

En de mens?

Well, the first thing, of course,

Om te beginnen

is that we're mammals,

zijn we zoogdieren,

and mammals are smelly.

en zoogdieren geven geur af.

As any dog owner can tell you,

Elke hondenbezitter zal je zeggen

we smell, they smell.

dat wij geur afgeven en zij ook.

But the real reason we might think

Maar de echte reden om te denken

that humans have pheromones

dat mensen feromonen hebben,

is the change that occurs as we grow up.

is de verandering tijdens het opgroeien.

The smell of a room of teenagers

De geur van een zaal vol tieners

is quite different

is helemaal anders

from the smell of a room of small children.

dan die van een zaal vol kleine kinderen.

What's changed? And of course, it's puberty.

Wat is er anders? De puberteit, natuurlijk.

Along with the pubic hair

Tegelijk met het schaamhaar

and the hair in the armpits,

en het okselhaar

new glands start to secrete in those places,

beginnen nieuwe klieren te werken op die plekken.

and that's what's making the change in smell.

Daar komt de andere geur vandaan.

If we were any other kind of mammal,

Als we een ander soort zoogdier waren,

or any other kind of animal,

of een andere diersoort,

we would say,

zouden we zeggen: "Dat zal wel met feromonen te maken hebben."

"That must be something to do with pheromones,"

and we'd start looking properly.

En we zouden goed gaan zoeken.

But there are some problems, and this is why,

Maar er zijn wat problemen, en daarom

I think, people have not looked for

heeft men volgens mij niet zo goed gezocht

pheromones so effectively in humans.

naar feromonen bij mensen.

There are, indeed, problems.

Want er zijn problemen.

And the first of these

Het eerste probleem

is perhaps surprising.

is misschien verrassend:

It's all about culture.

het draait om cultuur.

Now moths don't learn a lot

Motten leren niet veel

about what is good to smell, but humans do,

over wat lekker ruikt, maar mensen wel.

and up to the age of about four,

Tot we vier jaar zijn,

any smell, no matter how rancid,

is elke geur, hoe ranzig ook,

is simply interesting.

gewoon interessant.

And I understand that the major role of parents

Ik begrijp dat de hoofdtaak van ouders

is to stop kids putting their fingers in poo,

is om te beletten dat kinderen in de stront roeren,

because it's always something nice to smell.

want dat ruikt altijd lekker.

But gradually we learn what's not good,

Geleidelijk aan leren we wat niet goed is.

and one of the things we learn

Eén van de dingen die we leren

at the same time as what is not good

terwijl we het slechte leren herkennen,

is what is good.

is wat goed is.

Now, the cheese behind me

De kaas achter me

is a British, if not an English, delicacy.

is een Britse, zo niet Engelse delicatesse.

It's ripe blue Stilton.

Het is rijpe blauwe stilton.

Liking it is incomprehensible to people from other countries.

Dat je dat lekker vindt, snapt niemand die uit een ander land komt.

Every culture has its own special food

Elke cultuur heeft zijn specifieke voedsel

and national delicacy.

en nationale delicatesse.

If you were to come from Iceland,

Als je uit IJsland zou komen,

your national dish

zou je nationale gerecht

is deep rotted shark.

grondig verrotte haai zijn.

Now, all of these things are acquired tastes,

Dit zijn allemaal aangeleerde smaken,

but they form almost a badge of identity.

maar het zijn haast identiteitsbewijzen.

You're part of the in-group.

Je bent deel van de in-groep.

The second thing is the sense of smell.

Het tweede is de geurzin.

Each of us has a unique odor world,

Ieder van ons heeft een unieke geurwereld:

in the sense that what we smell,

wat we ruiken,

we each smell a completely different world.

is voor elk van ons een geheel andere wereld.

Now, smell was the hardest

Geurzin was het moeilijkst te doorgronden zintuig.

of the senses to crack,

and the Nobel Prize awarded to

De Nobelprijs kregen Richard Axel en Linda Buck

Richard Axel and Linda Buck

was only awarded in 2004

pas in 2004,

for their discovery of how smell works.

voor hun ontdekking van de werking van geur.

It's really hard,

Het is echt lastig.

but in essence, nerves from the brain

Het komt erop neer dat zenuwen uit de hersenen

go up into the nose

in de neus uitkomen.

and on these nerves exposed in the nose

Op deze zenuwen die in de neus blootgesteld zijn

to the outside air are receptors,

aan de buitenlucht, zitten receptoren.

and odor molecules coming in on a sniff

Geurmoleculen komen binnen als we inademen

interact with these receptors,

en interageren met de receptoren.

and if they bond, they send the nerve a signal

Komt er een verbinding tot stand, dan sturen ze een zenuwsignaal

which goes back into the brain.

terug naar het brein.

We don't just have one kind of receptor.

We hebben niet één soort receptor.

If you're a human, you have about 400

Als mens heb je ongeveer 400

different kinds of receptors,

verschillende soorten receptoren.

and the brain knows what you're smelling

Het brein weet wat je ruikt

because of the combination of receptors

door de combinatie van receptoren

and nerve cells that they trigger,

en de zenuwcellen die ze in werking stellen

sending messages up to the brain

en die boodschappen naar het brein sturen in een bepaalde combinatie.

in a combinatorial fashion.

But it's a bit more complicated,

Het is nog wat ingewikkelder omdat er van elk van die 400

because each of those 400

comes in various variants,

verschillende varianten zijn.

and depending which variant you have,

Afhankelijk van je variant

you might smell coriander, or cilantro, that herb,

ruik je koriander, een kruid,

either as something delicious and savory

als iets heerlijks en smakelijks

or something like soap.

of als iets zeep-achtigs.

So we each have an individual world of smell,

We hebben dus elk een individuele geurenwereld.

and that complicates anything

Dat maakt het ingewikkeld

when we're studying smell.

om geur te bestuderen.

Well, we really ought to talk about armpits,

We moesten het maar eens hebben over oksels.

and I have to say that I do have particularly good ones.

Ik moet zeggen dat de mijne van topkwaliteit zijn.

Now, I'm not going to share them with you,

Ik ga ze niet met jullie delen,

but this is the place that most people

maar dit is de plek waar de meeste mensen

have looked for pheromones.

naar feromonen zijn gaan zoeken.

There is one good reason,

Er is één goede reden:

which is, the great apes have armpits

voor mensapen zijn oksels

as their unique characteristic.

hun unieke kenmerk.

The other primates have scent glands

Andere primaten hebben geurklieren

in other parts of the body.

op andere plaatsen van het lichaam.

The great apes have these armpits

Mensapen hebben oksels

full of secretory glands

vol afscheidingsklieren

producing smells all the time,

die de hele tijd geur produceren,

enormous numbers of molecules.

enorme hoeveelheden moleculen.

When they're secreted from the glands,

Als de klieren ze afscheiden,

the molecules are odorless.

zijn die moleculen geurloos.

They have no smell at all,

Ze hebben geen geur.

and it's only the wonderful bacteria

Het zijn de wonderlijke bacteriën

growing on the rainforest of hair

die groeien in het regenwoud van haar

that actually produces the smells

die de geuren produceren

that we know and love.

die we kennen en leuk vinden.

And so incidentally, if you want to reduce

Als je dus paal en perk wil stellen

the amount of smell,

aan de hoeveelheid geur,

clear-cutting your armpits

is je oksels scheren

is a very effective way of reducing

een effectieve manier voor het terugdringen

the habitat for bacteria,

van de habitat voor bacteriën.

and you'll find they remain less smelly

Je zult merken dat ze minder rieken,

for much longer.

voor een langere tijd.

But although we've focused on armpits,

Dat we ons op oksels toelegden,

I think it's partly because they're the least

kwam deels omdat ze de minst

embarrassing place to go and ask people for samples.

gênante plaats zijn om staaltjes te vragen aan mensen.

There is actually another reason why we might not

Maar er is nog een reden waarom we misschien

be looking for a universal sex pheromone there,

geen universeel sekshormoon zoeken op die plek.

and that's because 20 percent of the world's population

Twintig procent van de wereldbevolking

doesn't have smelly armpits like me.

heeft namelijk geen geurige oksels zoals ik.

And these are people from China, Japan,

Dat zijn mensen uit China, Japan,

Korea, and other parts of northeast Asia.

Korea en andere delen van Noord-Oost-Azië.

They simply don't secrete those odorless precursors

Ze scheiden gewoon die geurloze voorlopers niet af

that the bacteria love to use to produce the smells

waar bacteriën dol op zijn om geuren te produceren

that in an ethnocentric way we always thought of

waarvan wij in ons etnocentrisme altijd dachten

as characteristic of armpits.

dat ze typisch zijn voor oksels.

So it doesn't apply to 20 percent of the world.

Dat geldt niet voor 20 procent van de wereld.

So what should we be doing

Wat moeten we dan doen

in our search for human pheromones?

op onze zoektocht naar menselijke feromonen?

I'm fairly convinced that we do have them.

Ik ben ervan overtuigd dat we er hebben.

We're mammals, like everybody else

We zijn zoogdieren,

who's a mammal, and we probably do have them.

en net als andere zoogdieren hebben we er allicht.

But what I think we should do

Volgens mij moeten we

is go right back to the beginning,

teruggaan naar het begin

and basically look all over the body.

en het hele lichaam afzoeken.

No matter how embarrassing,

Maakt niet uit hoe gênant het is,

we need to search and go for the first time

we moeten op zoek gaan en die plaatsen opzoeken

where no one else has dared tread.

waar niemand een voet durfde zetten.

It's going to be difficult,

Het wordt lastig,

it's going to be embarrassing, but we need to look.

het wordt gênant, maar we moeten gaan kijken.

We also need to go back to the ideas

We moeten terug naar de ideeën

that Butenandt used when he was studying the silk moth.

van Butenandt, toen hij de zijdemot bestudeerde.

We need to go back and look systematically

We moeten systematisch zoeken

at all the molecules that are being produced,

naar alle moleculen die we produceren

and work out which ones are really involved.

en nagaan welke er echt mee te maken hebben.

It isn't good enough simply to pluck a couple

Het volstaat niet om er enkele uit te plukken

and say, "They'll do."

en te zeggen: "Die zijn goed genoeg."

We have to actually demonstrate

We moeten aantonen

that they really have the effects we claim.

dat ze echt het beweerde effect hebben.

There is one team that I'm actually very impressed by.

Eén team maakte grote indruk op mij.

They're in France, and their previous success

Het is een Frans team. Hun vorige succes

was identifying the rabbit mammary pheromone.

was de identificatie van het borstklierferomoon van het konijn.

They've turned their attention now

Ze hebben hun aandacht nu gericht

to human babies and mothers.

op menselijke baby's en moeders.

So this is a baby having a drink of milk

Deze baby drinkt melk

from its mother's breast.

van de moederborst.

Her nipple is completely hidden

Haar tepel is volledig verborgen door het hoofd van de baby,

by the baby's head,

but what you'll notice is a white droplet

maar je ziet een witte druppel

with an arrow pointing to it,

met een pijl die ernaar wijst.

and that's the secretion from the areolar glands.

Dat is de afscheiding van de klieren van Montgomery.

Now, we all have them, men and women,

We hebben die allemaal, mannen en vrouwen.

and these are the little bumps around the nipple,

Het zijn de kleine bobbeltjes rondom de tepel.

and if you're a lactating woman,

Als vrouwen de borst geven,

these start to secrete.

komt er een afscheiding uit.

It's a very interesting secretion.

Die afscheiding is heel interessant.

What Benoist Schaal and his team developed

Benoist Schaal en zijn team ontwikkelden

was a simple test to investigate

een simpele test om te onderzoeken

what the effect of this secretion might be,

wat het effect van de afscheiding is.

in effect, a simple bioassay.

Het is een eenvoudig effectonderzoek.

So this is a sleeping baby,

Deze baby slaapt.

and under its nose, we've put a clean glass rod.

Onder zijn neus schuiven we een schone glazen staaf.

The baby remains sleeping,

De baby blijft slapen,

showing no interest at all.

hij heeft geen belangstelling.

But if we go to any mother

Maar vragen we aan een moeder

who is secreting from the areolar glands,

om afscheiding van haar klieren van Montgomery

so it's not about recognition,

-- het gaat dus niet om herkenning, elke moeder is goed --

it can be from any mother,

if we take the secretion

en duwen we die afscheiding

and now put it under the baby's nose,

onder de neus van de baby,

we get a very different reaction.

dan krijgen we een heel andere reactie.

It's a connoisseur's reaction of delight,

Het is een kennersreactie van verrukking.

and it opens its mouth

Baby opent zijn mond,

and sticks out its tongue

steekt zijn tong uit

and starts to suck.

en begint te zuigen.

Now, since this is from any mother,

Omdat dit van elke moeder kan komen,

it could really be a pheromone.

kan het echt een feromoon zijn.

It's not about individual recognition.

Het gaat niet om individuele herkenning. Elke moeder is goed.

Any mother will do.

Now, why is this important,

Waarom is dit belangrijk

apart from being simply very interesting?

en niet gewoon erg interessant?

It's because women vary

Omdat vrouwen een wisselend aantal

in the number of areolar glands that they have,

klieren van Montgomery hebben.

and there is a correlation between the ease

Er is een correlatie tussen het gemak

with which babies start to suckle

waarmee baby's beginnen te zuigen

and the number of areolar glands she has.

en het aantal klieren van Montgomery.

It appears that the more secretions she's got,

Hoe meer afscheiding,

the more likely the baby is to suckle quickly.

hoe waarschijnlijker het is dat de baby snel gaat zuigen.

If you're a mammal,

Voor zoogdieren

the most dangerous time in life

is het gevaarlijkste moment van het leven

is the first few hours after birth.

de eerste uren na de geboorte.

You have to get that first drink of milk,

Je moet aan die eerste melk komen.

and if you don't get it, you won't survive.

Lukt dat niet, dan overleef je het niet.

You'll be dead.

Dan ga je dood.

Since many babies actually find it difficult

Vele baby's vinden het moeilijk

to take that first meal,

om die eerste maaltijd te nuttigen

because they're not getting the right stimulus,

omdat ze niet de juiste stimulus krijgen.

if we could identify what that molecule was,

Als we konden identificeren wat die molecule was,

and the French team are being very cautious,

en het Franse team is erg voorzichtig,

but if we could identify the molecule,

maar als we die molecule konden identificeren,

synthesize it, it would then mean

en synthetizeren,

premature babies would be more likely to suckle,

dan zouden premature baby's waarschijnlijk meer zuigen

and every baby would have a better chance

en zou elke baby een betere overlevingskans hebben.

of survival.

So what I want to argue is this is one example

Mijn betoog is dus dat dit één voorbeeld is

of where a systematic, really scientific approach

van hoe een systematische wetenschappelijke aanpak

can actually bring you a real understanding

je echt begrip kan opleveren

of pheromones.

van feromonen.

There could be all sorts of medical interventions.

Allerlei medische interventies zouden mogelijk worden.

There could be all sorts of things

Mensen doen misschien allerlei dingen met feromonen

that humans are doing with pheromones

that we simply don't know at the moment.

die we nu nog niet kennen.

What we need to remember is pheromones

We mogen niet vergeten dat feromonen

are not just about sex.

niet alleen om seks draaien.

They're about all sorts of things to do

Het gaat om allerlei dingen in verband met het leven van zoogdieren.

with a mammal's life.

So do go forward and do search for more.

Ga dus verder en zoek naar meer.

There's lots to find.

Er is veel te vinden.

Thank you very much.

Hartelijk dank.

(Applause)

(Applaus)