Deep Under the Earth's Surface, Discovering Beauty and Science | Francesco Sauro | TED Talks

Vertaald door: Axel Saffran Nagekeken door: Sarah Torfs

I would like to invite you

Ik wil jullie graag uitnodigen

to come along on a visit

om samen met mij

to a dark continent.

een donker continent te bezoeken.

It is the continent hidden

Ik heb het over het continent

dat onder het oppervlak van de aarde verborgen ligt.

under the surface of the earth.

It is largely unexplored,

Het is grotendeels nog niet verkend,

poorly understood, and the stuff of legends.

slecht begrepen, en legendarisch.

But it is made also of dramatic landscapes

Maar het bestaat ook uit dramatische landschappen

like this huge underground chamber,

zoals deze enorme ondergrondse ruimte,

and it is rich with surprising biological and mineralogical worlds.

en het is rijk aan verrassende biologische en mineralogische werelden.

Thanks to the efforts of intrepid voyagers in the last three centuries --

Dankzij de inspanningen van onverschrokken reizigers

in de voorbije drie eeuwen --

actually, we know also thanks to satellite technology, of course --

en natuurlijk ook dankzij satelliettechnologie --

we know almost every single square meter of our planet's surface.

kennen we bijna iedere vierkante meter van het aardoppervlak.

However, we know still very little about what is hidden inside the earth.

Maar we weten nog steeds heel weinig over wat zich binnenin de aarde bevindt.

Because a cave landscape, like this deep shaft in Italy, is hidden,

Omdat een grottenlandschap, zoals deze diepe schacht in Italië, verborgen is,

the potential of cave exploration -- the geographical dimension --

wordt het potentieel van grotonderzoek -- de geografische dimensie --

is poorly understood and unappreciated.

slecht begrepen en ondergewaardeerd.

Because we are creatures living on the surface,

Doordat we wezens zijn die op het aardoppervlak leven,

our perception of the inner side of the planet

is onze perceptie van de binnenkant van de planeet

is in some ways skewed,

in bepaalde opzichten vertekend,

as is that of the depth of the oceans

net als die van de diepten van de oceanen

or of the upper atmosphere.

of van de bovenste laag van de atmosfeer.

However, since systematic cave exploration started about one century ago,

Maar sinds systematisch grotonderzoek ongeveer een eeuw geleden begon,

we know actually that caves exist in every continent of the world.

weten we dat grotten op elk continent ter wereld bestaan.

A single cave system, like Mammoth Cave, which is in Kentucky,

Eén enkel grottenstelsel, zoals Mammoth Cave in Kentucky,

can be as long as more than 600 kilometers.

kan meer dan 600 kilometer lang zijn.

And an abyss like Krubera Voronya, which is in the Caucasus region,

En een ravijn zoals Krubera Voronya, in de regio van de Kaukasus --

actually the deepest cave explored in the world,

in feite de diepste verkende grot ter wereld --

can go as far as more than 2,000 meters below the surface.

kan tot ruim 2000 meter diepte doorlopen.

That means a journey of weeks for a cave explorer.

Dat is een reis van weken voor een grotverkenner.

Caves form in karstic regions.

Grotten vormen zich in gebieden met veel karst.

So karstic regions are areas of the world

In karstische gebieden

where the infiltrating water along cracks, fractures,

kan water dat binnensijpelt langs barsten en groeven,

can easily dissolve soluble lithologies,

gemakkelijk oplosbare gesteenten oplossen,

waardoor een drainagesysteem van tunnels en kanalen gevormd wordt --

forming a drainage system of tunnels, conduits --

a three-dimensional network, actually.

een driedimensionaal netwerk.

Karstic regions cover almost 20 percent of the continents' surface,

Karstische gebieden vormen bijna 20 procent van het aardoppervlak,

and we know actually that speleologists in the last 50 years

en we weten dat speleologen in de voorbije vijftig jaar

have explored roughly 30,000 kilometers of cave passages around the world,

ruwweg 30.000 kilometer ondergrondse gangen in de wereld verkend hebben,

which is a big number.

een groot aantal dus.

But geologists have estimated that what is still missing,

Maar geologen hebben geschat dat wat nog mist,

to be discovered and mapped,

wat nog ontdekt en op kaart gezet moet worden,

is something around 10 million kilometers.

iets rond de 10 miljoen kilometer is.

That means that for each meter of a cave that we already know,

Dat wil zeggen dat voor elke meter van een grot die we al kennen,

that we have explored,

en die we verkend hebben,

there are still some tens of kilometers of undiscovered passages.

er nog steeds tientallen kilometers onontdekte gangen bestaan.

That means that this is really an endless continent,

Dat betekent dat dit echt een eindeloos continent is,

and we will never be able to explore it completely.

en we zullen het nooit helemaal kunnen verkennen.

And this estimation is made without considering other types of caves,

Deze schatting werd gemaakt zonder andere soorten grotten in aanmerking te nemen,

like, for example, inside glaciers or even volcanic caves,

zoals bijvoorbeeld binnenin gletsjers of zelfs vulkanische grotten,

which are not karstic, but are formed by lava flows.

die niet karstisch zijn, maar gevormd worden door lavastromen.

And if we have a look at other planets like, for example, Mars,

Als we een blik werpen op andere planeten, bijvoorbeeld Mars,

you will see that this characteristic

kun je zien dat deze eigenschap

is not so specific of our home planet.

niet specifiek voorbehouden is aan onze thuisplaneet.

However, I will show to you now that we do not need to go to Mars

Maar ik zal je nu laten zien dat we niet naar Mars hoeven te gaan

to explore alien worlds.

om 'buitenaardse' werelden te verkennen.

I'm a speleologist, that means a cave explorer.

Ik ben een speleoloog, een grotonderzoeker dus.

And I started with this passion when I was really young

Deze passie is bij mij ontstaan toen ik nog heel jong was,

in the mountains not far from my hometown in North Italy,

in de bergen niet ver van mijn geboortestad in Noord-Italië,

in the karstic regions of the Alps and the Dolomites.

in de karstische gebieden van de Alpen en de Dolomieten.

But soon, the quest for exploration brought me to the farthest corner

Mijn missie om op onderzoek uit te gaan bracht me al gauw in het verste uithoekje

of the planet, searching for new potential entrances

van de planeet, op zoek naar nieuwe potentiële ingangen

of this undiscovered continent.

tot dit onontdekte continent.

And in 2009, I had the opportunity to visit the tepui table mountains,

In 2009 kreeg ik de kans om de tepui (tafelbergen) te bezoeken,

which are in the Orinoco and Amazon basins.

in de Orinoco- en Amazonebekkens.

These massifs enchanted me from the first time I saw them.

Deze bergen betoverden mij vanaf het moment dat ik ze zag.

They are surrounded by vertical, vertiginous rock walls

Ze worden omringd door duizelingwekkende verticale rotswanden

with silvery waterfalls that are lost in the forest.

met zilverachtige watervallen die verdwijnen in de bossen.

They really inspired in me a sense of wilderness,

Ze brachten een gevoel van wildernis in mij naar boven,

with a soul older than millions and millions of years.

met een ziel van ettelijke miljoenen jaren oud.

And this dramatic landscape inspired among other things

Dit dramatische landschap inspireerde onder andere

also Conan Doyle's "The Lost World" novel in 1912.

ook Conan Doyles boek "The Lost World" in 1912.

And they are, really, a lost world.

En dat is het echt: een vergeten wereld.

Scientists consider those mountains as islands in time,

Wetenschappers beschouwen die bergen als eilanden in de tijd,

being separated from the surrounding lowlands

gescheiden van de omliggende vlaktes

since tens of millions of years ago.

sinds tientallen miljoenen jaren geleden.

They are surrounded by up to 1,000-meter-high walls,

Ze worden omringd door muren van bijna 1000 meter hoog,

resembling a fortress, impregnable by humans.

waardoor ze op een voor mensen ondoordringbaar fort lijken.

And, in fact, only a few of these mountains have been climbed

Slechts enkele van deze bergen zijn ooit beklommen

and explored on their top.

en verkend op hun bovenzijde.

These mountains contain also a scientific paradox:

De bergen bevatten ook een wetenschappelijk paradox:

They are made by quartz,

ze zijn gemaakt van kwarts,

which is a very common mineral on the earth's crust,

een vaak voorkomend mineraal in de korst van de aarde,

and the rock made up by quartz is called quartzite,

en van het gesteente dat uit kwarts bestaat: kwartsiet.

and quartzite is one of the hardest and least soluble minerals on earth.

Kwartsiet is een van de stevigste en minst oplosbare mineralen ter wereld.

So we do not expect at all to find a cave there.

Dus je zou helemaal niet verwachten daar een grot te vinden.

Despite this, in the last 10 years, speleologists from Italy,

Desondanks hebben speleologen uit Italië, Slovakije, Tsjechië,

Slovakia, Czech Republic, and, of course, Venezuela and Brazil,

en uiteraard Venezuela en Brazilië, in de laatste tien jaar

have explored several caves in this area.

verschillende grotten verkend in deze omgeving.

So how can it be possible?

Hoe kan dat dan?

To understand this contradiction, we have to consider the time factor,

Om deze tegenstrijdigheid te begrijpen, moeten we rekening houden met de tijd,

because the history of the tepuis is extremely long,

want de geschiedenis van de tepui's is enorm lang.

starting about 1.6 billion years ago with the formation of the rock,

Ze begon zo'n 1,6 miljard jaar geleden met de vorming van de gesteenten,

and then evolving with the uplift of the region 150 million years ago,

waarna 150 miljoen jaar geleden de omgeving begon te stijgen,

after the disruption of the Pangaea supercontinent

nadat het supercontinent Pangea uiteenviel

and the opening of the Atlantic Ocean.

en de Atlantische Oceaan zich opende.

So you can imagine that the water had tens or even hundreds of millions of years

Je kunt je dus voorstellen dat het water

tientallen of zelfs honderden miljoenen jaren de tijd had

to sculpt the strangest forms on the tepuis' surfaces,

om vreemde figuren te creëren op het oppervlak van de tepui's,

but also to open the fractures and form stone cities, rock cities,

maar ook om de barsten te openen en stenen steden, rotssteden, te vormen,

fields of towers which are characterized in the famous landscape of the tepuis.

en velden vol torens, kenmerkend voor de beroemde landschappen van de tepui's.

But nobody could have imagined

Maar niemand had zich kunnen voorstellen

what was happening inside a mountain in so long a time frame.

wat er gedurende zoveel tijd binnenin een berg gebeurde.

And so I was focusing in 2010 on one of those massifs,

Dus in 2010 concentreerde ik me op een van die bergen,

the Auyán-tepui, which is very famous because it hosts Angel Falls,

de Auyantepui, die beroemd is omdat de Ángelwaterval eraf stroomt,

which is the highest waterfall in the world --

de hoogste waterval ter wereld --

about 979 meters of vertical drop.

ongeveer 979 meter verticaal naar beneden.

And I was searching for hints of the existence of cave systems

Ik zocht naar aanwijzingen voor het bestaan van grottensystemen

through satellite images,

door middel van satellietfoto's.

and finally we identified an area of collapses of the surface --

Uiteindelijk vonden we een gebied waar het oppervlak ingezakt was --

so, big boulders, rock piles --

grote rotsblokken, hopen stenen --

and that means that there was a void below.

en dat betekent dat er zich een leegte onder bevond.

It was a clear indication that there was something inside the mountain.

Het was een duidelijke aanwijzing dat er binnenin de berg iets was.

So we did several attempts to reach this area,

We probeerden meermaals om dit gebied te bereiken,

by land and with a helicopter,

over land en met een helikopter,

but it was really difficult because -- you have to imagine

maar het was erg moeilijk omdat -- je moet je voorstellen

that these mountains are covered by clouds most of the year, by fog.

dat deze bergen bijna heel het jaar onder wolken schuilgaan, mist.

There are strong winds,

De wind is er sterk

and there are almost 4,000 millimeters of rainfall per year,

en er valt bijna 4000 millimeter regen per jaar,

so it's really, really difficult to find good conditions.

dus het is heel moeilijk om goede omstandigheden te vinden.

And only in 2013 we finally landed on the spot

Pas in 2013 konden we eindelijk op die plek landen

and we started the exploration of the cave.

en gingen we van start met de verkenning van de grot.

The cave is huge.

De grot is gigantisch.

It's a huge network under the surface of the tepui plateau,

Het is een enorm netwerk onder het oppervlak van het tepuiplateau,

and in only ten days of expedition,

en in slechts tien expeditiedagen

we explored more than 20 kilometers of cave passages.

hadden we meer dan 20 kilometer verborgen gangen verkend.

And it's a huge network of underground rivers,

Het is een immens netwerk van ondergrondse rivieren,

channels, big rooms, extremely deep shafts.

kanalen, grote kamers, extreem diepe schachten.

So it's really an incredible place.

Het is dus echt een ongelofelijke plek.

And we named it Imawarì Yeuta.

We hebben ze Iwamarì Yeuta genoemd.

That means, in the Pemón indigenous language, "The House of the Gods."

Dat betekent, in de inheemse Pemón-taal: 'Het Huis van de Goden'.

You have to imagine that indigenous people have never been there.

Je moet je voorstellen dat de inheemse volkeren daar nooit geweest zijn.

It was impossible for them to reach this area.

Ze konden het gebied onmogelijk bereiken.

However, there were legends about the existence

Er bestonden echter legenden over het bestaan van een grot in de berg.

of a cave in the mountain.

So when we started the exploration,

Dus toen we begonnen met verkennen,

we had to explore with a great respect,

moesten we dat doen met veel respect

both because of the religious beliefs of the indigenous people,

zowel voor het religieuze geloof van de inheemse volkeren,

but also because it was really a sacred place,

als voor de plek zelf, die werkelijk heilig was,

because no human had entered there before.

omdat geen mens er tot dan toe voet had gezet.

So we had to use special protocols

We moesten dus bijzondere protocols in acht nemen

to not contaminate the environment with our presence,

om de omgeving niet te vervuilen met onze aanwezigheid

and we tried also to share with the community,

en we probeerden ook

with the indigenous community, our discoveries.

onze ontdekkingen te delen met de inheemse bevolking.

And the caves represent, really, a snapshot of the past.

De grotten bieden ons echt een blik op het verleden.

The time needed for their formation

De periode van hun ontstaan

could be as long as 50 or even 100 million years,

bestreek vijftig of mogelijk zelfs honderden miljoenen jaren

which makes them possibly the oldest caves that we can explore on earth.

en daardoor zijn ze mogelijk de oudste grotten die we op aarde kunnen verkennen.

What you can find there is really evidence of a lost world.

Wat je daar kunt vinden, vormt werkelijk het bewijs van een vergeten wereld.

When you enter a quartzite cave,

Wanneer je een kwartsietgrot binnengaat,

you have to completely forget what you know about caves --

moet je alles vergeten wat je over grotten weet --

classic limestone caves or the touristic caves

klassieke kalkgrotten of de toeristische grotten

that you can visit in several places in the world.

die je op verschillende plekken in de wereld kan bezoeken.

Because what seems a simple stalactite here

Want wat hier op een eenvoudige stalactiet lijkt

is not made by calcium carbonate, but is made by opal,

bestaat niet uit calcium- carbonaat, maar uit opaal,

and one of those stalactites can require tens of millions of years to be formed.

en één stalactiet heeft tientallen miljoenen jaren nodig om te vormen.

But you can find even stranger forms, like these mushrooms of silica

Maar je kunt nog vreemdere figuren vinden, zoals deze paddenstoelen van silicaat

growing on a boulder.

die op een rotsblok groeien.

And you can imagine our talks when we were exploring the cave.

Je kunt je wel voorstellen wat we zeiden terwijl we de grot verkenden.

We were the first entering and discovering those unknown things,

We waren de eersten die er binnengingen en die onbekende dingen ontdekten,

things like those monster eggs.

dingen als deze monstereieren.

And we were a bit scared because it was all a discovery,

En we waren een beetje bang omdat het allemaal een ontdekking was,

and we didn't want to find a dinosaur.

en we wilden geen dinosaurus vinden.

We didn't find a dinosaur.

We hebben er ook geen gevonden.

(Laughter)

(Gelach)

Anyway, actually, we know that this kind of formation,

Hoe dan ook weten we, na veel onderzoek,

after several studies,

dat dit soort formaties levende organismen zijn.

we know that these kinds of formations are living organisms.

They are bacterial colonies using silica to build mineral structures

Het zijn bacteriële kolonies die silicaat gebruiken om mineraalstructuren te maken

resembling stromatolites.

die op stromatolieten lijken.

Stromatolites are some of the oldest forms of life that we can find on earth.

Stromatolieten behoren tot de oudste levensvormen die we op aarde aantreffen.

And here in the tepuis,

En hier in de tepui's,

the interesting thing is that these bacteria colonies have evolved

is het interessante dat deze bacteriële kolonies zich ontwikkelden

in complete isolation from the external surface,

in volledige afzondering van het externe oppervlak,

and without being in contact with humans.

en zonder de bemoeienis van mensen.

They have never been in contact with humans.

Ze zijn nooit met mensen in aanraking gekomen.

So the implications for science are enormous,

De implicaties voor de wetenschap zijn dus immens,

because here you could find, for example, microbes

want hier zou je bijvoorbeeld microben kunnen vinden

that could be useful to resolve diseases in medicine,

die gebruikt kunnen worden in de geneeskunde om ziektes te behandelen,

or you could find even a new kind of material with unknown properties.

of je zou er zelfs een nieuw materiaal met onbekende eigenschappen kunnen vinden.

And, in fact, we discovered in the cave a new mineral structure for science,

We hebben inderdaad een nieuwe mineraal- structuur gevonden voor de wetenschap,

which is rossiantonite, a phosphate-sulfate.

rossiantoniet, een fosfaatsulfaat.

So whatever you find in the cave, even a small cricket,

Dus wat je ook vindt in de grot, zelfs een kleine krekel,

has evolved in the dark in complete isolation.

heeft zich ontwikkeld in het duister en in volledig isolement.

And, really, everything that you can feel in the cave are real connections

Al wat je kan voelen in de grot zijn echte connecties

between the biological and the mineralogical world.

tussen de biologische en de mineralogische wereld.

So as we explore this dark continent

Terwijl we dit donkere continent,

and discover its mineralogical and biological diversity and uniqueness,

en haar mineralogische en biologische diversiteit en eigenheid verkennen,

we will find probably clues about the origin of life on our planet

zullen we vermoedelijk aanwijzingen vinden over de oorsprong van het leven op aarde

and on the relationship and evolution of life

en over de evolutie van het leven

in relationship with the mineral world.

in samenhang met de mineralogische wereld.

What seems only a dark, empty environment

Wat aanvankelijk een duistere en lege omgeving lijkt

could be in reality a chest of wonders

zou in werkelijkheid een schatkist vol wonderen kunnen zijn,

full of useful information.

gevuld met nuttige informatie.

With a team of Italian, Venezuelan and Brazilian speleologists,

Met een team van Italiaanse, Venezolaanse en Braziliaanse speleologen,

which is called La Venta Teraphosa,

ook La Venta Teraphosa genoemd,

zullen we binnenkort teruggaan naar Latijns-Amerika,

we will be back soon to Latin America,

because we want to explore other tepuis in the farthest areas of the Amazon.

omdat we andere tepui's in de verste regionen van de Amazone willen verkennen.

There are still very unknown mountains,

Er zijn nog steeds bergen waarover we heel weinig weten,

like Marahuaca, which is almost 3,000 meters high above sea level,

zoals de Marahuaca, die bijna 3000 meter hoog is vanaf de zeespiegel gemeten,

or Aracà, which is in the upper region of Rio Negro in Brazil.

of Aracà, in het bovenste gebied van de Rio Negro in Brazilië.

And we suppose that we could find there even bigger cave systems,

We veronderstellen dat we daar nóg grotere grottenstelsels kunnen vinden,

and each one with its own undiscovered world.

elk met z'n eigen onontdekte wereld.

Thank you.

Dankjewel.

(Applause)

(Applaus)

Bruno Giussani: Thank you, Francesco. Give me that to start so we don't forget.

Bruno Giussani: Dank je, Francesco. Geef dat maar zodat we het niet vergeten.

Francesco, you said we don't need to go to Mars to find alien life,

Je zei dat we niet naar Mars hoeven gaan om 'buitenaards' leven te vinden,

and indeed, last time we spoke, you were in Sardinia

en inderdaad, de vorige keer dat ik je sprak, was je in Sardinië

and you were training European astronauts.

en trainde je daar Europese astronauten.

So what do you, a speleologist, tell and teach to the astronauts?

Wat vertel je en leer jij, als speleoloog, aan de astronauten?

Francesco Sauro: Yeah, we are -- it's a program of training

Francesco Sauro: Het is een trainingsprogramma in een grot,

for not only European, but also NASA, Roskosmos, JAXA astronauts, in a cave.

niet enkel voor Europese astronauten, maar ook voor die van NASA, Roskosmos, JAXA.

So they stay in a cave for about one week in isolation.

Ze blijven dus ongeveer een week lang in een grot, in volledig isolement.

They have to work together in a real, real dangerous environment,

Ze moeten samenwerken in een echt gevaarlijke omgeving,

and it's a real alien environment for them because it's unusual.

die 'buitenaards' voor hen is vanwege haar ongewone aard.

It's always dark. They have to do science. They have a lot of tasks.

Het is er altijd donker. Ze moeten aan wetenschap doen. Ze hebben veel taken.

And it's very similar to a journey to Mars

Dat lijkt heel erg op een reis naar Mars

or the International Space Station.

of naar het internationale ruimtestation.

BG: In principle. FS: Yes.

BG: In principe. FS: Ja.

BG: I want to go back to one of the pictures

BG: Ik wil teruggaan naar een van de foto's

that was in your slide show,

uit je diavoorstelling,

and it's just representative of the other photos --

en die representeert ook de andere foto's --

Weren't those photos amazing? Yeah?

Waren die foto's niet verbluffend? Toch?

Audience: Yeah!

Publiek: Ja!

(Applause)

(Applaus)

FS: I have to thank the photographers from the team La Venta,

FS: Ik moet de fotografen van het La Venta team bedanken,

because all of those photos are from the photographers.

want al die foto's zijn van de fotografen.

BG: You bring, actually, photographers with you in the expedition.

BG: Je neemt echt fotografen mee op expeditie.

They're professionals, they're speleologists and photographers.

Ze zijn professioneel, ze zijn speleologen én fotografen.

But when I look at these pictures, I wonder: there is zero light down there,

Wanneer ik naar deze foto's kijk, denk ik: er is helemaal geen licht daar beneden,

and yet they look incredibly well-exposed.

en toch zien ze er ongelofelijk goed belicht uit.

How do you take these pictures?

Hoe nemen jullie die foto's?

How do your colleagues, the photographers, take these pictures?

Hoe nemen jouw collega's, de fotografen, deze foto's?

FS: Yeah. They are working in a darkroom, basically,

FS: Tja. Ze werken in principe in een donkere kamer,

so you can open the shutter of the camera

dus je kunt de sluiter van de camera openen

and use the lights to paint the environment.

en lampen gebruiken om de omgeving 'in te kleuren'.

BG: So you're basically --

BG: Dus in principe --

FS: Yes. You can even keep the shutter open for one minute

FS: Ja. Je kan de sluiter zelfs een minuut lang openhouden

and then paint the environment.

en dan de omgeving 'schilderen'.

The final result is what you want to achieve.

Je kunt het resultaat zelf bepalen.

BG: You spray the environment with light and that's what you get.

BG: Je besproeit de omgeving met licht en dan krijg je dit.

Maybe we can try this at home someday, I don't know.

Probeer het thuis maar eens.

(Gelach)

(Laughter)

BG: Francesco, bedankt. FS: Bedankt.

BG: Francesco, grazie. FS: Grazie.

(Applause)

(Applaus)