Deep Under the Earth's Surface, Discovering Beauty and Science | Francesco Sauro | TED Talks

132,718 views ・ 2015-11-16

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Melih Emre Karahanoglu Gözden geçirme: Sancak Gülgen
00:12
I would like to invite you
0
12865
1722
Sizleri, hep beraber
00:14
to come along on a visit
1
14611
1706
karanlık bir kıtayı
00:16
to a dark continent.
2
16341
1389
ziyarete davet ediyorum.
00:18
It is the continent hidden
3
18399
1614
Yeryüzünün altında gizli
00:20
under the surface of the earth.
4
20037
2052
olan bir kıta.
00:22
It is largely unexplored,
5
22113
2293
Büyük kısmı keşfedilmemiş,
00:24
poorly understood, and the stuff of legends.
6
24430
2683
düzgünce anlaşılamamış ve efsanelerde yer almış.
00:27
But it is made also of dramatic landscapes
7
27137
2838
İçerisinde bu büyük yeraltı boşluğu
00:29
like this huge underground chamber,
8
29999
2495
gibi etkileyici manzaralar barındırıyor
00:32
and it is rich with surprising biological and mineralogical worlds.
9
32518
4841
ve şaşırtıcı biyolojik ve mineralojik dünyalarca da oldukça zengin.
00:38
Thanks to the efforts of intrepid voyagers in the last three centuries --
10
38149
4826
Geçen 3 yüzyıl içindeki cesur kaşiflerin çabalarına teşekkürler--
00:42
actually, we know also thanks to satellite technology, of course --
11
42999
3834
aslında biliyoruz ki, uydu teknolojisine de teşekkürler tabi ki--
00:46
we know almost every single square meter of our planet's surface.
12
46857
4204
gezegenimiz yüzeyinin neredeyse her bir metre karesini biliyoruz.
00:51
However, we know still very little about what is hidden inside the earth.
13
51085
4941
Yine de dünyanın içinde neyin saklı olduğu hakkında çok az bilgimiz var.
00:56
Because a cave landscape, like this deep shaft in Italy, is hidden,
14
56050
5925
Çünkü, İtalya'daki bu derin oyuk gibi, bir mağaranın manzarası saklanmış,
01:01
the potential of cave exploration -- the geographical dimension --
15
61999
3354
mağara kaşifliği-- coğrafik boyutu--
01:05
is poorly understood and unappreciated.
16
65377
2368
düzgünce anlaşılamamış ve önemsenmemiş olabilir.
01:07
Because we are creatures living on the surface,
17
67769
3035
Çünkü bizler yüzeyde yaşayan canlılarız,
01:10
our perception of the inner side of the planet
18
70828
4147
gezegenin iç kısmına bakış açımız
01:14
is in some ways skewed,
19
74999
1964
tam olarak düz değil,
01:16
as is that of the depth of the oceans
20
76987
2452
okyanus derinliklerine
01:19
or of the upper atmosphere.
21
79463
2507
ya da atmosferin üstüne olduğu gibi.
01:23
However, since systematic cave exploration started about one century ago,
22
83094
6958
Fakat sistematik mağara kaşifliğinin yüz sene önce başlamasıyla birlikte,
01:30
we know actually that caves exist in every continent of the world.
23
90076
4371
aslında bu mağaraların, dünyanın her kıtasında bulunduğunu öğrendik.
01:34
A single cave system, like Mammoth Cave, which is in Kentucky,
24
94471
4044
Kentucky'deki Mammoth Cave mağarası gibi tek bir mağara sistemi,
01:38
can be as long as more than 600 kilometers.
25
98539
3984
600 kilometreden uzun olabilir.
01:43
And an abyss like Krubera Voronya, which is in the Caucasus region,
26
103270
4107
Ve Kafkasya bölgesindeki Krubera Voronya gibi dipsiz bir uçurum,
01:47
actually the deepest cave explored in the world,
27
107401
2778
aslında dünyanın keşfedilen en derin mağarası,
01:50
can go as far as more than 2,000 meters below the surface.
28
110203
4321
yüzeyden 2000 metre derinliğe uzanabilir.
01:54
That means a journey of weeks for a cave explorer.
29
114548
3721
Bu mağara kaşifleri için haftalarca süren bir yolculuk demek.
01:59
Caves form in karstic regions.
30
119545
3226
Karstik bölgeler içindeki mağaraların şekilleri.
02:02
So karstic regions are areas of the world
31
122795
3180
Yani dünyadaki karstik bölgeler aslında
02:05
where the infiltrating water along cracks, fractures,
32
125999
3490
çatlaklar ve yarıklardan sızan suyun
02:09
can easily dissolve soluble lithologies,
33
129513
3960
kayaçları kolayca eritip,
02:13
forming a drainage system of tunnels, conduits --
34
133497
2780
su kanalları ve tüneller oluşturduğu--
02:16
a three-dimensional network, actually.
35
136301
2479
üç boyutlu ağlar olan yerler.
02:18
Karstic regions cover almost 20 percent of the continents' surface,
36
138804
5879
Karstik bölgeler kıta yüzeylerinin neredeyse yüzde 20'sini kaplar,
02:24
and we know actually that speleologists in the last 50 years
37
144707
5124
ve mağarabilimcilerinin son 50 yılda dünya genelinde
02:29
have explored roughly 30,000 kilometers of cave passages around the world,
38
149855
5664
tahminen 30.000 kilometre mağara pasajı keşfettiğini biliyoruz,
02:35
which is a big number.
39
155543
1368
ki çok büyük bir rakam.
02:36
But geologists have estimated that what is still missing,
40
156935
4499
Ancak jeolojistlerin tahmin ettiğine göre hala gizli olan,
02:41
to be discovered and mapped,
41
161458
2230
keşfedilmemiş ve haritalandırılmamış,
02:43
is something around 10 million kilometers.
42
163712
3551
yaklaşık 10 milyon kilometrelik bir kısım mevcut.
02:47
That means that for each meter of a cave that we already know,
43
167287
3290
Bunun anlamı, bugün bildiğimiz, tüm mağaraların her bir metresi için,
02:50
that we have explored,
44
170601
1533
keşfedilmeyi bekleyen
02:52
there are still some tens of kilometers of undiscovered passages.
45
172158
5394
hala onlarca kilometrelik keşfedilmemiş bölüm mevcut.
02:57
That means that this is really an endless continent,
46
177576
2915
Yani tamamını hiçbir zaman keşfedemeyeceğimiz,
03:00
and we will never be able to explore it completely.
47
180515
3498
gerçekten uçsuz bir kıta anlamına geliyor.
03:04
And this estimation is made without considering other types of caves,
48
184597
3496
Ve bu tahmin, karstik olmayan ancak lava akıntısıyla oluşan
03:08
like, for example, inside glaciers or even volcanic caves,
49
188117
4439
örnek olarak iç buzullar ya da volkanik mağaralar gibi
03:12
which are not karstic, but are formed by lava flows.
50
192580
3532
diğer tip mağaralar dahil edilmeden yapılıyor.
03:16
And if we have a look at other planets like, for example, Mars,
51
196136
5656
Ve eğer Mars gibi diğer gezegenlere bakacak olursak
03:21
you will see that this characteristic
52
201816
1850
bu karakteristik özelliğin
03:23
is not so specific of our home planet.
53
203690
3087
dünyamıza özgü olmadığını görürsün.
03:27
However, I will show to you now that we do not need to go to Mars
54
207623
4352
Bununla birlikte, şimdi size yabancı dünyaları keşfetmek için
03:31
to explore alien worlds.
55
211999
2205
Mars'a gitmemize gerek olmadığını göstereceğim.
03:35
I'm a speleologist, that means a cave explorer.
56
215750
3940
Ben bir mağarabilimciyim, anlamı mağara kaşifi.
03:39
And I started with this passion when I was really young
57
219714
3908
Ve ben bu tutkuya çok gençken, Kuzey İtalya'da
03:43
in the mountains not far from my hometown in North Italy,
58
223646
4061
Alp ve Dolomites Dağları'nın karstik bölgesinde bulunan kasabama,
03:47
in the karstic regions of the Alps and the Dolomites.
59
227731
3497
çokta uzağında olmayan dağlarda başladım.
03:51
But soon, the quest for exploration brought me to the farthest corner
60
231252
3841
Ancak keşfetme arayışı beni, kısa sürede gezegenin en uzak köşelerine,
03:55
of the planet, searching for new potential entrances
61
235117
2729
bu keşfedilmemiş kıtanın yeni, potansiyel
03:57
of this undiscovered continent.
62
237870
1903
girişlerini bulmaya savurdu.
04:00
And in 2009, I had the opportunity to visit the tepui table mountains,
63
240578
5061
Ve 2009 yılında, Orinoco ve Amazon havzasındaki tepui dağlarını
04:05
which are in the Orinoco and Amazon basins.
64
245663
2996
ziyaret etme şansı buldum.
04:08
These massifs enchanted me from the first time I saw them.
65
248683
4552
Bu dağ kütleleri ilk gördüğüm anda beni büyüledi.
04:13
They are surrounded by vertical, vertiginous rock walls
66
253259
3367
Ormanda kaybolan gümüş rengi şelalelere sahip,
04:16
with silvery waterfalls that are lost in the forest.
67
256650
3471
dikey kaya duvarlarıyla çevrilmişlerdi.
04:20
They really inspired in me a sense of wilderness,
68
260145
3332
Milyonlarca yıllık ruhu olan bu el değmemiş
04:23
with a soul older than millions and millions of years.
69
263501
3298
doğanın hissi, bende gerçek bir ilham uyandırdı.
04:27
And this dramatic landscape inspired among other things
70
267480
3911
Ve bu heyecan verici manzara diğerlerinin yanında,
04:31
also Conan Doyle's "The Lost World" novel in 1912.
71
271415
4560
1912 yılında Conan Doyle'un "Kayıp Dünya" romanına esin kaynağı olmuş.
04:35
And they are, really, a lost world.
72
275999
3304
Ve onlar, gerçekten de, kayıp dünya.
04:41
Scientists consider those mountains as islands in time,
73
281001
5285
Bilim insanları bu dağları aynı zamanda, çevrili oldukları ova ile
04:46
being separated from the surrounding lowlands
74
286310
2638
onlarca milyon yıl önce ayrılmalarından dolayı,
04:48
since tens of millions of years ago.
75
288972
2684
ada olarak kabul ediyorlar.
04:51
They are surrounded by up to 1,000-meter-high walls,
76
291680
3901
İnsanlar tarafından zaptedilemez, 1000 metre yüksekliğinde
04:55
resembling a fortress, impregnable by humans.
77
295605
3132
duvarlarla çevrili, ormanları andırıyorlar.
04:58
And, in fact, only a few of these mountains have been climbed
78
298761
3214
Ve aslına bakarsak bu dağların sadece birkaçının
05:01
and explored on their top.
79
301999
1836
zirvesine tırmanılıp keşfedildi.
05:04
These mountains contain also a scientific paradox:
80
304740
2869
Ayrıca bu dağlar bilimsel bir paradoks barındırmakta;
05:07
They are made by quartz,
81
307633
2060
Dünya kabuğunda en sık rastlanan mineral
05:09
which is a very common mineral on the earth's crust,
82
309717
3167
olan kuvarstan meydana gelmekteler ve
05:12
and the rock made up by quartz is called quartzite,
83
312908
4378
kuvarstan meydana gelen kuvarsit adlı bir taş
05:17
and quartzite is one of the hardest and least soluble minerals on earth.
84
317310
5308
ise dünyanın en sert ve en az çözünen minerallerinden biri.
05:22
So we do not expect at all to find a cave there.
85
322642
3391
Yani orada mağara bulmayı beklemiyoruz.
05:26
Despite this, in the last 10 years, speleologists from Italy,
86
326057
4918
Buna rağmen son 10 senede, İtalyan, Slovak,
05:30
Slovakia, Czech Republic, and, of course, Venezuela and Brazil,
87
330999
3805
Çek ve tabi ki Venezuellalı ve Brezilyalı mağarabilimciler
05:34
have explored several caves in this area.
88
334828
2979
bu bölgede birçok mağara keşfettiler.
05:37
So how can it be possible?
89
337831
2487
Peki bu nasıl mümkün olabilir?
05:40
To understand this contradiction, we have to consider the time factor,
90
340342
4061
Bu çelişkiyi anlayabilmek için, zaman faktörünü hesaba katmamız gerekir.
05:44
because the history of the tepuis is extremely long,
91
344427
3303
Çünkü tepuislerin tarihi inanılmaz uzun,
05:47
starting about 1.6 billion years ago with the formation of the rock,
92
347754
4657
1.6 milyar yıl kadar önce kaya biçimini almaya başlamış,
05:52
and then evolving with the uplift of the region 150 million years ago,
93
352435
6540
Pangea süperkıtasının parçalanmasından ve Atlantik okyanusunun
05:58
after the disruption of the Pangaea supercontinent
94
358999
2976
oluşmasından sonra ki 150 milyon yıldır
06:01
and the opening of the Atlantic Ocean.
95
361999
2353
bölgenin yukarı itmesiyle gelişmekte.
06:04
So you can imagine that the water had tens or even hundreds of millions of years
96
364376
6310
Yani suyun onlar hatta yüzlerce milyon yıldır tepui yüzeyini
06:10
to sculpt the strangest forms on the tepuis' surfaces,
97
370710
4058
en değişik biçimlerde yonttuğunu, bunun yanında yarıklar açtığını
06:14
but also to open the fractures and form stone cities, rock cities,
98
374792
6014
ve taştan, kayadan şehirler, tepuilerdeki meşhur manzaraya özgü olan
06:20
fields of towers which are characterized in the famous landscape of the tepuis.
99
380830
5521
kule alanlarını oluşturduğunu hayal edebilirsiniz.
06:26
But nobody could have imagined
100
386375
1444
Ancak hiç kimse dağın
06:27
what was happening inside a mountain in so long a time frame.
101
387843
4736
içerisinde ne olduğunu uzun zaman dilimi boyunca hayal edememişti.
06:32
And so I was focusing in 2010 on one of those massifs,
102
392603
4477
Ve böylelikle 2010 yılında bu dağ kitlelerinden birisi ve
06:37
the Auyán-tepui, which is very famous because it hosts Angel Falls,
103
397104
3851
yaklaşık 979 metre dikey düşüşle-- dünyanın en yüksek şelalesi olan--
06:40
which is the highest waterfall in the world --
104
400979
2589
Angel Şelalesi'ni barındıran,
06:43
about 979 meters of vertical drop.
105
403592
4059
Auyán-tepui'ye odaklanıyordum.
06:47
And I was searching for hints of the existence of cave systems
106
407675
4886
Uydu görüntüleri yardımıyla, mağara sisteminin
06:52
through satellite images,
107
412585
1868
varlığı için ipuçları aradım
06:54
and finally we identified an area of collapses of the surface --
108
414477
4690
ve sonunda yüzey çöküntüsü olan bir alan tanımladık--
06:59
so, big boulders, rock piles --
109
419191
2246
yani, büyük kaya parçaları, kaya yığınları--
07:01
and that means that there was a void below.
110
421461
3311
ve bu oranın altında bir boşluk olduğu anlamına geliyordu.
07:04
It was a clear indication that there was something inside the mountain.
111
424796
3949
Bu dağın içerisinde bir şey olduğuna dair çok açık bir kanıttı.
07:08
So we did several attempts to reach this area,
112
428769
4846
Bu yüzden bu bölgeye erişmek için karadan ve helikopterle
07:13
by land and with a helicopter,
113
433639
1762
birçok denemede bulunduk,
07:15
but it was really difficult because -- you have to imagine
114
435425
3550
ancak gerçekten çok zordu-- çünkü sisten dolayı bu dağlar
07:18
that these mountains are covered by clouds most of the year, by fog.
115
438999
4379
yılın büyük bir bölümünde bulutlarla kaplı olduğunu hayal edin.
07:23
There are strong winds,
116
443402
1373
Çok güçlü rüzgarlar var
07:24
and there are almost 4,000 millimeters of rainfall per year,
117
444799
4582
ve yılda neredeyse 4.000 milimetrelik bir yağış miktarı mevcut,
07:29
so it's really, really difficult to find good conditions.
118
449405
3262
bu yüzden uygun koşullar bulabilmek gerçekten, ama gerçekten çok zor.
07:32
And only in 2013 we finally landed on the spot
119
452691
4783
Ancak 2013 yılında, nihayet oraya inebildik
07:37
and we started the exploration of the cave.
120
457498
2494
ve mağarayı keşfetmeye başladık.
07:40
The cave is huge.
121
460723
1917
Mağara devasa boyutta.
07:42
It's a huge network under the surface of the tepui plateau,
122
462664
3827
Tepui platosunun yüzeyinin altındaki devasa bir ağ
07:46
and in only ten days of expedition,
123
466515
3694
ve sadece on günlük bir keşif gezisiyle,
07:50
we explored more than 20 kilometers of cave passages.
124
470233
4123
20 kilometreden daha fazla mağara pasajı keşfettik.
07:54
And it's a huge network of underground rivers,
125
474380
5397
Ve bu mağara, dev bir yeraltı nehirler, kanallar, galeriler ve
07:59
channels, big rooms, extremely deep shafts.
126
479801
5174
inanılmaz derin kuyular ağı.
08:04
So it's really an incredible place.
127
484999
3024
Yani gerçekten inanılmaz bir yer.
08:08
And we named it Imawarì Yeuta.
128
488047
2541
Ve biz ona Imawarì Yeuta ismini verdik.
08:10
That means, in the Pemón indigenous language, "The House of the Gods."
129
490612
6261
Bu, Pemon yerlilerinin dilinde, "Tanrıların Evi" anlamına geliyor.
08:16
You have to imagine that indigenous people have never been there.
130
496897
3782
Yerli halkın orada hiç bulunmadıklarını hayal edin.
08:20
It was impossible for them to reach this area.
131
500703
3505
Oraya ulaşabilmek onlar için imkansızdı.
08:24
However, there were legends about the existence
132
504232
2206
Bununla beraber dağda bir mağara
08:26
of a cave in the mountain.
133
506462
2027
olduğuna dair efsaneler mevcuttu.
08:28
So when we started the exploration,
134
508513
1770
Bu yüzden keşife başladığımızda,
08:30
we had to explore with a great respect,
135
510307
2230
bu işi büyük bir saygıyla yapmamız gerekiyordu.
08:32
both because of the religious beliefs of the indigenous people,
136
512561
3561
Hem yerli insanların dini inançları,
08:36
but also because it was really a sacred place,
137
516146
2365
hem de daha önce hiç bir insanın
08:38
because no human had entered there before.
138
518535
3335
girmemesinden kaynaklı kutsallığı yüzünden.
08:41
So we had to use special protocols
139
521894
1803
Bu yüzden orada bulunmamız kaynaklı,
08:43
to not contaminate the environment with our presence,
140
523721
2789
çevre kirlenmesi olmaması için özel bir protokol uyguladık
08:46
and we tried also to share with the community,
141
526534
2175
ve bunun yanında keşiflerimizi
08:48
with the indigenous community, our discoveries.
142
528733
2673
yerli halkla paylaşmaya çalıştık.
08:51
And the caves represent, really, a snapshot of the past.
143
531430
4556
Ve mağaralar gerçekten de geçmişten kareler yansıtıyor.
08:56
The time needed for their formation
144
536503
2712
Biçimlenme için gereken zaman 50 hatta 100 milyon yıllık
08:59
could be as long as 50 or even 100 million years,
145
539239
4924
uzunlukta olabilir ki bu, onları muhtemelen dünyadaki
09:04
which makes them possibly the oldest caves that we can explore on earth.
146
544187
4901
keşfedebileceğimiz en eski mağaralar yapıyor.
09:10
What you can find there is really evidence of a lost world.
147
550921
5727
Orada bulabildikleriniz gerçekten de kayıp dünyanın delilleri.
09:17
When you enter a quartzite cave,
148
557301
1987
Kuvarsit bir mağaraya girdiğinizde,
09:19
you have to completely forget what you know about caves --
149
559312
3448
klasik kireçtaşı mağaraları ya da turistik mağaralar gibi dünyada
09:22
classic limestone caves or the touristic caves
150
562784
2997
bir çok yerde ziyaret edebileceğiniz mağaralar hakkında
09:25
that you can visit in several places in the world.
151
565805
2357
bildiğiniz her şeyi tamamen unutmanız gerekir.
09:28
Because what seems a simple stalactite here
152
568186
2925
Çünkü burada göründüğü gibi basit bir sarkıt
09:31
is not made by calcium carbonate, but is made by opal,
153
571135
5085
kalsiyum karbonattan değil, opal taşından meydana gelmiştir
09:36
and one of those stalactites can require tens of millions of years to be formed.
154
576244
5584
ve bu sarkıtlardan birinin oluşabilmesi için on milyonlarca senelik zaman gerekir.
09:42
But you can find even stranger forms, like these mushrooms of silica
155
582685
4077
Hatta kaya üzerinde oluşan bu silika mantarlar gibi
09:46
growing on a boulder.
156
586786
2074
daha garip formları bulabilirsiniz.
09:48
And you can imagine our talks when we were exploring the cave.
157
588884
3786
Ve bizim mağarayı keşfederken yaptığımız konuşmaları hayal edebilirsiniz.
09:52
We were the first entering and discovering those unknown things,
158
592694
4993
Oraya ilk defa giriliyordu ve bu canavar yumurtaları gibi olan,
09:57
things like those monster eggs.
159
597711
2838
bilinmeyen şeyleri keşfediyorduk.
10:00
And we were a bit scared because it was all a discovery,
160
600573
4396
Ve birazcık korkmuştuk çünkü bütün hepsi birer keşifti
10:04
and we didn't want to find a dinosaur.
161
604993
2083
ve bir dinozor bulmak istemiyorduk.
10:07
We didn't find a dinosaur.
162
607100
1504
Dinozor bulmadık.
10:08
(Laughter)
163
608628
1597
(Gülüşmeler)
10:10
Anyway, actually, we know that this kind of formation,
164
610249
3297
Her neyse, aslında, şunu biliyoruz ki bu tür oluşumlar,
10:13
after several studies,
165
613570
2533
birçok çalışmadan sonra,
10:16
we know that these kinds of formations are living organisms.
166
616127
3225
şunu biliyoruz ki bu tür oluşumlar, yaşayan birer canlılar.
10:19
They are bacterial colonies using silica to build mineral structures
167
619376
5434
Onlar stromatolitleri andıran mineral yapılar oluşturmak için silikayı kullanan,
10:24
resembling stromatolites.
168
624834
1930
bakteri kolonileri.
10:26
Stromatolites are some of the oldest forms of life that we can find on earth.
169
626788
4521
Stromatolitler dünya üzerinde bulunan, en eski yaşam formlarında bazıları.
10:31
And here in the tepuis,
170
631333
1803
Ve bu tepuislerin içerisinde,
10:33
the interesting thing is that these bacteria colonies have evolved
171
633160
4683
ilginç olan şey ise bu bakteri kolonilerinin, dış yüzeyden
10:37
in complete isolation from the external surface,
172
637867
4229
tamamen izole ve insanlarla teması
10:42
and without being in contact with humans.
173
642120
2624
olmaksızın evrilmeleri.
10:44
They have never been in contact with humans.
174
644768
2597
Hiçbir zaman insanlarla temasları olmadı.
10:47
So the implications for science are enormous,
175
647389
3067
Yani bilim açısından sonuçları muazzam
10:50
because here you could find, for example, microbes
176
650480
4002
çünkü örnek olarak, burada bulabileceğiniz mikroplar tıpta bir hastalığın
10:54
that could be useful to resolve diseases in medicine,
177
654506
4952
tedavisinde kullanılabilir ya da
10:59
or you could find even a new kind of material with unknown properties.
178
659482
3936
bilinmeyen özelliklerde yeni bir tür madde bile bulabilirsiniz.
11:03
And, in fact, we discovered in the cave a new mineral structure for science,
179
663442
4059
Ve aslında mağaranın içinde, bilim için yeni bir fosfat-sülfat
11:07
which is rossiantonite, a phosphate-sulfate.
180
667525
3007
minerali olan, rossiantonite'i keşfettik.
11:11
So whatever you find in the cave, even a small cricket,
181
671606
4714
Ve hatta küçük bir çekirge gibi, mağaranın içerisinde her ne bulursanız bulun
11:16
has evolved in the dark in complete isolation.
182
676344
3968
tamamen izole bir şekilde, karanlıkta evrilmiş.
11:20
And, really, everything that you can feel in the cave are real connections
183
680336
4253
Ve gerçekten, mağaranın içerisinde hissedebileceğiniz tek şey
11:24
between the biological and the mineralogical world.
184
684613
3040
biyolojik ve mineralojik dünyaların arasındaki gerçek bağlar.
11:28
So as we explore this dark continent
185
688544
5816
Bu karanlık kıtayı, mineralojik ve
11:34
and discover its mineralogical and biological diversity and uniqueness,
186
694384
6404
biyolojik çeşitliliğini ve eşsizliğini keşfettikçe,
11:40
we will find probably clues about the origin of life on our planet
187
700812
4369
belki de dünyamızdaki yaşamın kökeni hakkında ipuçları
11:45
and on the relationship and evolution of life
188
705205
2977
ve mineral dünyasıyla
11:48
in relationship with the mineral world.
189
708206
2986
yaşamın evrimi arasındaki ilişkiyi bulacağız.
11:51
What seems only a dark, empty environment
190
711216
3942
Öyle görünüyor ki gerçeklikte karanlık, boş bir ortam,
11:55
could be in reality a chest of wonders
191
715182
2793
yararlı bilgiler ile dolu,
11:57
full of useful information.
192
717999
2480
bir harikalar sandığı olabilir.
12:02
With a team of Italian, Venezuelan and Brazilian speleologists,
193
722102
3873
Theraphosa La Venta adıyla bilinen ve İtalyan, Venezuellalı ve Brezilyalı
12:05
which is called La Venta Teraphosa,
194
725999
3191
mağarabilimcilerinden oluşan bir takım ile yakın zaman
12:09
we will be back soon to Latin America,
195
729214
2068
içerisinde Latin Amerika'ya geri döneceğiz
12:11
because we want to explore other tepuis in the farthest areas of the Amazon.
196
731306
5448
çünkü Amazon'un en uzak bölgelerindeki diğer tepuisleri keşfetmek istiyoruz.
12:16
There are still very unknown mountains,
197
736778
3020
Deniz seviyesinden neredeyse 3.000 metre yükseklikte olan
12:19
like Marahuaca, which is almost 3,000 meters high above sea level,
198
739822
4694
Marahuaca ya da Brezilya'nın üst bölgelerinde bulunan
12:24
or Aracà, which is in the upper region of Rio Negro in Brazil.
199
744540
4099
Rio Negro'daki Araçá gibi hala hiç bilinmeyen dağlar var.
12:28
And we suppose that we could find there even bigger cave systems,
200
748663
4919
Ve hatta her biri keşfedilmemiş dünyalarıyla,
12:33
and each one with its own undiscovered world.
201
753606
4688
daha büyük mağara sistemleri bulabileceğimizi tahmin ediyoruz.
12:38
Thank you.
202
758636
1174
Teşekkür ederim.
12:39
(Applause)
203
759834
5454
(Alkış)
12:45
Bruno Giussani: Thank you, Francesco. Give me that to start so we don't forget.
204
765312
3737
Bruno Giussani: Teşekkürler Francesco. Başlangıç için şunu ver ki unutmayalım.
12:49
Francesco, you said we don't need to go to Mars to find alien life,
205
769073
3838
Francesco, yabancı hayat bulmak için Mars'a gitmeye gerek olmadığını söyledin
12:52
and indeed, last time we spoke, you were in Sardinia
206
772935
2925
ve doğrusu, son konuşduğumuzda Sardinya'daydın
12:55
and you were training European astronauts.
207
775884
2243
ve Avrupalı astronotları eğitiyordun.
12:58
So what do you, a speleologist, tell and teach to the astronauts?
208
778151
3474
Peki bir mağarabilimci, astronotlara ne anlatıp öğretebilir?
13:01
Francesco Sauro: Yeah, we are -- it's a program of training
209
781649
2783
Francesco Sauro: Evet, biz-- bu mağarada eğitim programı,
13:04
for not only European, but also NASA, Roskosmos, JAXA astronauts, in a cave.
210
784456
4901
sadece Avrupalılar için değil NASA, Roskosmos, JAXA astronotları için de.
13:09
So they stay in a cave for about one week in isolation.
211
789381
3528
Yani yalıtılmış olarak yaklaşık bir hafta kadar mağarada kalıyorlar.
13:12
They have to work together in a real, real dangerous environment,
212
792933
3880
Bir arada çalışmak zorundalar, gerçekten ama gerçekten yabancı bir ortam,
13:16
and it's a real alien environment for them because it's unusual.
213
796837
3810
ve onlar için gerçekten yabancı bir ortam çünkü sıradışı.
13:20
It's always dark. They have to do science. They have a lot of tasks.
214
800671
4304
Her zaman karanlık. Bilim yapmalılar. Birçok görevleri var.
13:24
And it's very similar to a journey to Mars
215
804999
2532
Ve Mars'a yolculukla ya da Uluslararası Uzay
13:27
or the International Space Station.
216
807555
1672
İstasyonuna yolculukla çok benzer.
13:29
BG: In principle. FS: Yes.
217
809251
1259
BG: Prensipte. FS: Evet.
13:30
BG: I want to go back to one of the pictures
218
810534
2077
BG: Slayt gösterisindeki fotoğraflardan
13:32
that was in your slide show,
219
812635
1833
birine geri dönmek istiyorum
13:34
and it's just representative of the other photos --
220
814492
2389
ve bu tek başına diğer fotoğrafları temsil ediyor--
13:36
Weren't those photos amazing? Yeah?
221
816905
2298
Şu fotoğraflar hayret verici değiller mi? Evet?
13:39
Audience: Yeah!
222
819227
1158
Seyirci: Evet!
13:40
(Applause)
223
820409
3736
(Alkış)
13:44
FS: I have to thank the photographers from the team La Venta,
224
824169
3126
FS: La Venta takımındaki fotoğrafçılara teşekkür etmem gerek
13:47
because all of those photos are from the photographers.
225
827319
3773
çünkü tüm bu fotoğraflar onların.
13:51
BG: You bring, actually, photographers with you in the expedition.
226
831116
3702
BG: Aslında keşif gezindeki fotoğrafçıları getirdin.
13:54
They're professionals, they're speleologists and photographers.
227
834842
2967
Onlar profesyönel, mağarabilimci ve fotoğrafçılar.
13:57
But when I look at these pictures, I wonder: there is zero light down there,
228
837833
4900
Ama bu fotoğraflara baktığımda merak ediyorum: orada sıfır ışık mevcut,
14:02
and yet they look incredibly well-exposed.
229
842757
2783
ve buna rağmen akıl almaz derecede belirginler.
14:05
How do you take these pictures?
230
845564
1488
Bu fotoğrafları nasıl çektiler?
14:07
How do your colleagues, the photographers, take these pictures?
231
847076
3051
Fotoğrafçı arkadaşların bu fotoğrafları nasıl çektiler?
14:10
FS: Yeah. They are working in a darkroom, basically,
232
850151
2491
FS: Yeah. Basitçe, karanlık odada çalışıyorlar,
14:12
so you can open the shutter of the camera
233
852666
2119
yani kamera perdesini açıp
14:14
and use the lights to paint the environment.
234
854809
2418
ışığı kullanarak ortamı boyuyorlar.
14:17
BG: So you're basically --
235
857251
1255
BG: Yani basitçe--
14:18
FS: Yes. You can even keep the shutter open for one minute
236
858530
2735
FS: Evet. Perdeyi bir dakikalığına açık tutup
14:21
and then paint the environment.
237
861289
1524
sonra ortamı boyuyabiliriz.
14:22
The final result is what you want to achieve.
238
862837
2704
Son sonuç, elde etmek istediğiniz olur.
14:25
BG: You spray the environment with light and that's what you get.
239
865565
3073
BG: Işıkla ortamı boyuyorsun ve alacağın sonuç bu.
14:28
Maybe we can try this at home someday, I don't know.
240
868662
2442
Bilemiyorum, belki evde bir gün bizde deneyebiliriz.
14:31
(Laughter)
241
871128
1004
(Gülüşmeler)
14:32
BG: Francesco, grazie. FS: Grazie.
242
872156
1591
BG: Francesco, teşekkürler. FS: Teşekkürler.
14:33
(Applause)
243
873771
3228
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7