Say your truths and seek them in others | Elizabeth Lesser

Vertaald door: Elke Lingier Nagekeken door: Peter van de Ven

Like many of us,

Zoals bij zovelen onder ons

I've had several careers in my life,

was mijn loopbaan erg gevarieerd.

and although they've been varied,

Ondanks de variatie

my first job set the foundation for all of them.

heeft mijn eerste job de basis gelegd voor mijn verdere carrière.

I was a home-birth midwife throughout my 20s.

Als twintiger was ik een vroedvrouw aan huis.

Delivering babies taught me valuable and sometimes surprising things,

Bevallingen begeleiden leerde me waardevolle en soms verrassende zaken,

like how to start a car at 2am.

zoals hoe een wagen te starten om 2 uur 's morgens,

when it's 10 degrees below zero.

wanneer het -10 graden is.

(Laughter)

(Gelach)

Or how to revive a father who's fainted at the sight of blood.

Of hoe een vader te laten bijkomen die flauwviel bij het zien van bloed.

(Laughter)

(Gelach)

Or how to cut the umbilical cord just so,

Of hoe de navelstreng zo te knippen

to make a beautiful belly button.

dat je een mooie navel krijgt.

But those aren't the things that stuck with me or guided me

Maar dat zijn niet de zaken die me bijbleven of me richting gaven

when I stopped being a midwife and started other jobs.

toen ik stopte als vroedvrouw en een andere richting uitging.

What stuck with me was this bedrock belief

Wat me bijbleef, was de fundamentele overtuiging

that each one of us comes into this world with a unique worth.

dat elk van ons op de wereld komt met een unieke waarde.

When I looked into the face of a newborn,

Wanneer ik in het gezicht van een pasgeborene keek,

I caught a glimpse of that worthiness,

ving ik daarvan een glimp op,

that sense of unapologetic selfhood,

van dat gevoel van eigenheid,

that unique spark.

die unieke sprankel.

I use the word "soul" to describe that spark,

Ik gebruik het woord 'ziel' om die sprankel te beschrijven,

because it's the only word in English that comes close to naming

omdat dat het enige woord is dat ook maar enigszins kan beschrijven

what each baby brought into the room.

wat elke baby met zich mee bracht.

Every newborn was as singular as a snowflake,

Elke pasgeborene was zo uniek als een sneeuwvlokje,

a matchless mash-up of biology

een onovertroffen mix van biologie,

and ancestry and mystery.

herkomst en mysterie.

And then that baby grows up,

Vervolgens groeit die baby op

and in order to fit into the family,

en om in de familie te passen,

to conform to the culture,

om zich aan te passen aan de cultuur,

to the community, to the gender,

aan de gemeenschap, aan het geslacht,

that little one begins to cover its soul,

begint het kind zijn ziel te bedekken,

layer by layer.

laag voor laag.

We're born this way,

We worden op deze manier geboren,

but --

maar --

(Laughter)

(Gelach)

But as we grow, a lot of things happen to us

Wanneer we opgroeien, gebeuren er veel zaken

that make us ...

die ervoor zorgen dat we...

want to hide our soulful eccentricities and authenticity.

onze eigenaardigheden en authenticiteit willen verbergen.

We've all done this.

We hebben dit allen gedaan.

Everyone in this room is a former baby --

Iedereen in deze ruimte was ooit een baby --

(Laughter)

(Gelach)

with a distinctive birthright.

met uitgesproken rechten.

But as adults, we spend so much of our time uncomfortable in our own skin,

Maar als volwassenen zitten we zo vaak slecht in ons vel,

like we have ADD: authenticity deficit disorder.

alsof we een aandoening hebben waardoor we onze eigenheid niet kunnen behouden.

But not those babies --

In tegenstelling tot die baby's --

not yet.

voor even dan toch.

Their message to me was:

Hun boodschap aan mij was:

uncover your soul

bevrijd je ziel

and look for that soul-spark

en zoek naar die individuele sprankel

in everyone else.

in elk ander mens.

It's still there.

Het is er nog.

And here's what I learned from laboring women.

En dit leerde ik van het assisteren bij bevallingen.

Their message was about staying open,

Hun boodschap was om open te blijven staan,

even when things are painful.

zelfs wanneer het pijnlijk is.

A woman's cervix normally looks like this.

De baarmoederhals ziet er normaal zo uit.

It's a tight little muscle

Het is een strakke kleine spier

at the base of the uterus.

aan de basis van baarmoeder.

And during labor, it has to stretch from this

En tijdens de bevalling moet het rekken van dit

to this.

tot dit.

Ouch!

Au!

If you fight against that pain,

Wanneer je tegen die pijn vecht,

you just create more pain,

creëer je enkel meer pijn

and you block what wants to be born.

en blokkeer je wat geboren wil worden.

I'll never forget the magic that would happen

Ik zal nooit de magie vergeten

van een vrouw die stopte zich tegen de pijn te verzetten

when a woman stopped resisting the pain

and opened.

en zich ervoor openstelde.

It was as if the forces of the universe took notice

Het was alsof de universele krachten het opmerkten

and sent in a wave of help.

en een golf van hulp stuurden.

I never forgot that message,

Ik vergat die boodschap nooit,

and now, when difficult or painful things happen to me

en nu, wanneer ik het moeilijk heb,

of wanneer iets pijnlijk gebeurt in mijn leven of in mijn werk,

in my life or my work,

of course at first I resist them,

dan spartel ik initieel nog tegen,

but then I remember what I learned from the mothers:

maar dan denk ik aan wat ik leerde van de moeders:

stay open.

sta ervoor open.

Stay curious.

Blijf nieuwsgierig.

Ask the pain what it's come to deliver.

Vraag aan de pijn wat het komt brengen.

Something new wants to be born.

Iets nieuws wil geboren worden.

And there was one more big soulful lesson,

Er was nog een grote les

and that one I learned from Albert Einstein.

en die leerde ik van Albert Einstein.

He wasn't at any of the births, but --

Hij was niet bij de geboortes, maar --

(Laughter)

(Gelach)

It was a lesson about time.

Het was een les over 'tijd'.

At the end of his life, Albert Einstein concluded

Op het einde van zijn leven concludeerde Albert Einstein

that our normal, hamster-wheel experience of life

dat onze normale ervaring van het leven, als dat van een hamster in zijn wiel,

is an illusion.

een illusie is.

We run round and round, faster and faster,

We lopen rond en rond, sneller en sneller,

trying to get somewhere.

om ergens te proberen te geraken.

And all the while,

Maar ondertussen

underneath surface time is this whole other dimension

bestaat onder die oppervlakkige tijd een andere dimensie,

where the past and the present and the future merge

waarbij het verleden, het heden en de toekomst samen komen

and become deep time.

en diepe tijd worden.

And there's nowhere to get to.

En daarin hoeven we nergens te geraken.

Albert Einstein called this state, this dimension,

Albert Einstein noemde deze staat, deze dimensie,

"only being."

'enkel zijn'.

And he said when he experienced it,

En hij zei dat wanneer hij het ervoer,

he knew sacred awe.

hij een heilig respect voelde.

When I was delivering babies,

Wanneer ik hielp bij bevallingen

I was forced off the hamster wheel.

moest ik van het hamsterwiel afstappen.

Sometimes I had to sit for days, hours and hours,

Soms moest ik urenlang, dagenlang zitten,

just breathing with the parents;

gewoon ademhalen met de ouders;

just being.

gewoon zijn.

And I got a big dose of sacred awe.

En ik kreeg een grote dosis heilig respect.

So those are the three lessons I took with me from midwifery.

Dus dit zijn de drie lessen die ik meenam uit mijn tijd als vroedvrouw.

One: uncover your soul.

Eén: laat je ziel vrij.

Two: when things get difficult or painful, try to stay open.

Twee: wanneer het leven moeilijk of pijnlijk is, probeer ervoor open te staan.

And three: every now and then, step off your hamster wheel

En drie: stap zo nu en dan af van het hamsterwiel

into deep time.

en stap in de diepe tijd.

Those lessons have served me throughout my life,

Deze lessen zijn gans mijn leven van pas gekomen,

but they really served me recently,

maar recent kwamen ze me echt van pas,

when I took on the most important job of my life thus far.

toen ik de belangrijkste job in mijn leven aannam.

Two years ago, my younger sister came out of remission

Twee jaar geleden kwam mijn jongere zus uit remissie

from a rare blood cancer,

van een zeldzaam type bloedkanker

and the only treatment left for her was a bone marrow transplant.

en de enige behandeling die nog overbleef was een beenmergtransplantatie.

And against the odds, we found a match for her,

En tegen alle verwachtingen in, vonden we een match voor haar.

who turned out to be me.

Dat bleek ik te zijn.

I come from a family of four girls,

Ik kom uit een gezin met vier meisjes

and when my sisters found out that I was my sister's perfect genetic match,

en toen mijn zussen te weten kwamen dat ik de perfecte genetische match was,

their reaction was, "Really? You?"

was hun reactie: "Echt? Jij?"

(Laughter)

(Gelach)

"A perfect match for her?"

"Een perfecte match voor haar?"

Which is pretty typical for siblings.

Wat nogal typisch is voor zussen.

In a sibling society, there's lots of things.

In de relatie tussen zussen zijn er veel gevoelens.

There's love and there's friendship and there's protection.

Er is liefde en er is vriendschap en er is bescherming.

But there's also jealousy

Maar er is ook jaloezie

and competition

en competitie

and rejection and attack.

en afstoting en aanval.

In siblinghood, that's where we start assembling many of those first layers

In de relatie met zussen en broers leggen we de eerste lagen

that cover our soul.

over onze ziel.

When I discovered I was my sister's match,

Toen ik te weten kwam dat ik de match was voor mijn zus,

I went into research mode.

ging ik in onderzoeksmodus.

And I discovered that

En ik ontdekte

the premise of transplants is pretty straightforward.

dat het principe van transplantatie erg helder is.

You destroy all the bone marrow in the cancer patient

Men vernietigt het beenmerg van de kankerpatiënt volledig

with massive doses of chemotherapy,

met enorme dosissen chemotherapie

and then you replace that marrow

en dan vervangt men het beenmerg

with several million healthy marrow cells from a donor.

met miljoenen gezonde beenmergcellen van een donor.

And then you do everything you can

En dan doet men al het mogelijke

to make sure that those new cells engraft in the patient.

om ervoor te zorgen dat deze nieuwe cellen zich vastzetten in de patiënt.

I also learned that bone marrow transplants are fraught with danger.

Ik leerde ook dat beenmergtransplantaties beladen zijn met gevaren.

If my sister made it through the near-lethal chemotherapy,

Als mijn zus de bijna-dodelijke chemotherapie overleefde,

she still would face other challenges.

zou ze nog steeds voor andere uitdagingen komen te staan.

My cells

Mijn cellen

might attack her body.

konden haar lichaam aanvallen.

And her body might reject my cells.

En haar lichaam kon mijn cellen afstoten.

They call this rejection or attack,

Ze noemen dit afstoting of aanval

and both could kill her.

en beide konden haar het leven kosten.

Rejection. Attack.

Afstoting. Aanval.

Those words had a familiar ring

Die woorden deden een belletje rinkelen

in the context of being siblings.

in de relatie tussen zussen.

My sister and I had a long history of love,

Mijn zus en ik hadden een lange geschiedenis van liefde,

but we also had a long history of rejection and attack,

maar we hadden ook een lange geschiedenis van afstoting en aanval,

from minor misunderstandings to bigger betrayals.

van kleine misverstanden tot groter verraad.

We didn't have the kind of the relationship

We hadden niet het soort relatie

where we talked about the deeper stuff;

waarin we over de diepere zaken praatten;

but, like many siblings and like people in all kinds of relationships,

maar, zoals zoveel zussen en broers, en zoals in zoveel types relaties,

we were hesitant to tell our truths,

aarzelden we om elkaar de waarheid te vertellen,

to reveal our wounds,

om onze kwetsuren te laten zien,

to admit our wrongdoings.

om onze vergissingen toe te geven.

But when I learned about the dangers of rejection or attack,

Maar toen ik leerde over de gevaren van afstoting of aanval,

I thought, it's time to change this.

vond ik dat ik hierin verandering moest brengen.

What if we left the bone marrow transplant up to the doctors,

Wat als we de beenmergtransplantatie aan de dokters lieten,

but did something that we later came to call our "soul marrow transplant?"

maar iets deden wat we later onze 'ziels-mergtransplantatie' zouden noemen?

What if we faced any pain we had caused each other,

Wat als we de pijn die we elkaar gedaan hadden onder ogen zagen

and instead of rejection or attack,

en in plaats van af te stoten of aan te vallen,

could we listen?

we zouden luisteren?

Could we forgive?

We zouden vergeven?

Could we merge?

We zouden samensmelten?

Would that teach our cells to do the same?

Zou dat onze cellen leren hetzelfde te doen?

To woo my skeptical sister, I turned to my parents' holy text:

Om mijn sceptische zus ervoor te winnen,

wendde ik me tot de bijbel van mijn ouders:

the New Yorker Magazine.

the New Yorker Magazine.

(Laughter)

(Gelach)

I sent her a cartoon from its pages

Ik stuurde haar hieruit een cartoon

as a way of explaining why we should visit a therapist

om uit te leggen waarom we een therapeut moesten opzoeken,

before having my bone marrow harvested and transplanted into her body.

vooraleer mijn beenmerg afgenomen en in haar lichaam getransplanteerd werd.

Here it is.

Hier is het.

"I have never forgiven him for that thing I made up in my head."

"Ik heb hem nooit vergeven voor datgene wat ik verzonnen had in mijn hoofd."

(Laughter)

(Gelach)

I told my sister

Ik vertelde mijn zus

we had probably been doing the same thing,

dat wij waarschijnlijk hetzelfde gedaan hadden,

carting around made-up stories in our heads that kept us separate.

rondjes draaien om zelf verzonnen verhalen die ons gescheiden hielden.

And I told her that after the transplant,

En ik vertelde haar dat na de transplantatie

all of the blood flowing in her veins

al het bloed in haar aderen

would be my blood,

mijn bloed zou zijn,

made from my marrow cells,

gecreëerd uit mijn beenmergcellen,

and that inside the nucleus of each of those cells

en dat in de kern van al die cellen

is a complete set of my DNA.

een complete set van mijn DNA zou zitten.

"I will be swimming around in you for the rest of your life,"

"Ik zal in jou zwemmen voor de rest van jouw leven,"

I told my slightly horrified sister.

vertelde ik mijn lichtjes geschokte zus.

(Laughter)

(Gelach)

"I think we better clean up our relationship."

"Ik denk dat we onze relatie beter opruimen."

A health crisis makes people do all sorts of risky things,

Gezondheidsproblemen zorgen ervoor dat mensen risico's nemen,

like quitting a job or jumping out of an airplane

zoals ontslag nemen of uit een vliegtuig springen

and, in the case of my sister,

en, in het geval van mijn zus,

saying "yes" to several therapy sessions,

'ja' zeggen op meerdere sessies bij de therapeut,

during which we got down to the marrow.

waarbij we tot op het bot gingen.

We looked at and released years of stories

We keken naar jaren van verhalen en lieten ze los,

and assumptions about each other

net zoals veronderstellingen over elkaar

and blame and shame

en beschuldigingen en schaamte

until all that was left was love.

tot er enkel liefde overbleef.

People have said I was brave to undergo the bone marrow harvest,

Mensen hebben me gezegd dat ik moedig was om beenmerg te laten afnemen,

but I don't think so.

maar dat geloof ik niet.

What felt brave to me

Wat wel als moedig aanvoelde,

was that other kind of harvest and transplant,

was die andere afname of transplantatie,

the soul marrow transplant,

de ziels-mergtransplantatie,

getting emotionally naked with another human being,

emotioneel naakt zijn met een ander individu,

putting aside pride and defensiveness,

een defensieve houding en trots opzij zetten,

lifting the layers

de lagen weghalen

and sharing with each other our vulnerable souls.

en onze kwetsbare zielen delen.

I called on those midwife lessons:

Ik ging terug naar de lessen als vroedvrouw:

uncover your soul.

laat je ziel vrij.

Open to what's scary and painful.

Sta open voor wat beangstigend en pijnlijk is.

Look for the sacred awe.

Zoek naar het heilige respect.

Here I am with my marrow cells after the harvest.

Hier sta ik met mijn beenmergcellen na de afname.

That's they call it -- "harvest,"

In het Engels noemen ze het 'oogst',

like it's some kind of bucolic farm-to-table event --

alsof het een soort landelijke van-boer-tot-tafel gebeurtenis is --

(Laughter)

(Gelach)

Which I can assure you it is not.

Ik kan u verzekeren dat het dat niet is.

And here is my brave, brave sister

En hier is mijn moedige, moedige zus,

receiving my cells.

die mijn cellen ontvangt.

After the transplant, we began to spend more and more time together.

Na de transplantatie begonnen we meer en meer tijd samen te spenderen.

It was as if we were little girls again.

Het was alsof we terug meisjes waren.

The past and the present merged.

Het verleden en het heden kwamen samen.

We entered deep time.

We stapten diepe tijd in.

I left the hamster wheel of work and life

Ik verliet het hamsterwiel van werk en leven

to join my sister

om mijn zus bij te staan

on that lonely island

op dat eenzame eiland

of illness and healing.

van ziekte en genezing.

We spent months together --

We spendeerden maanden samen --

in the isolation unit,

op de isolatie-afdeling,

in the hospital and in her home.

in het ziekenhuis en bij haar thuis.

Our fast-paced society

Onze snelle maatschappij

does not support or even value this kind of work.

ondersteunt noch waardeert dit type werk.

We see it as a disruption of real life and important work.

We zien het als een onderbreking van het echte leven en belangrijk werk.

We worry about the emotional drain and the financial cost --

We maken ons zorgen over de emotionele en financiële kosten --

and, yes, there is a financial cost.

en ja, er waren kosten.

But I was paid

Maar ik werd betaald

in the kind of currency our culture seems to have forgotten all about.

in een munteenheid die onze cultuur precies vergeten is.

I was paid in love.

Ik werd betaald in liefde.

I was paid in soul.

Ik werd betaald in ziel.

I was paid in my sister.

Ik werd betaald in mijn zus.

My sister said the year after transplant was the best year of her life,

Een jaar na de transplantatie zei mijn zus dat dit het beste jaar van haar leven was,

which was surprising.

wat verrassend was.

She suffered so much.

Ze had zoveel geleden.

But she said life never tasted as sweet,

Maar ze zei dat het leven nooit zo zacht aanvoelde

and that because of the soul-baring

en dat dankzij het delen van onze ziel

and the truth-telling we had done with each other,

en het elkaar vertellen van de waarheid,

she became more unapologetically herself

ze meer, zonder excuses, zichzelf kon zijn

with everyone.

bij iedereen.

She said things she'd always needed to say.

Ze zei zaken die ze altijd al had willen zeggen.

She did things she always wanted to do.

Ze deed zaken die ze altijd al had willen doen.

The same happened for me.

Hetzelfde gebeurde met mij.

I became braver about being authentic with the people in my life.

Ik werd moediger om waarachtig te zijn met de mensen in mijn leven.

I said my truths,

Ik vertelde mijn waarheden,

but more important than that, I sought the truth of others.

maar belangrijker dan dat, ik zocht de waarheden van anderen.

It wasn't until the final chapter of this story

Het was pas op het einde van dit laatste hoofdstuk van het verhaal

that I realized just how well midwifery had trained me.

dat ik besefte hoe goed vroedvrouw zijn me geholpen had.

After that best year of my sister's life,

Na dat beste jaar in het leven van mijn zus

the cancer came roaring back,

kwam de kanker terug,

and this time there was nothing more the doctors could do.

en dit keer was er niks wat de dokters nog konden doen.

They gave her just a couple of months to live.

Ze gaven haar enkel nog een paar maanden te leven.

The night before my sister died,

De nacht voor mijn zus stierf,

I sat by her bedside.

zat ik naast haar bed.

She was so small and thin.

Ze was zo klein en mager.

I could see the blood pulsing in her neck.

Ik kon het bloed zien stromen in haar nek.

It was my blood, her blood, our blood.

Het was mijn bloed, haar bloed, ons bloed.

When she died, part of me would die, too.

Wanneer ze stierf, zou een stuk van mij met haar mee sterven.

I tried to make sense of it all,

Ik probeerde het te begrijpen,

how becoming one with each other

hoe het één worden met elkaar

had made us more ourselves,

ons meer onszelf gemaakt had,

our soul selves,

onze ziel-zelf,

and how by facing and opening to the pain of our past,

en hoe we, door het onder ogen zien

en het openstaan voor de pijn uit ons verleden,

we'd finally been delivered to each other,

we elkaar beter begrepen,

and how by stepping out of time,

en hoe we, door uit de tijd te stappen,

we would now be connected forever.

we voor altijd verbonden zouden zijn.

My sister left me with so many things,

Mijn zus liet me zoveel zaken na

and I'm going to leave you now with just one of them.

en ik zal jullie er nu één van meegeven.

You don't have to wait for a life-or-death situation

Je hoeft niet te wachten op een levensbedreigende situatie

to clean up the relationships that matter to you,

om relaties die ertoe doen op te schonen,

to offer the marrow of your soul

om wat 'ziels-merg' te geven

and to seek it in another.

en het te zoeken in een ander.

We can all do this.

We kunnen dit allemaal doen.

We can be like a new kind of first responder,

We kunnen een nieuw type hulpverlener worden,

like the one to take the first courageous step

iemand die de moedige eerste toenadering zoekt

toward the other,

tot de ander,

and to do something or try to do something

en om iets te doen of iets proberen te doen

other than rejection or attack.

wat geen afstoting of aanval is.

We can do this with our siblings

We kunnen dit doen met broers of zussen

and our mates

en onze kameraden

and our friends and our colleagues.

en onze vrienden en collega's.

We can do this with the disconnection

We kunnen dit doen ondanks de vervreemding

and the discord all around us.

en de verdeeldheid rondom ons.

We can do this for the soul of the world.

We kunnen dit doen voor de ziel van de maatschappij.

Thank you.

Bedankt.

(Applause)

(Applaus)