For more wonder, rewild the world | George Monbiot

Vertaald door: Janneke Meijntjes-Lok Nagekeken door: Christel Foncke

When I was a young man, I spent six years

Als jonge man beleefde ik 6 jaar lang

of wild adventure in the tropics

wilde avonturen in de tropen.

working as an investigative journalist

Ik werkte als onderzoeksjournalist

in some of the most bewitching parts of the world.

in de meest betoverende delen van de wereld.

I was as reckless and foolish as only young men can be.

Ik had de roekeloosheid en dwaasheid, die alleen jonge mannen bezitten,

This is why wars get fought.

en die in oorlogen wordt uitgevochten. .

But I also felt more alive than I've ever done since.

Maar ik heb me ook nog nooit zo levendig gevoeld.

And when I came home, I found the scope of my existence

En toen ik thuiskwam, werd het blikveld van mijn bestaan

gradually diminishing

geleidelijk zo klein,

until loading the dishwasher seemed like an interesting challenge.

dat zelfs het uitruimen van de vaatwasser een interessante uitdaging werd.

And I found myself sort of

Ik krabbelde als het ware

scratching at the walls of life,

aan de muren van het leven,

as if I was trying to find a way out

alsof ik probeerde een uitweg te vinden

into a wider space beyond.

naar een grotere, achterliggende ruimte.

I was, I believe, ecologically bored.

Ik denk dat ik me ecologisch verveelde.

Now, we evolved in rather more challenging times than these,

Onze evolutie vond plaats in tijden met meer uitdaging,

in a world of horns and tusks and fangs and claws.

in een wereld van hoorns, slagtanden en klauwen.

And we still possess the fear and the courage

En we hebben nog steeds de angst, moed en agressie

and the aggression required to navigate those times.

om ons door dat soort tijden te leiden.

But in our comfortable, safe, crowded lands,

Maar in onze comfortabele, veilige, overbevolkte landen

we have few opportunities to exercise them

kunnen we daar nauwelijks aan werken,

without harming other people.

zonder schade voor anderen.

And this was the sort of constraint that I found myself

Dat was min of meer de beperking

bumping up against.

waar ik tegenaan liep.

To conquer uncertainty,

Het overwinnen van onzekerheid,

to know what comes next,

weten wat er staat te gebeuren,

that's almost been the dominant aim of industrialized societies,

dat was voor de geïndustrialiseerde samenleving bijna het voornaamste doel.

and having got there, or almost got there,

Nu we daar zijn aangeland, of bijna zijn aangeland,

we have just encountered a new set of unmet needs.

worden we geconfronteerd met nieuwe behoeften.

We've privileged safety over experience

We vinden veiligheid belangrijker dan ervaring

and we've gained a lot in doing so,

en we hebben daar veel mee gewonnen,

but I think we've lost something too.

maar volgens mij verloren we ook iets.

Now, I don't romanticize evolutionary time.

Ik romantiseer de evolutie niet.

I'm already beyond the lifespan of most hunter-gatherers,

Mijn leven is al langer dan dat van de meeste jager-verzamelaars.

and the outcome of a mortal combat between me

Als ik me met een stenen speer in een strijd op leven en dood

myopically stumbling around with a stone-tipped spear

met een razende gigantische oeros zou begeven,

and an enraged giant aurochs

zou het niet moeilijk te voorspellen zijn

isn't very hard to predict.

wie er zou winnen.

Nor was it authenticity that I was looking for.

Noch was ik op zoek naar authenticiteit.

I don't find that a useful or even intelligible concept.

Ik vind dat een onbruikbaar en onbegrijpelijk concept.

I just wanted a richer and rawer life

Ik wilde gewoon een rijker en ruiger leven leiden

than I've been able to lead in Britain, or, indeed,

dan in Groot-Brittannië, of eigenlijk het grootste deel

that we can lead in most parts of the industrialized world.

van de geïndustrialiseerde wereld mogelijk is.

And it was only when I stumbled across an unfamiliar word

Pas toen ik op een onbekend woord stuitte,

that I began to understand what I was looking for.

begon ik te begrijpen waarnaar ik op zoek was.

And as soon as I found that word,

Zodra ik dat woord had gevonden,

I realized that I wanted to devote

realiseerde ik me, dat ik er een groot deel

much of the rest of my life to it.

van de rest van mijn leven aan wilde wijden.

The word is "rewilding,"

Het woord is 'herwilderen'.

and even though rewilding is a young word,

Hoewel herwilderen een nieuw woord is,

it already has several definitions.

heeft het al verschillende definities.

But there are two in particular that fascinate me.

Door 2 daarvan ben ik vooral gefascineerd.

The first one is the mass restoration

De eerste is de massale restauratie

of ecosystems.

van ecosystemen.

One of the most exciting scientific findings

Een van de opwindendste wetenschappelijke ontdekkingen

of the past half century

van de laatste 50 jaar,

has been the discovery of widespread trophic cascades.

was de ontdekking van wijdverspreide trofische cascades.

A trophic cascade is an ecological process

Een trofische cascade is een ecologisch proces,

which starts at the top of the food chain

dat aan de top van de voedselketen begint

and tumbles all the way down to the bottom,

en helemaal doortuimelt tot op de bodem.

and the classic example is what happened

Het klassieke voorbeeld is wat er

in the Yellowstone National Park in the United States

in Yellowstone National Park in de V.S. gebeurde,

when wolves were reintroduced in 1995.

toen er in 1995 opnieuw wolven werden uitgezet.

Now, we all know that wolves kill various species of animals,

Het is bekend dat wolven verschillende diersoorten doden,

but perhaps we're slightly less aware

maar misschien zijn we ons er minder van bewust

that they give life to many others.

dat ze aan vele andere dieren levenskansen geven.

It sounds strange, but just follow me for a while.

Het klinkt vreemd, maar probeer me te volgen.

Before the wolves turned up,

Voordat de wolven verschenen,

they'd been absent for 70 years.

waren ze 70 jaar weggeweest.

The numbers of deer, because there was nothing to hunt them,

Er waren in Yellowstone Park steeds meer herten gekomen,

had built up and built up in the Yellowstone Park,

omdat er niet op gejaagd werd.

and despite efforts by humans to control them,

Ondanks de pogingen ze onder controle te houden,

they'd managed to reduce much of the vegetation there

slaagden ze erin om een groot deel van de vegetatie

to almost nothing, they'd just grazed it away.

te reduceren tot bijna niets. Het werd gewoon weggegraasd.

But as soon as the wolves arrived,

Maar zodra de wolven kwamen,

even though they were few in number,

veroorzaakten ze, ondanks hun geringe aantal, opmerkelijke effecten.

they started to have the most remarkable effects.

veroorzaakten ze, ondanks hun geringe aantal, opmerkelijke effecten.

First, of course, they killed some of the deer,

Er werden natuurlijk een aantal herten gedood,

but that wasn't the major thing.

maar dat was niet het voornaamste.

Much more significantly,

Van veel meer betekenis was,

they radically changed the behavior of the deer.

dat het gedrag van de herten radicaal veranderde.

The deer started avoiding certain parts of the park,

Ze bleven weg uit bepaalde gedeeltes van het park,

the places where they could be trapped most easily,

de plekken waar ze het makkelijkst gepakt konden worden,

particularly the valleys and the gorges,

vooral de valleien en ravijnen.

and immediately those places started to regenerate.

Op die plekken trad direct herstel op.

In some areas, the height of the trees

In sommige gebieden werden de bomen

quintupled in just six years.

in 6 jaar tijd 5 keer zo hoog.

Bare valley sides quickly became forests of aspen

In kale valleien groeiden al snel bossen met espen,

and willow and cottonwood.

wilgen en populieren.

And as soon as that happened,

Zodra dat gebeurde,

the birds started moving in.

begonnen er vogels te nestelen.

The number of songbirds, of migratory birds,

Het aantal zangvogels en trekvogels

started to increase greatly.

begon enorm te groeien.

The number of beavers started to increase,

Het aantal bevers begon toe te nemen,

because beavers like to eat the trees.

want bevers eten graag bomen.

And beavers, like wolves, are ecosystem engineers.

En bevers zijn ecosysteemingenieurs, net als wolven.

They create niches for other species.

Ze creëren holtes voor andere diersoorten.

And the dams they built in the rivers

De dammen die ze in de rivieren aanlegden,

provided habitats for otters and muskrats

boden leefruimte aan otters en muskusratten,

and ducks and fish and reptiles and amphibians.

eenden, vissen, reptielen en amfibieën.

The wolves killed coyotes, and as a result of that,

De wolven doodden coyotes en als gevolg daarvan,

the number of rabbits and mice began to rise,

begon het aantal konijnen en muizen te stijgen.

which meant more hawks, more weasels,

Daardoor kwamen er meer haviken, wezels,

more foxes, more badgers.

vossen en dassen.

Ravens and bald eagles came down to feed

Raven en zeearenden kwamen zich voeden

on the carrion that the wolves had left.

met het aas dat de wolven achterlieten.

Bears fed on it too, and their population began to rise as well,

Beren aten er ook van en hun populatie groeide eveneens,

partly also because there were more berries

gedeeltelijk ook omdat de struiken zich herstelden

growing on the regenerating shrubs,

en meer bessen gaven.

and the bears reinforced the impact of the wolves

De beren versterkten de impact van de wolven

by killing some of the calves of the deer.

door het doden van een aantal hertenkalveren.

But here's where it gets really interesting.

Maar nu wordt het pas echt interessant.

The wolves changed the behavior of the rivers.

De wolven veranderden de loop van de rivieren.

They began to meander less.

Ze vormden minder bochten.

There was less erosion. The channels narrowed.

De erosie nam af. De beddingen werden smaller.

More pools formed, more riffle sections,

Er kwamen meer poelen en snelstromende gedeeltes.

all of which were great for wildlife habitats.

Allemaal geweldig voor de natuurgebieden.

The rivers changed

De rivieren veranderden

in response to the wolves,

als reactie op de wolven.

and the reason was that the regenerating forests

Dat kwam doordat de herstellende bossen

stabilized the banks so that they collapsed less often,

de oevers stabiliseerden, waardoor deze minder vaak instortten.

so that the rivers became more fixed in their course.

Zo kreeg de rivier een vastere loop.

Similarly, by driving the deer out of some places

Tegelijkertijd was er minder bodemerosie,

and the vegetation recovering on the valley sides,

doordat de herten op sommige plaatsen werden verdreven

there was less soil erosion,

en de begroeiing in de valleien zich herstelde.

because the vegetation stabilized that as well.

De vegetatie stabiliseerde ook dat.

So the wolves, small in number,

Dus transformeerde een klein aantal wolven

transformed not just the ecosystem

niet alleen het ecosysteem van

of the Yellowstone National Park, this huge area of land,

het uitgestrekte gebied van Yellowstone National Park,

but also its physical geography.

maar ook haar fysische geografie.

Whales in the southern oceans

De walvissen in de zuidelijke oceanen

have similarly wide-ranging effects.

hebben eveneens uiteenlopende effecten.

One of the many post-rational excuses

Een van de vele valse argumenten

made by the Japanese government for killing whales

van de Japanse regering voor het doden van walvissen was:

is that they said, "Well, the number of fish and krill will rise

'De hoeveelheid vis en krill zal toenemen

and then there'll be more for people to eat."

en daardoor is er meer voedsel voor de mensen.'

Well, it's a stupid excuse, but it sort of

Het is een stompzinnig argument,

kind of makes sense, doesn't it,

maar het klinkt aannemelijk.

because you'd think that whales eat huge amounts

Walvissen eten namelijk enorme hoeveelheden

of fish and krill, so obviously take the whales away,

vis en krill, dus je zou denken dat je zonder walvissen

there'll be more fish and krill.

uiteraard meer vis en krill overhoudt.

But the opposite happened.

Maar het omgekeerde gebeurde.

You take the whales away,

Als je de walvissen weghaalt,

and the number of krill collapses.

vermindert de hoeveelheid krill drastisch.

Why would that possibly have happened?

Wat zou daarvan de oorzaak zijn geweest?

Well, it now turns out that the whales are crucial

Het blijkt dat de walvissen cruciaal zijn

to sustaining that entire ecosystem,

voor het instandhouden van dat hele ecosysteem.

and one of the reasons for this

Een van de redenen daarvoor

is that they often feed at depth

is dat ze vaak op grote diepte hun voedsel zoeken.

and then they come up to the surface and produce

Daarna komen ze naar de oppervlakte

what biologists politely call large fecal plumes,

en produceren wat biologen noemen, grote pluimen van faeces.

huge explosions of poop right across the surface waters,

Enorme explosies van poep, die via het oppervlaktewater,

up in the photic zone, where there's enough light

terechtkomt in de fotische zone, waar genoeg licht is

to allow photosynthesis to take place,

om fotosynthese te veroorzaken.

and those great plumes of fertilizer

Die grote mestpluimen

stimulate the growth of phytoplankton,

stimuleren de groei van fytoplankton,

the plant plankton at the bottom of the food chain,

het plantaardige plankton onderaan de voedselketen,

which stimulate the growth of zooplankton,

dat de groei van het dierlijk plankton stimuleert,

which feed the fish and the krill and all the rest of it.

dat weer dient als voedsel voor vis, krill en de rest.

The other thing that whales do is that,

Walvissen doen nog iets.

as they're plunging up and down through the water column,

Met hun op-en-neer geplons door de waterlagen,

they're kicking the phytoplankton

stuwen ze het fytoplankton terug

back up towards the surface

naar het wateroppervlak,

where it can continue to survive and reproduce.

waar het verder kan leven en zich voortplanten.

And interestingly, well, we know

Het is interessant om te weten

that plant plankton in the oceans

dat plantaardig plankton in de oceanen

absorb carbon from the atmosphere --

koolstof uit de atmosfeer absorbeert.

the more plant plankton there are,

Hoe meer plantaardig plankton,

the more carbon they absorb --

hoe meer koolstofabsorptie.

and eventually they filter down into the abyss

De koolstof wordt in de diepte uitgefilterd

and remove that carbon from the atmospheric system.

en uit het atmosferisch systeem verwijderd.

Well, it seems that when whales were at their historic populations,

Het is aannemelijk dat de oorspronkelijke walvispopulatie

they were probably responsible for sequestering

zorgde voor de verwijdering

some tens of millions of tons of carbon

van enige tientallen miljoenen tonnen koolstof per jaar uit de atmosfeer.

every year from the atmosphere.

van enige tientallen miljoenen tonnen koolstof per jaar uit de atmosfeer.

And when you look at it like that, you think,

Als je er op die manier naar kijkt, denk je:

wait a minute, here are the wolves

wacht even, het zijn de wolven

changing the physical geography of the Yellowstone National Park.

die de fysische geografie van Yellowstone National Park veranderen.

Here are the whales changing

Het zijn de walvissen die de samenstelling van de atmosfeer veranderen.

the composition of the atmosphere.

Het zijn de walvissen die de samenstelling van de atmosfeer veranderen.

You begin to see that possibly,

Je gaat inzien dat de bewijzen

the evidence supporting James Lovelock's Gaia hypothesis,

voor James Lovelock's Gaia hypothese

which conceives of the world as a coherent,

- die de wereld ziet als een coherent, zelfregulerend organisme -

self-regulating organism,

- die de wereld ziet als een coherent, zelfregulerend organisme -

is beginning, at the ecosystem level, to accumulate.

zich op het terrein van het ecosysteem beginnen op te stapelen.

Trophic cascades

Trofische cascades vertellen ons

tell us that the natural world

Trofische cascades vertellen ons

is even more fascinating and complex than we thought it was.

dat de natuur nog fascinerender en complexer is dan we al dachten.

They tell us that when you take away the large animals,

Ze zeggen ons dat als de grote dieren verdwijnen,

you are left with a radically different ecosystem

er een omslag zal plaatsvinden

to one which retains its large animals.

naar een radicaal ander ecosysteem.

And they make, in my view, a powerful case

Volgens mij is dit een zwaarwegend argument

for the reintroduction of missing species.

voor de herintroductie van ontbrekende diersoorten.

Rewilding, to me,

Herwilderen betekent voor mij

means bringing back some of the missing plants and animals.

het terugbrengen van sommige ontbrekende planten en dieren.

It means taking down the fences,

Het betekent het verwijderen van hekken,

it means blocking the drainage ditches,

het dichtgooien van afwateringskanalen,

it means preventing commercial fishing in some large areas of sea,

het voorkomen van commerciële visvangst in sommige grote zeeën,

but otherwise stepping back.

maar voor de rest alles met rust laten.

It has no view as to what a right ecosystem

Er is geen opvatting over hoe een goed ecosysteem

or a right assemblage of species looks like.

of soortensamenstelling eruit moet zien.

It doesn't try to produce a heath or a meadow

Er wordt geen poging gedaan om een heideveld, een weide,

or a rain forest or a kelp garden or a coral reef.

een tropisch regenwoud, zeewierplantage of koraalrif tot stand te brengen.

It lets nature decide,

Het wordt aan de natuur overgelaten

and nature, by and large, is pretty good at deciding.

en de natuur is daar gewoonlijk heel goed in.

Now, I mentioned that there are two definitions

Ik zei al dat er 2 definities van herwilderen zijn,

of rewilding that interest me.

die me bijzonder interesseren.

The other one

De andere is het herwilderen van het menselijk leven.

is the rewilding of human life.

De andere is het herwilderen van het menselijk leven.

And I don't see this as an alternative

Ik zie dit niet als een alternatief voor de beschaving.

to civilization.

Ik zie dit niet als een alternatief voor de beschaving.

I believe we can enjoy the benefits of advanced technology,

Volgens mij kunnen we blijven profiteren

as we're doing now, but at the same time, if we choose,

van geavanceerde technologie, maar tegelijk

have access to a richer and wilder life of adventure

kiezen voor een rijker en avontuurlijker leven.

when we want to because

Er zouden namelijk prachtige, herwilderde leefgebieden zijn.

there would be wonderful, rewilded habitats.

Er zouden namelijk prachtige, herwilderde natuurgebieden zijn.

And the opportunities for this

De mogelijkheden daarvoor

are developing more rapidly than you might think possible.

ontwikkelen zich sneller dan je voor mogelijk zou houden.

There's one estimate which suggests that in the United States,

Volgens een schatting heeft tweederde

two thirds of the land which was once forested and then cleared

van de verdwenen bebossing in de Verenigde Staten zich hersteld,

has become reforested as loggers and farmers have retreated,

sinds het wegtrekken van houthakkers en boeren.

particularly from the eastern half of the country.

Vooral in het oosten van het land.

There's another one which suggests

Een andere schatting gaat ervan uit

that 30 million hectares of land in Europe,

dat 30 miljoen hectare land in Europa

an area the size of Poland,

- een gebied ter grootte van Polen -

will be vacated by farmers

tussen 2000 en 2030

between 2000 and 2030.

verlaten zal worden door boeren.

Now, faced with opportunities like that,

Geconfronteerd met dit soort kansen,

does it not seem a little unambitious

getuigt het dan niet van gebrek aan ambitie

to be thinking only of bringing back wolves, lynx,

als we alleen denken aan het terugbrengen van

bears, beavers, bison, boar, moose,

wolven, lynxen, beren, bevers, bizons, zwijnen en elanden

and all the other species which are already beginning

en al die andere soorten die zich toch al vrij snel

to move quite rapidly across Europe?

over Europa aan het verspreiden zijn?

Perhaps we should also start thinking

Misschien moeten we ook wel gaan denken

about the return of some of our lost megafauna.

aan de terugkeer van een deel van onze verdwenen megafauna.

What megafauna, you say?

Welke megafauna? zul je zeggen.

Well, every continent had one,

Op ieder continent, behalve Antarctica,

apart from Antarctica.

had je een megafauna.

When Trafalgar Square in London was excavated,

Uit de opgravingen op Trafalgar Square in Londen,

the river gravels there were found

bleek dat in het riviergrind

to be stuffed with the bones of hippopotamus,

beenderen zaten van nijlpaarden,

rhinos, elephants, hyenas, lions.

neushoorns, olifanten, hyena's en leeuwen.

Yes, ladies and gentlemen,

Jazeker, dames en heren,

there were lions in Trafalgar Square

er waren leeuwen op Trafalgar Square,

long before Nelson's Column was built.

lang voordat Nelsons zuil er werd neergezet.

All these species lived here

Al deze diersoorten leefden hier tussen de laatste ijstijden in,

in the last interglacial period,

Al deze diersoorten leefden hier tussen de laatste ijstijden in,

when temperatures were pretty similar to our own.

toen de temperatuur ongeveer hetzelfde was als nu.

It's not climate, largely,

Het klimaat is niet de voornaamste oorzaak

which has got rid of the world's megafaunas.

van het verdwijnen van de megafauna's in de wereld.

It's pressure from the human population

Het komt door de druk die werd veroorzaakt

hunting and destroying their habitats

door de menselijke populatie, met jacht en vernieling van natuurgebieden.

which has done so.

door de menselijke populatie, met jacht en vernieling van natuurgebieden.

And even so, you can still see the shadows

Toch kun je nog steeds de schaduwen van die

of these great beasts in our current ecosystems.

grote beesten zien, in onze huidige ecosystemen.

Why is it that so many deciduous trees

Waarom zijn er zoveel loofbomen die in staat zijn

are able to sprout from whatever point the trunk is broken?

om door te groeien op ieder willekeurig punt waar de stronk is afgebroken?

Why is it that they can withstand the loss

Hoe kunnen ze het verlies van zoveel schors overleven?

of so much of their bark?

Hoe kunnen ze het verlies van zoveel schors overleven?

Why do understory trees,

Waarom zijn de laaggroeiende bomen,

which are subject to lower sheer forces from the wind

die blootstaan aan de kracht van de wind die over de bodem waait

and have to carry less weight

en die minder gewicht hoeven te dragen dan de hoge bomen,

than the big canopy trees,

en die minder gewicht hoeven te dragen dan de hoge bomen,

why are they so much tougher and harder to break

waarom zijn ze zoveel sterker en breken ze minder snel dan de hoge bomen?

than the canopy trees are?

waarom zijn ze zoveel sterker en breken ze minder snel dan de hoge bomen?

Elephants.

Olifanten.

They are elephant-adapted.

Ze hebben zich aangepast aan de olifanten.

In Europe, for example,

In Europa bijvoorbeeld, werden ze

they evolved to resist the straight-tusked elephant,

in hun evolutie resistent tegen de bosolifant,

elephas antiquus, which was a great beast.

elephas antiquus, een reusachtig beest.

It was related to the Asian elephant,

Hij was familie van de Aziatische olifant,

but it was a temperate animal, a temperate forest creature.

maar het was een zachtaardige bosbewoner.

It was a lot bigger than the Asian elephant.

Hij was veel groter dan de Aziatische olifant.

But why is it that some of our common shrubs

Waarom heeft gewoon struikgewas soms

have spines which seem to be over-engineered

een dermate ingewikkelde takkenstructuur

to resist browsing by deer?

dat herten er niet van kunnen eten?

Perhaps because they evolved

Misschien omdat ze in hun evolutie

to resist browsing by rhinoceros.

resistent werden tegen neushoorns.

Isn't it an amazing thought

Is het geen wonderbaarlijke gedachte,

that every time you wander into a park

dat in het park waar je rondloopt,

or down an avenue or through a leafy street,

of in de laan of de lommerrijke straat,

you can see the shadows of these great beasts?

de schaduw van die grote beesten zichtbaar is?

Paleoecology, the study of past ecosystems,

Paleoecologie, de studie naar vroegere ecosystemen,

crucial to an understanding of our own,

die cruciaal is voor het begrip van ons huidige systeem,

feels like a portal through which you may pass

voelt als een toegangspoort tot een betoverend koninkrijk.

into an enchanted kingdom.

voelt als een toegangspoort tot een betoverd koninkrijk.

And if we really are looking at areas of land

Als we echt kijken naar het beschikbaar maken

of the sort of sizes I've been talking about becoming available,

van gebieden met een grootte waar ik het over had,

why not reintroduce some of our lost megafauna,

waarom herintroduceren we dan niet een deel van onze verdwenen megafauna,

or at least species closely related to those

of tenminste de soorten die nauw verwant zijn

which have become extinct everywhere?

aan degene die overal zijn uitgestorven?

Why shouldn't all of us

Waarom geen Serengeti bij iedereen voor de deur?

have a Serengeti on our doorsteps?

Waarom geen Serengeti bij iedereen voor de deur?

And perhaps this is the most important thing

Misschien is dit wel het belangrijkste

that rewilding offers us,

dat herwildering ons biedt.

the most important thing that's missing from our lives:

Het belangrijkste onderdeel dat ons leven mist:

hope.

hoop.

In motivating people to love and defend the natural world,

Bij het overbrengen van liefde voor de natuur en het verdedigen daarvan,

an ounce of hope is worth a ton of despair.

is een ons hoop meer waard dan een ton wanhoop.

The story rewilding tells us

Het herwilderingsverhaal vertelt ons

is that ecological change need not always proceed

dat ecologische verandering niet altijd

in one direction.

in een bepaalde richting hoeft te gaan.

It offers us the hope

Het geeft ons de hoop

that our silent spring

dat onze stille lente

could be replaced by a raucous summer.

gevolgd kan worden door een rauwe zomer.

Thank you.

Dankjewel.

(Applause)

(Applaus)