For more wonder, rewild the world | George Monbiot

George Monbiot: Để có thêm những điều kì diệu, hãy tái hoang dã thế giới

Translator: Nguyen Thanh Reviewer: Nhu PHAM

When I was a young man, I spent six years

Khi còn là chàng trai trẻ, tôi đã dành 6 năm

of wild adventure in the tropics

để thám hiểm thiên nhiên hoang dã vùng nhiệt đới

working as an investigative journalist

làm việc như một nhà báo điều tra

in some of the most bewitching parts of the world.

tại một số nơi mê ly nhất của thế giới.

I was as reckless and foolish as only young men can be.

Tôi đã liều lĩnh và dại dột đúng như một chàng trai trẻ có thể.

This is why wars get fought.

Đó là lý do những cuộc chiến nổ ra.

But I also felt more alive than I've ever done since.

Nhưng tôi cũng càng cảm thấy được sống nhiều hơn trước đó.

And when I came home, I found the scope of my existence

Và khi trở về nhà, tôi đã thấy mục đích tồn tại của mình

gradually diminishing

từ từ suy giảm

until loading the dishwasher seemed like an interesting challenge.

cho đến khi việc xếp chén bát vào máy rửa chén lại có vẻ như một thử thách thú vị.

And I found myself sort of

Và tôi thấy mình đại loại là

scratching at the walls of life,

đang cào cấu những bức tường cuộc đời,

as if I was trying to find a way out

như thể đang cố tìm đường thoát

into a wider space beyond.

vào một không gian rộng hơn xa hơn nữa.

I was, I believe, ecologically bored.

Tôi đã, tôi tin rằng, thật chán nản về mặt sinh thái.

Now, we evolved in rather more challenging times than these,

Giờ đây, chúng ta đã tiến hóa trong một thời kỳ đầy thách thức hơn nữa

in a world of horns and tusks and fangs and claws.

trong một thế giới của sừng và ngà và răng nanh và móng vuốt.

And we still possess the fear and the courage

Và chúng ta vẫn còn những nỗi sợ hãi và lòng can đảm

and the aggression required to navigate those times.

và sự hùng hổ cần thiết để tồn tại trong những khoảng thời gian đó.

But in our comfortable, safe, crowded lands,

Nhưng trong vùng đất thoải mái, an toàn, đông đúc của mình,

we have few opportunities to exercise them

chúng ta ít có cơ hội để thực thi chúng

without harming other people.

mà không làm hại người khác.

And this was the sort of constraint that I found myself

Và đây là phần nào hạn chế mà tôi thấy bản thân mình

bumping up against.

phải va chạm.

To conquer uncertainty,

Để chinh phục sự không chắc chắn,

to know what comes next,

để biết cái gì sẽ đến tiếp theo,

that's almost been the dominant aim of industrialized societies,

đó là gần như là mục tiêu chủ đạo của xã hội

and having got there, or almost got there,

đã được công nghiệp hóa hoặc gần như là như vậy,

we have just encountered a new set of unmet needs.

chúng ta gặp phải một tập hợp mới các nhu cầu chưa được đáp ứng.

We've privileged safety over experience

Chúng ta đã ưu ái đặt sự an toàn lên trên sự trải nghiệm

and we've gained a lot in doing so,

và chúng ta thu lại được khá nhiều khi làm vậy

but I think we've lost something too.

nhưng tôi nghĩ chúng ta cũng đã bỏ sót nhiều thứ.

Now, I don't romanticize evolutionary time.

Nào, tôi không lãng mạn hóa thời gian tiến hóa.

I'm already beyond the lifespan of most hunter-gatherers,

Tôi đã thực sự quá tuổi săn bắn - hái lượm,

and the outcome of a mortal combat between me

và kết quả của một cuộc chiến sinh tử giữa tôi

myopically stumbling around with a stone-tipped spear

loạng choạng với một ngọn giáo đá

and an enraged giant aurochs

và một con bò rừng khổng lồ đang lồng lộn

isn't very hard to predict.

không phải là khó dự đoán.

Nor was it authenticity that I was looking for.

Và tính xác thực cũng không phải là thứ mà tôi đang tìm kiếm.

I don't find that a useful or even intelligible concept.

Tôi không cho rằng đó là một khái niệm hữu ích hoặc thậm chí dễ hiểu.

I just wanted a richer and rawer life

Tôi chỉ muốn một cuộc sống phong phú và nguyên sơ

than I've been able to lead in Britain, or, indeed,

hơn là cuộc sống mà tôi đã có thể có được tại Anh, hoặc,

that we can lead in most parts of the industrialized world.

cái cuộc sống mà chúng ta có thể sở hữu ở hầu hết các khu vực của thế giới công nghiệp

And it was only when I stumbled across an unfamiliar word

Và chỉ khi tôi tình cờ tìm thấy một từ ngữ xa lạ

that I began to understand what I was looking for.

tôi mới bắt đầu hiểu ra mình đang tìm kiếm cái gì

And as soon as I found that word,

Và ngay sau đó,

I realized that I wanted to devote

tôi nhận ra rằng mình muốn cống hiến

much of the rest of my life to it.

phần lớn khoảng đời còn lại của mình cho nó.

The word is "rewilding,"

Đấy là "rewilding" (tái hoang dã)

and even though rewilding is a young word,

và mặc dù rewilding là một từ mới,

it already has several definitions.

nó cũng đã có được một vài định nghĩa.rồi.

But there are two in particular that fascinate me.

Nhưng có 2 thứ đặc biệt làm tôi bị mê hoặc.

The first one is the mass restoration

Thứ nhất là sự phục hồi hàng loạt

of ecosystems.

của các hệ sinh thái.

One of the most exciting scientific findings

Một trong những phát hiện khoa học thú vị nhất

of the past half century

của nửa thế kỷ trước

has been the discovery of widespread trophic cascades.

đã khám phá ra thác dinh dưỡng phổ biến.

A trophic cascade is an ecological process

Một thác dinh dưỡng là một quá trình sinh thái

which starts at the top of the food chain

bắt đầu ở đầu chuỗi thức ăn

and tumbles all the way down to the bottom,

và giảm mạnh khi càng đi xuống phía dưới cuối chuỗi,

and the classic example is what happened

và một ví dụ cổ điển là những gì đã xảy ra

in the Yellowstone National Park in the United States

trong công viên quốc gia Yellowstone ở Mỹ

when wolves were reintroduced in 1995.

khi những con sói đã được đưa trở lại vào năm 1995.

Now, we all know that wolves kill various species of animals,

Nào, chúng ta đều biết rằng loài sói giết khá nhiều các loài động vật,

but perhaps we're slightly less aware

nhưng có lẽ chúng ta hơi ít biết

that they give life to many others.

rằng chúng cũng cứu sống nhiều loài khác.

It sounds strange, but just follow me for a while.

Nghe có vẻ lạ, nhưng chỉ cần theo dõi tôi một lúc.

Before the wolves turned up,

Trước khi những con sói trỗi dậy,

they'd been absent for 70 years.

chúng đã vắng mặt suốt 70 năm.

The numbers of deer, because there was nothing to hunt them,

Số lượng hươu, nai, vì không có gì để săn chúng,

had built up and built up in the Yellowstone Park,

đã lớn dần lớn dần trong công viên Yellowstone,

and despite efforts by humans to control them,

và mặc dù có những nỗ lực của con người để kiểm soát chúng,

they'd managed to reduce much of the vegetation there

họ đã cố gắng cắt giảm nhiều thảm thực vật ở đó

to almost nothing, they'd just grazed it away.

xuống còn gần như không còn gì, họ chỉ chăn thả chúng.

But as soon as the wolves arrived,

Nhưng ngay sau khi những con sói đến,

even though they were few in number,

mặc dù chúng đã ít về số lượng,

they started to have the most remarkable effects.

chúng bắt đầu có những tác động đáng chú ý hơn hết.

First, of course, they killed some of the deer,

Đầu tiên, dĩ nhiên, chúng ăn thịt vài con nai,

but that wasn't the major thing.

nhưng đấy không phải là điều chính yếu.

Much more significantly,

Còn nhiều cái đáng kể hơn,

they radically changed the behavior of the deer.

chúng hoàn toàn làm thay đổi hành vi của những con nai.

The deer started avoiding certain parts of the park,

Những con nai bắt đầu né tránh một vài khu vực của công viên,

the places where they could be trapped most easily,

những nơi mà chúng có thể bị mắc kẹt dễ dàng nhất,

particularly the valleys and the gorges,

đặc biệt là các thung lũng và các hẻm núi,

and immediately those places started to regenerate.

và ngay lập tức những nơi đó bắt đầu tái sinh.

In some areas, the height of the trees

Trong một số khu vực, chiều cao của cây

quintupled in just six years.

tăng gấp 5 lần chỉ trong 6 năm.

Bare valley sides quickly became forests of aspen

Những sườn trọc của thung lũng nhanh chóng trở thành rừng cây dương lá rung

and willow and cottonwood.

cây liễu và cây dương.

And as soon as that happened,

Ngay sau đó,

the birds started moving in.

chim muông bắt đầu dọn đến.

The number of songbirds, of migratory birds,

Số lượng loài chim biết hót, các loài chim di cư,

started to increase greatly.

bắt đầu tăng đáng kể.

The number of beavers started to increase,

Số lượng hải ly cũng bắt đầu tăng,

because beavers like to eat the trees.

bởi chúng thích ăn cây.

And beavers, like wolves, are ecosystem engineers.

Và hải ly, cũng như sói, chúng là những kỹ sư hệ sinh thái.

They create niches for other species.

Chúng tạo ra những cái hốc cho những loài khác.

And the dams they built in the rivers

Và các cái đập chúng xây trên sông

provided habitats for otters and muskrats

đã cung cấp nơi cư trú cho rái cá và chuột xạ

and ducks and fish and reptiles and amphibians.

vịt, cá, bò sát và lưỡng cư.

The wolves killed coyotes, and as a result of that,

Những con sói giết chó Bắc Mĩ, và như một kết quả tất yếu,

the number of rabbits and mice began to rise,

số lượng thỏ và chuột bắt đầu tăng,

which meant more hawks, more weasels,

có nghĩa là nhiều diều hâu, nhiều chồn hơn,

more foxes, more badgers.

nhiều cáo, nhiều con lửng hơn.

Ravens and bald eagles came down to feed

Quạ và đại bàng xà xuống để kiếm ăn

on the carrion that the wolves had left.

trên những cái xác mà lũ sói bỏ lại.

Bears fed on it too, and their population began to rise as well,

Gấu cũng ăn, và quần thể của chúng cũng bắt đầu tăng lên,

partly also because there were more berries

một phần cũng bởi có nhiều quả rừng

growing on the regenerating shrubs,

mọc lên trên những bụi cây đang tái sinh hơn,

and the bears reinforced the impact of the wolves

và những con gấu củng cố tác động của loài sói

by killing some of the calves of the deer.

bằng cách giết vài con con của lũ nai.

But here's where it gets really interesting.

Nhưng đây mới là thực sự thú vị.

The wolves changed the behavior of the rivers.

Những con sói đã thay đổi trạng thái của những con sông.

They began to meander less.

Chúng bắt đầu ít quanh co hơn.

There was less erosion. The channels narrowed.

Có ít xói mòn. Các con kênh thu hẹp lại.

More pools formed, more riffle sections,

Nhiều hồ hình thành, nhiều phần máng hơn,

all of which were great for wildlife habitats.

tất cả những điều đó thì thật là tuyệt cho môi trường hoang dã.

The rivers changed

Những con sông thay đổi

in response to the wolves,

để thích ứng với lũ sói,

and the reason was that the regenerating forests

và lý do là các khu rừng đang tái sinh

stabilized the banks so that they collapsed less often,

làm ổn định các bên bờ, thế nên chúng ít bị sạt lở hơn,

so that the rivers became more fixed in their course.

bởi vậy những con sông trở nên ổn định hơn trong dòng chảy của chúng.

Similarly, by driving the deer out of some places

Tương tự, bằng cách lái những con nai ra khỏi vài địa điểm

and the vegetation recovering on the valley sides,

và thảm thực vật phục hồi ở hai bên thung lũng,

there was less soil erosion,

có ít đất xói mòn hơn,

because the vegetation stabilized that as well.

bởi thực vật cũng đã được ổn định.

So the wolves, small in number,

nên sói, với một số lượng nhỏ,

transformed not just the ecosystem

đã chuyển đổi không chỉ là hệ sinh thái

of the Yellowstone National Park, this huge area of land,

của Công viên quốc gia Yellowstone, khu vực đất đai rộng lớn này,

but also its physical geography.

mà còn cả địa lý tự nhiên của nó.

Whales in the southern oceans

Cá voi trong vùng biển phương nam

have similarly wide-ranging effects.

có ảnh hưởng trên phạm vi rộng một cách tương tự.

One of the many post-rational excuses

Một trong nhiều lý do nghe có vẻ hợp lý

made by the Japanese government for killing whales

mà chính phủ Nhật Bản dùng để biện hộ việc cho phép đánh bắt cá voi

is that they said, "Well, the number of fish and krill will rise

là họ nói rằng, "Được, số lượng cá và nhuyễn thể sẽ tăng

and then there'll be more for people to eat."

và tiếp là sẽ có thêm nhiều thức ăn cho con người."

Well, it's a stupid excuse, but it sort of

Và, đó là một cái cớ ngớ ngẩn, nhưng nó phần nào

kind of makes sense, doesn't it,

có ý nghĩa, phải không,

because you'd think that whales eat huge amounts

bởi vì bạn hay nghĩ rằng cá voi ăn một lượng khổng lồ

of fish and krill, so obviously take the whales away,

cá và nhuyễn thể, bởi vậy rõ ràng việc mang cá voi đi khỏi,

there'll be more fish and krill.

thì sẽ có nhiều cá và nhuyễn thể hơn.

But the opposite happened.

Nhưng điều ngược lại đã xảy ra.

You take the whales away,

Bạn mang cá voi đi,

and the number of krill collapses.

và số lượng nhuyễn thể tụt giảm.

Why would that possibly have happened?

Tại sao lại như vậy?

Well, it now turns out that the whales are crucial

Hóa ra cá voi rất quan trọng

to sustaining that entire ecosystem,

trong việc duy trì toàn bộ hệ sinh thái đó,

and one of the reasons for this

và một trong những lý do

is that they often feed at depth

là chúng thương xuyên kiếm ăn ở dưới sâu

and then they come up to the surface and produce

và rồi chúng bơi lên bề mặt và sản xuất ra

what biologists politely call large fecal plumes,

cái thứ mà các nhà sinh vật học lịch sự gọi là luồng chất thải lớn,

huge explosions of poop right across the surface waters,

vụ nổ rất lớn của phân ngay trên bề mặt nước,

up in the photic zone, where there's enough light

trong vùng sáng, nơi có đủ ánh sáng

to allow photosynthesis to take place,

cho phép quá trình quang hợp diễn ra,

and those great plumes of fertilizer

và những luồng lớn phân bón đó

stimulate the growth of phytoplankton,

kích thích sự phát triển của thực vật phù du,

the plant plankton at the bottom of the food chain,

các thực vật phù du vốn nằm ở dưới cùng chuỗi thức ăn,

which stimulate the growth of zooplankton,

kích thích sự phát triển của động vật phù du,

which feed the fish and the krill and all the rest of it.

vốn là thức ăn cho cá và các loài nhuyễn thể.

The other thing that whales do is that,

Một điều nữa mà cá voi làm đó là,

as they're plunging up and down through the water column,

khi chúng phụt những cột nước lên xuống

they're kicking the phytoplankton

chúng đá những sinh vật phù du

back up towards the surface

trở về với bề mặt

where it can continue to survive and reproduce.

nơi chúng tiếp tuc tồn tại và tái sản xuất,

And interestingly, well, we know

Và thật thú vị, chúng ta biết

that plant plankton in the oceans

rằng các sinh thực vật phù du trong đại dương

absorb carbon from the atmosphere --

hấp thu cacbon từ khí quyển --

the more plant plankton there are,

càng nhiều thực vật phù du,

the more carbon they absorb --

càng nhiều cacbon được hấp thụ --

and eventually they filter down into the abyss

và cuối cùng chúng lọc xuống vực thẳm

and remove that carbon from the atmospheric system.

và loại bỏ cacbon khỏi hệ khí quyển.

Well, it seems that when whales were at their historic populations,

Vâng, dường như khi cá voi còn giữ được quần thể lịch sử của chúng,

they were probably responsible for sequestering

chúng chịu trách nhiệm cho sự tách riêng

some tens of millions of tons of carbon

vài chục triệu tấn cacbon

every year from the atmosphere.

hằng năm từ khí quyển.

And when you look at it like that, you think,

và khi bạn nhìn vào thứ như vậy, bạn nghĩ,

wait a minute, here are the wolves

đợi chút, đây là những con sói

changing the physical geography of the Yellowstone National Park.

đã làm thay đổi địa lý tự nhiên của công viên quốc gia Yellowstone.

Here are the whales changing

Đây là những con cá voi đã làm thay đổi

the composition of the atmosphere.

cấu tạo của khí quyển.

You begin to see that possibly,

Bạn bắt đầu nhận ra rằng có thể,

the evidence supporting James Lovelock's Gaia hypothesis,

bằng chứng ủng hộ giả thuyết Gaia của James Lovelock,

which conceives of the world as a coherent,

, quan niệm thế giới như một hệ cơ thể

self-regulating organism,

tự điều tiết một cách chặt chẽ,

is beginning, at the ecosystem level, to accumulate.

là khởi đầu, ở cấp độ hệ sinh thái, để tích lũy.

Trophic cascades

Thác dinh dưỡng

tell us that the natural world

nói cho chúng ra rằng thế giới tự nhiên

is even more fascinating and complex than we thought it was.

thậm chí còn hấp dẫn và phức tạp hơn chúng ta nghĩ.

They tell us that when you take away the large animals,

Chúng nói với chúng ta rằng khi bạn đem đi các loài động vật lớn,

you are left with a radically different ecosystem

bạn để lại một hệ sinh thái hoàn toàn khác

to one which retains its large animals.

với khi còn giữ được những động vật lớn kia.

And they make, in my view, a powerful case

Và chúng, theo quan điểm của tôi, đã tạo một trường hợp mạnh mẽ

for the reintroduction of missing species.

cho sự tái thả các loài bị mất tích.

Rewilding, to me,

Rewilding, theo tôi,

means bringing back some of the missing plants and animals.

nghĩa là mang trở lại các động vật và thực vật đã mất.

It means taking down the fences,

Có nghĩa là tháo bỏ hàng rào,

it means blocking the drainage ditches,

có nghĩa là chặn các rãnh thoát nước,

it means preventing commercial fishing in some large areas of sea,

có nghĩa là ngăn chặn thương mại hải sản trong những vùng biển rộng lớn,

but otherwise stepping back.

nhưng mặt khác phải lùi lại.

It has no view as to what a right ecosystem

Không thể xác định một hệ sinh thái đúng là như thế nào

or a right assemblage of species looks like.

hay tập hợp đúng các loài là như thế nào.

It doesn't try to produce a heath or a meadow

Đó cũng không phải ;à cố gắng tạo ra sức khỏe hay đồng cỏ

or a rain forest or a kelp garden or a coral reef.

một cơn mưa rừng hay một khu vườn rong biển hoặc rặng san hô.

It lets nature decide,

Hãy để tự nhiên quyết định.

and nature, by and large, is pretty good at deciding.

và tự nhiên, rộng lớn, lại khá giỏi trong việc đưa ra quyết định.

Now, I mentioned that there are two definitions

Bây giờ, như tôi đã đề cập rằng có hai định nghĩa

of rewilding that interest me.

của "tái hoang dã" làm tôi hứng thú.

The other one

Cái còn lại

is the rewilding of human life.

là sự tái hoang dã cuộc sống của con người.

And I don't see this as an alternative

Và tôi không xem điều đó như một sự thay thế

to civilization.

của nền văn minh.

I believe we can enjoy the benefits of advanced technology,

Tôi tin rằng chúng ta có thể tận hưởng lợi ích của công nghệ tiên tiến,

as we're doing now, but at the same time, if we choose,

như chúng ta vẫn đang làm đây, nhưng cùng lúc, nếu chúng ta lựa chọn,

have access to a richer and wilder life of adventure

thì sẽ được tiếp cận với một cuộc sống phong phú và hoang dã hơn

when we want to because

bởi

there would be wonderful, rewilded habitats.

đó sẽ là những môi trường sống tái hoang dã tuyệt vời.

And the opportunities for this

Và cơ hội cho việc này

are developing more rapidly than you might think possible.

đang phát triển nhanh chóng hơn bạn nghĩ.

There's one estimate which suggests that in the United States,

Có một ước tính cho thấy rằng ở Hoa Kì,

two thirds of the land which was once forested and then cleared

hai phần ba diện tích từng có rừng sau đó bị đốn sạch

has become reforested as loggers and farmers have retreated,

đã được phủ xanh trở lại khi mà những kẻ khai thác gỗ và nông dân rút lui,

particularly from the eastern half of the country.

đặc biệt từ nửa phía đông của đất nước.

There's another one which suggests

Một ví dụ khác thì cho thấy

that 30 million hectares of land in Europe,

30 triệu ha đất ở châu Âu,

an area the size of Poland,

với diện tích tương đương diện tích của Ba Lan,

will be vacated by farmers

sẽ bị nông dân bỏ trống

between 2000 and 2030.

vào khoảng năm 2000 đến 2030.

Now, faced with opportunities like that,

Bây giờ, đối mặt với những cơ hội như vậy,

does it not seem a little unambitious

liệu nó nghe có vẻ hơi không được tham vọng không

to be thinking only of bringing back wolves, lynx,

khi nghĩ rằng chỉ cần mang trở lại sói, mèo rừng,

bears, beavers, bison, boar, moose,

gấu, hải ly, bò rừng, heo rừng, nai sừng tấm,

and all the other species which are already beginning

và tất cả những loài khác đang thực sự bắt đầu

to move quite rapidly across Europe?

di chuyển khá nhanh trên khắp châu Âu?

Perhaps we should also start thinking

Có lẽ chúng ta cũng nên bắt đầu suy nghĩ

about the return of some of our lost megafauna.

về sự trở lại của hệ động vật lớn đã biến mất.

What megafauna, you say?

Hệ động vật lớn là gì?

Well, every continent had one,

Vâng, mỗi lục địa đã từng có một hệ như thế,

apart from Antarctica.

trừ châu Nam Cực.

When Trafalgar Square in London was excavated,

Khi Quảng trường Trafalgar ở London được khai quật,

the river gravels there were found

những tảng đá đáy sông được tìm thấy

to be stuffed with the bones of hippopotamus,

với đầy xương của hà mã,

rhinos, elephants, hyenas, lions.

tê giác, voi, linh cẩu, sư tử.

Yes, ladies and gentlemen,

Vâng, thưa quý ông quý bà,

there were lions in Trafalgar Square

đã từng có sư tử tại Quảng trường Trafalgar

long before Nelson's Column was built.

từ lâu trước khi Cột Nelson được xây dựng.

All these species lived here

Tất cả những loài đã sống ở đây

in the last interglacial period,

trong thời kì trung gian giữa các kỷ băng hà,

when temperatures were pretty similar to our own.

khi nhiệt độ là khá tương tự như của chúng ta.

It's not climate, largely,

không phải là khí hậu, phần lớn,

which has got rid of the world's megafaunas.

đã tống khứ hệ động vật lớn của thế giới.

It's pressure from the human population

Đó là áp lực của dân số loài người

hunting and destroying their habitats

săn bắn và phá hủy môi trường sinh sống của chúng

which has done so.

đã làm điều đó.

And even so, you can still see the shadows

Vàmặc dù là như vậy, bạn vẫn còn có thể nhìn thấy bóng dáng

of these great beasts in our current ecosystems.

của những con thú lớn này trong hệ sinh thái hiện tại của chúng ta.

Why is it that so many deciduous trees

Tại sao có quá nhiều cây rụng lá

are able to sprout from whatever point the trunk is broken?

có thể nảy mầm từ bất cứ điểm nào của thân cây bị gãy?

Why is it that they can withstand the loss

Tại sao chúng có thể chịu đựng được sự mất mát

of so much of their bark?

của quá nhiều vỏ cây?

Why do understory trees,

Tại sao trong khi tầng dưới tán của cây

which are subject to lower sheer forces from the wind

vốn phải chịu tầng lực gió thấp hơn

and have to carry less weight

và mang ít trọng lượng

than the big canopy trees,

hơn là những tầng vòm,

why are they so much tougher and harder to break

thì lại cứng rắn và khó bị phá vỡ

than the canopy trees are?

hơn?

Elephants.

Voi.

They are elephant-adapted.

Chúng được cấu tạo để thích nghi với loài voi.

In Europe, for example,

Ở châu Âu, ví dụ,

they evolved to resist the straight-tusked elephant,

chúng phát triển để chống lại voi ngà thẳng,

elephas antiquus, which was a great beast.

loài elephas antiquus, đó là loài thú tuyệt vời.

It was related to the Asian elephant,

Nó có họ hàng với voi châu Á,

but it was a temperate animal, a temperate forest creature.

nhưng nó từng là một loài động vật ôn đới, một tạo vật rừng ôn đới.

It was a lot bigger than the Asian elephant.

Nó lớn hơn voi châu Á rất nhiều.

But why is it that some of our common shrubs

Nhưng tại sao một số bụi cây thông thường

have spines which seem to be over-engineered

lại có gai, mà dường như là được trang bị quá mức

to resist browsing by deer?

chỉ để chống lại sự sục sạo của lũ hươu nai?

Perhaps because they evolved

Có lẽ bởi vì chúng đã phát triển

to resist browsing by rhinoceros.

để chống lại sự sục sạo của tê giác.

Isn't it an amazing thought

Liệu đó có phải là một ý nghĩ tuyệt vời không

that every time you wander into a park

khi mỗi lần lang thang vào một công viên

or down an avenue or through a leafy street,

hoặc thả bộ xuống một con đường hoặc xuyên qua một con phố toàn lá,

you can see the shadows of these great beasts?

bạn có thể nhìn thấy bóng dáng của những con thú vĩ đại này?

Paleoecology, the study of past ecosystems,

Cổ sinh thái học, nghiên cứu về các hệ sinh thái trong quá khứ,

crucial to an understanding of our own,

quan trọng đối với sự hiểu biết của chúng ta,

feels like a portal through which you may pass

như là một cổng thông mà qua đó bạn có thể đi

into an enchanted kingdom.

đến một vương quốc thần tiên.

And if we really are looking at areas of land

Và nếu chúng ta thực sự đang tìm kiếm tại các khu vực đất đai

of the sort of sizes I've been talking about becoming available,

với đủ loại kích cỡ mà tôi đã đề cập đến,

why not reintroduce some of our lost megafauna,

tại sao không tái lập một số hệ động vật đã bị mất ,

or at least species closely related to those

hoặc ít nhất là loài có liên quan chặt chẽ với điều ấy

which have become extinct everywhere?

vốn đã bị tuyệt chủng ở khắp nơi?

Why shouldn't all of us

Tại sao không phải là tất cả chúng ta

have a Serengeti on our doorsteps?

đều có một Serengeti trên ngưỡng cửa của mình?

And perhaps this is the most important thing

Và có lẽ đây là thứ quan trọng nhất

that rewilding offers us,

rằng: tái hoang dã" cho chúng ta,

the most important thing that's missing from our lives:

thứ quan trọng nhất mà cuộc sống của chúng ta đang thiếu thốn:

hope.

hi vọng.

In motivating people to love and defend the natural world,

Trong việc thúc đẩy mọi người yêu thương và bảo vệ thế giới tự nhiên,

an ounce of hope is worth a ton of despair.

một ounce hy vọng giá trị hơn một tấn tuyệt vọng.

The story rewilding tells us

Câu chuyện tái hoang dã nói với chúng ta rằng

is that ecological change need not always proceed

sự thay đổi sinh thái không cần phải luôn luôn tiến hành

in one direction.

theo một hướng.

It offers us the hope

Nó cho chúng ta hi vọng

that our silent spring

rằng mùa xuân lặng lẽ của chúng ta

could be replaced by a raucous summer.

có thể được thay thế bằng một mùa hè khò khè.

Thank you.

Cám ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)