Why language is humanity's greatest invention | David Peterson

Vertaald door: Hanna Vandenberghe Nagekeken door: Axel Saffran

Spoons.

Lepels.

Cardboard boxes.

Kartonnen dozen.

Toddler-size electric trains.

Elektrische peutertreinen.

Holiday ornaments.

Feestversieringen.

Bounce houses.

Springkastelen.

Blankets.

Dekens.

Baskets.

Manden.

Carpets.

Tapijten.

Tray tables.

Dienbladtafels.

Smartphones.

Smartphones.

Pianos.

Piano's.

Robes.

Jurken.

Photographs.

Foto's.

What do all of these things have in common,

Wat hebben al deze dingen gemeen

behalve dat het foto's zijn die ik recent maakte

aside from the fact they're photos that I took in the last three months,

en waar ik dus het copyright op heb?

and therefore, own the copyright to?

(Laughter)

(Gelach)

They're all inventions

Het zijn allemaal uitvindingen

that were created with the benefit of language.

die gecreëerd zijn dankzij de taal.

None of these things would have existed without language.

Niets van dit alles had bestaan zonder de taal.

Stel dat je iets zou uitvinden

Imagine creating any one of those things

of een gebouw als dit zou bouwen,

or, like, building an entire building like this,

without being able to use language

zonder taal te kunnen gebruiken

or without benefiting from any knowledge that was got by the use of language.

of zonder gebruik te kunnen maken van de kennis verworven door taalgebruik.

Basically, language is the most important thing

In feite is taal het allerbelangrijkste

in the entire world.

in de hele wereld.

All of our civilization rests upon it.

Onze hele beschaving is erop gebaseerd.

And those who devote their lives to studying it --

En mensen die hun leven wijden aan het bestuderen ervan --

both how language emerged, how human languages differ,

zowel het ontstaan van taal,

als hoe onze talen verschillen van elkaar en van de communicatie tussen dieren --

how they differ from animal communication systems --

are linguists.

zijn taalkundigen.

Formal linguistics is a relatively young field, more or less.

Formele taalkunde is een behoorlijk jong studieveld.

And it's uncovered a lot of really important stuff.

En men heeft al heel wat belangrijke dingen ontdekt,

Like, for example, that human communication systems

bijvoorbeeld, dat menselijke communicatiesystemen cruciaal verschillen

differ crucially from animal communication systems,

van dierlijke communicatiesystemen

that all languages are equally expressive,

dat alle talen even expressief zijn,

even if they do it in different ways.

ook al gebeurt dit op een verschillende manier.

And yet, despite this,

En toch, desondanks,

there are a lot of people who just love to pop off about language

zijn er heel wat mensen die graag over taal praten

like they have an equal understanding of it as a linguist,

alsof ze er evenveel van weten als een taalkundige,

because, of course, they speak a language.

want, uiteraard, spreken ze een taal.

And if you speak a language, that means you have just as much right

En dat geeft je natuurlijk ook het recht

to talk about its function as anybody else.

om over de functies ervan te praten.

Stel dat je met een chirurg praat

Imagine if you were talking to a surgeon,

and you say, "Listen, buddy.

en je zegt: "Luister, vriend,

I've had a heart for, like, 40 years now.

ik heb nu al zo'n 40 jaar een hart.

I think I know a thing or two about aortic valve replacements.

Ik denk dat ik wel wat weet over het vervangen van aortakleppen.

I think my opinion is just as valid as yours."

Mijn mening is even geldig als de jouwe."

And yet, that's exactly what happens.

En toch is dat exact wat er gebeurt.

This is Neil deGrasse Tyson, saying that in the film "Arrival,"

Dit is Neil deGrasse Tyson, die zegt dat hij in de film 'Arrival'

he would have brought a cryptographer --

een cryptograaf zou gebruikt hebben --

somebody who can unscramble a message in a language they already know --

iemand die een bericht kan ontcijferen in een hem of haar bekende taal --

rather than a linguist,

in plaats van een taalkundige,

to communicate with the aliens,

om met de aliens te communiceren.

because what would a linguist --

Want, wat kan een taalkundige, euh --

waarom zou die geschikt zijn om te praten met iemand

why would that be useful in talking to somebody

speaking a language we don't even know?

in een taal die we niet eens kennen?

Though, of course, the "Arrival" film is not off the hook.

Maar dat is geen vrijgeleide voor de film 'Arrival'.

Moet je horen, film, beste vriend:

I mean, come on -- listen, film. Hey, buddy:

there are aliens that come down to our planet in gigantic ships,

er komen aliens naar onze planeet in gigantische ruimteschepen,

and they want to do nothing except for communicate with us,

en ze willen niet anders doen, dan met ons communiceren,

and you hire one linguist?

en jij huurt één taalkundige in?

(Laughter)

(Gelach)

What's the US government on a budget or something?

Moest de Amerikaanse regering besparen of zo?

(Laughter)

(Gelach)

A lot of these things can be chalked up to misunderstandings,

Veel hiervan kan tot misverstanden leiden,

both about what language is and about the formal study of language,

zowel over wat taal is als over de formele studie van taal,

about linguistics.

over taalkunde.

And I think there's something that underlies a lot of these misunderstandings

Ik denk de grondslag van veel van deze misverstanden

that can be summed up by this delightful article in "Forbes,"

samengevat kan worden door dit prachtige artikel in 'Forbes'

about why high school students shouldn't learn foreign languages.

dat gaat over waarom hogeschoolstudenten beter geen vreemde talen kunnen leren.

I'm going to pull out some quotes from this,

Ik haal er wat quotes uit

and I want you to see if you can figure out

en ik wil dat je probeert te ontdekken

what underlies some of these opinions and ideas.

wat aan de grondslag ligt van deze meningen en ideeën.

"Americans rarely read the classics, even in translation."

"Amerikanen lezen zelden klassiekers, zelfs al zijn ze vertaald."

So in other words, why bother learning a foreign language

Dus, anders gezegd: waarom zou je een vreemde taal leren

when they're not even going to read the classic in the original anyway?

als men niet eens de klassieker leest in de originele versie?

Wat heeft dat voor zin?

What's the point?

"Studying foreign languages in school is a waste of time,

"Vreemde talen leren op school is tijdsverspilling,

compared to other things that you could be doing in school."

vergeleken met wat je nog allemaal op school zou kunnen doen."

"Europe has a lot of language groups clustered in a relatively small space."

"Europa heeft heel wat taalgroepen opeengepakt in een relatief klein gebied."

So for Americans, ah, what's the point of learning another language?

Dus, voor Amerikanen: wat is het nut van het leren van een andere taal?

You're not really going to get a lot of bang for your buck out of that.

Je krijgt niet veel waar voor je geld.

This is my favorite,

Mijn favoriet:

"A student in Birmingham would have to travel

"Een student in Birmingham zou 1.600 km moeten reizen

about a thousand miles to get to the Mexican border,

tot aan de Mexicaanse grens,

en zelfs daar kom je met Engels nog een heel eind."

and even then, there would be enough people who speak English to get around."

(Gelach)

In other words, if you can kind of wave your arms around,

Dus: als je je met handen en voeten verstaanbaar kan maken,

and you can get to where you're going,

dan heeft het echt geen zin om een andere taal te leren.

then there's really no point in learning another language anyway.

Aan de grondslag van deze standpunten ligt deze conceptuele metafoor:

What underlies a lot of these attitudes is the conceptual metaphor,

language is a tool.

taal is een instrument.

And there's something that rings very true about this metaphor.

En die metafoor klinkt behoorlijk aannemelijk.

Language is kind of a tool

Taal is een soort instrument:

als je de lokale taal kent, kun je meer bereiken.

in that, if you know the local language, you can do more than if you didn't.

Maar de implicatie is dat taal 'slechts' een instrument is,

But the implication is that language is only a tool,

and this is absolutely false.

en dat is absoluut fout.

If language was a tool, it would honestly be a pretty poor tool.

Als taal een instrument was, zou dat eerlijk gezegd maar armzalig zijn.

And we would have abandoned it long ago for something that was a lot better.

We zouden het al lang ingeruild hebben voor iets veel beters.

Think about just any sentence.

Bijvoorbeeld, denk aan gelijk welke zin.

Here's a sentence that I'm sure I've said in my life: "Yesterday I saw Kyn."

Dit heb ik zeker weleens gezegd: "Gisteren zag ik Kyn."

Ik heb een vriend die zo heet.

I have a friend named Kyn.

Als ik zeg "Gisteren zag ik Kyn"

And when I say this sentence, "Yesterday I saw Kyn,"

do you think it's really the case

denk je dat het echt zo is

that everything in my mind is now implanted in your mind

dat alles waar ik aan denk nu in jouw brein geplant is

via this sentence?

via deze zin?

Hardly, because there's a lot of other stuff going on.

Nauwelijks, want er gebeurt veel meer dan dat.

Like, when I say "yesterday,"

Want bij het woord 'gisteren'

I might think what the weather was like yesterday because I was there.

denk ik misschien aan wat voor weer het daar was.

En dan herinner ik me waarschijnlijk plots ook

And if I'm remembering,

I'll probably remember there was something I forgot to mail, which I did.

dat ik iets vergat te mailen -- en dat is ook echt zo.

Deze grap was gepland, maar ik ben écht iets vergeten te mailen.

This was a preplanned joke, but I really did forget to mail something.

En dus zal ik het maandag moeten doen,

And so that means I'm going to have to do it Monday,

because that's when I'm going to get back home.

want dan pas ga ik terug naar huis.

And of course, when I think of Monday,

En als ik aan maandag denk,

dan denk ik aan 'Manic Monday' van The Bangles, een leuk liedje.

I'll think of "Manic Monday" by the Bangles. It's a good song.

And when I say the word "saw," I think of this phrase:

En als ik het woord 'zag' zeg, denk ik aan de uitdrukking:

"'I see!' said the blind man as he picked up his hammer and saw."

'"Ik zie!", zei de blinde en pakte zijn hamer en za(a)g.'

I always do.

Altijd!

Altijd als ik het woord 'zag' hoor of zeg, denk ik hieraan,

Anytime I hear the word "saw" or say it, I always think of that,

want mijn grootvader zei dit altijd,

because my grandfather always used to say it,

en dus denk ik hierdoor aan hem.

so it makes me think of my grandfather.

En zo komen we terug bij 'Manic Monday', om één of andere reden.

And we're back to "Manic Monday" again, for some reason.

And with Kyn, when I'm saying something like, "Yesterday I saw Kyn,"

En als ik bijvoorbeeld iets zeg als: 'Gisteren zag ik Kyn',

dan denk ik aan de omstandigheden waarbij ik hem zag.

I'll think of the circumstances under which I saw him.

And this happened to be that day. Here he is with my cat.

Dit is op deze dag. Je ziet hem met mijn kat.

En als ik aan Kyn denk,

And of course, if I'm thinking of Kyn,

I'll think he's going to Long Beach State right now,

bedenk ik dat hij nu naar Long Beach State gaat,

en ik herinner me

and I'll remember that my good friend John and my mother

dat zowel mijn goede vriend John als mijn moeder er afstudeerden.

both graduated from Long Beach State,

Mijn nicht Katie volgt er nu les.

my cousin Katie is going to Long Beach State right now.

En het is terug 'Manic Monday'.

And it's "Manic Monday" again.

But this is just a fraction of what's going on in your head

Dit is slechts een fractie van wat er zich in je hoofd afspeelt

at any given time while you are speaking.

wanneer je op enig moment praat.

And all we have to represent the entire mess

En alles wat we hebben om alles te vertegenwoordigen

that is going on in our head, is this.

wat zich in ons hoofd afspeelt, is dit.

I mean, that's all we got.

Dat is alles!

(Laughter)

Is it any wonder that our system is so poor?

Is het dan verwonderlijk dat ons systeem zo arm is?

So imagine, if I can give you an analogy,

Stel je dus voor, als ik de vergelijking maak,

imagine if you wanted to know what is it like to eat a cake,

stel je voor dat je wil weten hoe het is om taart te eten,

if instead of just eating the cake,

als je in plaats van taart te eten,

you instead had to ingest the ingredients of a cake,

je alle ingrediënten van de taart moet eten,

one by one,

een voor een,

along with instructions

samen met instructies

about how these ingredients can be combined to form a cake.

over hoe deze ingrediënten samengevoegd worden om een taart te vormen.

You had to eat the instructions, too.

Die instructies moet je ook eten.

(Laughter)

(Gelach)

If that was how we had to experience cake,

Als dat de manier zou zijn om taart te proeven,

we would never eat cake.

zouden we het nooit eten.

And yet, language is the only way -- the only way --

En toch is taal de enige manier,

that we can figure out what is going on here, in our minds.

waarop we kunnen uitvinden wat hier, in ons brein, gebeurt.

This is our interiority,

Dit is ons innerlijk,

the thing that makes us human,

datgene wat ons menselijk maakt,

the thing that makes us different from other animals,

datgene wat ons doet verschillen van andere dieren

is all inside here somewhere,

is allemaal hier, ergens binnenin,

and all we have to do to represent it is our own languages.

en het enige waarmee we dit kunnen voorstellen, is onze eigen taal.

A language is our best way of showing what's going on in our head.

Taal is de beste manier om te tonen wat er in ons hoofd omgaat.

Imagine if I wanted to ask a big question, like:

Stel dat ik een grote vraag wil stellen, zoals:

'Wat is de aard van ons denken en van onze emotie?'

"What is the nature of human thought and emotion?"

What you'd want to do

Wat je wil doen

is you'd want to examine as many different languages

is zoveel mogelijk verschillende talen bestuderen.

as possible.

One isn't just going to do it.

Met één kom je er niet.

To give you an example,

Om een voorbeeld te geven:

here's a picture I took of little Roman,

dit is een foto die ik trok van kleine Roman,

that I took with a 12-megapixel camera.

gemaakt met een 12-megapixel camera.

Now, here's that same picture with a lot fewer pixels.

Dit is dezelfde foto met veel minder pixels.

Obviously, neither of these pictures is a real cat.

Het is duidelijk dat geen van deze twee foto's, een echte kat is.

But one gives you a lot better sense of what a cat is than the other.

Maar! De ene geeft je een beter idee van wat een kat is, dan de andere.

Language is not merely a tool.

Taal is niet enkel een werktuig.

It is our legacy,

Het is ons erfgoed,

it's our way of conveying what it means to be human.

het is onze manier om te tonen wat het is om een mens te zijn.

And of course, by "our" legacy, I mean all humans everywhere.

En natuurlijk, met 'ons' erfgoed, bedoel ik die van alle mensen.

And losing even one language makes that picture a lot less clear.

En zelfs het verlies van één taal maakt het beeld minder duidelijk.

So as a job for the past 10 years

Voor mijn werk, de laatste 10 jaar,

and also as recreation, just for fun,

maar ook voor het plezier, just for fun,

I create languages.

creëer ik talen.

These are called "conlangs,"

Deze worden 'kunsttalen' genoemd,

short for "constructed languages."

oftewel 'kunstmatige talen'.

Now, presenting these facts back to back,

Wanneer ik deze feiten voorleg

that we're losing languages on our planet

dat we talen verliezen op onze planeet

en dat ik nieuwe talen creëer,

and that I create brand-new languages,

you might think that there's some nonsuperficial connection

zou je kunnen denken dat er een dieper verband is

between these two.

tussen deze twee feiten.

In fact, a lot of people have drawn a line between those dots.

En heel wat mensen hebben deze verbinding gemaakt.

This is a guy who got all bent out of shape

Deze man was hevig overstuur

that there was a conlang in James Cameron's "Avatar."

omdat er een kunsttaal gebruikt werd in James Camerons 'Avatar'.

He says,

Hij zegt:

"But in the three years it took James Cameron

"Maar in de drie jaar die James Cameron nodig had

to get Avatar to the screen, a language died."

om Avatar uit te brengen, stierf er een taal uit."

Probably a lot more than that, actually.

Waarschijnlijk veel meer trouwens.

"Na'vi, alas, won't fill the hole where it used to be ..."

"Na'vi zal dit gat helaas niet kunnen opvullen..."

A truly profound and poignant statement --

Een hele diepgaande en aangrijpende bewering --

if you don't think about it at all.

als je er totaal niet over nadenkt.

(Laughter)

But when I was here at Cal,

Maar toen ik hier was met Cal,

I completed two majors.

voltooide ik twee studies.

One of them was linguistics, but the other one was English.

De ene was taalkunde, maar de andere was Engels.

And of course, the English major, the study of English,

En natuurlijk gaat de opleiding Engels, de studie van het Engels,

is not actually the study of the English language, as we know,

niet over het bestuderen van de Engelse taal,

maar bestudeert het de literatuur.

it's the study of literature.

Literature is just a wonderful thing,

Literatuur is iets wonderbaarlijks,

because basically, literature, more broadly, is kind of like art;

want eigenlijk is het zoals kunst;

it falls under the rubric of art.

het valt ook onder de categorie kunst.

And what we do with literature,

En wat doen we met literatuur?

authors create new, entire beings and histories.

Auteurs creëren nieuwe wezens en geschiedenissen.

And it's interesting to us to see

En het is interessant om te zien

what kind of depth and emotion and just unique spirit

hoeveel diepgang en emoties en unieke geesten

authors can invest into these fictional beings.

auteurs kunnen steken in deze fictieve wezens.

So much so, that, I mean -- take a look at this.

Zoveel zelfs, dat, ik bedoel -- bekijk dit even:

There's an entire series of books

Er zijn hele boekenseries

that are written about fictional characters.

geschreven over fictieve personages.

Like, the entire book is just about one fictional, fake human being.

Zowat het hele boek gaat over slechts een, fictief, fake persoon.

There's an entire book on George F. Babbitt

Er bestaat een boek over George F. Babbit

from Sinclair Lewis's "Babbitt,"

van Sinclair Lewis' 'Babbit',

and I guarantee you, that book is longer than "Babbitt,"

en ik verzeker je dat dat boek langer is dan 'Babbit',

which is a short book.

dat een kort boek boek is.

Does anybody even remember that one?

Herinnert iemand zich dit nog?

It's pretty good, I actually think it's better than "Main Street."

Het is best wel goed. Ik vind het beter dan 'Main Street'.

That's my hot take.

So we've never questioned the fact that literature is interesting.

We hebben nooit in vraag gesteld dat literatuur interessant is.

But despite the fact,

Maar ondanks dat

not even linguists are actually interested in what created languages can tell us

zijn zelfs linguïsten niet geïnteresseerd in wat kunsttaal ons kan leren

about the depth of the human spirit just as an artistic endeavor.

over de diepgang van de menselijke geest als een artistieke inspanning.

I'll give you a nice little example here.

Ik geef je een klein voorbeeld.

There was an article written about me

Er was een artikel over mij geschreven

in the California alumni magazine a while back.

in het magazine voor oud-studenten van Californië.

And when they wrote this article,

En toen ze het artikel schreven,

they wanted to get somebody from the opposing side,

wilden ze iemand van de tegenstanders aan het woord laten,

which, in hindsight, seems like a weird thing to do.

wat een beetje vreemd is.

You're just talking about a person,

Je praat over iemand

en laat een tegenstander aan het woord.

and you want to get somebody from the opposing side of that person.

(Laughter)

(Gelach)

Essentially, this is just a puff piece, but whatever.

In wezen is dit gewoon een lofzang, maar hoe dan ook...

So, they happened to get

Dus, ze sloegen een van de meest briljante taalkundigen aan de haak,

one of the most brilliant linguists of our time,

George Lakoff, who's a linguist here at Berkeley.

George Lakoff, die taalkundige is hier bij Berkeley.

And his work has basically forever changed the fields of linguistics

Zijn werk heeft blijvende invloed gehad

op het terrein van taalkunde en cognitieve wetenschappen.

and cognitive science.

And when asked about my work and about language creation in general,

Toen men hem naar mijn werk vroeg en naar taalcreatie in het algemeen,

he said, "But there's a lot of things to be done in the study of language.

zei hij: "Maar er moet nog heel wat studie verricht worden naar talen.

You should spend the time on something real."

Je spendeert beter tijd in wat bestaat."

Yeah.

Ja...

"Something real." Does this remind you of anything?

'Iets wat bestaat'. Doet dit je aan iets denken?

To use the very framework that he himself invented,

Om hetzelfde framework te gebruiken dat hij zelf uitvond,

let me refer back to this conceptual metaphor:

wil ik graag refereren aan deze conceptuele metafoor:

language is a tool.

taal is een werktuig.

And he appears to be laboring under this conceptual metaphor;

En het lijkt erop dat hij ook werkt volgens deze metafoor;

that is, language is useful when it can be used for communication.

dat taal nuttig is wanneer het gebruikt kan worden voor communicatie.

Language is useless when it can't be used for communication.

Taal is nutteloos als het niet voor communicatie kan gebruikt worden.

It might make you wonder: What do we do with dead languages?

Je vraagt je dan af: wat moeten we dan met dode talen doen?

But anyway.

Maar hoe dan ook.

So, because of this idea,

Door dit hele idee

it might seem like the very height of absurdity

lijkt het het toppunt van absurditeit

to have a Duolingo course on the High Valyrian language

om een Duolingo les te hebben over de Valeriaanse talen

that I created for HBO's "Game of Thrones."

die ik gecreëerd heb voor HBO's 'Game of Thrones'.

You might wonder what, exactly, are 740,000 people learning?

Je kunt je afvragen: "wat leren die 740.000 mensen nu eigenlijk?"

(Laughter)

(Gelach)

Well, let's take a look at it.

Laten we er even naar kijken.

What are they learning?

Wat leert men?

What could they possibly be learning?

Wat kan men leren?

Well, bearing in mind that the other language for this --

Wel, als je bedenkt dat dit bedoeld is voor Engelstaligen...

it's for people that speak English --

English speakers are learning quite a bit.

Engelstaligen leren er heel wat van.

Here's a sentence that they will probably never use for communication

Hier is een zin die ze vermoedelijk nooit communicatief zullen gebruiken

in their entire lives:

zolang ze leven:

"Vala ābre urnes."

'Vala ābre urnes.'

"The man sees the woman."

'De man ziet de vrouw.'

The little middle line is the gloss,

De middelste is de glos,

so it's word for word, that's what it says.

die toont woord voor woord wat er staat.

And they're actually learning some very fascinating things,

Eigenlijk leren ze heel fascinerende dingen,

especially if they're English speakers.

vooral als ze Engelstalig zijn.

Ze leren dat een werkwoord op het einde van een zin kan staan.

They're learning that a verb can come at the very end of a sentence.

In het Engels doe je dat niet als je twee variabelen hebt.

Doesn't really do that in English when you have two arguments.

They're learning that sometimes

Ze leren dat een taal soms geen equivalent heeft voor het woord 'the'.

a language doesn't have an equivalent for the word "the" -- it's totally absent.

Het bestaat gewoon niet.

That's something language can do.

Taal kan zoiets.

Ze leren dat een lange klinker echt langer kan klinken,

They're learning that a long vowel can actually be longer in duration,

as opposed to different in quality,

in plaats van anders uitgesproken worden,

which is what our long vowels do; they're actually the same length.

zoals onze lange klinkers; die duren even lang.

They're learning that there are these little inflections.

Ze leren dat er dat er verbuigingen bestaan.

Hmm? Hmm?

Hmmm? Hmmm? (Gelach)

There are inflections called "cases" on the end of nouns --

Er zijn verbuigingen die 'gevallen' worden genoemd aan het einde van een woord

(Laughter)

that tell you who does what to whom in a sentence.

die zeggen wie wat doet ten op zichte van wie in een zin.

Even if you leave the order of the words the same

Zelfs als je de volgorde van de woorden behoudt

and switch the endings,

en het einde verandert,

it changes who does what to whom.

verandert het wie wat doet tegenover wie.

What they're learning is that languages do things, the same things, differently.

Wat men leert is dat talen dingen doen, dezelfde dingen, maar anders.

And that learning languages can be fun.

En dat talen leren leuk kan zijn.

What they're learning is respect for Language: capital "L" Language.

Ze leren respect te hebben voor Taal: Taal met een hoofdletter.

And given the fact that 88 percent of Americans only speak English at home,

En aangezien 88 procent van de Amerikanen thuis uitsluitend Engels praat,

I don't think that's necessarily a bad thing.

vind ik dit eigenlijk geen slechte zaak.

You know why languages die on our planet?

Weet je waarom talen uitsterven op onze planeet?

It's not because government imposes one language on a smaller group,

Dat komt niet omdat de overheid één taal oplegt aan een kleinere groep,

of omdat een volledige groep sprekers weggeveegd wordt.

or because an entire group of speakers is wiped out.

That certainly has happened in the past, and it's happening now,

Dit is zeker in het verleden gebeurd, en het gebeurt nog steeds,

but it's not the main reason.

maar het is niet de hoofdreden.

The main reason is that a child is born to a family

De hoofdreden is dat een kind geboren wordt in een familie

that speaks a language that is not widely spoken in their community,

die een taal spreekt die niet veel gesproken wordt in hun gemeenschap,

and that child doesn't learn it.

en dat het kind die taal niet leert.

Why?

Waarom?

Because that language is not valued in their community.

Omdat die taal niet gewaardeerd wordt in hun gemeenschap.

Because the language isn't useful.

Omdat die taal niet nuttig is.

Because the child can't go and get a job if they speak that language.

Want het kind kan geen job vinden als het die taal spreekt.

Because if language is just a tool,

Want als taal slechts een werktuig is,

then learning their native language

dan is het leren van hun geboortetaal

is about as useful as learning High Valyrian,

net zo nuttig als het leren van Valyriaanse talen.

so why bother?

Dus waarom moeite doen?

Now ...

Wel...

Maybe language study isn't going to lead to a lot more linguistic fluency.

Misschien leidt taalstudie niet tot een betere taalbeheersing.

But maybe that's not such a big deal.

Maar misschien is dat niet zo erg.

Maybe if more people are studying more languages,

Misschien, als meer mensen meer talen zouden studeren,

it will lead to more linguistic tolerance

zou dit kunnen leiden tot meer taaltolerantie

and less linguistic imperialism.

en minder tot taalimperialisme.

Maybe if we actually respect language for what it is --

Misschien, als we taal zouden respecteren voor wat het is --

literally, the greatest invention in the history of humankind --

letterlijk de grootste uitvinding in de menselijke geschiedenis --

then in the future,

dan zouden we in de toekomst

we can celebrate endangered languages as living languages,

bedreigde talen kunnen koesteren als levende talen,

as opposed to museum pieces.

in plaats van als museumstukken.

(High Valyrian) Kirimvose. Thank you.

(Valyriaans) Kirimvose. Dank je.

(Applause)

(Applaus)