Natasha Tsakos' multimedia theatrical adventure

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

I love theater.

ကျွန်မ ပြဇာတ်ရုံတွေကို နှစ်သက်တယ်။

I love the idea that you can transform, become somebody else

ကိုယ်ဟာ ပြောင်းလဲနိုင်ပြီး အခြားလူ ဖြစ်လာ​ကာ ဘဝကို လုံးဝ

and look at life with a completely new perspective.

အမြင်သစ်တစ်ခုနဲ့ ကြည့်လို့ရတယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးကို ကြိုက်တယ်။

I love the idea that people will sit in one room for a couple of hours and listen.

လူတွေ အခန်းတစ်ခုထဲမှာ နာရီအနည်းငယ် ထိုင်နားထောင်မယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးကိုကြိုက်တယ်

The idea that in that room at that moment,

အဲဒီအချိန် အဲဒီအခန်းထဲမှာ

everyone, regardless of their age, their gender, their race, their color, their religion,

လူတိုင်း၊ အသက်အရွယ်၊ ကျားမ၊ လူမျိုး အသွေးအရောင် ဘာသာမရွေး

comes together.

အတူစုစည်းနေခြင်း ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးပါ။

At that moment, we transcend space and time together.

အဲဒီအခိုက်မှာ နေရာနဲ့ အချိန်ကို အတူတကွ ကျော်လွန်နေကြတာပါ။

Theater awakens our senses and opens the door to our imagination.

ပြဇာတ်ရုံဟာ အာရုံတွေကို နိုးကြားစေပြီး စိတ်ကူးတွေကို တံခါးဖွင့်ပေးတာပါ။

And our ability to imagine is what makes us explorers.

စိတ်ကူးနိုင်စွမ်းက ကျွန်မတို့ကို စူးစမ်းသူတွေဖြစ်စေပါတယ်။

Our ability to imagine makes us inventors and creators and unique.

စိတ်ကူးနိုင်စွမ်းက ကျွန်မတို့ကို တီထွင်သူ၊ ဖန်တီးရှင်တွေနဲ့ ထူးခြားသူတွေဖြစ်စေပါတယ်။

I was commissioned in 2003 to create an original show,

၂၀၀၃ ခုမှာ ကိုယ်ပိုင်ဟန်ပြပွဲ တစ်ခု လုပ်ဖို့ တာဝန်ပေးတာခံရပြီး

and began developing "Upwake."

"Upwake" ကိုဖန်တီးဖို့ စခဲ့ပါတယ်။

"Upwake" tells the story of Zero,

"Upwake" ပြောပြတာက Zero ဆိုတဲ့ ယနေ့ခေတ်

a modern-day business man, going to work with his life in a suitcase,

စီးပွားရေးသမားတစ်ဦး၊ ခရီးဆောင် သေတ္တာ ထဲမှာ သူ့ရဲ့ဘဝခရီးကို စတင်ခဲ့ရာ

stuck between dream and reality and not able to decipher the two.

အိပ်မက်နဲ့ လက်တွေ့ဘဝကြား ညပ်နေကာ ဒီ နှစ်ခု အဓိပ္ပါယ်ဖော်မရနိုင်တဲ့ ဇာတ်လမ်းပါ။

I wanted "Upwake" to have the same audiovisual qualities as a movie would.

"Upwake" ကို ရုပ်ရှင်တစ်ကားအတိုင်း ရုပ်သံ အရည်အသွေး ရှိချင်ခဲ့တယ်။

And I wanted to let my imagination run wild.

ကျွန်မစိတ်ကူးတွေကို အထိန်းအကွပ်မဲ့ လွှတ်ပေးခဲ့တယ်။

So I began drawing the story that was moving in my head.

ဒီတော့ ခေါင်းထဲမှာ လှုပ်ရှားနေတဲ့ ဇာတ်လမ်းကို စဆွဲခဲ့တယ်။

If Antoine de Saint-Exupery, the author of "The Little Prince," were here,

"The Little Prince" စာရေးဆရာ Antoine de Saint-Exupery သာရှိရင်

he would have drawn three holes inside that box

သေတ္ဆာထဲမှာ အပေါက် သုံးပေါက်ဆွဲခဲ့မှာ

and told you your sheep was inside.

ဖြစ်ပြီး သိုးက အထဲမှာလို့ ပြောမလားပဲ။

Because, if you look closely enough, things will begin to appear.

ဘာလို့ဆို အနီးကပ်ပြီး ကြည့်လိုက်ရင် အရာဝတ္ထုတွေက ပေါ်လာမှာလေ။

This is not a box; these are the renderings of my imagination

ဒါက သေတ္ဆာတစ်လုံး မဟုတ်ဘူး၊ ခေါင်းထဲကနေ စာရွက်၊ ပိတ်ကားကနေ

from head to paper to screen to life.

အသက်ဝင်တဲ့အထိ ကျွန်မစိတ်ကူးကို ရုပ်လုံးဖေါ်ထားတာတွေပါ။

In "Upwake" buildings wear suits, Zero tap dances on a giant keyboard,

"Upwake" တိုက်တွေဟာ ဝတ်စုံတွေဝတ်၊ Zero က ခလုတ်ခုံကြီးမှာ စည်းချက်လိုက်က၊

clones himself with a scanner, tames and whips the computer mice,

သူ့ကိုယ်သူ စကင်ဖတ်ပွား၊ ယဉ်ပါးစေပြီး ကွန်ပြူတာ ခလုတ်ကို အမြန်ရရွှေ့လိုက်တယ်။

sails away into dreamscape from a single piece of paper and launches into space.

စာရွက်တစ်ရွက်တည်းကနေ စိတ်ကူးကမ္ဘာထဲ ရွက်လွှင့်ကာ အာကာသသို့ လွှတ်တင်လိုက်တယ်။

I wanted to create environments that moved and morphed like an illusionist.

ပဉ္စလက်ဆရာလို ညင်သာစွာ ပြောင်းလဲ ရွေ့ရှားတဲ့ ဝန်းကျင်တွေ ဖန်တီးချင်ခဲ့တယ်။

Go from one world to another in a second.

ကမ္ဘာတစ်ခုကနေ နောက်တစ်ခုကို စက္ကန့်ပိုင်းအတွင်းလေ။

I wanted to have humor, beauty, simplicity and complexity

ဟာသ၊ အလှ၊ ရိုးရှင်းမှုနဲ့ ရှုပ်ထွေးမှုတွေ ရှိချင်ခဲ့ပြီး

and use metaphors to suggest ideas.

စိတ်ကူးတွေဖော်ဖို့ ဥပစာတွေ သုံးချင်တယ်။

At the beginning of the show, for example, Zero deejays dream and reality.

ဥပမာ ပြပွဲအစမှာ Zero ဟာ အိပ်မက်နဲ့ လက်တွေ့ဘဝကို ရောသမထားတယ်။

Technology is an instrument that allowed me to manifest my visions

နည်းပညာဟာ ကျွန်မရဲ့ စိတ်ကူးအမြင်တွေကို စင်ပေါ်မှာ တိုက်ရိုက် ကြည်လင်ပြတ်သားစွာ

in high definition, live, on stage.

ပြသဖို့ အခွင့်ပေးထားတယ်။

So today, I would like to talk to you about the relationship

ဒါနဲ့ ဒီနေ့မှာ ပြဇာတ်ရုံနဲ့ နည်းပညာ အကြားဆက်စပ်မှုကို

between theater and technology.

ပြောပြချင်ပါတယ်။

Let's start with technology.

နည်းပညာနဲ့ စလိုက်ရအောင်။

(Fuse blowing)

(လျှပ်စစ်မြည်သံ)

All right. Let's start with theater.

ကောင်းပါပြီ၊ ပြဇာတ်ရုံနဲ့ စလိုက်ကြစို့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

(Buzzing)

(တဝီဝီ မြည်သံ)

(Click, click, bang)

(ချက်၊ ချက်၊ ဝုန်း)

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

"Upwake" lasts 52 minutes and 54 seconds.

"Upwake" က ၅၂ မိနစ်နဲ့ ၅၄ စက္ကန့်ကြာပါတယ်။

I project 3D animation on all the four surfaces of the stage

ကျွန်မနဲ့ တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်တဲ့ စင်ရဲ့ မျက်နှာပြင်လေးဘက်ကို 3D ပုံရိပ်တွေကို

which I interact with.

ဆလိုက်ထိုးပါတယ်။

The use of animation and projection was a process of discovery.

လှုပ်ရှားပုံရိပ်နဲ့ ဆလိုက်ထိုးတဟာ ရှာဖွေရေး လုပ်ငန်းစဉ်ပါ။

I didn't use it as a special effect, but as a partner on stage.

ဒါကို အထူးပြုလုပ်ချက်အနေနဲ့ မသုံးပဲ စင်ပေါ်က တွဲဖက်အဖြစ်သုံးတာပါ။

There are no special effects in "Upwake," no artifice.

"Upwake" မှာ အထူးပြုလုပ်ချက်တွေမရှိပါဘူး။ လှည့်စားမှုမရှိပါ။

It's as lavish and intricate as it is simple and minimal.

ဒါဟာ ရိုးစင်းပြီး နည်းကျဉ်းသလောက် ရက်ရောပြီး အနုစိတ်နိုင်ပါတယ်။

Three hundred and forty-four frames, four and a half years and commissions later,

ဘောင်ပေါင်း ၃၄၄ ဘောင်၊ လေးနှစ်ခွဲ တာဝန်ယူပြီးတော့

what started as a one person show became a collaborative work

တစ်ကိုယ်တော် ပြပွဲလို့စခဲ့တာက အတော်ဆုံး အနုပညာရှင် ဆယ့်ကိုးယောက်ရဲ့

of nineteen most talented artists.

ပူးပေါင်းလက်ရာဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

And here are some excerpts.

ဒီမှာကတော့ ဆရာကြီးတွေပေါ့။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

So this is, relatively, a new show that we're now beginning to tour.

ဒါက တော်တော်လေး သစ်တဲ့ ကျွန်မတို့စတင် နယ်လှည့်ပြသတဲ့ ပြပွဲပါ။

And in Austin, Texas,

ဒါနဲ့ Texas က Austin မှာပါ။

I was asked to give small demonstrations in schools during the afternoon.

နေ့လည်ပိုင်း ကျောင်းတွေမှာ သရုပ်ပြပွဲလေးတွေလုပ် ပြဖို့ ပြောတယ်။

When I arrived at one of the schools, I certainly did not expect this:

ကျောင်းတစ်ကျောင်းကိုရောက်တော့ ဒါကို လုံးဝ မျှော်လင့်မထားမိဘူး၊

Six hundred kids, packed in a gymnasium, waiting.

ကလေး ခြောက်ရာ၊ အားကစားရုံထဲမှာ ပြည့်ကျပ်ပြီး စောင့်နေတာလေ။

I was a little nervous performing without animation, costume -- really -- and make-up.

တကယ့်ကို ဖန်တီးထားတဲ့ သရုပ်ပြဝတ်စုံ မပါပဲဆိုတော့ နည်းနည်း ထိတ်သွားတယ်။

But the teachers came to me afterward and told me

ဒါပေမဲ့ ဆရာတွေက နောက်မှလာပြီး ပြောတာက ကလေးတွေ

they hadn't seen the kids that attentive.

ဒီလောက် အာရုံစိုက်တာ မတွေ့ဖူးဘူးတဲ့။

And I think the reason why is that I was able to use their language and their reality

ဒီလိုဖြစ်တဲ့အကြောင်းက ကျွန်မဟာ သူတို့ကို နောက်တစ်ခုဆီ ပို့ပေးဖို့ သူတို့ရဲ့

in order to transport them into another.

ဘာသာစကားနဲ့ လက်တွေ့ဘဝကို လည်း သုံးနိုင်လို့ပါ။

Something happened along the way.

ဒီတစ်ဝိုက်မှာ တစ်ခုခုဖြစ်ခဲ့တယ်။

Zero became a person and not just a character in a play.

Zero ဟာ လူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ပြဇာတ်ထဲက ဇာတ်ကောင်ပဲ မဟုတ်ပါဘူး။

Zero does not speak, is neither man nor woman.

Zero ဟာ စကားမပြောဘူး၊ ယောက်ျားလည်း မဟုတ်၊ မိန်းမလည်း မဟုတ်ဘူး။

Zero is Zero, a little hero of the 21st Century,

Zero ဟာ Zero ပါပဲ၊ ၂၁ရာစုရဲ့ ဇာတ်လိုက်ကျော်လေးဖြစ်ပြီး

and Zero can touch so many more people than I possibly could.

Zero ဟာ ကျွန်မ ထိတွေ့နိုင်တာထက်ပိုတဲ့ လူပေါင်းများစွာကို ထိတွေ့နိုင်တယ်။

It's as much about bringing new disciplines inside this box

ပြဇာတ်ရုံကို ၎င်းရဲ့ သေတ္တာထဲက ထုတ်ယူလိုက်သလို ဒါက ဒီသေတ္ဆာထဲကို

as it is about taking theater out of its box.

စည်းမျဉ်းသစ်တွေ ဆောင်ကြဉ်းလာခြင်းပါ။

As a street performer, I have learned that everybody wants to connect.

လမ်းမှာ ဖျော်ဖြေသူအနေနဲ့ လူတိုင်း အဆက်အသွယ်လုပ်ချင်တာ သိပါတယ်။

And that usually, if you're a bit extraordinary, if you're not exactly of human appearance,

ဖြစ်လေ့ရှိတာက ကိုယ်ဟာ နည်းနည်း ထူးခြားရင်၊ လူသားအသွင် အတိအကျမဟုတ်ရင်

then people will feel inclined to participate and to feel out loud.

လူတွေဟာ ပါဝင်ဆင်နွှဲလေ့၊ အသံကျယ်လေ့ရှိပြီး သူတို့ ကိုယ်တွင်းမှာ

It's as though you made something resonate within them.

ကိုယ်က မြည်ဟိန်းတဲ့ တစ်ခုခုများ လုပ်လိုက်သလိုမျိုးပါ။

It's as though the mystery of the person they're interacting with and connecting

သူတို့ တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်နေတဲ့ လူတစ်ဦးရဲ့ လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှုနဲ့ သူတို့ချည်းသက်သက်

allows them to be themselves just a bit more.

နည်းနည်းပိုဖြစ်ဖို့ ဆက်သွယ်ခွင့်ရသလိုမျိုးပါ။

Because through your mask, they let theirs go.

အကြောင်းက ကိုယ့်မျက်နှာဖုံးကနေ သူတို့ဟာတွေကို လွှတ်ပေးကြလို့ပါ။

Being human is an art form.

လူသားဖြစ်ခြင်းဟာ အနုပညာပုံစံတစ်ရပ်ပါ။

I know theater can improve the quality of people's lives,

ပြဇာတ်ရုံဟာ လူတွေရဲ့ ဘဝအရည်အသွေးကို

and I know theater can heal.

တိုးတက်စေပြီး ကုစားပေးနိုင်တာကို သိပါတယ်။

I've worked as a doctor clown in a hospital for two years.

လူရွှင်တော် ဆရာဝန်အနေနဲ့ ဆေးရုံတွေမှာ နှစ်နှစ်လုပ်ဖူးတယ်။

I have seen sick kids and sad parents and doctors

နာဖျားတဲ့ကလေးတွေ၊ ဝမ်းနည်းနေတဲ့ မိဘတွေနဲ့ ဆရာဝန်တွေကို

be lifted and transported in moments of pure joy.

ပျော်ရွှင်ခြင်းသက်သက် ကာလတွေဆီ မ’တင်၊ ပို့ဆောင်တာ တွေ့ဖူးတယ်

I know theater unites us.

ပြဇာတ်ရုံက ကျွန်မတို့ကို ဖြေပေးတာကို သိတယ်။

Zero wants to engage the generation of today and tomorrow,

Zeros ဒီနေ့နဲ့ မနက်ဖြန်ရဲ့ မျိုးဆက်ကို ဆက်သွယ်ပေးချင်တယ်၊

tell various stories through different mediums.

မီဒီယာအမျိုးမျိုးကန​ဇောတ်လမ်းစုံကို ပြောပြချင်တယ်၊

Comic books. Quantum physics video games.

ကာတွန်းစာအုပ်တွေ၊ ကွမ်တမ်ရူပဗေဒ ဗီဒီယိုဂိမ်းတွေပေါ့။

And Zero wants to go to the moon.

Zero ဟာ လကမ္ဘာဆီ သွားချင်တယ်။

In 2007, Zero launched a green campaign,

၂၀၀၇ ခုမှာ သူ့မိတ်ဆွေ၊ ပရိတ်သတ်တွေကို

suggesting his friends and fans to turn off their electricity

တနင်္ဂနွေတိုင်း ၇နာရီ ၅၃ ကနေ ညနေ ၈ နာရီ ထိ လျှပ်စစ်မီး ပိတ်ဖို့ အကြံပေးတဲ့

every Sunday from 7:53 to 8:00 p.m.

စိမ်းလန်းစိုပြေရေး လှုံ့ဆော်ပွဲ စခဲ့တယ်။

The idea is simple, basic. It's not original,

ဒီစိတ်ကူးက ရိုးပါတယ်၊ အခြေခံကျတယ် ပင်ကိုယ်မဟုတ်ပါဘူး။

but it's important, and it's important to participate.

ဒါပေမဲ့ အရေးကြီးပါတယ်။ ပါဝင်ကြဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

There is a revolution.

တော်လှန် ပြောင်းလဲခြင်းတစ်ခု ရှိပါတယ်။

It's a human and technological revolution.

ဒါက လူသားနဲ့ နည်းပညာ တော်လှန်ရေးပါ။

It's motion and emotion.

ဒါက ကိုယ်လှုပ်ရှားမှု၊ စိတ်လှုပ်ရှားမှုပါ။

It's information.

ဒါက သတင်းအချက်အလက်ပါ။

It's visual. It's musical. It's sensorial.

ဒါက စက္ခုပိုင်း၊ ဂီတပိုင်း၊ အာရုံခံစားမှုပိုင်းပါ။

It's conceptual. It's universal. It's beyond words and numbers.

သဘောထားပိုင်း၊ လူတိုင်းလက်ခံတယ်၊ စာလုံး၊ ကိန်းတွေရဲ့ အလွန်မှာ။

It's happening.

ဒါက ဖြစ်ပျက်နေတယ်။

The natural progression of science and art

သိပ္ပံနဲ့ အနုပညာရဲ့ သဘာဝ အစဉ်အဆက်ပါ၊

finding each other to better touch and define the human experience.

အချင်းချင်း ကောင်းမွန်စွာ ထိစပ်ခြင်းနဲ့ လူသားအတွေ့အကြုံကို အနက်ဖွင့်တာပါ။

There is a revolution in the way that we think,

ကျွန်မတို့ စဉ်းစားပုံ၊ မျှဝေပုံ၊

in the way that we share, and the way that we express our stories,

ကိုယ့်ဇာတ်လမ်းတွေကို ဖော်ပြပုံ၊ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်တွေမှာ

our evolution.

ပြောင်းလဲခြင်းရှိပါတယ်။

This is a time of communication, connection and creative collaboration.

ဒါဟာ ဆက်ဆံရေး၊ဆက်သွယ်ရေးနဲ့ ဆန်းသစ်တဲ့ ပူးပေါင်းရေးရဲ့ ကာလတစ်ခုပါ။

Charlie Chaplin innovated motion pictures

Charlie Chaplin က အရုပ်ရှင်တွေကို ဆန်းသစ်ခဲ့ပြီး

and told stories through music, silence, humor and poetry.

ဂီတ၊ အသံတိတ်၊ ဟာသနဲ့ ကဗျာကနေ ပုံတွေပြောခဲ့တယ်။

He was social, and his character, The Tramp, spoke to millions.

သူက လူအများနဲ့ဆိုင်ကာ သူ့ဇာတ်ကောင် The Tramp က သန်းချီပြီး စကားပြောတယ်။

He gave entertainment, pleasure and relief to so many human beings

သူဟာ လူသားများစွာကို သူတို့ အလိုအပ်ဆုံး အချိန်မှာ ဖျော်ဖြေမှု၊

when they needed it the most.

ကြည်နူးမှုနဲ့ သက်သာမှုပေးခဲ့တယ်။

We are not here to question the possible; we are here to challenge the impossible.

ကျွန်မတို့ ဖြစ်နိုင်တာကိုမေးခွန်းထုတ်ဖို့ မဟုတ် မဖြစ်နိုင်တာကို စိန်ခေါ်ဖို့ပါ။

In the science of today, we become artists.

ဒီနေ့ သိပ္ပံပညာမှာ ကျွန်မတို့ အနုပညာရှင်တွေ ဖြစ်လာတယ်။

In the art of today, we become scientists.

ဒီနေ့ အနုပညာမှာ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ ဖြစ်သွားတာပေါ့။

We design our world. We invent possibilities.

ကမ္ဘာကြီးကို ဒီဇိုင်းဆင်တယ်၊ ဖြစ်နိုင်ခြေကို ဖန်တီးတယ်။

We teach, touch and move.

သင်ကြားတယ်၊ ထိတွေ့တယ်၊ ရွေ့လျားတယ်။

It is now that we can use the diversity of our talents

အခုအချိန်မှာ ပညာသားပါတဲ့၊ အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ ထူးခြားတဲ့ လက်ရာကို

to create intelligent, meaningful and extraordinary work. It's now.

ဖန်တီးဖို့ ကျွန်မတို့ရဲ့ ပင်ကိုယ်စွမ်းရည် မျိုးစုံကို သုံးနိုင်တယ်။ ဒါဟာ အခုပါ။

(Ringing)

(ခေါင်းလောင်းမြည်သံ)

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)