A teen scientist's invention to help wounds heal | Anushka Naiknaware

Translator: Myo Aung Reviewer: Sanda Aung

Ever since I was a young girl, I was always fascinated --

ကျွန်မ အသက်ငယ်တဲ့ ကလေးမလေးအဖြစ် အစဉ်ပဲ ကျွန်မ အံ့အားသင့်မိတာက-

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Oh!

အိုး!

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

OK, I meant younger and more short.

အိုကေ၊ ဒီထက်ငယ်ပြီး ဒီထက်အရပ်ပုခဲ့စဉ်တုန်းကပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

If that's possible to imagine.

အဲဒါကို စိတ်ကူးကြည့်လို့ ရနိုင်ရင်ပေါ့လေ။

But ever since I was a young girl,

အဲဒီလို ငယ်တဲ့ ကလေးမလေး အရွယ်တုန်းကိုက၊

I was always fascinated with how the world worked exactly how it did.

ကမ္ဘာကြီး ဖြစ်ပျက်ပုံကို အစဉ်ပဲ အံ့အားသင့်မိခဲ့တယ်။

So this, very early on,

အဲဒါကြောင့်စောစောစီးစီး အချိန်မှာကို၊

led me to the fields of mathematics and chemistry.

ကျွန်မဟာ သင်္ချာနှင့်ဓာတုဗေဒ နယ်ပယ်ထဲကို ရောက်ရှိသွားပါတယ်။

I would keep going further and further, and as I kept going,

ကျွန်မ အဲဒါကို ဇောက်ချ လေ့လာလာခဲ့တာ၊

I realized that all the fields of science are interconnected.

သိပ္ပံ နယ်ပယ်တွေအားလုံး အပြန်အလှန် ချိတ်ဆက်နေကြတာကို သဘောပေါက်လာတယ်။

And without one, the others have little or no value.

ပြီးတော့ တခုမရှိရင် အခြားတခုဟာ ဘာမှ တန်ဖိုးမရှိနိုင်ပါ။

So, inspired by Marie Curie and my local science museum,

ဒါနဲ့ Marie Curie နဲ့ ကျွန်မတို့ ဒေသခံ သိပ္ပံပြတိုက်ရဲ့ စေ့ဆော်မှုဖြင့်၊

I decided to start asking these questions myself

အဲဒီလို မေးခွန်းတွေကို ကိုယ့်ဘာသာ ကိုယ်မေးရင်းနဲ့

and engage in my own independent research,

ကျွန်မဟာ ကိုယ်ပိုင် သီးခြား သုတေသနတွေကို၊

whether it be out of my garage or my bedroom.

ကိုယ့်ကားဂိုဒေါင်ထဲမှာ ဒါမှမဟုတ် အိပ်ခန်းထဲမှာ ပြုလုပ်လာခဲ့တယ်။

ကျွန်မဟာ ဂျာနယ်ထဲက ဆောင်းပါးတွေကို စဖတ်လာခဲ့တယ်၊

I started reading journal papers,

started doing science competitions,

သိပ္ပံပြိုင်ပွဲတွေထဲမှာ ပါဝင်ခဲ့တယ်၊

started participating in science fairs,

သိပ္ပံကုန်စည်ပြပွဲထဲ ပါဝင်လာခဲ့ပြီး

ကျွန်မ ငမ်းငမ်းတက် လိုချင်ခဲ့တဲ့ အသိပညာတွေကို ရှာဖွေရယူရန်

doing anything I could

to get the knowledge that I so desperately wanted.

ဖြစ်နိုင်တဲ့ အရာတိုင်းကို လိုက်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

So while I was studying anatomy for a competition,

ကျွန်မ ပြိုင်ပွဲအတွက် ခန္ဓာဗေဒကို လေ့လာနေတုန်း

I came across the topic of something called chronic wounds.

နာတာရှည် အနာများဆိုတဲ့ ခေါင်းစီးကို တွေ့မိလိုက်တယ်။

And one thing that stood out to me was a statistic

ကျွန်မကို အံ့အားသင့်စေခဲ့တဲ့ အရာတစ်ခုက အမေရိက ပြည်ထောင်စုမှာ

that said that the number of people in the United States with chronic wounds

နာတာရှည် ဒဏ်ရာရှိကြသူတို့ရဲ့ ဦးရေဟာဖြင့် ရင်သား ကင်ဆာရှိသူတွေ၊

exceeds the number of people with breast cancer,

အူမကြီးကင်ဆာ၊ အဆုတ်ကင်ဆာနှင့် သွေးကင်ဆာ

colon cancer, lung cancer and leukemia, combined.

စုစုပေါင်းထက် ပိုများတယ် ဆိုတဲ့ စာရင်းအင်း အချက်အလက်ပါပဲ။

Hold up.

ခဏရပ်လိုက်ရတယ်။

So what is a chronic wound?

ဒဏ်ရာဆိုတာက ဘာများပါလိမ့်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

And why haven't I heard about a 5K walk for chronic wounds,

နာတာရှည် အနာများအတွက် လူတွေ ထောင်ချီ လမ်းလျှောက်ကြတာကို၊

နာတာရှည် အနာအကြောင်း ယေဘုယျ သဘောမျိုးကိုတောင် ကျွန်မ မကြာခဲ့ဘူးပါကလား။

why haven't I even heard about a chronic wound in general?

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So after I got past those preliminary questions,

ဒါနဲ့ကျွန်မက ရှေ့ပြေးလေ့လာစရာတွေကို ဆန်းစစ်ကြည့်ခဲ့တယ်၊

and one that I will clarify for you,

ဒီနေရာမှာ ကျွန်မ ရှင်းပြပေးသင့်တဲ့ အချက်ရှိပါတယ်၊

a chronic wound is essentially when someone gets a normal wound,

နာတာရှည် ဒဏ်ရာဆိုတာက တစ်ယောက်ယောက် ပုံမှန် ဒဏ်ရာရပြီး၊

except it fails to heal normally

အဲဒီလူနာထံတွင် ရောဂါတစ်ခုခု ရှိနေလို့၊

because the patient has some kind of preexisting condition,

အများအားဖြင့် ဆီးချိုရောဂါကြောင့်၊ အဲဒီအနားကို ပုံမှန်

which in most cases is diabetes.

ကုသမရနိုင်တာကို ဆိုလိုကြောင်း ခင်ဗျားတို့ သိထားရပါမယ်။

So more staggering statistics were to be found

ကျွန်မက ဒီသုတေသနကို ဆက်ပြီး လုပ်ကိုင်လာတာနဲ့

as I kept going on in this research.

ပြီးတုန်လှုပ်ဖွယ်ရာ စာရင်းဇယားတွေကို တွေ့ရတယ်။

In the year 2010 alone,

2010 ခုနှစ် တနှစ်တည်းတွင်းမှာကို၊

50 billion dollars were spent worldwide to treat chronic wounds.

တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ နာတာရှည် ဒဏ်ရာတွေကို ကုသဖို့ ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၅၀ သုံးစွဲခဲ့ရတယ်။

In addition, it's estimated that about two percent of the population

ပြီးတော့ ရှိသမျှလူတွေရဲ့ နှစ်ရာခိုင်နှုန်း တို့ဟာ မိမိတသက်တာတွင် တစိကြိမ်ကြိမ်မှာ

will get a chronic wound at some point in their lifetime.

နာတာရှည် ဒဏ်ရာကို ရရှိကြမယ်လို့လည်း ခန့်မှန်းရပါတယ်။

This was absurd.

အဲဒါ စိတ်ပျက်စရာကြီးပဲ။

အဲဒါနဲ့ ကျွန်မက ဆက်ပြီး လေ့လာလာခဲ့ရာ၊

So as I started doing more research,

ဒဏ်ရာ တစ်ခုကို ပတ်တီးစည်းထားမှု အထဲရှိ စိုစွတ်မှု ပမာဏနဲ့

I found that there was a correlation

between the moisture level inside a wound dressing

အဲဒီ ဒဏ်ရာ ပျောက်ကင်းမှု အဆင့်ဟာ

and the stage of healing that the chronic wound would be at.

အပြန်အလှန် ဆက်ဆံမှု ရှိနေတာကို ကျွန်မ သတိထားမိတယ်။

အဲဒါနဲ့ ဒဏ်ရာ ကိုယ်၌ အတွင်းရှိ စိုစွတ်မှုကို တိုင်းပေးစရာ

So I decided, why don't I design something

to measure the moisture level within the wound

တစ်ခုခုကို လုပ်ပေးခြင်းဖြင့် ဆရာဝန်များ အနေနဲ့

so this can help doctors and patients treat their wounds better.

လူနာတွေရဲ့ ဒဏ်ရာတွေကို ပိုပြီး ထိရောက်စွာ ကုပေးနိုင်စေရန်ပါ။

And essentially, expedite the healing process.

အဲဒီလိုဆိုရင် ဒဏ်ရာ ပျောက်ကင်းမှုဟာ မြန်လာမှာပါ။

So that's exactly what I set out to do.

ကျွန်မ လုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာက အဲဒီလို အတိအကျပါပဲ။

Being a 14-year-old working out of her garage-turned-lab,

ကားဂိုဒေါင်ကို ဓာတ်ခွဲခန်း အဖြစ်သုံး နေတဲ့ အသက် ၁၄ နှစ် ကလေးမလေး ဆိုတော့

I had a lot of constraints.

အခက်အခဲတွေက အများကြီးပါ။

Most being that I wasn't given a grant, I wasn't given a lot of money,

အဆိုးဆုံးက ထောက်ပံ့ကြေး ဒါမှမဟုတ် ငွေကြေး အများအပြား မရနိုင်ခဲ့ဘဲ

and I wasn't given a lot of resources.

သုံးနိုင်တဲ့ အရင်းအမြစ်တွေလည်း နည်းခဲ့တယ်။

In addition, I had a lot of criteria, as well.

အဲဒါတွေအပြင် ကန့်သတ်ချက်တွေလည်း အများကြီး ရှိခဲ့ကြတယ်။

Since this product would be readily interacting with the body,

ဒီထုတ်ကုန်က လူ့ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ တိုက်ရိုက် ထိတွေ့မယ် ဆိုတော့၊

it had to be biocompatible,

ဇီဝသဟဇာတ ဖြစ်ရပါမယ်၊

it also had to be low-cost,

ပြီးတော့ ဈေးချိုရမယ်၊

as I was designing it and paying for it myself.

ကျွန်မ ကိုယ်တိုင်က ဒီဇိုင်းထုတ်ပြီး ပေးဆပ်နေခဲ့ရလို့ပါ။

It also had to be mass-manufacturable,

အဲဒါဟာ များပြားစွာ ထုတ်လုပ်လို့ ရနိုင်ရပါမယ်၊

because I wanted it to be made anywhere, for anyone.

ဘယ်နေရာမှာမဆို၊ ဘယ်သူမဆို ထုတ်လုပ်စေချင်တဲ့ ဆန္ဒကြောင့်ပါ။

Thus, I drafted up a schematic.

အဲဒါနဲ့ ကျွန်မက ပုံကြမ်းကို ရေးဆွဲခဲ့တယ်။

What you see on the left hand-side is the early schematics in my design,

ခင်ဗျားတို့ ဘယ်မှာ မြင်ရတာက ကျွန်မ ဒီဇိုင်း ထုတ်ခဲ့တဲ့ အစောပိုင်း ပုံကြမ်းပါ၊

showing both a bird's-eye view and also one stacking variant.

အားလုံးကို ခြုံပြီး မြင်ရပုံနဲ့ စုစည်း လုပ်ကိုင်မှု မူကြမ်းကို မြင်နိုင်ကြပါတယ်။

A stacking variant means

စုစည်း လုပ်ကိုင်မှု မူကြမ်းက

that the entire product is consisted of different individual parts

ထုတ်ကုန်ထဲတွင် မတူကြတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေ ပါဝင်ကြလျက်

that have to work in unison.

ညီညာစွာ လုပ်ကိုင်ကြရမှာကို ဆိုလိုတယ်။

And what's shown there is one possible arrangement.

ဟောဟိုမှာ ပြထားတာက ဖြစ်နိုင်တဲ့ စီစဉ်ပုံပါ။

So what exactly is this?

အသေးစိတ်ကို ပြောပြပါမယ်။

So I had gone on to testing my sensors

ကျွန်မရဲ့ ကျွန်မရဲ့ အာရုံခံကိရိယာတွေ စမ်းသပ်နေခဲ့ရာ၊

and as all scientists have stumbles along their work,

သိပ္ပံပညာရှင်တွေ အားလုံးလိုပဲ ခလုတ်တိုက် လဲကျခဲ့ရပါတယ်၊

ပြီးတော့ ကျွန်မရဲ့ ပထမဦးဆုံးမျိုးဆက် အာရုံခံကိရိယာတွေထဲ ပြဿနာတချို့ ရှိခဲ့တယ်။

I also had a couple of problems in my first generation of sensors.

First of all, I couldn't figure out

ပထမဦးဆုံး အနေနဲ့ ကျွန်မ ဘယ်လိုလုပ်ရမှန်း မသိခဲ့တာက၊

how to get a nanoparticle ink into a printcheck cartridge

အခန်းထဲရှိ ကော်ဇော အပေါ် မဖိတ်မိစေဘဲ နာနိုအမှုန် မှင်ကို

without spilling it all over my carpet.

ပရင်တာရဲ့ cartridge ထဲကို ဘယ်လို ထည့်ပေးရမလဲ ဆိုတာပါ။

That was problem number one.

အဲဒါက ပြဿနာ နံပါတ်တစ်ပါ။

Problem number two was,

နံပါတ်နှစ် ပြဿနာက၊

I couldn't exactly control the sensitivity of my sensors.

ကျွန်မ အာရုံခံကိရိယာတွေရဲ့ ခံယူနိုင်စွမ်းကို မထိန်းချုပ်နိုင်မှုပါ။

I couldn't scale them up or down,

ကျွန်မဟာ ခံယူနိုင်စွမ်းကို မြှင့်ခြင်း ဒါမှမဟုတ် နှိမ့်ချ မရနိုင်ခဲ့ဘူး၊

I couldn't really do anything of that sort.

ဘယ်လိုမှ မထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ဘူး။

So I wanted something to solve it.

တနည်းနည်းနဲ့ အဖြေရှာချင်ခဲ့တယ်။

Problem one was easily solved by some scouting on eBay and Amazon

ပြဿနာတစ်ကို eBay နဲ့ Amazon မှာ ရှာကြည့်လျက် သုံးရနိုင်မယ့် ဆေးထိုးအပ်ကို

for syringes that I could use.

လွယ်ကူစွာ ရှာနိုင်ခဲ့တယ်။

Problem two, however, required a lot more thought.

ပြဿနာနှစ် အတွက်တော့ အတော်ကလေး ဦးနှောက်ခြောက်ခဲ့ရတယ်။

So this is where this factors in.

အဲဒီအကြောင်းရဲ့ အရေးပါမှုက ဒီလိုပါ။

ဟာကွက်ဖြည့်ရေး မျဉ်းကြောင်းရဲ့ သဘောက

So what a space-filling curve does

is it aims to take up all the area it can within one unit square.

တစ်ယူနစ် ဧရိယာထဲက နေရာအားလုံးကို ’၎င်းက ယူဖို့ ကြိုးပမ်းပါတယ်။

And by writing a computer program, you can have different iterations

ကွန်ပျူတာ ပရိုဂရမ်ကို ရေးပေးလျက် အဲဒီမျဉ်းကောက်ရဲ့ ပုံစံမျိုးစုံကို

of the different curve,

ရယူနိုင်ပြီး

which increasingly get close to one unit square,

တစ်စတုရန်း ယူနစ် အပြည့်နီးပါးကို ဖြည့်ပေးနိုင်ကြပေမဲ့

but never quite reaches there.

ဘယ်တော့မှ အပြည့်ကို မရရှိနိုင်ကြပါ။

အခုတော့ ကျွန်မဟာ အထူနဲ့ ဆိုက်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ပါပြီ၊

So now I could control the thickness, the size,

I could do whatever I want with it, and I could predict my results.

၎င်းကိုသုံးပြီး ကျွန်မ လုပ်ချင်တာ လုပ်နိုင်ပြီး ရလဒ်တွေကို ကြိုပြောနိုင်ပြီ။

So I started constructing my sensors

အဲဒါနဲ့ ကျွန်မဟာ ကျွန်မရဲ့ အာရုံခံကိရိယာတွေကို

and testing them more rigorously,

တီထွင်ရင်း ပိုကြမ်းတမ်းစွာ စမ်းသပ်လာတယ်၊

using money that I had gotten from previous science fair awards.

အရင် သိပ္ပံကုန်စည်ပြပွဲရဲ့ ဆုများရဲ့ ရငွေ​ေတွေကို သုံးရင်း ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့တာပါ။

Lastly, I had to connect this data in order to be read.

နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ဒေတာကို ဖတ်နိုင်ဖို့ ဆက်သွယ်ပေးရန် လိုခဲ့တယ်။

ဒါနဲ့ ကျွန်မ အဲဒါကို ဘလူးတုသ် chip နဲ့ အင်တာဖေ့စ် လုပ်လိုက်တာကို

So I interfaced it with a Bluetooth chip,

which you can see here by the app screenshots on the right.

ဒီမှာပြထားတဲ့ အက်ပ်ရဲ့ စခရင်ရှော့ ပုံမှာ မြင်နိုင်ကြပါတယ်။

And what this does is that anyone can monitor the progress of their wound,

အဲဒါရဲ့ အကူအညီနဲ့ ဘယ်သူမဆို သူတို့ ဒဏ်ရာတွေရဲ့ အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်လျက်၊

and it can be transmitted over a wireless connection

အဲဒါကို ကြိုးမဲ့ဆက်သွယ်နည်းဖြင့် ဆရာဝန်၊ လူနာ ဒါမှမဟုတ်

to the doctor, the patient or whoever needs it.

လိုအပ်နိုင်တဲ့ ဘယ်သူမဆိုဆီကို ထုတ်လွှင့်ပေးနိုင်တယ်။

[စမ်းသပ်မှု၊ ညှိနှိုင်းမှုများ ဆက်လုပ်ကိုင်နေ]

[Continued Testing and Refinement]

So in conclusion, my design was successful --

နောက်ဆုံးမှာတော့ ကျွန်မရဲ့ ဒီဇိုင်းဟာ အောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်-

however, science never ends.

ဒါပေမဲ့ သိပ္ပံဆိုတာ အဆုံးမသတ်နိုင်ပါ။

There's always something to be done, something to be refined.

တစ်ခုခု လုပ်စရာ၊ တစ်ခုခု ညှိပေးစရာ အမြဲတမ်း ရှိတတ်တယ်။

So that's what I'm currently in the process of doing.

ကျွန်မကလည်း လောလောဆယ်မှာ အဲဒါတွေနဲ့ အလုပ်များနေတယ်။

However, what I learned was

တကယ်ကျတော့ ကျွန်မ လက်တွေ့ ဒီဇိုင်း ရေးဆွဲခဲ့စဉ်

what's more important than the actual thing I designed

ကျွန်မ နားလည်လိုက်ရတဲ့ အချက်က ပိုလို့ကို အရေးကြီးပါတယ်၊

is an attitude that I had taken on while doing this.

အဲဒါကို လုပ်ကိုင်နေစဉ် ကျွန်မ ရရှိလိုက်တဲ့ အသိတရားပါ။

And that attitude was,

ကျွန်မဟာ အသက် ၁၄ နှစ်အရွယ် ကလေးမ၊

even though I'm a 14-year-old working in her garage

ကိုယ်တိုင်က သိပ်နားမလည်တဲ့ အရာ တစ်ခုခုကို

on something that she doesn't completely understand,

ကားဂိုဒေါင်ထဲတွင် လုပ်ကိုင်နေခဲ့တာတောင်၊

I could still make a difference and contribute to the field.

ကျွန်မဟာ ထူးခြားတာ တစ်ခုခုကို လုပ်နိုင် ခဲ့ပြီး လူတွေကို အကျိုးပြုနိုင်ခဲ့ခြင်းပါ။

And that's what inspired me to keep going,

အဲဒီအချက်က ကျွန်မကို ဆက်ပြီး ရှာကြံလုပ်ကိုင်နေရန် စေ့ဆော်နေတာပါ၊

and I hope it inspires many others to also do work like this

အဲဒီအချက်က အခြားသူတွေကိုပါ သူတို့ သိပ်မသေချာတဲ့ အရာတွေကို

even though they're not very sure about it.

အလားတူပဲ လုပ်ကိုင်ရန် စေ့ဆော်နေတယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

အဲဒီလို သဝဏ်လွှာကိုမှ ခင်ဗျားတို့ ဒီနေ့ ကိုယ်နဲ့အတူ ယူသွားကြမယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။

So I hope that's a message that you all take on today.

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)