A teen scientist's invention to help wounds heal | Anushka Naiknaware

Tłumaczenie: Barbara Mąka Korekta: Agnieszka Fijałkowska

Ever since I was a young girl, I was always fascinated --

Odkąd byłam małą dziewczynką, byłam zafascynowana...

(Laughter)

(Śmiech)

Oh!

(Laughter)

(Śmiech)

To znaczy, kiedy byłam młodsza i niższa,

OK, I meant younger and more short.

(Laughter)

(Śmiech)

If that's possible to imagine.

jeśli można to sobie wyobrazić.

But ever since I was a young girl,

Odkąd byłam małą dziewczynką,

I was always fascinated with how the world worked exactly how it did.

zawsze fascynowało mnie to, jak funkcjonuje świat.

So this, very early on,

Bardzo wcześnie

led me to the fields of mathematics and chemistry.

doprowadziło mnie to do matematyki i chemii.

I would keep going further and further, and as I kept going,

Nie poprzestałam na tym i szłam dalej.

I realized that all the fields of science are interconnected.

Zrozumiałam, że dziedziny nauki są ze sobą powiązane.

And without one, the others have little or no value.

Jeśli zabraknie jednej z nich, wartość innych zmaleje albo zniknie.

So, inspired by Marie Curie and my local science museum,

Zainspirowana postacią Marii Curie i pobliskim muzeum nauki

I decided to start asking these questions myself

zaczęłam zadawać pytania

and engage in my own independent research,

i rozpoczęłam własne, niezależne badania,

whether it be out of my garage or my bedroom.

czy to w moim garażu, czy w sypialni.

I started reading journal papers,

Zaczęłam czytać publikacje naukowe,

started doing science competitions,

brać udział w konkursach naukowych,

started participating in science fairs,

chodzić na targi nauki,

doing anything I could

robić wszystko, co mogłam,

to get the knowledge that I so desperately wanted.

żeby zdobyć wiedzę, której tak bardzo pragnęłam.

So while I was studying anatomy for a competition,

Kiedy uczyłam się na konkurs z anatomii,

I came across the topic of something called chronic wounds.

natknęłam się na temat ran przewlekłych.

And one thing that stood out to me was a statistic

Bardzo zaskoczyły mnie statystyki mówiące,

that said that the number of people in the United States with chronic wounds

że liczba osób cierpiących na rany przewlekłe w Stanach Zjednoczonych

exceeds the number of people with breast cancer,

przekracza liczbę chorych na raka piersi,

colon cancer, lung cancer and leukemia, combined.

okrężnicy, płuc i białaczkę razem wziętych.

Hold up.

Chwila.

So what is a chronic wound?

Czym są rany przewlekłe?

(Laughter)

(Śmiech)

And why haven't I heard about a 5K walk for chronic wounds,

Dlaczego nie słyszałam o biegach wspierających chorych?

why haven't I even heard about a chronic wound in general?

Dlaczego nie słyszałam o ranach przewlekłych?

(Laughter)

(Śmiech)

So after I got past those preliminary questions,

Uporałam się z tymi wstępnymi pytaniami

and one that I will clarify for you,

i wyjaśnię wam jedno z nich.

a chronic wound is essentially when someone gets a normal wound,

Rany przewlekłe pojawiają się, gdy ktoś ma ranę,

except it fails to heal normally

która nie goi się prawidłowo,

because the patient has some kind of preexisting condition,

bo pacjent cierpi na inny stan chorobowy,

which in most cases is diabetes.

którym najczęściej jest cukrzyca.

So more staggering statistics were to be found

Odkryłam więcej szokujących statystyk

as I kept going on in this research.

podczas dalszych badań.

In the year 2010 alone,

W 2010 roku na całym świecie

50 billion dollars were spent worldwide to treat chronic wounds.

wydano 50 miliardów dolarów na leczenie ran przewlekłych.

In addition, it's estimated that about two percent of the population

Dodatkowo szacuje się, że około dwu procent populacji

will get a chronic wound at some point in their lifetime.

będzie cierpieć na rany przewlekłe, w którymś momencie życia.

This was absurd.

To absurd.

So as I started doing more research,

Poświęciłam się dalszym badaniom

i zauważyłam związek

I found that there was a correlation

between the moisture level inside a wound dressing

między poziomem wilgotności wewnątrz opatrunku

and the stage of healing that the chronic wound would be at.

a gojeniem się ran przewlekłych.

So I decided, why don't I design something

Postanowiłam zaprojektować coś,

to measure the moisture level within the wound

co zmierzy poziom wilgotności rany,

so this can help doctors and patients treat their wounds better.

żeby lekarze i pacjenci lepiej je leczyli,

And essentially, expedite the healing process.

co przyśpieszy proces gojenia.

So that's exactly what I set out to do.

To właśnie postanowiłam zrobić.

Being a 14-year-old working out of her garage-turned-lab,

Jako 14-latka pracująca w garażu zamienionym w laboratorium

I had a lot of constraints.

napotkałam wiele ograniczeń.

Most being that I wasn't given a grant, I wasn't given a lot of money,

Nie miałam dofinansowania, miałam mało pieniędzy,

and I wasn't given a lot of resources.

a w dodatku niewiele zasobów.

In addition, I had a lot of criteria, as well.

Poza tym miałam wiele wymogów.

Since this product would be readily interacting with the body,

Mój produkt miał wchodzić w kontakt z ciałem,

it had to be biocompatible,

więc musiał być biozgodny,

it also had to be low-cost,

a także tani,

as I was designing it and paying for it myself.

bo go projektowałam i ponosiłam wszelkie koszty.

It also had to be mass-manufacturable,

Miał być łatwy do produkcji masowej,

because I wanted it to be made anywhere, for anyone.

bo chciałam, żeby był dostępny wszędzie i dla każdego.

Thus, I drafted up a schematic.

Sporządziłam schemat.

What you see on the left hand-side is the early schematics in my design,

Po lewej stronie widać początkowy schemat projektu

showing both a bird's-eye view and also one stacking variant.

pokazujący zarówno zarys ogólny, jak i jedną wersję złożenia,

A stacking variant means

która oznacza,

that the entire product is consisted of different individual parts

że produkt składa się z różnych części

that have to work in unison.

zgodnie ze sobą działających.

And what's shown there is one possible arrangement.

Tam widać jedną z opcji złożenia.

So what exactly is this?

Co to właściwie jest?

So I had gone on to testing my sensors

Rozpoczęłam testowanie sensorów

and as all scientists have stumbles along their work,

i jak każdy naukowiec błądzący w swojej pracy

I also had a couple of problems in my first generation of sensors.

też miałam problemy z pierwszymi sensorami.

First of all, I couldn't figure out

Po pierwsze nie wiedziałam,

how to get a nanoparticle ink into a printcheck cartridge

jak umieścić atrament nanocząsteczkowy w drukarce

without spilling it all over my carpet.

bez rozlewania go po dywanie.

That was problem number one.

To był problem numer jeden.

Problem number two was,

Po drugie nie mogłam kontrolować wrażliwości sensorów.

I couldn't exactly control the sensitivity of my sensors.

I couldn't scale them up or down,

Nie mogłam jej zwiększyć lub zmniejszyć.

I couldn't really do anything of that sort.

Nic takiego nie mogłam zrobić.

Chciałam to rozwiązać.

So I wanted something to solve it.

Problem one was easily solved by some scouting on eBay and Amazon

Pierwszy problem był łatwy,

bo znalazłam na eBayu i Amazonie strzykawki, których mogłam użyć.

for syringes that I could use.

Problem two, however, required a lot more thought.

Problem drugi wymagał większego zastanowienia.

So this is where this factors in.

Musiałam uwzględnić tą kwestię.

Krzywa wypełniająca przestrzeń

So what a space-filling curve does

is it aims to take up all the area it can within one unit square.

ma zająć jak największy obszar w obrębie kwadratu jednostkowego.

And by writing a computer program, you can have different iterations

Kiedy pisze się program komputerowy można mieć różne iteracje krzywej,

of the different curve,

which increasingly get close to one unit square,

która coraz bardziej zbliża się do granicy kwadratu,

but never quite reaches there.

ale nigdy jej nie osiąga.

So now I could control the thickness, the size,

Teraz mogłam kontrolować grubość, rozmiar.

I could do whatever I want with it, and I could predict my results.

Mogłam zrobić wszystko i przewidzieć wyniki.

So I started constructing my sensors

Zaczęłam budować sensory

and testing them more rigorously,

i testować je dokładniej

using money that I had gotten from previous science fair awards.

dzięki pieniądzom z nagród zdobytych w konkursach naukowych.

Lastly, I had to connect this data in order to be read.

Ostatecznie musiałam połączyć te dane, żeby można było je odczytać.

So I interfaced it with a Bluetooth chip,

Podłączyłam je z chipem Bluetooth,

which you can see here by the app screenshots on the right.

który widzimy na zrzucie ekranu po prawej stronie.

And what this does is that anyone can monitor the progress of their wound,

Każdy może monitorować stan rany,

and it can be transmitted over a wireless connection

a dane można transmitować bezprzewodowo

to the doctor, the patient or whoever needs it.

do lekarza, pacjenta lub tego, kto ich potrzebuje.

[Continued Testing and Refinement]

[Ciągłe testy i udoskonalenia]

So in conclusion, my design was successful --

Podsumowując, mój projekt odniósł sukces,

however, science never ends.

jednak nauka nie zna granic.

There's always something to be done, something to be refined.

Zawsze coś można zrobić lub poprawić.

So that's what I'm currently in the process of doing.

Teraz jestem w trakcie tego procesu.

However, what I learned was

Jednak zrozumiałam,

what's more important than the actual thing I designed

że ważniejsze od projektu

is an attitude that I had taken on while doing this.

jest nastawienie do pracy.

And that attitude was,

Jakie nastawienie?

even though I'm a 14-year-old working in her garage

Mimo że jestem 14-latką pracującą w garażu

on something that she doesn't completely understand,

nad czymś, czego do końca nie rozumiem,

I could still make a difference and contribute to the field.

mogłam coś zmienić i wnieść coś od siebie.

And that's what inspired me to keep going,

To mnie napędzało, żebym się nie poddawała.

and I hope it inspires many others to also do work like this

Mam nadzieję, że zainspiruję innych do takich badań,

even though they're not very sure about it.

mimo że nie czują się bardzo pewnie.

So I hope that's a message that you all take on today.

Mam nadzieję, że zapamiętacie to przesłanie.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)