A teen scientist's invention to help wounds heal | Anushka Naiknaware

Translator: Uyên Võ Reviewer: Lien Nguyen Thi

Ever since I was a young girl, I was always fascinated --

Từ khi còn nhỏ, tôi đã luôn bị mê hoặc --

(Laughter)

(cười)

Oh!

Ồ

(Laughter)

(cười)

À ý tôi là khi còn nhỏ xíu và thấp hơn

OK, I meant younger and more short.

(Laughter)

(cười)

If that's possible to imagine.

như vậy cho dễ hình dung.

But ever since I was a young girl,

Nhưng từ khi còn rất nhỏ,

I was always fascinated with how the world worked exactly how it did.

tôi đã luôn bị mê hoặc bởi cách thức mọi thứ vận hành.

So this, very early on,

Bởi vậy, ngay từ rất sớm,

led me to the fields of mathematics and chemistry.

tôi đã được dẫn dắt đến với hai lĩnh vực toán học và hóa học.

I would keep going further and further, and as I kept going,

Tôi tìm hiểu sâu hơn về chúng và khi đó, tôi nhận ra

I realized that all the fields of science are interconnected.

tất cả các lĩnh vực của khoa học đều kết nối với nhau.

And without one, the others have little or no value.

Nếu thiếu một, những thứ còn lại sẽ giảm hoặc mất đi giá trị.

So, inspired by Marie Curie and my local science museum,

Được truyền cảm hứng từ Marie Curie và bảo tàng khoa học nơi tôi ở,

I decided to start asking these questions myself

tôi tự hỏi những câu hỏi này

and engage in my own independent research,

và bắt đầu thực hiện bài nghiên cứu của riêng mình

whether it be out of my garage or my bedroom.

ở ga-ra hoặc trong phòng ngủ.

I started reading journal papers,

Tôi bắt đầu đọc các tạp chí khoa học,

started doing science competitions,

tham gia các cuộc thi khoa học,

started participating in science fairs,

tham dự các hội chợ khoa học,

doing anything I could

làm mọi thứ có thể

to get the knowledge that I so desperately wanted.

để có được kiến thức mà tôi hằng mong muốn.

So while I was studying anatomy for a competition,

Khi học về giải phẫu cho một cuộc thi khoa học,

I came across the topic of something called chronic wounds.

tôi tình cờ đọc được một tiêu đề - vết thương mạn tính

And one thing that stood out to me was a statistic

Và thứ đập vào mắt tôi ngay lúc đó là con số thống kê,

that said that the number of people in the United States with chronic wounds

nói rằng số người bị thương mạn tính ở Mỹ

exceeds the number of people with breast cancer,

cao hơn tổng số người mắc ung thư vú,

colon cancer, lung cancer and leukemia, combined.

ung thư đại tràng, ung thư phổi và ung thư máu cộng lại.

Hold up.

Đợi đã.

So what is a chronic wound?

Vậy vết thương mạn tính là gì?

(Laughter)

(cười)

And why haven't I heard about a 5K walk for chronic wounds,

Và tại sao đó giờ tôi chưa từng nghe về cụm từ này,

why haven't I even heard about a chronic wound in general?

tại sao tôi chưa từng nghe về vết thương mạn tính nhỉ?

(Laughter)

(cười)

So after I got past those preliminary questions,

Sau khi qua được những câu hỏi này,

and one that I will clarify for you,

và tôi sẽ làm rõ nó ngay sau đây,

a chronic wound is essentially when someone gets a normal wound,

vết thương mạn tính là khi một người có vết thương bình thường

except it fails to heal normally

nhưng nó không lành theo cách thông thường

because the patient has some kind of preexisting condition,

vì họ tiền sử bệnh nào đó trước,

which in most cases is diabetes.

đa số là bệnh tiểu đường.

So more staggering statistics were to be found

Càng đào sâu nghiên cứu, tôi tìm thấy thêm

as I kept going on in this research.

nhiều số liệu thống kê đáng kinh ngạc

In the year 2010 alone,

Chỉ trong năm 2010,

50 billion dollars were spent worldwide to treat chronic wounds.

50 tỉ đô la đã được chi để chữa vết thương mạn tính trên toàn thế giới.

In addition, it's estimated that about two percent of the population

Thêm vào đó, khoảng hai phần trăm dân số

will get a chronic wound at some point in their lifetime.

sẽ bị vết thương mạn tính vào lúc nào đó trong đời.

This was absurd.

Thật vô lí.

Do đó, tôi đã nghiên cứu thêm,

So as I started doing more research,

I found that there was a correlation

và tìm ra rằng có mối liên hệ

between the moisture level inside a wound dressing

giữa độ ẩm bên trong vết thương

and the stage of healing that the chronic wound would be at.

và giai đoạn lành vết thương hiện tại của bệnh nhân có vết thương mạn tính.

So I decided, why don't I design something

Vì vậy, tôi quyết định, sao không thiết kế một thứ

to measure the moisture level within the wound

để đo độ ẩm bên trong vết thương

so this can help doctors and patients treat their wounds better.

giúp bác sĩ và bệnh nhân điều trị vết thương loại này tốt hơn.

And essentially, expedite the healing process.

Về cơ bản là làm nhanh quá trình lành vết thương.

So that's exactly what I set out to do.

Đó chính là thứ tôi muốn làm.

Being a 14-year-old working out of her garage-turned-lab,

Là một cô bé 14 tuổi làm việc trong phòng thí nghiệm ga-ra,

I had a lot of constraints.

tôi gặp rất nhiều hạn chế.

Most being that I wasn't given a grant, I wasn't given a lot of money,

Chủ yếu là do không có đủ kinh phí, không được cấp nhiều tiền,

and I wasn't given a lot of resources.

không được cấp nhiều nguồn lực.

In addition, I had a lot of criteria, as well.

Thêm vào đó, tôi cũng đặt ra khá nhiều tiêu chí.

Since this product would be readily interacting with the body,

Vì sản phẩm này sẽ tiếp xúc trực tiếp với cơ thể

it had to be biocompatible,

nên nó phải tương thích sinh học,

it also had to be low-cost,

và dĩ nhiên là rẻ,

as I was designing it and paying for it myself.

vì tôi tự thiết kế và tự chi trả.

It also had to be mass-manufacturable,

Nó cũng phải sản xuất được hàng loạt,

because I wanted it to be made anywhere, for anyone.

vì tôi muốn nó được tạo ra ở bất kì đâu, cho tất cả mọi người.

Do đó, tôi phác thảo một sơ đồ.

Thus, I drafted up a schematic.

What you see on the left hand-side is the early schematics in my design,

Bên trái là sơ đồ cơ bản của thiết kế,

showing both a bird's-eye view and also one stacking variant.

cho thấy sơ đồ hoàn chỉnh và sơ đồ lắp đặt.

Sơ đồ lắp đặt nghĩa là

A stacking variant means

that the entire product is consisted of different individual parts

cả sản phẩm gồm nhiều phần nhỏ

that have to work in unison.

và cần hoạt động đồng bộ với nhau.

And what's shown there is one possible arrangement.

Và trong sơ đồ đó là một cách lắp ráp hoàn chỉnh.

So what exactly is this?

Vậy dụng cụ này là gì?

So I had gone on to testing my sensors

Tôi đã kiểm tra các thiết bị cảm biến,

and as all scientists have stumbles along their work,

và cũng như mọi nhà khoa học gặp trục trặc trong quá trình nghiên cứu,

I also had a couple of problems in my first generation of sensors.

tôi cũng gặp một vài khó khăn khi tạo ra cảm biến thế hệ thứ nhất.

First of all, I couldn't figure out

Đầu tiên, tôi không biết cách

how to get a nanoparticle ink into a printcheck cartridge

đưa mực in nano và khay đựng mực

without spilling it all over my carpet.

mà không làm đổ ra thảm.

That was problem number one.

Đó là khó khăn thứ nhất.

Problem number two was,

Khó khăn thứ hai là

I couldn't exactly control the sensitivity of my sensors.

tôi không kiểm soát được độ nhạy của cảm biến.

I couldn't scale them up or down,

Tôi không thể tăng lên hoặc giảm xuống,

I couldn't really do anything of that sort.

tôi không làm gì được.

Do đó, tôi muốn một thứ có thể giải quyết được vấn đề này.

So I wanted something to solve it.

Problem one was easily solved by some scouting on eBay and Amazon

Vấn đề thứ nhất được giải quyết đơn giản bằng việc lướt eBay và Amazon

for syringes that I could use.

để tìm ống bơm mực.

Problem two, however, required a lot more thought.

Tuy nhiên, khó khăn thứ hai cần nhiều suy nghĩ hơn.

So this is where this factors in.

Đây là lúc đưa yếu tố này vào.

So what a space-filling curve does

Đường cong không gian - thể tích được dùng để

is it aims to take up all the area it can within one unit square.

đưa tất cả khu vực mà nó có thể giữ được trong một đơn vị diện tích.

And by writing a computer program, you can have different iterations

Bằng việc viết một chương trình máy tính, bạn có thể có các kiểu lặp lại

of the different curve,

của các đường cong khác nhau,

which increasingly get close to one unit square,

tiến tới gần hơn một đơn vị diện tích

but never quite reaches there.

nhưng không bao giờ đạt được.

So now I could control the thickness, the size,

Giờ, tôi có thể kiểm soát độ dày, kích thước,

I could do whatever I want with it, and I could predict my results.

tôi có thể làm mọi thứ mình muốn, và dự đoán các kết quả thử nghiệm

So I started constructing my sensors

Nên tôi bắt tay vào xây dựng cảm biến

and testing them more rigorously,

và kiểm tra nó nghiêm ngặt hơn,

using money that I had gotten from previous science fair awards.

dùng số tiền có được từ các hội chợ khoa học trước đó.

Lastly, I had to connect this data in order to be read.

Cuối cùng, tôi phải kết nối để đọc dữ liệu.

Nên tôi giao tiếp với chúng bằng một con chip bluetooth,

So I interfaced it with a Bluetooth chip,

which you can see here by the app screenshots on the right.

bạn có thể thấy ở đây trên ảnh chụp màn hình bên phải.

And what this does is that anyone can monitor the progress of their wound,

Và thiết bị này cho phép mọi người theo dõi được quá trình lành vết thương

and it can be transmitted over a wireless connection

và nó truyền thông tin qua đường truyền không dây

to the doctor, the patient or whoever needs it.

tới bác sĩ, bệnh nhân hay bất kì ai cần nó.

[Continued Testing and Refinement]

(Tiếp tục thử nghiệm và Điều chỉnh)

So in conclusion, my design was successful --

Tóm lại, thiết kế của tôi đã thành công,

however, science never ends.

tuy nhiên, việc nghiên cứu thì không bao giờ ngừng lại.

There's always something to be done, something to be refined.

Luôn có thứ gì đó cần được thực hiện, cần được cải thiện.

So that's what I'm currently in the process of doing.

Đó là điều mà tôi đang làm.

However, what I learned was

Tuy nhiên, điều mà tôi học được là

what's more important than the actual thing I designed

thứ quan trọng hơn thiết bị mà tôi thiết kế

is an attitude that I had taken on while doing this.

là thái độ tôi có được khi thực hiện nghiên cứu này.

And that attitude was,

Thái độ đó là

even though I'm a 14-year-old working in her garage

ngay cả khi là một cô gái 14 tuổi làm việc trong ga-ra

on something that she doesn't completely understand,

về một thứ mà bản thân cô cũng chưa hiểu rõ,

I could still make a difference and contribute to the field.

tôi vẫn có thể tạo ra khác biệt và đóng góp cho khoa học.

Và đó là thứ truyền cảm hứng cho tôi tiếp tục công việc của mình,

And that's what inspired me to keep going,

and I hope it inspires many others to also do work like this

và tôi hi vọng sẽ truyền cảm hứng cho nhiều người khác

even though they're not very sure about it.

vững tin với việc mình đang làm.

So I hope that's a message that you all take on today.

Tôi hi vọng đây là thông điệp mọi người nhận được hôm nay.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(vỗ tay)