How I use Minecraft to help kids with autism | Stuart Duncan

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

My name is Stuart Duncan,

ကျွန်တော့နာမည် Stuart Duncan ပါ၊

but I'm actually probably better known online as "AutismFather."

ဒါပေမဲ့ တကယ်ကျတော့ "AutismFather" လို့ ပိုအသိများလောက်ပါတယ်။

That's me on the internet.

ဒါက အင်တာနက်က ကျွန်တော်ပါ။

I know the resemblance is uncanny.

ဆင်တူမှုက မသိုးမသန့်ဖြစ်စရာ ဆိုတာ သိတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

But I'm going to talk a little bit today about Minecraft.

ဒါပေမဲ့ ဒီနေ့ Minecraft အကြောင်း နည်းနည်း ပြောမလို့ပါ။

That's my Minecraft character.

ဒါ ကျွန်တော့ Minecraft ဇာတ်ကောင်

If you don't know the game very well, don't worry too much about it.

ဒီကစားနည်းကို သင်သိပ်မသိဘူးဆိုရင် ဒီအတွက် သိပ်ပြီးတော့စိတ်မပူပါနဲ့။

It's just the medium that I used at the time to fill a need.

ဒါက လိုအပ်ချက်တစ်ခုကိုဖြည့်ဖို့ အဲဒီ အချိန်မှာ သုံးခဲ့တဲ့ ကြားခံတစုပါပဲ။

And what I want to talk about applies to pretty much every situation.

ကျွန်တော်ပြောချင်တဲ့အကြောင်းက အတော်များတဲ့ အခြေအနေတိုင်းတွက် သက်ဆိုင်ပါတယ်။

So about four years ago, I started a Minecraft server

လွန်ခဲ့တဲ့ လေးနှစ်လောက်က အထီးကျန်စိတ်ဝေဒနာရှင် ကလေးငယ်တွေနဲ့

for children with autism and their families,

သူတို့မိသားစုတွေအတွက် Minecraft ဆာဗာကို စတင်ခဲ့ပြီး

and I called it "Autcraft."

"Autcraft" လို့ခေါ်ခဲ့တယ်။

And since then, we've been in the news all around the world,

​ဒီကတည်းက ကမ္ဘာတစ်ခွင်က သတင်းတွေ၊ ရုပ်မြင်သံကြား၊ ရေဒီယိုနဲ့

on television and radio and magazines.

မဂ္ဂဇင်းတွေမှာ ကျွန်တော်တို့ပါခဲ့တယ်။

Buzzfeed called us "one of the best places on the internet."

Buzzfeed က "အင်တာနက်က အကောင်းဆုံး နေရာတွေထဲကတစ်ခု"လို့ ခေါ်ခဲ့တယ်။

We're also the subject of an award-winning research paper called

"Appropriating Minecraft as an Assistive Technology for Youth with Autism"

"Appropriating Minecraft as an Assistive Technology for Youth with Autism."

ခေါ်တဲ့ ဆုရ သုသေသန စာတမ်းတစ်ခုရဲ့ အကြောင်းအရာလည်းဖြစ်ခဲ့တယ်။

It's a bit of a mouthful.

ခေါ်ရတာ နည်းနည်း ထောင့်တယ်။

But you get the idea, I think.

ဒါပေမဲ့ စိတ်ကူးတော့ ရတယ်ထင်တယ်။

So I want to talk a little bit about that research paper

ဒီတော့ သုတေသန စာတမ်းအကောင်းနဲ့ ဒါက ဘာအကြောင်းဆိုတာ

and what it's about,

နည်းနည်းပြောချင်ပေမဲ့

but first I have to give you a little bit of history

ဦးဆုံး ဆာဗာ ဖြစ်လာပုံသမိုင်းကို

on how the server came to be.

နည်းနည်း ပြောချင်တယ်

Back in 2013, everybody was playing Minecraft,

၂၀၁၃ ကဆို ကလေးရော၊ လူကြီးပါ မကျန်၊

kids and adults alike,

လူတိုင်း Minecraft ကို ကစားနေကြတယ်။

with and without autism, of course.

အထီးကျန်စိတ်ရောဂါ ရှိရှိ၊ မရှိရှိပါ။

But it was the big thing.

ဒါပေမဲ့ ဒါက ရေးကြီခွင်ကျယ်ပါ၊

But I saw parents on social media reaching out to other parents,

လူမှုမီဒီယာက မိဘတွေဟာ အခြားမိဘတွေကို သူတို့ရဲ့ဝေဒနာရှင်ကလေးတွေနဲ့

asking if their autistic children could play together.

အတူ ကစားလို့ရမလားလို့ မေးမြန်းရင်း ဆက်သွယ်နေတာ တွေ့ခဲ့ရတယ်။

And the reason is that when they tried to play on public servers,

အကြောင်းရင်းက အများသုံး ဆာဗာတွေမှာ သူတို့ကစားဖို့ကြိုးစားတဲ့အခါ

they kept running into bullies and trolls.

အနိုင်ကျင့်တာတွေ၊ နောက်ပြောင်တာတွေ ကြုံရလို့ပါ။

When you have autism, you behave a little differently sometimes,

အထီးကျန်စိတ်ဝေဒနာရှိရင် တစ်ခါတစ်ရံ နည်းနည်း ထူးခြားစွာ ပြုမူတယ်၊

sometimes a lot differently.

တစ်ခါတစ်ခါ အတော် ထူးထူးခြားခြားပါ။

And we all know a little bit of difference is all you really need

သူတို့ရဲ့ နောက်ထပ်အပစ်မှတ်လုပ်ဖို့ အနိုင်ကျင့်သူတစ်ဦးအတွက်လိုတာက

for a bully to make you their next target.

အနည်းငယ် ခြားနားမှုဆိုတာ အာလုံးသိပါတယ်၊

So these terrible, terrible people online,

ဒီတော့ အွန်လိုင်းက အရမ်းဆိုးတဲ့လူတွေဟာ

they would destroy everything that they tried to make,

သူတို့ကြိုးစားလုပ်သမျှတိုင်းတို ဖျက်ဆီးကြလိမ့်မယ်။

they would steal all their stuff,

သူတို့ရဲ့ ပစ္စည်းကို ခိုးပြီး

and they would kill them over and over again,

သူတို့ကို အကြိမ်ကြိမ်သတ်လိမ့်မယ်၊

making the game virtually unplayable.

ကစားလို့မရအောင်နီနီး လုပ်ကြလိမ့်မယ်။

But the worst part, the part that really hurt the most,

ဒါပေမဲ့ အဆိုဆုံးအပိုင်း တကယ့်ကို အနာကျင်စေဆုံးအပိုင်းက

was what these bullies would say to these kids.

ဒီအနိုင်ကျင့်သူတွေဟာ ဒီကလေးတွေကို ပြောကြမယ့်ဟာပါ။

They'd call them rejects

သူတို့ကို အပယ်ခံတွေ၊

and defects

အပြစ်အနာအဆာတွေ၊

and retards.

လူနုံတွေလို့ ခေါ်ကြမယ်။

And they would tell these kids, some as young as six years old,

တစ်ချို့ဆို ခြောက်နှစ်လောက်ထိ ငယ်တဲ့ ဒီကလေးတွေကို

that society doesn't want them,

လူ့အဖွဲ့အစည်းက သူတိုကို မလိုချင်၊

and their own parents never wanted a broken child,

မိဘတွေက ချည့်နဲ့နေတဲ့ ကလေးကို မလိုချင် ကိုယ့်ဘယသာ

so they should just kill themselves.

သတ်သေသင့်တယ် လို့ ပြောကြမယ်။

And of course, these kids, you understand,

တကယ်တော့ ဒီကလေးတွေဟာ ဒီစိတ်တိုပြီး နာကျင်စေတဲ့

they would sign off from these servers angry and hurt.

ဆာဗာတွေကနေ ထွက်ကြမယ်ဆိုတာ သင်နားလည်ပါတယ်။

They would break their keyboards, they'd quite literally hate themselves,

သူတို့ရဲ့ ကီးဘုတ်တွေကို ရိုက်ချိုးပြီး ပြောရရင် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် မုန်းကာ

and their parents felt powerless to do anything.

သူတို့မိဘတွေဟာ တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ အစွမ်းမဲ့သွားတယ်။

So I decided I had to try and help.

ဒါနဲ့ ငါကြိုးစား၊ ကူညီရမယ်လို့ ဆုံးဖြတ်တယ်။

I have autism,

ကျွန်တော့မှာ ရောဂါရှိတယ်၊

my oldest son has autism,

အကြီးဆုံးသားမှာ ဒီရောဂါရှိပြီး

and both my kids and I love Minecraft,

ကျွန်တော့နဲ့ ကလေးနှစ်ယောက်စလုံး Minecraft

so I have to do something.

ကြိုက်တော့ တစ်ခုခုလုပ်ဖို့လိုတယ်။

So I got myself a Minecraft server,

ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင် Minecraft ဆာဗာတစ်ခု ယူလိုက်ပြီး

and I spent some time, built a little village with some roads

အချိန် ကုန်ဆုံးခဲ့တယ်၊ လမ်းတစ်ချို့ပါတဲ့ ရွာလေးတစ်ရွာ၊

and a big welcome sign and this guy and a lodge up on a mountaintop,

ကြိုဆိုတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်ကြီး၊ ကျွန်တော်နဲ့ ဒီငနဲ၊ တောင်ထိပ်မှာ တဲလေးဆောက်

and tried to make it inviting.

နှစ်လိုဖွယ်ဖြစ်အောင်ကြိုးစားခဲ့တယ်။

The idea was pretty simple.

စိတ်ကူးက အတော်လေး ရိုးပါတယ်။

I had a white list, so only people that I approved could join,

ကျွန်တော့မှာ လက်ခံတဲ့ စာရင်းတစ်ခုရှိတော့ အတည်ပြုတဲ့လူတွေပဲ ဝင်လို့ရတယ်။

and I would just monitor the server as much as I could,

ဆာဗာကို ကျွန်တော်တတ်နိုင်သလောက် စောင့်ကြည့်တယ်၊

just to make sure that nothing went wrong.

တစ်ခုခု အမှားမဖြစ်စေဖို့ပါ။

And that was it, that was the whole promise: to keep the kids safe

ဒါပါပဲ၊ လုံးဝ ကတိပေးတာက ကလေးတွေ ဘေးကင်းဖို့ဆိုတော့

so they could play.

သူတို့ ကစားနိုင်ပြီပေါ့။

When it was done, I went to Facebook

ပြီးသွားတဲ့အခါ Facebook ကို သွားပြီး

and posted a pretty simple message to my friends list, not publicly.

လူတိုင်းကိုမဟုတ်ပဲ မိတ်ဆွေတွေကို သတင်းစကား ရိုးရိုးတစ်ခု တင်တယ်။

I wanted to see if there was any interest in this,

ဒါကို စိတ်ဝင်စားတာရှိလား၊ တကယ် ကူညီနိုင်လားဆိုတာ

and if it really could help.

ကျွန်တော် သိချင်ခဲ့တယ်။

Turns out that I greatly underestimated just how much this was needed,

ဖြစ်သွားတာက ဒါက ဘယ်လောက်တောင် လိုအပ်တယ်ဆိုတာ အများကြီးလျှော့တွက်မိတာပါ၊

because within 48 hours, I got 750 emails.

အကြောင်းက ၄၈ နာရီအတွင်း အီးလ်မေး အစောင် ၇၅၀ ရခဲ့လို့ပါ။

I don't have that many Facebook friends.

ဒီလောက်များတဲ့ Facebook မိတ်ဆွေ မရှိဘူးလေ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Within eight days, I had to upgrade the hosting package eight times,

ရှစ်ရက်အတွင်း လက်ခံတဲ့အတွဲကို ရှစ်ကြိမ် အဆင့်မြင့်ခဲ့ရတယ်။

from the bottom package to the most expensive package they had,

အောက်ခြေအတွဲကနေ သသတို့မှာရှိတဲ့ စျေးအကြီးဆုံးအတွဲအထိပါ၊

and now, almost four years later,

အခု လေးနှစ်နီးပါးအကြာမှာ

I have 8,000 names on the white list from all around the world.

တစ်ကမ္ဘာလုံးက လက်ခံတဲ့ စာရင်းမှာ အမည် ၈၀၀၀ ရခဲ့တယ်။

But the reason I'm up here today to talk to you

ဒါပေမဲ့ ဒီမှာ ဒီနေ့ တက်လာတဲ့အကြောင်းက ကလေးတွေ

isn't just because I gave kids a safe place to play.

ကစားဖို့ ဘေးကင်းတဲ့ နေရာတစ်ခု ပေးတာတင် မဟုတ်ဘဲ

It's what happened while they played.

ကစားစဉ်မှာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာကိုပြောဖို့ပါ။

I started hearing from parents

ဆာဗာမှာ ကစားခြင်းနဲ့ ကလေးတွေဟာ

who said their children were learning to read and write

စာဖတ်၊ စာရေးသင်နေတယ်လို့ပြောတဲ့

by playing on the server.

မိဘတွေဆီကနေ စကြားလာရတယ်။

At first they spelled things by sound, like most kids do,

အစတော့ ကလေးအများစုလုပ်သလို အသံနဲ့ စာလုံးပေါင်းကြတယ်၊

but because they were part of a community,

ဒါပေမဲ့ လူစုတစ်ခုရဲ့ အစိတ်အပိုင်းဆိုတော့

they saw other people spelling the same words properly

အခြားသူတွေ ဒီစကားလုံးတွေကိုပဲ ကျကျနန ပေါင်းတာ မြင်ပြီး

and just picked it up.

ထိတွေ့ကျွမ်းဝင်သွားတယ်။

I started hearing from parents who said that their nonverbal children

သူတို့ရဲ့စကားမပြောတဲ့ ကလေးတွေဟာ စကားစပြောနေတယ်လို့

were starting to speak.

မိဘတွေဆီက စကြားလာရတယ်။

They only talked about Minecraft, but they were talking.

သူတို့ဟာ Minecraft အကြောင်းပဲ ပြောနေပေမဲ့ စကားပြောနေတာလေ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Some kids made friends at school for the first time ever.

တစ်ချို့ကလေးတွေက ပထမဆုံးအဖြစ် ကျောင်းမှာ မိတ်ဖွဲ့ကြတယ်။

Some started to share, even give things to other people.

တစ်ချို့က မျှဝေတယ်၊သူများကို ပစ္စည်းတွေတောင်ပေးတယ်။

It was amazing.

ဒါက အံ့သြစရာတစ်ခုပါ။

And every single parent came to me and said it was because of Autcraft,

မိဘတစ်ဦးချင်းစီက ကျွန်တော့ဆီလာပြီး ပြောတာက ဒါက Autcraft ကြောင့်၊

because of what you're doing.

ရှင်လုပ်နေတာကြောင့်တဲ့။

But why, though?

ဒါပေမဲ့ ဘာကြောင့်ပါလိမ့်

How could all of this be just from a video game server?

ဒါအားလုံးက ဗီဒီယိုဂိမ်းဆာဗာတစ်ခုကနေ ဘယ်လိုဖြစ်နိုင်တာတုန်း

Well, it goes back to that research paper I was talking about.

ကဲ၊ ကျွန်တော်ပြောနေတဲ့ သုတေသန စာတမ်းဆီ ပြန်ရောက်သွားတယ်။

In it, she covers some of the guidelines I used when I created the server,

ဒီအထဲမှာ ကျွန်တော် ဆာဗာ ဖန်တီးစဉ်က လမ်းညွှန်တစ်ချို့ကို သူရေးထားတယ်။

guidelines that I think help encourage people to be their very best.

လူတွေ အကောင်းဆုံးဖြစ်ဖို့ အားပေးကူညီ တယ်လို့ ထင်တဲ့ လမ်းညွှန်တွေပါ။

I hope.

ကျွန်တော် မျှော်လင့်တာပါ

For example, communication.

ဥပမာ၊ ဆက်သွယ်ရေးပါ​။

It can be tough for kids with autism.

အထီကျန် စိတ်ဝေဒနာရှင် ကလေးတွေနဲ့

It could be tough for grown-ups without autism.

ဒီဝေဒနာရှင် အရွယ်ရောက်တွေအတွက် ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။

But I think that kids should not be punished,

ဒါပေမဲ့ ကလေးတွေကို အပြစ်မပေးသင့်ပဲ သူတို့ကို

they should be talked to.

စကားပြောသင့်တယ်လို့ ထင်တယ်။

Nine times out of ten, when the kids on the server act out,

ဆယ်ယောက်မှာ ကိုးယောက် ဆာဗာက ကလေးတွေ ဆိုးတဲ့အခါ

it's because of something that's happened in the day at school or home.

ကျောင်း(သို့)အိမ်မှာ အဲဒီနေ့မှာ တစ်ခုခုဖြစ်ပျက်ခဲ့တာကြောင့်ပါ။

Maybe a pet died.

အိမ်ကအကောင် သေတာမျိုးလေ။

Sometimes it's just a miscommunication between two kids.

တစ်ခါတစ်ရံ ကလေးနှစ်ဦးကြားက ဆက်သွယ်ရေးလွဲချော်မှုတစ်ခုပါ။

One doesn't say what they're about to do.

တစ်ယောက်က သူတို့လုပ်မှာကို မပြောတာပါ။

And so we just offer to help.

ဒါနဲ့ ကူညီဖို့ ကမ်းလှမ်းတယ်

We always tell the children on the server that we're not mad,

ဆာဗာပေါ်က ကလေးတွေကို ငါတို့ဟာ ရူးနေတာမဟုတ်ဘူး၊ သူတို့ဟာ

and they're not in trouble;

ဒုက္ခရောက်နေတာ မဟုတ်ဘူး၊

we only want to help.

ကူညီချင်တာပဲ အမြဲပြောတယ်

And it shows that not only do we care,

ဒါက ကျွန်တော်တို့ဟာ ဂရုစိုတင်တာတင်မက

but we respect them enough to listen to their point of view.

သူတို့ရဲ့အမြင်ကို နားထောင်ဖို့အထိ သူတို့ကို လေးစားတယ်ဆိုတာ ပြပါတယ်။

Respect goes a long way.

လေးစားမှုဟာ တာသွားပါတယ်။

Plus, it shows them that they have everything they need

ဒါအပြင် ဒါက သူတို့ကိုယ်ပိုင် အနာဂတ်မှာ ဒီပြဿနာတွေကို

to be able to resolve these problems on their own in the future

ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ လိုတာမှန်သမျှ သူတို့မှာရှိနေတာကို ပြပေးတာပါ၊

and maybe even avoid them, because, you know, communication.

ဖြစ်နိုင်တာက ရှောင်ရှားဖို့တောင်ပါ၊ သိတဲ့အတိုင်း ဆက်သွယ်ရေးလေ။

On most servers, as video games are,

ဗီဒီယိုဂီမ်းတွေဆိုတော့ တော့ဆာဗာအများစုမှာ

children are rewarded, well, players are rewarded,

ကလေးတွေကို ဆုပေးကြတယ်၊အင်း ကစားသူတွေကို ဆုချတယ်ပေါ့၊

for how well they do in a competition, right?

ပြိုင်ပွဲမှာ ဘယ်လိုကောင်းကောင်း ကစားတာအတွက်ပါ။

The better you do, the better reward you get.

ပိုကောင်းကောင်း ကစားလေ ဆုပိုကောင်းကောင်းရလေပါ။

That can be automated; the server does the work, the code is there.

ဒါကို အလိုလိုလုပ်နိုင်တယ်၊ ဆာဗာက လုပ်တယ်၊ ကုဒ်ရှိတယ်လေ။

On Autcraft, we don't do that.

Autcraft မှာတော့ ဒါမလုပ်ဘူး။

We have things like "Player of the Week" and "CBAs,"

ဒီလိုဟာတွေရှိတယ်၊ "တစ်ပတ်တာ ကစားသမာ" နဲ့ "CBAs"

which is "Caught Being Awesome."

ဒါက "Caught Being Awesome" လေ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

We award players ranks on the servers based on the attributes they exhibit,

ပြသတဲ့ ပင်ကိုအရည်အချင်းပေါ်မူတည်ပြီး ကစားသမားတွေကို ဆာဗာမှာ အဆင့်တွေ ပေးတယ်၊

such as the "Buddy" rank for people who are friendly towards others,

ဥပမာ အခြားသူတွေကို ဖော်ရွေတဲ့ လူတွေအတွက် "Buddy" အဆင့်၊

and "Junior Helper" for people that are helpful towards others.

အခြားသူတွေကို ကူညီသူတွေအတွက် "Junior Helper" ပေါ့။

We have "Senior Helper" for the adults.

လူကြီးတွေအတွက် "Senior Helper" ရှိပါတယ်။

But they're obvious, right?

ဒါပေမဲ့ သူတို့က သိသာတယ်လေ။

Like, people know what to expect and how to earn these things

ဆိုပါစို၊ ဘာကို မျှော်လင်တယ်၊ ဒါတွေ ဘယ်လိုရနိုင်တယ်ဆိုလူတွေသိတယ်လေ၊

because of how they're named.

သူတို့ကို နာမည်ပေးထားတာကိုး။

As soon as somebody signs onto the server,

ဆာဗာမှာ တစ်ဦးဦး အမည်သွင်းလိုက်တာနဲ့

they know that they're going to be rewarded for who they are

သူတို့လုပ်နိုင်တာမဟုတ်ပဲ သူတို့ဘယ်သူဆိုတာအတွက်

and not what they can do.

ဆုချခံရတော့မယ်ဆိုတာ သိကြတယ်။

Our top award, the AutismFather Sword,

ထိပ်ဆုံးဆုက AutismFather Sword ပါ၊

which is named after me because I'm the founder,

ကျွန်တော်က တည်ထောင်သူဖြစ်လို့ ကျွန်တော့နာမည် ပေးထားတာပါ၊

is a very powerful sword that you can't get in the game any other way

သင်ကိုယ်တိုင်ရဲ့အထက်မှာ အဖွဲကို လုံးလုံး ထားတဲ့

than to show that you completely put the community above yourself,

သင်ဘယ်သူဆိုတာရဲ့ ဗဟိုမှာ စာစုနာမှု၊ ကြင်နာမှုရှိတာကိုပြတာထက်

and that compassion and kindness is at the core of who you are.

ဂီမ်းမှာ အြခားနည်းနဲ့ မရနိုင်လောက်အောင် အစွမ်းထက်တဲ့ ဓားပါ။

We've given away quite a few of those swords, actually.

ဒီဓားတစ်ချို့ကို တော်တော်လေး ပေးထားတယ်ဆိုတာ တကယ်ပါ။

I figure, if we're watching the server to make sure nothing bad happens,

မှန်းရတာက အဆိုးတစ်ခုမှာ မဖြစ်တာသေချာဖို့ ဆာဗာကို စောင့်ကြည်နေတယ်ဆိုရင်

we should also watch for the good things that happen and reward people for them.

ကောင်းတာတွေဖြစ်တာကိုလည်း စောင့်ကြည့်ပြီး သူတို့အတွက် ဆုပေးသင့်ပါတယ်။

We're always trying to show all the players

လူတိုင်း ညီမျှတယ်လို့ ကစားသမားအားလုံးကို

that everybody is considered to be equal, even me.

ပြသဖို့ အမြဲကြိုးစားနေပါတယ်။ ကျွန်တော်တောင်နော်။

But we know we can't treat people equally to do that.

ဒါပေမဲ့ ဒါလုပ်ဖို့ လူတွေကို ညီမျစွာ မပြုမူနိုင်တာ သိတယ်။

Some of the players get angry very easily.

တစ်ချို့ကစားသမာတွေက လွယ်လွယ်နဲ့ စိတ်တိုကြတယ်။

Some of them have additional struggles on top of autism,

တစ်ချို့က စိတ်ဝေဒနာအပြင် အပိုရုန်းကန်မှုတွေရှိတယ်။

such as OCD or Tourette's.

ဥပမာ OCD (သို့) Tourette ရောဂါပေါ့။

So, I have this knack of remembering all of the players.

ဒီတော့ ကျွန်တော့မှာကစာသမားအားလုံးကို မှတ်မိတဲ့ ညဉ်ရှိတယ်။

I remember their first day, the conversations we've had,

သူတို့ ပထတဆုံးနေ့ ၊စကားပြောတာတွေ၊ ပြောဆိုတဲ့အကြောင်းတွေ

things we've talked about, things they've built.

သူတိုတည်ဆောက်ခဲ့တာတွေကို မှတ်မိတယ်။

So when somebody comes to me with a problem,

ဒီတော့ တစ်ဦးဦး ပြဿနာနဲ့ ကျွန်တော့ဆီလာရင်

I handle that situation differently than I would with any other player,

အခြားကစားသမားတွေနဲ့စာရင် သူတို့အကြောင်း ကိုယ်သိတာကို အခြေခံပြီး

based on what I know about them.

အခြေအနေကို ခြားနားစွာ ကိုင်တွယ်တယ်

For the other admins and helpers, we document everything

အခြား အုပ်ချုပ်သူတွေ၊ကူညီသူတွေအတွက် အရာတိုင်းကို မှတ်တမ်းလုပ်တယ်၊

so that, whether it's good or bad or a concerning conversation,

ဒါက ကောင်းတဲ့၊ဆိုးတဲ့ စိုးရိမ်ရတဲ့ ပြောဆိုမှုတစ်ခုဖြစ်ဖြစ်

it's there, so everybody is aware.

အဲဒီမှာ လူတိုင်းသတိပြုနိုင်အောင်ပါ။

I want to give you one example of this one player.

ဒီကစားသမားတစ်ဦးရဲ့နမူနာ တစ်ခုကိုပေးချင်ပါတယ်။

He was with us for a little while,

သူ ကျွန်တော်တို့ရှိတာ ခဏလေးပေမဲ့

but at some point he started spamming dashes in the chat,

တစ်ချိန်မှာတော့ စကားပြောအကွက်မှာ မျဉ်းရှည်တွေ လျှောက်ပို့တယ်။

like a big long line of dashes all the way across the screen.

စခရင်တစ်လျှောက်လုံးမှာ မျဉ်းကြောင်းရှည်ကြီးတစ်ကြောင်း၊

A little while later, he'd do it again.

နည်းနည်းကြာတော့ ဒါကို ထပ်လုပ်တယ်။

The other players asked him not to do that, and he'd say, "OK."

အခြားကစာသမားတွေက ဒါမလုပ် ဖို့ပြောရင် သူက "အေးပါ"တဲ့။

And then he'd do it again.

နောက်တော့ ထပ်လုပ်ပြန်တယ်။

It started to frustrate the other players.

သူစည်းကမ်းဖောက်တဲ့အတွက်

They asked me to mute him or to punish him for breaking the rules,

သူ့ကို တိတ်ခိုင်းဖို့၊ ဒဏ်ပေးဖို့ သူတို့ပြောပေမဲ့

but I knew there had to be something more to it.

ဒီထက်ပိုတာ တစ်ခုခုလုပ်ဖို့လိုတာ ကျွန်တော်သိတယ်။

So I went to his aunt, who is the contact that I have for him.

ဒါနဲ သူ့အတွက် ကျွန်တော်ဆက်သွယ်လို့ရတဲ့ သူ့အဒေါ်ဆီသွားခဲ့တယ်။

She explained that he had gone blind in one eye

သူရှင်းပြတာက သူက မျက်စိတစ်ဘက် ကန်းနေပြီး

and was losing his vision in the other.

အခြားဘယ်မှာ မှုန်လာနေတယ်တဲ့။

So what he was doing was splitting up the chat

ဒီတော့ သူလုပ်နေခဲ့တာက စကားပြောအကွက်ကို

into easier-to-see blocks of text,

စာလုံးတွေကို ပိုမြင်ရဖို့ ခွဲနေတာပါ။

which is pretty smart.

ဒါက အတော်လေး တော်တယ်။

So that very same night, I talked to a friend of mine who writes code

ဒီတော့ ညတွင်းချင်းပဲ ကုဒ်ရေးတဲ့မိတ်ဆွေ တစ်ယောက်နဲ့ စကားပြောခဲ့တယ်။

and we created a brand-new plug-in for the server

ဆာဗာအတွက် တပ်စရာ အသစ်တစ်ခု ဖန်တီးခဲ့တယ်။

that makes it so that any player on the server,

ဒါက သူအပါအဝင် ဆာဗာက ကစားသမားတိုင်း

including him, of course,

ညွှန်ကြားချက်ပေးပြီး

could just enter a command and instantly have every single line

စာကြောင်းတိုင်းကို မျဉ်းရှည်နဲ့ အရံသင့်

separated by dashes.

ခြားလို့ရသွားစေတယ်။

Plus, they can make it asterisks or blank lines

ဒါ့အပြင် ခရေပွင့်တွေ (သို့) မျဉ်းလွတ်တွေ

or anything they want -- whatever works best for them.

မှန်သမျှ အကောင်းဆုံးကို ဒါတွေကလုပ်ပေးနိုင်တယ်။

We even went a little bit extra and made it so it highlights your name,

နည်းနည်း ရှေ့တိုးလိုက်ပြီး သင့်နာမည်ကို ထင်းနေအောင်လုပ်လိုက်တယ်။

so that it's easier to see if somebody mentions you.

တစ်ယောက်ယောက် သင့်ကိုဖော်ပြရင် မြင်ရလွယ်အောင်အောင်လေ။

It's just one example of how doing a little bit extra,

ဒါက နည်းနည်းထပ်ဖြည့်ပုံရဲ့ နမူနာတစ်ခုပါပဲ၊

a small modification,

အသေးစား မွမ်းမံမှုပေမဲ့

still helps everybody be on equal footing,

လူတိုင်း တူညီတဲ့ အခြေအနေမှာရှိဖို့ ကူညီတယ်၊

even though you did a little extra just for that one player.

ကစားသမားတစ်ယောက်တည်းကိုပဲ နည်းနည်း အပိုလုပ် ထားတာတောင်ပါ။

The big one is to be not afraid.

အကြီးတစ်ခုက မကြောက်ဖို့ပါ။

The children on my server are not afraid.

ကျွန်တော့ဆာဗာက ကလေးတွေဟာ မကြောက်ကြဘူး။

They are free to just be themselves,

သူတို့ကိုယ်သူတို့ ဖြစ်ခွင့်ရှိပြီး

and it's because we support and encourage and celebrate each other.

ဒါက အချင်းချင်း ထောက်ပံ့၊ အားပေး၊ ချီးကျူးတာကြောင့်ပါ။

We all know what it feels like to be the outcast

အပယ်ခံဖြစ်ရတာနဲ့ တည်ရှိခြင်းအတွက် အမုန်းခံရတာကို

and to be hated simply for existing,

ကျွန်တော်တို့ အားလုံးသိတယ်။

and so when we're together on the server, we're not afraid anymore.

ဒီတော့ ဆာဗာမှာ အတူရှိတဲ့အခါ ကျွန်တော်တို့ မကြောက်တော့ဘူး။

For the first two years or so on the server,

ဆာဗာမှာ ပထမ နှစ်နှစ်လောက်လုံးလုံး

I talked to two children per week on average that were suicidal.

ပျှမ်းမျှ တစ်ပတ်တစ်ခါ သေကြောင်းကြံတဲ့ သဘောရှိတဲ့ ကလေးနှစ်ယောက်စကားပြောတယ်။

But they came to me because I'm the one that made them feel safe.

ဒါပေမဲ့ သူတို့လာတာက ကျွန်တော်က လုံခြုမှုပေးတယ်လို့ ခံစားရလို့ပါ။

They felt like I was the only person in the world they could talk to.

ကမ္ဘာမှာ သူတို့စကားပြောနိုင်သူဟာ ကျွန်တော်ပဲလို့ သူတို့ခံစားရတယ်။

So I guess my message is:

ဒီတော့ ကျွန်တော့သတင်းစကားက

whether you have a charity or some other organization,

သင့်မှာ လူမှုရေးအဖွဲ့(သို့) အခြားအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုရှိရှိ၊

or you're a teacher or a therapist

သင်ဟာ ဆရာ (သို့) ကုထုံးပညာရှင်

or you're a parent who is just doing your very best,

(သို့)အကောင်းဆုံးလုပ်နေတဲ့ မိဘတစ်ယောက်

or you're an autistic, like I am,

(သို့) ကျွန်တော့လို စိတ်ဝေဒနာရှင်

no matter who you are,

ဘယ်သူပဲဖြစ်ဖြစ်ပါ

you absolutely must help these children strip away those fears

အခြားဘာမှ မလုပ်ခင် ဒီကလေးတွေ အကြောက်တရားကင်းဖို့

before you do anything else,

သင်တို့ လုံးဝ ကူညီရပါမယ်၊

because anything else is going to feel forced

အကြောင်းက သူတို ကြောက်နေတယ် ဆိုရင် အြခားတစ်ခုက

unless they're not afraid.

ဖီစီးနေတယ်လို့ ခံစားနေရလို့ပါ။

It's why positive reinforcement will always do better

ဒါကြောင့် အပြုသဘော အားပေးမှုက အြခား ပြစ်ဒဏ်တစ်ခုခုထက်

than any form of punishment.

အမြဲ ပိုကောင်းအောင် လုပ်ပေးလိမ့်မယ်။

They want to learn when they feel safe and happy.

ဘေးကင်းပြီး ပျော်ရွှင်တဲ့အခါ သူတို့ သင်ယူချင်တယ်။

It just happens naturally; they don't even try to learn.

ဒါက သဘာဝအတိုင်း ဖြစ်တာပါ၊ သင်ယူဖို့တောင် မကြိုးစားရဘူး။

These are words from the kids on the server to describe the server.

ဒါတွေဟာ ဆာဗာကို သရုပ်ဖော်ဖို့ ဆာဗာပေါ်က ကလေးတွေဆီက စကားလုံးတွေပါ။

The one thing I would hope that you could take away

သင်တို့ယူဆောင်သွားနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်မယ့်တစ်ခုက

is that no matter what somebody else is going through in life right now,

အခြားလူတစ်ဦးဟာ လောလောဆယ် ဘဝမှာ ဘာပဲ ကြုံနေရ၊ကြုံနေရ

whether they're being bullied at school or at home,

အိမ်(သို့) ကျောင်းမှာ အနိုင်ကျင့် ခံနေရတာဖြစ်ဖြစ်၊

if they're questioning their sexuality or even their gender,

လိင်(သို့) ကျား၊မလက္ခဏာတောင် မေးခွန်းထုတ်နေတာဖြစ်ဖြစ်

which happens a lot in the autism community,

ဒါက ဒီစိတ်ဝေဒနာရှင် လူစုမှာ အဖြစ်များပါတယ်။

if they're feeling alone or even suicidal,

သူတို့ဟာ အထီးကျန်တာ(သို့) သတ်သေဖို့ ဖြစ်နေရင်တောင်

you have to live your life in such a way

သင်ဟာ သူတို့လာပြီးပြောပြနိုင်တဲ့ လူတစ်ယောက်လို ခံစားရတဲ့

that that person feels like they can come to and tell you.

နည်းလမ်းမျိုးနဲ့ သင့်ဘဝကို ရှင်သန်နိုင်တယ်။

They have to feel perfectly safe in talking to you about it.

ဒါကိုသင့်ကို ပြောခြင်းနဲ့ အပြည့်အဝ လုံခြုံမှု ခံစားဖို့လိုတယ်။

If you want to see a group of autistic children --

အထီးကျန်ဝေဒနာရှင် ကလေး အုပ်စုတစ်ခုကို သင်မြင်ချင်ရင်၊

kids who society wrongly thinks are supposed to be antisocial

လူမှုရေးခေါင်းပါးတယ်၊ မျှဝေခံစားမှု ကင်းတယ်လို့ လု့အဖွဲ့အစည်းက

and lacking in empathy --

မှာယွင်းစွာ အထင်ခံရတဲ့ကလေးတွေပါ၊

if you want to see them come together and build the most compassionate

သင်မြင်ဖူးသမျှထဲမှာ မေတ္တာကရုဏာ အကြီးဆုံး၊ဖော်ရွေမှုရှိပြီး ရက်ရောတဲ့

and friendly and generous community you've ever seen,

အသိုက်အမြုံကို အတူ လာတည်ဆောက်တဲ့ သူတို့ကို မြင်ချင်ရင်၊

the kind of place that people would write about

အင်တာနက်မှာ အကောင်းဆုံးနေရာတွေထဲက တစ်ခုလို့

as one of the best places on the internet,

လူတွေရေးရေးခဲ့ကြမယ့် နေရာမျိုး

they'll do that.

သူတို့ ဒါကို လုပ်ကြမှာပါ

I've seen it.

ကျွန်တော် မြင်ပြီးပါပြီ၊

I'm there every day.

ကျွန်တော် ဒီမှာ နေ့စဉ်ရှိတယ်

But they have some huge obstacles that they have to overcome to do that,

ဒါပေမဲ့ သူတို့မှာ ဒါလုပ်ဆောင်ဖို့ ကျော်လွှားရမယ့်အခက်အခဲကြီးတွေရှိပြီး

and it would be really helpful to have somebody there

အဲဒီမှာ တစ်ဦးဦးရှိနေရင် တကယ့်ကို အထောက်အကူရပါလိမ့်မယ်၊

who could help to show them that the only thing they really have to fear

သူတို့ ကြောက်ဖို့လိုတဲ့ တစ်ခုတည်းသော အရာက မိမိကိုယ်ကိုယ် သံသယရှိတာဆိုတာ

is self-doubt.

ကူညီပြသပေးနိုင်သူပါ။

So I guess I'm asking you to please be that person for them,

ဒီတော့ သူတို့အတွက် ဒီလိုလူဖြစ်စေဖို့ တောင်းခံနေတာလို့ထင်ပါတယ်

because to them,

အကြောင်းက သူတို့အတွက်

those kids --

ဒီကလေးတွေအတွက်

it means everything.

ဒါက အဓိကကျပါတယ်။

Thank you very much.

ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)