How the arts help homeless youth heal and build | Malika Whitley

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Don't you love a good nap?

တစ်ရေးကောင်းကောင်း မှေးချင်လား။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Just stealing away that small block of time

ဒီလွတ်မြောက်မှုရဲ့ ချိုလှတဲ့ ကာလလေး အတွက် သင့်အိပ်ရာပေါ်မှာ

to curl up on your couch for that sweet moment of escape.

ခွေနေဖို့ အချိန်အပိုင်းလေးကို ခိုးယူခြင်းပါ။

It's one of my favorite things,

အကြိုက်ဆုံးတွေထဲက တစ်ခုပါ။

but something I took for granted

ဒါပေမဲ့ ဆယ်ကျော်သက်တစ်ဦးအဖြစ်နဲ့

before I began experiencing homelessness as a teenager.

အိမ်ယာမဲ့မှုကို စတင်မခံစားရမိခင်ကတော့ တရားသေမှတ်ထားတဲ့အရာပါ။

The ability to take a nap is only reserved for stability and sureness,

တစ်ရေးအိပ်နိုင်စွမ်းဆိုတာက တည်ငြိမ်မှုနဲ့ သေချာမှုအတွက်သာ သီးသန့်ဖယ်ထားတာပါ။

something you can't find

စာအုပ်အိတ်ထဲက

when you're carrying everything you own in your book bag

ကိုယ်ပိုင်သမျှကို သယ်နေပြီး မထွက်ခိုင်းသေးခင် ပေးထားတဲ့

and carefully counting the amount of time you're allowed to sit in any given place

နေရာမှာထိုင်ဖို့ ခွင့်ပြုထားတဲ့ အချိန်ပမာဏကို အသေအချာတွက်နေရတဲ့အခါ

before being asked to leave.

ကျွန်မ ရှာမတွေ့နိုင်တဲ့အရာပေါ့။

I grew up in Atlanta, Georgia,

ကျွန်မက Atlanta၊ Georgia မှာ ကြီးပြင်းခဲ့တာ

bouncing from house to house

ငွေရေးကြေးရေး တည်ငြိမ်မှုရှာဖို့

with a loving, close-knit family

ရုန်းကန်နေရတုန်း ချစ်စရာကောင်းပြီး စည်းလုံးတဲ့

as we struggled to find stability

မိသားစုတစ်စုနဲ့အတူ တစ်အိမ်မှတစ်အိမ်

in our finances.

လူးလာရင်းပေါ့။

But when my mom temporarily lost herself to mania

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မအမေ ယာယီ စိတ်နောက်သွားပြီး

and when that mania chose me as its primary scapegoat

ဒီရူးတာက စိတ်ပိုင်း၊ ရုပ်ပိုင်း နှိပ်စက်မှု နှစ်ခုစလုံးက

through both emotional and physical abuse,

ကျွန်မကိုအဓိကကြားခံရသူအဖြစ် ရွေးတဲ့အခါ ကျွန်မရဲ့ လုံခြုံမှုအတွက်

I fled for my safety.

ထွက်ပြေးခဲ့တယ်။

I had come to the conclusion that homelessness was safer for me

အိမ်ယာမဲ့တာက ကျွန်မအတွက် အိမ်မှာရှိတာထက် ပိုလုံခြုံတယ်လို့

than being at home.

ကောက်ချက်ချမိခဲ့တယ်။

I was 16.

ကျွန်မက ၁၆ နှစ်ပါ။

During my homelessness, I joined Atlanta's 3,300 homeless youth

အိမ်ယာမဲ့ဖြစ်မှုအတွင်း Atlanta ရဲ့ အိမ်ယာမဲ့ လူငယ် ၃၃၀၀ နဲ ပေါင်းခဲ့ပါတယ်။

in feeling uncared for,

ပစ်စလက်ခတ်ထားခံရတာ ခံစားရပြီး

left out and invisible each night.

စွန့်ပစ်ခံ၊ ညတိုင်း ပျောက်နေရတာပါ။

There wasn't and still is not any place

အိမ်ယာမဲ့ အရွယ်မရောက်သေးသူတွေအတွက်

for a homeless minor to walk off the street

လမ်းလျှာက်ဖို့ ၊ အိပ်ရာရဖို့

to access a bed.

တစ်နေရာမှ မရှိခဲ့၊ မရှိဆဲပါ။

I realized that most people thought of homelessness

ကျွန်မ သဘောပေါက်မိတာက လူအများစုဟာ အိမ်ယာမဲ့ဆိုတာ

as some kind of lazy, drug-induced squalor and inconvenience,

ပျင်းတာ၊ ဆေးစွဲနေတဲ့ မသတီစရာ၊ အဆင်မပြေမှုအဖြစ်လို့ ထင်ကြပေမဲ့

but that didn't represent my book bag full of clothes and schoolbooks,

ဒါက အဝတ်တွေ၊ ကျောင်းစာအုပ်တွေ ပြည့်နေတဲ့ ကျွန်မရဲ့ စာအုပ်အိတ် (သို့ )

or my A+ grade point average.

ပျမ်းမျှ အဆင့် A+ နဲ့တော့ မတူပါဘူး။

I would sit on my favorite bench downtown

မြို့လယ်က အကြိုက်ဆုံးထိုင်ခုံမှာထိုင်ပြီး

and watch as the hours passed by

နာရီများစွာ ကုန်ဆုံးကာ ကြည့်နေမယ်၊

until I could sneak in a few hours of sleep

ခုတင်တွေ၊ကားတွေ၊ အဆောက်အအုံတွေနဲ့

on couches, in cars,

သိုလှောင်ခန်းတွေထဲမှာ နာရီအနည်းငယ်

in buildings or in storage units.

ဝင်မမှေးနိုင်ခင်အထိပေါ့။

I, like thousands of other homeless youth, disappeared into the shadows of the city

ထောင်ချီတဲ့ အခြားအိမ်ယာမဲ့တွေလိုပဲ မြို့ရဲ့အရိပ်တွေထဲ ကျွန်မပျောက်ကွယ်ခဲ့တယ်။

while the whole world kept spinning

ဘာတစ်ခုမှ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးမဖြစ်သလိုနဲ့

as if nothing at all had gone terribly wrong.

တစ်လောကလုံးက လည်ပတ်နေချိန်မှာပေါ့။

The invisibility alone almost completely broke my spirit.

မမြင်နိုင်မှုတစ်ခုတည်းကကို ကျွန်မရဲ့စိတ်ဝိဉာဉ် ကြေကွဲစေသလောက်ပဲ။

But when I had nothing else, I had the arts,

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မမှာ အခြားဘာမှရှိတဲ့အခါ အနုပညာက ရှိနေတယ်၊

something that didn't demand

ခိုလှုံခွင့်အလဲအလှယ်အတွက်

material wealth from me in exchange for refuge.

ဘာရုပ်ဝတ္ထုကြွယ်ဝမှုမှ ကျွန်မဆီက မတောင်းခံတဲ့အရာလေ။

A few hours of singing, writing poetry

နာရီအနည်းငယ် သီချင်းဆိုခြင်း၊ ကဗျာရေးခြင်း

or saving up enough money

(သို့) ပြဇာတ်တစ်ပုဒ်က အခြားကမ္ဘာတစ်ခုမှာ

to disappear into another world at a play

ပျောက်ကွယ်သွားဖို့ ငွေအလုံအလောက် စုဆောင်းခြင်းက

kept me going and jolting me back to life when I felt at my lowest.

အနိမ့်ဆုံးခံစားရချိန်မှာ ဆက်ပြီး ဘဝဆီ သွားလိုက်၊တွန်းလိုက်လုပ်နေတယ်၊

I would go to church services on Wednesday evenings

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ညနေတွေမှာ ဘုရားကျောင်း ဝတ်ပြုပွဲတွေတက်မယ်။

and, desperate for the relief the arts gave me,

အနုပညာက ကျွန်မကိုပေးတဲ့ စိတ်သက်သာမှုကို အရူအမူးပေါ့၊

I would go a few hours early,

နာရီအနည်းငယ် စောစောသွားမယ်၊

slip downstairs

အောက်ထပ်ကိုလစ်

and into a part of the world where the only thing that mattered

သီချင်းတစ်ပုဒ်မှာ အံဝင်ခွင်ကျဆိုနိုင် မလားဆိုတာ တစ်ခုတည်းပဲ

was whether or not I could hit the right note in the song

အရေးပါတဲ့နေရာဖြစ်တဲ့ ကမ္ဘာ့တစ်စိတစ်တစ်ပိုင်းထဲကိုပေါ့။

I was perfecting that week.

ဒီသတင်းပတ်ကို မွမ်းမံးနေတယ်

I would sing for hours.

နာရီများစွာ သီချင်းဆိုမယ်။

It gave me so much strength to give myself permission

ဒါက အားလုံး ပိတ်ကာ သီချင်းဆိုဖို့ မိမိကိုယ်ကို ခွင့်ပြုပေးဖို့

to just block it all out and sing.

အင်အားအများကြီးပေးခဲ့တယ်။

Five years later, I started my organization, ChopArt,

နောက်ငါးနှစ်အကြာမှာ ကျွန်မရဲ့အဖွဲ့အစည်း ChopArt ကို စခဲ့တယ်၊

which is a multidisciplinary arts organization for homeless minors.

ဒါက အိမ်ယာမဲ့ အရွယ်မရောက်သေးသူတွေတွက် ဘာသာရပ်စုံပါတဲ့ အနုပညာ အဖွဲ့အစည်းပါ။

ChopArt uses the arts as a tool for trauma recovery

ChopArt ဟာ အနုပညာတွေကို စိတ်သောကသက်သာဖို့ လက်နက်တစ်ခုအဖြစ်သုံးတယ်။

by taking what we know about building community

ကျွန်မတို့သိတဲ့ အသိုက်အမြုံ တည်ဆောက်ခြင်းနဲ့

and restoring dignity

ဂုဏ်သိက္ခာ ပြန်ဆယ်ရင်း၊

and applying that to the creative process.

ဒါကို ဖန်တီးတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ အသုံးချရင်းပါ။

ChopArt is headquartered in Atlanta, Georgia,

ChopArt ကို Georgia က Atlanta မှာ ရုံးစိုက်ထားပါတယ်။

with additional programs in Hyderabad, India, and Accra, Ghana,

India က Hyderabad နဲ့ Ghana က Accra မှာ တိုးချဲ့ အစီအစဉ်များနဲ့အတူ

and since our start in 2010,

စတင်တဲ့ ၂၀၁၀ ကတည်းက ကမ္ဘာတစ်လွှားက

we've served over 40,000 teens worldwide.

ဆယ်ကျော်သက် ၄၀၀၀၀ ကျော်ကို စောင့်မပေးထားပါတယ်။

Our teens take refuge

ကျွန်မတို့ဆယ်ကျော်သက်တွေဟာ

in the transformative elements of the arts,

အနုပညာရဲ့ပြောင်းလဲစေတဲ့ အခြေခံသဘောတွေမှာ ခိုလှုံကာ

and they depend on the safe space ChopArt provides for them to do that.

ChopArt က သူတို့လုပ်ဖို့ ထောက်ပံ့တဲ့ နေရာကို အားကိုးကြပါတယ်။

An often invisible population uses the arts to step into their light,

မကြာခဏ မမြင်နိုင်တဲ့လူထုဟာ အလင်းရောင်ထဲ လှမ်းဝင်ဖို့ အနုပညာကိုသုံးပါတယ်၊

but that journey out of invisibility is not an easy one.

ဒါပေမဲ့ မမြင်ရမှုထဲက ဒီခရီးဟာ လွယ်တဲ့ခရီးတော့ မဟုတ်ဘူး။

We have a sibling pair, Jeremy and Kelly,

ကျွန်မတို့မှာ မောင်နှမတွေတစ်တွဲရှိတယ်၊ Jeremy နဲ Kelly ပါ။

who have been with our program for over three years.

ကျွန်မတို့အစီအစဉ်ကိုလာတာ သုံးနှစ် ရှိတဲ့သူတွေပါ။

They come to the ChopArt classes every Wednesday evening.

ChopArt အတန်းတွေကို ဗုဒ္ဓဟူးညနေတိုင်း လာပါတယ်။

But about a year ago,

ဒါပေမဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က

Jeremy and Kelly witnessed their mom seize and die right in front of them.

Jeremy နဲ Kelly သူတို့အမေ သူတို့ရှေ့မှာ လေဖြတ်၊ ဆုံးတာ မျက်မြင်တွေ့တယ်။

They watched as the paramedics failed to revive her.

ဆေးအကူတွေ သူမ သတိပြန်လည်ဖို့ မလုပ်နိုင်တာ စောင့်ကြည့်ခဲ့တယ်။

They cried as their father

သူတို့အဖေက သူတို့ရဲ့ ChopArt ဆရာမ

signed over temporary custody to their ChopArt mentor, Erin,

Erin ဆီမှာ ယာယီစောင့်ရှောက်ဖို့ လက်မှတ်ထိုးစဉ် ငိုခဲ့ကြတယ်၊

without even allowing them to take an extra pair of clothes on their way out.

သူတို့အထွက်မှာ အပိုအဝတ်အစားတစ်စုံယူဖို့ ခွင့်တောင်မပြုခဲ့ပါဘူး။

This series of events broke my heart,

ဒီအဖြစ်အပျက်အစဉ်တန်းက ကျွန်မရင်ကို ကွဲစေခဲပေမဲ့

but Jeremy and Kelly's faith and resolve in ChopArt

Jeremy နဲ့ Kelly ရဲ့ ယုံကြည်မှုနဲ့ ChopArt ကို ပြေလည်စေတာက

is what keeps me grounded in this work.

ကျွန်မကို ဒီအလုပ်မှာ ဆက်လက်မြဲစေတာပါ။


Kelly calling Erin in her lowest moment,

Kelly ဟာ Erin ကို သူရဲ့ အနိမ့်ဆုံးကာလမှာ ခေါ်တာ

knowing that Erin would do whatever she could

Erin ဟာ သူတို့ဟာ အချစ်ခံ၊ ဂရုစိုက် ခံရဖို့

to make them feel loved and cared for,

သူတတ်နိုင်တာကို လုပ်မယ်ဆိုတာ သိနေခြင်းက

is proof to me that by using the arts as the entry point,

ကျွန်မအတွက် အနုပညာဖန်တီးမှုကို ဝင်မှတ်အဖြစ် သုံးခြင်းဖြင့် သက်သေပါ၊

we can heal and build our homeless youth population.

ကျွန်မတို့ အိမ်ယာမဲ့ လူငယ်လူထုကို ကုသ ထူထောင်ပေးနိုင်တာပါ။

And we continue to build.

ကျွန်မတို့ ဆက်ထူထောင်တယ်။

We build with Devin,

Devin နဲ့အတူ ကျွန်မတို့ ထူထောင်တယ်၊

who became homeless with his family

သူ့အမေဟာ ဆေးကုန်ကျစရိတ်နဲ့

when his mom had to choose between medical bills or the rent.

အိမ်လခနှစ်ခုကြား ရွေးချယ်ဖို့လိုတော့ သူ့မိသားစုနဲ့အတူ အိမ်ယာမဲ့ဖြစ်လာခဲ့သူပါ။

He discovered his love of painting through ChopArt.

ChopArt ကနေ ပန်းချီကိုသူနှစ်သက်တာ သူရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တယ်။

We build with Liz,

Liz နဲ့ ကျွန်မတို့ ထူထောင်တယ်၊

who has been on the streets most of her teenage years

သူ့ရဲ့ ဆယ်ကျော်သက်နှစ်တွေ အများစု လမ်းပေါ်မှာ ရှိခဲ့သူဖြစ်ပေမဲ့

but turns to music to return to herself

သူ့ရဲ့ငယ်နုတဲ့ ပုခုံးတွေအတွက် လေးလွန်းတဲ့ စိတ်သောက ခံစားရချိန်

when her traumas feel too heavy for her young shoulders.

သူ့ကိုယ်သူပြန်သွားဖို့ ဂီတဘက် လှည့်လိုက်တယ်။

We build for Maria,

Maria နဲ့ ကျွန်မတို့ ထူထောင်ကြတယ်။

who uses poetry to heal

ကျန်တဲ့မိသားစုနဲ့အတူ

after her grandfather died in the van

သူမနေထိုင်ရာ ကားထဲမှာ

she's living in with the rest of her family.

သူ့အဖိုးဆုံးတော့ ကုစားဖို့ ကဗျာကို အသုံးပြုသူပါ။

And so to the youth out there experiencing homelessness,

နောက်ပြီး အိမ်ယာမဲ့မှု တွေ့ကြုံခံစားနေရတဲ့ အဲဒီက လူငယ်တွေကိုပါ။

let me tell you,

ပြောပါရစေ။

you have the power to build within you.

သင့်အတွင်းမှာ ထူထောင်ဖို့ အစွမ်းရှိတယ်

You have a voice through the arts

သင်ဖြတ်သန်းခဲ့တာကို မဝေဖန်တဲ့

that doesn't judge what you've been through.

အနုပညာမှတစ်ဆင့် သင့်အသံရှိနေတော့

So never stop fighting to stand in your light

သင့်အလင်းမှာ ရပ်ဖို့ တိုက်ခိုက်တာ ဘယ်တော့မှ မရပ်နဲ့

because even in your darkest times,

အကြောင်းက သင့်ရဲ့ အမှောင်ဆုံး အချိန်တွေမှာတောင်

we see you.

သင့်ကို မြင်တယ်။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)