How the arts help homeless youth heal and build | Malika Whitley

Translator: Phong Lê Reviewer: Bích Nguyễn

Ai chẳng thích một giấc ngủ ngon?

(Khán giả cười)

Dành một chút thời gian

để tận hưởng khoảnh khắc ngọt ngào khi nằm trên ghế sofa.

Don't you love a good nap?

(Laughter)

Đó là một điều mà tôi yêu thích,

Just stealing away that small block of time

nhưng tôi thường không để ý mấy

cho tới khi tôi vô gia cư ở tuổi vị thành niên.

to curl up on your couch for that sweet moment of escape.

Ta chỉ có khả năng ngủ nướng khi có nơi ở ổn định,

It's one of my favorite things,

but something I took for granted

before I began experiencing homelessness as a teenager.

thứ mà bạn sẽ không có được

khi bạn đựng mọi thứ trong chiếc balo của mình

The ability to take a nap is only reserved for stability and sureness,

và bạn phải cẩn trọng đếm từng giây xem mình được ngồi ở chỗ nào đó bao lâu

something you can't find

trước khi bị đuổi đi.

when you're carrying everything you own in your book bag

Tôi lớn lên ở Atlanta, Georgia,

and carefully counting the amount of time you're allowed to sit in any given place

cùng với một gia đình ấm cúng.

Chúng tôi chuyển nhà liên tục

before being asked to leave.

vì chúng tôi rất khó tìm nơi ở ổn định

I grew up in Atlanta, Georgia,

với số tiền ít ỏi.

bouncing from house to house

with a loving, close-knit family

Nhưng khi mẹ tôi đánh mất chính mình vì căn bệnh mania

as we struggled to find stability

và khi “căn bệnh ấy” coi tôi là nguồn gốc của mọi vấn đề

in our finances.

hành hạ cả thể xác lẫn xúc cảm của tôi,

But when my mom temporarily lost herself to mania

tôi đã chạy trốn.

and when that mania chose me as its primary scapegoat

Tôi đã đưa ra quyết định rằng việc vô gia cư sẽ an toàn hơn với tôi

through both emotional and physical abuse,

hơn là ở cái nhà này.

I fled for my safety.

Lúc đó tôi 16 tuổi.

I had come to the conclusion that homelessness was safer for me

Khi còn vô gia cư, tôi đã tham gia cùng với

3300 đứa trẻ vô gia cư ở Atlanta

than being at home.

và cảm thấy không được quan tâm,

I was 16.

bị phớt lờ mỗi tối.

During my homelessness, I joined Atlanta's 3,300 homeless youth

Hồi đó và cả bây giờ, không có chỗ nào

cho phép những đứa trẻ vô gia cư được đi lại tự do

in feeling uncared for,

left out and invisible each night.

hoặc kiếm một giấc ngủ.

Tôi nhận ra là hầu hết mọi người nghĩ

There wasn't and still is not any place

vô gia cư là những kẻ điên, nghiện ngập bẩn thỉu và gây phiền toái,

for a homeless minor to walk off the street

to access a bed.

nhưng điều đó không đúng với cái balo đầy quần áo và sách vở của tôi,

I realized that most people thought of homelessness

as some kind of lazy, drug-induced squalor and inconvenience,

hay tấm bảng điểm toàn A+ tôi có.

Ngồi trên chiếc ghế ở trung tâm thành phố,

but that didn't represent my book bag full of clothes and schoolbooks,

tôi đợi thời gian trôi,

or my A+ grade point average.

cho tới khi tôi ngủ thiếp đi một vài tiếng

I would sit on my favorite bench downtown

trên cái ghế dài, trong ô tô,

trong tòa nhà hay kho chứa nào đó.

and watch as the hours passed by

until I could sneak in a few hours of sleep

Như hàng nghìn đứa trẻ vô gia cư khác, tôi biến mất trong màn đêm thành phố

on couches, in cars,

trong khi cả thế giới vẫn nhộn nhịp

in buildings or in storage units.

như thể chẳng có điều gì bất thường đang diễn ra cả.

I, like thousands of other homeless youth, disappeared into the shadows of the city

Chỉ sự vô hình ấy thôi cũng khiến tôi gần như sụp đổ.

while the whole world kept spinning

as if nothing at all had gone terribly wrong.

Nhưng khi không có gì cả, tôi đã tìm thấy nghệ thuật,

The invisibility alone almost completely broke my spirit.

thứ mà không yêu cầu

tôi phải có của cải thì mới được bước chân tới.

But when I had nothing else, I had the arts,

Vài giờ đồng hồ ngân nga, làm thơ

something that didn't demand

hay dành dụm đủ vài đồng

material wealth from me in exchange for refuge.

để chạy trốn tới thế giới khác trong một vở kịch

A few hours of singing, writing poetry

Nó giúp tôi lấy lại tinh thần mỗi khi tôi gục ngã.

or saving up enough money

to disappear into another world at a play

Tôi đi tới các buổi lễ ở nhà thờ vào mỗi tối thứ Tư,

và cầu xin sự cứu thế mà nghệ thuật đã ban cho tôi.

kept me going and jolting me back to life when I felt at my lowest.

Tôi thường tới đó sớm vài tiếng,

I would go to church services on Wednesday evenings

đi xuống tầng dưới

để vào trong một thế giới mà ở đó thứ quan trọng duy nhất là

and, desperate for the relief the arts gave me,

I would go a few hours early,

liệu tôi có thể hát đúng nốt nhạc

mà tôi đã luyện tập cả tuần.

slip downstairs

and into a part of the world where the only thing that mattered

Tôi có thể hát hàng tiếng trời.

Nó cho tôi sức mạnh để cho phép bản thân

was whether or not I could hit the right note in the song

quên đi tất cả và chỉ hát.

I was perfecting that week.

I would sing for hours.

5 năm sau, tôi thành lập tổ chức riêng: ChopArt.

It gave me so much strength to give myself permission

to just block it all out and sing.

Nó là tổ chức đa lĩnh vực nghệ thuật dành cho trẻ vô gia cư.

Five years later, I started my organization, ChopArt,

ChopArt mượn nghệ thuật để chữa lành những tổn thương

which is a multidisciplinary arts organization for homeless minors.

bằng cách xây dựng cộng đồng

và phục hồi nhân phẩm

ChopArt uses the arts as a tool for trauma recovery

và áp dụng chúng vào quá trình sáng tạo.

by taking what we know about building community

ChopArt có trụ sở chính ở Atlanta, Georgia,

và các chương trình bổ sung ở Hyderabad, Ấn Độ, và Accra, Ghana.

and restoring dignity

and applying that to the creative process.

Và kể từ lúc thành lập vào năm 2010,

ChopArt is headquartered in Atlanta, Georgia,

chúng tôi đã giúp hơn 40,000 thiếu niên trên toàn cầu.

with additional programs in Hyderabad, India, and Accra, Ghana,

Các thiếu niên này tìm thấy nơi trốn

trong những yếu tố mang tính biến đổi của nghệ thuật,

and since our start in 2010,

we've served over 40,000 teens worldwide.

và chúng nương tựa vào nơi an toàn mà ChopArt cung cấp để làm điều đó.

Our teens take refuge

Những con người vô hình đã dùng nghệ thuật để bước ra ánh sáng,

in the transformative elements of the arts,

and they depend on the safe space ChopArt provides for them to do that.

nhưng quá trình đó không phải là điều dễ dàng.

An often invisible population uses the arts to step into their light,

Chúng tôi có một cặp chị em, Jeremy và Kelly.

Hai đứa đã ở tổ chức chúng tôi được hơn 3 năm rồi.

but that journey out of invisibility is not an easy one.

Chúng tới lớp học của ChopArt vào mỗi tối thứ Tư.

We have a sibling pair, Jeremy and Kelly,

Nhưng một năm trước,

who have been with our program for over three years.

Jeremy và Kelly tận mắt nhìn thấy cảnh mẹ chúng từ biệt cõi đời.

They come to the ChopArt classes every Wednesday evening.

Chúng chứng kiến cảnh bác sĩ không cứu nổi mẹ chúng.

But about a year ago,

Jeremy and Kelly witnessed their mom seize and die right in front of them.

Chúng khóc sướt mướt trong lúc bố chúng kí giấy

để một cố vấn ở ChopArt, Erin chăm sóc chúng thay ông.

They watched as the paramedics failed to revive her.

Ông còn không để chúng kịp lấy thêm một vài bộ quần áo lúc đi ra.

They cried as their father

signed over temporary custody to their ChopArt mentor, Erin,

Chuỗi sự kiện ấy đã khiến tôi vỡ òa.

without even allowing them to take an extra pair of clothes on their way out.

Và số phận và sự nương tựa của 2 đứa tại ChopArt

là điều khiến tôi tiếp tục với công việc này.

This series of events broke my heart,

Trong lúc gục ngã, Kelly đã gọi Erin

but Jeremy and Kelly's faith and resolve in ChopArt

vì biết rằng Erin sẽ làm tất cả những gì cô có thể

is what keeps me grounded in this work.

để khiến chúng cảm thấy được yêu thương.

Điều ấy đã cho tôi thấy, sử dụng nghệ thuật là xuất phát điểm,

Kelly calling Erin in her lowest moment,

knowing that Erin would do whatever she could

to make them feel loved and cared for,

ta có thể chữa lành và giúp đỡ được nhiều trẻ vô gia cư.

is proof to me that by using the arts as the entry point,

Và chúng tôi sẽ tiếp tục làm điều đó.

Chúng tôi sẽ giúp đỡ Devin.

Gia đình cậu trở nên vô gia cư

we can heal and build our homeless youth population.

khi mẹ cậu phải lựa chọn giữa hóa đơn thuốc hoặc tiền thuê nhà.

And we continue to build.

We build with Devin,

Devin đã tìm thấy tình yêu hội họa tại ChopArt.

who became homeless with his family

Chúng tôi sẽ giúp đỡ Liz,

when his mom had to choose between medical bills or the rent.

người đã dành gần cả thời niên thiếu sống trên các con đường,

nhưng đã tìm lại chính mình qua âm nhạc

He discovered his love of painting through ChopArt.

và vượt qua các trấn thương đè nặng nên đôi vai em.

We build with Liz,

who has been on the streets most of her teenage years

Chúng tôi sẽ giúp đỡ Maria.

but turns to music to return to herself

Em đã dùng thơ để chữa lành bản thân

when her traumas feel too heavy for her young shoulders.

khi bà em mất trong chính chiếc xe van

mà em sống cùng với gia đình ở đó.

We build for Maria,

who uses poetry to heal

Tới tất cả các trẻ em vô gia cư ngoài kia,

after her grandfather died in the van

she's living in with the rest of her family.

tôi muốn nói với các bạn

And so to the youth out there experiencing homelessness,

rằng các bạn có sức mạnh tiềm ẩn trong chính bản thân mình.

Bạn sẽ có một tiếng nói thông qua nghệ thuật

mà không phán xét những gì bạn đã trải qua.

let me tell you,

Vì vậy, hãy đấu tranh để đứng dưới ánh sáng của riêng bạn

you have the power to build within you.

bởi trong khoảnh khắc tăm tối nhất của cuộc đời bạn

You have a voice through the arts

that doesn't judge what you've been through.

tôi vẫn nhìn thấy bạn.

Cảm ơn đã lắng nghe.

So never stop fighting to stand in your light

(Khán giả vỗ tay)

because even in your darkest times,

we see you.

Thank you.

(Applause)