3 questions to ask yourself about everything you do | Stacey Abrams

Translator: Myo Aung Reviewer: Sanda Aung

When I was in high school at the age of 17 --

ကျွန်မ ၁၇ နှစ်အရွယ် အထက်တန်းကျောင်းမှာ --

I graduated from high school in Decatur, Georgia,

ကျွန်မ Georgia​ ပြည်နယ် Decatur မှ ကျောင်းအောင်ခဲ့တာပါ၊

ကျွန်မရဲ့ အထက်တန်းကျောင်မှ ကျောင်းဆင်းခဲ့သူအဖြစ်--

as valedictorian of my high school --

I was very proud of myself.

ကျွန်မ ကိုယ့်ကိုကိုယ် သိပ်ကိုဂုဏ်ယူမိခဲ့တယ်။

I was from a low-income community, I had grown up in Mississippi,

ကျွန်မဟာ ဝင်ငွေနည်း ရပ်ကွက်ထဲကပါ၊ Mississippi မှာ ကြီးပြင်းခဲ့ရသူ၊

we'd moved from Mississippi to Georgia

ကျွန်မတို့ Mississippi မှ Georgia ကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တယ်။

so my parents could pursue their degrees as United Methodist ministers.

အဲဒါကြောင့် ကျွန်မမိဘတွေဟာ United Methodist ဘုန်းတော်ကြီးဘွဲ့ယူခဲ့ကြတယ်။

ကျွန်မတို့ ဆင်းရဲခဲ့ကြပေမဲ့၊ သိပ်မဆင်းရဲဘူးလို့ သူတို့ ထင်ခဲ့ကြလို့၊

We were poor, but they didn't think we were poor enough,

သူတို့ဟာ ထာဝရ ဆင်းရဲလျက် ကျန်ရစ်ဖို့သာ ရှိခဲ့ပါတယ်။

so they were going for permanent poverty.

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

And so, while they studied at Emory,

ဒါနဲ့ သူတို့က Emory မှာ ကျောင်းတက်နေစဉ်၊

I studied at Avondale, and I became valedictorian.

ကျွန်မက Avondale မှ ကျောင်းတက်ခဲ့ပြီ အောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

Well, one of the joys of being valedictorian in the state of Georgia

Georgia ပြည်နယ်မှာ အထက်တန်းကျောင်း အောင်ခြင်းရဲ့ အားရစရာ အချက်က

is that you get invited to meet the governor of Georgia.

Georgia ပြည်နယ်မင်းကြီနဲ့ တွေ့ဆုံဖို့ ဖိတ်ကြားခံရမှုပါပဲ။

I was mildly interested in meeting him.

သူနဲ့ တွေ့ရမှာကို ကျွန်မ အတော်အသင့် စိတ်ဝင်စားခဲ့တယ်။

ဂုဏ်ယူစရာလိုဟာမျိုးပါ။

It was kind of cool.

I was more intrigued by the fact that he lived in a mansion,

ကျွန်မအနေနဲ့ ပိုပြီး စိတ်ဝင်စားနေခဲ့တာက သူဟာ ဧရာမအိမ်ကြီးထဲ နေထိုင်နေခြင်းကိုပါ၊

ကျွန်မက "General Hospital" နဲ့ "Dynasty" ရုပ်ရှင်ကို ကလေးဘဝတုန်းက

because I watched a lot of "General Hospital" and "Dynasty"

as a child.

အများကြီး ကြည့်ခဲ့လို့ပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

And so I got up that morning, ready to go to visit the governor.

ဒါနဲ့ ပြည်နယ်မင်းကြီးနဲ့ တွေ့ဆုံရန် ကျွန်မဟာ အစောကြီး ထခဲ့တယ်။

My mom and my dad, who were also invited, got up,

ကျွန်မ အမေနဲ့ ဖေဖေပါ ဖိတ်ခံခဲ့ရလို့ ထနှင့်နေကြပါပြီ၊

ကျွန်မတို့ အပြင်ကို ထွက်လာခဲ့ကြတယ်။

and we went outside.

But we didn't get in our car.

ဒါပေမဲ့ ကိုယ့်ပိုင် ကားမစီးနိုင်ခဲ့ကြပါ။

And in the South, a car is a necessary thing.

တောင်ပိုင်းမှာ နေထိုင်ရင် ကားဆိုတာ သိပ်ကို လိုအပ်တဲ့ အရာပါ။

We don't have a lot of public transit, there aren't a lot of options.

အဲဒီမှာ ပြည်သူ့ပို့ဆောင်ရေး စနစ် သိပ်မရှိ သလို သွားလာရန် ရွေးစရာလည်း တယ်မရှိလှပါ။

But if you're lucky enough to live in a community

ကိုယ်က ရပ်ကွက်ထဲမှာ နေထိုင်ဖို့ ကံကောင်းသူ ဖြစ်ပြီး

where you don't have a car,

ကိုယ်ပိုင် ကား မရှိရင်၊

the only option is public transit.

ရွေးစရာ တစ်ခုတည်းက ပြည်သူ့ ပို့ဆောင်ရေးစနစ်ပါ။

And that's what we had to take.

ကျွန်မတို့ အဲဒီလိုနည်းနဲ့ စီးကြရမှာပါ။

အဲဒါနဲ့ ကျွန်မတို့ ဘတ်စ်ကားကို စီးလိုက်ကြတယ်။

And so we got on the bus.

And we took the bus from Decatur all the way to Buckhead,

ကျွန်မတို့ဟာ Decatur မှနေပြီး Buckhead ကို သွားကြရတယ်၊

where the Governor's Mansion sat on this really beautiful acreage of land,

ပြည်နယ်မင်းကြီးဟာ တစ်ဧကလောက် ကျယ်တဲ့ မြေပေါ်မှာ နေရာယူလျက် ထိုင်နေခဲ့တယ်။

with these long black gates that ran the length of the property.

အိမ်ခြံမြေ တလျှောက်မှာ အနက်ရောင် ဝင်ပေါက်တွေ ရှိခဲ့တယ်။

ကျွန်မတို့ ပြည်နယ်မင်းကြီး ဂေဟာကို ရောက်ခါနီးမှာ

We get to the Governor's Mansion,

we pull the little lever that lets them know this is our stop,

အဲဒီ မှတ်တိုင်မှာ ကျွန်မတို့ ဆင်းမှာကို အချက်ပေးလိုက်ပြီး

we get off the bus,

ကျွန်မတို့ဟာ ဘတ်စ်ကား ပေါ်မှ ဆင်းလိုက်ကြတယ်။

my mom, my dad and I, we walk across the street.

အမေ၊ အဖေနဲ့ ကျွန်မတို့ဟာ လမ်းအတိုင်း လျှောက်ကြတယ်။

We walk up the driveway, because there are cars coming up,

ကျွန်မတို့ ခြံတွင်းကားလမ်း အတိုင်း လျှောက်နေစဉ် တခြားကားတွေ

cars bringing in students from all across the state of Georgia.

Georgia ပြည်နယ်တဝမ်းမှ ကျောင်းသားတွေကို သယ်ဆောင်လာနေခဲ့ကြတယ်။

So we're walking along the side.

ကျွန်မတို့ဟာ ဘေးမှ လျှောက်ခဲ့ရတယ်။

And as we walk single file along the side,

အဲဒီလို ကျွန်မတို့ချည်း လျှောက်လာစဉ်၊

my mom and dad sandwiching me to make sure I don't get hit by one of the cars

ကားထိခိုက်မိမှာကို စိုးနေကြလို့ မေမေနဲ့ ဖေဖေတို့က ကျွန်မကို အလယ်မှာထားခဲ့ကြတယ်၊

bringing in the other valedictorians,

ကျောင်းဆင်းတွေကို ခေါ်လာတဲ့ ကားတွေကြောင့်ပါ။

we approach the guard gate.

ကျွန်မတို့ အစောင့်နား ရောက်လာကြပါပြီ။

When we get to the guard gate, the guard comes out.

ဝင်ပေါက်ဆီကို ကျွန်မတို့ ရောက်တော့ အစောင့် ထွက်လာပါတယ်။

He looks at me, and he looks at my parents,

သူဟာ ကျွန်မကို ကြည့်ပြီး မိဘများဆီ ကြည့်လိုက်တယ်၊

and he says, "You don't belong here, this is a private event."

ပြီးတော့ "ဒါခင်ဗျားတို့နဲ့ မဆိုင်ဘူး၊ ပုဂ္ဂလိက အစီအစဉ်ပါ။" ဆိုတယ်။

My dad says, "No, this is my daughter, Stacey. She's one of the valedictorians."

အဖေက "မဟုတ်ဘူး၊ ဒါက ကျွန်တော့သမီး Stacey၊ ဒီနှစ်ကျောင်းဆင်း တစ်ဦးပါ။" ရှင်းပြတယ်။

ဒါပေမဲ့ အစောင့်ဟာ သူ့လက်ထဲက စာရင်းကို ကြည့်ဖေါ်တောင် မရပါဘူး။

But the guard doesn't look at the checklist that's in his hands.

He doesn't ask my mom for the invitation

သူဟာ ကျွန်မအမေရဲ့ လက်အိတ်ထဲ ရှိနေခဲ့တဲ့

that's at the bottom of her very voluminous purse.

ဖိတ်ကြားစာကိုလည်း တောင်းမကြည့်ခဲ့ဘူး။

အဲဒီအစား သူဟာ ကျွန်မတို့စီးလာတဲ့ ဘတ်စ်ကားကို ကြည့်နေခဲ့တယ်၊

Instead, he looks over our shoulder at the bus,

because in his mind, the bus is telling him a story about who should be there.

ဘတ်စ်ကားကို ကြည့်ပြီး သူ့စိတ်ထဲမှာ ဒီကို ဝင်ခွင့်ပေးရေးကိစ္စကို ဆုံးဖြတ်နေပုံရတယ်။

And the fact that we were too poor to have our own car --

ကိုယ်ပိုင်ကားတောင် မရှိနိုင်လောက်အောင် ဆင်းရဲလှတဲ့ သူတွေပါလားလို့

that was a story he told himself.

သူ့ဘာသာသူ ဆုံးဖြတ်ပြီးနေပါပြီ။

သူဟာ ကျွန်မရဲ့ အသားရောင်ကြောင့် တမျိုးထင်ခဲ့တာလား၊

And he may have seen something in my skin color,

he may have seen something in my attire;

ကျွန်မရဲ့ အမူအရာကို တမျိုးများ ထင်သွားခဲ့တာလား၊

I don't know what went through his mind.

သူဟာ ဘယ်လို ထင်မှတ်မိမှန်း ကျွန်မ မပြောတတ်ပါ။

But his conclusion was to look at me again,

သူဟာ ကျွန်မကို ထပ်ပြီး ကြည့်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်၊

and with a look of disdain, say,

အထင်သေးတဲ့ အမြင်မျိုးဖြင့်၊

"I told you, this is a private event. You don't belong here."

"ဒါခင်ဗျားတို့နဲ့ မဆိုင်ဘူး၊ ပုဂ္ဂလိက အစီအစဉ်ပါလို့ ကျွန်တော် ပြောခဲ့ပါရော။"

Now, my parents were studying to become United Methodist ministers,

မိဘတွေက United Methodist ဘုန်းတော်ကြီး တွေဖြစ်ဖို သင်နေကြပေမဲ့

but they were not pastors yet.

သင်အုပ်ဆရာတွေ မဟုတ်ကြသေးပါဘူး။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

အဲဒါနဲ့ သူတို့ဟာ အဲဒီလူနဲ့ တနည်းနည်းနဲ့ စကားပြောဖို့ ကြိုးစားရင်း

And so they proceeded to engage this gentleman

in a very robust discussion of his decision-making skills.

သူရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်ပုံကို ပြန်စဉ်းစားရန် ပန်ကြားခဲ့ကြတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

My father may have mentioned

ဖခင်က တကယ်လို့များ စာရင်းထဲမှာ

that he was going to spend eternity in a very fiery place

ကျွန်မရဲ့ အမည်ကိုသာ သူရှာမတွေ့ခဲ့လျှင် သူဟာ ငရဲတိုက်မှာ မီးမြှုက်ခံရမှာကို

if he didn't find my name on that checklist.

ပြောဆိုခဲ့တာ ဖြစ်ချင် ဖြစ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

And indeed, the man checks the checklist eventually,

တကယ့်ကိုပဲ ထိုသူဟာ စာရင်းကို ချက်ချင်း စစ်ကြည့်ဖြစ်ခဲ့တယ်၊

and he found my name, and he let us inside.

ကျွန်မရဲ့ အမည်ကို တွေ့ခဲ့ရလို့ ကျွန်မတို့ကို ဝင်ခွင့်ပြုလိုက်တယ်။

But I don't remember meeting the governor of Georgia.

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မဟာ ပြည်နယ်မင်းကြီးနဲ့ တွေ့ခဲ့ရတာကို မမှတ်မိတော့ပါ။

I don't recall meeting my fellow valedictorians

တစ်ခရိုင်လုံး ကျောင်းပေါင်း ၁၈၀ မှ လာကြတဲ့ ကျောင်းဆင်းများနဲ့

from 180 school districts.

တွေ့ဆုံခဲ့တာကိုလည်း မမှတ်မိပါ။

The only clear memory I have of that day

ပြတ်သားစွာ ခုထိ အဲဒီနေ့ကို မှတ်မိနေတာက

was a man standing in front of the most powerful place in Georgia,

Georgia ပြည်နယ်ထဲက အာဏာအကြီးမားဆုံး နေရာမှာ ရပ်နေခဲ့ပြီး၊ ကျွန်မကို ကြည့်လျက်

looking at me and telling me I don't belong.

ကျွန်မနဲ့ အဲဒါမဆိုင်ပါဘူးလို့ ပြောနေသူကိုပါ။

And so I decided, 20-some-odd years later,

အဲဒါကြောင့်၊ နောက်ပိုင်း နှစ် ၂၀ ကျော် အကြာမှာ၊

to be the person who got to open the gates.

အဲဒီ တံခါးကို ဖွင့်ပေးမယ့်သူ ဖြစ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

(Cheers)

(အားပေးသံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

ကံဆိုးချင်တော့၊ ရှင်တို့ အဲဒီအကြောင်းကို ဖတ်ခဲ့ကြရမှာပါ။

Unfortunately, you may have read the rest of the story.

It didn't quite work out that way.

ကျွန်မရဲ့ အဲဒီ ကြိုးပမ်းမှု မအောင်မြင်ခဲ့ပါဘူး။

And now I'm tasked with figuring out: How do I move forward?

ဒီနေ့တွင် ကျွန်မရဲ့ တာဝန်က ရှေ့ဆက်ပြီး ဘာကို လုပ်ရမလဲ။

Because, you see, I didn't just want to open the gates for young black women

တကယ်တော့၊ အထင်သေးခံခဲ့ရပြီး ဒါမင်းတို့နဲ့ မဆိုင်ဘူးလို့ အပြောခံခဲ့ရတဲ့

who had been underestimated and told they don't belong.

လူမည်း မိန်းကလေးအတွက်သာမက၊ ကျွန်မဟာ Latinas နဲ့ အာရှ အမေရိကင်များ

I wanted to open those gates for Latinas and for Asian Americans.

အတွက်ပါ အဲဒီလို တံခါးတွေကို ဖွင့်ပေးဖို့ ကြိုးစားလိုပါတယ်။

I wanted to open those gates for the undocumented and the documented.

မှတ်တမ်း တင်မခံရသေးသူများရော၊ မှတ်တမ်း တင်ခံထားရသူများအတွက်ပါ၊

I wanted to open those gates as an ally of the LGBTQ community.

LGBTQ အသိုင်းအဝိုင်းကို ထောက်ခံသူ အနေနဲ့ အဲဒီ တံခါးတွေကို ဖွင့်ပေးချင်တယ်၊

I wanted to open those gates

မိမိကိုမိမိ လက်နက်ကိုင် အကြမ်းဖက်မှုရဲ့ သားကောင်များတွေပါလို့

for the families that have to call themselves the victims of gun violence.

ခေါ်ဆိုနေကြရတဲ့ မိသားစုများအတွက် တံခါးတွေကို ဖွင့်ပေးချင်တယ်။

I wanted to open those gates wide for everyone in Georgia,

Georgia ဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့ ပြည်နယ်ဖြစ်လို့ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံတော်ဖြစ်လို့

because that is our state, and this is our nation,

ပြည်နယ်ထဲက လူတိုင်းအတွက် တံခါး ဖွင့်ပေးချင်ပါတယ်။

and we all belong here.

ကျွန်မတို့ အားလုံ း ဒီနေရာကို ပိုင်ဆိုင်ကြတယ်။

(Cheers)

(အားပေးသံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

But what I recognized is that the first try wasn't enough.

ပထမဦးဆုံး ကြိုးစားမှုဟာ မလုံလောက်တာ ကျွန်မ နားလည်လိုက်တယ်။

And my question became: How do I move forward?

အဲဒါနဲ့ ရှေ့ဆက် ဘာလုပ်ရမလဲ မေးခွန်းထုတ်လာရတယ်။

How do I get beyond the bitterness and the sadness and the lethargy

ခါးသီးမှု၊ ဝမ်းနည်းမှုနဲ့ ဘာမှမလုပ်ချင် ဖြစ်နေတာကို၊

and watching an inordinate amount of television as I eat ice cream?

အချိန်ကုန် တီဗီချည်း ကြည့်နေလျက် ရေခဲမုန့်စားနေတာကို ဘယ်လို ကျော်လွှားရမလဲ?

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

What do I do next?

ကျွန်မ ရှေ့ဆက် ဘာလုပ်ရမလဲ?

And I'm going to do what I've always done.

အစဉ် လုပ်လာခဲ့တာကိုပဲ ကျွန်မ ဆက်လု်မယ်။

I'm going to move forward, because going backwards isn't an option

နောက်ဆုတ်ရေးကို ထည့်မစဉ်းစားဘူး ဆိုတော့ ရှေ့ဆက် ရွေ့ရမယ်၊

and standing still is not enough.

တည်ငြိမ်စွာ ရပ်နေရုံနဲ့ မလုံလောက်ဘူး။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

You see, I began my race for governor

ကျွန်မဟာ ကိုယ့်အခြေအနေကို လေ့လာကြည့်ပြီး

by analyzing who I was and what I wanted to be.

ပြည်နယ်မင်းကြီး နေရာကို ဝင်ပြိုင်ခဲ့တယ်။

And there are three questions I ask myself about everything I do,

ကျွန်မ ဘာပဲလုပ်လုပ်၊ ရာထူးတစ်ခုခု အတွက် သို့မဟုတ် လုပ်ငန်းစဖို့ဖြစ်ဖြစ်

whether it's running for office or starting a business;

ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေးတဲ့ မေးခွန်းသုံးခု ရှိတယ်၊

ပြည်သူတွေ မဲပေးရန် မှတ်ပုံတင်ဖို့ New Georgia Project

when I decided to start the New Georgia Project

to register people to vote;

ကျွန်မစရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့စဉ်၊

or when I started the latest action, Fair Fight Georgia.

ဒါမှမဟုတ် ကျွန်မရဲ့ နောက်ဆုံး လုပ်ရပ် Fair Fight Georgia စခဲ့စဉ်ကပါ။

No matter what I do, I ask myself three questions:

ကျွန်မ ဘာပဲလုပ်လုပ်၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေးခွန်းသုံးခု မေးပါတယ်-

What do I want?

ကျွန်မ လိုချင်တာက ဘာလဲ?

Why do I want it?

အဲဒါ လိုချင်တာ ဘာကြောင့်လဲ?

And how do I get it?

ငါ အဲဒါကို ဘယ်လို ရယူမလဲ?

And in this case, I know what I want.

ဒီတချီတွင် ကျွန်မ ဘာလိုချင်မှန်း သိခဲ့တယ်။

I want change.

ကျွန်မ အပြောင်းလဲကို လိုချင်တယ်။

That is what I want.

ကျွန်မ လိုချင်တာ အဲဒါပဲ။

But the question is:

ဒါပေမဲ့ မေးစရာက-

What change do I want to see?

ငါမြင်ချင်တဲ့ အပြောင်းအလဲက ဘယ်လိုဟာမျိုးလဲ?

And I know that the questions I have to ask myself are:

ပြီးတော့ ကိုယ့်ကိုကိုယ် မေးရမယ့် မေးခွန်းတွေကိုလည်း သိခဲ့တယ်-

One, am I honest about the scope of my ambition?

တစ်က ငါဟာ ကိုယ့်ရည်မှန်းချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရိုးသားရဲ့လား?

Because it's easy to figure out that once you didn't get what you wanted,

ကိုယ်လိုချင်ခဲ့တာ မရတဲ့အခါမှာ ကိုယ့်ရည်မှန်းချက်ကို နည်းနည်း

then maybe you should have set your sights a little lower,

လျှော့ချပြီး လျာထားခဲ့တယ်လို့ တော်တော်များက ထင်ကြမှာမို့လို့၊

ရှင်တို့ကို ပြောချင်တာက ကိုယ့်ရည် မှန်းချက်နဲ့ ပတ်သက်လာရင် ရဲဝံ့ကြပါ။

but I'm here to tell you to be aggressive about your ambition.

Do not allow setbacks to set you back.

ကိုယ့်ကို နောက်ကိုဆွဲမယ့် ဆုတ်ဆိုင်းမှုမျိုး ခွင့်မပြုပါနဲ့။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

နံပါတ်နှစ်က ကိုယ့်အမှားတွေကို ကိုယ်တိုင် နားလည်ပါစေ။

Number two, let yourself understand your mistakes.

ဒါပေမဲ့ အခြားသူတို့ရဲ့ အမှားတွေကိုလည်း နားလည်ပါ၊

But also understand their mistakes,

because, as women in particular,

အထူးသဖြင့်၊ အမျိုးသမီတစ်ဦးအနေနဲ့

we're taught that if something doesn't work out,

တစ်ခုခု အလုပ်မဖြစ်ဘူး ဆိုရင်၊ အလားအလာ အများဆုံးက

it's probably our fault.

ကိုယ့်အပြစ်ပဲလို့ နားချခံခဲ့ရသူပါ။

And usually, there is something we could do better,

ကျွန်မတို့ ပိုကောင်းအောင် လုပ်နိုင်ခဲ့တာ ရှိပေမဲ့၊

but we've been told not to investigate too much

အခြားသူတွေ လုပ်ခဲ့တာ သိပ် စစ်ဆေးဖို့ မလိုဘူးလို့

what the other side could have done.

ကျွန်မတို့ကို မှာထားခဲ့ကြတယ်လေ။

And this isn't partisan -- it's people.

ပျောက်ကျားတွေကို ပြောနေတာ မဟုတ်ဘူး၊ လူတွေနော်။

We're too often told that our mistakes are ours alone,

ကိုယ့်အမှားတွေဟာ ကိုယ့်အမှားချည်း သက်သက်ပဲ၊

but victory is a shared benefit.

အောင်ပွဲကျတော့ မျှဝေရမယ့် ခံစားခွင့်လို့ ကျွန်မတို့ကို ဆိုခဲ့ကြတယ်။

And so what I tell you to do is understand your mistakes,

ကျွန်မ ရှင်တို့ကို ပြောချင်တာက ကိုယ့်အမှားတွေကို နားလည်ကြဖို့ပါ၊

but understand the mistakes of others.

ဒါပေမဲ့ တခြားသူတွေရဲ့ အမှားကိုလည်း နားလည်ကြရပါမယ်။

And be clearheaded about it.

ဒါကို လုံးဝ ပြတ်သားစွာ နားလည်ရမယ်။

And be honest with yourself and honest with those who support you.

ကိုယ့်ကိုယ်ကို ရိုးသားရန် လိုအပ်သလို၊ ကိုယ့်ကို ပံ့ပိုးသူတွေအပေါ်လည်း ရိုးသားပါ။

But once you know what you want,

ဒါပေမဲ့ ကိုယ်လိုချင်တာကို ကိုယ် သိလာတာနဲ့

understand why you want it.

ဘာဖြစ်လို့ ချင်တာကို နားလည်ရမယ်။

ကောင်းမယ်လို့ ကိုယ်က ခံစားရတောင်မှ လက်စား ချေမှုဟာ အကြောင်းရင်းကောင်း မဖြစ်နိုင်ပါ။

And even though it feels good, revenge is not a good reason.

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Instead, make sure you want it

အဲဒီအစား၊ ကိုယ်သေချာပေါက် လိုချင်တာ သေချပါစေ၊

because there's something not that you should do,

ကိုယ် လုပ်အပ်တဲ့ အရာတွေ တချို့ ရှိနိုင်တာမို့လို့ပါ။

but something you must do.

ကိုယ်က လုပ်ကို လုပ်ရမယ့် အရာတစ်ခုခု ဖြစ်ရမယ်။

It has to be something that doesn't allow you to sleep at night

ကိုယ်က ညမှာ အိပ်လို့ မရနိုင်တဲ့ အရာမျိုး၊

ကိုယ်က တချိန်လုံး အဲဒါကို စိတ်ကူး နေတာမျိုး ဖြစ်ရမယ်၊

unless you're dreaming about it;

something that wakes you up in the morning and gets you excited about it;

နံနက်တွင် နိုးထစေကာ အဲဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကိုယ့်ကို စိတ်တက်ကြွစေနေတာမျိုး ဖြစ်ရမယ်၊

or something that makes you so angry,

ဒါမှမဟုတ် ကိုယ့်ကို တအားစိတ်ဆိုးစေတာမျိုး၊

you know you have to do something about it.

အဲဒါ့အတွက် ကိုယ်က တစ်ခုခု လုပ်ဖို့ လိုတာကို ကိုယ်သိထားတယ်။

But know why you're doing it.

တချိန်တည်းမှာ ဘာဖြစ်လို့ လုပ်နေ​ကြောင်း သိထားရမယ်။

And know why it must be done.

အဲဒါကို ဘာဖြစ်လို့ လုပ်ဖြစ်ရန် လိုတာကိုပါ သိထားရမယ်။

You've listened to women from across this world

ကမ္ဘာတဝမ်းက အမျိုးသမီးတွေက ဘာတွေ ဖြစ်ပျက်လာဖို့ ရှိနေတယ်လို့

talk about why things have to happen.

ပြောဆိုနေကြတာကို ခင်ဗျားတို့ ကြားခဲ့ရဘူးမှာပါ။

But figure out what the "why" is for you,

ဒါပေမဲ့၊ ကိုယ့်အတွက် "ဘာကြောင့်လဲ" ဆိုတာကို ရှင်းအောင် လုပ်ထားပါ၊

because jumping from the "what" to the "do"

"ဘာကြောင့်လဲ" ဆိုတာကို ကိုယ်မသိရင် လက်တွေ့ လုပ်ကိုင်ဖို့

is meaningless if you don't know why.

ကူးပြောင်းရေးဟာ အဓိပ္ပါယ် မရှိမှာမို့လို့ပါ။

Because when it gets hard, when it gets tough,

အကြောင်းက အဲဒါ ခက်ထန်လာမယ်၊ အဲဒါ သိပ်ကို ခဲယဉ်းလာမယ်၊

သင့်မိတ်ဆွေတွေက သင့်ကို စွန့်ပြီး ထွက်သွားကြမယ် ဆိုရင်၊

when your friends walk away from you,

when your supporters forget you,

ပံ့ပိုးလာခဲ့တဲ့သူတွေ ရှင်တို့ကို မေ့သွားပြီ ဆိုရင်၊

when you don't win your first race --

ပထမဦးဆုံး ပြိုင်ပွဲမှာ ကိုယ် မနိုင်ခဲ့ဘူးဆိုရင် --

if you don't know why, you can't try again.

ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတာ ကိုယ် မသိပါက၊ ကိုယ်ဟာ ထပ်ပြီး မကြိုးစားနိုင်တော့လို့ပါ။

So, first know what you want.

ပထမဦးဆုံး အချက်အနေနဲ့ ကိုယ်လိုချင်တာကို သိထားပါ။

Second, know why you want it,

ဒုတိယအနေနဲ့ ဘာလို့ လိုချင်တာကို သိထားပါ။

but third, know how you're going to get it done.

တတိယအချက်က အဲဒါ ဘယ်လို လုပ်ဆောင်မလဲ သိထားပါ။

I faced a few obstacles in this race.

ကျွန်မဟာ ဒီပြိုင်ပွဲထဲတွင် အတားအဆီး အချို့ကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Just a few.

နည်းနည်းလေးပါ။

ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့ လုပ်ဆောင်လာရာတွင်၊

But in the pursuit,

I became the first black woman to ever become the nominee for governor

ကျွန်မဟာ အမေရိက ပြည်ထောင်စု သမိုင်းထဲမှာ အဓိကပါတီကြီး တစ်ခုမှနေပြီး

in the history of the United States of America for a major party.

ပြည်နယ်မင်းကြီး နေရာအတွက် အဆိုပြုခံခဲ့ရတဲ့ ပထမဦးဆုံး လူမည်း အမျိုးသမီးပါ။

(Cheers)

(အားပေးသံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

But more importantly, in this process,

ဒါပေမဲ့ ပိုအရေးကြီးတာက၊ အဲဒီလို ကြိုးစားခဲ့ရာတွင်၊

we turned out 1.2 million African American voters in Georgia.

ကျွန်မတို့ဟာ Georgia အထဲက အာဖရိက အမေရိကန် လူမျိုး ၁.၂ သန်း မဲပေးဖို့ စည်းရုံးခဲ့တယ်။

That is more voters

အဲဒါဟာဖြင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တုန်းက

than voted on the Democratic side of the ticket in 2014.

ဒီမိုကရက်တို့ဘက်မှာ ပေးခဲ့ကြတဲ့ မဲများထက် ပိုများပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

ကျွန်မတို့ရဲ့ မဲဆွယ်မှုက သူတို့ရဲ့ မဲများဟာ Georgia ပြည်နယ်အတွက်

Our campaign tripled the number of Latinos

who believed their voices mattered in the state of Georgia.

အရေးပါတာကို ယုံကြည့်လာကြတဲ့ Latinos တို့ရဲ့ ဦးရေကို သုံးဆများလာစေခဲ့တယ်။

We tripled the number of Asian Americans

ကျွန်မတို့ အာရှဖွား အမေရိကန်များကိုပါ စည်းရုံးနိုင်ခဲ့ရာ

who stood up and said, "This is our state, too."

"ဒါဟာ ဒို့ပြည်နယ်ပဲ"လို့ ဆိုလာကြသူ သုံးဆ ပိုများခဲ့ပါတယ်။

Those are successes that tell me how I can get it done.

အဲဒီလို အောင်မြင်မှုများကို ကျွန်မ ယူဆောင်ခဲ့ပုံ ပြောပြနိုင်ပါတယ်။

But they also let me understand the obstacles aren't insurmountable.

တချိန်တည်းမှာ အတားအဆီးတွေကို ကျော်လွှား မရနိုင်ခဲ့တာကို ကျွန်မ နားလည်ခဲ့ရတယ်။

They're just a little high.

အဲဒါတွေဟာ နည်းနည်းလေး မြင့်နေခဲ့ကြတာပါ။

But I also understand

နောက် ကျွန်မ နားလည်မိလိုက်သေးတာက

that there are three things that always hold us hostage.

ကျွန်မတို့ကို တုတ်ချည်ထားနိုင်တဲ့ အရာသုံးခု အစဉ်ပဲ ရှိကြပါတယ်။

The first is finances.

ပထမဦးဆုံးက ဘဏ္ဍာငွေများပါ။

အခုဆို၊ ရှင်တို့ ကြားနိုင်ခဲ့ကြသလို ကျွန်မပေါ် အကြွေး တချို့ တင်နေပါတယ်။

Now, you may have heard, I'm in a little bit of debt.

If you didn't hear about it, you did not go outside.

ရှင်တို့ အဲဒီအကြောင်းကို မကြားခဲ့ကြရပါက ရှင်တို့ အပြင်ကို မထွက်ကြလို့ ဖြစ်ရမယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

And finances are something that holds us back so often,

ပြီးတော့ ဘဏ္ဍာရေးဆိုတဲ့ဟာ ကျွန်မတို့ကို နောက်ကနဲ့ မကြာခဏ ဆွဲထားတတ်လို့

our dreams are bounded by how much we have in resources.

ကျွန်မတို့ရဲ့ အိပ်မက်တွေဟာ ကိုယ့်ရဲ့ အရင်းအမြစ်အတိုင်း ကိုင်းညွတ်လာကြရပါတယ်။

But we hear again and again

အရင်းအမြစ်များရဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့ကြတဲ့

the stories of those who overcome those resource challenges.

သူတွေ အကြောင်းကို ကျုပ်တို့ဟာ ထပ်ပြီးရင် ထပ်ပြီး ကြားခဲ့ကြရပါတယ်။

But you can't overcome something you don't talk about.

ဒါပေမဲ့ တစ်ခုခု အကြောင်းကို မဆွေးနွေးဘဲနဲ့ ကျော်လွှားလို့ မရနိုင်ပါဘူး။

And that's why I didn't allow them to debt-shame me in my campaign.

အဲဒါကြောင့်မို့ ကျွန်မ မဲဆွယ်ခဲ့စဉ် ကျွန်မ အကြွေးကို ဆွေးနွေးခွင့် မပြုခဲ့ပါ။

I didn't allow anyone to tell me that my lack of opportunity

အခွင့်အလမ်းတွေ နည်းပါးခဲ့ခြင်းကြောင့် ကျွန်မ အရေးနိမ့်သွားခဲ့တာပါလို့

ကျွန်မ အနေနဲ့ ဘယ်သူကိုမှ ပြောဆိုခွင့် မပြုခဲ့ပါ။

was a reason to disqualify me from running.

ကျွန်မ အနေနဲ့ ဝင်မပြိုင်သင့်ကြောင်းကို လာပြောတဲ့ လူတွေ ရှိတာကို ယုံကြည်ကြပါ။

And believe me, people tried to tell me I shouldn't run.

Friends told me not to run.

သူငယ်ချင်းတွေကပါ ဝင်မပြိုင်ဖို့ နားချခဲ့ကြတယ်။

Allies told me not to run.

ကိုယ့်မဟာမိတ်များကပါ ဝင်မပြိုင်ဖို့ ပြောခဲ့ကြတယ်။

"USA Today" mentioned maybe I shouldn't run.

"USA Today" က ကျွန်မဟာ ဝင်မပြိုင် သင့်ဘူးလို့ ယူဆခဲ့တယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

But no matter who it was,

ဘယ်သူတွေ ဘယ်လိုပဲ ပြောခဲ့ကြပါစေ၊

I understood that finances are often a reason we don't let ourselves dream.

မကြာခဏဆိုသလို ကိုယ့်အိပ်မက်တွေ ခွင့်မပြု နိုင်ကြတာ ဘဏ္ဍာရေးကြောင့်ကို နားလည်မိတယ်။

ရှင်တို့ဟာ အဲဒီလို အတားအဆီးတွေကို အမြဲတမ်း ကျော်လွှားနိုင်မယ် ကျွန်မ မပြောနိုင်ပါ၊

I can't say that you will always overcome those obstacles,

but I will tell you, you will be damned if you do not try.

ဒါပေမဲ့ ကိုယ် မကြိုးစားဖြစ်ခဲ့ရင် ကိုယ့်ကို အပြစ်တင်ဖို့သာ ရှိပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

The second is fear.

ဒုတိယက ကြောက်စိတ်ပါ။

And fear is real.

ကြောက်စိတ်ဟာ တကယ်ကြီးပါ။

၎င်းဟာ ဘာမှလုပ်မရအောင် လုပ်ပစ်တယ်။

It is paralyzing.

It is terrifying.

၎င်းဟာ စိတ်ချောက်ချားစရာကြီးပဲ။

But it can also be energizing,

တချိန်တည်းမှာ ၎င်းဟာ အားတက်လာစေနိုင်တယ်။

because once you know what you're afraid of,

ကိုယ်က ကိုယ် ကြောက်တဲ့ အရာကို သိလိုက်ပြီ ဆိုရင်ပေါ့လေ၊

you can figure out how to get around it.

အဲဒါကို ဘယ်လို ရှောင်ကွင်းနိုင်မလဲ ဆိုတာ ကြံစည်နိုင်တယ်။

And the third is fatigue.

တတိယက လက်ပန်းကျမှုပါ။

Sometimes you just get tired of trying.

တစ်ခါတစ်ရံတွင် ကိုယ်ဟာ ကြိုးစားရတာကို ငြီးငွေ့လာနိုင်တယ်။

You get tired of reading about processes and politics

ကိုယ် ရောက်ချင်တဲ့ နေရာ ရောက်ဖို့ကို ဟန့်တားနေကြတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေ၊

နိုင်ငံရေးတွေနဲ့ အရာတွေ အကြောင်း ဖတ်ရှုရင်း ကိုယ်ဟာ ငြီးငွေ့လာတတ်တယ်။

and the things that stop you from getting where you want to be.

Sometimes, fatigue means that we accept position instead of power.

တစ်ခါတစ်ရံတွင် လက်ပန်းကျမှုဆိုတာက အခွင့်အာဏာအစား အခြေအနေကို လက်ခံမှုပါပဲ။

We let someone give us a title as a consolation prize,

ကိုယ် လိုချင်တာကို သိထားပြီး ကိုယ် ပင်ပန်းနေတောင်မှ၊

rather than realizing we know what we want and we're going to get it,

အဲဒါကို လုပ်ယူရန် အားထုတ်နေချိန်မှာ အဲဒီ အစားတစ်ဦးဦးက

ကျေနပ်ဆုအဖြစ် အသေးအမွှား ပေးလာတတ်တယ်။

even if we're tired.

That's why God created naps.

ဘုရားသခင်က မှေးစက်ချိန်ကို ဖန်တီးခဲ့တာ အဲဒါကြောင့်နဲ့တူပါတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

But we also learn in those moments

ဒါပေမဲ့ ခုနက အချိန်ကာလမျိုးမှာ

that fatigue is an opportunity to evaluate how much we want it.

လက်ပန်းကျမှုက အဲဒါကို ကိုယ် ဘယ်လောက် လိုချင်ကြောင်း အကဲခတ်ဖို့ အခွင့်အလမ်းပါ။

Because if you are beaten down,

ကိုယ်က အလဲထိုးခံလိုက်ရတယ်၊

if you have worked as hard as you can,

ကိုယ်က အတတ်နိုင်ဆုံး အားထုတ်ကြိုးစားခဲ့တယ်၊

if you have done everything you said you should,

ကိုယ်ဟာ အရာတိုင်းကို လုပ်သင့်သလို လုပ်ခဲ့တယ်၊

and it still doesn't work out,

ဒါတောင် အဲဒါ ဖြစ်မလာခဲ့ဘူး ဆိုရင်၊

fatigue can sap you of your energy.

လက်ပန်းကျမှုက ကိုယ့် စွမ်းအင်တွေကို စုပ်ယူပစ်နိုင်တယ်။

But that's why you go back to the "why" of it.

အဲဒါကြောင့် ကိုယ်ဟာ "ဘာ့ကြောင့်" ဆိုတာဆီကို ပြန်သွားရတာပါ။

အသံမဲ့တို့အစား ပြောပေမဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ကျုပ်တို့ထံတွင် ရှိဖို့ လိုအပ်တာကို၊

Because I know we have to have women who speak for the voiceless.

နှိပ်စက်မှုတွေကို မားမားရပ် ဆန့်ကျင်မယ့် စိတ်စေတနာကောင်းတဲ့ လူတွေ

I know we have to have people of good conscience

who stand up against oppression.

ကျုပ်တို့ဆီမှာ ရှိရမှာကို ကျွန်မ သိပါတယ်၊

I know we have to have people

လူမှုရေးအရ တရားမျှတမှုကို ကျုပ်တို့ အားလုံး ပိုင်ဆိုင်ကြတာကို

who understand that social justice belongs to us all.

နားလည်တဲ့ လူတွေ ကျုပ်တို့ဆီမှာ ရှိရမှာကိုလည်း ကျွန်မ သိပါတယ်။

And that wakes me up every morning,

အဲဒါကမှ ကျွန်မကို မနက်တိုင်း နှိုးထလာစေပေါတယ်၊

and that makes me fight even harder.

ပြီးတော့ ၎င်းကပဲ ကျွန်မကို ပိုပြင်းထန်စွာ တိုက်ခိုက်လာစေပါတယ်။

Because I am moving forward, knowing what is in my past.

ကျွန်မဟာ ကျွန်မရဲ့ အတိတ်ကို သိထားလျက် ရှေ့ကို ချီတက်လျက် ရှိနေပါတယ်။

I know the obstacles they have for me.

သူတို့က ကျွန်မအတွက် ဖန်တီးခဲ့ကြတဲ့ အတားအဆီးတွေကို ကျွန်မ သိပါတယ်။

I know what they're going to do,

သူတို့ ဘာလုပ်ကြမှာကို ကျွန်မ သိထားလို့

and I'm fairly certain they're energizing and creating new obstacles now.

သူတို့ဟာ အတားအဆီးတွေကို အခု ဖန်တီး အားထုတ်နေကြတာ ကျွန်မ သေချာပါတယ်။

But they've got four years to figure it out.

ဒါပေမဲ့ သူတို့ လုပ်ကိုင်ဖို့ အချိန် လေးနှစ်ရှိပါတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Maybe two.

နှစ်နှစ် ဖြစ်ချင်ဖြစ်နိုင်တယ်။

(Cheers)

(အားပေးသံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

ကျွန်မ ပြောချင်တဲ့ အချက်က ဒီလိုပါ-

But here's my point:

I know what I want, and that is justice.

ကျွန်မ လိုချင်တာ ကျွန်မ သိတယ်၊ အဲဒါက တရားမျှတမှုပါ။

I know why I want it,

အဲဒါကို ကျွန်မ လိုချင်တာ ဘာကြောင့် ဆိုတာ သိတယ်။

because poverty is immoral, and it is a stain on our nation.

နွမ်းပါးမှု ဆိုတာ မကောင်းမှုပါ၊ တနိုင်လုံး အပေါ် စွန်းထင်းနေတဲ့ အမည်းကွက်ပါ။

And I know how I'm going to get it:

အဲဒါကို ကျွန်မ ဘယ်လို လုပ်မယ် ဆိုတာကို ကျွန်မ သိတယ်။

by moving forward every single day.

နေ့တိုင်း ရှေ့ကိုဆက်သွားနေရမယ်။

Thank you so much.

အထူး ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Cheers)

(အားပေးသံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)