3 questions to ask yourself about everything you do | Stacey Abrams

Tłumaczenie: Anna Dumin Korekta: Agnieszka Fijałkowska

When I was in high school at the age of 17 --

W wieku 17 lat

I graduated from high school in Decatur, Georgia,

ukończyłam liceum w Decatur, w stanie Georgia.

as valedictorian of my high school --

Miałam wygłosić przemowę na zakończenie roku.

I was very proud of myself.

Byłam z siebie bardzo dumna.

I was from a low-income community, I had grown up in Mississippi,

Tam gdzie mieszkam, ludzie mało zarabiają.

Wychowałam się w Mississippi, potem przeprowadziliśmy się do Georgii,

we'd moved from Mississippi to Georgia

so my parents could pursue their degrees as United Methodist ministers.

gdzie moi rodzice mieli studiować teologię,

żeby w końcu zostać pastorami Zjednoczonego Kościoła Metodystycznego.

We were poor, but they didn't think we were poor enough,

Byliśmy biedni, ale to im nie wystarczało,

so they were going for permanent poverty.

więc dążyli do całkowitego ubóstwa.

(Laughter)

(Śmiech)

And so, while they studied at Emory,

Kiedy studiowali na Uniwersytecie Emory'ego,

I studied at Avondale, and I became valedictorian.

byłam w liceum i wybrano mnie do wygłoszenia przemowy końcowej.

Well, one of the joys of being valedictorian in the state of Georgia

Jedną z zalet pełnienia takiej roli w stanie Georgia jest to,

is that you get invited to meet the governor of Georgia.

że jest się zaproszonym na spotkanie z gubernatorem stanu.

I was mildly interested in meeting him.

Troszkę mnie to interesowało.

It was kind of cool.

Całkiem fajny motyw.

I was more intrigued by the fact that he lived in a mansion,

Bardziej byłam przejęta faktem, że mieszkał w rezydencji,

because I watched a lot of "General Hospital" and "Dynasty"

bo jako dziecko lubiłam oglądać "Szpital Miejski" i "Dynastię".

as a child.

(Śmiech)

(Laughter)

And so I got up that morning, ready to go to visit the governor.

Więc wstałam tamtego poranka, gotowa, żeby odwiedzić gubernatora.

My mom and my dad, who were also invited, got up,

Moi rodzice, którzy też byli zaproszeni,

and we went outside.

wstali i wyszliśmy z domu.

But we didn't get in our car.

Nie wsiedliśmy do samochodu.

And in the South, a car is a necessary thing.

Na Południu samochód jest rzeczą niezbędną.

We don't have a lot of public transit, there aren't a lot of options.

Nie mamy zbyt wielu opcji transportu miejskiego.

But if you're lucky enough to live in a community

Ale jeśli żyje się w rodzinie,

where you don't have a car,

która nie ma samochodu,

the only option is public transit.

transport miejski to jedyna opcja.

And that's what we had to take.

Właśnie z niego musieliśmy skorzystać.

And so we got on the bus.

Wsiedliśmy do autobusu.

And we took the bus from Decatur all the way to Buckhead,

Jechaliśmy z Decatur aż do Buckhead,

where the Governor's Mansion sat on this really beautiful acreage of land,

gdzie rezydencja gubernatora osadzona była na przepięknej ziemi.

with these long black gates that ran the length of the property.

Długie, czarne bramy biegły wzdłuż całej posiadłości.

We get to the Governor's Mansion,

Dotarliśmy do rezydencji,

we pull the little lever that lets them know this is our stop,

pociągnęliśmy za dźwignię na znak, że chcemy wyjść,

we get off the bus,

wysiadamy z autobusu,

my mom, my dad and I, we walk across the street.

mama, tata i ja, przechodzimy przez ulicę.

We walk up the driveway, because there are cars coming up,

Dochodzimy do podjazdu, gdzie pojawiają się samochody

cars bringing in students from all across the state of Georgia.

przywożące uczniów z całego stanu.

So we're walking along the side.

Tak więc idziemy bokiem, gęsiego.

And as we walk single file along the side,

my mom and dad sandwiching me to make sure I don't get hit by one of the cars

Rodzice wcisnęli mnie w środek, żebym nie wpadła pod jakiś samochód

bringing in the other valedictorians,

wiozący innych wybrańców.

we approach the guard gate.

Dochodzimy do bramy wejściowej.

When we get to the guard gate, the guard comes out.

Wtedy podchodzi do nas strażnik.

He looks at me, and he looks at my parents,

Patrzy na mnie i na rodziców

and he says, "You don't belong here, this is a private event."

i mówi "Nic tu po was, to jest prywatne przyjęcie".

My dad says, "No, this is my daughter, Stacey. She's one of the valedictorians."

Tata mówi: "Nie, to jest moja córka, Stacey, jedna z wybranych uczennic"

But the guard doesn't look at the checklist that's in his hands.

Ale strażnik nie patrzy na listę gości, którą trzyma.

He doesn't ask my mom for the invitation

Nie pyta mojej mamy o zaproszenie,

that's at the bottom of her very voluminous purse.

które jest na dnie jej obszernej torebki.

Instead, he looks over our shoulder at the bus,

Zamiast tego spogląda przez ramię na autobus,

because in his mind, the bus is telling him a story about who should be there.

bo dla niego widok autobusu tłumaczy wszystko.

And the fact that we were too poor to have our own car --

Jesteśmy za biedni, żeby mieć własny samochód.

that was a story he told himself.

Sam sobie już dopowiedział resztę.

And he may have seen something in my skin color,

Mógł mieć problem z moim kolorem skóry,

he may have seen something in my attire;

mógł coś dostrzec w moim ubiorze.

I don't know what went through his mind.

Nie wiem, co mu przeszło przez myśl.

But his conclusion was to look at me again,

Ale po przemyśleniu spojrzał na mnie jeszcze raz,

and with a look of disdain, say,

i z pogardą w oczach oznajmił:

"I told you, this is a private event. You don't belong here."

"Powiedziałem, to jest prywatne przyjęcie. Nie pasujecie tu".

Now, my parents were studying to become United Methodist ministers,

Moi rodzice studiowali, żeby zostać pastorami,

but they were not pastors yet.

ale jeszcze nimi jeszcze nie byli.

(Laughter)

(Śmiech)

And so they proceeded to engage this gentleman

Zaczęli angażować tego pana

in a very robust discussion of his decision-making skills.

w intensywną dyskusję o jego zdolności podejmowania decyzji.

(Laughter)

(Śmiech)

My father may have mentioned

Tata pewnie wspomniał,

that he was going to spend eternity in a very fiery place

że strażnik spędzi wieczność w piekle,

if he didn't find my name on that checklist.

jeśli nie znajdzie mojego nazwiska na liście.

And indeed, the man checks the checklist eventually,

Mężczyzna jednak w końcu sprawdził listę gości,

and he found my name, and he let us inside.

znalazł mnie i wpuścił nas do środka.

But I don't remember meeting the governor of Georgia.

Nie pamiętam spotkania z gubernatorem Georgii.

I don't recall meeting my fellow valedictorians

Nie przypominam sobie nawet spotkania innch nagrodzonych,

from 180 school districts.

ze 180 okręgów szkolnych.

The only clear memory I have of that day

Pamiętam tylko jedno:

was a man standing in front of the most powerful place in Georgia,

strażnika przed najważniejszym miejscem w stanie Georgia,

looking at me and telling me I don't belong.

patrzącego na mnie i mówiącego, że tam nie pasuję.

And so I decided, 20-some-odd years later,

Tak więc zdecydowałam, jakieś 20 lat później,

to be the person who got to open the gates.

że to ja będę osobą, która otworzy bramy.

(Cheers)

(Wiwaty)

(Applause)

(Brawa)

Unfortunately, you may have read the rest of the story.

Niestety, pewnie czytaliście o tym, co było potem.

It didn't quite work out that way.

Nie do końca wypaliło.

And now I'm tasked with figuring out: How do I move forward?

Teraz muszę wymyślić, jak ruszyć do przodu.

Because, you see, I didn't just want to open the gates for young black women

Bo widzicie, nie tylko chciałam otworzyć bramy dla czarnoskórych kobiet,

who had been underestimated and told they don't belong.

których nie doceniano, którym mówiono, że tam nie pasują.

I wanted to open those gates for Latinas and for Asian Americans.

Chciałam otworzyć bramy dla Latynosek i Amerykanek pochodzenia azjatyckiego.

I wanted to open those gates for the undocumented and the documented.

Dla tych bez zezwolenia na pobyt stały i dla tych z dokumentami.

I wanted to open those gates as an ally of the LGBTQ community.

Chciałam otworzyć bramy jako sojuszniczka społeczności LGBTQ.

I wanted to open those gates

Chciałam otworzyć bramy dla rodzin,

for the families that have to call themselves the victims of gun violence.

które są ofiarami przemocy z użyciem broni.

I wanted to open those gates wide for everyone in Georgia,

Chciałam otworzyć bramy dla wszystkich w stanie Georgia,

because that is our state, and this is our nation,

ponieważ to jest nasz stan, nasz naród,

and we all belong here.

i wszyscy tu pasujemy.

(Cheers)

(Wiwaty)

(Applause)

(Brawa)

But what I recognized is that the first try wasn't enough.

Pierwsza próba nie była wystarczająca.

And my question became: How do I move forward?

Stanęłam przed pytaniem "co dalej".

How do I get beyond the bitterness and the sadness and the lethargy

Jak skończyć z rozgoryczeniem, smutkiem, letargiem

and watching an inordinate amount of television as I eat ice cream?

i wysiadywaniem przed telewizorem z wielką michą lodów?

(Laughter)

(Śmiech)

What do I do next?

Jaki będzie mój następny krok?

And I'm going to do what I've always done.

Zrobię to, co zawsze robiłam.

I'm going to move forward, because going backwards isn't an option

Ruszę naprzód, bo cofanie się to żadne wyjście,

and standing still is not enough.

a stanie w miejscu nie wystarcza.

(Applause)

(Brawa)

You see, I began my race for governor

Zaczęłam wyścig na stanowisko gubernatora

by analyzing who I was and what I wanted to be.

od przeanalizowaniu tego, kim jestem i kim chcę zostać.

And there are three questions I ask myself about everything I do,

Kiedy muszę podjąć ważną decyzję, zadaję sobie trzy pytania,

whether it's running for office or starting a business;

Czy chodzi o start w wyborach czy założenie firmy,

when I decided to start the New Georgia Project

czy rozpoczęcie "New Georgia Project", akcji zachęcającej do udziału w wyborach,

to register people to vote;

or when I started the latest action, Fair Fight Georgia.

albo kiedy założyłam w Georgii oddział organizacji Fair Fight Action.

No matter what I do, I ask myself three questions:

Nieważne, co robię, zadaję sobie trzy pytania:

What do I want?

"Czego chcę?"

Why do I want it?

"Dlaczego tego chcę?"

And how do I get it?

"I jak to osiągnę?"

And in this case, I know what I want.

W tym przypadku wiem, czego chcę.

I want change.

Chcę zmiany.

That is what I want.

Oto czego chcę.

But the question is:

Ale pytanie brzmi: jaką zmianę chcę zobaczyć?

What change do I want to see?

And I know that the questions I have to ask myself are:

I wiem, że muszę udzielić sobie odpowiedzi na następujące pytania:

One, am I honest about the scope of my ambition?

Czy nie ograniczam za bardzo zakresu swoich dążeń?

Because it's easy to figure out that once you didn't get what you wanted,

Łatwo dojść do wniosku, że jeśli raz się czegoś nie dostało,

then maybe you should have set your sights a little lower,

to może trzeba obniżyć trochę oczekiwania.

Jestem tu, żeby powiedzieć: agresywnie dążcie do realizacji pragnień.

but I'm here to tell you to be aggressive about your ambition.

Do not allow setbacks to set you back.

Niepowodzenia nie oznaczają, że walka się nie powiedzie.

(Applause)

(Brawa)

Number two, let yourself understand your mistakes.

Po drugie: trzeba sobie pozwolić zrozumieć swoje błędy.

But also understand their mistakes,

Ale również zrozumieć błędy innych.

because, as women in particular,

Wpaja się nam, szczególnie kobietom,

we're taught that if something doesn't work out,

że jeśli coś nie wychodzi, to pewnie nasza wina.

it's probably our fault.

And usually, there is something we could do better,

Oczywiście zawsze możemy coś poprawić,

ale uczy się nas w ogóle nie myśleć o tym, gdzie mógł zawinić ktoś inny.

but we've been told not to investigate too much

what the other side could have done.

Tu nie chodzi o politykę, tylko o psychikę ludzką.

And this isn't partisan -- it's people.

We're too often told that our mistakes are ours alone,

Zbyt często słyszymy, że tylko my jesteśmy winni swoich potknięć,

but victory is a shared benefit.

za to zwycięstwo, to osiąga się wspólnie.

And so what I tell you to do is understand your mistakes,

Dlatego postarajcie się zrozumieć swoje błędy,

but understand the mistakes of others.

ale też i błędy innych.

And be clearheaded about it.

Bez emocji, rozsądnie.

And be honest with yourself and honest with those who support you.

Bądźcie szczerzy ze sobą i z tymi, którzy nas wspierają.

But once you know what you want,

Kiedy już określicie, czego chcecie,

understand why you want it.

musicie zrozumieć, dlaczego tego chcecie.

And even though it feels good, revenge is not a good reason.

Nawet jeśli wydaje się to właściwe, zemsta nie jest dobrym powodem.

(Laughter)

(Śmiech)

Instead, make sure you want it

Upewnijcie się, że tego chcecie naprawdę.

because there's something not that you should do,

To nie ma być coś, co "powinniście" zrobić,

but something you must do.

ale coś, co musicie zrobić.

It has to be something that doesn't allow you to sleep at night

Coś, co spędza wam sen z powiek,

unless you're dreaming about it;

albo ewentualnie pojawia się nawet w snach.

something that wakes you up in the morning and gets you excited about it;

Coś, co ekscytuje was, kiedy tylko się zbudzicie.

Albo coś, co was tak wkurza,

or something that makes you so angry,

you know you have to do something about it.

że wiecie, że musicie coś z tym zrobić.

But know why you're doing it.

Ale bądźcie świadomi, dlaczego to robicie.

And know why it must be done.

I dlaczego trzeba to zrobić.

You've listened to women from across this world

Na tej konferencji prelegentki z całego świata

talk about why things have to happen.

opowiadają o tym, co trzeba zrobić.

But figure out what the "why" is for you,

Ale wy odnajdźcie swoje własne cele,

because jumping from the "what" to the "do"

bo decyzja o przejściu do działania

is meaningless if you don't know why.

jest bez sensu, jeśli nie wie się, po co chce się działać.

Because when it gets hard, when it gets tough,

Bo kiedy będzie trudno, kiedy nadejdą ciężkie czasy,

when your friends walk away from you,

kiedy przyjaciele się od was odsuną,

when your supporters forget you,

kiedy ci, którzy was wspierali, o was zapomną,

when you don't win your first race --

kiedy nie wygracie swojego pierwszego wyścigu...

if you don't know why, you can't try again.

Jeśli nie wiecie, dlaczego tak się stało, nie możecie spróbować ponownie.

So, first know what you want.

Najpierw dowiedzcie się, czego chcecie.

Second, know why you want it,

Potem dlaczego tego chcecie,

but third, know how you're going to get it done.

i w końcu, jak tego dokonacie.

I faced a few obstacles in this race.

Napotkałam kilka przeszkód na swojej drodze.

(Laughter)

(Śmiech)

Just a few.

Tylko kilka.

But in the pursuit,

Ale w tym pościgu,

I became the first black woman to ever become the nominee for governor

zostałam pierwszą czarnoskórą kobietą nominowaną na gubernator

in the history of the United States of America for a major party.

ważnej partii politycznej w całej historii Stanów Zjednoczonych.

(Cheers)

(Wiwaty)

(Applause)

(Brawa)

But more importantly, in this process,

Ale co ważniejsze,

w tym czasie udało nam się zachęcić do głosowania

we turned out 1.2 million African American voters in Georgia.

1,2 miliona Afroamerykanów w stanie Georgia.

That is more voters

To więcej niż liczba głosujących na Partię Demokratyczną

than voted on the Democratic side of the ticket in 2014.

w wyborach w 2014 roku.

(Applause)

(Brawa)

Our campaign tripled the number of Latinos

Nasza kampania potroiła liczbę Latynosów,

who believed their voices mattered in the state of Georgia.

którzy uważają, że ich głos w stanie Georgia ma znaczenie.

We tripled the number of Asian Americans

Potroiliśmy liczbę Amerykanów pochodzenia azjatyckiego,

who stood up and said, "This is our state, too."

którzy wstali i powiedzieli "Ten stan jest też nasz".

Those are successes that tell me how I can get it done.

Te sukcesy podpowiadają mi, jak dopiąć celu.

But they also let me understand the obstacles aren't insurmountable.

Ale pomagają mi też zrozumieć, że przeszkody nie są niepokonane.

They're just a little high.

Wymagają tylko trochę wysiłku.

But I also understand

Zrozumiałam też,

that there are three things that always hold us hostage.

że są trzy sprawy, które zawsze będą nas hamowały.

The first is finances.

Pierwsza to finanse.

Now, you may have heard, I'm in a little bit of debt.

Pewnie słyszeliście, że jestem trochę zadłużona.

If you didn't hear about it, you did not go outside.

Jeśli nie słyszeliście, to chyba nie wychodzicie z domu.

(Laughter)

(Śmiech)

And finances are something that holds us back so often,

Kwestie finansowe powstrzymują nas tak często,

our dreams are bounded by how much we have in resources.

że nasze marzenia kroimy na miarę zasobów.

But we hear again and again

Ciągle słyszymy o tych, którzy pokonali takie problemy.

the stories of those who overcome those resource challenges.

But you can't overcome something you don't talk about.

Ale nie można przeskoczyć czegoś, o czym się nie mówi.

And that's why I didn't allow them to debt-shame me in my campaign.

Dlatego w kampanii nie dałam im upokorzyć mnie przez wspominanie długów.

I didn't allow anyone to tell me that my lack of opportunity

Nie pozwoliłam nikomu powiedzieć, że mój brak środków

was a reason to disqualify me from running.

mógłby być powodem dyskwalifikacji mojej kandydatury.

And believe me, people tried to tell me I shouldn't run.

Chcieli mnie przekonać, że nie powinnam starać się o to stanowisko.

Friends told me not to run.

Odradzali mi to przyjaciele.

Allies told me not to run.

Odradzali mi to sojusznicy.

"USA Today" mentioned maybe I shouldn't run.

Gazeta "USA Today" pisała, że może nie powinnam kandydować.

(Laughter)

(Śmiech)

But no matter who it was,

Ale niezależnie, kto to mówił.

I understood that finances are often a reason we don't let ourselves dream.

Wniosek był jasny: przez finanse często nie pozwalamy sobie marzyć.

I can't say that you will always overcome those obstacles,

Nie powiem, że pokonacie wszystkie takie przeszkody.

but I will tell you, you will be damned if you do not try.

Ale wstydźcie się, jeśli nie odważycie się chociażby spróbować.

(Applause)

(Brawa)

The second is fear.

Drugim problemem jest strach.

And fear is real.

A strach jest prawdziwy.

It is paralyzing.

Paraliżujący.

It is terrifying.

Przerażający.

But it can also be energizing,

Ale może również mobilizować.

because once you know what you're afraid of,

Jak już wiecie, czego się boicie,

you can figure out how to get around it.

możecie wymyślić, jak to okiełznać.

And the third is fatigue.

Trzecie jest zmęczenie.

Sometimes you just get tired of trying.

Czasem po prostu jest się zmęczonym od samego próbowania.

You get tired of reading about processes and politics

Zmęczonym czytaniem o procesach, o polityce,

and the things that stop you from getting where you want to be.

i o tym, co przeszkadza nam dopiąć celu.

Sometimes, fatigue means that we accept position instead of power.

Czasem zmęczenie oznacza, że akceptujemy stanowisko zamiast władzy.

We let someone give us a title as a consolation prize,

Pozwalamy komuś nadać nam tytuł jako nagrodę pocieszenia,

rather than realizing we know what we want and we're going to get it,

zamiast powiedzieć sobie, że wiemy, czego chcemy i że to osiągniemy,

even if we're tired.

nawet jeśli jesteśmy zmęczeni.

That's why God created naps.

Właśnie po to Bóg stworzył drzemki.

(Laughter)

(Śmiech)

But we also learn in those moments

Ale w takich chwilach uczymy się też,

that fatigue is an opportunity to evaluate how much we want it.

że zmęczenie jest okazją do oceny, jak bardzo czegoś chcemy.

Because if you are beaten down,

Bo jeśli jest się zgnębionym,

if you have worked as hard as you can,

jeśli pracowało się tak ciężko, jak tylko się mogło,

if you have done everything you said you should,

jeśli zrobiło się wszystko, co trzeba,

and it still doesn't work out,

i dalej nie wychodzi,

fatigue can sap you of your energy.

zmęczenie może wyssać całą energię.

But that's why you go back to the "why" of it.

Ale dlatego trzeba przypominać sobie o swoich celach.

Because I know we have to have women who speak for the voiceless.

Przypominam sobie, że potrzeba kobiet, które mówią w imieniu tych bez głosu.

I know we have to have people of good conscience

Że potrzeba ludzi sumienia,

who stand up against oppression.

którzy przeciwstawią się naciskom.

I know we have to have people

Wiem, że potrzeba ludzi,

who understand that social justice belongs to us all.

którzy rozumieją, że sprawiedliwość społeczna należy się nam wszystkim.

And that wakes me up every morning,

Z tym budzę się każdego ranka.

and that makes me fight even harder.

To sprawia, że walczę jeszcze ciężej.

Because I am moving forward, knowing what is in my past.

Idę do przodu, pamiętając o swojej przeszłości.

I know the obstacles they have for me.

Znam przeszkody, jakie mnie czekają.

I know what they're going to do,

Wiem, co będzie.

and I'm fairly certain they're energizing and creating new obstacles now.

Jestem przekonana, że nowe problemy już się szykują.

But they've got four years to figure it out.

Ale mamy jeszcze cztery lata.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

Maybe two.

Może dwa.

(Cheers)

(Wiwaty)

(Applause)

(Brawa)

But here's my point:

Mój przekaz jest następujący:

I know what I want, and that is justice.

Wiem, czego chcę: chcę sprawiedliwości.

I know why I want it,

Wiem, dlaczego tego chcę:

because poverty is immoral, and it is a stain on our nation.

bo ubóstwo jest niemoralne i jest skazą naszego narodu.

And I know how I'm going to get it:

Wiem, jak osiągnę ten cel:

by moving forward every single day.

każdego dnia idąc naprzód.

Thank you so much.

Dziękuję bardzo.

(Cheers)

(Wiwaty)

(Applause)

(Brawa)