Shantell Martin: How drawing can set you free | TED

Translator: Stefan Mitikj Reviewer: Menka Stojanova

So here we are.

Па еве сме.

I'm at home, as I'm sure many of you are, too.

Јас сум дома, сигурно како многумина од вас.

And we've all begun to understand

И почнавме да разбираме

how our relationship with ourselves,

како нашата врска со себеси,

with each other

еден со друг,

and the spaces we exist in

и просторите во кои постоиме

can deeply impact our sense of identity and purpose.

длабоко може да влијае на нашето чувство на идентитет и цел.

So much has dramatically changed.

Многу работи драматично се променија.

There's a sense of distance now unlike ever before.

Има чувство на дистанца сега како никогаш досега.

But what if I told you

Но што ако ти кажам

that you could find a way from your heart to your hand

дека можеш да најдеш начин од твоето срце до твојата рака

to reconnect again,

и да се поврзеш повторно,

and that through this practice and embracing this cause,

и преку оваа практика и прифаќање на оваа кауза,

I could help you to recalibrate your mind

можам да ти помогнам да го рекалибрираш умот

so that you could explore this new reality with joy,

за да ја истражуваш оваа нова реалност со задоволство,

enthusiasm, imagination and hope?

ентузијазам, имагинација и надеж?

And all it would take is a simple pen.

Потребно ти е само пенкало.

To get you there,

За да однесам дотаму,

let's go back to the beginning.

ајде да се вратиме на почетокот.

As a kid growing up in a council estate in Southeast London,

Како дете што растело во имот на локалниот совет во југоисточен Лондон,

I was an outsider.

бев аутсајдер.

I'm the oldest of six kids,

Јас сум најстарото од шест деца,

and all of my siblings look very English:

и секое од нив изгледа како Англичанец:

blond hair, blue eyes, very cute.

руса коса, сини очи, многу слатко.

And then there was me:

А еве ме и мене:

half Nigerian, brown, with an Afro.

пола од Нигерија, кафеава, со афро фризура.

So what happens when you look different

Што се случува кога изгледаш поинаку

and you feel different,

и се чувствуваш поинаку,

and in many ways, start to think differently

и на многу начини почнуваш да мислиш поинаку

from everyone and everything around you?

од секого и сѐ што е околу тебе?

How do you find your way out of a dark, racist, homophobic

Како да го најдеш патот надвор од темно, расистичко, хомофобично

and very lonely place?

и многу осамено место?

This is where the pen comes in.

Тука на ред доаѓа пенкалото.

I started to draw.

Почнав да цртам.

So as you can see, I've got this pen,

Како што гледаш, го имам пенкалово,

and it knows where it's going.

и тоа знае каде оди.

And I've learned very well how to follow it.

И научив многу добро да го следам.

And the first thing I did is I followed this line,

И прво нешто што направив е ја следев линијава,

and I drew myself out of a culture

и се нацртав надвор од култура

that was only telling me what I couldn't do.

која ми кажуваше само што не можев да правам.

I trusted my pen,

Му верував на пенкалото,

and it led me to Central Saint Martin's,

и ме однесе до Централен Свети Мартин,

a very fancy art school in London,

многу фенси уметничко училиште во Лондон,

where I graduated top of my year.

каде завршив прва во генерацијата.

However, I soon realized there wasn't a place for me in London,

Но, набрзо сфатив дека нема место за мене во Лондон,

because whether you wish to believe it or not,

затоа што дали сакаш да веруваш во тоа или не,

England is still a country that is rooted and functions within

Англија сѐ уште е земја со корења и функционира во

the class system.

класниот систем.

And as a young, black, gay female artist from a working-class family,

И како млада, црна, геј уметничка од семејство од работничка класа,

I didn't stand a chance.

немав никакви шанси.

So I left London and I moved to Japan,

Па го напуштив Лондон и се преселив во Јапонија,

where I didn't experience people asking me where I was really from.

каде не искусив луѓе да ме прашуваат од каде сум навистина.

I was just another gaijin,

Бев само уште еден гајџин,

which, ironically, means "outsider."

што, иронично, значи аутсајдер.

I was immersed in a culture that honors both making and craft,

Се внесов во култура која цени правење и занает,

where people perfect their craft over generations.

каде луѓе го усовршуваат занаетот со генерации.

It's a culture that masters both time and space,

Тоа е култура која усовршува и време и простор,

so that artists can truly create with freedom.

за уметниците да можат да создаваат со слобода.

And what I discovered was a place I wasn't angry with.

И всушност открив место на кое не бев лута.

Tokyo hadn't wronged me in any way.

Токио ми немаше згрешено.

I could no longer create with anger

Престанав да создавам со бес

or out of pain.

или од болка.

I had to bravely allow myself to create from a different place.

Морав храбро да си дозволам да создавам од друго место.

And what I found is this incredible tool

И ја најдов оваа прекрасна алатка

transcended a line on paper.

која надмина линија на хартија.

I found this thing

Го најдов ова нешто

that connected my head to my heart

кое ми ја поврза главата со срцето

and my hand to everything.

и мојата рака со сѐ друго.

I could see the world in new ways.

Можев да го видам светот на нови начини.

I found connections in corners

Најдов врски во агли

and the solutions to problems I never knew existed.

и решенија на проблеми кои не знаев дека постојат.

It's like the world with all its positive and negative spaces

Како да можев да го видам светот со сите негови позитивни и негативни простори.

could now be seen.

And just by seeing it,

И само преку гледање,

there was no longer any fear.

повеќе не постоеше страв.

It's like my pen was a flashlight,

Како моето пекало да беше фенер,

and the unknown was still there,

а непознатото сѐ уште беше таму,

but it wasn't scary.

но не беше страшно.

After five years of living in Japan and focusing on my craft,

По пет години живење во Јапонија и фокусирање на мојот занает,

I felt like I needed a new challenge.

се чувствував како да ми треба промена.

So I moved to New York,

Па се преселив во Њујорк,

because that's what you do as an artist, right?

затоа што тоа го прави еден уметник, така?

You move to the greatest city in the world

Се преселуваш во најдобриот град на светот

that has the ability

кој ја има можноста

to make you feel completely and utterly invisible.

да направи да се чувствуваш целосно невидливо.

This is when I began to truly ask myself,

Тогаш почнав навистина да се прашувам,

"Who are you?"

„Која си ти?“

I would wake up in the morning, and before I began my day,

Ќе се разбудев насабајле, и пред да започнам со денот,

I would meditate on this.

ќе медитирав со оваа мантра.

And with this question in mind,

И со ова прашање на ум,

I kept drawing.

продолжив да цртам.

I followed the line.

Ја следев линијата.

I let it lead the way.

Ѝ дозволив да го води патот.

The process of picking up a pen,

Процесот на земање пенкало,

something everyone has access to,

нешто на што секој има пристап,

the act of giving myself permission to let go

чинот на давање себеси дозвола да ги пуштам

of all thoughts, all fears, insecurities --

сите мисли, стравови, несигурности --

anything that would get in the way

сѐ што би ми сметало

of allowing myself to be completely me --

да си дозволам да бидам целосно јас --

that became my way of experiencing freedom.

тоа стана мојот начин на искусување на слобода.

When I got to New York,

Кога дојдов во Њујорк,

I didn't want to play by the rules of the art world.

не сакав да играм по правилата на уметничкиот свет.

I continued my practice as an outsider.

Продолжив да бидам аутсајдер.

I kept drawing.

Продолжив да цртам.

Curiosity became the ink for my pen,

Љуботпитноста стана мастилото за моето пенкало,

and I continued to dive deeper.

и продолжив да нуркам подлабоко.

Over time, I began to create a bold, confident space for myself,

Со тек на време, почнав да создавам смел, самоуверен простор за мене,

a space that was all my own.

простор само за мене.

Initially, it was just my bedroom.

Првично, беше мојата спална соба.

But that bedroom ended up in "The New York Times,"

Но таа соба заврши во весникот „Њујорк Тајмс,“

and suddenly, I was being seen and known

и наеднаш, бев видена и позната

for this world I had created.

по овој свет што го создадов.

Since then,

Оттогаш,

I've created and collaborated with some of the most unique artists,

создадов и соработував со едни од најуникатните уметници,

institutions and spaces,

институции и простори,

from the screens of Times Square,

од екраните на Тајмс Сквер,

to the New York City Ballet for their incredible artist series,

до Њујоршкиот балет за нивната серија со уметници,

where I interviewed a number of dancers.

каде интервјуирав голем број танчер(к)и.

Their stories and words became the foundation

Нивните приказни и зборови станаа основата

of over 30 drawings and artworks,

на преку 30 цртежи и уметнички дела,

which took over the promenade walls,

што ги презедоа ѕидовите на шеталиштето,

windows and floors.

прозорците и подовите.

For a long time,

Долго време,

I wanted to create a space for contemplation and poetry.

сакав да создадам простор за размислување и поезија.

And in 2019,

И во 2019,

I was given the opportunity to do just that

таа можност ми беше дадена од

by the Trust of Governor's Island.

Советот на Островот на Гувернерот.

They provided me with the perfect canvas

Ми го дадоа совршеното платно

in the form of a former military chapel.

во форма на поранешна воена капела.

Meet "The May Room."

Запознај се со „Собата Мај“

With drawings on the exterior inspired by the history of the island,

Со цртежи на екстериерот инспирирани од историјата на островот,

you walk inside, you take your shoes off,

влегуваш внатре, ги соблекуваш чевлите,

and there's a drawing on the floor in the form of a maze

и има цртеж на подот во форма на лавиринт

that brings you back to you.

кој те враќа тебе кон себе.

It's an invitation to become calm.

Тоа е покана да се останеш смирен(а).

And this allows you to see phrases on the wall.

И ти дозволува да видиш реченици на ѕидот.

"May you be wise."

„Нека бидеш паметен.“

"May you sleep soundly at night."

„Нека спиеш мирно ноќе.“

"May we save trees."

„Нека ги спасиме дрвата.“

"May you," "may you," "may we."

„Нека ти“, „нека ти“, „нека ние“.

And these phrases seem like they're rising from you

И овие фрази личат како да излегуваат од тебе

or falling into you.

или паѓаат во тебе.

I've let my lines become much like a language,

Дозволив линиите да бидат како своевиден јазик,

a language that has unfolded much like life.

јазик кој се расплетува слично како животот.

And when there has been silence,

И кога има тишина,

I've sought connection through conversation,

Јас барав врска преку разговор,

asking questions to push through the discomfort.

поставував прашања да им помогнам со непријатноста.

Drawing has taught me how to create my own rules.

Цртањето ме научи како да создавам свои правила.

It has taught me to open my eyes to see not only what is,

Ме научи како да ги отворам очите не само да видам тоа што е,

but what can be.

туку и тоа што може да биде.

And where there are broken systems,

И каде има скршени системи,

we can create new ones that actually function and benefit all,

можеме да создадеме нови кои функционираат и им се корисни на сите,

instead of just a select few.

наместо на избраните неколкумина.

Drawing has taught me how to fully engage with the world.

Цртањето ме научи како целосно да се ангажирам со светот.

And what I've come to realize through this language of lines

И тоа што сфатив низ овој јазик на линиите

is not the importance of being seen,

не е важноста да бидеш виден,

but rather the gift of seeing that we give to others

туку подарокот на гледање на тоа што го даваме на другите

and how true freedom is the ability to see.

и колку вистинска слобода е можноста да гледаш.

And I don't mean that literally,

И не го мислам тоа буквално,

because sight is only one way in which one can see.

затоа што видот е само еден начин за човек да гледа.

But what I mean is to experience the world in its entirety,

Тоа што го мислам е да се искуси светот во неговата целост,

maybe even more so during the most challenging moments

можеби и повеќе за време на најпредизвикувачките моменти

like the one we face today.

како оној со кој се соочуваме денес.

I'm Shantell Martin.

Јас сум Шантел Мартин.

I draw.

Јас цртам.

And I invite you to pick up a pen

И те повикувам да земеш пенкало

and see where it takes you.

и да видиш каде ќе те однесе.

(Music)

[Музика]