Jonathan Zittrain: The Web as random acts of kindness

Translator: Evgenija Stojchevska Reviewer: Biljana Dijanisieva

My name is Jonathan Zittrain,

Се викам Џонатан Зитрен.

and in my recent work I've been a bit of a pessimist.

Во мојата неодамнешна работа бев малку песимист,

So I thought this morning I would try to be the optimist,

па си реков ова утро да се обидам да бидам оптимист

and give reason to hope

и дадам причина за надеж

for the future of the Internet

за иднината на интернетот

by drawing upon its present.

преку испитување на неговата сегашната состојба.

Now, it may seem like there is less hope today than there was before.

Можеби изгледа дека денес има помалку надеж отколку порано.

People are less kind. There is less trust around.

Луѓето се помалку љубезни. Има помалку доверба.

I don't know. As a simple example,

Не знам... како едноставен пример

we could run a test here.

може да направиме еден тест.

How many people have ever hitchhiked?

Колку од вас автостопирале?

I know. How many people have hitchhiked

Знам. Колку од вас автостопирале

within the past 10 years?

во последниве 10 години?

Right. So what has changed?

Така. Значи, што се сменило?

It's not better public transportation.

Не е подобрениот јавен превоз.

So that's one reason to think that we might be

Значи, тоа е една причина да се претпостави дека како група имаме

declensionists, going in the wrong direction.

тенденција да назадуваме и да одиме во погрешна насока.

But I want to give you three examples

Но, јас сакам да ви дадам три примери

to try to say that the trend line

и да се обидам да покажам дека тренд-линијата,

is in fact in the other direction,

всушност, оди во спортивната насока

and it's the Internet helping it along.

и дека интернетот помага во тоа.

So example number one: the Internet itself.

Значи, пример број еден: самиот интернет.

These are three of the founders of the Internet.

Ова се три од основачите на интернетот.

They were actually high school classmates together

Тие, всушност, учеле заедно во исто средно училиште

at the same high school in suburban Los Angles in the 1960s.

во едно предградие на Лос Анџелес во 1960-тите.

You might have had a French club or a Debate club.

Можеби вие сте биле дел од Францускиот клуб или Клубот за дебати.

They had a "Let's build a global network" club,

Тие го имале клубот „Ајде да изградиме глобална мрежа“,

and it worked out very well.

кој на крајот се покажа одличен.

They are pictured here for their 25th anniversary

Тука се сликани за Њусвик (Newsweek), по повод нивната 25-годишнина,

Newsweek retrospective on the Internet.

за написот „Ретроспектива на интернетот“.

And as you can tell,

Како што можете да заклучите,

they are basically goof balls.

тие се, во суштина, шегобијци.

They had one great limitation

Имале една голема пречка

and one great freedom

и една голема слобода

as they tried to conceive of a global network.

при обидот за основање на глобална мрежа.

The limitation was that they didn't have any money.

Пречката била тоа што немале пари.

No particular amount of capital to invest,

Никаков капитал за инвестирање

of the sort that for a physical network

од типот потребен за создавање физичка мрежа

you might need for trucks and people

од камиони, луѓе

and a hub to move packages around overnight.

и центар за пренесување пакети.

They had none of that.

Немале ништо од тоа.

But they had an amazing freedom,

Но, имале една прекрасна слобода:

which was they didn't have to make any money from it.

немале потреба да заработат профит од тоа.

The Internet has no business plan, never did.

Интернетот нема бизнис план и никогаш го немал.

No CEO,

Нема претседател на компанија,

no firm responsible, singly, for building it.

нема фирма која самата е одговорна за изградбата.

Instead, it's folks getting together

Наместо тоа, интернетот е луѓе кои се собираат

to do something for fun,

за да направат нешто за забава,

rather than because they were told to,

а не затоа што мораат

or because they were expecting to make a mint off of it.

или затоа што очекуваат да заработат нешто од сето тоа.

That ethos led to a network architecture,

Овој дух на размислување доведе до создавање на мрежна архитектура,

a structure that was unlike

структура која беше сосема различна

other digital networks then or since.

од која било дигитална мрежа тогаш или оттогаш.

So unusual, in fact,

Толку необична што, всушност,

that it was said that it's not clear the Internet could work.

малкумина веруваа дека идеата зад интернетот би можела да профункционира.

As late as 1992, IBM was known to say

До 1992 година, АјБиЕм тврдеше

you couldn't possibly build a corporate network

дека не е возможно да се изгради корпоративна мрежа

using Internet Protocol.

користејќи интернет протокол.

And even some Internet engineers today say

Дури и денес, некои интернет инженери велат дека

the whole thing is a pilot project and the jury is still out.

сето ова е пробен проект, за кој уште не е донесена конечна одлука.

(Laughter)

(Смеа)

That's why the mascot of Internet engineering,

Поради тоа, доколку интернет инженерството имаше маскота,

if it had one, is said to be the bumblebee.

тоа би била матичната пчела.

Because the fur-to-wingspan ratio of the bumblebee

Бидејќи односот на крзното и распонот на крилјата кај матичната пчела

is far too large for it to be able to fly.

е премногу голем за таа да може да лета.

And yet, mysteriously, somehow the bee flies.

А, сепак, од некоја мистериозна причина, пчелата лета.

I'm pleased to say that, thanks to massive government funding,

Мило ми е да кажам дека, благодарение на огромно владино финансирање,

about three years ago we finally figured out

пред околу три години конечно откривме на кој начин

how bees fly.

летаат пчелите.

(Laughter)

(Смеа)

It's very complicated, but it turns out they

Многу е комплицирано, но дознавме дека

flap their wings very quickly.

ги размавтуваат крилја со огромна брзина.

(Laughter)

(Смеа)

So what is this bizarre architecture configuration

Значи, каква е оваа бизарна архитектонска конфигурација,

that makes the network sing and be so unusual?

која овозможува мрежата да функционира и да биде толку необична?

Well, to move data around

Па, движењето на податоците

from one place to another -- again, it's not like a package courier.

од едно до друго место - повторувам, многу се разликува од поштенска доставка.

It's more like a mosh pit.

Повеќе наликува на пренесување низ толпа.

(Laughter)

(Смеа)

Imagine, you being part of a network

Замислете дека сте дел од некоја мрежа,

where, you're maybe at a sporting event,

на пример, можеби сте на некој спортски настан.

and you're sitting in rows like this,

Седите во вакви редови

and somebody asks for a beer,

и некој сака чаша пиво.

and it gets handed at the aisle.

Таа се пренесува од рака на рака,

And your neighborly duty

и вашата добрососедска должност

is to pass the beer along,

е да го предадете пивото понатаму,

at risk to your own trousers,

притоа ризикувајќи ги вашите сопствени панталони,

to get it to the destination.

за да го донесете до крајната дестинација.

No one pays you to do this.

Никој не ве плаќа за да го направите ова.

It's just part of your neighborly duty.

Тоа е само дел од вашата соседска должност.

And, in a way, that's exactly how packets move around the Internet,

И на некој начин, токму така пакетите на податоци се движат низ интернетот,

sometimes in as many as 25 or 30 hops,

некогаш низ и до 25 или 30 раце,

with the intervening entities

при што субјектите кои учествуваат

that are passing the data around

во пренесувањето на информациите

having no particular contractual or legal obligation

немаат никаква договорна или правна обврска

to the original sender

кон првичниот праќач

or to the receiver.

или кон примачот.

Now, of course, in a mosh pit it's hard to specify a destination.

Се разбира, при пренос низ толпа, тешко е да ја одредиш дестинацијата.

You need a lot of trust,

Потребно е многу доверба,

but it's not like, "I'm trying to get to Pensacola, please."

но не е баш нешто како „Се обидувам да стигнам до Пенсакола, ве молам“.

So the Internet needs addressing and directions.

Значи, на интернетот му треба адресирање и насоки.

It turns out there is no one overall map of the Internet.

Не постои единствена и целовкупна мапа на интернетот.

Instead, again, it is as if we are all sitting together in a theater,

Наместо тоа, тоа е како сите да седиме во театар,

but we can only see amidst the fog

и само низ магла може да ги видиме

the people immediately around us.

луѓето кои се веднаш до нас.

So what do we do to figure out who is where?

Па, што правиме за да дознаме кој каде се наоѓа?

We turn to the person on the right,

Се вртиме до личноста од нашата десна страна

and we tell that person what we see on our left,

и им кажуваме што гледаме на нашата лева страна.

and vice versa.

И обратно.

And they can lather, rinse, repeat. And before you know it,

И тие можат да ја го направат истото. И дур да трепнеш,

you have a general sense of where everything is.

имаш општа слика за тоа каде што се наоѓа.

This is how Internet addressing and routing actually work.

Ова е како интернет адресирањето и рутирањето, всушност, работат.

This is a system that relies on kindness and trust,

Ова е систем кој се потпира на љубезност и доверба,

which also makes it very delicate and vulnerable.

што, воедно, го прави многу деликатен и ранлив.

In rare but striking instances,

Во некои ретки, но впечатливи случаи,

a single lie told by just one entity

една лага кажана од страна на само една индивидуа

in this honeycomb

во ова саќе

can lead to real trouble.

може да доведе до сериозни проблеми.

So, for example, last year,

На пример, лани,

the government of Pakistan

владата на Пакистан

asked its Internet service providers there

побара од тамошните интернет провајдери

to prevent citizens of Pakistan from seeing YouTube.

да го забранат пристапот до Јутјуб (YouTube) на граѓаните на Пакистан.

There was a video there that the government did not like

На веб порталот имало некое видео, кое не ѝ се допаѓало на владата,

and they wanted to make sure it was blocked.

и сакале тоа да биде блокирано.

This is a common occurrence. Governments everywhere

Ова е честа случка. Многу влади насекаде низ светот

are often trying to block

често се обидуваат да блокираат,

and filter and censor content on the Internet.

филтрираат и цензорираат различни содржини на интернет.

Well this one ISP in Pakistan

Еден интернет сервис провајдер во Пакистан

chose to effectuate the block for its subscribers

решил да ја спроведе оваа блокада за своите корисници

in a rather unusual way.

на еден необичен начин.

It advertised --

Рекламирал -

the way that you might be asked, if you were part of the Internet,

на истиот начин на кој вие, доколку сте дел од интернетот,

to declare what you see near you -- it advertised

треба да кажете што гледате до вас - рекламирал

that near it, in fact, it had suddenly awakened to find

дека до него... всушност, дека самиот тој

that it was YouTube.

е Јутјуб.

"That's right," it said, "I am YouTube."

„Токму така“, вели. „Јас сум Јутјуб“.

Which meant that packets of data

Тоа значи дека пакетите податоци

from subscribers going to YouTube

од корисниците кои го посетувале Јутјуб

stopped at the ISP, since they thought they were already there,

застанале кај интернет сервис провајдерот, мислејќи дека се таму.

and the ISP threw them away unopened

А, интернет сервис провајдерот ги отфрлил неотворени,

because the point was to block it.

бидејќи целта била да се блокираат.

But it didn't stop there.

Но, тоа не запре таму.

You see, that announcement

Тоа соопштение

went one click out,

отишло еден клик понатаму

which got reverberated, one click out.

и се проширило како бран.

And it turns out that as you look

Кога ќе направиме

at the postmortem of this event,

анализа на овој настан,

you have at one moment

во еден даден момент

perfectly working YouTube.

Јутјуб си работи нормално,

Then, at moment number two,

а во следниот момент,

you have the fake announcement go out.

се објавува лажниот оглас.

And within two minutes,

И за само две минути

it reverberates around

одекнува наоколу

and YouTube is blocked everywhere in the world.

и Јутјуб е блокиран насекаде во светот.

If you were sitting in Oxford, England, trying to get to YouTube,

Ако сте во Оксфорд, Англија, и се обидувате да се вклучите на Јутјуб,

your packets were going to Pakistan

вашите барања одат во Пакистан

and they weren't coming back.

и не враќаа никаков резултат.

Now just think about that.

Замислете си го тоа.

One of the most popular websites in the world,

Една од најпопуларните веб-страници во светот,

run by the most powerful company in the world,

водена од една од најмоќните компании во светот,

and there was nothing that YouTube or Google

а сепак Јутјуб и Гугл

were particularly privileged to do about it.

не можеа ништо да направат во врска со тоа.

And yet, somehow, within about two hours,

Но, некако, по околу два часа,

the problem was fixed.

проблемот беше поправен.

How did this happen?

Како се случи тоа?

Well, for a big clue, we turn to NANOG.

За да разбереме, одиме кај НАНОГ (NANOG),

The North American Network Operators Group,

Северноамериканската група на мрежни оператори.

a group of people who,

Група луѓе кои,

on a beautiful day outside,

додека денот надвор е прекрасен,

enter into a windowless room,

влегуваат во соба без прозорци,

at their terminals

се сместуваат на своите работни места

reading email and messages

и читаат мејлови и пораки

in fixed proportion font, like this,

во фиксиран фонт на букви, како овој,

and they talk about networks.

и зборуваат за мрежи.

And some of them are mid-level employees at Internet service providers

Некои од нив се обични вработени во интернет сервис провајдер фирми

around the world.

низ светот.

And here is the message where one of them says,

Еве ја пораката на некој од нив што вели

"Looks like we've got a live one. We have a hijacking of YouTube!

„Изгледа дека имаме киднапирање на Јутјуб!

This is not a drill. It's not just the cluelessness

Ова не е вежба. Ова не е само грешка од невнимание

of YouTube engineers. I promise.

од страна на инженерите на Јутјуб. Ви ветувам.

Something is up in Pakistan."

Нешто се случува во Пакистан.“

And they came together to help find the problem and fix it.

И се собираат за да го најдат и решат проблемот.

So it's kind of like if your house catches on fire.

Тоа ви е нешто како, на пример, куќата да ви се запали.

The bad news is there is no fire brigade.

Лошата вест е дека нема противпожарна служба.

The good news is random people apparate from nowhere,

Добрата вест е дека случајни луѓе ќе се појават од никаде,

put out the fire and leave without expecting payment or praise.

ќе го изгаснат пожарот и ќе си заминат без да очекуваат плата или пофалба.

(Applause)

(Аплауз)

I was trying to think of the right model to describe

Се обидував да смислам кој би бил вистинскиот модел со кој би го опишал

this form of random acts of kindness

овој тип на случајни чинови на љубезност

by geeky strangers.

од страна на непознати луѓе...

(Laughter)

(Смеа)

You know, it's just like the hail goes out

Тоа е како кога ќе падне град

and people are ready to help.

и луѓето се подготвени да помогнат.

And it turns out this model is everywhere, once you start looking for it.

Овој модел може да се виде насекаде, кога ќе почнете да го барате.

Example number two: Wikipedia.

Пример број два: Википедија.

If a man named Jimbo came up to you in 2001

Ако човек по име Џимбо ви пријдеше во 2001 година

and said, "I've got a great idea! We start with seven articles

и ви речеше „Имам супер идеа! Ќе почнеме со седум статии, кои секој

that anybody can edit anything, at any time,

може да ги уредува во кое било време

and we'll get a great encyclopedia! Eh?"

и така ќе направиме супер енциклопедија! Што мислиш?“.

Right. Dumbest idea ever.

Аха, да. Најглупава идеа на векот.

(Laughter)

(Смеа)

In fact, Wikipedia is an idea so profoundly stupid

Всушност, Википедија е една толку глупава идеа,

that even Jimbo never had it.

што Џимбо никогаш не ја ни имал.

Jimbo's idea was for Nupedia.

Идеата на Џимбо беше за Нупедија.

It was going to be totally traditional. He would pay people money

Сосема традиционална енциклопедија. Тој би им плаќал на луѓето,

because he was feeling like a good guy,

зошто што сакал да биде фин,

and the money would go to the people

а луѓето

and they would write the articles.

би пишувале статии.

The wiki was introduced

Викито било воведено

so others could make suggestions on edits --

за други да можат да даваат предлози за промени -

as almost an afterthought, a back room.

како второстепена идеа, како од некоја задна соба.

And then it turns out the back room grew

Но, излезе дека задната соба се прошири толку многу,

to encompass the entire project.

што го опфати целиот проект.

And today, Wikipedia is so ubiquitous

Па, денес Википедија присутна насекаде,

that you can now find it on Chinese restaurant menus.

па може да се најде и на менијата во кинески ресторани.

(Laughter)

(Смеа)

I am not making this up.

Не го измислувам ова.

(Laughter)

(Смеа)

I have a theory I can explain later.

Имам една теорија, која може да ја објаснам подоцна.

Suffice it to say for now that I prefer my Wikipedia

Доволно е да кажам дека омилена Википедија ми е онаа

stir-fried with pimentos.

пржена со пиперки.

(Laughter)

(Смеа)

But now, Wikipedia doesn't just spontaneously work.

Но, Википедија не си работи само туку-така, спонатано.

How does it really work? It turns out

Па, како работи?

there is a back room that is kind of windowless,

Па, постои една задна соба, без прозорци,

metaphorically speaking.

метафорички кажано.

And there are a bunch of people who, on a sunny day,

И таму има еден куп луѓе кои, додека надвор е сончево,

would rather be inside

порадо би седеле внатре

and monitoring this, the administrator's notice board,

и би ја следеле оваа управна огласна табла,

itself a wiki page that anyone can edit.

која самата по себе е вики-страница што секој може да ја уредува.

And you just bring your problems to the page.

Само треба да го кажеш својот проблем.

It's reminiscent of the description of history

Потсетува на описот на историја како

as "one damn thing after another," right?

„едно нешто после друго, а крај не се гледа“, нели?

Number one: "Tendentious editing by user Andyvphil."

Број еден: „Тенденциозно уредување од страна на корисникот Ендивифил“.

Apologies, Andyvphil, if you're here today.

Ендивифил, ако случајно си во публиката - се извинувам.

I'm not taking sides.

Не завземам страни.

"Anon attacking me for reverting."

„Анонимец ме напаѓа за возвраќање“.

Here is my favorite: "A long story."

Мојот омилен: „Долга приказна“.

(Laughter)

(Смеа)

It turns out there are more people checking this page for problems

Излегува дека има поголем број на луѓе кои ја проверуваат оваа страница

and wanting to solve them

и се обидуваат да ги решат проблемите

than there are problems arising on the page.

отколку што има проблеми кои се појавуваат на страницата.

And that's what keeps Wikipedia afloat.

Тоа е она што Википедија ја одржува во живот.

At all times, Wikipedia is approximately

Во секој момент, Википедија е околу

45 minutes away from utter destruction. Right?

45 минути од целосно уништување. Нели?

There are spambots crawling it, trying to turn every article

Има спамботови кои се инфилтрираат и секоја статија сакаат да ја претворат

into an ad for a Rolex watch.

во реклама за часовниците Ролекс.

(Laughter)

(Смеа)

It's this thin geeky line

Оваа тенка гиковска линија

that keeps it going.

е тоа што ја одржува Википедија.

Not because it's a job,

Не бидејќи тоа е работа,

not because it's a career,

не бидејќи тоа е кариера,

but because it's a calling.

туку бидејќи тоа е повик.

It's something they feel impelled to do

Чувствуваат потреба да го прават ова

because they care about it.

бидејќи им е важно.

They even gather together in such groups

Дури се собираат и во групи,

as the Counter-Vandalism Unit --

како, на пример, Одделение против вандализм -

"Civility, Maturity, Responsibility" --

"Учтивост, зрелост, одговорност" -

to just clean up the pages.

само за да ги одржуваат страниците.

It does make you wonder if there were, for instance,

Ова ве тера да се запрашате, кој би чувал стража,

a massive, extremely popular Star Trek convention one weekend,

ако, на пример, за време на викендот се одвива

who would be minding the store?

некоја масовна и многу популарна Стар Трек конвенција?

(Laughter)

(Смеа)

So what we see --

Она што може да го согледаме...

(Laughter)

(Смеа)

what we see in this phenomenon

Она што може да го согледаме преку овој феномен

is something that the crazed, late traffic engineer

е нешто што лудиот покоен сообраќаен инженер

Hans Monderman discovered in the Netherlands,

Ханс Мондерман го откри во Холандија

and here in South Kensington, that sometimes

и овде, во Јужен Кенсингтон, а тоа е дека понекогаш

if you remove some of the external rules and signs and everything else,

ако отстраниме некои од надворешните правила и знакови,

you can actually end up

може да добиеме побезбедна средина,

with a safer environment in which people can function,

во која луѓето можат да функционираат

and one in which they are more human with each other.

и во која се почовечни едни со други.

They're realizing that they

Согледуваат дека мораат

have to take responsibility for what they do.

да превземат одговорност за она што го прават.

And Wikipedia has embraced this.

Википедија го прифати ова.

Some of you may remember Star Wars Kid,

Некои од вас можеби се сеќава на детето Стар Ворс (Војна на ѕвездите)?

the poor teenager who filmed himself with a golf ball retriever,

Кутриот тинејџер кој се снимил со голф палка,

acting as if it were a light saber.

преправајќи се дека таа е ласерска сабја.

The film, without his permission or even knowledge at first,

Клипот си го најде патот до интернетот,

found its way onto the Internet.

без негова дозвола и дури без негово знаење, на почетокот.

Hugely viral video. Extremely popular.

Страшно заразно видео. Екстремно популарно.

Totally mortifying to him.

Многу понижувачко за него.

Now, it being encyclopedic and all,

Бидејќи Википедија, сепак, е енциклопедија,

Wikipedia had to do an article about Star Wars Kid.

мораше да има статија за детето Стар Ворс.

Every article on Wikipedia has a corresponding discussion page,

Секоја статија на Википедија има и соодветна страница за дискусија.

and on the discussion page

На оваа страница за дискусија се одвиваше

they had extensive argument among the Wikipedians

една доста опширна расправа - помеѓу корисниците на Википедија -

as to whether to have his real name

во врска со тоа дали името на детето

featured in the article.

треба да се појави во статијата.

You could see arguments on both sides.

Двете страни имаа аргументи.

Here is just a snapshot of some of them.

Овде се само дел од нив.

They eventually decided --

Најпосле одлучија,

not unanimously by any means --

далеку од едногласно,

not to include his real name,

да не го вклучат неговото вистинско име,

despite the fact that nearly all media reports did.

и покрај тоа што сите медиуми го направија тоа.

They just didn't think it was the right thing to do.

Едноставно не мислеа дека тоа е правилно.

It was an act of kindness.

Тоа беше еден чин на љубезност.

And to this day, the page for Star Wars Kid

И ден денес, на страницата со статијата за детето Стар Ворс

has a warning right at the top

има едно предупредување на почетокот,

that says you are not to put his real name on the page.

кое вели дека неговото вистинско име не смее да се додаде.

If you do, it will be removed immediately,

Ако го прекршите ова правило, тоа веднаш ќе биде отстрането

removed by people who may have disagreed with the original decision,

од страна на луѓе кои можеби не се согласуваат со првобитната одлука,

but respect the outcome

но го почитуваат исходот

and work to make it stay

и работат за да го спроведат,

because they believe in something bigger than their own opinion.

бидејќи веруваат во нешто поголемо од нивното мислење.

As a lawyer, I've got to say these guys are inventing the law

Од моја гледна точка, како адвокат, мора да кажам дека

and stare decisis and stuff like that as they go along.

овие луѓе го редефинираат законот и принципот на почитување на донесените одлуки.

Now, this isn't just limited to Wikipedia.

Ова не е ограничено само на Википедија.

We see it on blogs all over the place.

Го гледаме постојано на блогови.

I mean, this is a 2005 Business Week cover.

Погледнете ја оваа насловна страница на Бизнисвик од 2005.

Wow. Blogs are going to change your business.

„Блоговите ќе го променат вашиот бизнис“.

I know they look silly. And sure they look silly.

Знам дека изгледаат смешно. И смешни се.

They start off on all sorts of goofy projects.

Започнуваат како секакви смешни проекти.

This is my favorite goofy blog:

Ова ми е еден од омилените блогови од тој тип.

Catsthatlooklikehitler.com.

Мачки што личат на Хитлер точка ком (Catsthatlooklikehitler.com).

(Laughter)

(Смеа)

You send in a picture of your cat

Праќаш слика, ако твојата мачка

if it looks like Hitler.

изгледа како Хитлер.

(Laughter)

(Смеа)

Yeah, I know. Number four, it's like, can you imagine

Мислам, погледнете ја број четири. Можете ли да замислите да живеете

coming home to that cat everyday?

со таа мачка секој ден?

(Laughter)

(Смеа)

But then, you can see the same kind of whimsy

Но, вакви будалештини може да видите

applied to people.

применети и на луѓе.

So this is a blog devoted to unfortunate portraiture.

Ова е блог посветен на неумесни портрети.

This one says, "Bucolic meadow with split-rail fence.

Овде вели „Идилична ливада со железна ограда“.

Is that an animal carcass behind her?"

Дали тоа позади неа е труп на животно?

(Laughter)

(Смеа)

You're like, "You know? I think that's an animal carcass

„Знаеш што? Мислам дека тоа е труп на животно

behind her."

зад неа.“

And it's one after the other.

И така, едно по друго.

But then you hit this one. Image removed at request of owner.

Но, стигнувате до ова. „Сликата е отстранета по барање на сопственикот“.

That's it. Image removed at request of owner.

Толку. Сликата е отстранета по барање на сопственикот.

It turns out that somebody lampooned here

Некој кој бил иссмеан му пишал

wrote to the snarky guy that does the site,

на оној што ја одржува страницата,

not with a legal threat, not with an offer of payment,

не со правна закана или парична понуда,

but just said, "Hey, would you mind?"

туку само рекол „Еј, ај ако може?“.

The person said, "No, that's fine."

И човекот одговорил „Нема проблем“.

I believe we can build architectures online

Верувам дека можеме да градиме онлајн платформи,

to make such human requests

кои уште повеќе ќе го олеснат

that much easier to do,

гореспоменатиот процес,

to make it possible for all of us to see

и ќе ни овозможат на сите да согледаме

that the data we encounter online

дека податоците кои ги наоѓаме онлајн

is just stuff on which to click and paste and copy and forward

не се само податоци кои ги кликнуваме, копираме и ги пренесуваме понатаму,

that actually represents human emotion

туку податоци кои претставуваат човечка емоција,

and endeavor and impact,

напор и влијание,

and to be able to have an ethical moment

и ќе ни овозможат да ги разгледаме од еден етички аспект

where we decide how we want to treat it.

и да одлучиме што ќе правиме со нив.

I even think it can go into the real world.

Мислам дека ова е применливо и во вистинскиот свет.

We can end up, as we get in a world with more censors --

Еден ден може да живееме во свет со уште повеќе цензура -

everywhere there is something filming you, maybe putting it online --

насекаде нешто ве снима и можеби го става тоа онлајн -

to be able to have a little clip you could wear

па би можеле да носиме нешто

that says, "You know, I'd rather not."

на што ќе пишува „не сакам да сум сниман“.

And then have technology

И би имале технологија

that the person taking the photo will know later,

што ќе му овозможи на оној што сликал да знае

this person requested to be contacted

дека некој сака да биде исконтактиран

before this goes anywhere big,

пред сликата да се објави некаде,

if you don't mind.

доколку тоа не е проблем.

And that person taking the photo can make a decision

Па, оној што ја направил сликата може да одлучи

about how and whether to respect it.

како и дали да ја почитува оваа молба.

In the real world, we see filtering of this sort

Во вистинскиот свет, може да забележиме вакво филтрирање

taking place in Pakistan.

што се случува во Пакистан.

And we now have means that we can build, like this system,

Сега ги имаме средствата потребни да се изгради ваков систем,

so that people can report the filtering as they encounter it.

за луѓето да можат да го пријават филтрирањето кога ќе наидат на него.

And it's no longer just a "I don't know. I couldn't get there. I guess I'll move on,"

Нема да биде само... „Не знам, не можев да стигнам таму. Никому ништо.“

but suddenly a collective consciousness

Туку, одеднаш тоа е колективна свесност

about what is blocked and censored

за што и каде е блокирано

where online.

и цензорирано онлајн.

In fact, talk about technology imitating life

Всушност, еве како технологијата го имитира животот,

imitating tech, or maybe it's the other way around.

кој ја имитира технологијата, или можеби е обратно.

An NYU researcher here took little cardboard robots

Истражувач при универзитетот во Њујорк направи мали робот од картонски кутии,

with smiley faces on them,

со нацртана насмевка на лицето

and a motor that just drove them forward

мотор кој го движи само напред

and a flag sticking out the back

и знаменце на задната страна

with a desired destination.

со посакуваната дестинација.

It said, "Can you help me get there?"

Пишува „Дали можете да ми помогнете да стигнам до таму?“.

Released it on the streets of Manhattan.

Го пуштила на улиците на Менхетен.

(Laughter)

(Смеа)

They'll fund anything these days.

За што сè не се даваат пари деновиве.

Here is the chart of over 43 people

Еве ја мапата на преку 43 луѓе,

helping to steer the robot that could not steer

кои помогнале да го насочат роботот - кој не може да врти -

and get it on its way, from one corner

и му помогнале да си продолжи по својот пат,

from one corner of Washington Square Park

од еден до друг крај на паркот Вашингтон Сквер.

to another.

Ова нè носи до примерот број три: автостопирање.

That leads to example number three: hitchhiking.

Не сум баш убеден дека автостопирањето е минато.

I'm not so sure hitchhiking is dead.

Ја имаме групата за заедничко патување на craigslist.org.

Why? There is the Craigslist rideshare board.

Да се викаше „група за автостопирање“,

If it were called the Craigslist hitchhiking board,

никој жив немаше да ја користи.

tumbleweeds would be blowing through it.

Но, ова е група за заедничко патување, а тоа во суштина е истата работа.

But it's the rideshare board, and it's basically the same thing.

Зошто ја користат луѓето?

Now why are people using it?

Не знам. Можеби си мислат дека убијците не планираат однапред?

I don't know. Maybe they think that, uh, killers don't plan ahead?

(Смеа)

(Laughter)

Не. Јас мислам дека вистинскиот одговор

No. I think the actual answer is

е дека кога ќе редефинирате,

that once you reframe it,

кога ќе исчекорите надвор од одредениот круг на застарени очекувања,

once you get out of one set of stale expectations

од пропаднат проект на кој му поминало времето

from a failed project that had its day,

и сега фаќа прашина,

but now, for whatever reason, is tarnished,

можете повторно да го потпалите овој вид на човечка љубезност и делење,

you can actually rekindle the kind of human kindness and sharing

кој може да се види на места како овде, на craigslist.org.

that something like this on Craigslist represents.

Потоа, ова може да го потенцирате и да го претворите

And then you can highlight it

во нешто како

into something like,

Кауч сурфање точка орг (CouchSurfing.org).

yes, CouchSurfing.org.

Каучсурфање - идеа на еден дечко

CouchSurfing: one guy's idea

конечно да ги спои луѓето кои одат на далечни патишта

to, at last, put together people who are going somewhere far away

и би сакале да спијат на каучот на некој странец, бесплатно,

and would like to sleep on a stranger's couch for free,

со луѓе кои живеат далеку

with people who live far away,

и би сакале некој да им спие на каучот, бесплатно.

and would like someone they don't know to sleep on their couch for free.

Брилијантна идеа.

It's a brilliant idea.

Да, тоа е пчела која лета.

It's a bee that, yes, flies.

Неверојатно е колку успешни приказни од „сурфање за кауч“ има.

Amazing how many successful couch surfings there have been.

И, ако се прашувате: не, нема познати жртви

And if you're wondering, no, there have been no known fatalities

како резултат на Каучсурфинг.

associated with CouchSurfing.

Сепак, системот на репутација, во моментов

Although, to be sure, the reputation system, at the moment,

работи на тој начин што се дава извештај по искуствотото,

works that you leave your report after the couch surfing experience,

па така можеби постои некоја пристрасност при селекцијата.

so there may be some selection bias there.

(Смеа)

(Laughter)

Моето залагање, моето убедување

So, my urging, my thought,

е дека интернетот не е само куп информации.

is that the Internet isn't just a pile of information.

Тоа не е именка. Глагол е.

It's not a noun. It's a verb.

И кога ќе се приклучите на него,

And when you go on it,

ако слушате доволно внимателно и одблиску,

if you listen and see carefully and closely enough,

ќе отркиете дека

what you will discover

таа информација

is that that information

ви кажува нешто.

is saying something to you.

Ви го кажува она што го слушнавме вчера,

What it's saying to you is what we heard yesterday,

она што Демостен ни го кажа.

Demosthenes was saying to us.

Вели „Ајде, да маршираме“. Ви благодарам.

It's saying, "Let's march." Thank you very much.

(Аплауз)

(Applause)