Jonathan Zittrain: The Web as random acts of kindness

Tłumaczenie: Dominika Krochmal Korekta: Piotr Wiśniewski

My name is Jonathan Zittrain,

Nazywam się Jonathan Zittrain

and in my recent work I've been a bit of a pessimist.

i w mojej ostatniej pracy byłem raczej pesymistą.

So I thought this morning I would try to be the optimist,

A więc dziś pomyślałem, że spróbuję być optymistą

and give reason to hope

i podać powody do nadziei

for the future of the Internet

na przyszłość Internetu

by drawing upon its present.

na podstawie jego stanu teraźniejszego.

Now, it may seem like there is less hope today than there was before.

Może się wydawać, że obecnie jest mniej nadziei niż kiedyś.

People are less kind. There is less trust around.

Ludzie są mniej uprzejmi. Mniej sobie ufają.

I don't know. As a simple example,

Nie wiem. Jako prosty przykład

we could run a test here.

możemy przeprowadzić tu test.

How many people have ever hitchhiked?

Kto kiedykolwiek podróżował autostopem?

I know. How many people have hitchhiked

Sporo. A kto podróżował autostopem

within the past 10 years?

w ciągu ostatnich 10 lat?

Right. So what has changed?

Zatem co się zmieniło?

It's not better public transportation.

Na pewno nie komunikacja publiczna.

So that's one reason to think that we might be

Można by więc przypuszczać,

declensionists, going in the wrong direction.

że upadamy, zmierzając w złym kierunku.

But I want to give you three examples

Ale chcę podać trzy przykłady,

to try to say that the trend line

aby pokazać, że tendencja

is in fact in the other direction,

jest tak naprawdę odwrotna,

and it's the Internet helping it along.

a pomaga w tym Internet.

So example number one: the Internet itself.

A zatem - przykład numer jeden: Internet sam w sobie.

These are three of the founders of the Internet.

Oto trzech założycieli Internetu.

They were actually high school classmates together

Chodzili do jednej klasy w liceum

at the same high school in suburban Los Angles in the 1960s.

na przedmieściach Los Angeles w latach 60-tych.

You might have had a French club or a Debate club.

Możliwe, że istniało tam koło francuskiego czy koło debat,

They had a "Let's build a global network" club,

ale oni mieli koło: "Stwórzmy sieć globalną".

and it worked out very well.

Powiodło się to bardzo dobrze.

They are pictured here for their 25th anniversary

Fotografia została zrobiona z okazji 25-tej rocznicy

Newsweek retrospective on the Internet.

w przeglądzie Internetu Newsweeka.

And as you can tell,

I, jak można stwierdzić,

they are basically goof balls.

po prostu głupki z nich.

They had one great limitation

Mieli oni jedno wielkie ograniczenie

and one great freedom

i jedną wielką wolność,

as they tried to conceive of a global network.

kiedy próbowali zapoczątkować sieć globalną.

The limitation was that they didn't have any money.

Ograniczeniem był całkowity brak pieniędzy.

No particular amount of capital to invest,

Brak szczególnego kapitału do zainwestowania,

of the sort that for a physical network

takiego jak w przypadku fizycznej sieci

you might need for trucks and people

potrzebny byłby na ciężarówki, ludzi

and a hub to move packages around overnight.

i ośrodek do transportowania paczek w nocy.

They had none of that.

Nic takiego nie mieli.

But they had an amazing freedom,

Ale mieli niezwykłą wolność,

which was they didn't have to make any money from it.

polegającą na tym, że nie musieli zarabiać na tym pieniędzy.

The Internet has no business plan, never did.

Internet nie ma biznesplanu. Nigdy nie miał.

No CEO,

Nie ma prezesa zarządu.

no firm responsible, singly, for building it.

Nie ma jednej firmy odpowiedzialnej za tworzenie go.

Instead, it's folks getting together

Zamiast tego, ludzie jednoczą się,

to do something for fun,

aby zrobić coś dla zabawy,

rather than because they were told to,

a nie dlatego, że ktoś im kazał,

or because they were expecting to make a mint off of it.

albo że spodziewają się zbić na tym majątek.

That ethos led to a network architecture,

Taki etos doprowadził do powstania struktury sieci,

a structure that was unlike

która zupełnie różni się

other digital networks then or since.

od innych sieci cyfrowych, jakie kiedykolwiek powstały.

So unusual, in fact,

Właściwie to jest tak niezwykła,

that it was said that it's not clear the Internet could work.

że, zdaniem niektórych, nie było pewne, czy będzie działała.

As late as 1992, IBM was known to say

Jeszcze w 1992 IBM powiedział,

you couldn't possibly build a corporate network

że nie da się stworzyć zbiorowej sieci

using Internet Protocol.

przy pomocy protokołu internetowego.

And even some Internet engineers today say

Nawet dzisiaj niektórzy inżynierowie Internetu twierdzą,

the whole thing is a pilot project and the jury is still out.

że to wszystko to tylko projekt wstępny i za wcześnie na ocenę.

(Laughter)

(Śmiech)

That's why the mascot of Internet engineering,

Właśnie dlatego maskotką inżynierii internetowej,

if it had one, is said to be the bumblebee.

jeśli taka istniałaby, mógłby być trzmiel.

Because the fur-to-wingspan ratio of the bumblebee

Ponieważ stosunek ciała do rozpiętości skrzydeł trzmiela

is far too large for it to be able to fly.

jest o wiele za duży, aby mógł on latać.

And yet, mysteriously, somehow the bee flies.

Mimo to, w jakiś zagadkowy sposób, lata.

I'm pleased to say that, thanks to massive government funding,

Z przyjemnością oznajmiam, że dzięki olbrzymim funduszom rządowym,

about three years ago we finally figured out

około trzy lata temu w końcu odkryliśmy,

how bees fly.

jak trzmiele latają.

(Laughter)

(Śmiech)

It's very complicated, but it turns out they

To bardzo skomplikowane, ale okazało się,

flap their wings very quickly.

że bardzo szybko trzepocą skrzydłami.

(Laughter)

(Śmiech)

So what is this bizarre architecture configuration

A więc jaki dziwny układ konstrukcyjny

that makes the network sing and be so unusual?

sprawia, że sieć działa i jest tak niezwykła?

Well, to move data around

No cóż, przenoszenie danych

from one place to another -- again, it's not like a package courier.

z jednego miejsca na drugie nie jest jak poczta kurierska.

It's more like a mosh pit.

Jest bardziej jak pogo.

(Laughter)

(Śmiech)

Imagine, you being part of a network

Wyobraź sobie, że jesteś częścią sieci.

where, you're maybe at a sporting event,

Na przykład jesteś na wydarzeniu sportowym,

and you're sitting in rows like this,

siedzisz w rzędach takich jak te,

and somebody asks for a beer,

a ktoś prosi o piwo.

and it gets handed at the aisle.

Ludzie przekazują go sobie w przejściu,

And your neighborly duty

a twoim sąsiedzkim obowiązkiem jest

is to pass the beer along,

przekazać piwo dalej,

at risk to your own trousers,

ryzykując swoje własne spodnie,

to get it to the destination.

aby dotarło ono do celu.

No one pays you to do this.

Nikt ci za to nie płaci.

It's just part of your neighborly duty.

To tylko część sąsiedzkiego obowiązku.

And, in a way, that's exactly how packets move around the Internet,

I w pewnym sensie właśnie tak pakiety przemieszczają się w Internecie -

sometimes in as many as 25 or 30 hops,

czasami aż w 25 lub 30 przeskokach,

with the intervening entities

z pośrednimi jednostkami,

that are passing the data around

które przekazują dane

having no particular contractual or legal obligation

bez żadnych kontraktowych lub prawnych zobowiązań

to the original sender

wobec pierwotnego nadawcy,

or to the receiver.

bądź też odbiorcy.

Now, of course, in a mosh pit it's hard to specify a destination.

Rzecz jasna, w pogo trudno jest jasno określić cel.

You need a lot of trust,

Potrzeba wiele zaufania,

but it's not like, "I'm trying to get to Pensacola, please."

ale nie typu: "Czy jedzie pan może do Pensacoli?".

So the Internet needs addressing and directions.

Internet wymaga adresowania i wskazówek.

It turns out there is no one overall map of the Internet.

Okazuje się, że nie istnieje ogólna mapa Internetu.

Instead, again, it is as if we are all sitting together in a theater,

Natomiast jest tak, jakbyśmy siedzieli wszyscy razem w sali,

but we can only see amidst the fog

ale we mgle widzieli tylko

the people immediately around us.

ludzi zaraz obok nas.

So what do we do to figure out who is where?

Zatem co robimy, aby dowiedzieć się, kto jest gdzie?

We turn to the person on the right,

Zwracamy się do osoby po prawej

and we tell that person what we see on our left,

i mówimy, co widzimy po naszej lewej.

and vice versa.

I odwrotnie.

And they can lather, rinse, repeat. And before you know it,

Czynności powtórzyć. I zanim się zorientujesz,

you have a general sense of where everything is.

masz ogólne pojęcie, gdzie jest wszystko.

This is how Internet addressing and routing actually work.

Właśnie tak działa internetowe adresowanie i kierunkowanie.

This is a system that relies on kindness and trust,

Jest to system oparty na uprzejmości i zaufaniu,

which also makes it very delicate and vulnerable.

co sprawia również, że jest on kruchy i delikatny.

In rare but striking instances,

W rzadkich, ale uderzających przypadkach

a single lie told by just one entity

jedno kłamstwo powiedziane przez jedną jedyną osobę

in this honeycomb

w takiej sieci

can lead to real trouble.

może wywołać poważne kłopoty.

So, for example, last year,

Na przykład w zeszłym roku

the government of Pakistan

rząd Pakistanu

asked its Internet service providers there

zlecił tamtejszym dostarczycielom Internetu

to prevent citizens of Pakistan from seeing YouTube.

uniemożliwienie mieszkańcom korzystania z YouTube.

There was a video there that the government did not like

Pojawił się tam filmik, który nie podobał się władzom

and they wanted to make sure it was blocked.

i chciały mieć pewność, że zostanie on zablokowany.

This is a common occurrence. Governments everywhere

To częsty przypadek. Władze wszędzie

are often trying to block

próbują blokować,

and filter and censor content on the Internet.

filtrować i cenzurować zawartość Internetu.

Well this one ISP in Pakistan

W przypadku Pakistanu dostawca Internetu

chose to effectuate the block for its subscribers

postanowił wprowadzić blokadę dla użytkowników

in a rather unusual way.

w dość nietypowy sposób.

It advertised --

Ogłosił -

the way that you might be asked, if you were part of the Internet,

to tak jakbyście wy byli częścią Internetu i ktoś zapytał,

to declare what you see near you -- it advertised

co widzicie obok siebie - ogłosił,

that near it, in fact, it had suddenly awakened to find

że nagle okazało się, że obok

that it was YouTube.

znajdował się YouTube.

"That's right," it said, "I am YouTube."

"To prawda" - powiedział - "To ja jestem YouTube".

Which meant that packets of data

Oznaczało to, że pakiety danych

from subscribers going to YouTube

od użytkowników, skierowane na YouTube

stopped at the ISP, since they thought they were already there,

zatrzymywały się u dostawcy Internetu, ponieważ myślały, że już tam są.

and the ISP threw them away unopened

A dostawca wyrzucał je nieotwarte,

because the point was to block it.

ponieważ celem było zablokowanie ich.

But it didn't stop there.

Ale to nie koniec.

You see, that announcement

Otóż ten komunikat

went one click out,

dotarł o jedno kliknięcie za daleko,

which got reverberated, one click out.

a ono znowu o jedno za daleko.

And it turns out that as you look

Opisując to zdarzenie

at the postmortem of this event,

z perspektywy czasu, można stwierdzić,

you have at one moment

że w jednym momencie

perfectly working YouTube.

YouTube działa bez zarzutu.

Then, at moment number two,

A następnie, w momencie numer dwa,

you have the fake announcement go out.

wydawany jest fałszywy komunikat.

And within two minutes,

W ciągu dwóch minut

it reverberates around

dociera on wszędzie

and YouTube is blocked everywhere in the world.

i YouTube zostaje zablokowany na całym świecie.

If you were sitting in Oxford, England, trying to get to YouTube,

Gdybyście siedzieli w Oksfordzie w Anglii i próbowali dostać się na YouTube,

your packets were going to Pakistan

wasze pakiety dostawałyby się do Pakistanu

and they weren't coming back.

i nie wracałyby.

Now just think about that.

Pomyślcie o tym.

One of the most popular websites in the world,

Jedna z najpopularniejszych stron na świecie,

run by the most powerful company in the world,

prowadzona przez najpotężniejsze przedsiębiorstwo na świecie -

and there was nothing that YouTube or Google

i nie było absolutnie nic, co YouTube czy Google

were particularly privileged to do about it.

mogli zrobić, aby temu zaradzić.

And yet, somehow, within about two hours,

Mimo to, w ciągu około dwóch godzin

the problem was fixed.

problem został rozwiązany.

How did this happen?

Jak to się stało?

Well, for a big clue, we turn to NANOG.

Dla ułatwienia skierujmy się do NANOG,

The North American Network Operators Group,

the North American Network Operators Group (Północnoamerykańska Grupa Operatorów Sieci)

a group of people who,

Jest to grupa ludzi, którzy

on a beautiful day outside,

w piękny, słoneczny dzień

enter into a windowless room,

wchodzą do pokoju bez okien

at their terminals

i przy swoich terminalach

reading email and messages

czytają maile i wiadomości

in fixed proportion font, like this,

napisane czcionką o stałej szerokości

and they talk about networks.

oraz rozmawiają o sieciach.

And some of them are mid-level employees at Internet service providers

Niektórzy z nich są pracownikami średniego szczebla u dostawców Internetu

around the world.

na całym świecie.

And here is the message where one of them says,

I nagle przychodzi wiadomość, w której jeden z nich mówi:

"Looks like we've got a live one. We have a hijacking of YouTube!

"Wygląda na to, że mamy coś na żywo. Ktoś uprowadził YouTube!

This is not a drill. It's not just the cluelessness

To nie są ćwiczenia. To nie nieudolność

of YouTube engineers. I promise.

inżynierów YouTube. Mówię wam:

Something is up in Pakistan."

coś się dzieje w Pakistanie".

And they came together to help find the problem and fix it.

A więc zgromadzili się, aby znaleźć problem i go rozwiązać.

So it's kind of like if your house catches on fire.

To trochę tak, jak gdyby u kogoś w domu wybuchł pożar.

The bad news is there is no fire brigade.

Zła wiadomość jest taka, że nie ma straży pożarnej.

The good news is random people apparate from nowhere,

Dobra wiadomość jest taka, że przypadkowi ludzie zjawiają się nie wiadomo skąd,

put out the fire and leave without expecting payment or praise.

gaszą pożar i odchodzą, nie oczekując zapłaty ani pochwały.

(Applause)

(Brawa)

I was trying to think of the right model to describe

Próbowałem wymyślić odpowiedni model, aby opisać

this form of random acts of kindness

taką postać przypadkowych dobrych uczynków

by geeky strangers.

świrniętych nieznajomych.

(Laughter)

(Śmiech)

You know, it's just like the hail goes out

Wiecie, ktoś woła

and people are ready to help.

a ludzie gotowi są pomóc.

And it turns out this model is everywhere, once you start looking for it.

Okazuje się, że taki model występuje wszędzie, jak tylko zaczynamy go szukać.

Example number two: Wikipedia.

Przykład numer dwa: Wikipedia.

If a man named Jimbo came up to you in 2001

Gdyby człowiek zwany Jimbo podszedł do was w 2001

and said, "I've got a great idea! We start with seven articles

i powiedział: "Mam świetny pomysł! Zaczynamy od siedmiu artykułów,

that anybody can edit anything, at any time,

zakładamy, że każdy, kiedykolwiek, może redagować wszystko,

and we'll get a great encyclopedia! Eh?"

a w końcu otrzymamy fantastyczną encyklopedię! Co nie?".

Right. Dumbest idea ever.

Racja. Najgłupszy pomysł na świecie.

(Laughter)

(Śmiech)

In fact, Wikipedia is an idea so profoundly stupid

Tak naprawdę Wikipedia to pomysł tak dogłębnie głupi,

that even Jimbo never had it.

że nawet Jimbo na niego nie wpadł.

Jimbo's idea was for Nupedia.

Jimbo miał pomysł stworzenia Nupedii.

It was going to be totally traditional. He would pay people money

Miała ona być całkowicie tradycyjna. Płaciłby ludziom pieniądze,

because he was feeling like a good guy,

gdyż czuł, że był dobrym człowiekiem,

and the money would go to the people

a pieniądze dostawaliby ludzie,

and they would write the articles.

którzy pisaliby artykuły.

The wiki was introduced

System wiki, wprowadzony,

so others could make suggestions on edits --

aby inni mogli sugerować poprawki,

as almost an afterthought, a back room.

był tylko zakulisowym dodatkiem.

And then it turns out the back room grew

Ale później okazało się, że zakulisowy dodatek rozrósł się tak,

to encompass the entire project.

że objął cały projekt.

And today, Wikipedia is so ubiquitous

A dziś Wikipedia jest tak wszechobecna,

that you can now find it on Chinese restaurant menus.

że można ją znaleźć w menu chińskich restauracji.

(Laughter)

(Śmiech)

I am not making this up.

Wcale tego nie zmyśliłem.

(Laughter)

(Śmiech)

I have a theory I can explain later.

Mam na ten temat teorię, którą mogę później wyjaśnić.

Suffice it to say for now that I prefer my Wikipedia

Na chwilę obecną wspomnę tylko, że wolę Wikipedię

stir-fried with pimentos.

podsmażoną z zielem angielskim.

(Laughter)

(Śmiech)

But now, Wikipedia doesn't just spontaneously work.

Niemniej jednak, Wikipedia nie działa tak po prostu spontanicznie.

How does it really work? It turns out

Jak działa naprawdę? Okazuje się,

there is a back room that is kind of windowless,

że posiada tajne laboratorium, w rodzaju tych bez okien,

metaphorically speaking.

mówiąc przenośnie.

And there are a bunch of people who, on a sunny day,

Istnieje grupa ludzi, którzy w słoneczny dzień

would rather be inside

wolą przebywać w środku

and monitoring this, the administrator's notice board,

i śledzić to - tablicę informacyjną administratora,

itself a wiki page that anyone can edit.

także stronę wiki, którą każdy może edytować.

And you just bring your problems to the page.

Po prostu pisze się o swoich problemach na stronie.

It's reminiscent of the description of history

Przypomina to opisywanie historii jako

as "one damn thing after another," right?

"jedną cholerną rzecz po drugiej".

Number one: "Tendentious editing by user Andyvphil."

Numer jeden: "tendencyjne edytowanie przez użytkownika Andyvphil".

Apologies, Andyvphil, if you're here today.

Przepraszam, Andyvphil, jeśli dziś tu jesteś.

I'm not taking sides.

Nie biorę niczyjej strony.

"Anon attacking me for reverting."

"Anon atakuje mnie za wracanie do poprzedniego tematu".

Here is my favorite: "A long story."

To jest mój ulubiony: "Długa historia".

(Laughter)

(Śmiech)

It turns out there are more people checking this page for problems

Wygląda na to, że jest więcej ludzi sprawdzających tę stronę,

and wanting to solve them

aby rozwiązywać problemy,

than there are problems arising on the page.

niż problemów pojawiających się na stronie.

And that's what keeps Wikipedia afloat.

Właśnie to utrzymuje Wikipedię przy życiu.

At all times, Wikipedia is approximately

Przez cały czas Wikipedia jest o jakieś

45 minutes away from utter destruction. Right?

45 minut od totalnego unicestwienia.

There are spambots crawling it, trying to turn every article

Podkradają się do niej spamboty, próbujące zmienić każdy artykuł

into an ad for a Rolex watch.

w reklamę zegarków firmy Rolex.

(Laughter)

(Śmiech)

It's this thin geeky line

I tylko ta cienka, maniacka granica

that keeps it going.

sprawia, że działa.

Not because it's a job,

Nie dlatego, że to jest praca,

not because it's a career,

nie dlatego, że to jest kariera,

but because it's a calling.

ale dlatego, że to jest powołanie.

It's something they feel impelled to do

Jest to coś, co muszą robić,

because they care about it.

ponieważ się o to troszczą.

They even gather together in such groups

Nawet gromadzą się w grupach,

as the Counter-Vandalism Unit --

np. Jednostka Antywandalizmowa -

"Civility, Maturity, Responsibility" --

"Uprzejmość, Dojrzałość, Odpowiedzialność",

to just clean up the pages.

tylko po to, aby oczyszczać strony.

It does make you wonder if there were, for instance,

To sprawia, że zastanawiamy się: gdyby pewnego weekendu

a massive, extremely popular Star Trek convention one weekend,

był wielki, niezwykle popularny konwent Star Treka,

who would be minding the store?

kto pilnowałby interesu?

(Laughter)

(Śmiech)

So what we see --

A więc obserwujemy,

(Laughter)

(Śmiech)

what we see in this phenomenon

obserwujemy w tym zjawisku

is something that the crazed, late traffic engineer

coś, co świętej pamięci zwariowany inżynier komunikacji

Hans Monderman discovered in the Netherlands,

Hans Monderman odkrył w Holandii

and here in South Kensington, that sometimes

i tutaj - w South Kensington - że czasami

if you remove some of the external rules and signs and everything else,

jeśli usunie się niektóre z zewnętrznych reguł, znaków i wszystkiego innego,

you can actually end up

można w ten sposób uzyskać

with a safer environment in which people can function,

bezpieczniejsze środowisko, w którym ludzie mogą funkcjonować

and one in which they are more human with each other.

i w którym są wobec siebie bardziej ludzcy.

They're realizing that they

Uświadamiają sobie, że to oni

have to take responsibility for what they do.

muszą wziąć na siebie odpowiedzialność za to, co robią.

And Wikipedia has embraced this.

I Wikipedia to przyjęła.

Some of you may remember Star Wars Kid,

Niektórzy z was pamiętają może Star Wars Kid (Dziecko Gwiezdnych Wojen),

the poor teenager who filmed himself with a golf ball retriever,

biednego nastolatka, który sfilmował się z kijem do odzyskiwania piłek golfowych,

acting as if it were a light saber.

udając, że to miecz świetlny.

The film, without his permission or even knowledge at first,

Film, bez jego pozwolenia, a wcześniej nawet wiedzy,

found its way onto the Internet.

znalazł się w Internecie.

Hugely viral video. Extremely popular.

Ogromnie zaraźliwe wideo. Niezwykle popularne.

Totally mortifying to him.

Kompletnie dla niego upokarzające.

Now, it being encyclopedic and all,

Otóż, zachowując swoją encyklopedyczność,

Wikipedia had to do an article about Star Wars Kid.

Wikipedia musiała stworzyć artykuł o Star Wars Kid.

Every article on Wikipedia has a corresponding discussion page,

Każdemu artykułowi odpowiada strona poświęcona dyskusji.

and on the discussion page

I właśnie na tej stronie

they had extensive argument among the Wikipedians

rozgorzał wśród wikipedystów spór

as to whether to have his real name

o to, czy jego prawdziwe nazwisko

featured in the article.

powinno pojawić się w artykule.

You could see arguments on both sides.

Każda ze stron przedstawiała argumenty.

Here is just a snapshot of some of them.

Oto jedynie migawka niektórych z nich.

They eventually decided --

W końcu zdecydowali,

not unanimously by any means --

wcale nie jednogłośnie,

not to include his real name,

nie zamieszczać jego nazwiska,

despite the fact that nearly all media reports did.

mimo że prawie wszystkie inne media to robiły.

They just didn't think it was the right thing to do.

Po prostu uważali, że nie należy tego robić.

It was an act of kindness.

Był to dobry uczynek.

And to this day, the page for Star Wars Kid

Do dzisiejszego dnia na stronie o Star Wars Kid

has a warning right at the top

na samej górze widnieje ostrzeżenie,

that says you are not to put his real name on the page.

że nie należy zamieszczać na stronie jego nazwiska.

If you do, it will be removed immediately,

Gdyby ktoś to zrobił, zostanie ono natychmiast usunięte.

removed by people who may have disagreed with the original decision,

Usuną je ludzie, którzy być może nie zgadzali się z podjętą decyzją,

but respect the outcome

ale szanują ją

and work to make it stay

i starają się ją zachować,

because they believe in something bigger than their own opinion.

ponieważ wierzą w coś większego niż ich własne zdanie.

As a lawyer, I've got to say these guys are inventing the law

Jako prawnik muszę wspomnieć, że w tym procesie tak naprawdę

and stare decisis and stuff like that as they go along.

wymyślają prawo, przestrzegają stare decisis itp.

Now, this isn't just limited to Wikipedia.

To dotyczy nie tylko Wikipedii.

We see it on blogs all over the place.

Powszechnie obserwujemy to na blogach.

I mean, this is a 2005 Business Week cover.

Oto okładka Business Week z 2005 roku.

Wow. Blogs are going to change your business.

Wow. Blogi zmienią twój biznes.

I know they look silly. And sure they look silly.

Wiem, że wyglądają głupio. Na pewno wyglądają głupio.

They start off on all sorts of goofy projects.

Zaczynają wszelkiego rodzaju świrnięte projekty.

This is my favorite goofy blog:

Oto mój ulubiony świrnięty blog:

Catsthatlooklikehitler.com.

kotywyglądającejakhitler.com (catsthatlooklikehitler.com)

(Laughter)

(Śmiech)

You send in a picture of your cat

Wysyłasz zdjęcie swojego kota,

if it looks like Hitler.

jeśli wygląda jak Hitler.

(Laughter)

(Śmiech)

Yeah, I know. Number four, it's like, can you imagine

Tak, wiem. Numer cztery wygląda. Wyobrażacie sobie

coming home to that cat everyday?

codziennie wracać do domu do takiego kota?

(Laughter)

(Śmiech)

But then, you can see the same kind of whimsy

Jednak podobne fanaberie spotyka się

applied to people.

w przypadku ludzi.

So this is a blog devoted to unfortunate portraiture.

Na przykład, oto blog poświęcony niefortunnym zdjęciom.

This one says, "Bucolic meadow with split-rail fence.

Tutaj mamy: "Sielankową łąkę z ogrodzeniem.

Is that an animal carcass behind her?"

Czy za nią jest martwe zwierzę?".

(Laughter)

(Śmiech)

You're like, "You know? I think that's an animal carcass

Wtedy mówisz: "Wiesz co? Myślę, że za nią jest

behind her."

martwe zwierzę".

And it's one after the other.

Oglądamy jeden po drugim.

But then you hit this one. Image removed at request of owner.

Aż napotykamy ten. Obraz usunięty na prośbę właściciela.

That's it. Image removed at request of owner.

Właśnie tak. Obraz usunięty na życzenie właściciela.

It turns out that somebody lampooned here

Ktoś, kogo tu ośmieszono,

wrote to the snarky guy that does the site,

napisał do szyderczego twórcy strony,

not with a legal threat, not with an offer of payment,

nie z groźbą sądu, nie z propozycją zapłaty,

but just said, "Hey, would you mind?"

ale po prostu: "Hej, czy mógłbyś?".

The person said, "No, that's fine."

A ktoś odpowiedział: "Pewnie, nie ma problemu".

I believe we can build architectures online

Myślę, że możemy stworzyć online struktury,

to make such human requests

które sprawią, że będzie o wiele łatwiej

that much easier to do,

składać takie ludzkie prośby;

to make it possible for all of us to see

które umożliwią nam wszystkim dostrzeżenie,

that the data we encounter online

że dane, które napotykamy w Internecie,

is just stuff on which to click and paste and copy and forward

które klikamy, wklejamy, kopiujemy i przesyłamy,

that actually represents human emotion

reprezentują ludzkie emocje,

and endeavor and impact,

dążenia i oddziaływania;

and to be able to have an ethical moment

a także umożliwią nam moment etycznej refleksji,

where we decide how we want to treat it.

w którym decydujemy, jak chcemy je traktować.

I even think it can go into the real world.

Myślę, że może to nawet przeniknąć do świata rzeczywistego.

We can end up, as we get in a world with more censors --

Na świecie jest coraz więcej cenzorów,

everywhere there is something filming you, maybe putting it online --

wszędzie coś nas filmuje, być może umieszcza to w Internecie.

to be able to have a little clip you could wear

Moglibyśmy nosić mały klips,

that says, "You know, I'd rather not."

który mówiłby: "Po prostu - wolę nie".

And then have technology

Następnie, dzięki technologii,

that the person taking the photo will know later,

osoba robiąca zdjęcie dowie się,

this person requested to be contacted

że ten ktoś prosił o kontakt,

before this goes anywhere big,

zanim to zostanie gdziekolwiek przesłane.

if you don't mind.

Jeśli nie masz nic przeciwko.

And that person taking the photo can make a decision

A osoba robiąca zdjęcie może podjąć decyzję,

about how and whether to respect it.

czy i jak to uszanować.

In the real world, we see filtering of this sort

W świecie rzeczywistym obserwujemy takie filtrowanie

taking place in Pakistan.

w Pakistanie.

And we now have means that we can build, like this system,

Teraz mamy środki, aby zbudować system - jak ten -

so that people can report the filtering as they encounter it.

pozwalający donosić o napotkanym filtrowaniu.

And it's no longer just a "I don't know. I couldn't get there. I guess I'll move on,"

I to już nie jest: "Nie wiem. Nie mogłem się tam dostać. Chyba przejdę dalej",

but suddenly a collective consciousness

lecz jest to świadomość zbiorowa

about what is blocked and censored

tego, co i gdzie jest zablokowane i ocenzurowane

where online.

w sieci.

In fact, talk about technology imitating life

Można mówić o technologii imitującej życie

imitating tech, or maybe it's the other way around.

imitujące technologię. A może jest na odwrót.

An NYU researcher here took little cardboard robots

Badacz z Uniwersytetu Nowojorskiego wziął małe tekturowe roboty

with smiley faces on them,

z uśmiechniętymi twarzami

and a motor that just drove them forward

i silnikiem, który po prostu poruszał je do przodu

and a flag sticking out the back

i flagą wetkniętą z tyłu

with a desired destination.

z pożądanym celem.

It said, "Can you help me get there?"

Mówiła: "Pomożesz mi się tam dostać?"

Released it on the streets of Manhattan.

Wypuścił je na ulice Manhattanu.

(Laughter)

(Śmiech)

They'll fund anything these days.

Dzisiaj na wszystko znajdzie się dofinansowanie.

Here is the chart of over 43 people

Oto schemat ponad 43 ludzi,

helping to steer the robot that could not steer

sterujących robota, który sam nie mógł się sterować,

and get it on its way, from one corner

aby dotarł do celu, z jednego rogu

from one corner of Washington Square Park

parku Washington Square

to another.

do drugiego.

That leads to example number three: hitchhiking.

A to prowadzi do przykładu numer trzy: jeżdżenia autostopem.

I'm not so sure hitchhiking is dead.

Nie sądzę, że jeżdżenie autostopem już wymarło.

Why? There is the Craigslist rideshare board.

Dlaczego? Na Craigslist istnieje serwis dzielenia się jazdą.

If it were called the Craigslist hitchhiking board,

Gdyby nazywał się serwisem autostopu,

tumbleweeds would be blowing through it.

świeciłby pustkami.

But it's the rideshare board, and it's basically the same thing.

Ale jest to serwis dzielenia się jazdą - czyli dokładnie to samo.

Now why are people using it?

Dlaczego ludzie z niej korzystają?

I don't know. Maybe they think that, uh, killers don't plan ahead?

Nie wiem. Może myślą, że mordercy nie planują z wyprzedzeniem?

(Laughter)

(Śmiech)

No. I think the actual answer is

Nie. Myślę, że chodzi o to,

that once you reframe it,

że kiedy coś przeformułujesz,

once you get out of one set of stale expectations

kiedy wydostaniesz się z przestarzałych oczekiwań

from a failed project that had its day,

od projektu, który miał swoje dni chwały,

but now, for whatever reason, is tarnished,

ale teraz z jakiegoś powodu stracił blask,

you can actually rekindle the kind of human kindness and sharing

możesz odnowić taki rodzaj ludzkiej dobroci i dzielenia się,

that something like this on Craigslist represents.

jaki reprezentuje serwis na Carigslist.

And then you can highlight it

A potem możesz go uwydatnić

into something like,

w czymś jak,

yes, CouchSurfing.org.

tak, CouchSurfing.org.

CouchSurfing: one guy's idea

CouchSurfing: pomysł jednego człowieka,

to, at last, put together people who are going somewhere far away

aby łączyć ludzi, którzy jadą gdzieś daleko

and would like to sleep on a stranger's couch for free,

i chcieliby nocować u kogoś obcego za darmo,

with people who live far away,

z ludźmi, którzy mieszkają gdzieś daleko

and would like someone they don't know to sleep on their couch for free.

i chcieliby, żeby ktoś, kogo nie znają, nocował u nich za darmo.

It's a brilliant idea.

To świetny pomysł.

It's a bee that, yes, flies.

To trzmiel, który, tak, lata.

Amazing how many successful couch surfings there have been.

Zdumiewające, jak wiele było udanych użyć couch surfingu.

And if you're wondering, no, there have been no known fatalities

A jeśli zastanawiacie się... nie, nie było wiadomo o żadnych ofiarach

associated with CouchSurfing.

związanych z couch surfingiem.

Although, to be sure, the reputation system, at the moment,

Chociaż - obecnie system reputacji działa na zasadzie

works that you leave your report after the couch surfing experience,

wystawiania opinii po doświadczeniach z couch surfingiem.

so there may be some selection bias there.

Stąd może się brać pewna stronniczość.

(Laughter)

(Śmiech)

So, my urging, my thought,

Zatem, moja myśl brzmi:

is that the Internet isn't just a pile of information.

Internet to nie tylko stos informacji.

It's not a noun. It's a verb.

To nie rzeczownik. To czasownik.

And when you go on it,

Kiedy do niego wchodzisz,

if you listen and see carefully and closely enough,

jeśli słuchasz i patrzysz wystarczająco uważnie,

what you will discover

odkryjesz,

is that that information

że te informacje

is saying something to you.

coś do ciebie mówią.

What it's saying to you is what we heard yesterday,

Mówią to, co słyszeliśmy wczoraj,

Demosthenes was saying to us.

kiedy przemawiał do nas Demostenes.

It's saying, "Let's march." Thank you very much.

Mówią: "Maszerujmy!". Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)