Billy Graham: Technology, faith and human shortcomings

Translator: Milan Jakovcevski Reviewer: Rozeta Pavlova

As a clergyman,

Како свештеник,

you can imagine how

можете да си замислите колку

out of place I feel.

несоодветно се чувствувам.

I feel like a fish out of water,

Се чувствувам како риба на суво,

or maybe an owl out of the air.

или можеби, како був без воздух.

(Laughter)

(смеа)

I was preaching in San Jose some time ago,

Пред некое време проповедав во Сан Хосе,

and my friend Mark Kvamme,

и мојот пријател Марк Квами,

who helped introduce me

кој ми помогна да се претставам

to this conference,

на оваа конференција,

brought several CEOs

донесе неколку извршни директори

and leaders

и лидери

of some of the companies here in the Silicon Valley

од неколку компании од Силиконската Долина

to have breakfast with me, or I with them.

да доручкуваат со мене, или јас со нив.

And I was so stimulated.

И јас бев многу поттикнат.

And had such -- it was an

И доживеав едно

eye-opening experience

искуство како откровение

to hear them talk about

слушајќи ги како зборуваат за

the world that is yet to come

светот кој допрва доаѓа

through technology

преку технологијата

and science.

и науката.

I know that we're near the end of this conference,

Знам дека се ближиме кон крајот на оваа конференција,

and some of you may be wondering

и некои од вас можеби се прашуваат

why they have a speaker

зошто има излагач

from the field of religion.

од областа на религијата.

Richard can answer that,

Ричард може да го одговори тоа,

because he made that decision.

затоа што тој ја донесе таа одлука.

But some years ago I was on an elevator in Philadelphia,

Но, пред неколку години, бев во лифт во Филаделфија,

coming down.

слегував надолу.

I was to address a conference

Требаше да се обратам на една конференција

at a hotel.

во еден хотел.

And on that elevator a man said,

И во тој лифт, еден човек рече:

"I hear Billy Graham is staying in this hotel."

„Слушнав дека Били Грахам престојува во овој хотел“.

And another man looked in my direction and said,

А еден друг човек погледна кон мене, и рече:

"Yes, there he is. He's on this elevator with us."

„Да, еве го. Тој е во овој лифт со нас“.

And this man looked me up and down

И првиот човек, ме одмери со погледот

for about 10 seconds,

околу 10 секунди,

and he said, "My, what an anticlimax!"

и рече: „Боже, какво разочарување!“

(Laughter)

(смеа)

I hope

Се надевам --

that you won't feel that these few moments with me

дека вие нема да ги сметате овие мигови со мене

is not a -- is an anticlimax,

како разочарување;

after all these tremendous

после сите овие извонредни

talks that you've heard,

говори кои ги слушавте,

and addresses, which I intend to listen to every one of them.

и обраќања, кои планирам да ги ислушам.

But I was

Но, јас бев

on an airplane in the east some years ago,

во авион на Истокот пред некоја година,

and the man sitting across the aisle from me

и човекот кој седеше спроти мене

was the mayor of Charlotte, North Carolina.

беше градоначалникот на Шарлот, Северна Каролина.

His name was John Belk. Some of you will probably know him.

Неговото име беше Џон Белк. Некои од вас, најверојатно го познаваат.

And there was a drunk man on there,

Имаше и еден пијан човек,

and he got up out of his seat two or three times,

кој стана од своето седиште два или три пати

and he was making everybody upset

вознемирувајќи ги сите

by what he was trying to do.

со она што се обидуваше да го направи,

And he was slapping the stewardess

а тоа е - плескање на стјуардесата

and pinching her as she went by,

и нејзино штипење, како што таа поминуваше,

and everybody was upset with him.

и секој беше вознемирен од него.

And finally, John Belk said,

Конечно, Џон Белк му рече,

"Do you know who's sitting here?"

„Дали знаеше кој седи овде?“

And the man said, "No, who?"

А човекот му одговори: „Не, кој?“

He said, "It's Billy Graham,

Тој рече: „Били Грахам,

the preacher."

проповедникот“.

He said, "You don't say!"

Овој му рече: „Не збори!“

And he turned to me, and he said, "Put her there!"

И се сврти кон мене, и ми рече: „Дојди овде!“

He said, "Your sermons have certainly helped me."

Ми рече, „Твоите проповеди навистина ми помогнаа.“

(Laughter)

(смеа)

And I suppose that that's true

И верувам дека тоа е вистина

with thousands of people.

за илјадници луѓе.

(Laughter)

(смеа)

I know that as you have been peering into the future,

Знам дека како што гледате кон иднината,

and as we've heard some of it here tonight,

и како што слушнавме нешто од тоа овде, вечерва,

I would like to live in that age

би сакал да живеам во тоа време

and see what is going to be.

и да видам како ќе биде.

But I won't,

Но, тоа нема да се случи,

because I'm 80 years old. This is my eightieth year,

затоа шти имам 80 години; ова е мојата осумдесетта година,

and I know that my time is brief.

и знам дека моето време е кратко.

I have phlebitis at the moment, in both legs,

Моментално имам флебит на двете нозе,

and that's the reason that I had to have a little help in getting up here,

и тоа е причината поради која ми требаше мала помош да се искачам овде,

because I have Parkinson's disease

затоа што имам Паркинсонова болест

in addition to that,

како додаток на тоа,

and some other problems that I won't talk about.

и некои други проблеми за кои нема да зборувам.

(Laughter)

(смеа)

But this is not the first time

Но, ова не е прв пат

that we've had a technological revolution.

да имаме технолошка револуција.

We've had others.

Сме имале и други.

And there's one that I want to talk about.

Има една за која сакам да зборувам.

In one generation,

Во едно поколение,

the nation of the people of Israel

Израелскиот народ

had a tremendous and dramatic change

поминал низ една извонредна и драматична промена

that made them a great power in the Near East.

која го претворила во голема сила на Блискиот Исток.

A man by the name of David

Еден човек по име Давид

came to the throne,

седнал на тронот,

and King David became one of the great leaders

и кралот Давид станал еден од великите водачи

of his generation.

на неговото поколение.

He was a man of tremendous leadership.

Тој бил извонреден лидер.

He had the favor of God with him.

Тој ја имал Божјата благонаклоност кон него.

He was a brilliant poet,

Бил брилијантен поет,

philosopher, writer, soldier --

философер, писател, војник,

with strategies in battle and conflict

со стратегии во битките и конфликтите

that people study even today.

кои луѓето ги проучуваат дури и денес.

But about two centuries before David,

Но, околу два века пред Давид,

the Hittites

Хетитите

had discovered the secret

ја откриле тајната

of smelting and processing of iron,

на топење и обработка на железото,

and, slowly, that skill spread.

и полека, таа вештина се раширила.

But they wouldn't allow the Israelis

Но тие не дозволувале Израeлците

to look into it, or to have any.

да ја дознаат или поседуваат оваа тајна.

But David changed all of that,

Но Давид го променил сето ова,

and he introduced the Iron Age

и го вовел Израeл во

to Israel.

Железното Доба.

And the Bible says that David laid up great stores of iron,

И Библијата вели дека Давид собрал големи залихи на железо,

and which archaeologists have found,

кои археолозите ги пронашле

that in present-day Palestine,

во денешна Палестина,

there are evidences of that generation.

а кои сведочат за тоа поколение.

Now, instead of crude tools

Значи, наместо груби алатки

made of sticks and stones,

изработени од колови и камења,

Israel now had iron plows,

Израел сега имал железни плугови,

and sickles, and hoes

и српови и мотики,

and military weapons.

и воени оружја.

And in the course of one generation,

И во текот на едно поколение,

Israel was completely changed.

Израел бил целосно изменет.

The introduction of iron, in some ways,

Воведувањето на железото, на еден начин,

had an impact

имал влијание

a little bit like the microchip

речиси исто како она кое микрочипот

has had on our generation.

го имаше на нашата генерација.

And

И

David found

Давид открил

that there were many problems that technology could not solve.

дека постојат многу проблеми кои технологијата не можела да ги реши.

There were many problems still left.

Многу од нив и денес постојат.

And they're still with us, and you haven't solved them,

И тие се сеуште со нас, и вие ги немате решено

and I haven't heard anybody here speak to that.

и јас не слушнав ниту еден тука да зборува за тоа.

How do we solve these three problems

Како да ги решиме овие три проблеми

that I'd like to mention?

кои би сакал да ги споменам?

The first one that David saw

Првиот проблем кој го видел Давид

was human evil.

било човечкото зло.

Where does it come from?

Од каде доаѓа?

How do we solve it?

Како да го решиме?

Over again and again

Повторно и повторно

in the Psalms,

во Псалмите,

which Gladstone said was the greatest book in the world,

за кои Гледстоун рекол дека се најважната книга на светот,

David describes the evils of the human race.

Давид го опишува злото на човечкиот род.

And yet he says,

А сепак тој вели,

"He restores my soul."

„Тој ја обновува мојата душа“.

Have you ever thought about what a contradiction we are?

Сте помислиле ли некогаш колку сме контрадикторни?

On one hand, we can probe the deepest secrets of the universe

Од една страна, ние можеме да ги истражуваме најдлабоките тајни на универзумот

and dramatically push back the frontiers of technology,

и драматично да ги потиснуваме границите на технологијата,

as this conference vividly demonstrates.

како што оваа конференција живо ни опишува.

We've seen under the sea,

Сме виделе под морето,

three miles down,

три милји подолу,

or galaxies hundreds of billions of years

или во галаксии стотици милијарди години

out in the future.

во иднината.

But on the other hand,

Но од друга страна,

something is wrong.

нешто е погрешно.

Our battleships,

Нашите воени бродови,

our soldiers,

нашите војници,

are on a frontier now,

се на фронт сега

almost ready to go to war

речиси подготвени да влезат во војна

with Iraq.

со Ирак.

Now, what causes this?

Значи, што го предизвикува ова?

Why do we have these wars in every generation,

Зошто мора да ги имаме овие војни во секое поколение,

and in every part of the world?

и во секој дел од светот?

And revolutions?

И револуции?

We can't get along with other people,

Ние не можеме да се согласиме со другите луѓе,

even in our own families.

дури ни со нашите сопствени семејства.

We find ourselves in the paralyzing grip

Се наоѓаме во парализирачки костец

of self-destructive habits we can't break.

на само-уништувачки навики од кои не можеме да се одвикнеме.

Racism and injustice and violence sweep our world,

Расизмот и неправдата и насилството земаат замав во нашиот свет,

bringing a tragic harvest of heartache and death.

давајќи ни трагична жетва на тага во срцето и смрт.

Even the most sophisticated among us

Дури и најсофистицираните помеѓу нас

seem powerless to break this cycle.

изгледаат немоќни да излезат од овој круг.

I would like to see Oracle

Би сакал да видам како Изворот

take up that,

се соочува со ова.

or

Или

some other

некои други

technological geniuses work on this.

технолошки генији како работат на ова.

How do we change man,

Како да го смениме човекот

so that he doesn't lie and cheat,

за тој да не лаже и не мами

and our newspapers are not filled with stories

и нашите весници да не се полнат со приказни

of fraud in business or labor

за измами во бизнисот или трудот

or athletics or wherever?

или спортот или било што друго?

The Bible says the problem is within us,

Библијата вели дека проблемот е во нас,

within our hearts and our souls.

во нашите срца и души.

Our problem is that we are separated

Нашиот проблем е што сме одделени

from our Creator,

од нашиот Создател,

which we call God,

кого го нарекуваме Бог,

and we need to have our souls restored,

и треба да ги возобновиме нашите души,

something only God can do.

нешто што само Бог може да го стори.

Jesus said, "For out of the heart

Исус рекол: „Оти од срцето

come evil thoughts:

доаѓаат злите мисли:

murders, sexual immorality,

убиства, сексуални изопачености,

theft, false testimonies,

кражби, клевети,

slander."

озборувања“.

The British philosopher Bertrand Russell

Британскиот философ Бертранд Расел

was not a religious man,

не бил религиозен човек,

but he said, "It's in our hearts that the evil lies,

но рекол: „Во нашите срца лежи злото,

and it's from our hearts

и од нашите срца

that it must be plucked out."

треба да биде искорнато“.

Albert Einstein --

Алберт Ајнштајн --

I was just talking to someone, when I was speaking at Princeton,

Зборував со некого - кога говорев во Принстон,

and I met

и го запознав

Mr. Einstein.

г-дин Ајнштајн.

He didn't have a doctor's degree, because he said

Тој немаше докторски степен, затоа што рече

nobody was qualified to give him one.

дека никој не бил квалификуван да му даде еден.

(Laughter)

(смеа)

But he made this statement.

Но, тој го рече следново.

He said, "It's easier to denature plutonium

Тој рече: „Полесно е да се денатурира плутониумот

than to denature the evil spirit of man."

одошто да се денатурира човечкиот зол дух“.

And many of you, I'm sure,

И многумина од вас, сигурен сум,

have thought about that

размислувале

and puzzled over it.

и биле зачудени од ова.

You've seen people

Сте виделе како луѓето

take beneficial technological advances,

ги земаат благотворните технолошки успеси,

such as the Internet we've heard about tonight,

како Интернетот, за што слушавме вечерва,

and twist them into something corrupting.

и ги извртуваат во нешто расипано.

You've seen brilliant people devise computer viruses

Сте виделе брилијантни луѓе кои развиваат компјутерски вируси

that bring down whole systems.

кои уништуваат цели системи.

The Oklahoma City bombing was simple technology,

Бомбардирањето во Оклахома Сити беше едноставна технологија,

horribly used.

употребена на грозен начин.

The problem is not technology.

Проблемот не е во технологијата.

The problem is the person or persons using it.

Проблемот е во личноста која ја користи.

King David said

Крал Давид рекол

that he knew the depths of his own soul.

дека ги познава длабочините на сопствената душа.

He couldn't free himself from personal problems

Тој не можел да се ослободи од личните проблеми

and personal evils

и личните злодела

that included murder and adultery.

кои вклучувале убиство и прељуба.

Yet King David sought God's forgiveness,

Сепак, крал Давид барал прошка од Бога

and said, "You can restore my soul."

и рекол: „Ти можеш да ја обновиш мојата душа“.

You see, the Bible teaches

Видете, Библијата учи

that we're more than a body and a mind.

дека ние сме повеќе од едно тело и ум.

We are a soul.

Ние сме душа.

And there's something inside of us

И има нешто внатре во нас

that is beyond our understanding.

што е над нашето разбирање.

That's the part of us that yearns

Тоа е делот од нас што копнее

for God, or something more

за Бога, или нешто повеќе

than we find in technology.

од она што го наоѓаме во технологијата.

Your soul is that part of you that

Вашата душа е делот од вас што

yearns for meaning in life,

копнее за смисолот на животот,

and which seeks for something beyond this life.

и што бара нешто над овој живот.

It's the part of you that yearns, really, for God.

Тоа е делот од вас што навистина копнее по Бога.

I find [that] young people all over the world

Гледам дека млади луѓе низ целиот свет

are searching for something.

се во потрага по нешто.

They don't know what it is. I speak at many universities,

Тие не знаат што е тоа. Говорам во многу универзитети,

and I have many questions and answer periods, and

и имам многу минути за прашања и одговори, и -

whether it's Cambridge, or Harvard,

без разлика дали е Кембриџ, или Харвард,

or Oxford --

или Оксфорд -

I've spoken at all of those universities.

сум говорел на сите тие универзитети.

I'm going to Harvard in about three or four --

Ќе бидам на Харвард за три или четири -

no, it's about two months from now --

не, за два месеци од денес,

to give a lecture.

да одржам предавање.

And I'll be asked the same questions that I was asked

И ќе ми ги постават истите прашања кои ми ги поставија

the last few times I've been there.

последните неколку пати кога бев таму.

And it'll be on

А тоа ќе бидат

these questions:

следниве неколку прашања:

where did I come from? Why am I here? Where am I going?

Од каде доаѓам? Зошто сум тука? Каде одам?

What's life all about? Why am I here?

Што е животот? Зошто сум тука?

Even if you have no religious belief,

Дури и да немате никакво религиозно убедување,

there are times when you wonder that there's something else.

постојат моменти кога се прашувате дали има нешто друго.

Thomas Edison also said,

Томас Едисон рекол исто така,

"When you see everything that happens in the world of science,

„Кога ќе го видите сето она што се случува во светот на науката,

and in the working of the universe,

и функционирањето на универзумот,

you cannot deny that there's a captain on the bridge."

не можете да одречете дека има капетан на бродот“.

I remember once,

Еднаш, се сеќавам,

I sat beside Mrs. Gorbachev

стоев покрај г-ѓа Горбачов

at a White House dinner.

на вечера во Белата Куќа.

I went to Ambassador Dobrynin, whom I knew very well.

Појдов до амбасадорот Добринин, кого добро го познавав,

And I'd been to Russia several times under the Communists,

и сум бил неколку пати во Русија за време на комунизмот,

and they'd given me marvelous freedom that I didn't expect.

и тие ми дадоа чудесна слобода на која не се надевав.

And I knew Mr. Dobrynin very well,

Знаејќи го г-дин Добринин многу добро,

and I said,

му реков:

"I'm going to sit beside Mrs. Gorbachev tonight.

„Вечерва ќе седам покрај г-ѓа Горбачов.

What shall I talk to her about?"

За што да зборувам со неа?“

And he surprised me with the answer.

И тој ме изненади со неговиот одговор.

He said, "Talk to her about religion and philosophy.

Тој рече: „Зборувај со неа за религија и философија.

That's what she's really interested in."

Таа е вистински заинтересирана за тоа.“

I was a little bit surprised, but that evening

Бев малку изненаден, но таа вечер

that's what we talked about,

говоревме токму за тоа,

and it was a stimulating conversation.

и имавме инспиративен разговор,

And afterward, she said,

а подоцна таа ми рече:

"You know, I'm an atheist,

„Знаете, јас сум атеист,

but I know that there's something up there

но знам дека има нешто таму горе

higher than we are."

повисоко од нас“.

The second problem

Вториот проблем

that King David realized he could not solve

за кој крал Давид сфатил дека не може да го реши

was the problem of human suffering.

бил проблемот на човечкото страдање.

Writing the oldest book in the world was Job,

Најстарата книга на оваа тема во светот е книгата Јов,

and he said,

во која се вели:

"Man is born unto trouble as the sparks fly upward."

„Човекот се раѓа, за да страда, како и искрите - за да летаат угоре.“

Yes, to be sure, science has done much to push back

Сепак, сигурно дека науката многу придонела за да отстрани

certain types of human suffering.

одредени типови на човечко страдање.

But I'm --

Но, јас -

in a few months, I'll be 80 years of age.

за неколку месеци ќе наполнам 80 години.

I admit that I'm very grateful

Признавам дека сум многу благодарен

for all the medical advances

за сите медицински достигнувања

that have kept me in relatively good health

кои ме одржаа во релативно добро здравје

all these years.

сите овие години.

My doctors at the Mayo Clinic urged me

Моите доктори од клиниката „Мајо“ побараа од мене

not to take this trip out here to this -- to be here.

да не патувам до овде - за да бидам тука.

I haven't given a talk in nearly four months.

Не сум одржал говор речиси четири месеци.

And when you speak as much as I do,

А кога зборувате толку многу колку мене,

three or four times a day,

три или четири пати на ден,

you get rusty.

за’рѓувате.

That's the reason I'm using this podium

Има причина поради која го користам овој подиум

and using these notes.

и овие белешки.

Every time you ever hear me on the television or somewhere,

Секој пат кога ме слушате на телевизија или било каде,

I'm ad-libbing.

јас сум спонтан.

I'm not reading. I never read an address.

Не читам. Никогаш немам прочитано беседа.

I never read a speech or a talk or a lecture.

Никогаш немам прочитано говор или обраќање или лекција.

I talk ad lib.

Говорејќи, јас импровизирам.

But tonight, I've

Но вечерва, имам

got some notes here so that if

некои белешки тука, за во случај

I begin to forget,

да почнам да заборавам,

which I do sometimes,

што понекогаш ми се случува,

I've got something I can turn to.

па имам нешто кон кое можам да се вратам.

But even here among us,

Но дури и овде, меѓу нас,

most --

најмногу -

in the most advanced society in the world,

во најнапредното општество во светот,

we have poverty.

имаме сиромаштија.

We have families that self-destruct,

Имаме семејства кои се само-уништуваат,

friends that betray us.

пријатели кои не предаваат.

Unbearable psychological pressures bear down on us.

Неподносливи психолошки притисоци се спуштаат врз нас.

I've never met a person in the world

Никогаш не сум запознал човек во светот

that didn't have a problem

кој немал проблем

or a worry.

или грижа.

Why do we suffer? It's an age-old question

Зошто страдаме? Тоа е древно прашање

that we haven't answered.

кое не сме го одговориле.

Yet David again and again said

Сепак Давид, пак и пак, велел

that he would turn to God.

дека ќе се сврти кон Бога.

He said, "The Lord is my shepherd."

Тој вели: „Господ е пастир мој“.

The final problem that David knew he could not solve

Последниот проблем за кој Давид знаел дека не може да го реши

was death.

била смртта.

Many commentators have said that death

Многу говорници имаат речено дека смртта

is the forbidden subject of our generation.

е забранета тема за нашето поколение.

Most people live as if

Повеќето луѓе живеат како

they're never going to die.

никогаш да нема да умрат.

Technology projects the myth

Технологијата го проектира митот

of control over our mortality.

за контрола над нашата смртност.

We see people on our screens.

Гледаме луѓе на нашите екрани.

Marilyn Monroe is just as beautiful on the screen

Мерлин Монро е толку убава на екранот,

as she was in person,

колку што била во живо,

and our -- many young people think she's still alive.

и нашите - многу млади луѓе мислат дека сеуште е жива.

They don't know that she's dead.

Тие не знаат дека таа е мртва.

Or Clark Gable, or whoever it is.

Или Кларк Гејбл или кој и да е.

The old stars, they come to life.

Старите ѕвезди. Тие оживуваат.

And they're --

И тие се -

they're just as great on that screen as they were in person.

тие се подеднакво големи на екранот, колку што биле во живо.

But death is inevitable.

Но, смртта е неизбежна.

I spoke some time ago to

Пред некое време говорев пред

a joint session of Congress, last year.

заедничката сесија во Конгресот, минатата година.

And we were meeting in that room,

Се сретнавме во таа соба,

the statue room.

Собата на статуите -

About 300 of them were there.

во неа имаше околу 300 присутни.

And I said, "There's one thing that we have in common in this room,

И јас реков, „Има едно нешто кое ни е заедничко во оваа соба,

all of us together, whether Republican or Democrat,

на сите нас заедно, без разлика дали сме Републиканци или Демократи,

or whoever."

или било што“.

I said, "We're all going to die.

Реков, „Сите ние ќе умреме“.

And we have that in common with all these great men of the past

И тоа ни е заедничко со сите овие големи луѓе од минатото

that are staring down at us."

кои гледаат во нас.

And it's often difficult for young people

И, често пати е тешко за младите луѓе

to understand that.

да го разберат тоа.

It's difficult for them to understand that they're going to die.

За нив е тешко да разберат дека ќе умрат.

As the ancient writer of Ecclesiastes wrote,

Како што древниот писател на Еклезијастот напишал,

he said, there's every activity under heaven.

вели, има секаква активност под небесата.

There's a time to be born,

Има време кога ќе се родиш,

and there's a time to die.

и време кога ќе умреш.

I've stood at the deathbed

Сум стоел над смртната постела

of several famous people,

на неколку познати луѓе

whom you would know.

кои ги знаете.

I've talked to them.

Зборував со нив.

I've seen them in those agonizing moments

Сум ги видел во тие моменти на агонија

when they were scared to death.

кога беа преплашени до смрт.

And yet, a few years earlier,

А сепак, неколку години порано,

death never crossed their mind.

смртта воопшто не им паднала на ум.

I talked to a woman this past week

Минатава недела зборував со една жена

whose father

чиј татко

was a famous doctor.

бил познат доктор.

She said he never thought of God, never talked about God,

Таа рече дека тој никогаш не помислел на Бога, никогаш не зборувал за Бога,

didn't believe in God. He was an atheist.

не верувал во Бога. Тој бил атеист.

But she said,

Но, таа ми рече

as he came to die,

дека пред да умре,

he sat up on the side of the bed one day,

еден ден седнал на креветот,

and he asked the nurse if he could see the chaplain.

и ја прашал сестрата дали може да го види капелскиот свештеник.

And he said, for the first time in his life

Рекол дека прв пат во неговиот живот

he'd thought about the inevitable,

помислил на неизбежното,

and about God.

и на Бога.

Was there a God?

Постои ли Бог?

A few years ago, a university student asked me,

Пред неколку години, еден универзитетски студен ме праша

"What is the greatest surprise in your life?"

„Кое е најголемото изненадување во вашиот живот?“

And I said, "The greatest surprise in my life

Јас му одговорив дека најголемото изненадување во мојот живот

is the brevity of life.

е краткотрајноста на животот.

It passes so fast."

Минува многу брзо.

But it does not need to have to be that way.

Но, не мора да е така.

Wernher von Braun,

Ворнер фон Браун,

in the aftermath of World War II concluded, quote:

во повечерјето на Втората светска војна заклучил, цитирам:

"science and religion are not antagonists.

„Науката и религијата не се противници.

On the contrary, they're sisters."

Напротив, тие се сестри.“

He put it on a personal basis.

Тој го кажал ова на лична основа.

I knew Dr. von Braun very well.

Го познавав д-р. фон Браун мошне добро.

And he said, "Speaking for myself,

Тој велеше: „Говорејќи од мој аспект,

I can only say that the grandeur of the cosmos

можам да кажам само дека величественоста на космосот

serves only to confirm

служи само да го потврди

a belief in the certainty of a creator."

верувањето во сигурноста на Создателот“.

He also said,

Тој исто така велеше:

"In our search to know God,

„Во нашата потрага за познавање на Бога,

I've come to believe that the life of Jesus Christ

верувам дека животот на Исус Христос

should be the focus of our efforts and inspiration.

треба да биде фокусот на нашите напори и инспирација.

The reality of this life and His resurrection

Реалноста на тој живот и Неговото воскресение

is the hope of mankind."

е надеж за човештвото“.

I've done a lot of speaking in Germany

Одржав многу говори во Германија

and in France, and in different parts of the world --

и Франција, и во различни делови од светот -

105 countries it's been my privilege to speak in.

имав привилегија да говорам во 105 држави.

And I was invited one day to visit

Еден ден бев поканет да го посетам

Chancellor Adenauer,

канцеларот Аденауер

who was looked upon as sort of the founder of modern Germany,

на кого се гледаше како на еден вид создател на современа Германија

since the war.

по војната.

And he once -- and he said to me,

И еднаш - тој ми рече:

he said, "Young man." He said,

„Млад човеку“, рече,

"Do you believe in the resurrection of Jesus Christ?"

„Дали веруваш во воскресението на Исус Христос?“

And I said, "Sir, I do."

Јас реков: „Верувам, господине“.

He said, "So do I."

Тој рече: „И јас верувам“.

He said, "When I leave office,

„Кога ќе ја напуштам должноста,

I'm going to spend my time writing a book

ќе го поминам моето време пишувајќи книга

on why Jesus Christ rose again,

за тоа зошто Исус Христос воскреснал,

and why it's so important to believe that."

и зошто е толку важно да се верува во тоа“.

In one of his plays,

Во едно од неговите дела,

Alexander Solzhenitsyn

Александар Солженицин

depicts a man dying,

опишувал еден човек кој умира,

who says to those gathered around his bed,

и кој им вели на оние кои се собрале околу неговиот кревет:

"The moment when it's terrible to feel regret

„Моментот кога е ужасно да се чувствува покајание

is when one is dying."

е моментот кога се умира“.

How should one live in order not to feel regret when one is dying?

Како треба да се живее за да не се жали кога се умира?

Blaise Pascal

Блез Паскал

asked exactly that question

го поставил истото прашање

in seventeenth-century France.

во 17 век во Франција.

Pascal has been called the architect

Паскал е наречен архитект

of modern civilization.

на современата цивилизација.

He was a brilliant scientist

Тој бил брилијантен научник

at the frontiers of mathematics,

на полето на математиката,

even as a teenager.

дури и како тинејџер.

He is viewed by many as the founder of the probability theory,

Од многумина е гледан како основа на теоријата на веројатност,

and a creator of the first model of a computer.

и создател на првиот модел на компјутер.

And of course, you are all familiar with

И секако, сите сте запознаени со

the computer language named for him.

компјутерскиот јазик наречен според него.

Pascal explored in depth our human dilemmas

Паскал длабоко ги истражувал нашите човечки дилеми

of evil, suffering and death.

за злото, страдањето и смртта.

He was astounded

Тој бил вџашен

at the phenomenon we've been considering:

пред феноменот кој го разгледувавме:

that people can achieve extraordinary heights

дека луѓето може да постигнат извонредни височини

in science, the arts and human enterprise,

во науката, уметноста, човеката решителност,

yet they also are full of anger, hypocrisy

а сепак, исто така, тие се исполнети со бес, хипокризија,

and have -- and self-hatreds.

и имаат - и себе-омраза.

Pascal saw us as a remarkable mixture

Паскал гледал на нас како на значајна мешавина

of genius and self-delusion.

од генијалност и себе-залажување.

On November 23,

На 23 ноември

1654,

1654 година,

Pascal had a profound religious experience.

Паскал доживеал длабоко религиозно искуство.

He wrote in his journal these words:

Во неговиот дневник ги запишал овие зборови:

"I submit myself,

„Себе си се предавам,

absolutely,

апсолутно,

to Jesus Christ, my redeemer."

на Исус Христос мојот Искупител“.

A French historian said,

Еден француски историчар рекол,

two centuries later,

два века подоцна:

"Seldom has so mighty an intellect

„Ретко кога толку моќен интелект

submitted with such humility

се предал, со такво смирение,

to the authority of Jesus Christ."

во власта на Исус Христос“.

Pascal came to believe not only the love and the grace of God

Паскал верувал не само дека љубовта и благодатта Божја

could bring us back into harmony,

можат да не вратат во хармонија,

but he believed

но верувал

that his own sins and failures could be forgiven,

дека неговите сопствени гревови и беззаконија може да бидат простени,

and that when he died he would go to a place called heaven.

и дека кога ќе умрел, ќе одел на едно место наречено Рај.

He experienced it in a way that went beyond

Тој го искусил ова на начин кој бил

scientific observation and reason.

над научното набљудување и разум.

It was he who penned the well-known words,

Токму тој ги сковал добро познатите зборови,

"The heart has its reasons,

„Срцето има свој ум,

which reason knows not of."

за кој разумот не знае“.

Equally well known is Pascal's Wager.

Подеднакво познат е и Паскаловиот Облог.

Essentially, he said this: "if you bet on God,

Во основа, тој рекол: „Доколку се обложиш на Бога,

and open yourself to his love,

се отвораш себе си за Неговата љубов,

you lose nothing, even if you're wrong.

и не губиш ништо, дури и да си погрешил.

But if instead you bet that there is no God,

Но обратно, доколку се кладиш дека нема Бог,

then you can lose it all, in this life and the life to come."

тогаш губиш се’, во овој и во животот што доаѓа“.

For Pascal, scientific knowledge

За Паскал, научното знаење

paled beside the knowledge of God.

бледее покрај знаењето на Бога.

The knowledge of God was far beyond

Знаењето на Бога е далеку над

anything that ever crossed his mind.

било што, што некогаш му паднало на ум.

He was ready to face him

Тој бил подготвен да се соочи со Него

when he died at the age of 39.

кога починал на 39 годишна возраст.

King David lived to be 70,

Крал Давид поживеал 70 години -

a long time in his era.

долговечно за негово време.

Yet he too had to face death,

А сепак, и тој требало да се соочи со смртта,

and he wrote these words:

и ги напишал овие зборови:

"even though I walk through the valley of the shadow of death,

„Кога би тргнал и по долината на смртната сенка,

I will fear no evil,

нема да се исплашам од злото,

for you are with me."

зашто Ти си со мене.“

This was David's answer to three dilemmas

Ова бил одговорот на Давид на трите дилеми

of evil, suffering and death.

на злото, страдањето и смртта.

It can be yours, as well,

Може да биде и ваш, исто така,

as you seek the living God

доколку Го барате живиот Бог

and allow him to fill your life

и Му дозволите да го исполни вашиот живот

and give you hope for the future.

и да ви даде надеж за иднината.

When I was 17 years of age,

Кога имав 17 години,

I was born and reared on a farm in North Carolina.

бев роден и одгледан на една фарма во Северна Каролина.

I milked cows every morning, and I had to milk the same cows every evening

Молзев крави секое утро, и требаше да ги нахранам истите крави секоја вечер

when I came home from school.

кога се враќав од училиште,

And there were 20 of them that I had --

а тие беа 20 - и за нив

that I was responsible for,

јас бев одговорен,

and I worked on the farm

и работев на фармата

and tried to keep up with my studies.

и се трудев да бидам добар ученик.

I didn't make good grades in high school.

Немав добри оценки во средно.

I didn't make them in college, until

Немав ниту на колеџ, додека

something happened in my heart.

нешто не се случи во моето срце.

One day, I was faced face-to-face

Еден ден, бев соочен лице-в-лице

with Christ.

со Христа.

He said, "I am the way, the truth and the life."

Тој ми рече: „Јас сум патот, вистината и животот“.

Can you imagine that? "I am the truth.

Можете ли да го замислите тоа? „Јас сум вистината,

I'm the embodiment of all truth."

Јас сум олицетворение на сета вистина“.

He was a liar.

Тој беше лажго.

Or he was insane.

Или беше луд.

Or he was what he claimed to be.

Или Тој беше тоа, што велеше дека е.

Which was he?

Што беше Тој?

I had to make that decision.

Јас морав да одлучам.

I couldn't prove it.

Не можев да го докажам тоа.

I couldn't take it to a laboratory

Не можев да го одведам во лабораторија

and experiment with it.

и да експериментирам со тоа.

But by faith I said, I believe him,

Но, преку вера реков, јас поверував во Него,

and he came into my heart

и Тој дојде во моето срце

and changed my life.

и го измени мојот живот.

And now I'm ready,

И сега сум подготвен,

when I hear that call,

кога ќе го чујам повикот,

to go into the presence of God.

да одам во Божјото присуство.

Thank you, and God bless all of you.

Ви благодарм, и Бог да ве благослови сите.

(Applause)

(аплауз)

Thank you for the privilege. It was great.

Ви благодарам за привилегијата. Беше прекрасно.

Richard Wurman: You did it.

Richard Wurman: Успеа.

Thanks.

Благодарам [нејасно].

(Applause)

(аплауз)