Andrew Bird's one-man orchestra of the imagination

Translator: revin fakher Reviewer: Daban Q Jaff

Well, there's lots to talk about,

زۆر باشە، زۆر قسە هەیە بۆ کردن،

but I think I'm just going to play to start off.

بەڵام وا بیردەکەمەوە بۆ دەست پێکردن من تەنھا دەژەنم،

(Music)

(مۆسیقا)

♫ When I wake up ♫

♫کاتێک کە ھەڵدەستم♫

♫ in the morning ♫

♫لە بەیانیان دا♫

♫ I pour the coffee ♫

♫قاوەیەک ئامادە دەکەم ♫

♫ I read the paper ♫

♫ ڕۆژنامەکە دەخوێنمەوە♫

♫ And then I slowly ♫

♫ و دواتر بە لەسەرەخۆیانە♫

♫ and so softly ♫

♫و زۆر بە نەرمانە♫

♫ do the dishes ♫

♫قاپەکان دەشۆم♫

♫ So feed the fishes ♫

♫ھەروەھا خواردنیش بە ماسیەکان دەدەم♫

♫ You sing me happy birthday ♫

♫گۆرانی ڕۆژی لە دایک بوونم بۆ دەڵێیت♫

♫ Like it's gonna be ♫

♫وەک ئەوەی ئەوە ببێتە♫

♫ your last day ♫

♫کۆتا ڕۆژت♫

♫ here on Earth ♫

♫لێرە لەسەر زەوی♫

(Applause)

(چەپڵە لێدان)

All right.

زۆر باشە.

So, I wanted to do something special today.

کەواتە، ئەمڕۆ ویستم شتێکی تایبەت بکەن.

I want to debut a new song that I've been working on

دەمەوێت یەکەم دەرکەوتنى گۆرانیە نوێکە کە کارم لەسەر دەکرد دربخەم

in the last five or six months.

لە کۆتای ئەو پێنج یان شەش مانگانەدا.

And there's few things more thrilling

و هەندێک شتى بچووک هەن زیاتر دڵخۆشت دەکەن

than playing a song

لە جیاتى گۆرانى لێدان

for the first time in front of an audience,

بۆ یەکەمین جار لەبەردەم ئامادەبوواندا،

especially when it's half-finished.

بەتایبەتی کاتێک کە نیوەی تەواو بووە.

(Laughter)

(پێکەنین)

I'm kind of hoping some conversations here

ھیوا دەخوازم ھەندێ لە گفتوگۆکانی ئێرە

might help me finish it.

لەوانەیە یارمەتیم بدەن لە کۆتای پێھێنانی.

Because it gets into all sorts

لەبەر ئەوەی ئەوە دەچێتە ھەموو جۆرەکانى

of crazy realms.

جیھانی شێتی.

And so this is basically a song

و ئەوە بەشێوەیەکی بنچینەی گۆرانیەکە

about loops,

دەربارەى دووبارەبوونەوە،

but not the kind of loops that I make up here.

بەڵام نەک ئەو دووبارەبوونەوەى لێرە دەیکەم.

They're feedback loops.

ئەوان سەرنجی دووبارەبوونەوەن.

And in the audio world

و لە جیهانى دەنگ دا

that's when the microphone gets too close

ئەوە کاتێک روودەدات کە بڵندگۆیەکە زۆر نزیک دەبێتەوە

to its sound source,

بۆ سەرچاوەى دەنگەکە

and then it gets in this self-destructive loop

و دواترئەو دەنگە دووبارە ناخۆش دەستدەکەوێت

that creates a very unpleasant sound.

کە دەنگێکی زۆر ناخۆش درووست دەکات

And I'm going to demonstrate for you.

بۆتانی دەسەلمێنم یان پیشانتان دەدەم.

(Laughter)

(پێکەنین)

I'm not going to hurt you. Don't worry.

خەمتان نەبێت. ئازارتان نادەم.

♫ This is a loop, feedback loop ♫

♫ئەوە دووبارەبوونەوەیە، سەرنجی دووبارە ♫

♫ This is a loop, feedback loop ♫

♫ئەوە دووبارەبوونەوەیە، سەرنجی دووبارە ♫

♫ This is a loop, feedback loop ♫

♫ئەوە دووبارەبوونەوەیە، سەرنجی دووبارە ♫

♫ This is a loop, feedback loop ♫

♫ئەوە دووبارەبوونەوەیە، سەرنجی دووبارە ♫

♫ This is a loop, feedback loop ♫

♫ئەوە دووبارەبوونەوەیە، سەرنجی دووبارە ♫

♫ This is a loop, feedback loop ♫

♫ئەوە دووبارەبوونەوەیە، سەرنجی دووبارە ♫

♫ This is a -- (Feedback)

ئەوە...( سەرنجدان)ە

All right. I don't know if that was necessary to demonstrate --

زۆر باشە، نازانم کە ئەوە پێویست بوو تا پیشانتان بدەم--

(Laughter)

(پێکەنین)

-- but my point is it's the sound of self-destruction.

بەڵام ئامانجی من ئەوەیە کە ئەوە دەنگی ناخۆشە--

And I've been thinking about

و دەربارەی ئەوە بیرم دەکردەوە

how that applies across a whole spectrum of realms,

کە چۆن ئەوە بە درێژای شەبەنگی جیھان جێبەجێ دەکرێت,

from, say, the ecological, okay.

لەسەر قسەکانی، ژینگەی، باشە.

There seems to be a rule in nature

وا پێدەچێت یاسایەک ھەبێ لە سرووشتدا

that if you get too close to where you came from,

ئەوەیە ئەگەر زۆر نزیک ببیەوە لەو شوێنەی کە لێوەی هاتووى,

it gets ugly.

ئەوە ناشرین دەبێت.

So like, you can't feed cows their own brains

بۆیە،ناتوانیت خواردن بە خودی مێشکی مانگاکان بدەیت

or you get mad cow disease,

یان نەخۆشی مانگایەکی شێت بەدەست دەھێنیت,

and inbreeding and incest

و ھاوسەرگیری خزمەکان و نا یاسای

and, let's see,

و با ببینین،

what's the other one?

ئەوەکەی تر چیە؟

Biological -- there's autoimmune diseases,

زیندەوەرزانیانە- نەخۆشی دژە بەرگری ھەیە

where the body attacks itself

کە جەستە ھێرش دەکاتە سەر خۆی

a little too overzealously

تۆزێک زۆر بە پەرۆشیەوە

and destroys the host,

و خانە خوێیەکان لەناو دەبات،

or the person.

یان خودی کەسەکە.

And then -- okay, this is where we get to the song --

و دواتر-- باشە، ئەوە ئەو شوێنەیە کە گۆرانیەکەی لێبەدەستھێنین--

kind of bridges the gap to the emotional.

جۆرێکە لە پرد بۆ بۆشایی سۆز و خۆشەویستی.

Because although I've used scientific terms

چونکە لەگەڵ ئەوەشی کە زاراوەی زانستیم بەکارھێناوە

in songs,

لە گۆرانیەکاندا،

it's very difficult sometimes to make them lyrical.

زۆر قورسە ھەندێ کات بیانکەیتە گۆرانی.

And there's some things

و ھەندێک شت ھەن

you just don't need to have in songs.

کە پێویست ناکات لە گۆرانیەکاندا ھەبێت.

So I'm trying to bridge this gap

بۆیە ھەوڵ ئەدەم ئەو بۆشاییە پڕ بکەمەوە

between this idea and this melody.

لەنێوان ئەو بیرۆکەیە و ئەو ئاوازەدا.

And so, I don't know if you've ever had this,

و ھەروەھا، نازانم ئەگەر ھەرگیز ئەوەتان ھەبووبێت،

but when I close my eyes sometimes

بەڵام ھەندێک کات کە چاوەکانم دادەخەم

and try to sleep,

و ھەوڵ دەدەم بخەوم،

I can't stop thinking about my own eyes.

ناتوانم بوەستم لە بیر کردنەوە لە چاوەکانی خۆم.

And it's like your eyes

و وەک چاوەکانی خۆت وایە

start straining to see themselves.

دەست بە فشار دەکەن تا خۆیان ببینن.

That's what it feels like to me.

بۆ من ئاوا ھەست دەکەم.

It's not pleasant.

ئەوە خۆش نیە.

I'm sorry if I put that idea in your head.

بم بوورن کە ئەو بیرۆکەیەم خستە مێشکتانەوە.

(Laughter)

(پێکەنین)

It's impossible, of course, for your eyes to see themselves,

ئەستەمە، بێگومان, چاوەکانت خۆیان ببینن،

but they seem to be trying.

بەڵام وا پێدەچێت ھەوڵ بدەن.

So that's getting a little more closer to a personal experience.

و ئەوە تۆزێک زیاتر نزیکتر ئەبێتەوە لە ئەزموونی تاکە کەسی.

Or ears being able to hear themselves --

یان گوێیەکان بتوانن گوێ لە خۆیان بگرن--

it's just impossible.

ئەوە ئەستەمە.

That's the thing.

ئەو شتەکەیە.

So, I've been working on this song

کەواتە من کارم لەسەر ئەو گۆرانیەدەکەم

that mentions these things

کە ئەو شتانە بە بیردەخاتەوە

and then also imagines

و ھەروەھا دواتر خەیاڵکردنی

a person who's been so successful

کەسێک کە زۆر سەرکەووتوو بووە

at defending themselves from heartbreak

لە بەرگری کردن خۆیان لە دڵ شکاندن

that they're left to do the deed themselves,

بۆخۆیان ڕێگەیان داوە ئەو کارە بە خۆیان بکەن,

if that's possible.

ئەگەر ئەوە دەگونجێت.

And that's what the song is asking.

و ئەوە ئەویە کە گۆرانیەکە داوای ئەکا.

All right.

زۆر باشە.

It doesn't have a name yet.

ئەوە تاوەکو ئێستا ناوێکی نیە.

(Music)

(مۆسیقا)

♫ Go ahead and congratulate yourself ♫

♫بەردەوام بە و پیرۆزبای لە خۆت بکە♫

♫ Give yourself a hand, the hand is your hand ♫

♫یارمەتی خۆت بدە، یارمەتیدان دەستەکانی خۆتە♫

♫ And the eye that eyes itself is your eye ♫

♫ و ئەو چاوەی کە چاودێری خۆی دەکا چاوەکانی خۆتە♫

♫ And the ear that hears itself is near ♫

♫و ئەو گوێیەی کە گوێ کە خۆی دەگرێت نزیکە ♫

♫ 'Cause it's your ear, oh oh ♫

♫' لەبەر ئەوەی ئەوە گوێی خۆتە،ئۆھ ئۆھ♫

♫ You've done the impossible now ♫

♫تۆ ئێستا شتێکی ئەستەمت ئەنجام دا♫

♫ Took yourself apart ♫

♫بەشداریت تیا کرد♫

♫ You made yourself invulnerable ♫

♫تۆ خۆت ئازار دەدەیت♫

♫ No one can break your heart ♫

♫کەس ناتوانێت دڵت بشکێنێت♫

♫ So you wear it out ♫

♫چونکە تۆ ماندووت کردووە♫

♫ And you wring it out ♫

♫و گوشارت خستیتە سەرى♫

♫ And you wear it out ♫

♫کەواتە دڵی خۆت دەشکێنی♫

♫ And you break it yourself ♫

♫و تۆ دڵی خۆت دەشکێنی♫

♫ Breaking your own, break it yourself ♫

♫خۆت دەیشکنیت, خودى خۆت دەیشکێنى♫

♫ Breaking your own, break it yourself ♫

♫خۆت دەیشکنیت, خودى خۆت دەیشکێنى♫

♫ Breaking your own ♫

♫خۆت دەیشکنیت♫

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

Thanks.

سوپاس.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

All right.

زۆر باشە.

It's kind of cool. Songwriters can sort of get away with murder.

ئەوە کەمێک خۆشە، نووسەری گۆرانی دەتوانێت رابکات لەگەل بکوژەکە

You can throw out crazy theories

دەتوانی بیردۆزە شێتانیەکان فرێ بدەیتە دەرەوە

and not have to back it up with data

و پێویست ناکات نوسخەیەک زانیارى ھەڵبگریتەوە

or graphs or research.

یان روونی بکەیتەوە یان بەدوایان دا بگەرێیت

But, you know, I think reckless curiosity

بەلام، دەزانن، پێم وابێت زانینخوازێکی کەمتەرخەم

would be what the world needs now,

دەبێتە ئەو شتەی کە ئێستا جیھان پێویستیەتی،

just a little bit.

تەنھا تۆزێک زیاتر.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

I'm going to finish up with a song of mine

بە گۆرانیەکەی خۆم کۆتای بەوە دێنم

called "Weather Systems."

پێی دەوترێت" سیستەمەکانی کەش و ھەوا."

(Music)

(مۆسیقا)

♫ Quiet ♫

♫بێدەنگ♫

♫ Quiet down, she said ♫

♫ئەو وتی، بێدەنگ بە♫

♫ Speak into the back of his head ♫

♫لەپشت سەری ئەوەوە قسەدەکات♫

♫ On the edge of the bed, I can see your blood flow ♫

♫لە لێواری جێگاکەوە،دەتوانم خوێنەکەت بدینم دەڕژێتە خوارەوە♫

♫ I can see your ♫

♫ من دەتوانم ببینم♫

♫ cells grow ♫

♫ خانەکانت گەشەیان کردووە♫

♫ Hold still awhile ♫

♫کەمێک دان بە خۆتدا بگرە ♫

♫ Don't spill the wine ♫

♫شەرابەکە مەڕێژە ♫

♫ I can see it all from here ♫

♫دەتوانم ھەموو شتێک لێرەوە ببینم ♫

♫ I can see ♫

♫ من دەتوانم بیبینم ♫

♫ oh, I ♫

♫ ئۆھـ، من ♫

♫ I can see ♫

♫ دەتوانم بیبینم ♫

♫ weather systems ♫

♫سیستەمەکانى کەش و ھەوا♫

♫ of the world ♫

♫کەش و ھەوای جیھان♫

♫ Weather systems ♫

♫سیستەمەکانى کەش و ھەوا♫

♫ of the world ♫

♫کەش و ھەوای جیھان♫

♫ Some things you say ♫

♫ ھەندێک شت کە تۆ دەیڵێیت♫

♫ are not for sale ♫

♫ بۆ فرۆشتن نین♫

♫ I would hold it where ♫

♫لەو شوێنانە پارێزگارى لێدەکەم کە ♫

♫ our free agents of some substance are ♫

♫بریکارە سەربەستەکانمان لە ھەر جۆرێک بن♫

♫ scared ♫

♫ترساون ♫

♫ Hold still a while ♫

♫کەمێک دان بە خۆتدا بگرە ♫

♫ Don't spill the wine ♫

♫شەرابەکە مەڕێژە ♫

♫ I can see it all from here ♫

♫دەتوانم ھەموو شتێک لێرەوە ببینم ♫

♫ I can see ♫

♫ دەتوانم بیبینم ♫

♫ oh, I ♫

♫ ئۆھـ، من ♫

♫ I can see ♫

♫ من دەتوانم بیبینم ♫

♫ weather systems of the world ♫

♫سیستمەکانى کەش و ھەوای جیھان♫

♫ Weather systems ♫

♫سیستەمەکانى کەش و ھەوا♫

♫ of the world ♫

♫کەش و ھەوای جیھان ♫

Thanks.

سوپاس.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)