E.O. Wilson: Advice to young scientists

Translator: Thu-Huong Ha Reviewer: Morton Bast

Translator: Siranush Seyranyan Reviewer: Gohar Khachatryan

What I'm going to do is to just give a few notes,

Այժմ ձեզ մի քանի մոտեցումներ կներկայացնեմ՝

and this is from a book I'm preparing called

վերցված այն գրքից, որի վրա ներկայումս աշխատում եմ

"Letters to a Young Scientist."

«Նամակներ երիտասարդ գիտնականին»:

I'd thought it'd be appropriate to

Նախընտրեցի ներկայացնել դրանք՝

present it, on the basis that I have had extensive experience

հաշվի առնելով իմ դասավանդելու և տարբեր

in teaching, counseling scientists across a broad array of fields.

մասնագիտությունների տեր գիտնականների հետ շփումների երկարատև փորձը։

And you might like to hear some of the principles that I've developed in doing

Միգուցե կուզեք իմանալ այդ սկզբունքները, որոնք ամփոփել եմ

that teaching and counseling.

դասավանդելիս և այդ շփումների ընթացքում։

So let me begin by urging you,

Ուստի նախ և առաջ ուզում եմ հորդորել բոլորին,

particularly you on the youngsters' side,

մասնավորապես երիտասարդներին,

on this path you've chosen,

այն ուղով, որ ընտրել եք

to go as far as you can.

որքան հնարավոր է առաջ գնալ։

The world needs you, badly.

Աշխարհը շատ է զգում ձեր կարիքը։

Humanity is now fully into the techno-scientific age.

Մարդկությունը վաղուց արդեն թևակոխել է տեխնո-գիտական դարաշրջան։

There is going to be no turning back.

Այլևս ետդարձի ճանապարհ չկա։

Although varying among disciplines -- say, astrophysics,

Որքան էլ տարբեր լինեն գիտության ճյուղերը՝ ասենք աստղաֆիզիկա,

molecular genetics, the immunology, the microbiology, the public

մոլեկուլային գենետիկա, իմունոլոգիա, միկրոկենսաբանություն և առողջապահություն

health, to the new area of the human body as a symbiont,

մինչև մարդկային օրգանիզմի՝ իբրև սիմբոզ ուսումնասիրություն

to public health, environmental science.

և շրջակա միջավայրի հետազոտություններ։

Knowledge in medical science and science overall

Բժշկության և առհասարակ ամբողջ գիտության նոր գիտելիքների պաշարները

is doubling every 15 to 20 years.

կրկնապատկվում են 15-ից 20 տարին մեկ։

Technology is increasing at a comparable rate.

Տեխնոլոգիան առաջ է ընթանում նույն տեմպերով։

Between them, the two already pervade,

Իսկ այս երկուսի միջև, որոնք արդեն գերակշռող են,

as most of you here seated realize,

ինչպես այստեղ նստածներն են հասկանում,

every dimension of human life.

կյանքի ցանկացած ոլորտ։

So swift is the velocity of the techno-scientific revolution,

Այնքան արագ է ընթանում տեխնո-գիտական հեղափոխությունը,

so startling in its countless twists and turns, that no one can predict

և այնքան ահագնացնող է այդ ընթացքը իր անթիվ փոխակերպումներով, որ ոչ ոք չի կարող կանխատեսել

its outcome even a decade from the present moment.

դրա վերջնարդյունքը անգամ գալիք մեկ տասնամայակի կտրվածքով։

There will come a time, of course,

Անշուշտ, կգա ժամանակ,

when the exponential growth of discovery and knowledge,

երբ հայտնագործությունների և գիտելիքի արագ աճը,

which actually began in the 1600s,

որը իրականում սկսվել է 1600-ականներին,

has to peak and level off,

սրընթաց վերելք կապրի, ապա կհանդարտվի,

but that's not going to matter to you.

բայց դրա հետ դուք գործ չունեք։

The revolution is going to continue

Հեղափոխությունը դեռ կշարունակվի

for at least several more decades.

առնվազն մի քանի տասնամյակ

It'll render the human condition

Այն արմատապես կփոխի մարդկային կյանքը

radically different from what it is today.

այսօրվա կենսապայմանների համեմատ։

Traditional fields of study are going to continue to grow

Հետազոտությունների ավանդական ոլորտները կշարունակեն ընդլայնվել,

and in so doing, inevitably they will meet and create new disciplines.

իսկ այդ ճանապարհին անխուսափելիրեն ի հայտ կգան նոր գիտաճյուղեր։

In time, all of science will come to be

Ի վերջո գիտության բոլոր տեսակները կվերածվեն

a continuum of description, an explanation of networks, of principles and laws.

նկարագրությունների շղթաների, ցանցերի, սկզբունքերի ու օրենքների բացատրության։

That's why you need not just be training

Ուստի պետք է ոչ թե սահմանափակվել

in one specialty, but also acquire breadth in other fields,

միայն մեկ մասնագիտությամբ, այլ հմտություններ ձեռք բերել այլ ոլորտներում,

related to and even distant from your own initial choice.

որոնք կարող են մոտ կամ նույնիսկ շատ հեռու լինել նախնական ուղղությունից։

Keep your eyes lifted and your head turning.

Լայն բացեք աչքերը և սուր պահեք ձեր միտքը։

The search for knowledge is in our genes.

Ձգտումը դեպի գիտելիքը մեր գեների մեջ է։

It was put there by our distant ancestors

Այն սերմանվել է մեր հեռավոր նախնիների կողմից,

who spread across the world,

ովքեր տարածվել են աշխարհով մեկ,

and it's never going to be quenched.

և այդ ծարավը երբեք չի հագեցվի։

To understand and use it sanely,

Այս ամենը գիտակցելու և խելամտորեն կիրառելու համար,

as a part of the civilization yet to evolve

իբրև գալիք քաղաքակրթության բաղկացուցիչ մաս,

requires a vastly larger population of scientifically trained people like you.

անհրաժեշտ է ներդնել գիտական ներուժով զինված մարդկանց ջանքերը, ինչպիսին դուք եք։

In education, medicine, law, diplomacy,

Կրթության, բժշկության, իրավունքի, դիվանագիտության և

government, business and the media that exist today.

կառավարության մեջ, բիզնեսում և այսօրվա ԶԼՄ-ներում։

Our political leaders need at least a modest degree of scientific

Մեր քաղաքական գործիչները պետք է ունենան գոնե նվազագույն մակարդակի

literacy, which most badly lack today --

կրթվածություն, որը նրանց այսօր այդքան պակասում է,

no applause, please.

մի ծափահարեք, խնդրում եմ։

It will be better for all

Բոլորի համար ավելի լավ կլիներ,

if they prepare before entering office rather than learning on the job.

որ նրանք կրթվեին պաշտոն ստանձնելուց առաջ և ոչ թե արդեն պաշտոնավարելու ընթացքում։

Therefore you will do well to act on the side,

Ուստի լավ կանեք որպես կողմնակի աշխատանք,

no matter how far into the laboratory

ինչքան էլ խորանաք «լաբորատորիաներում»,

you may go, to serve as teachers

զբաղվեք նաև ուսուցչությամբ

during the span of your career.

ձեր կարիերայի ընթացքում։

I'll now proceed quickly,

Այժմ իսկույն անցնեմ

and before else, to a subject that is both a vital asset

այն նյութին, որ թե՛ կենսական նախապայման է,

and a potential barrier to a scientific career.

և թե՛ պոտենցիալ արգելք գիտական կարիերայի ճանապարհին։

If you are a bit short in mathematical skills,

Եթե մի փոքր կաղում եք մաթեմատիկայից,

don't worry.

մի՛ անհանգստացեք։

Many of the most successful scientists

Հաջողակ գիտնականներից շատերը

at work today are mathematically semi-literate.

ներկայումս մաթեմատիկայից ունեն տարրական գիտելիքներ։

A metaphor will serve here:

Տեղին է հետևյալ փոխաբերությունը.

Where elite mathematicians and statisticians

Եթե առաջնակարգ մաթեմատիկոսները, վիճակագիրներն

and theorists often serve as architects in the expanding realm

ու տեսաբանները գիտության «տաճարի» ճարտարապետներն են համարվում,

of science, the remaining large majority of

ապա մնացյալ զգալի մասը

basic applied scientists, including a large portion of those who could be

գործող գիտնականների, նրանց թվում բազմաթիվ

said to be of the first rank, are the ones who map the terrain, they scout

այսպես ասած առաջնակարգ մասնագետներ գծագրում են տաճարի տեղանքը, ուսումնասիրում են

the frontiers, they cut the pathways,

տարածքը, չափագրում արահետները,

they raise the buildings along the way.

կանգնեցնում հարակից շենքերը։

Some may have considered me foolhardy,

Ոմանք ինձ համարձակ կհամարեն,

but it's been my habit to brush aside the fear of mathematics

սակայն ես սովոր չեմ սարսափել մաթեմատիկայից

when talking to candidate scientists.

գիտությունների թեկնածուների հետ զրուցելիս։

During 41 years of teaching biology at Harvard,

Հարվարդում 41 տարի կենսաբանություն դասավանդելիս

I watched sadly as bright students turned away

ես ցավով ականատես եմ եղել՝ ինչպես են բազմաթիվ խելացի ուսանողներ

from the possibility of a scientific career

հրաժարվել գիտական կարիերայից,

or even from taking non-required courses in science

կամ նույնիսկ ոչ-պարտադիր դասերին մասնակցելուց,

because they were afraid of failure.

քանի որ վախենում էին ձախողումից։

These math-phobes deprive science and medicine

Մաթեմատիկայից սարսափող այս երիտասարդները գիտությունն ու բշկությունը զրկում են

of immeasurable amounts of badly needed talent.

այդքան անհրաժեշտ տաղանդների հոսքից։

Here's how to relax your anxieties, if you have them:

Ահա թե ինչպես կարող եք վերջ տալ ձեր վախերին, եթե կան այդպիսիք։

Understand that mathematics is a language

Հասկացեք, որ մաթեմատիկան մի լեզու է,

ruled like other verbal languages,

որ կառավարվում է մյուս լեզուների նման

or like verbal language generally, by its own grammar

կամ ընդհանրապես բոլոր լեզուների նման, իր սեփական քերականությամբ

and system of logic.

և տրամաբանական կառուցվածով։

Any person with average quantitative intelligence

Միջին գրագիտության ցանկացած մարդ,

who learns to read and write mathematics

ով սովորում է մաթեմատիկայի հիմունքները

at an elementary level will, as in verbal language, have little difficulty

տարրական մակարդակի վրա, ինչպես բանավոր լեզուների դեպքում, դժվարություն չի ունենա

picking up most of the fundamentals

մաթեմատիակայի հիմունքները ընկալելիս,

if they choose to master the mathspeak of most disciplines of science.

եթե ցանկանում է տիրապետել գիտությունների մաթեմատիկական լեզվին։

The longer you wait to become at least semi-literate

Ինչքան երկար սպասեք, որ կհասնեք գոնե տարրական գրագիտության,

the harder the language of mathematics will be to master, just as again in any verbal

այնքան դժվար կլինի տիրապետել մաթեմատիկայի լեզվին, ինչպես պատահում է ցանկացած լեզվում,

language, but it can be done at any age.

բայց դրան հնարավոր է հասնել ցանկացած տարիքում։

I speak as an authority

Իմ հեղինակավոր կարծիքն եմ հայտնում

on that subject, because I'm an extreme case.

այդ մասին, քանի որ ինքս եմ նման փորձ ունեցել։

I didn't take algebra until my freshman year

Ես հանրահաշիվ չեմ իմացել մինչև առաջին կուրսի ուսանող էի

at the University of Alabama.

Ալաբամայի համալսարանում։

They didn't teach it before then.

Նախկինում այդ առարկան չէին դասավանդում։

I finally got around to calculus as a 32-year-old tenured professor at Harvard,

Ես սովորեցի՝ ինչ է մաթեմատիկական անալիզը, երբ արդեն Հարվարդի 32-ամյա դասախոս էի

where I sat uncomfortably in classes with undergraduate students,

ու մեծ անհարմարություն զգալով՝ ստիպված էի դասերի գնալ ցածր կուրսի ուսանողների հետ,

little more than half my age.

ովքեր երկու անգամ փոքր էին ինձանից։

A couple of them were students

Նրանցից մի քանիսն էլ ուսանողներն էին,

in a course I was giving on evolutionary biology.

ում ես դասավանդում էի էվոլուցիոն կենսաբանություն։

I swallowed my pride, and I learned calculus.

Մոռանալով հպարտությունս, վերջապես սովորեցի մաթեմատիկական անալիզը։

I found out that in science and all its applications,

Ես հասկացա, որ գիտության մեջ և դրա բոլոր կիրառություններում,

what is crucial is not that technical ability,

առաջնային են ոչ թե տեխնիկական գիտելիքները,

but it is imagination in all of its applications.

այլ երևակայության գործադրումը։

The ability to form concepts with images of entities and processes

Այն է՝ ձևակերպել գաղափարներ միավորների և պրոցեսների տեսքով,

pictured by intuition.

որոնք ստեղծվում են երևակայության միջոցով։

I found out that advances in science rarely come upstream

Ես հասկացա, որ գիտության մեջ հայտնագործություններ հազվադեպ են գրանցվում,

from an ability to stand at a blackboard

երբ գրատախտակի մոտ կանգնած՝

and conjure images from unfolding mathematical propositions

փորձում են ստանալ նոր արդյունքներ մաթեմատիկական թեորեմներից

and equations.

և հավասարումներից։

They are instead the products of downstream imagination leading to hard work,

Փոխարենը, դրանք երևակայության ծնունդն են, որ տանում են դեպի քրտնաջան աշխատանք,

during which mathematical reasoning may or may not prove to be relevant.

իսկ այդ ընթացքում մաթեմատիկական մտածողության կարիք կարող է չլինել։

Ideas emerge when a part of the real or imagined world is studied

Գաղափարները ծնվում են, երբ իրական կամ երևակայական աշխարհի երևույթները ուսումնասիրվում են

for its own sake.

հենց այնպես։

Of foremost importance is a thorough, well-organized knowledge

Չափազանց կարևոր է հիմնավոր գիտելիքներ ունենալ

of all that is known of the relevant entities and processes that might be involved in that domain

արդեն բացահայտված այն սկզբունքների վերաբերյալ, որոնք մտնում են ձեր նախընտրած

you propose to enter.

ոլորտի մեջ։

When something new is discovered,

Երբ ինչ-որ նոր բան է հայտնագործվում,

it's logical then that one of the follow-up steps is

ապա տրամաբանական է, որ հաջորդ քայլով

to find the mathematical and statistical methods to move its analysis forward.

պետք է գտնել մաթեմատիկական և վիճակագրական այն մեթոդները, որոնցով կարելի է խթանել վերլուծությունը։

If that step proves too difficult for

Եթե այդ քայլը չափազանց բարդ է,

the person or team that made the discovery,

հայտնագործության հեղինակի կամ թիմի համար

a mathematician can then be added by them

այդ դեպքում կարելի է դիմել մաթեմատիկոսի օգնությանը՝

as a collaborator.

որպես գործընկեր։

Consider the following principle,

Դիտարկենք հետևյալ սկզբունքը,

which I will modestly call Wilson's Principle Number One:

որը ես համեստորեն կանվանեմ «Ուիսլոնի Թիվ 1 Սկզբունք».

It is far easier for scientists

Շատ ավելի հեշտ է գիտնականների,

including medical researchers, to require needed collaboration

այդ թվում՝ բժշկության մասնագետների համար, ստանալ օգնություն

in mathematics and statistics

մաթեմատիկոսների և վիճակագիրների կողմից,

than it is for mathematicians and statisticians

քան մաթեմատիկոսների և վիճակագիրների համար

to find scientists able to make use of their equations.

գտնել գիտնականների, ովքեր կարող են կիրառել իրենց հավասարումները։

It is important in choosing the direction to take in science

Շատ կարևոր է, եթե գիտության որևէ ուղղություն եք ընտրում,

to find the subject at your level of competence that interests you deeply,

որ այն մատչելի լինի ձեզ համար, խորապես հետաքրքրի ձեզ

and focus on that.

և կենտրոնանաք դրա վրա։

Keep in mind, then, Wilson's Second Principle:

Ուստի հիշեք նաև «Ուիսլոնի Թիվ 2 Սկզբունքը».

For every scientist, whether researcher, technician,

Ցանկացած գիտնականի համար, լինի նա հետազոտող, տեխնիկական աշխատող,

teacher, manager or businessman,

ուսուցիչ, մենեջեր կամ բիզնեսմեն,

working at any level of mathematical competence,

ով տիրապետում է որոշակի մաթեմատիկական, գիտելիքների,

there exists a discipline in science or medicine

գոյություն ունի գիտության կամ բժշկության այնպիսի ոլորտ,

for which that level is enough to achieve excellence.

որտեղ այդ գիտելիքները բավարար կլինեն՝ հաջողության հասնելու համար։

Now I'm going to offer quickly

Այժմ արագ կներկայացնեմ

several more principles that will be useful

մի քանի այլ սկզբունքեր, որոնք կօգնեն

in organizing your education and career,

կազմակերպելու ձեր կրթությունն ու կարիերան,

or if you're teaching, how you might

իսկ եթե դասավանդում եք, ապա ինչպես կարող եք

enhance your own teaching and counseling of young scientists.

բարելավել երիտասարդ գիտնականներին դասավանդման որակը։

In selecting a subject in which to conduct original research,

Երբ ընտրում եք ապագա հետազոտության ոլորտը,

or to develop world-class expertise,

կամ ուզում եք հասնել համաշխարհային հաջողությունների,

take a part of the chosen discipline that is sparsely inhabited.

ապա ընտրեք տվյալ գիտաճյուղի այն տարածքը, որը քիչ է «բնակեցված»

Judge opportunity by how few other students and researchers

դատելով այն ցուցանիշից, թե որքան է այդ ոլորտով զբաղվող ոսանողների և հետազոտողների թիվը

are on hand.

այդ պահին։

This is not to de-emphasize the essential requirement

Այս սկզբունքը նպատակ չունի թերագնահատել համատեղ ուսումնասիրությունների կարևորությունը

of broad training, or the value of apprenticing yourself

ձեր մասնակցության անհրաժեշտությունը

in ongoing research to programs of high quality.

գործող առաջնակարգ հետազոտություններում։

It is important also to acquire older mentors within these successful

Կարևոր է նաև համագործակցել նաև տարեց գիտնականների հետ

programs, and to make friends and colleagues of your age

հաջողված նախագծերում, ինչպես նաև ընկերանալ հասակակից գործընկերների հետ

for mutual support.

փոխադարձ օգնության համար։

But through it all, look for a way to break out,

Սակայն, դրա հետ մեկտեղ փորձեք դուրս գալ այդ նեղ սահմաններից՝

to find a field and subject not yet popular.

գտնելու մի ոլորտ, որը դեռ հանրահայտ չէ։

We have seen this demonstrated already in the talks preceding mine.

Այս մասին խոսվել է ինձանից առաջ հնչացշծ ելույթներում։

There is the quickest way advances are likely to occur,

Սա ամենաարագ ուղին է՝ գրանցելու նոր ձեռքբերումներ,

as measured in discoveries per investigator per year.

եթե հաշվում ենք տարեկան հայտնագործությունները՝ ըստ յուրաքանչյուր հետազոտողի։

You may have heard the

Միգուցե լսել եք

military dictum for the gathering of armies:

զորքը հավաքելու մարտական կոչը՝

March to the sound of the guns.

«Շարժվե՛ք հրացանների ձայնի ուղղությամբ»։

In science, the exact opposite is the case: March away from the sound of the guns.

Գիտության մեջ, ճիշտ հակառակն է՝ «Մի՛ շարժվեք հրացանների ձայնի ուղղությամբ»։

So Wilson's Principle Number Three:

Ահա և «Ուիսլոնի Թիվ 3 Սկզբունքը»՝

March away from the sound of the guns.

«Մի՛ շարժվեք հրացանների ձայնի ուղղությամբ»։

Observe from a distance,

Հետևեք հեռվից,

but do not join the fray.

բայց մի՛ միացեք աղմուկին։

Make a fray of your own.

Ձեր շուրջը աղմուկ բարձրացրեք։

Once you have settled on a specialty,

Եթե արդեն ընտրել եք այն մասնագիտությունը,

and the profession you can love, and you've secured opportunity,

որն իրոք սիրում եք, ապա հնարավորությունը

your potential to succeed will be greatly enhanced if you study it

հասնելու հաջողությունների իսկապես կմեծանա, եթե զբաղվեք դրանով այնքան,

enough to become an expert.

որ կարողանաք մասնագետ դառնալ։

There are thousands of professionally delimited

Կան հմուտ մասնագետներից զուրկ հազարավոր ուղղություններ,

subjects sprinkled through physics and chemistry

որ հանդիպում են ֆիզիկայի և քիմիայի,

to biology and medicine.

նաև կենսաբանության ու բժշկության ոլորտներում։

And on then into the social sciences,

Շատ ավելի՝ հասարական գիտություններում,

where it is possible in short time to acquire

որտեղ հնարավոր է կարճ ժամանակում

the status of an authority.

հեղինակություն դառնալ։

When the subject is still very thinly populated,

Երբ դաշտը նոսր է բնակեցված,

you can with diligence and hard work become

ապա ջանասիրությամբ կարելի է դառնալ

the world authority.

համաշխարհային հեղինակություն։

The world needs this kind of expertise,

Աշխարհին անհրաժեշտ են նմանօրինակ մասնագետներ,

and it rewards the kind of people

և աշխարհը պարգևատրում է նրանց,

willing to acquire it.

ովքեր ուզում են դառնալ այդպիսին։

The existing information and what you self-discover

Գոյություն ունեցող ինֆորմացիան և այն նորը, որ ինքներդ կբացահայտեք,

may at first seem skimpy and difficult to connect

կարող է սկզբում շատ քիչ թվալ, և դժվար լինի կապել այն

to other bodies of knowledge.

մյուս տվյալների հետ։

Well, if that's the case,

Դե, եթե դա է խնդիրը,

good. Why hard instead of easy?

ոչինչ։ Ինչո՞ւ գնալ դժվարի հետևից՝ հեշտի փոխարեն։

The answer deserves to be stated as Principle Number Four.

Պատասխանը տալիս է «Սկզբունք Թիվ 4-ը».

In the attempt to make scientific discoveries,

Գիտական հետազոտությունների ճանապարհին

every problem is an opportunity,

ամեն խնդիր մի նոր հնարավորություն է.

and the more difficult the problem,

որքան բարդ է խնդիրը,

the greater will be the importance of its solution.

այնքան մեծ կլինի դրա լուծման կարևորությունը։

Now this brings me to a basic categorization

Այժմ խոսեմ ընդհանուր դրույթների մասին,

in the way scientific discoveries are made.

որոնք կիրառվում են գիտական հայտնագործությունների ժամանակ։

Scientists, pure mathematicians among them,

Գիտնականները, այդ թվում՝ իսկական մաթեմատիկոսները,

follow one or the other of two pathways:

կիրառում են հետևյալ երկու ուղղություններից մեկը.

First through early discoveries,

Նախ սկզբնական հայտնագործությունների շնորհիվ

a problem is identified

սահմանվում է խնդիրը,

and a solution is sought.

ապա փնտրում է լուծումը։

The problem may be relatively small;

Խնդիրը կարող է հարաբերականորեն փոքր լինել,

for example, where exactly in a cruise ship does the norovirus begin to spread?

օրինակ՝ զբոսանավի ո՞ր մասից է տարածվել նորովիրուսը։

Or larger, what's the role of dark matter in the expansion of the universe?

Կամ ավելի մեծ, օրինակ՝ ո՞րն է եղել սև նյութի դերը տիեզերքի տարածման գործում։

As the answer is sought, other phenomena are typically discovered

Այս հարցերին պատասխանելիս, սովորաբար բացահայտվում են այլ երևույթներ

and other questions are asked.

և վեր հանվում այլ հարցեր։

This first of the two strategies is like a hunter,

Այս մոտեցումներից առաջինը հատուկ է որսորդի մտածելակերպին,

exploring a forest in search of a particular quarry,

ով անտառում փնտրում է իր նախընտրած զոհին՝

who finds other quarries along the way.

ճանապարհին բացահայտելով նորերին։

The second strategy of research

Ըստ երկրորդ մոտեցման՝

is to study a subject broadly

պետք է ընդհանուր մոտեցմամբ ուսումնասիրել առարկան՝

searching for unknown phenomena or patterns of known phenomena

գնալով անհայտ երևույթի կամ հայտնի երևույթի հետքերի ետևից,

like a hunter in what we call "the naturalist's trance,"

որսորդի նման, ինչն անվանում ենք «նատուրալիստական տրանս»,

the researcher of mind is open to anything interesting,

երբ հետազոտողի միտքը բաց է ցանկացած հետաքրքիր

any quarry worth taking.

և արժեքավոր նորության համար։

The search is not for the solution of the problem,

Այս դեպքում որոնում են ոչ թե խնդրի լուծումը,

but for problems themselves worth solving.

այլ լուծման արժանի խնդիրներ։

The two strategies of research,

Հետազոտությունների երկու դրույթները,

original research, can be stated as follows,

հատկապես իսկական հետազոտությունների, կարող են հետևյալ տեսքով ամփոփվել

in the final principle I'm going to offer you:

այն վերջին սկզբունքի մեջ, որը կներկայացնեմ.

For every problem in a given discipline of science,

Գիտության ցանկացած խնդրի համար

there exists a species or entity or phenomenon

գոյություն ունեն մեթոդներ և մոտեցումներ,

ideal for its solution.

որոնք կատարյալ են տվյալ խնդրի լուծման համար։

And conversely, for every species or other entity

Եվ հակառակը, ցանկացած մեթոդի կամ

or phenomenon, there exist important problems

մոտեցման համար գոյությունն ունեն կարևոր խնդիրներ,

for the solution of which, those particular objects of research are ideally suited.

որոնց լուծման համար դրանք կատարելապես համապատասխանում են։

Find out what they are.

Պարզելով դրանք՝

You'll find your own way to discover,

կգտնեք ձեր սեփական ուղին բացահայտելու,

to learn, to teach.

սովորելու և սովորեցնելու։

The decades ahead will see dramatic advances

Տասնամյակներ անց ահռելի առաջընթաց կգրանցվի

in disease prevention, general health, the quality of life.

հիվանդությունների կանխման, առողջապահության և կյանքի որակի հարցերում։

All of humanity depends on the knowledge and practice of the medicine and the science

Ողջ մարդկությունը կախված է բժշկության ոլորտի գիտելիքներից,

behind it you will master.

և դրա հետ առնչվող գիտություններից։

You have chosen a calling that will come in steps

Դուք ընտրել եք մի առաքելություն,

to give you satisfaction, at its conclusion, of a life well lived.

որը կտա ձեզ բավարարվածություն իբրև վերջնարդյունք, որ արժանավոր կյանքով եք ապրել։

And I thank you for having me here tonight.

Շնորհակալություն այսօր ինձ այստեղ հյուրընկալելոււ համար։

(Applause)

(Ցափահարություններ)

Oh, thank you.

Շնորհակալություն։

Thank you very much.

Շատ շնորհակալություն։

I salute you.

Ողջունում եմ բոլորիդ։