A brief tour of the last 4 billion years (dinosaurs not included) | Lauren Sallan

Translator: Reviewer: Mario Cal

Paleontology,

A paleontoloxía, unha ciencia para os cativos,

a science geared towards small children,

focused on digging up dinosaurs

consiste en desenterrar dinosauros vestindo un disfrace de Parque Xurásico.

while sporting a "Jurassic Park" costume.

Skulls are popped out of the ground

Desentérranse as caveiras e expóñense ante un público abraiado.

and put on display for public gawking.

The relevance of this, beyond clickbait, coloring books and monster movies

A súa importancia, alén do ‘clickbait’, os libros de colorear e o cine de monstros

is unknown.

é descoñecida.

No ...

Non... Un momento.

Wait.

That's not paleontology at all.

Iso non é paleontoloxía.

Paleontology is nothing less than the study of past life.

A paleontoloxía non é outra cousa que o estudo de formas de vida pasadas.

All past life.

De todas elas.

From ancestors to alien forms.

Dende as predecesoras ata as descoñecidas.

It involves fundamental questions like "Who are we?"

Abrangue cuestións fundamentais como “quen somos?”

And "How did we get here?" --

e "como chegamos ata aquí?"

using the broadest possible definition of "we":

no sentido máis amplo posible de "nós":

life itself.

a vida en si mesma.

Dinosaurs, a category of birds,

Os dinosauros, unha categoría de aves, son só unha pequena porcentaxe.

are just a small percentage of that.

(Laughter)

(Risas)

Yet they get the most media attention.

E, aínda así, logran case toda a atención mediática.

[The incredible diversity of ancient life, Dinosaurs, Paleontology]

[A incrible biodiversidade do pasado, dinosauros, paleontoloxía]

It's a very accurate meme; I didn't even make this one.

É un meme moi acertado. E nin tan sequera é meu.

This is just the truth.

É a verdade.

Anyway, most of us paleontologists consider dinosaurs to be a gateway drug.

Case todos os paleontólogos consideramos os dinosauros unha droga de entrada.

There is so much cooler stuff in the fossil record,

Hai cousas máis interesantes no rexistro fósil

and we know so much about it.

e sabemos moitísimo sobre elas.

Let's go on a brief, dinosaur-free tour

Fagamos un breve percorrido sen dinosauros

of the last four billion years.

polos últimos catro mil millóns de anos.

(Laughter)

(Risas)

First up, genetic material.

Comecemos co material xenético.

Viruses, basically, started producing proteins

Basicamente, os virus comezaron a producir proteínas

and wrecking their environment.

e destruíron o seu entorno.

The Earth was infected with life.

A Terra infectouse con seres vivos.

Some of these new bacteria learned how to eat sunshine,

Algunhas destas novas bacterias aprenderon a alimentarse da luz solar,

producing oxygen,

a producir osíxeno,

pulling in carbon from the air

a absorber o carbono do aire

and destroying the iron food of other microbes

e a destruír o alimento ferroso doutros microbios ao oxidalo.

by turning it into rust.

This went on for billions of years.

Este proceso durou miles de millóns de anos.

Some bacteria consumed other bacteria,

Algunhas bacterias devoraron a outras

gaining their power to turn oxygen into energy,

e adquiriron a capacidade de converter osíxeno en enerxía.

becoming the precursors of animals and plants.

Así, convertéronse nos antecesores de animais e plantas.

But as a result, there were climate shocks,

En consecuencia, houbo crises climáticas,

from hot to cold and back again,

que ían do calor ó frío unha e outra vez.

which ended up turning the Earth into a snowball covered with glaciers.

Isto acabou por transformar a Terra nunha bóla de neve cuberta de glaciares.

The technical term for this time period is "Snowball Earth."

O termo técnico para este período é “Terra bóla de neve”.

(Laughter)

(Risas)

Seven hundred, eight hundred million years ago.

Foi hai 700 ou 800 millóns de anos.

Anyway, microbes banded together,

Ao que imos, os microbios uníronse e crearon a vida pluricelular.

creating multicellular life.

Six hundred million years ago,

Hai seiscentos millóns de anos,

geometric colonies appeared, sucking microbes from the water.

apareceron unhas colonias xeométricas que succionaban microbios da auga.

These were soon replaced by the ancestors of modern animals.

Pronto foron substituídas polos predecesores dos animais actuais.

The Cambrian explosion.

A explosión cámbrica.

Lobster relatives ate other animals,

Os parentes das lagostas comían outros animais

capturing them using their grasping arms.

que capturaban usando as súas patas.

Armored wriggling clam worms crawled across the seafloor and into it,

Uns anélidos serpeantes e acoirazados cruzaban o fondo mariño arrastrándose,

creating new ecosystems.

creando novos ecosistemas.

Our tadpole-like ancestors flitted along ancient coastlines,

Os nosos antepasados con forma de cágado bulían polos antigos litorais,

while their eel-like relatives with gnashing throat teeth

mentres as súas parentes, unhas anguías con dentes na gorxa,

nadaban sobre os corais en forma de cornete dos primeiros arrecifes,

swam above the ice-cream cone corals of the first reefs,

dodging school-bus-sized krakens

esquivando krakens do tamaño dun autobús e famélicos escorpións mariños.

and hungry sea scorpions.

Plant fungus came onto land.

Os fungos das plantas chegaron á terra.

But then the glaciers returned, killing pretty much everything.

Porén, os glaciares regresaron e acabaron con case todo.

But mass extinctions open opportunities.

Pero as extincións en masa ofrecen oportunidades.

Jawless fishes invaded the ocean,

Peixes sen mandíbula invadiron os océanos,

sporting points, prongs, and finally, fins.

lucindo espiñas, afiados dentes e, por último, aletas.

Spiders, scorpions, snails and worms came onto land.

Arañas, escorpións, caracois e vermes chegaron á terra.

Somewhere around China, a fish developed jaws,

Nalgún lugar da China, un peixe desenvolveu mandíbulas

and its descendants drove jawless fishes,

e os seus descendentes levaron os peixes sen mandíbulas,

sea scorpions and branching plankton

os escorpións mariños e o plankton ramificado

to extinction.

á extinción.

Some of these fishes,

A algúns destes peixes,

which had arm bones in their fins,

que tiñan ósos nas aletas,

sprouted fingers,

saíronlles dedos.

seven or eight per flipper.

De sete a oito por aleta.

Na terra, as plantas volvéronse árbores, que se volveron descomunais

On land, plants became trees,

growing massive

or spreading their spores only once before dying.

ou que expandiron as súas esporas unha única vez antes de morrer.

But then the glaciers came back again,

Entón, os glaciares regresaron e tivo lugar a segunda extinción masiva.

and it was mass extinction number two.

It was the age of weird fishes and plated sea lilies.

Foi a era dos peixes raros e os lirios de mar niquelados.

Sharks with wings.

Quenllas con ás.

Sharks with buzz saw jaws.

Quenllas con dentes como serras.

Sharks with fins covered in tiny teeth.

Quenllas con aletas cubertas de pequenos dentes.

Sharks with crushing tooth plates.

Quenllas con fortes dentes trituradores.

Bony fishes that looked like modern angelfish and eels

Peixes con ósos parecidos ás actuais raias e anguías

for the first time.

por vez primeira.

Wetlands developed,

Apareceron as zonas húmedas,

sporting ten-foot-long millipedes and giant dragon flies.

cos seus milpés de tres metros e os seus cabaliños do demo xigantes.

These spread across the supercontinent of Pangaea and died,

Estes espalláronse polo supercontinente de Panxea e, ao morrer,

creating coal,

deron lugar ó carbón,

leading to a 100-million-year Ice Age.

o que levou a unha idade de xeo de cen millóns de anos.

Finally, vertebrates made it onto land on a permanent basis,

Finalmente, os vertebrados lograron habitar a terra de forma permanente.

leading to alligator-like amphibians

Isto orixinou anfibios similares aos caimáns

and saber-toothed protomammals.

e protomamíferos con dentes de sabre.

But then, volcanoes erupted all over Siberia,

Entón, os volcáns de Siberia entraron en erupción.

everything almost died

Morreu case todo

and it was mass extinction number three.

e tivo lugar a extinción masiva n.º 3.

(Laughter)

(Risas)

The day life nearly died.

O día no que a vida case morre.

A single, lonely tusked mammal survived and thrived,

Un único e solitario mamífero con cairos sobreviviu e progresou,

but it was soon replaced by galloping crocodiles.

pero pronto foi substituído polos crocodilos galopantes.

In the ocean, marine reptiles,

No océano, había reptís mariños,

giant rafts made of the living relatives of sea urchins

balsas xigantes feitas dunha especie de ourizo de mar,

and armored squids, ammonoids, of every kind and form.

luras con caparazóns e amonitas de todo tipo e forma.

But then, Pangaea started to split apart,

E entón, a Panxea comezou a dividirse e formou un mar de lava

forming a sea of lava

that would one day become the Atlantic Ocean,

que acabaría converténdose no océano Atlántico.

spewing toxic gas into the atmosphere

Tamén lanzou gases tóxicos á atmosfera,

and mass extinction number four.

orixinando a cuarta extinción masiva.

(Laughter)

(Risas)

Yeah, there's actually a lot more than these five,

Si. De feito, hai moitas máis ca cinco.

these are the big ones.

Estas son as importantes.

(Laughter)

(Risas)

So, finally, there were whale-sized fishes,

Por último, había peixes grandes como baleas

and modern fishes mobbed corals,

e peixes actuais que acosaban os corais,

made gigantic by using their captured algae to eat sunshine.

que se volveran xigantes ao usar as algas capturadas para inxerir a luz.

Crabs, stingrays and other fishes with crushing teeth appeared,

Apareceron caranguexos, raias de aguillón e outros peixes con dentes trituradores

smashing shells

que aplastaban as cunchas,

and leading to an arms race between predators and prey.

xerando unha guerra armamentista entre predadores e presas.

There was an explosion of marine biodiversity.

Houbo unha explosión de biodiversidade mariña.

Mammals climbed trees, flew

Os mamíferos gabearon polas árbores,

and did a lot of other things that are seemingly sort of modern.

voaron e fixeron moitas outras cousas que, aparentemente, poderían ser actuais.

They were feeding on the first flowers pollinated by the first bees.

Alimentábanse das primeiras flores polinizadas polas primeiras abellas.

There were ecological revolutions on land and at sea,

Houbo revolucións ecolóxicas na terra e no mar,

leading to the modern world.

o que conduciu ao mundo moderno.

Except that an asteroid hit Mexico,

Excepto polo asteroide que golpeu México

and then that triggered volcanoes on the other side of the world in India,

e que activou volcáns no outro lado do mundo, na India,

and everything almost died again.

e fixo que case todo morrese, outra vez.

(Laughter)

(Risas)

But -- there's always a but, because we're still here --

Pero... Sempre hai un “pero” porque aínda estamos aquí...

mammals arose from the ashes,

os mamíferos rexurdiron das súas cinsas,

became small under extreme heat and then ever larger.

minguaron baixo unha calor extrema e despois creceron aínda máis.

There were palm trees and snakes in the Arctic.

Había palmeiras e serpes no Ártico.

Predatory deer dogs frolicked along ancient rivers,

Cervos depredadores brincaban nos antigos ríos

while their relatives returned to the ocean

e os seus parentes regresaron aos océanos

to become the first otter-like whales.

para converterse nas primeiras baleas con aspecto de londra.

Not hyenas and other sort of carnivores

As predecesoras das hienas e outros tipos de carnívoros

were chased off by giant long-necked rhinos.

víanse perseguidos por enormes rinocerontes de pescozo longo.

Everything at this point seems kind of familiar

Neste punto, todo semella familiar,

but not really.

pero non o é.

In Antarctica, an ice age started,

No Antártico, comezou unha idade de xeo

forming the first permanent polar ice cap in two hundred million years.

que formou a primeira capa de xeo polar permanente en 200 millóns de anos.

This dried out the rest of the world,

Isto secou o resto do mundo,

but it allowed the rise of grasses, of rodents, of cats.

pero permitiu o crecemento da herba e o aumento de roedores e gatos.

Somewhere in Africa,

Nalgún lugar de África,

an ape started walking across the new savannah.

un simio comezou a camiñar pola nova sabana.

Oh, e había salmóns xigantes con dentes de sabre.

Oh, and there were giant saber-toothed salmon,

I just have to mention that.

Tiña que mencionalo.

(Laughter)

(Risas)

So, we know all of this happened

Sabemos que sucedeu todo isto e moito máis.

and so much more.

How?

Como? Por que?

Why?

Paleontology is a thriving science

A paleontoloxía é unha ciencia florecente

at the intersection of multiple other fields and technologies.

onde conflúen múltiples eidos e tecnoloxías.

There is no bigger data than the fossil record,

Non hai maior base de datos que o rexistro fósil

and we mine every bit of it.

e extraemos todo o que podemos dela.

We use CAT scans,

Usamos escáneres TAC, isótopos, xenomas,

we use isotopes,

we use genomes,

we use robots,

robots, simulacións matemáticas e todo tipo de analíticas.

we use mathematical simulations

and all kinds of analytics.

We maximize all of it so that we can understand the past

Maximizamos todo para poder comprender o pasado

and how evolution works.

e como funciona a evolución.

It also lets us make predictions for the future.

Tamén nos permite facer predicións.

Que nos depara a próxima extinción masiva?

What will happen after the next mass extinction?

What weird things will show up?

Que cousas estrañas aparecerán?

Will mammals get smaller again?

Decrecerán os mamíferos de novo?

Will there even be mammals?

É máis, haberá mamíferos?

In sum,

Resumindo, sabemos moito dos dinosauros,

we have learned a lot about dinosaurs.

But there's so much left to learn

pero aínda hai moito que aprender do 99,9 % restante dos seres vivos.

from the other 99.9 percent of things that have ever lived.

And that's paleontology.

E iso é a paleontoloxía.

Thank you.

Grazas.

(Applause and cheers)

(Aplausos e ovacións)