Jonathan Drori: Every pollen grain has a story

Μετάφραση: Dimitris Handrolias Επιμέλεια: Leonidas Argyros

Thank you. I have two missions here today.

Σας ευχαριστώ. Έχω δύο αποστολές εδώ σήμερα.

The first is to tell you something about pollen, I hope,

Αρχικά, ελπίζω να σας πω κάτι για τη γύρη

and to convince you that it's more than just something that gets up your nose.

και να σας πείσω ότι είναι κάτι παραπάνω από μια ενόχληση στη μύτη σας.

And, secondly, to convince you

Και έπειτα, να σας πείσω

that every home really ought to have a scanning electron microscope.

ότι κάθε σπίτι θα πρέπει να έχει ένα ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης.

(Laughter)

(Γέλια)

Pollen is a flower's way of making more flowers.

Η γύρη είναι ο τρόπος των λουλουδιών να δημιουργούν περισσότερα λουλούδια.

It carries male sex cells

Μεταφέρει τα αρσενικά γεννητικά κύτταρα

from one flower to another.

από το ένα λουλούδι στο άλλο.

This gives us genetic diversity,

Αυτό μας δίνει γενετική ποικιλότητα,

or at least it gives the plants genetic diversity.

ή δίνει στα φυτά τουλάχιστον γενετική ποικιλότητα.

And it's really rather better not to mate with yourself.

Και είναι καλύτερο να μην ζευγαρώνεις με τον εαυτό σου.

That's probably true of humans as well, mostly.

Αυτό ισχύει και για τους ανθρώπους, κυρίως.

Pollen is produced by the anthers of flowers.

Η γύρη παράγεται από τους ανθήρες των λουλουδιών.

Each anther can carry up to 100,000 grains of pollen,

Κάθε ανθήρας μπορεί να μεταφέρει μέχρι και 100.000 κόκκους γύρης.

so, it's quite prolific stuff.

Επομένως, είναι εξαιρετικά άφθονη.

And it isn't just bright flowers

Και δεν είναι μόνο τα φανταχτερά λουλούδια

that have pollen; it's also trees and grasses.

που έχουν γύρη -- έχουν επίσης και τα δέντρα, και τα χόρτα.

And remember that all our cereal crops are grasses as well.

Και θυμηθείτε ότι όλες οι σοδιές δημητριακών είναι και αυτές χόρτα.

Here is a scanning electron micrograph of a grain of pollen.

Εδώ βλέπουμε μια ηλεκτρονική μικρογραφία σάρωσης ενός κόκκου γύρης.

The little hole in the middle, we'll come to a bit later,

Για τη μικρή οπή στη μέση θα μιλήσουμε πιο μετά.

but that's for the pollen tube

Είναι για το σωλήνα γύρης

to come out later on. A very tiny tube.

που θα εξέλθει αργότερα -- ένας πολύ μικρός σωλήνας.

So, that's 20 micrometers across,

Αυτό λοιπόν έχει μήκος 20 μικρόμετρα,

that pollen grain there.

αυτός ο κόκκος γύρης.

That's about a 50th of a millimeter.

Αυτό είναι περίπου το 1/50 του χιλιοστού.

But not all pollen is quite so simple looking.

Όμως δεν μοιάζει όλη η γύρη το ίδιο απλή.

This is Morina. This is a plant --

Αυτή είναι η μορίνα. Είναι ένα φυτό που

which I've always thought to be rather tedious --

πάντα θεωρούσα βαρετό,

named after Morin,

που πήρε το όνομά του από τον Μορέν,

who was an enterprising French gardener,

ένα δραστήριο Γάλλο κηπουρό,

who issued the first seed catalog

ο οποίος εξέδωσε τον πρώτο κατάλογο σπόρων,

in 1621.

το 1621.

But anyway, take a look at its pollen.

Αλλά όπως και να 'χει, ρίξτε μία ματιά στη γύρη του.

This is amazing, I think.

Μου φαίνεται εκπληκτική.

That little hole in the middle there is for the pollen tube,

Αυτή η μικρή οπή στη μέση είναι για το σωλήνα γύρης.

and when the pollen finds its special female spot

Και όταν η γύρη βρίσκει το ειδικό θυληκό σημείο

in another Morina flower,

σε μια άλλη μορίνα,

just on the right species, what happens?

στο σωστό είδος, τι συμβαίνει τότε;

Like I said, pollen carries the male sex cells.

Όπως είπα και πριν, η γύρη μεταφέρει τα αρσενικά γεννητικά κύτταρα.

If you actually didn't realize that plants have sex,

Ίσως δεν έχετε συνειδητοποιήσει ότι τα φυτά κάνουν σεξ,

they have rampant, promiscuous

αλλά η αλήθεια είναι ότι κάνουν οργιαστικό,

and really quite interesting and curious sex. Really.

αχαλίνωτο και πραγματικά αξιοπερίεργο σεξ.

(Laughter) A lot.

(Γέλια)

My story is actually not about plant propagation,

Η ιστορία μου όμως δεν έχει να κάνει με την αναπαραγωγή των φυτών

but about pollen itself.

αλλά με τη γύρη αυτή καθ΄ αυτή.

"So, what are pollen's properties?" I hear you ask.

Οπότε, ποιες είναι οι ιδιότητες της γύρης;

First of all, pollen is tiny. Yes we know that.

Πρώτα απ' όλα, η γύρη είναι μικροσκοπική. Εντάξει, το ξέρουμε αυτό.

It's also very biologically active,

Είναι επίσης βιολογικά πολύ ενεργή,

as anyone with hay fever will understand.

όπως ξέρουν όσοι έχουν αλλεργική ρινίτιδα.

Now, pollen from plants, which are wind-dispersed --

Η γύρη που διασπείρεται στον αέρα από φυτά,

like trees and grasses and so on --

όπως τα δέντρα και τα χόρτα,

tend to cause the most hay fever.

είναι αυτή που συνήθως προκαλεί αλλεργική ρινίτιδα.

And the reason for that is they've got to chuck out

Και αυτό συμβαίνει γιατί πρέπει να διώξουν από

masses and masses of pollen to have any chance

πάνω τους μεγάλες ποσότητες γύρης αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα

of the pollen reaching another plant of the same species.

η γύρη να φτάσει σε άλλο φυτό του ίδιου είδους.

Here are some examples --

Δείτε μερικά παραδείγματα.

they're very smooth if you look at them --

Εάν κοιτάξετε αυτές τις εικόνες της γύρης δέντρων

of tree pollen that is meant to be carried by the wind.

θα δείτε ότι έχει ομαλή επιφάνεια ώστε να μεταφέρεται μέσω του αέρα.

Again -- this time, sycamore -- wind-dispersed.

Κι ο σφένδαμος, παρομοίως.

So, trees: very boring flowers,

Οπότε, τα δέντρα έχουν βαρετά λουλούδια,

not really trying to attract insects.

και δεν προσπαθούν να προσελκύσουν τα έντομα.

Cool pollen, though.

Η γύρη που έχει ενδιαφέρον όμως...

This one I particularly like.

Αυτή εδώ μ' αρέσει ιδιαιτέρως.

This is the Monterey Pine, which has little air sacks

Αυτό είναι γύρη πεύκου, η οποία έχει μικρούς αερόσακους

to make the pollen carry even further.

κι έτσι μεταφέρεται ακόμη πιο μακριά.

Remember, that thing is just about 30 micrometers across.

Θυμηθείτε, αυτό το πράγμα έχει μήκος περίπου 30 μικρόμετρα.

Now, it's much more efficient if you can get insects to do your bidding.

Είναι πιο αποδοτικό εάν μπορείς να βάζεις τα έντομα να κάνουν το θέλημά σου .

This is a bee's leg

Αυτό είναι το πόδι μιας μέλισσας,

with the pollen glommed onto it from a mallow plant.

με τη γύρη από μια μολόχα κολλημένη πάνω του.

And this is the outrageous and beautiful

Και αυτό είναι το πανέμορφο και πληθωρικό

flower of the mangrove palm.

λουλούδι του μαγγρόβιου φοίνικα.

Very showy, to attract lots of insects to do its bidding.

Είναι πολύ φανταχτερό, ώστε να προσελκύει πολλά έντομα να κάνουν το θέλημά του.

The pollen has little barbs on it,

Εάν κοιτάξετε, θα δείτε ότι

if we look.

η γύρη έχει μικρές ακίδες πάνω της.

Now, those little barbs

Αυτές οι μικρές ακίδες

obviously stick to the insects well,

κολλάνε προφανώς καλά πάνω στα έντομα,

but there is something else that we can tell from this photograph,

αλλά μπορούμε να συμπεράνουμε και κάτι άλλο από αυτή τη φωτογραφία,

and that is that you might be able to see a fracture line

και πιθανά μπορείτε να δείτε μία γραμμή σαν ρωγμή

across what would be the equator of this, if it was the Earth.

κατά μήκος αυτού που μοιάζει με ισημερινό, όπως στην υδρόγειο.

That tells me that it's actually been fossilized, this pollen.

Αυτό μου λέει ότι αυτή η γύρη είναι απολιθωμένη.

And I'm rather proud to say

Και είμαι ιδιαίτερως περήφανος να σας πω ότι

that this was found just near London, and that 55 million years ago

αυτό βρέθηκε κοντά στο Λονδίνο, και πριν από 55 εκατομμυρία χρόνια

London was full of mangroves.

το Λονδίνο ήταν γεμάτο από μαγγρόβιους φοίνικες.

Isn't that cool?

Δεν είναι τέλειο αυτό;

(Laughter)

(Γέλια)

Okay, so this is another species evolved to be dispersed by insects.

Αυτό λοιπόν, είναι ένα ακόμη είδος που εξελίχθηκε για να διασπείρεται μέσω των εντόμων.

You can tell that from the little barbs on there.

Αυτό φαίνεται από τις μικρές ακίδες πάνω του.

All these pictures were taken with a scanning electron microscope,

Όλες αυτές οι εικόνες ελήφθησαν με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης

actually in the lab at Kew Laboratories.

στα εργαστήρια του Κιού για την ακρίβεια.

No coincidence that these were taken

Δεν είναι σύμπτωση που τις τράβηξε

by Rob Kesseler, who is an artist,

ο Ρομπ Κέσλερ, ο οποίος είναι ένας καλλιτέχνης.

and I think it's someone with a design and artistic eye

Και μου φαίνεται ότι δεν είναι τυχαίο που κάποιος με τη δική του

like him that has managed to bring out the best in pollen.

καλλιτεχνική ματιά κατάφερε να αναδείξει τα κάλλη της γύρης.

(Laughter)

(Γέλια)

Now, all this diversity

Όλη αυτή η ποικιλία λοιπόν,

means that you can look at a pollen grain

σημαίνει ότι μπορείς να κοιτάξεις έναν κόκκο γύρης

and tell what species it came from,

και να καταλάβεις σε ποιο είδος ανήκει.

and that's actually quite handy if you

Και αυτό είναι πολύ χρήσιμο εάν

maybe have a sample and you want to see where it came from.

για παράδειγμα έχεις ένα δείγμα και θέλεις να μάθεις από που προήλθε.

So, different species of plants

Επομένως, διαφορετικά είδη φυτών

grow in different places,

αναπτύσσονται σε διαφορετικά μέρη.

and some pollen carries further than others.

Και κάποια είδη γύρης μεταφέρονται πιο μακριά από άλλα.

So, if you have a pollen sample,

Οπότε, εάν έχεις ένα δείγμα γύρης

then in principle, you should be able to tell

τότε, θεωρητικά, μπορείς να καταλάβεις

where that sample came from.

από που προήλθε αυτό το δείγμα.

And this is where it gets interesting for forensics.

Κι εδώ είναι που αποκτά ενδιαφέρον για την ιατροδικαστική.

Pollen is tiny. It gets on to things, and it sticks to them.

Η γύρη είναι μικροσκοπική. Κολλάει και μένει πάνω σε αντικείμενα.

So, not only does each type of pollen look different,

Επομένως, όχι μόνο κάθε είδος γύρης έχει και διαφορετική εμφάνιση,

but each habitat has a different combination of plants.

αλλά και κάθε περιβάλλον έχει διαφορετικό συνδυασμό φυτών,

A different pollen signature, if you like,

μια διαφορετική υπογραφή γύρης, εάν θέλετε,

or a different pollen fingerprint.

ή ένα διαφορετικό αποτύπωμα γύρης.

By looking at the proportions and combinations

Εξετάζοντας τις διαστάσεις και τους συνδυασμούς

of different kinds of pollen in a sample,

διαφορετικών ειδών γύρης σε ένα δείγμα,

you can tell very precisely where it came from.

μπορείς να καταλάβεις με μεγάλη ακρίβεια από που προήλθε.

This is some pollen embedded in a cotton shirt,

Αυτή είναι γύρη που έχει προσκολληθεί σε ένα βαμβακερό πουκάμισο,

similar to the one that I'm wearing now.

παρόμοιο με αυτό που φοράω.

Now, much of the pollen will still be there

Η περισσότερη γύρη θα παραμείνει εκεί

after repeated washings.

ακόμη και μετά από πολλά πλυσίματα.

Where has it been?

Που βρίσκονταν;

Four very different habitats might look similar,

Τέσσερα πολύ διαφορετικά περιβάλλοντα μπορεί να μοιάζουν ίδια

but they've got very different pollen signatures.

αλλά έχουν πολύ διαφορετικές υπογραφές γύρης.

Actually this one is particularly easy, these pictures were all taken

Βασικά, αυτό ήταν αρκετά εύκολο. Οι εικόνες

in different countries.

είναι από διαφορετικές χώρες.

But pollen forensics can be very subtle.

Αλλά η ιατροδικαστική παλυνολογία εξετάζει αδιόρατα στοιχεία.

It's being used now to track

Χρησιμοποιείται σήμερα για να ανιχνεύσει

where counterfeit drugs have been made,

εγκαταστάσεις όπου γίνεται παραχάραξη φαρμάκων,

where banknotes have come from,

την προέλευση χαρτονομισμάτων,

to look at the provenance of antiques

και αντικών έτσι ώστε να διαπιστωθεί

and see that they really did come from the place

εάν πράγματι προέρχονται από το μέρος

the seller said they did.

που ο πωλητής ισχυρίζεται.

And murder suspects have been tracked

Και ύποπτοι για φόνο έχουν ανιχνευθεί

using their clothing,

από τα ρούχα τους,

certainly in the U.K., to within an area

στη Βρετανία σίγουρα, εντός μιας περιοχής

that's small enough that you can send in tracker dogs

που είναι αρκετά μικρή ώστε είναι εφικτό να στείλεις ανιχνευτικά

to find the murder victim.

σκυλιά για την εύρεση του δολοφονημένου θύματος.

So, you can tell from a piece of clothing

Οπότε, είναι δυνατόν από ένα κομμάτι ύφασμα

to within about a kilometer or so,

σε απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου,

where that piece of clothing has been recently

να μάθεις που βρίσκονταν πρόσφατα αυτό το κομμάτι,

and then send in dogs.

και έπειτα να στείλεις τα σκυλιά.

And finally, in a rather grizzly way,

Και τέλος, με κάπως ανατριχιαστικό τρόπο,

the Bosnia war crimes;

τα εγκλήματα πολέμου στη Βοσνία.

some of the people brought to trial were brought to trial

Κάποιοι άνθρωποι δικάστηκαν λόγω

because of the evidence from pollen,

αποδεικτικών στοιχείων από γύρη,

which showed that bodies had been buried,

η οποία έδειξε ότι είχαν θάψει σώματα κάπου,

exhumed and then reburied somewhere else.

τα ξέθαψαν, και μετά τα ξαναθάψαν κάπου αλλού.

I hope I've opened your eyes,

Ελπίζω να σας άνοιξα λιγάκι τα μάτια,

if you'll excuse the visual pun, (Laughter)

-να κάνουμε και λίγο καλαμπούρι-

to some of pollen's secrets.

σε κάποια από τα μυστικά της γύρης.

This is a horse chestnut.

Παρεπιπτόντως, αυτό είναι καστανιά.

There is an invisible beauty all around us,

Υπάρχει μια αόρατη ομορφιά τριγύρω μας,

each grain with a story to tell ...

και κάθε κόκκος έχει και μια ιστορία να μας πει,

each of us, in fact, with a story to tell

ο καθένας μας μάλιστα, έχει και μια ιστορία να

from the pollen fingerprint that's upon us.

διηγηθεί από το αποτύπωμα γύρης που είναι πάνω του.

Thank you to the colleagues at Kew,

Ευχαριστώ τους συναδέλφους στο Κιού.

and thank you to palynologists everywhere.

Και όλους τους παλυνολόγους παντού.

(Applause)

(Χειροκρότημα)