The Future of Early Cancer Detection? | Jorge Soto | TED Talks

Μετάφραση: Constantine Anetakis Επιμέλεια: Dimitra Papageorgiou

Almost a year ago,

Πριν από σχεδόν έναν χρόνο

my aunt started suffering back pains.

η θεία μου άρχισε να υποφέρει από πόνους στην πλάτη.

She went to see the doctor

Επισκέφτηκε κάποιον γιατρό

and they told her it was a normal injury

που της είπε πως ήταν ένας συνήθης τραυματισμός

for someone who had been playing tennis

για κάποιον που παίζει τέννις

for almost 30 years.

για σχεδόν τριάντα χρόνια.

They recommended that she do some therapy,

Της συνέστησαν μια θεραπεία,

but after a while she wasn't feeling better,

όμως μετά από λίγο δεν αισθανόταν καλύτερα

so the doctors decided to do further tests.

κι έτσι ο γιατρός αποφάσισε να της κάνει περαιτέρω εξετάσεις.

They did an x-ray

Έκανε ακτινογραφία

and discovered an injury in her lungs,

κι ανακάλυψε τραυματισμό των πνευμόνων

and at the time they thought that the injury

που τότε πίστευαν πως ήταν

was a strain in the muscles and tendons

μια θλάση μυών και τενόντων

between her ribs,

μεταξύ των πλευρών της,

but after a few weeks of treatment,

όμως μετά από λίγες βδομάδες θεραπείας

again her health wasn't getting any better.

και πάλι η υγεία της δεν βελτιωνόταν.

So finally, they decided to do a biopsy,

Τελικά αποφάσισαν να κάνουν βιοψία

and two weeks later,

και δυο βδομάδες αργότερα

the results of the biopsy came back.

βγήκαν τ' αποτελέσματα.

It was stage 3 lung cancer.

Καρκίνος των πνευμόνων τρίτου σταδίου.

Her lifestyle was almost free of risk.

Ο τρόπος ζωής της, ήταν σχεδόν ακίνδυνος.

She never smoked a cigarette,

Δεν είχε καπνίσει ούτε ένα τσιγάρο,

she never drank alcohol,

ούτε είχε πιει αλκοόλ,

and she had been playing sports

έκανε αθλητισμό

for almost half her life.

για σχεδόν τη μισή της ζωή.

Perhaps, that is why it took them almost six months

Ίσως γι' αυτό τους πήρε έξι μήνες

to get her properly diagnosed.

για να κάνουν τη σωστή διάγνωση.

My story might be, unfortunately,

Η ιστορία μου μπορεί δυστυχώς

familiar to most of you.

να σας φαίνεται οικεία.

One out of three people sitting in this audience

Ένας στους τρεις σ' αυτό το ακροατήριο

will be diagnosed with some type of cancer,

θα διαγνωστεί με κάποιον τύπο καρκίνου

and one out of four

κι ένας στους τέσσερις

will die because of it.

θα πεθάνει απ' αυτόν.

Not only did that cancer diagnosis

Αυτή η διάγνωση, όχι μόνο

change the life of our family,

άλλαξε τη ζωή της οικογένειάς μου,

but that process of going

αλλά η όλη διαδικασία διεξαγωγής

back and forth with new tests,

όλο και περισσότερων εξετάσεων,

different doctors describing symptoms,

οι διάφοροι γιατροί και διαγνώσεις,

discarding diseases over and over,

που απέρριπταν συνεχώς ασθένειες,

was stressful and frustrating,

ήταν αγχωτική κι απογοητευτική,

especially for my aunt.

ιδιαίτερα για τη θεία μου.

And that is the way cancer diagnosis has been done

Μ' αυτόν τον τρόπο γίνεται η διάγνωση του καρκίνου

since the beginning of history.

απ' την αρχή της ιατρικής.

We have 21st-century medical treatments and drugs

Έχουμε θεραπείες και φάρμακα του 21ου αιώνα

to treat cancer,

εναντίον του καρκίνου,

but we still have 20th-century procedures

όμως ακόμα χρησιμοποιούμε διαδικασίες του 20ου αιώνα,

and processes for diagnosis, if any.

όπως και διαγνωστικές μεθόδους κι αυτές μετά βίας.

Today, most of us have to wait for symptoms

Σήμερα οι περισσότεροι περιμένουμε τα συμπτώματα

to indicate that something is wrong.

να μας δείξουν ότι κάτι δεν πάει καλά.

Today, the majority of people still don't have access

Σήμερα η πλειοψηφία δεν έχει πρόσβαση

to early cancer detection methods,

σε μεθόδους έγκαιρης διάγνωσης,

even though we know

παρά το ότι γνωρίζουμε

that catching cancer early

ότι η έγκαιρη διάγνωση

is basically the closest thing we have

είναι ό,τι καλύτερο διαθέτουμε

to a silver bullet cure against it.

για τη θεραπεία του καρκίνου.

We know that we can change this in our lifetime,

Αυτό μπορεί ν' αλλάξει στη διάρκεια της ζωής μας

and that is why my team and I

και γι' αυτό εγώ κι η ομάδα μου

have decided to begin this journey,

αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε αυτό το ταξίδι,

this journey to try to make cancer detection

για την ανίχνευση του καρκίνου

at the early stages

σε πρώιμο στάδιο

and monitoring the appropriate response at the molecular level

και την παρακολούθηση της απόκρισης σε μοριακό επίπεδο

easier, cheaper, smarter

ευκολότερα, φτηνότερα, εξυπνότερα

and more accessible than ever before.

και με καλύτερη πρόσβαση απ' ό,τι στο παρελθόν.

The context, of course,

Το ευρύτερο πλαίσιο φυσικά

is that we're living at a time

είναι αυτό που ζούμε σε μια εποχή

where technology is disrupting our present

όπου η τεχνολογία αλλάζει το παρόν

at exponential rates,

μ' εκθετικούς ρυθμούς

and the biological realm is no exception.

και το βιολογικό βασίλειο δεν αποτελεί εξαίρεση.

It is said today that biotech is advancing

Έχει ειπωθεί πως η βιοτεχνολογία αναπτύσσεται

at least six times faster than the growth rate

τουλάχιστον έξι φορές ταχύτερα απ' ό,τι

of the processing power of computers.

η υπολογιστική ικανότητα των υπολογιστών.

But progress in biotech

Όμως αυτή η πρόοδος

is not only being accelerated,

όχι μόνο επιταχύνεται,

it is also being democratized.

αλλά κι εκδημοκρατίζεται.

Just as personal computers or the Internet

Όπως ακριβώς οι υπολογιστές και το διαδίκτυο

or smartphones leveled the playing field

ή τα έξυπνα κινητά διεύρυναν το πεδίο

for entrepreneurship, politics or education,

της επιχειρηματικότητας, της πολιτικής και της παιδείας,

recent advances have leveled it up for biotech progress as well,

έτσι κι οι πρόσφατες εξελίξεις διεύρυναν τη βιοτεχνολογική πρόοδο

and that is allowing

δίνοντας τη δυνατότητα

multidisciplinary teams like ours

σε διεπιστημονικές ομάδες όπως η δική μας

to try to tackle and look at these problems

ν' ασχοληθούν μ' αυτά τα προβλήματα

with new approaches.

δοκιμάζοντας νέες προσεγγίσεις.

We are a team of scientists and technologists

Είμαστε μια ομάδα επιστημόνων και τεχνολόγων

from Chile, Panama,

από τη Χιλή, τον Παναμά,

Mexico, Israel and Greece,

το Μεξικό, το Ισραήλ και την Ελλάδα.

and based on recent scientific discoveries,

Με βάση πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις

we believe that we have found

πιστεύουμε πως βρήκαμε

a reliable and accurate way

έναν ακριβή κι αξιόπιστο τρόπο

of detecting several types of cancer

ανίχνευσης διαφόρων τύπων καρκίνου

at the very early stages through a blood sample.

σε πρώιμο στάδιο, με εξετάσεις αίματος.

We do it by detecting a set of very small molecules

Ανιχνεύουμε μια ομάδα μικρομορίων

that circulate freely in our blood

που κυκλοφορούν ελεύθερα στο αίμα,

called microRNAs.

τα λεγόμενα μικρό-RNA.

To explain what microRNAs are

Ας εξηγήσουμε τι είναι αυτά

and their important role in cancer,

και ποιος ο σημαντικός τους ρόλος στον καρκίνο.

I need to start with proteins,

Θα ξεκινήσω απ' τις πρωτεΐνες,

because when cancer is present in our body,

διότι όταν εμφανίζεται καρκίνος στο σώμα μας,

protein modification is observed

παρατηρείται τροποποίηση πρωτεϊνών

in all cancerous cells.

σε όλα τα καρκινικά κύτταρα.

As you might know,

Όπως ίσως γνωρίζετε,

proteins are large biological molecules

οι πρωτεΐνες είναι βιολογικά μακρομόρια

that perform different functions within our body,

που εκτελούν διάφορες λειτουργίες στον οργανισμό,

like catalyzing metabolic reactions

όπως κατάλυση μεταβολικών αντιδράσεων,

or responding to stimuli

απόκριση σε ερεθίσματα

or replicating DNA,

ή αντιγραφή του DNA,

but before a protein is expressed or produced,

όμως πριν μια πρωτεΐνη εκφραστεί ή παραχθεί,

relevant parts of its genetic code

συναφή τμήματα γενετικής πληροφορίας,

present in the DNA

που ενυπάρχει στο DNA

are copied into the messenger RNA,

μεταγράφονται στο αγγελιοφόρο RNA,

so this messenger RNA

έτσι που το αγγελιοφόρο RNA

has instructions on how to build a specific protein,

περιέχει οδηγίες για τη δόμηση μιας συγκεκριμένης πρωτεΐνης

and potentially it can build hundreds of proteins,

και μπορεί δυνητικά να δομήσει εκατοντάδες απ' αυτές,

but the one that tells them when to build them

όμως εκείνο που του λέει πότε

and how many to build

και πόσες απ' αυτές να δομήσει

are microRNAs.

είναι τα μικρό-RNA.

So microRNAs are small molecules

Έτσι τα μικρό-RNA είναι μικρομόρια

that regulate gene expression.

που ρυθμίζουν τη γονιδιακή έκφραση.

Unlike DNA, which is mainly fixed,

Σε αντίθεση με το DNA που είναι σταθερό,

microRNAs can vary depending on internal

τα μικρό-RNA μπορούν να ποικίλουν λόγω ενδογενών

and environmental conditions at any given time,

και περιβαλλοντικών συνθηκών σε δεδομένο χρόνο,

telling us which genes are actively expressed at that particular moment.

δείχνοντας ποια γονίδια εκφράζονται ενεργά εκείνη τη στιγμή.

And that is what makes microRNAs

Αυτό είναι που κάνει τα μικρό-RNA

such a promising biomarker for cancer,

τόσο ευοίωνα ως καρκινικούς δείκτες,

because as you know,

επειδή όπως ξέρετε,

cancer is a disease of altered gene expression.

ο καρκίνος είναι ασθένεια που οφείλεται σε διαφορική γονιδιακή έκφραση

It is the uncontrolled regulation of genes.

και σε ανεξέλεγκτη γονιδιακή ρύθμιση.

Another important thing to consider

Σημαντικό είναι ν' αναλογιστούμε

is that no two cancers are the same,

πως δεν υπάρχουν δύο ίδιοι καρκίνοι

but at the microRNA level, there are patterns.

όμως σε επίπεδο μικρό-RNA υπάρχουν διακριτά μοτίβα.

Several scientific studies have shown

Αρκετές επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει

that abnormal microRNA expression levels

ότι τα παθολογικά επίπεδα έκφρασης των μικρό-RNA

varies and creates a unique, specific pattern

ποικίλουν σχηματίζοντας μοναδικά εξειδικευμένα μοτίβα

for each type of cancer,

για κάθε τύπο καρκίνου,

even at the early stages,

ακόμα και σε πρώιμα στάδια,

reflecting the progression of the disease,

αντανακλώντας την πορεία της νόσου

and whether it's responding to medication

και την απόκριση στη θεραπεία,

or in remission,

ή την ανάρρωση,

making microRNAs a perfect,

καθιστώντας τα μικρό-RNA ιδανικά

highly sensitive biomarker.

ως βιολογικούς δείκτες υψηλής ευαισθησίας.

However, the problem with microRNAs

Το πρόβλημα όμως με τα μικρό-RNA

is that we cannot use existing DNA-based technology

είναι πως οι κλασικές μέθοδοι DNA δεν είναι χρήσιμες

to detect them in a reliable way,

για την αξιόπιστη ανίχνευσή τους,

because they are very short sequences of nucleotides,

διότι πρόκειται για πολύ μικρές αλληλουχίες νουκλεοτιδίων,

much smaller than DNA.

σε σχέση μ' αυτές του DNA.

And also, all microRNAs are very similar to each other,

Επίσης, όλα τα μικρό-RNA μοιάζουν μεταξύ τους,

with just tiny differences.

με ελάχιστες διαφορές.

So imagine trying to differentiate two molecules,

Φανταστείτε να επιχειρείτε να διαφοροποιήσετε δύο μόρια

extremely similar, extremely small.

εξαιρετικά όμοια, ιδιαίτερα μικρά.

We believe that we have found a way to do so,

Πιστεύουμε ότι βρήκαμε τον τρόπο να το κάνουμε

and this is the first time that we've shown it in public.

και για πρώτη φορά το δείχνουμε δημόσια.

Let me do a demonstration.

Θα σας κάνω μια επίδειξη.

Imagine that next time you go to your doctor

Φανταστείτε την επόμενη φορά που θα πάτε στον γιατρό

and do your next standard blood test,

για τις συνήθεις εξετάσεις αίματος,

a lab technician extracts a total RNA,

ο παρασκευαστής να εκχυλίσει το ολικό RNA,

which is quite simple today,

πράγμα αρκετά απλό σήμερα,

and puts it in a standard 96-well plate like this one.

και να το βάλει σε μια στάνταρ πλάκα 96 θέσεων, όπως αυτή.

Each well of these plates

Κάθε πηγαδάκι αυτών των πλακών

has specific biochemistry that we assign,

έχει ιδιαίτερη βιοχημεία, που εμείς ορίζουμε,

that is looking for a specific microRNA,

και ανιχνεύει εξειδικευμένα μικρό-RNA,

acting like a trap that closes

λειτουργώντας σαν παγίδα που κλείνει

only when the microRNA is present in the sample,

μόνο όταν το μικρό-RNA υπάρχει στο δείγμα

and when it does, it will shine with green color.

κι όταν αυτό συμβεί, εκπέμπει μια πράσινη φωταύγεια.

To run the reaction,

Για να διεξαχθεί η αντίδραση

you put the plate inside a device like this one,

βάζουμε την πλάκα σε μια συσκευή σαν αυτή

and then you can put your smartphone on top of it.

και μετά μπορούμε να βάλουμε το κινητό μας από πάνω.

If we can have a camera here

Αν μπορούσαμε να είχαμε μια κάμερα εδώ

so you can see my screen.

θα βλέπατε την οθόνη μου.

A smartphone is a connected computer

Το έξυπνο κινητό είναι ένας συνδεμένος υπολογιστής

and it's also a camera,

και διαθέτει κάμερα,

good enough for our purpose.

αρκετά καλή για τους σκοπούς μας.

The smartphone is taking pictures,

Παίρνει φωτογραφίες

and when the reaction is over,

κι όταν λήγει η αντίδραση,

it will send the pictures

στέλνει τις εικόνες

to our online database for processing

σε μια διαδικτυακή βάση δεδομένων προς επεξεργασία

and interpretation.

κι ερμηνεία.

This entire process lasts around 60 minutes,

Όλη η διαδικασία διαρκεί περίπου μια ώρα,

but when the process is over,

όμως στο τέλος της διαδικασίας

wells that shine are matched with the specific microRNAs

τα φωτεινά πηγαδάκια αντιστοιχούνται με συγκεκριμένα μικρό-RNA

and analyzed in terms of how much and how fast

κι αναλύονται ως προς την ποσότητα και την ταχύτητα

they shine.

της φωταύγειας.

And then, when this entire process is over,

Όταν η διαδικασία φτάσει στο τέλος,

this is what happens.

να τι συμβαίνει.

This chart is showing the specific microRNAs

Η κάρτα δείχνει τα ειδικά μικρό-RNA

present in this sample

που βρίσκονται στο δείγμα

and how they reacted over time.

και την πορεία της αντίδρασης στον χρόνο.

Then, if we take this specific pattern of microRNA

Μετά, αν πάρουμε το ειδικό μοτίβο των μικρό-RNA

of this person's samples

απ' τα δείγματα ενός ατόμου

and compare it with existing scientific documentation

σε σύγκριση με τεκμηριωμένα επιστημονικά δεδομένα

that correlates microRNA patterns

που συσχετίζουν τα μοτίβα των μικρό-RNA

with a specific presence of a disease,

με την παρουσία συγκεκριμένης πάθησης,

this is how pancreatic cancer looks like.

εδώ βλέπουμε έναν καρκίνο του παγκρέατος.

This inside is a real sample

Χρησιμοποιήσαμε αληθινό δείγμα

where we just detected pancreatic cancer.

όπου μόλις ανιχνεύσαμε καρκίνο του παγκρέατος.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Another important aspect of this approach

Μια ακόμη σημαντική πλευρά τούτης της μεθόδου

is the gathering and mining of data in the cloud,

είναι η συγκέντρωση κι η αξιοποίηση διαθέσιμων δεδομένων

so we can get results in real time

για τη λήψη αποτελεσμάτων σε πραγματικό χρόνο

and analyze them with our contextual information.

κι ανάλυσής τους μαζί με συναφείς πληροφορίες.

If we want to better understand

Αν θέλουμε την καλύτερη κατανόηση

and decode diseases like cancer,

κι αποκωδικοποίηση ασθενειών όπως ο καρκίνος

we need to stop treating them

πρέπει να πάψουμε να τις βλέπουμε

as acute, isolated episodes,

ως μεμονωμένα έκτακτα επεισόδια,

and consider and measure everything

αλλά να λάβουμε υπόψη οτιδήποτε

that affects our health on a permanent basis.

επηρεάζει την υγεία μας σε μόνιμη βάση.

This entire platform is a working prototype.

Ολόκληρη αυτή η πλατφόρμα είναι ένα πρωτότυπο εργασίας.

It uses state-of-the-art molecular biology,

Χρησιμοποιεί μοριακή βιολογία αιχμής,

a low-cost, 3D-printed device,

μια συσκευή χαμηλού κόστους, από τρισιδάστατο εκτυπωτή,

and data science

με χρήση της υπολογιστικής επιστήμης

to try to tackle one of humanity's toughest challenges.

για ν' αντιμετωπίσει μία απ' τις μεγαλύτερες προκλήσεις της ανθρωπότητας.

Since we believe early cancer detection

Πιστεύουμε ότι η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου

should really be democratized,

πρέπει να εκδημοκρατιστεί.

this entire solution costs at least 50 times less

Η μέθοδος κοστίζει τουλάχιστον 50 φορές λιγότερο

than current available methods,

από τις διαθέσιμες μέχρι σήμερα μεθόδους.

and we know that the community can help us

Γνωρίζουμε πως ο κόσμος μπορεί να βοηθήσει

accelerate this even more,

στην περαιτέρω επιτάχυνση,

so we're making the design of the device

έτσι ο σχεδιασμός της συσκευής

open-source.

είναι ανοιχτού κώδικα.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Let me say very clearly

Θα το πω ξεκάθαρα

that we are at the very early stages,

πως βρισκόμαστε σε πρώιμο στάδιο,

but so far, we have been able

όμως μέχρι τώρα καταφέραμε

to successfully identify the microRNA pattern

να ταυτοποιήσουμε μ' επιτυχία τα μοτίβα του μικρό-RNA

of pancreatic cancer, lung cancer,

για καρκίνους του παγκρέατος, του πνεύμονα,

breast cancer and hepatic cancer.

του μαστού και του ήπατος.

And currently, we're doing a clinical trial

Τώρα διεξάγουμε κλινικές δοκιμές

in collaboration with the German Cancer Research Center

σε συνεργασία με το γερμανικό Κέντρο Καρκινικών Ερευνών

with 200 women for breast cancer.

σε 200 γυναίκες για καρκίνο του μαστού.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

This is the single non-invasive,

Είναι μια απλή και μη επεμβατική,

accurate and affordable test

φτηνή και ακριβής εξέταση,

that has the potential to dramatically change

που μπορεί ν' αλλάξει δραματικά

how cancer procedures and diagnostics

τις διαδικασίες και τη διάγνωση

have been done.

του καρκίνου, όπως τις ξέρουμε σήμερα.

Since we're looking for the microRNA patterns

Καθώς ψάχνουμε μοτίβα των μικρό-RNA

in your blood at any given time,

στο αίμα σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή,

you don't need to know which cancer you're looking for.

δεν χρειάζεται να ξέρουμε ποιον καρκίνο αναζητάμε.

You don't need to have any symptoms.

Δεν χρειάζονται συμπτώματα,

You only need one milliliter of blood

παρά μόνο ένα κυβικό εκατοστό αίματος

and a relatively simple array of tools.

και μια σχετικά απλή σειρά εργαλείων.

Today, cancer detection happens mainly

Σήμερα ο καρκίνος ανιχνεύεται κυρίως

when symptoms appear.

όταν εμφανιστούν τα συμπτώματα,

That is, at stage 3 or 4,

δηλαδή στο 3ο ή 4ο στάδιο,

and I believe that is too late.

που πιστεύω πως τότε είναι πολύ αργά.

It is too expensive for our families.

Είναι πολύ δαπανηρό για τις οικογένειές μας,

It is too expensive for humanity.

πολύ δαπανηρό για την ανθρωπότητα.

We cannot lose the war against cancer.

Δεν πρέπει να χάσουμε τη μάχη εναντίον του καρκίνου.

It not only costs us billions of dollars,

Δεν είναι μόνο ότι κοστίζει δις δολάρια,

but it also costs us the people we love.

μας κοστίζει κι αυτούς που αγαπάμε.

Today, my aunt, she's fighting bravely

Σήμερα η θεία μου πολεμά γενναία

and going through this process with a very positive attitude.

και υφίσταται τη θεραπεία με πολύ θετική στάση.

However, I want fights like this

Θα ήθελα ωστόσο μάχες όπως αυτή

to become very rare.

να γίνουν πολύ σπάνιες.

I want to see the day

Θέλω να δω τη μέρα

when cancer is treated easily

που ο καρκίνος θα θεραπεύεται εύκολα

because it can be routinely diagnosed

γιατί θα είναι πια ρουτίνα η διάγνωση

at the very early stages,

σε πολύ πρώιμο στάδιο

and I'm certain

κι είμαι σίγουρος

that in the very near future,

πως στο πολύ κοντινό μέλλον,

because of this

εξαιτίας αυτής

and other breakthroughs that we are seeing

κι άλλων ανακαλύψεων που βλέπουμε

every day in the life sciences,

καθημερινά στις επιστήμες της ζωής,

the way we see cancer

ο τρόπος που βλέπουμε τον καρκίνο

will radically change.

θ' αλλάξει ριζικά.

It will give us the chance of detecting it early,

Θα μπορούμε να τον ανιχνεύσουμε έγκαιρα,

understanding it better,

να τον κατανοήσουμε καλύτερα

and finding a cure.

και να βρούμε τη θεραπεία του.

Thank you very much.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

(Applause)

(χειροκρότημα)