Nathaniel Kahn: My father, my architect

Μετάφραση: Tolis Yiannaras Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

One thing I wanted to say about film making is -- about this film --

Θα ήθελα να πω για τη δημιουργία ταινίας -- γι' αυτήν την ταινία --

in thinking about some of the wonderful talks we've heard here,

σκέφτομαι κάποιες από τις θαυμάσιες ομιλίες που έχουμε ακούσει εδώ,

Michael Moschen, and some of the talks about music,

τον Μάικλ Μόσεν, και μερικές για μουσική,

this idea that there is a narrative line,

αυτή η ιδέα ότι υπάρχει μια γραμμή αφήγησης,

and that music exists in time.

και ότι η μουσική υπάρχει στον χρόνο.

A film also exists in time; it's an experience

Μια ταινία επίσης υπάρχει στο χρόνο• είναι μια εμπειρία

that you should go through emotionally.

που θα πρέπει να βιώνεις συναισθηματικά.

And in making this film I felt that so many of the documentaries I've seen

Όταν την έκανα, ένιωσα ότι πολλά ντοκιμαντέρ

were all about learning something,

που έχω δει, είχαν όλα θέμα να μάθεις κάτι,

or knowledge, or driven by talking heads, and driven by ideas.

ή τη γνώση, ή είχαν ως κίνητρο πολυλογάδες, ή ιδέες.

And I wanted this film to be driven by emotions,

και ήθελα αυτή η ταινία να έχει ως κίνητρο τα συναισθήματα,

and really to follow my journey.

και πραγματικά να ακολουθεί το ταξίδι μου.

So instead of doing the talking head thing, instead it's composed of scenes,

Έτσι αντί να κάνω την πολυλογία, αποτελείται από σκηνές,

and we meet people along the way.

και γνωρίζουμε ανθρώπους στο δρόμο.

We only meet them once.

Τους συναντάμε μόνο μία φορά.

They don't come back several times, so it really chronicles a journey.

Δεν επιστρέφουν αρκετές φορές, πραγματικά χρονικογραφεί ένα ταξίδι.

It's something like life, that once you get in it

Είναι κάτι σαν τη ζωή, που μόλις μπεις μέσα

you can't get out.

δεν μπορείς να βγεις.

There are two clips I want to show you,

Θέλω να σας δείξω δύο κομμάτια,

the first one is a kind of hodgepodge,

το πρώτο είναι ενός είδους συνονθύλευμα,

its just three little moments, four little moments

είναι απλά τρεις μικρές στιγμές, τέσσερις μικρές στιγμές

with three of the people who are here tonight.

με τρία άτομα που είναι εδώ σήμερα.

It's not the way they occur in the film,

Δεν συμβαίνουν έτσι στην ταινία,

because they are part of much larger scenes.

επειδή είναι τμήματα πολύ μεγαλύτερων σκηνών.

They play off each other in a wonderful way.

Αλλά προσφέρουν η μία στην άλλη με έναν θαυμάσιο τρόπο.

And that ends with a little clip of my father, of Lou,

Τελειώνει με ένα μικρό απόσπασμα του πατέρα μου, του Λου,

talking about something that is very dear to him,

που μιλάει για κάτι πολύ αγαπητό σε αυτόν,

which is the accidents of life.

που είναι τα ατυχήματα της ζωής.

I think he felt that the greatest things in life were accidental,

Νομίζω πως ένιωθε ότι τα σπουδαιότερα πράγματα στη ζωή ήταν τυχαία,

and perhaps not planned at all.

και ίσως καθόλου σχεδιασμένα.

And those three clips will be followed by a scene of

Αυτά τα τρία αποσπάσματα θα τα ακολουθήσει μία σκηνή από αυτό

perhaps what, to me, is really his greatest building

που ίσως, για μένα, είναι το σπουδαιότερο κτίριο του,

which is a building in Dhaka, Bangladesh.

ένα κτίριο στην Ντάκα, στο Μπαγκλαντές.

He built the capital over there.

Έχτισε την πρωτεύουσα εκεί.

And I think you'll enjoy this building, it's never been seen --

Νομίζω θα απολαύσετε το κτίριο, δεν έχει ιδωθεί ποτέ --

it's been still photographed, but never photographed by a film crew.

έχει φωτογραφηθεί, αλλά ποτέ από κινηματογραφική ομάδα.

We were the first film crew in there.

Ήμασταν η πρώτη κινηματογραφική ομάδα εκεί.

So you'll see images of this remarkable building.

Οπότε θα δείτε εικόνες από αυτό το αξιοσημείωτο κτίριο.

A couple of things to keep in mind when you see it,

Κρατήστε δύο πράγματα στο μυαλό σας όταν το δείτε,

it was built entirely by hand,

χτίστηκε εξ' ολοκλήρου με τα χέρια,

I think they got a crane the last year.

νομίζω φέρανε ένα γερανό τον τελευταίο χρόνο.

It was built entirely by hand off bamboo scaffolding,

Χτίστηκε εξ' ολοκλήρου με τα χέρια με σκαλωσιές από μπαμπού,

people carrying these baskets of concrete on their heads,

να κουβαλάνε μπετονιέρες στα κεφάλια τους,

dumping them in the forms.

αδειάζοντάς τες στα καλούπια.

It is the capital of the country,

Είναι η πρωτεύουσα της χώρας,

and it took 23 years to build,

και πήρε 23 χρόνια να χτιστεί,

which is something they seem to be very proud of over there.

που είναι κάτι για το οποίο φαίνονται πολύ περήφανοι εκεί πέρα.

It took as long as the Taj Mahal.

Πήρε τόσο καιρό όσο το Ταζ Μαχάλ.

Unfortunately it took so long that Lou never saw it finished.

Δυστυχώς πήρε τόσο καιρό που ο Λου ποτέ δεν το είδε τελειωμένο.

He died in 1974.

Πέθανε το 1974.

The building was finished in 1983.

Το κτίριο τελείωσε το 1983.

So it continued on for many years

Οπότε συνέχισε για πολλά χρόνια

after he died.

αφότου πέθανε.

Think about that when you see that building,

Σκεφτείτε το όταν δείτε αυτό το κτίριο,

that sometimes the things we strive for so hard in life we never get to see finished.

ότι κάποιες φορές δεν βλέπουμε τελειωμένα αυτά για τα οποία πασχίζουμε στη ζωή.

And that really struck me about my father,

Αυτό μου έκανε εντύπωση σχετικά με τον πατέρα μου,

in the sense that he had such belief

με την έννοια ότι είχε τέτοια πίστη

that somehow, doing these things

ότι κάπως, με το να κάνει αυτά τα πράγματα

giving in the way that he gave, that something good would come out of it,

με το να δίνει όπως που έδινε, θα έβγαινε από αυτό κάτι καλό

even in the middle of a war, there was a war with Pakistan at one point,

ακόμη και καταμεσίς του πολέμου με το Πακιστάν,

and the construction stopped totally and he kept working,

και η κατασκευή σταμάτησε εντελώς και συνέχιζε να δουλεύει,

because he felt, "Well when the war is done

επειδή ένιωθε, «Όταν τελειώσει ο πόλεμος

they'll need this building."

θα χρειαστούν αυτό το κτίριο».

So, those are the two clips I'm going to show.

Θα δείξω αυτά τα δύο αποσπάσματα.

Roll that tape.

Βάλτε την ταινία.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Richard Saul Wurman: I remember hearing him talk at Penn.

Ρίτσαρντ Σολ Γούρμαν: Θυμάμαι να τον ακούω να μιλάει στο Πενν.

And I came home and I said to my father and mother,

Ήρθα σπίτι και είπα στον πατέρα και τη μητέρα μου,

"I just met this man: doesn't have much work,

«Μόλις γνώρισα αυτόν τον άνθρωπο: δεν έχει πολύ δουλειά

and he's sort of ugly, funny voice,

και είναι κάπως άσχημος, αστεία φωνή,

and he's a teacher at school.

και είναι καθηγητής στο σχολείο.

I know you've never heard of him, but just mark this day

Ξέρω ότι δεν τον έχετε ακούσει ποτέ, αλλά σημειώστε αυτή τη μέρα

that someday you will hear of him,

ότι κάποια μέρα θα ακούσετε γι' αυτόν

because he's really an amazing man."

επειδή είναι πραγματικά ένας εκπληκτικός άνθρωπος».

Frank Gehry: I heard he had some kind of a fling with Ingrid Bergman. Is that true?

Φρανκ Γκέρυ: Άκουσα ότι είχε ένα ειδύλλιο με την Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Είναι αλήθεια;

Nathaniel Kahn: If he did he was a very lucky man.

Ναθάνιελ Καν: Τότε θα ήταν πολύ τυχερός.

(Laughter)

(Γέλια)

NK: Did you hear that, really?

ΝΚ: Αλήθεια το άκουσες;

FG: Yeah, when he was in Rome.

ΦΓ: Ναι, όταν ήταν στη Ρώμη.

Moshe Safdie: He was a real nomad.

Μόσε Σαφντί: Ήταν ένας πραγματικός νομάδας.

And you know, when I knew him when I was in the office,

Όταν τον ήξερα, όταν ήμουν στο γραφείο,

he would come in from a trip, and he would be in the office

ερχόταν από ένα ταξίδι, πήγαινε στο γραφείο

for two or three days intensely, and he would pack up and go.

για δύο ή τρείς μέρες εντατικά, και τα μάζευε και έφευγε.

You know he'd be in the office till three in the morning working with us

Ξέρεις έμενε στο γραφείο μέχρι τις τρεις το πρωί δουλεύοντας μαζί μας

and there was this kind of sense of the nomad in him.

και υπήρχε αυτή η αίθηση του νομάδα πάνω του.

I mean as tragic as his death was in a railway station,

Θέλω να πω όσο τραγικός και αν ήταν ο θάνατος σε ένα σιδηροδρομικό σταθμό,

it was so consistent with his life, you know?

ήταν τόσο συμβατός με τη ζωή του, ξέρεις;

I mean I often think I'm going to die in a plane,

Συχνά σκέφτομαι ότι θα πεθάνω σε αεροπλάνο,

or I'm going to die in an airport,

ή θα πεθάνω σε ένα αεροδρόμιο,

or die jogging without an identification on me.

ή θα πεθάνω όταν κάνω τρέξιμο χωρίς να έχω ταυτότητα πάνω μου.

I don't know why I sort of carry that

Δεν ξέρω γιατί το συμπέρανα αυτό

from that memory of the way he died.

από τη μνήμη του τρόπου που πέθανε.

But he was a sort of a nomad at heart.

Αλλά ήταν κάπως νομάδας στην καρδιά.

Louis Kahn: How accidental our existences are really

Λούις Καν: Πόσο συμπτωματικές είναι πραγματικά οι υπάρξεις μας

and how full of influence by circumstance.

και πόσο επηρεασμένες από τις περιστάσεις.

Man: We are the morning workers who come, all the time, here

Άντρας: Είμαστε οι πρωινοί εργάτες που έρχονται, όλη την ώρα, εδώ

and enjoy the walking, city's beauty and the atmosphere

και απολαμβάνουμε το περπάτημα, την ομορφιά της πόλης και την ατμόσφαιρα

and this is the nicest place of Bangladesh.

και αυτό είναι το ωραιότερο μέρος στο Μπαγκλαντές.

We are proud of it.

Είμαστε περήφανοι γι' αυτό.

NK: You're proud of it?

ΝΚ: Είστε περήφανοι γι' αυτό;

Man: Yes, it is the national image of Bangladesh.

Άντρας: Ναι, είναι η εθνική εικόνα του Μπαγκλαντές.

NK: Do you know anything about the architect?

ΝΚ: Ξέρετε τίποτα για τον αρχιτέκτονα;

Man: Architect? I've heard about him; he's a top-ranking architect.

Άντρας: Τον αρχιτέκτονα; Έχω ακούσει γι' αυτόν. Είναι κορυφαίος αρχιτέκτονας.

NK: Well actually I'm here because I'm the architect's son,

ΝΚ: Λοιπόν βασικά είμαι εδώ γιατί είμαι ο γιος του αρχιτέκτονα,

he was my father.

ήταν ο πατέρας μου.

Man: Oh! Dad is Louis Farrakhan?

Άντρας: Ω! ο μπαμπάς σου είναι ο Λουίς Φαρρακάν;

NK: Yeah. No not Louis Farrakhan, Louis Kahn.

ΝΚ: Ναι. Όχι Λουίς Φαρρακάν, Λουίς Καν.

Man: Louis Kahn, yes!

Άντρας: Λουίς Καν, ναι!

(Laughter)

(Γέλια)

Man: Your father, is he alive?

Άντρας: Ο πατέρας σου, είναι ζωντανός;

NK: No, he's been dead for 25 years.

ΝΚ: Όχι, έχει πεθάνει εδώ και 25 χρόνια.

Man: Very pleased to welcome you back.

Άντρας: Πολύ χαίρομαι που σε καλοσωρίζω πίσω.

NK: Thank you.

ΝΚ: Σε ευχαριστώ.

NK: He never saw it finished, Pop.

ΝΚ: Ο μπαμπάς δεν το είδε ποτέ τελειωμένο.

No, he never saw this.

Όχι, ποτέ δεν το είδε αυτό.

Shamsul Wares: It was almost impossible, building for a country like ours.

Σαμσούλ Γουαρές: ήταν σχεδόν αδύνατο, να χτίζεις για μια χώρα σαν τη δική μας.

In 30, 50 years back, it was nothing, only paddy fields,

30, 50 χρόνια πίσω, εδώ δεν ήταν τίποτα, μόνο ορυζώνες,

and since we invited him here,

και από τότε που τον προσκαλέσαμε εδώ,

he felt that he has got a responsibility.

ένιωσε ότι έχει μια ευθύνη.

He wanted to be a Moses here, he gave us democracy.

Ήθελε να είναι ένας Μωυσής εδώ, μας έδωσε δημοκρατία.

He is not a political man,

Δεν είναι ένας πολιτικός άντρας,

but in this guise he has given us

αλλά με αυτόν τον μανδύα, μας έχει δώσει

the institution for democracy, from where we can rise.

τον θεσμό για τη δημοκρατία, από όπου μπορούμε να εγερθούμε.

In that way it is so relevant.

Κατ' αυτήν την έννοια είναι πολύ σχετικό.

He didn't care for how much money this country has,

Δεν τον ένοιαζε πόσα λεφτά έχει η χώρα,

or whether he would be able to ever finish this building,

ή για το αν θα μπορούσε ποτέ να τελειώσει το κτίριο,

but somehow he has been able to do it, build it, here.

αλλά κάπως είχε καταφέρει να το κάνει, να το χτίσει, εδώ.

And this is the largest project he has got in here, the poorest country in the world.

Αυτό είναι το μεγαλύτερό του έργο εδώ, στην φτωχότερη χώρα του κόσμου.

NK: It cost him his life.

ΝΚ: Του κόστισε τη ζωή του.

SW: Yeah, he paid. He paid his life for this,

ΣΓ: Ναι, πλήρωσε. Πλήρωσε τη ζωή του γι' αυτό,

and that is why he is great and we'll remember him.

και αυτός είναι ο λόγος που είναι σπουδαίος και θα τον θυμόμαστε.

But he was also human.

Αλλά ήταν και άνθρωπος.

Now his failure to satisfy the family life,

Τώρα η αποτυχία του να ικανοποιήσει την οικογενειακή ζωή,

is an inevitable association of great people.

είναι το αναπόφευκτο συνδετικό στοιχείο των σπουδαίων ανθρώπων.

But I think his son will understand this,

Αλλά νομίζω ότι ο γιός του θα το καταλάβει αυτό,

and will have no sense of grudge,

και δεν θα κρατάει κακία,

or sense of being neglected, I think.

ή θα έχει την αίσθηση ότι έχει αμεληθεί, θεωρώ.

He cared in a very different manner,

Νοιαζόταν με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο,

but it takes a lot of time to understand that.

αλλά θέλει χρόνο να το καταλάβεις αυτό.

In social aspect of his life

Στην κοινωνική άποψη της ζωής του

he was just like a child, he was not at all matured.

ήταν σαν ένα παιδί, δεν ήταν καθόλου ώριμος.

He could not say no to anything,

Δεν μπορούσε να πει όχι σε τίποτα,

and that is why, that he cannot say no to things,

και αυτός είναι ο λόγος, ότι δεν μπορεί να πει όχι σε πράγματα,

we got this building today.

που έχουμε αυτό το κτίριο σήμερα.

You see, only that way you can be able to understand him.

Βλέπεις, μόνο έτσι θα μπορέσεις να τον καταλάβεις.

There is no other shortcut,

Δεν υπάρχει άλλος πιο σύντομος δρόμος,

no other way to really understand him.

άλλος τρόπος να τον καταλάβεις πραγματικά.

But I think he has given us this building

Αλλά θεωρώ ότι μας έχει δώσει αυτό το κτίριο

and we feel all the time for him,

και τον έχουμε συνεχώς στην καρδιά μας,

that's why, he has given love for us.

γι' αυτό, μας έδωσε αγάπη.

He could not probably give the right kind of love for you,

Πιθανότατα δεν μπορούσε να σου δώσει το σωστό είδος αγάπης,

but for us, he has given the people the right kind of love,

αλλά για μας, έχει δώσει στον κόσμο το σωστό είδος αγάπης,

that is important.

αυτό είναι σημαντικό.

You have to understand that.

Πρέπει να το καταλάβεις αυτό.

He had an enormous amount of love,

Είχε πολύ αγάπη,

he loved everybody.

αγαπούσε τους πάντες.

To love everybody, he sometimes did not see

Για να αγαπάει τους πάντες, κάποιες φορές δεν έβλεπε

the very closest ones,

τους πιο κοντινούς του,

and that is inevitable for men of his stature.

και αυτό είναι αναπόφευκτο για άντρες του κύρους του.

(Applause)

(Χειροκρότημα)