Technology hasn't changed love. Here's why | Helen Fisher

Μετάφραση: Miriela Patrikiadou Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

I was recently traveling in the Highlands of New Guinea,

Πρόσφατα ταξίδευα στα Χάιλαντς της Νέας Γουινέας

and I was talking with a man who had three wives.

και συνομίλησα με έναν άντρα που είχε τρεις συζύγους.

I asked him, "How many wives would you like to have?"

Τον ρώτησα, «Πόσες συζύγους θα ήθελες να έχεις;»

And there was this long pause,

Έκανε μια μεγάλη παύση και αναρωτήθηκα,

and I thought to myself,

"Is he going to say five?

«Θα μου πει πέντε; Θα μου πει δέκα;

Is he going to say 10?

Is he going to say 25?"

Θα μου πει εικοσιπέντε;»

And he leaned towards me

Και τότε έσκυψε προς το μέρος μου και μου ψιθύρισε, «Καμία!»

and he whispered, "None."

(Laughter)

(Γέλια)

Eighty-six percent of human societies permit a man to have several wives:

Το 86% της ανθρώπινης κοινωνίας

επιτρέπει σ' έναν άντρα να έχει πολλές συζύγους:

polygyny.

Πολυγυνία.

But in the vast majority of these cultures,

Αλλά στην πλειοψηφία αυτών των πολιτισμών,

only about five or ten percent of men actually do have several wives.

μόνο το 5 με 10% των αντρών

έχει πράγματι πολλές συζύγους.

Having several partners can be a toothache.

Οι πολλές σύντροφοι μπορούν να γίνουν πονοκέφαλος.

In fact, co-wives can fight with each other,

Μπορεί να τσακώνονται,

sometimes they can even poison each other's children.

ή ακόμα και να δηλητηριάζουν η μία τα παιδιά της άλλης.

And you've got to have a lot of cows, a lot of goats,

Πρέπει να έχεις πολλές αγελάδες, πολλές κατσίκες,

a lot of money, a lot of land,

πολλά χρήματα, πολλή γη,

in order to build a harem.

για να φτιάξεις ένα χαρέμι.

We are a pair-bonding species.

Είμαστε ένα είδος που δημιουργεί ζεύγη.

Ninety-seven percent of mammals do not pair up to rear their young;

Το 97% των θηλαστικών δεν μεγαλώνει τα μικρά του ως ζεύγη,

human beings do.

οι άνθρωποι το κάνουν.

I'm not suggesting that we're not --

Δεν υπονοώ ότι είμαστε απαραιτήτως σεξουαλικά πιστοί στους συντρόφους μας.

that we're necessarily sexually faithful to our partners.

I've looked at adultery in 42 cultures,

Έχω μελετήσει τη μοιχεία σε 42 πολιτισμούς.

I understand, actually, some of the genetics of it,

Γνωρίζω κάποια απ' τα γενετικά αίτια

και κάποια που σχετίζονται με την εγκεφαλική λειτουργία.

and some of the brain circuitry of it.

It's very common around the world,

Είναι κάτι πολύ συνηθισμένο σε όλο τον κόσμο.

but we are built to love.

Όμως είμαστε γεννημένοι για να αγαπάμε.

How is technology changing love?

Πώς αλλάζει η τεχνολογία την αγάπη;

I'm going to say almost not at all.

Θα πω πως σχεδόν καθόλου.

I study the brain.

Μελετάω τον εγκέφαλο.

I and my colleagues have put over 100 people into a brain scanner --

Οι συνάδελφοί μου κι εγώ κάναμε μαγνητικές τομογραφίες

σε πάνω από 100 εγκεφάλους ανθρώπων που προσφάτως είχαν ερωτευτεί,

people who had just fallen happily in love,

people who had just been rejected in love

ανθρώπων που προσφάτως τους είχαν απορρίψει

and people who are in love long-term.

και ανθρώπων που ήταν ερωτευμένοι για πολύ καιρό.

And it is possible to remain "in love" long-term.

Και είναι δυνατόν κάποιος να είναι ερωτευμένος μακροχρόνια.

And I've long ago maintained

Υποστηρίζω εδώ και καιρό

that we've evolved three distinctly different brain systems

ότι έχουμε εξελίξει τρία διαφορετικά εγκεφαλικά συστήματα

for mating and reproduction:

για το ζευγάρωμα και την αναπαραγωγή:

sex drive,

τη σεξουαλική ορμή, τα έντονα ερωτικά συναισθήματα,

feelings of intense romantic love

and feelings of deep cosmic attachment to a long-term partner.

και τα συναισθήματα μιας βαθιάς κοσμικής σύνδεσης μ' έναν σύντροφο.

And together, these three brain systems --

Αυτά τα τρία συστήματα, μαζί με άλλα μέρη του εγκεφάλου,

with many other parts of the brain --

orchestrate our sexual, our romantic and our family lives.

συνθέτουν τη σεξουαλική, την ερωτική και την οικογενειακή μας ζωή.

But they lie way below the cortex,

Όμως βρίσκονται πολύ πιο κάτω από τον εγκεφαλικό φλοιό,

way below the limbic system where we feel our emotions,

πολύ πιο κάτω από το μεταιχμιακό σύστημα,

όπου αισθανόμαστε και ενεργοποιούμε τα συναισθήματά μας.

generate our emotions.

They lie in the most primitive parts of the brain, linked with energy,

Βρίσκονται στα πιο πρωτόγονα μέρη του εγκεφάλου

που συνδέονται με την ενέργεια, την προσοχή, τη λαχτάρα, τα κίνητρα,

focus, craving, motivation, wanting and drive.

την επιθυμία και την ορμή.

In this case,

Σε αυτή την περίπτωση,

the drive to win life's greatest prize:

την ορμή προς το μεγαλύτερο βραβείο της ζωής,

a mating partner.

έναν σύντροφο για ζευγάρωμα.

They evolved over 4.4 million years ago among our first ancestors,

Αυτά αναπτύχθηκαν στους προγόνους μας πριν από 4,4 εκατομμύρια χρόνια,

and they're not going to change if you swipe left or right on Tinder.

και δεν πρόκειται ν' αλλάξουν όσες γνωριμίες κι αν κάνετε στο Tinder.

(Laughter)

(Γέλια)

(Applause)

(Χειροκρότημα)

There's no question that technology is changing the way we court:

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τεχνολογία αλλάζει τον τρόπο που φλερτάρουμε:

emailing, texting,

Ηλεκτρονική αλληλογραφία, μηνύματα,

emojis to express your emotions,

εμότζις για να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας,

sexting,

σέξτινγκ,

"liking" a photograph, selfies ...

λάικ στις φωτογραφίες, σέλφις.

Βλέπουμε νέους κανόνες και ταμπού του φλερτ.

We're seeing new rules and taboos for how to court.

But, you know --

is this actually dramatically changing love?

Αλλάζουν, όμως, όλα αυτά δραματικά την αγάπη;

What about the late 1940s,

Δείτε τα τέλη της δεκαετίας του 1940,

when the automobile became very popular

όταν τα αυτοκίνητα έγιναν δημοφιλή

and we suddenly had rolling bedrooms?

και είχαμε ξαφνικά κρεβατοκάμαρες σε ρόδες.

(Laughter)

(Γέλια)

How about the introduction of the birth control pill?

Ή όταν βγήκε το αντισυλληπτικό χάπι.

Unchained from the great threat of pregnancy and social ruin,

Απαλλαγμένες από τον φόβο της εγκυμοσύνης και του κοινωνικού στίγματος,

women could finally express their primitive and primal sexuality.

οι γυναίκες μπορούσαν επιτέλους να εκφράσουν

την πρωτόγονη και αρχέγονη σεξουαλικότητά τους.

Even dating sites are not changing love.

Ακόμα και οι ιστοσελίδες διαδικτυακών γνωριμιών

δεν αλλάζουν την αγάπη.

I'm Chief Scientific Advisor to Match.com,

Είμαι επιστημονική σύμβουλος της σελίδας Match.com εδώ και 11 χρόνια.

I've been it for 11 years.

I keep telling them and they agree with me,

Τους λέω διαρκώς, και συμφωνούν, ότι δεν είναι ιστοσελίδα για ραντεβού,

that these are not dating sites,

they are introducing sites.

είναι ιστοσελίδα γνωριμιών.

Όταν κάθεσαι σε ένα μπαρ, σ' ένα καφέ,

When you sit down in a bar,

in a coffee house,

on a park bench,

ή σε ένα παγκάκι στο πάρκο,

your ancient brain snaps into action like a sleeping cat awakened,

ο αρχαίος εγκέφαλός σου παίρνει μπρος σαν μια γάτα που μόλις ξύπνησε,

and you smile

και χαμογελάς,

and laugh

γελάς,

and listen

ακούς

and parade the way our ancestors did 100,000 years ago.

και περιφέρεσαι όπως οι πρόγονοί μας πριν από 100.000 χρόνια.

We can give you various people --

Μπορούμε να σας φέρουμε σε επαφή με πολλούς ανθρώπους,

all the dating sites can --

but the only real algorithm is your own human brain.

όλες αυτές οι ιστοσελίδες μπορούν,

αλλά ο μόνος πραγματικός αλγόριθμος είναι ο ανθρώπινος εγκέφαλός σας.

Technology is not going to change that.

Η τεχνολογία δεν θα το αλλάξει αυτό.

Η τεχνολογία δεν θα αλλάξει, επίσης, ποιον θα επιλέξετε να αγαπήσετε.

Technology is also not going to change who you choose to love.

I study the biology of personality,

Μελετάω τη βιολογία της προσωπικότητας

and I've come to believe

και έχω καταλήξει στο συμπέρασμα

that we've evolved four very broad styles of thinking and behaving,

ότι έχουμε εξελίξει τέσσερις τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς,

linked with the dopamine, serotonin,

που συνδέονται με τα συστήματα ντοπαμίνης, σεροτονίνης,

testosterone and estrogen systems.

τεστοστερόνης και οιστρογόνων.

So I created a questionnaire directly from brain science

Έτσι, από την επιστήμη του εγκεφάλου δημιούργησα ένα ερωτηματολόγιο

to measure the degree to which you express the traits --

για να υπολογίσω σε ποιο βαθμό εκφράζετε τα χαρακτηριστικά,

the constellation of traits --

το σύστημα των χαρακτηριστικών,

linked with each of these four brain systems.

που συνδέονται με καθένα από τα τέσσερα εγκεφαλικά συστήματα.

I then put that questionnaire on various dating sites

Μετά ανεβάζω αυτό το ερωτηματολόγιο στις ιστοσελίδες γνωριμιών του Match

in 40 countries.

σε 40 χώρες.

Fourteen million or more people have now taken the questionnaire,

Πάνω από 14 εκατομμύρια άνθρωποι το έχουν απαντήσει

and I've been able to watch who's naturally drawn to whom.

και μπόρεσα να μελετήσω ποιος ελκύεται φυσικά από ποιον.

And as it turns out,

Αποδεικνύεται πως εκείνοι με έντονο σύστημα ντοπαμίνης,

those who were very expressive of the dopamine system

tend to be curious, creative, spontaneous, energetic --

που έχουν την τάση να είναι περίεργοι, δημιουργικοί, αυθόρμητοι, ενεργητικοί

I would imagine there's an awful lot of people like that in this room --

-φαντάζομαι πως υπάρχουν πολλοί σ' αυτή την αίθουσα-

ελκύονται από ανθρώπους σαν κι αυτούς.

they're drawn to people like themselves.

Οι περίεργοι, δημιουργικοί άνθρωποι χρειάζονται ανθρώπους σαν κι αυτούς.

Curious, creative people need people like themselves.

People who are very expressive of the serotonin system

Οι άνθρωποι με έντονο σύστημα σεροτονίνης

έχουν την τάση να είναι παραδοσιακοί, συντηρητικοί, ν' ακολουθούν κανόνες,

tend to be traditional, conventional, they follow the rules,

they respect authority,

να σέβονται τις αρχές.

Τείνουν να είναι θρησκευόμενοι

they tend to be religious -- religiosity is in the serotonin system --

-η θρησκευτικότητα βρίσκεται στο σύστημα σεροτονίνης-

and traditional people go for traditional people.

και οι παραδοσιακοί άνθρωποι θέλουν παραδοσιακούς ανθρώπους.

In that way, similarity attracts.

Σ' αυτές τις περιπτώσεις τα όμοια έλκονται.

In the other two cases, opposites attract.

Στις άλλες δύο περιπτώσεις, τα αντίθετα έλκονται.

People very expressive of the testosterone system

Οι άνθρωποι με έντονο σύστημα τεστοστερόνης

tend to be analytical, logical, direct, decisive,

τείνουν να είναι αναλυτικοί, λογικοί, άμεσοι, αποφασιστικοί,

and they go for their opposite:

και στοχεύουν τους αντιθέτους τους:

they go for somebody who's high estrogen,

Κάποιον που έχει υψηλά οιστρογόνα,

somebody who's got very good verbal skills

κάποιον με λεκτικές δεξιότητες και ικανότητες στη διαχείριση ανθρώπων,

and people skills,

who's very intuitive

που είναι πολύ διαισθητικός, πολύ φροντιστικός

and who's very nurturing and emotionally expressive.

και εκφράζει τα συναισθήματά του.

We have natural patterns of mate choice.

Έχουμε εκ φύσεως μοτίβα ζευγαρώματος.

Modern technology is not going to change who we choose to love.

Η σύγχρονη τεχνολογία δεν θα επηρεάσει ποιους επιλέγουμε ν' αγαπήσουμε.

But technology is producing one modern trend

Όμως η τεχνολογία δημιουργεί μια σύγχρονη τάση

that I find particularly important.

την οποία βρίσκω ιδιαιτέρως σημαντική.

It's associated with the concept of paradox of choice.

Έχει σχέση με την έννοια του παράδοξου της επιλογής.

For millions of years,

Για εκατομμύρια χρόνια ζούσαμε σε ομάδες κυνηγών και τροφοσυλλεκτών.

we lived in little hunting and gathering groups.

You didn't have the opportunity to choose

Δεν είχαμε τη δυνατότητα να επιλέξουμε ανάμεσα στα 1.000 άτομα μιας ιστοσελίδας.

between 1,000 people on a dating site.

In fact, I've been studying this recently,

Προσφάτως μελετούσα ακριβώς αυτό,

και νομίζω πως υπάρχει ένα ιδιαίτερο σημείο γι' αυτό στον εγκέφαλο.

and I actually think there's some sort of sweet spot in the brain;

I don't know what it is, but apparently, from reading a lot of the data,

Δεν ξέρω ποιο είναι,

αλλά απ' ό,τι φαίνεται, μελετώντας πολλά δεδομένα,

we can embrace about five to nine alternatives, and after that,

μπορούμε να χειριστούμε από πέντε έως εννέα εναλλακτικές επιλογές

και μετά παθαίνουμε αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν

you get into what academics call "cognitive overload,"

«νοητική υπερπληροφόρηση»

and you don't choose any.

και δεν επιλέγουμε τίποτα.

So I've come to think that due to this cognitive overload,

Σκέφτηκα πως λόγω αυτής της νοητικής υπερπληροφόρησης,

we're ushering in a new form of courtship

χρησιμοποιούμε μια νέα μορφή του φλερτ

that I call "slow love."

που την ονομάζω «αργή αγάπη».

I arrived at this during my work with Match.com.

Κατέληξα σ' αυτό όσο δουλεύω στο Match.com.

Every year for the last six years,

Τα τελευταία έξι χρόνια κάνουμε κάθε χρόνο μια μελέτη

we've done a study called "Singles in America."

που την ονομάζουμε «Εργένηδες στην Αμερική».

We don't poll the Match population,

Δεν κάνουμε δημοσκοπήσεις στο Match,

we poll the American population.

τις κάνουμε στον πληθυσμό της Αμερικής.

We use 5,000-plus people,

Μελετήσαμε πάνω από 5.000 ανθρώπους,

a representative sample of Americans based on the US census.

αντιπροσωπευτικό δείγμα Αμερικανών, βάση της απογραφής.

We've got data now on over 30,000 people,

Τώρα έχουμε στοιχεία για πάνω από 30.000 ανθρώπους.

and every single year,

Κάθε χρόνο βλέπω κάποια μοτίβα που παραμένουν ίδια.

I see some of the same patterns.

Every single year when I ask the question,

Κάθε χρόνο, όταν θέτω το ερώτημα,

over 50 percent of people have had a one-night stand --

πάνω από το 50% έχει κάνει σχέση της μιας βραδιάς,

όχι απαραίτητα την προηγούμενη χρονιά, αλλά στη ζωή τους.

not necessarily last year, but in their lives --

50 percent have had a friends with benefits

το 50% έχει φίλους με τους οποίους έχει κάνει περιστασιακά σεξ,

during the course of their lives,

and over 50 percent have lived with a person long-term

και πάνω από το 50% έχει ζήσει για καιρό με κάποιον

προτού τον παντρευτεί.

before marrying.

Americans think that this is reckless.

Οι Αμερικάνοι πιστεύουν ότι αυτό είναι απερίσκεπτο.

I have doubted that for a long time;

Αυτό το αμφισβητούσα από καιρό.

the patterns are too strong.

Τα μοτίβα είναι πολύ έντονα.

There's got to be some Darwinian explanation --

Πρέπει να υπάρχει κάποια δαρβινική εξήγηση.

Not that many people are crazy.

Δεν μπορεί τόσοι άνθρωποι να είναι τρελοί.

And I stumbled, then, on a statistic that really came home to me.

Τότε έπεσα πάνω σε μια στατιστική που μου έδωσε την εξήγηση.

It was a very interesting academic article

Ήταν ένα πολύ ενδιαφέρον επιστημονικό άρθρο

in which I found that 67 percent of singles in America today

στο οποίο είδα πως το 67% των σημερινών εργένηδων της Αμερικής

who are living long-term with somebody,

που συζούν μακροχρόνια με κάποιον,

have not yet married because they are terrified of divorce.

δεν έχουν παντρευτεί επειδή τρέμουν το διαζύγιο.

They're terrified of the social,

Τρέμουν τις κοινωνικές, νομικές, συναισθηματικές

legal, emotional,

economic consequences of divorce.

και οικονομικές συνέπειες ενός διαζυγίου.

So I came to realize that I don't think this is recklessness;

Έτσι, συνειδητοποίησα ότι δεν είναι απερίσκεπτοι.

I think it's caution.

Νομίζω πως είναι επιφυλακτικοί.

Today's singles want to know every single thing about a partner

Σήμερα οι εργένηδες θέλουν να γνωρίζουν τα πάντα για τον σύντροφό τους

before they wed.

προτού τον παντρευτούν.

You learn a lot between the sheets,

Μαθαίνεις πολλά στο κρεβάτι,

not only about how somebody makes love,

όχι μόνο πώς κάνει κάποιος έρωτα,

but whether they're kind,

αλλά και αν είναι στοργικός, αν σε ακούει,

whether they can listen

and at my age,

και στην ηλικία μου, αν έχει αίσθηση του χιούμορ.

whether they've got a sense of humor.

(Laughter)

(Γέλια)

And in an age where we have too many choices,

Σε μια εποχή που έχουμε υπερβολικά πολλές επιλογές,

we have very little fear of pregnancy and disease

που έχει μειωθεί ο φόβος της εγκυμοσύνης και των ασθενειών,

and we've got no feeling of shame for sex before marriage,

και δεν αισθανόμαστε ντροπή που κάνουμε σεξ πριν το γάμο,

I think people are taking their time to love.

νομίζω ότι οι άνθρωποι δεν βιάζονται ν' αγαπήσουν.

And actually, what's happening is,

Στην πραγματικότητα, αυτό που συμβαίνει

what we're seeing is a real expansion of the precommitment stage

είναι μια επιμήκυνση της περιόδου προ της δέσμευσης,

before you tie the knot.

πριν περάσουμε την κουλούρα.

Where marriage used to be the beginning of a relationship,

Εκεί που κάποτε ο γάμος ήταν η αρχή μιας σχέσης,

now it's the finale.

τώρα είναι το φινάλε.

But the human brain --

Όμως ο ανθρώπινος εγκέφαλος -

(Laughter)

(Γέλια)

The human brain always triumphs,

ο ανθρώπινος εγκέφαλος πάντα θριαμβεύει.

and indeed, in the United States today,

Πράγματι, στις ΗΠΑ σήμερα,

86 percent of Americans will marry by age 49.

86% των Αμερικανών θα έχει παντρευτεί μέχρι τα 49.

And even in cultures around the world where they're not marrying as often,

Ακόμα και σε πολιτισμούς που δεν παντρεύονται τόσοι πολλοί,

καταλήγουν τελικά σε μια μακροχρόνια σχέση.

they are settling down eventually with a long-term partner.

So it began to occur to me:

Άρχισα να σκέφτομαι λοιπόν,

during this long extension of the precommitment stage,

πως αν σ' αυτό το μακρύτερο στάδιο πριν την τελική δέσμευση

if you can get rid of bad relationships before you marry,

μπορούμε ν' απαλλαγούμε από τις κακές σχέσεις

χωρίς να έχουμε παντρευτεί,

maybe we're going to see more happy marriages.

ίσως τότε να δούμε περισσότερους ευτυχισμένους γάμους.

So I did a study of 1,100 married people in America --

Έκανα λοιπόν μια έρευνα σε 1.100 παντρεμένους στην Αμερική,

not on Match.com, of course --

φυσικά όχι στο Match.com.

and I asked them a lot of questions.

Τους έκανα πολλές ερωτήσεις και μία απ' αυτές ήταν,

But one of the questions was,

"Would you re-marry the person you're currently married to?"

«Θα παντρευόσαστε ξανά τον άνθρωπο με τον οποίο είστε παντρεμένοι;»

And 81 percent said, "Yes."

Το 81% απάντησε, «Ναι».

In fact, the greatest change in modern romance and family life

Στην πραγματικότητα, η μεγαλύτερη αλλαγή

στη σύγχρονη ερωτική και οικογενειακή ζωή

is not technology.

δεν είναι η τεχνολογία.

It's not even slow love.

Δεν είναι καν η «αργή αγάπη».

It's actually women piling into the job market

Είναι η αύξηση των εργαζόμενων γυναικών σε όλο τον κόσμο.

in cultures around the world.

For millions of years,

Για εκατομμύρια χρόνια οι πρόγονοί μας

our ancestors lived in little hunting and gathering groups.

ζούσαν σε κυνηγετικές και τροφοσυλλεκτικές ομάδες.

Women commuted to work to gather their fruits and vegetables.

Οι γυναίκες ακολουθούσαν συλλέγοντας φρούτα και λαχανικά.

They came home with 60 to 80 percent of the evening meal.

Επέστρεφαν στο σπίτι με το 60-80% του καθημερινού φαγητού.

The double-income family was the rule.

Οι οικογένειες με διπλό εισόδημα ήταν ο κανόνας

And women were regarded as just as economically, socially

και οι γυναίκες θεωρούνταν ισοδύναμες με τους άντρες

οικονομικά, κοινωνικά και σεξουαλικά.

and sexually powerful as men.

Then the environment changed some 10,000 years ago,

Μετά το περιβάλλον άλλαξε πριν από 10.000 χρόνια

we began to settle down on the farm

και εγκατασταθήκαμε σε αγροκτήματα.

and both men and women became obliged, really,

Οι άντρες και οι γυναίκες αναγκάστηκαν να παντρεύονται τον κατάλληλο άνθρωπο,

to marry the right person,

from the right background,

από το σωστό περιβάλλον, τη σωστή θρησκεία, το καλό σόι,

from the right religion

and from the right kin and social and political connections.

με τις καλές κοινωνικές και πολιτικές διασυνδέσεις.

Men's jobs became more important:

Οι δουλειές των αντρών έγιναν πιο σημαντικές.

they had to move the rocks, fell the trees, plow the land.

Μετακινούσαν τα βράχια, έκοβαν δέντρα, καλλιεργούσαν τη γη.

They brought the produce to local markets, and came home

Πήγαιναν τα προϊόντα τους στις τοπικές αγορές

with the equivalent of money.

και επέστρεφαν σπίτι με χρήματα.

Along with this,

Μαζί μ' αυτό βλέπουμε τη δημιουργία διαφόρων πεποιθήσεων:

we see a rise of a host of beliefs:

the belief of virginity at marriage,

Tης παρθενίας πριν το γάμο,

arranged marriages -- strictly arranged marriages --

γάμους με προξενιό, αυστηρά σχεδιασμένους γάμους,

the belief that the man is the head of the household,

την πεποίθηση ότι ο άντρας είναι η κεφαλή του σπιτιού,

that the wife's place is in the home

ότι η θέση της γυναίκας είναι στο σπίτι,

and most important,

και το πιο σημαντικό,

honor thy husband, and 'til death do us part.

τίμα τον άντρα σου μέχρι να σας χωρίσει ο θάνατος.

These are gone.

Αυτά δεν υπάρχουν πια.

They are going, and in many places,

Χάνονται, και σε πολλά μέρη έχουν ήδη χαθεί.

they are gone.

We are right now in a marriage revolution.

Τώρα βρισκόμαστε σε επανάσταση του γάμου.

We are shedding 10,000 years of our farming tradition

Απορρίπτούμε 10.000 χρόνια αγροτικής παράδοσης

and moving forward towards egalitarian relationships between the sexes --

και πάμε προς μια ισότητα στις σχέσεις των φύλων,

something I regard as highly compatible with the ancient human spirit.

κάτι που θεωρώ πως είναι πολύ συμβατό με το αρχαίο πνεύμα.

I'm not a Pollyanna;

Δεν είμαι μια Πολιάνα.

there's a great deal to cry about.

Υπάρχουν πολλά που πρέπει ν' αλλάξουν.

I've studied divorce in 80 cultures,

Έχω μελετήσει το διαζύγιο σε 80 πολιτισμούς,

I've studied, as I say, adultery in many --

όπως και τη μοιχεία.

Υπάρχουν πολλά προβλήματα.

there's a whole pile of problems.

As William Butler Yeats, the poet, once said,

Όπως είπε κάποτε ο ποιητής Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς,

"Love is the crooked thing."

«Η αγάπη είναι άτιμη».

Θα προσέθετα, «Κανείς δεν βγαίνει ζωντανός».

I would add, "Nobody gets out alive."

(Laughter)

(Γέλια)

We all have problems.

Όλοι έχουμε προβλήματα.

But in fact, I think the poet Randall Jarrell really sums it up best.

Νομίζω πως ο ποιητής Ράνταλ Τζάρελ το είπε ακόμα καλύτερα.

He said, "The dark, uneasy world of family life --

Είπε, «Ο σκοτεινός, ανήσυχος κόσμος της οικογενειακής ζωής.

where the greatest can fail, and the humblest succeed."

Εκεί που οι πιο σπουδαίοι μπορούν να αποτύχουν

και οι πιο ταπεινοί να επιτύχουν».

But I will leave you with this:

Όμως θα σας αφήσω μ' αυτό:

love and attachment will prevail,

Η αγάπη και η αφοσίωση θα θριαμβεύσουν.

technology cannot change it.

Η τεχνολογία δεν μπορεί να το αλλάξει αυτό.

And I will conclude by saying

Θα ολοκληρώσω λέγοντας,

any understanding of human relationships must take into account

πως όλες οι αντιλήψεις σχετικά με τις ανθρώπινες σχέσεις

πρέπει να λάβουν υπ' όψιν

έναν από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες

one the most powerful determinants of human behavior:

της ανθρώπινης συμπεριφοράς:

the unquenchable,

την ακόρεστη, ευπροσάρμοστη

adaptable

and primordial human drive to love.

και αρχέγονη ορμή του ανθρώπου ν' αγαπήσει.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Kelly Stoetzel: Thank you so much for that, Helen.

Κέλι Στότζελ: Σ' ευχαριστώ πολύ, Έλεν.

As you know, there's another speaker here with us

Όπως ξέρεις, έχουμε εδώ άλλη μια ομιλήτρια

that works in your same field.

που εργάζεται στον ίδιο τομέα με σένα.

She comes at it from a different perspective.

Τα προσεγγίζει αυτά από μια διαφορετική οπτική.

Esther Perel is a psychotherapist who works with couples.

Η Εστέρ Περέλ είναι ψυχοθεραπεύτρια που εργάζεται με ζευγάρια.

You study data,

Εσύ μελετάς τα δεδομένα,

Esther studies the stories the couples tell her

η Εστέρ μελετά τις ιστορίες που της λένε τα ζευγάρια

when they come to her for help.

όταν πάνε σε εκείνη για βοήθεια.

Let's have her join us on the stage.

Ας έρθει κοντά μας στη σκηνή.

Esther?

Εστέρ;

(Applause)

(Χειροκρότημα)

So Esther,

Εστέρ, καθώς παρακολουθούσες την ομιλία της Έλεν,

when you were watching Helen's talk,

was there any part of it

υπήρχε κάποιο σημείο που θα ήθελες να σχολιάσεις

that resonated with you through the lens of your own work

μέσα από το πρίσμα της δικής σου εργασίας;

that you'd like to comment on?

Εστέρ Περέλ: Είναι ενδιαφέρον, γιατί από τη μια πλευρά

Esther Perel: It's interesting, because on the one hand,

the need for love is ubiquitous and universal.

η ανάγκη για αγάπη είναι παγκόσμια και πανταχού παρούσα.

But the way we love --

Όμως ο τρόπος που αγαπούμε,

the meaning we make out of it --

το νόημα που βγάζουμε,

the rules that govern our relationships, I think,

οι κανόνες που διέπουν τις σχέσεις μας,

are changing fundamentally.

νομίζω πως αλλάζουν δραστικά.

We come from a model that, until now,

Προερχόμαστε από ένα μοντέλο που μέχρι τώρα

was primarily regulated around duty and obligation,

το ρύθμιζαν κυρίως το καθήκον και οι υποχρεώσεις,

the needs of the collective and loyalty.

οι ανάγκες της συλλογικότητας και της αφοσίωσης.

And we have shifted it

Και από αυτό έχουμε πάει σε ένα μοντέλο

to a model of free choice and individual rights,

ελεύθερης επιλογής και ατομικών δικαιωμάτων,

and self-fulfillment and happiness.

αυτοπραγμάτωσης και ευτυχίας.

And so, that was the first thing I thought,

Έτσι, το πρώτο που σκέφτηκα ήταν πως η ανάγκη δεν αλλάζει,

that the need doesn't change,

but the context and the way we regulate these relationships

αλλά το πλαίσιο και ο τρόπος που ρυθμίζουμε αυτές τις σχέσεις

changes a lot.

άλλαξε πολύ.

On the paradox of choice --

Ως προς το παράδοξο της επιλογής:

you know, on the one hand we relish the novelty

Απ' τη μια πλευρά μας αρέσει το καινούργιο

and the playfulness, I think,

και το παιχνίδι, νομίζω,

to be able to have so many options.

όταν έχουμε τόσες επιλογές.

And at the same time,

Ταυτόχρονα,

as you talk about this cognitive overload,

μιας και ανέφερες τη νοητική υπερπληροφόρηση,

I see many, many people who ...

βλέπω πολλούς ανθρώπους που...

who dread the uncertainty and self-doubt

που τρέμουν την αβεβαιότητα και τις αμφιβολίες

that comes with this massa of choice,

που συνοδεύουν αυτή την πληθώρα επιλογών,

creating a case of "FOMO"

και που δημιουργούν φόβο.

and then leading us --

Φόβο μη χάσουμε ευκαιρίες, φόβο μήπως κάτι μας ξεφύγει.

FOMO, fear of missed opportunity, or fear of missing out --

it's like, "How do I know I have found 'the one' --

Είναι σα να λέμε, «Πώς μπορώ να ξέρω ότι βρήκα τον ένα και μοναδικό;

the right one?"

Τον κατάλληλο;»

So we've created what I call this thing of "stable ambiguity."

Έτσι δημιουργήσαμε αυτό που ονομάζω «μόνιμη ασάφεια».

Stable ambiguity is when you are too afraid to be alone

Η μόνιμη ασάφεια είναι όταν φοβάσαι πολύ μη μείνεις μόνος,

but also not really willing to engage in intimacy-building.

αλλά ταυτόχρονα δεν είσαι έτοιμος να δεσμευτείς συναισθηματικά.

It's a set of tactics that kind of prolong the uncertainty of a relationship

Είναι διάφορες τακτικές που επιμηκύνουν την αβεβαιότητα μιας σχέσης,

but also the uncertainty of the breakup.

αλλά και την αβεβαιότητα του χωρισμού.

So, here on the internet you have three major ones.

Στο διαδίκτυο υπάρχουν τρεις βασικές τακτικές:

One is icing and simmering,

Η μία είναι να το παίζεις πολυάσχολος ή να μειώνεις την επικοινωνία,

which are great stalling tactics

εξαιρετικές τακτικές χρονοτριβής που προσφέρουν ένα πλαίσιο σχέσης

that offer a kind of holding pattern

και δίνουν έμφαση στην απροσδιόριστη φύση της σχέσης,

that emphasizes the undefined nature of a relationship

but at the same time gives you enough of a comforting consistency

αλλά ταυτόχρονα προσφέρουν επαρκή σταθερότητα

και επαρκή ελευθερία μέσα σε απροσδιόριστα όρια.

and enough freedom of the undefined boundaries.

(Laughter)

(Γέλια)

Yeah?

Ναι;

And then comes ghosting.

Μετά ακολουθεί το «κάνω το φάντασμα».

And ghosting is, basically,

«Κάνω το φάντασμα» σημαίνει βασικά ότι εξαφανίζεσαι

you disappear from this massa of texts on the spot,

και σταματάς ξαφνικά να στέλνεις μηνύματα.

and you don't have to deal with the pain that you inflict on another,

Έτσι δεν χρειάζεται ν' αντιμετωπίσεις τον πόνο που προκαλείς στον άλλο,

επειδή φροντίζεις να είναι αόρατος και για σένα.

because you're making it invisible even to yourself.

(Laughter)

(Γέλια)

Yeah?

Ναι;

So I was thinking -- these words came up for me as I was listening to you,

Έτσι σκεφτόμουν, και αυτό μου ήρθε καθώς σε άκουγα,

like how a vocabulary also creates a reality,

τον τρόπο με τον οποίο το λεξιλόγιο δημιουργεί κι αυτό μια πραγματικότητα,

and at the same time,

και ταυτόχρονα,

that's my question to you:

αυτή είναι η ερώτησή μου προς εσένα:

Do you think when the context changes,

Νομίζεις πως όταν αλλάζει το πλαίσιο,

it still means that the nature of love remains the same?

η φύση της αγάπης παραμένει ίδια;

You study the brain and I study people's relationships and stories,

Εσύ μελετάς τον εγκέφαλο, εγώ τις ανθρώπινες σχέσεις και ιστορίες,

so I think it's everything you say, plus.

έτσι νομίζω πως είναι όλα όσα είπες συν κάτι ακόμα.

But I don't always know the degree to which a changing context ...

Αλλά δεν γνωρίζω σε τι βαθμό ένα πλαίσιο που αλλάζει...

Does it at some point begin to change --

Αρχίζει σε κάποια στιγμή ν' αλλάζει...

If the meaning changes, does it change the need,

Αν αλλάξει το νόημα, αλλάζει και η ανάγκη

or is the need clear of the entire context?

ή η ανάγκη δεν εξαρτάται από το πλαίσιο;

HF: Wow! Well --

ΕΦ: Ουάου! Λοιπόν...

(Laughter)

(Γέλια)

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Well, I've got three points here, right?

Έχουμε τρία σημεία εδώ, σωστά;

First of all, to your first one:

Ως προς το πρώτο:

there's no question that we've changed, that we now want a person to love,

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουμε αλλάξει,

ότι τώρα θέλουμε κάποιον ν' αγαπήσουμε,

and for thousands of years, we had to marry the right person

και ότι για χιλιάδες χρόνια έπρεπε να παντρευτούμε τον κατάλληλο,

from the right background and right kin connection.

από τον σωστό κοινωνικό περίγυρο, με τις σωστές επαφές.

And in fact, in my studies of 5,000 people every year,

Στις μελέτες που κάνω σε 5.000 ανθρώπους ετησίως τους ρωτάω,

I ask them, "What are you looking for?"

«Τι ψάχνεις;»

And every single year, over 97 percent say --

και κάθε χρόνο, πάνω από το 97% απαντάει -

EP: The list grows --

HF: Well, no.

ΕΠ: Μεγαλώνει η λίστα.

ΕΦ: Όχι.

The basic thing is over 97 percent of people

Το βασικό είναι ότι 97% των ανθρώπων

want somebody that respects them,

θέλουν κάποιον που να τους σέβεται,

somebody they can trust and confide in,

κάποιον που να εμπιστεύονται και να του πουν τα μυστικά τους,

somebody who makes them laugh,

κάποιον που να τους κάνει να γελάνε, που να έχει χρόνο γι' αυτούς,

somebody who makes enough time for them

and somebody who they find physically attractive.

και κάποιον που να τον βρίσκουν ελκυστικό.

That never changes.

Αυτό δεν αλλάζει ποτέ.

And there's certainly -- you know, there's two parts --

Υπάρχουν δύο σημεία -

EP: But you know how I call that?

ΕΠ: Ξέρεις πώς το λέω εγώ αυτό;

That's not what people used to say --

Δεν είναι αυτό που έλεγαν κάποτε οι άνθρωποι.

HF: That's exactly right.

ΕΦ: Σωστά.

EP: They said they wanted somebody with whom they have companionship,

ΕΠ: Έλεγαν ότι ήθελαν κάποιον για συντροφιά,

για οικονομική υποστήριξη, για να κάνουν παιδιά.

economic support, children.

We went from a production economy to a service economy.

Πήγαμε από μια οικονομία της παραγωγής σε μια οικονομία υπηρεσιών.

(Laughter)

We did it in the larger culture, and we're doing it in marriage.

Το κάναμε στον ευρύτερο πολιτισμό, το κάνουμε και στο γάμο.

ΕΦ: Σωστά, δεν υπάρχει αμφιβολία γι' αυτό.

HF: Right, no question about it.

But it's interesting, the millennials actually want to be very good parents,

Όμως οι νέοι αυτής της χιλιετίας θέλουν να γίνουν πολύ καλοί γονείς,

whereas the generation above them wants to have a very fine marriage

ενώ η γενιά πριν απ' αυτούς ήθελε έναν καλό γάμο,

but is not as focused on being a good parent.

αλλά δεν εστίαζαν τόσο στο να είναι καλοί γονείς.

You see all of these nuances.

Βλέπεις όλες αυτές τις διαφοροποιήσεις.

There's two basic parts of personality:

Υπάρχουν δύο βασικά μέρη στην προσωπικότητα:

there's your culture -- everything you grew up to do and believe and say --

Η κουλτούρα σου,

αυτά με τα οποία σε μεγάλωσαν να κάνεις, να πιστεύεις και να λες,

and there's your temperament.

και η ιδιοσυγκρασία σου.

Basically, what I've been talking about is your temperament.

Βασικά, εγώ αναφερόμουν στην ιδιοσυγκρασία.

And that temperament is certainly going to change with changing times

Κι αυτή είναι βέβαιο ότι αλλάζει όταν αλλάζουν οι καιροί

και οι πεποιθήσεις.

and changing beliefs.

And in terms of the paradox of choice,

Και ως προς το παράδοξο της επιλογής,

there's no question about it that this is a pickle.

δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό δεν είναι εύκολο.

There were millions of years where you found that sweet boy

Για εκατομμύρια χρόνια έβρισκες το γλυκό αγόρι

at the other side of the water hole,

στην άλλη πλευρά του πηγαδιού κι έκανες την κίνησή σου.

and you went for it.

ΕΠ: Ναι, αλλά -

EP: Yes, but you --

ΕΦ: Θέλω να πω κάτι ακόμα.

HF: I do want to say one more thing.

The bottom line is, in hunting and gathering societies,

Στις κοινωνίες των κυνηγών και των τροφοσυλλεκτών,

they tended to have two or three partners during the course of their lives.

έτειναν να έχουν δύο ή και τρεις συντρόφους στη ζωή τους.

Δεν ήταν παλιομοδίτες

They weren't square!

And I'm not suggesting that we do,

-δεν προτείνω να κάνουμε αυτό-

but the bottom line is, we've always had alternatives.

αλλά η αλήθεια είναι πως πάντα είχαμε εναλλακτικές.

Mankind is always --

in fact, the brain is well-built to what we call "equilibrate,"

Ο εγκέφαλος είναι κατάλληλα κατασκευασμένος για να ζυγιάζει,

για να δοκιμάζει και ν' αποφασίζει:

to try and decide:

Do I come, do I stay? Do I go, do I stay?

Να έρθω και να μείνω; Να μείνω ή να φύγω;

What are the opportunities here?

Τι ευκαιρίες έχω εδώ;

How do I handle this there?

Πώς θα διαχειριστώ αυτό;

And so I think we're seeing another play-out of that now.

Κι έτσι νομίζω πως τώρα βλέπουμε το ίδιο σε άλλη παραλλαγή.

KS: Well, thank you both so much.

ΚΣ: Σας ευχαριστώ και τις δύο πολύ.

I think you're going to have a million dinner partners for tonight!

Νομίζω πως θα βρείτε πολλούς να σας συνοδέψουν απόψε!

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Thank you, thank you.

Σας ευχαριστώ.