Steven Johnson: A guided tour of the Ghost Map

Μετάφραση: eirini pappa Επιμέλεια: Nikoleta Dimitriou

If you haven't ordered yet, I generally find the rigatoni with the spicy tomato sauce

Αν δεν έχετε παραγγείλει ακόμα, προτείνω τα ριγκατόνι με πικάντικη σάλτσα ντομάτας.

goes best with diseases of the small intestine.

Πάνε πολύ με τις ασθένειες του λεπτού εντέρου.

(Laughter)

(Γέλια)

So, sorry -- it just feels like I should be doing stand-up up here because of the setting.

Συγγνώμη -- απλά αυτή η σκηνή με κάνει να νιώθω πως πρέπει να κάνω stand-up comedy.

No, what I want to do is take you back to 1854

Όχι, θέλω να σας μεταφέρω για λίγο στο Λονδίνο του 1854

in London for the next few minutes, and tell the story --

και να σας διηγηθώ περιληπτικά την ιστορία

in brief -- of this outbreak,

του ξεσπάσματος της χολέρας,

which in many ways, I think, helped create the world that we live in today,

το οποίο πιστεύω πως συνέβαλε ποικιλοτρόπως στη δημιουργία του κόσμου που ζούμε σήμερα

and particularly the kind of city that we live in today.

και διαμόρφωσε τη μορφή των πόλεων που ζούμε σήμερα.

This period in 1854, in the middle part of the 19th century,

Αυτή η περίοδος στην ιστορία του Λονδίνου, το 1854, στα μέσα του 19ου αιώνα,

in London's history, is incredibly interesting for a number of reasons.

είναι πολύ ενδιαφέρουσα για πολλούς λόγους.

But I think the most important one is that

Θεωρώ πως ο σημαντικότερος είναι ότι

London was this city of 2.5 million people,

το Λονδίνο είχε 2,5 εκατομμύρια κατοίκους,

and it was the largest city on the face of the planet at that point.

ήταν η μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο εκείνη την εποχή

But it was also the largest city that had ever been built.

αλλά και στην Ιστορία μέχρι τότε.

And so the Victorians were trying to live through

Οι Βικτοριανοί προσπαθούσαν να επιζήσουν

and simultaneously invent a whole new scale of living:

και συγχρόνως να δημιουργήσουν μια εντελώς νέα καθημερινότητα,

this scale of living that we, you know, now call "metropolitan living."

έναν τρόπο ζωής που σήμερα αποκαλούμε μητροπολιτικό.

And it was in many ways, at this point in the mid-1850s, a complete disaster.

Κατά πολλές έννοιες, σ' αυτό το σημείο, στα μέσα του 1850, είχαν αποτύχει εντελώς.

They were basically a city living with a modern kind of industrial metropolis

Η πόλη είχε τη μορφή μιας σύγχρονης βιομηχανικής μητρόπολης

with an Elizabethan public infrastructure.

αλλά ελισαβετιανές δημόσιες υποδομές.

So people, for instance, just to gross you out for a second,

Έτσι π.χ. οι άνθρωποι, για να σας αηδιάσω λιγάκι,

had cesspools of human waste in their basement. Like, a foot to two feet deep.

είχαν βόθρους με ανθρώπινα λύματα βάθους 30-60 εκατοστών στα υπόγειά τους

And they would just kind of throw the buckets down there

και άδειαζαν απλά τους κουβάδες τους εκεί κάτω

and hope that it would somehow go away,

και ήλπιζαν ότι αυτά με κάποιο τρόπο θα έφευγαν

and of course it never really would go away.

και βέβαια στην πραγματικότητα δε θα έφευγαν ποτέ.

And all of this stuff, basically, had accumulated to the point

Στην ουσία είχε συσσωρευτεί σε τέτοιο βαθμό όλο αυτό το υλικό,

where the city was incredibly offensive to just walk around in.

ώστε ήταν εξαιρετικά ενοχλητικό ακόμη και το να περπατάς στην πόλη.

It was an amazingly smelly city. Not just because of the cesspools,

Ήταν απίστευτα δύσοσμη, όχι μόνο εξαιτίας των φρεατίων

but also the sheer number of livestock in the city would shock people.

αλλά και του τρομαχτικά μεγάλου αριθμού ζώων στην πόλη.

Not just the horses, but people had cows in their attics that they would use for milk,

Όχι μόνο άλογα. Οι άνθρωποι είχαν αγελάδες για άρμεγμα στις σοφίτες τους.

that they would hoist up there and keep them in the attic

Τις ρυμουλκούσαν εκεί πάνω και τις άφηναν στο πατάρι

until literally their milk ran out and they died,

μέχρι κυριολεκτικά να στερέψουν από γάλα και να ψοφήσουν,

and then they would drag them off to the bone boilers down the street.

και τότε τις έσερναν έξω και τις έδιναν σε κάποιους που τις έβραζαν για τα οστά τους.

So, you would just walk around London at this point

Περπατούσες λοιπόν τότε στο Λονδίνο

and just be overwhelmed with this stench.

και συγκλονιζόσουν απ' αυτή τη δυσοσμία.

And what ended up happening is that an entire emerging public health system

Εξαιτίας αυτού, το τότε αναπτυσσόμενο σύστημα δημόσιας υγείας

became convinced that it was the smell that was killing everybody,

πείστηκε ότι η μυρωδιά ευθυνόταν για τους θανάτους,

that was creating these diseases

ότι προξενούσε αυτές τις ασθένειες

that would wipe through the city every three or four years.

που ξεκλήριζαν την πόλη κάθε τρία ή τέσσερα χρόνια.

And cholera was really the great killer of this period.

Ο μεγαλύτερος φονιάς τότε ήταν η χολέρα.

It arrived in London in 1832, and every four or five years

Έφτασε στο Λονδίνο το 1832 και κάθε τέσσερα-πέντε χρόνια

another epidemic would take 10,000, 20,000 people in London

μια ακόμα επιδημία της σκότωνε 10.000 - 20.000 άτομα στο Λονδίνο

and throughout the U.K.

και σ' όλο το Ηνωμένο Βασίλειο.

And so the authorities became convinced that this smell was this problem.

Έτσι, οι αρχές πείστηκαν πως το πρόβλημα ήταν η μυρωδιά.

We had to get rid of the smell.

Έπρεπε να ξεφορτωθούμε τη μυρωδιά.

And so, in fact, they concocted a couple of early, you know,

Κι έτσι προχώρησαν σε μερικές πρώιμες,

founding public-health interventions in the system of the city,

ιδρυτικές υγειονομικες παρεμβάσεις στο σύστημα της πόλης,

one of which was called the "Nuisances Act,"

μια από τις οποίες ονομαζόταν Νόμος για τις Οχλήσεις,

which they got everybody as far as they could

ο οποίος επέβαλε σε όλους να αδειάσουν

to empty out their cesspools and just pour all that waste into the river.

--όσο μπορούσαν-- τους βόθρους τους στο ποτάμι.

Because if we get it out of the streets, it'll smell much better,

Γιατί αν τα διώχναμε από τους δρόμους, η μυρωδιά θα έφευγε

and -- oh right, we drink from the river.

και -- α ναι, πίνουμε νερό απ' το ποτάμι.

So what ended up happening, actually,

Έτσι αυτό που τελικά συνέβη

is they ended up increasing the outbreaks of cholera

ήταν πως τα ξεσπάσματα χολέρας αυξήθηκαν

because, as we now know, cholera is actually in the water.

επειδή, όπως ξέρουμε σήμερα, η χολέρα βρίσκεται ουσιαστικά μέσα στο νερό.

It's a waterborne disease, not something that's in the air.

Είναι υδατογενής νόσος, δεν υπάρχει στον αέρα.

It's not something you smell or inhale; it's something you ingest.

Δεν τη μυρίζουμε, δεν την εισπνέουμε, αλλά την καταπίνουμε.

And so one of the founding moments of public health in the 19th century

Και έτσι μια από τις ιδρυτικές αποφάσεις του υγειονομικού τομέα του 19ου αιώνα

effectively poisoned the water supply of London much more effectively

δηλητηρίασε την παροχή νερού του Λονδίνου πολύ αποτελεσματικότερα

than any modern day bioterrorist could have ever dreamed of doing.

από όσο οποιοσδήποτε σημερινός βιοτρομοκράτης.

So this was the state of London in 1854,

Κάπως έτσι είχαν τα πράγματα στο Λονδίνο το 1854.

and in the middle of all this carnage and offensive conditions,

Εν μέσω όλων αυτών των θανάτων,

and in the midst of all this scientific confusion

των άθλιων συνθηκών και της επιστημονικής σύγχυσης

about what was actually killing people,

για το τι προκαλούσε τους θανάτους,

it was a very talented classic 19th century multi-disciplinarian named John Snow,

ζούσε ο Τζον Σνόου, ένας πολύ ταλαντούχος κλασικός πολυεπιστήμονας του 19ου αιώνα

who was a local doctor in Soho in London,

και δούλευε ως τοπικός γιατρός στο Σόχο του Λονδίνου.

who had been arguing for about four or five years

Ήδη υποστήριζε, επί τέσσερα-πέντε χρόνια,

that cholera was, in fact, a waterborne disease,

ότι η χολέρα ήταν στην πραγματικότητα υδατογενής,

and had basically convinced nobody of this.

όμως δεν είχε πείσει κανέναν.

The public health authorities had largely ignored what he had to say.

Οι υγειονομικές αρχές αγνοούσαν τους ισχυρισμούς του,

And he'd made the case in a number of papers and done a number of studies,

Παρόλο που είχε συντάξει πολλά άρθρα και μελέτες,

but nothing had really stuck.

δεν είχε κανένα αποτέλεσμα.

And part of -- what's so interesting about this story to me

Αυτό που για μένα κάνει τόσο ενδιαφέρουσα αυτή την ιστορία

is that in some ways, it's a great case study in how cultural change happens,

είναι πως αποτελεί εξαιρετική περιπτωσιολογική μελέτη για τις πολιτισμικές αλλαγές.

how a good idea eventually comes to win out over much worse ideas.

Δείχνει πώς μια καλή ιδέα μπορεί τελικά να υπερνικήσει πολύ χειρότερες ιδέες.

And Snow labored for a long time with this great insight that everybody ignored.

Ο Σνόου κόπιαζε καιρό για αυτή τη σημαντική ανακάλυψη που όλοι σχεδόν αγνοούσαν.

And then on one day, August 28th of 1854,

Ώσπου μια μέρα, στις 28 Αυγούστου 1854,

a young child, a five-month-old girl whose first name we don't know,

ένα μικρό παιδί, ένα κοριτσάκι 5 μηνών αγνώστου ονόματος,

we know her only as Baby Lewis, somehow contracted cholera,

το Μωρό Λιούις, κόλλησε χολέρα.

came down with cholera at 40 Broad Street.

Ζούσε στην οδό Μπροντ 40.

You can't really see it in this map, but this is the map

Δε φαίνεται στο χάρτη, αλλά αυτός ο χάρτης

that becomes the central focus in the second half of my book.

παίζει κεντρικό ρόλο στο δεύτερο μισό του βιβλίου μου.

It's in the middle of Soho, in this working class neighborhood,

Είναι το κέντρο της εργατικής συνοικίας Σόχο.

this little girl becomes sick and it turns out that the cesspool,

Το κοριτσάκι, λοιπόν, αρρωσταίνει, και αποδεικνύεται πως ο βόθρος

that they still continue to have, despite the Nuisances Act,

που εξακολουθεί να έχει το σπίτι που ζει, παρά τον Νόμο περί Οχλήσεων,

bordered on an extremely popular water pump,

συνορεύει με μια πολυσύχναστη αντλία νερού,

local watering hole that was well known for the best water in all of Soho,

μια βρύση που είχε το καλύτερο νερό σε όλο το Σόχο,

that all the residents from Soho and the surrounding neighborhoods would go to.

από την οποία έπιναν όλοι οι κάτοικοί του αλλά και των γύρω γειτονιών.

And so this little girl inadvertently ended up

Κι έτσι το κοριτσάκι μόλυνε, άθελά του,

contaminating the water in this popular pump,

το νερό αυτής της πολυσύχναστης βρύσης

and one of the most terrifying outbreaks in the history of England

και δύο-τρεις μέρες μετά συνέβη μια από τις χειρότερες

erupted about two or three days later.

επιδημικές εκρήξεις στην Ιστορία της Αγγλίας.

Literally, 10 percent of the neighborhood died in seven days,

Κυριολεκτικά το 10 τοις εκατό του πληθυσμού της γειτονιάς πέθανε μέσα σε εφτά μέρες

and much more would have died if people hadn't fled

και πολλοί περισσότεροι θα είχαν πεθάνει αν δεν είχαν φύγει

after the initial outbreak kicked in.

μετά το αρχικό ξέσπασμα.

So it was this incredibly terrifying event.

Συνέβη, λοιπόν, κάτι απίστευτα τρομερό.

You had these scenes of entire families dying

Ολόκληρες οικογένειες ξεκληρίζονταν από τη χολέρα

over the course of 48 hours of cholera,

μέσα σε 48 ώρες

alone in their one-room apartments, in their little flats.

αβοήθητες, μέσα σε μικροσκοπικά διαμερίσματα.

Just an extraordinary, terrifying scene.

Πολύ τρομαχτικές σκηνές.

Snow lived near there, heard about the outbreak,

Ο Σνόου ζούσε εκεί κοντά, άκουσε για την επιδημία

and in this amazing act of courage went directly into the belly of the beast

και επιδεικνύοντας τρομερό θάρρος πήγε κατευθείαν στο στόμα του λύκου

because he thought an outbreak that concentrated

επειδή σκέφτηκε ότι ένα τόσο ισχυρό ξέσπασμα

could actually potentially end up convincing people that,

θα μπορούσε ίσως τελικά να πείσει τον κόσμο ότι

in fact, the real menace of cholera was in the water supply and not in the air.

η χολέρα τους απειλούσε μέσω του νερού, όχι του αέρα.

He suspected an outbreak that concentrated

Υποπτεύτηκε ότι ένα τόσο επικεντρωμένο ξέσπασμα

would probably involve a single point source.

προφανώς προερχόταν από μία σημειακή πηγή.

One single thing that everybody was going to

Πως όλοι οι άρρωστοι είχαν κάτι κοινό μεταξύ τους

because it didn't have the traditional slower path

επειδή η λοίμωξη δεν ακολουθούσε την κλασική, αργή

of infections that you might expect.

εξέλιξη των λοιμώξεων της κατηγορίας της.

And so he went right in there and started interviewing people.

Έτσι πήγε κατευθείαν εκεί και άρχισε να συζητά με τον κόσμο.

He eventually enlisted the help of this amazing other figure,

Τελικά αξιοποίησε τη βοήθεια ενός ακόμα εκπληκτικού ατόμου,

who's kind of the other protagonist of the book --

του άλλου πρωταγωνιστή του βιβλίου μου,

this guy, Henry Whitehead, who was a local minister,

του Χένρι Ουάιτχεντ, ενός ιερέα της περιοχής.

who was not at all a man of science, but was incredibly socially connected;

Δεν ήταν άνθρωπος της επιστήμης, ήταν όμως πολύ δικτυωμένος κοινωνικά.

he knew everybody in the neighborhood.

Γνώριζε όλη τη γειτονιά,

And he managed to track down, Whitehead did,

και κατάφερε να εντοπίσει πολλές περιπτώσεις

many of the cases of people who had drunk water from the pump,

ανθρώπων που είχαν πιει νερό από τη βρύση

or who hadn't drunk water from the pump.

και άλλων που δεν είχαν πιει.

And eventually Snow made a map of the outbreak.

Τελικά, ο Σνόου έφτιαξε έναν χάρτη του επιδημικού ξεσπάσματος.

He found increasingly that people who drank from the pump were getting sick.

Ανακάλυπτε, με όλο και μεγαλύτερη βεβαιότητα, πως όσοι έπιναν από τη βρύση αρρώσταιναν

People who hadn't drunk from the pump were not getting sick.

και όσοι δεν έπιναν από τη βρύση δεν αρρώσταιναν.

And he thought about representing that

Σκέφτηκε πως αυτό θα μπορούσε να το παρουσιάσει

as a kind of a table of statistics of people living in different neighborhoods,

ως έναν στατιστικό πίνακα με διαφορετικά στοιχεία ανά συνοικία,

people who hadn't, you know, percentages of people who hadn't,

πόσοι είχαν νοσήσει, τι ποστοστό και τα λοιπά,

but eventually he hit upon the idea

αλλά τελικά του ήρθε η ιδέα

that what he needed was something that you could see.

πως χρειαζόταν μια πιο ισχυρή, πιο αντιπροσωπευτική εικόνα,

Something that would take in a sense a higher-level view

κάτι που παρουσίαζε όσα συνέβαιναν στο Σόχο

of all this activity that had been happening in the neighborhood.

σε ένα άλλο επίπεδο.

And so he created this map,

Έτσι, δημιούργησε αυτό το χάρτη,

which basically ended up representing all the deaths in the neighborhoods

που παρουσίαζε όλους τους θανάτους στην περιοχή

as black bars at each address.

ως μαύρες ράβδους σε κάθε διεύθυνση.

And you can see in this map, the pump right at the center of it

Και βλεπετε στο χάρτη την αντλία ακριβώς στο κέντρο του

and you can see that one of the residences down the way

και ένα σπίτι λίγο πιο κάτω

had about 15 people dead.

με 15 θύματα.

And the map is actually a little bit bigger.

Ο χάρτης είναι λίγο μεγαλύτερος.

As you get further and further away from the pump,

Όσο απομακρύνεσαι από τη βρύση,

the deaths begin to grow less and less frequent.

οι θάνατοι αρχίζουν να μειώνονται και να αραιώνουν.

And so you can see this something poisonous

Και έτσι βλέπουμε με μια ματιά

emanating out of this pump that you could see in a glance.

την εξάπλωση του δηλητηρίου που έβγαζε η βρύση.

And so, with the help of this map,

Έτσι λοιπόν, με τη βοήθεια αυτού του χάρτη

and with the help of more evangelizing

και με τη βοήθεια του Ουάιτχεντ και όσων κήρυττε

that he did over the next few years

επί μερικά χρόνια ακόμη

and that Whitehead did, eventually, actually,

τελικά οι αρχές σιγά-σιγά

the authorities slowly started to come around.

άρχισαν να πείθονται.

It took much longer than sometimes we like to think in this story,

Πήρε πολύ περισσότερο καιρό απ' όσο θέλουμε να πιστεύουμε,

but by 1866, when the next big cholera outbreak came to London,

αλλά μέχρι το 1866, όταν έφτασε στο Λονδίνο η επόμενη μεγάλη επιδημία χολέρας,

the authorities had been convinced -- in part because of this story,

οι αρχές είχαν πειστεί -- εν μέρει εξαιτίας αυτής της ιστορίας,

in part because of this map -- that in fact the water was the problem.

εν μέρει εξαιτίας του χάρτη-- ότι το πρόβλημα ήταν πράγματι το νερό.

And they had already started building the sewers in London,

Και είχαν ήδη αρχίσει να χτίζουν τους υπονόμους στο Λονδίνο

and they immediately went to this outbreak

και αμέσως ασχολήθηκαν μ' αυτό το ξέσπασμα

and they told everybody to start boiling their water.

και είπαν στον κόσμο να αρχίσει να βράζει το νερό που χρησιμοποιεί.

And that was the last time that London has seen a cholera outbreak since.

Αυτή ήταν η τελευταία φορά που το Λονδίνο έζησε ξέσπασμα χολέρας.

So, part of this story, I think -- well, it's a terrifying story,

Εντάξει, είναι μια τρομακτική,

it's a very dark story and it's a story

πολύ σκοτεινή ιστορία και

that continues on in many of the developing cities of the world.

συνεχίζεται σε πολλές αναπτυσσόμενες πόλεις ακόμα και σήμερα.

It's also a story really that is fundamentally optimistic,

Είναι όμως και θεμελιωδώς αισιόδοξη,

which is to say that it's possible to solve these problems

αφού δείχνει πως τέτοια προβλήματα λύνονται,

if we listen to reason, if we listen to the kind of wisdom of these kinds of maps,

όταν ακούμε τη λογική, όταν ακολουθούμε τη σοφία τέτοιων χαρτών,

if we listen to people like Snow and Whitehead,

όταν ακούμε ανθρώπους όπως ο Σνόου και ο Ουάιτχεντ,

if we listen to the locals who understand

όταν ακούμε τους ντόπιους, που αντιλαμβάνονται καλύτερα

what's going on in these kinds of situations.

τι συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις.

And what it ended up doing is making the idea

Αυτό που τελικά κατάφεραν, ήταν

of large-scale metropolitan living a sustainable one.

να κάνουν βιώσιμη την ιδέα μιας μητροπολιτικής ζωής ευρείας κλίμακας.

When people were looking at 10 percent of their neighborhoods dying

Όταν ο κόσμος έβλεπε το 10 τοις εκατό της γειτονιάς του να πεθαίνει

in the space of seven days,

μέσα σε επτά μέρες, συνειδητοποιούσε

there was a widespread consensus that this couldn't go on,

πως δε μπορεί να συνεχιστεί αυτό,

that people weren't meant to live in cities of 2.5 million people.

ότι οι άνθρωποι δεν είναι δυνατόν να ζουν σε πόλεις των 2,5 εκατομμυρίων.

But because of what Snow did, because of this map,

Όμως, εξαιτίας όσων κατάφερε ο Σνόου με αυτόν τον χάρτη,

because of the whole series of reforms

εξαιτίας ολόκληρης της σειράς των μεταρρυθμίσεων

that happened in the wake of this map,

που προκάλεσε αυτός ο χάρτης,

we now take for granted that cities have 10 million people,

τώρα θεωρούμε δεδομένες πόλεις των 10 εκατομμυρίων κατοίκων.

cities like this one are in fact sustainable things.

Πόλεις όπως αυτή είναι πραγματικά βιώσιμες.

We don't worry that New York City is going to collapse in on itself

Δεν ανησυχούμε ότι η Νέα Υόρκη θα καταρρεύσει

quite the way that, you know, Rome did,

όπως συνέβη με τη Ρώμη

and be 10 percent of its size in 100 years or 200 years.

και θα καταλήξει στο 10% του μεγέθους της σε 100 ή 200 χρόνια.

And so that in a way is the ultimate legacy of this map.

Αυτό είναι το απόλυτο κληροδότημα αυτού του χάρτη.

It's a map of deaths that ended up creating a whole new way of life,

Είναι ένας χάρτης θανάτων που κατέληξε να διαμορφώσει έναν εντελώς νέο τρόπο ζωής,

the life that we're enjoying here today. Thank you very much.

τη ζωή που απολαμβάνουμε σήμερα. Σας ευχαριστώ πολύ.