Naomi Klein: Addicted to risk

Μετάφραση: Argyris Georgoulis Επιμέλεια: ΛΟΥΚΑΣ ΜΠΟΥΛΑΡΗΣ (Lukas Bularis)

I just did something I've never done before.

Μόλις έκανα κάτι που ποτέ δεν είχα κάνει πριν.

I spent a week at sea on a research vessel.

Πέρασα μια εβδομάδα στη θάλασσα, σ' ένα ερευνητικό σκάφος.

Now I'm not a scientist,

Λοιπόν, δεν είμαι επιστήμονας,

but I was accompanying a remarkable scientific team

αλλά συνόδευα μια αξιόλογη επιστημονική ομάδα

from the University of South Florida

από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα,

who have been tracking the travels of BP's oil

η οποία ανίχνευε τις διαδρομές του πετρελαίου της BP

in the Gulf of Mexico.

στον κόλπο του Μεξικού.

This is the boat we were on, by the way.

Eπί τη ευκαιρία, να το πλοίο όπου βρισκόμασταν.

The scientists I was with

Οι επιστήμονες με τους οποίους ήμουν μαζί

were not studying the effect of the oil and dispersants on the big stuff --

δεν μελετούσαν την επίδραση του πετρελαίου και των διασπορέων στους μεγάλους οργανισμούς -

the birds, the turtles,

στα πουλιά, στις χελώνες

the dolphins, the glamorous stuff.

στα δελφίνια, στα γοητευτικά, δημοφιλή πλάσματα.

They're looking at the really little stuff

Εξετάζουν τους πάρα πολύ μικρούς οργανισμούς,

that gets eaten by the slightly less little stuff

αυτούς που τρώγονται από τους λίγο μεγαλύτερους οργανισμούς,

that eventually gets eaten by the big stuff.

οι οποίοι τελικά τρώγονται από τους πολύ μεγάλους οργανισμούς.

And what they're finding

Και αυτό που βρίσκουν

is that even trace amounts of oil and dispersants

είναι ότι ακόμα και ίχνη πετρελαίου και διασπορέων

can be highly toxic to phytoplankton,

μπορούν να είναι εξαιρετικά τοξικά για το φυτοπλαγκτόν,

which is very bad news,

πολύ άσχημα νέα δηλαδή,

because so much life depends on it.

μιας και τόσο πολλές ζωές εξαρτώνται απ' αυτό.

So contrary to what we heard a few months back

Σε μεγάλη αντίθεση με αυτά που ακούσαμε λίγους μήνες νωρίτερα,

about how 75 percent of that oil

σχετικά με το πώς το 75% του πετρελαίου αυτού,

sort of magically disappeared

με κάποιο μαγικό τρόπο, εξαφανίστηκε

and we didn't have to worry about it,

και δεν χρειαζόταν να ανησυχούμε γι αυτό,

this disaster is still unfolding.

η καταστροφή είναι ακόμα σε εξέλιξη.

It's still working its way up the food chain.

Συνεχίζει την ανοδική διαδρομή της μέσα στην τροφική αλυσίδα.

Now this shouldn't come as a surprise to us.

Όμως, αυτό δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει:

Rachel Carson --

η Ρέιτσελ Κάρσον

the godmother of modern environmentalism --

-η Νονά της σύγχρονης περιβαλλοντολογίας-

warned us about this very thing

μας είχε προειδοποιήσει γι' αυτό ακριβώς το ζήτημα

back in 1962.

από το 1962.

She pointed out that the "control men" --

Κατέδειξε ότι οι άνθρωποι της εξουσίας

as she called them --

-όπως τους αποκαλούσε-

who carpet-bombed towns and fields

που βομβάρδισαν ολοκληρωτικά πόλεις και λιβάδια

with toxic insecticides like DDT,

με τοξικά εντομοκτόνα όπως το DDT,

were only trying to kill the little stuff, the insects,

απλώς προσπαθούσαν να σκοτώσουν τους μικρούς οργανισμούς: τα έντομα,

not the birds.

όχι τα πουλιά.

But they forgot this:

Αλλά λησμόνησαν

the fact that birds dine on grubs,

το γεγονός ότι τα πουλιά τρέφονται με κάμπιες,

that robins eat lots of worms

ότι οι κοκκινολαίμηδες τρώνε πολλά σκουλήκια,

now saturated with DDT.

που τώρα ήταν γεμάτα DDT.

And so, robin eggs failed to hatch,

Κι έτσι, οι κοκκινολαίμηδες νεοσσοί δεν μπόρεσαν να εκκολαφθούν,

songbirds died en masse,

ωδικά πτηνά πέθαναν μαζικά,

towns fell silent.

πόλεις βουβάθηκαν.

Thus the title "Silent Spring."

Γι' αυτό και ο τίτλος "Σιωπηλή Άνοιξη".

I've been trying to pinpoint

Προσπαθώ να επισημάνω

what keeps drawing me back to the Gulf of Mexico,

αυτό που συνεχίζει να με σπρώχνει πίσω στον Κόλπο του Μεξικού,

because I'm Canadian,

επειδή είμαι Καναδή

and I can draw no ancestral ties.

και δεν μπορώ να ανακαλύψω κανέναν προγονικό δεσμό.

And I think what it is

Και νομίζω πως η απάντηση

is I don't think we have fully come to terms

είναι το ότι πιστεύω πως δεν έχουμε πλήρως παραδεχθεί

with the meaning of this disaster,

τι σημαίνει αυτή η καταστροφή,

with what it meant to witness a hole

τι σήμαινε να βλέπεις μια τρύπα

ripped in our world,

-ένα ρήγμα στον κόσμο μας- να χάσκει,

with what it meant to watch the contents of the Earth

τι σήμαινε να βλέπεις τα περιεχόμενα της Γης,

gush forth on live TV,

σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση, να ρέουν ορμητικά

24 hours a day,

24 ώρες τη μέρα

for months.

επί μήνες.

After telling ourselves for so long

Μετά από τόσο καιρό που λέγαμε στους εαυτούς μας

that our tools and technology can control nature,

ότι τα εργαλεία και η τεχνολογία μας μπορούν να ελέγξουν τη φύση,

suddenly we were face-to-face

ξαφνικά βρεθήκαμε πρόσωπο με πρόσωπο

with our weakness,

με την αδυναμία μας,

with our lack of control,

με την έλλειψη ελέγχου,

as the oil burst out

καθώς το πετρέλαιο ξεχυνόταν με δύναμη

of every attempt to contain it --

και ματαίωνε κάθε προσπάθεια για τη συγκράτησή του:

"top hats," "top kills"

"ημίψηλα καπέλα", φραγές του στομίου,

and, most memorably, the "junk shot" --

και, το πλέον αξέχαστο, η ρίψη σκουπιδαριού

the bright idea

- η φαεινή ιδέα

of firing old tires and golf balls

να ρίξεις παλιά λάστιχα και μπάλες του γκολφ

down that hole in the world.

κάτω σ' αυτή την τρύπα στα έγκατα της γης.

But even more striking

Αλλά ακόμα πιο εντυπωσιακή

than the ferocious power emanating from that well

από τη θηριώδη δύναμη που προερχόταν απ' αυτή την πετρελαιοπηγή

was the recklessness

ήταν η απερισκεψία

with which that power was unleashed --

η οποία ελευθέρωσε αυτή τη δύναμη

the carelessness, the lack of planning

- η απροσεξία, η έλλειψη σχεδιασμού

that characterized the operation

που χαρακτήριζε την επιχείρηση,

from drilling to clean-up.

από τη γεώτρηση μέχρι τον καθαρισμό.

If there is one thing

Αν υπάρχει ένα πράγμα

BP's watery improv act made clear,

που η συμβολή της BP στον "εμπλουτισμό του νερού" έκανε ξεκάθαρο

it is that, as a culture,

είναι ότι, ως κουλτούρα,

we have become far too willing to gamble

έχουμε γίνει υπερβολικά πρόθυμοι να παίξουμε στα ζάρια

with things that are precious

πράγματα που είναι πολύτιμα

and irreplaceable,

και αναντικατάστατα

and to do so without a back-up plan,

- και να το κάνουμε αυτό, χωρίς ένα εφεδρικό σχέδιο,

without an exit strategy.

χωρίς μια στρατηγική εξόδου.

And BP was hardly

Και είναι πολύ δύσκολο να πούμε ότι η BP

our first experience of this in recent years.

ήταν η πρώτη, τέτοιου είδους, εμπειρία μας τα τελευταία χρόνια.

Our leaders barrel into wars,

Οι ηγέτες μας μπαίνουν με τέρμα το γκάζι σε πολέμους,

telling themselves happy stories

ενώ διηγούνται στους εαυτούς τους κεφάτες ιστορίες

about cakewalks and welcome parades.

για εύκολες επιτυχίες και υποδοχές με παρελάσεις,

Then, it is years of deadly damage control,

και μετά ακολουθούν χρόνια θανατηφόρων προσπαθειών ελέγχου και αντιμετώπισης των καταστροφών,

Frankensteins of sieges and surges

τύπου Φρανκενστάιν τερατουργήματα με μορφή πολιορκιών και εφόδων

and counter-insurgencies,

και αντεπαναστάσεων

and once again, no exit strategy.

και, γι' άλλη μια φορά, δεν υπάρχει στρατηγική αποχώρησης.

Our financial wizards routinely fall victim

Οι μάγοι της οικονομίας μας, με σταθερό ρυθμό, πέφτουν θύματα

to similar overconfidence,

παρόμοιας υπερβολικής αυτοπεποίθησης,

convincing themselves that the latest bubble

πείθοντας τους εαυτούς τους ότι η τελευταία φούσκα

is a new kind of market --

είναι ένα νέο είδος αγοράς

the kind that never goes down.

- το είδος που δεν καταρρέει ποτέ.

And when it inevitably does,

Κι όταν, αναπόφευκτα, γίνεται κάτι τέτοιο

the best and the brightest

οι καλύτεροι και οι εξυπνότεροι

reach for the financial equivalent of the junk shot --

ψάχνουν για το οικονομικό αντίστοιχο της ρίψης σκουπιδαριού

in this case, throwing massive amounts

- σ' αυτή την περίπτωση, τη ρίψη τεράστιων ποσών

of much-needed public money

απ' το πολύ απαραίτητο δημόσιο χρήμα

down a very different kind of hole.

μέσα σε μια πολύ διαφορετικού είδους τρύπα.

As with BP, the hole does get plugged,

Όπως και με τη BP, η τρύπα βουλώνεται,

at least temporarily,

προσωρινά τουλάχιστον,

but not before

αλλά όχι πριν

exacting a tremendous price.

την απόσπαση ενός τεράστιου τιμήματος.

We have to figure out

Πρέπει να κατανοήσουμε

why we keep letting this happen,

γιατί συνεχίζουμε να αφήνουμε να συμβαίνει αυτό,

because we are in the midst

επειδή είμαστε στο μέσο

of what may be our highest-stakes gamble of all --

αυτού που ίσως να είναι το μεγαλύτερο απ' όλα μας τα στοιχήματα:

deciding what to do, or not to do,

το να αποφασίσουμε τι να κάνουμε, ή να μη κάνουμε,

about climate change.

για την κλιματική αλλαγή.

Now as you know,

Τώρα, όπως γνωρίζετε,

a great deal of time is spent,

πάρα πολύς χρόνος ξοδεύεται,

in this country and around the world,

σ' αυτή τη χώρα και σ' όλο τον κόσμο,

inside the climate debate,

σε συζητήσεις σχετικές με την κλιματική αλλαγή.

on the question of, "What if the IPC scientists

Μπαίνει το ερώτημα: "Κι αν οι επιστήμονες της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC)

are all wrong?"

κάνουν όλοι λάθος;"

Now a far more relevant question --

Λοιπόν, μια πολύ πιο σχετική ερώτηση,

as MIT physicist Evelyn Fox Keller puts it --

όπως την θέτει η φυσικός του MIT Έβελιν Φοξ Κέλερ,

is, "What if those scientists are right?"

είναι: "Κι αν αυτοί οι επιστήμονες δεν κάνουν λάθος;"

Given the stakes, the climate crisis

Με δεδομένα τα διακυβεύματα, η κλιματική κρίση

clearly calls for us to act

ξεκάθαρα μας καλεί να δράσουμε

based on the precautionary principle --

με βάση την αρχή της προφύλαξης,

the theory that holds

τη θεωρία που υποστηρίζει

that when human health and the environment

ότι όταν η ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον

are significantly at risk

βρίσκονται σε σημαντικό κίνδυνο

and when the potential damage is irreversible,

και όταν η πιθανή ζημιά είναι μη αναστρέψιμη,

we cannot afford to wait

δεν είμαστε σε θέση να περιμένουμε

for perfect scientific certainty.

για την απόλυτη επιστημονική βεβαιότητα.

Better to err on the side of caution.

Καλύτερα να κάνουμε λάθος, έχοντας προτιμήσει μια επιφυλακτική στάση.

More overt, the burden of proving

Πιο ξεκάθαρα, το βάρος της απόδειξης

that a practice is safe

ότι μια πρακτική είναι ασφαλής

should not be placed on the public that would be harmed,

δεν θα 'πρεπε να πέφτει στο κοινό, το οποίο θα μπορούσε να ζημιωθεί,

but rather on the industry that stands to profit.

αλλά, μάλλον, στις βιομηχανίες, που βγάζουν κέρδη.

But climate policy in the wealthy world --

Αλλά η περιβαλλοντική πολιτική των πλούσιων χωρών

to the extent that such a thing exists --

-στο μέτρο που υπάρχει κάτι τέτοιο-

is not based on precaution,

δεν βασίζεται στην προφύλαξη,

but rather on cost-benefit analysis --

αλλά μάλλον στην ανάλυση κόστους-οφέλους

finding the course of action that economists believe

- την εύρεση της πορείας δράσης που οι οικονομολόγοι πιστεύουν

will have the least impact

ότι θα έχει τον ελάχιστο αντίκτυπο

on our GDP.

στο ΑΕΠ μας.

So rather than asking, as precaution would demand,

Έτσι αντί να ρωτάμε, όπως θα απαιτούσαν τα μέτρα προφύλαξης,

what can we do as quickly as possible

τι πρέπει να κάνουμε, το συντομότερο δυνατό,

to avoid potential catastrophe,

ώστε να αποφύγουμε πιθανές καταστροφές,

we ask bizarre questions like this:

εμείς διατυπώνουμε αλλόκοτες ερωτήσεις όπως αυτή:

"What is the latest possible moment we can wait

"Ποιο είναι το απώτατο χρονικό σημείο μέχρι το οποίο μπορούμε να περιμένουμε,

before we begin seriously lowering emissions?

πριν αρχίσουμε να μειώνουμε σοβαρά τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου;

Can we put this off till 2020,

Μπορούμε να αναβάλουμε κάτι τέτοιο ως το 2020,

2030, 2050?"

το 2030, το 2050;"

Or we ask,

Ή ρωτάμε:

"How much hotter can we let the planet get

"Πόσο πιο θερμό μπορούμε ν' αφήσουμε τον πλανήτη να γίνει,

and still survive?

χωρίς να έχουμε πρόβλημα επιβίωσης;

Can we go with two degrees, three degrees, or --

Μπορούμε να προχωρήσουμε με δύο βαθμούς, τρεις βαθμούς ή

where we're currently going --

-εκεί που οδηγούμαστε με τα τωρινά δεδομένα-

four degrees Celsius?"

τέσσερις βαθμούς Κελσίου;"

And by the way,

Και, παρεμπιπτόντως,

the assumption that we can safely control

η υπόθεση ότι μπορούμε να ελέγξουμε με ασφάλεια

the Earth's awesomely complex climate system

το τρομερά πολύπλοκο κλιματικό σύστημα της Γης,

as if it had a thermostat,

-λες και έχει ένα θερμοστάτη-

making the planet not too hot, not too cold,

και να κάνουμε τον πλανήτη ούτε πολύ ζεστό, ούτε πολύ κρύο,

but just right -- sort of Goldilocks style --

αλλά ακριβώς όπως πρέπει -περίπου όπως στο παραμύθι της Γκόλντιλοκς και στις σχετικές θεωρίες-

this is pure fantasy,

είναι καθαρή φαντασία

and it's not coming from the climate scientists.

και δεν προέρχεται από τους κλιματολόγους,

It's coming from the economists

αλλά από τους οικονομολόγους,

imposing their mechanistic thinking

που επιβάλλουν τον μηχανιστικό τρόπο σκέψης τους

on the science.

στην επιστήμη.

The fact is that we simply don't know

Το θέμα είναι ότι απλά δε γνωρίζουμε

when the warming that we create

πότε η υπερθέρμανση που δημιουργούμε

will be utterly overwhelmed

θα καταλήξει σ' έναν ασταμάτητο κατακλυσμό

by feedback loops.

ανατροφοδοτούμενων σημάτων κινδύνου.

So once again,

Έτσι, γι' άλλη μια φορά:

why do we take these crazy risks

γιατί παίρνουμε αυτά τα τρελά ρίσκα

with the precious?

με ό,τι πολύτιμο έχουμε;

A range of explanations

Μια σειρά από εξηγήσεις

may be popping into your mind by now,

μπορεί να ξεπετάγονται στο μυαλό σας τώρα,

like "greed."

η απληστία, ας πούμε.

This is a popular explanation, and there's lots of truth to it,

Αυτή είναι μια πολύ δημοφιλής εξήγηση, με μεγάλη δόση αλήθειας.

because taking big risks, as we all know,

Γιατί το να παίρνεις μεγάλα ρίσκα, όπως όλοι ξέρουμε,

pays a lot of money.

αποφέρει πολύ χρήμα.

Another explanation that you often hear for recklessness

Μια άλλη εξήγηση, που συχνά ακούτε, για την απερισκεψία,

is hubris.

είναι η ύβρις.

And greed and hubris

Και η απληστία και η ύβρις

are intimately intertwined

είναι στενά συνυφασμένες,

when it comes to recklessness.

όταν έχουμε να κάνουμε με την απερισκεψία.

For instance, if you happen to be a 35-year-old banker

Για παράδειγμα, αν τυχαίνει να είσαι ένας τριανταπεντάχρονος τραπεζίτης

taking home 100 times more

και βγάζεις 100 φορές περισσότερα

than a brain surgeon,

από έναν νευροχειρουργό

then you need a narrative,

χρειάζεσαι κάτι για να πεις,

you need a story

χρειάζεσαι μια ιστορία,

that makes that disparity okay.

που να κάνει αυτή τη διαφορά εύλογη.

And you actually don't have a lot of options.

Και δεν έχεις πολλές επιλογές στην πραγματικότητα.

You're either an incredibly good scammer,

Ή είσαι ένας απίστευτα καλός απατεώνας,

and you're getting away with it -- you gamed the system --

και μπορείς και τη γλιτώνεις -την έφερες στο σύστημα-

or you're some kind of boy genius,

ή είσαι ένα παιδί θαύμα,

the likes of which the world has never seen.

που όμοιό του δεν έχει δει ποτέ ο κόσμος.

Now both of these options -- the boy genius and the scammer --

Όμως, oποιαδήποτε απ' αυτές τις επιλογές -το παιδί θαύμα ή ο απατεώνας-

are going to make you vastly overconfident

θα σου δώσει υπερβολική αυτοπεποίθηση

and therefore more prone

και, γι' αυτό το λόγο, θα αυξηθεί η τάση σου

to taking even bigger risks in the future.

να παίρνεις ακόμα μεγαλύτερα ρίσκα στο μέλλον.

By the way, Tony Hayward, the former CEO of BP,

Παρεμπιπτόντως, ο Τόνι Χέιγουορντ, ο διευθύνων σύμβουλος της BP,

had a plaque on his desk

είχε μια πλακέτα στο γραφείο του

inscribed with this inspirational slogan:

με χαραγμένο το μότο που τον ενέπνεε:

"What would you attempt to do

"Τι θα επιχειρούσες να κάνεις

if you knew you could not fail?"

αν ήξερες ότι αποκλείεται να αποτύχεις;"

Now this is actually a popular plaque,

Λοιπόν, αυτή είναι, πραγματικά, μια δημοφιλής πλακέτα

and this is a crowd of overachievers,

και αυτό είναι ένα κοινό από ιδιαίτερα επιτυχημένους ανθρώπους,

so I'm betting that some of you have this plaque.

οπότε στοιχηματίζω ότι κάποιοι από εσάς έχουν αυτή την πλακέτα.

Don't feel ashamed.

Μη νιώθετε ντροπιασμένοι.

Putting fear of failure out of your mind

Το να βγάζεις το φόβο της αποτυχίας απ' το μυαλό σου

can be a very good thing

μπορεί να είναι κάτι πολύ καλό

if you're training for a triathlon

αν προπονείσαι για το τρίαθλο

or preparing to give a TEDTalk,

ή ετοιμάζεσαι να δώσεις μια ομιλία στο TED

but personally, I think people with the power

αλλά, προσωπικά, πιστεύω πως οι άνθρωποι που έχουν τη δύναμη

to detonate our economy and ravage our ecology

να τινάξουν στον αέρα την οικονομία και να καταστρέψουν το οικοσύστημά μας

would do better having

καλύτερα θα ήταν να βάλουν

a picture of Icarus hanging from the wall,

μια εικόνα του Ίκαρου να κρέμεται στον τοίχο τους

because -- maybe not that one in particular --

επειδή... -ίσως όχι ειδικά αυτήν εδώ-

but I want them thinking about the possibility of failure

όμως θέλω να σκέπτονται την πιθανότητα αποτυχίας

all of the time.

συνέχεια.

So we have greed,

Λοιπόν, είμαστε άπληστοι

we've got overconfidence/hubris,

έχουμε υπερβολική αυτοπεποίθηση και έχουμε διαπράξει ύβρεις

but since we're here at TEDWomen,

αλλά, αφού είμαστε εδώ στο γυναικείο TED,

let's consider one other factor

ας εξετάσουμε έναν άλλον παράγοντα

that could be contributing in some small way

που θα μπορούσε να συνεισφέρει με κάποιον ελάχιστο τρόπο

to societal recklessness.

στο θέμα της κοινωνικής απερισκεψίας.

Now I'm not going to belabor this point,

Λοιπόν, δεν θα επιμείνω σ' αυτό το σημείο,

but studies do show that, as investors,

αλλά μελέτες όντως δείχνουν ότι, ως επενδυτές,

women are much less prone

οι γυναίκες είναι πολύ λιγότερο επιρρεπείς

to taking reckless risks than men,

στην ανάληψη απερίσκεπτων ρίσκων απ' ό,τι οι άντρες,

precisely because, as we've already heard,

ακριβώς επειδή, όπως ήδη ακούσαμε,

women tend not to suffer from overconfidence

οι γυναίκες δεν έχουν την τάση να προσβάλλονται από υπερβολική αυτοπεποίθηση

in the same way that men do.

κατά τον τρόπο που αυτό συμβαίνει στους άντρες.

So it turns out

Αποδεικνύεται λοιπόν

that being paid less and praised less

ότι το να σε πληρώνουν λιγότερο και να σε εξυμνούν λιγότερο

has its upsides --

έχει και τις καλές πλευρές του

for society at least.

- για την κοινωνία, τουλάχιστον.

The flipside of this

Η άλλη πλευρά αυτού του γεγονότος

is that constantly being told

είναι ότι το να σου λένε διαρκώς

that you are gifted, chosen

πως είσαι χαρισματικός, διαλεγμένος

and born to rule

και γεννημένος για να διοικείς

has distinct societal downsides.

έχει ευδιάκριτα κοινωνικά μειονεκτήματα.

And this problem -- call it the "perils of privilege" --

Και αυτό το πρόβλημα -πείτε το "οι κίνδυνοι των προνομίων"-

brings us closer, I think,

μας φέρνει πιο κοντά, νομίζω,

to the root of our collective recklessness.

στη ρίζα της κοινωνικής μας απερισκεψίας.

Because none of us -- at least in the global North --

Γιατί κανείς από εμάς -τουλάχιστον στο βόρειο τμήμα της Γης-

neither men nor women,

ούτε γυναίκες, ούτε άντρες,

are fully exempt from this message.

δεν εξαιρείται πλήρως απ' αυτό το μήνυμα.

Here's what I'm talking about.

Να για ποιο πράγμα μιλάω:

Whether we actively believe them

είτε τους δεχόμαστε και ενεργούμε ανάλογα,

or consciously reject them,

είτε τους απορρίπτουμε συνειδητά,

our culture remains in the grips

ο πολιτισμός μας παραμένει υπό το κράτος

of certain archetypal stories

συγκεκριμένων αρχετυπικών μύθων

about our supremacy

σχετικά με την υπεροχή μας

over others and over nature --

πάνω στους άλλους και πάνω στη φύση.

the narrative of the newly discovered frontier

Ο μύθος των πρόσφατα ανακαλυφθέντων συνόρων

and the conquering pioneer,

και του πιονιέρου κατακτητή,

the narrative of manifest destiny,

ο μύθος του πρόδηλου πεπρωμένου μας να επεκταθούμε σ' όλη τη Βόρεια Αμερική,

the narrative of apocalypse and salvation.

ο μύθος της αποκάλυψης και της σωτηρίας.

And just when you think these stories are fading into history,

Κι εκεί που νομίζεις ότι οι μύθοι αυτοί σβήνουν και χάνονται μέσ' το χρόνο,

and that we've gotten over them,

και ότι τους ξεπεράσαμε,

they pop up in the strangest places.

ξεπετιούνται στα πιο περίεργα μέρη.

For instance, I stumbled across this advertisement

Για παράδειγμα, έπεσα πάνω σ' αυτή τη διαφήμιση

outside the women's washroom

έξω από τις γυναικείες τουαλέτες

in the Kansas City airport.

στο αεροδρόμιο της πόλης του Κάνσας.

It's for Motorola's new Rugged cell phone,

Είναι για το νέο ανθεκτικό κινητό της Μοτορόλα

and yes, it really does say,

και, ναι, πραγματικά λέει:

"Slap Mother Nature in the face."

"Χαστούκισε τη μητέρα φύση στο πρόσωπο".

And I'm not just showing it to pick on Motorola --

Δεν το δείχνω απλώς για ν' ανοίξω καβγά με τη Μοτορόλα,

that's just a bonus.

αυτή είναι η επιπλέον αμοιβή.

I'm showing it because --

Το δείχνω επειδή

they're not a sponsor, are they? --

-δεν είναι χορηγοί, έτσι δεν είναι;-

because, in its own way,

επειδή, με τον τρόπο της,

this is a crass version

αυτή είναι μια ακατέργαστη απόδοση

of our founding story.

της ιστορίας της ίδρυσής μας.

We slapped Mother Nature around and won,

Χαστουκίσαμε τη μητέρα φύση πολλές φορές και κερδίσαμε.

and we always win,

Και πάντα κερδίζουμε,

because dominating nature is our destiny.

επειδή το να κυβερνούμε τη φύση είναι η μοίρα μας.

But this is not the only fairytale we tell ourselves about nature.

Αλλά, αυτό δεν είναι το μόνο παραμύθι που λέμε στους εαυτούς μας για τη φύση.

There's another one, equally important,

Υπάρχει κι άλλο ένα, εξίσου σημαντικό,

about how that very same Mother Nature

σχετικά με το πόσο αυτή η ίδια μητέρα φύση

is so nurturing and so resilient

είναι τόσο περιποιητική και τόσο ευπροσάρμοστη,

that we can never make a dent in her abundance.

ώστε δεν μπορούμε ποτέ να ελαττώσουμε την αφθονία της.

Let's hear from Tony Hayward again.

Ας ακούσουμε τον Τόνι Χέιγουορντ ξανά:

"The Gulf of Mexico is a very big ocean.

"Ο κόλπος του Μεξικού είναι ένας πολύ μεγάλος ωκεανός.

The amount of oil and dispersants that we are putting into it

Η ποσότητα του πετρελαίου και των διασπορέων που ρίχνουμε μέσα του

is tiny in relation to the total water volume."

είναι ελάχιστη σε σχέση με τη συνολική ποσότητα του νερού."

In other words, the ocean is big;

Με άλλα λόγια, ο ωκεανός είναι μεγάλος,

she can take it.

μπορεί να τ' αντέξει.

It is this underlying assumption of limitlessness

Είναι αυτή ακριβώς η εξυπακουόμενη παραδοχή της έλλειψης ορίων

that makes it possible

που κάνει δυνατό

to take the reckless risks that we do.

το να παίρνουμε τα ανεύθυνα ρίσκα που παίρνουμε.

Because this is our real master-narrative:

Γιατί αυτός είναι ο πραγματικός κεντρικός μύθος μας:

however much we mess up,

Όσο και να τα θαλασσώσουμε,

there will always be more --

πάντα θα υπάρχει κι άλλο

more water, more land,

- κι άλλο νερό, κι άλλη γη

more untapped resources.

κι άλλοι ανεκμετάλλευτοι πόροι.

A new bubble will replace the old one.

Μια νέα φούσκα θα αντικαταστήσει την παλιά.

A new technology will come along

Μια νέα τεχνολογία θα εμφανιστεί,

to fix the messes we made with the last one.

για να διορθώσει τα χάλια που φτιάξαμε με την προηγούμενη.

In a way, that is the story

Κατά κάποιον τρόπο, αυτή είναι η ιστορία

of the settling of the Americas,

του εποικισμού της αμερικανικής ηπείρου,

the supposedly inexhaustible frontier

της χώρας με τα υποτιθέμενα ανεξάντλητα όρια,

to which Europeans escaped.

όπου απέδρασαν οι Ευρωπαίοι.

And it's also the story of modern capitalism,

Είναι επίσης η ιστορία του μοντέρνου καπιταλισμού.

because it was the wealth from this land

Γιατί ήταν ο πλούτος αυτής της χώρας

that gave birth to our economic system,

που γέννησε το οικονομικό μας σύστημα,

one that cannot survive without perpetual growth

ένα σύστημα που δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς αδιάκοπη ανάπτυξη

and an unending supply

και μια ατέλειωτη παροχή

of new frontiers.

νέων συνόρων.

Now the problem is

Λοιπόν, το πρόβλημα είναι

that the story was always a lie.

ότι αυτή η ιστορία ήταν, ανέκαθεν, ένα ψέμα.

The Earth always did have limits.

Η Γη πάντοτε είχε όρια:

They were just beyond our sights.

ήταν, απλώς, πέρα από το οπτικό μας πεδίο.

And now we are hitting those limits

Και τώρα φτάσαμε σ' αυτά τα όρια

on multiple fronts.

σε πολλαπλά μέτωπα.

I believe that we know this,

Νομίζω πως το γνωρίζουμε αυτό,

yet we find ourselves trapped in a kind of narrative loop.

όμως βρισκόμαστε παγιδευμένοι σε μια επαναλαμβανόμενη διαδικασία.

Not only do we continue to tell and retell

Όχι μόνο συνεχίζουμε να λέμε και να ξαναλέμε

the same tired stories,

τις ίδιες τετριμμένες ιστορίες,

but we are now doing so

αλλά τώρα το κάνουμε αυτό

with a frenzy and a fury

με μια φρενίτιδα και μια μανία

that, frankly, verges on camp.

η οποία, ειλικρινά, αγγίζει τα όρια της παρωδίας.

How else to explain the cultural space

Πώς αλλιώς να ερμηνεύσεις τον πολιτιστικό χώρο

occupied by Sarah Palin?

που καταλαμβάνει η Σάρα Πέιλιν.

Now on the one hand,

Λοιπόν, απ' τη μια μεριά

exhorting us to "drill, baby, drill,"

μας παροτρύνει να κάνουμε γεωτρήσεις,

because God put those resources into the ground

γιατί ο Θεός έβαλε τους πόρους αυτούς μέσα στο έδαφος

in order for us to exploit them,

ώστε εμείς να τους εκμεταλλευτούμε,

and on the other, glorying in the wilderness

και απ' την άλλη, αγάλλεται μέσα στην απεραντοσύνη

of Alaska's untouched beauty

της ανέγγιχτης ομορφιάς της Αλάσκας

on her hit reality TV show.

στην επιτυχημένη τηλεοπτική εκπομπή της.

The twin message is as comforting as it is mad.

Το δίδυμο αυτό μήνυμα είναι τόσο καθησυχαστικό όσο και τρελό.

Ignore those creeping fears

Αγνόησε αυτούς τους υφέρποντες φόβους

that we have finally hit the wall.

ότι έχουμε τελικά φτάσει στα όρια μας.

There are still no limits.

Εξακολουθούν να μην υπάρχουν όρια.

There will always be another frontier.

Πάντα θα υπάρχει ένα ακόμη σύνορο.

So stop worrying and keep shopping.

Έτσι, σταμάτα να ανησυχείς και συνέχισε να ψωνίζεις.

Now, would that this were just about

Όμως, μακάρι αυτό να αφορούσε μόνο

Sarah Palin and her reality TV show.

τη Σάρα Πέιλιν και το τηλεοπτικό της πρόγραμμα.

In environmental circles,

Στους περιβαλλοντικούς κύκλους

we often hear that, rather than shifting to renewables,

ακούμε συχνά ότι, αντί να στραφούμε στις ανανεώσιμες πηγές,

we are continuing with business as usual.

συνεχίζουμε όπως πριν, σαν να μην τρέχει τίποτα.

This assessment, unfortunately,

Αυτή η εκτίμηση, δυστυχώς,

is far too optimistic.

είναι πάρα πολύ αισιόδοξη.

The truth is that we have already exhausted

Η αλήθεια είναι ότι έχουμε ήδη εξαντλήσει

so much of the easily accessible fossil fuels

τόσο πολλά από τα εύκολα προσβάσιμα ορυκτά καύσιμα

that we have already entered

ώστε έχουμε ήδη περάσει

a far riskier business era,

σε μια πολύ πιο επικίνδυνη επιχειρηματική εποχή,

the era of extreme energy.

την εποχή της παραγωγής ενέργειας από υπερβολικά δυσπρόσιτες πηγές.

So that means drilling for oil in the deepest water,

Αυτό λοιπόν σημαίνει γεωτρήσεις για πετρέλαιο στα βαθύτερα νερά,

including the icy Arctic seas,

συμπεριλαμβανομένων των παγωμένων αρκτικών θαλασσών,

where a clean-up may simply be impossible.

όπου ένας καθαρισμός μπορεί, απλώς, να είναι αδύνατος.

It means large-scale hydraulic fracking for gas

Σημαίνει μεγάλης κλίμακας υδραυλικές ρωγματώσεις για αέριο

and massive strip-mining operations for coal,

και μαζικές αποψιλωτικές εξορυκτικές επιχειρήσεις για κάρβουνο,

the likes of which we haven't yet seen.

που όμοιές τους δεν έχουμε δει μέχρι τώρα.

And most controversially, it means the tar sands.

Και το πλέον αμφιλεγόμενο: σημαίνει την πισσούχο άμμο.

I'm always surprised by how little

Δεν σταματά να με εκπλήσσει το πόσο λίγα γνωρίζουν

people outside of Canada

οι άνθρωποι έξω απ' τον Καναδά

know about the Alberta Tar Sands,

σχετικά με την πισσούχο άμμο της Αλμπέρτα,

which this year are projected to become

η οποία αυτό το χρόνο σχεδιάζεται να γίνει

the number one source of imported oil

η νούμερο ένα πηγή εισαγόμενου πετρελαίου

to the United States.

στις Ηνωμένες Πολιτείες.

It's worth taking a moment to understand this practice,

Αξίζει να δώσουμε λίγο χρόνο για να κατανοήσουμε αυτή τη μέθοδο

because I believe it speaks to recklessness

γιατί νομίζω ότι φανερώνει την απερισκεψία μας

and the path we're on

και την πορεία όπου βρισκόμαστε

like little else.

με πολύ καλό τρόπο.

So this is where the tar sands live,

Λοιπόν, αυτό είναι το μέρος όπου βρίσκεται η πισσούχος άμμος,

under one of the last magnificent

κάτω από ένα από τα τελευταία μεγαλειώδη

Boreal forests.

αρκτικά δάση κωνοφόρων.

The oil is not liquid.

Το πετρέλαιο δεν βρίσκεται σε υγρή μορφή.

You can't just drill a hole and pump it out.

Δεν μπορείς, έτσι απλά, ν' ανοίξεις μια τρύπα και να το αντλήσεις.

Tar sand's oil is solid,

Η πισσούχος άμμος είναι στερεά,

mixed in with the soil.

ανακατεμένη με το χώμα.

So to get at it,

Έτσι, για να την αποσπάσεις,

you first have to get rid of the trees.

πρέπει πρώτα να ξεφορτωθείς τα δέντρα.

Then, you rip off the topsoil

Μετά ξηλώνεις το επιφανειακό έδαφος

and get at that oily sand.

και φτάνεις σ' αυτή την ελαιώδη άμμο.

The process requires a huge amount of water,

Η διαδικασία απαιτεί μια τεράστια ποσότητα νερού,

which is then pumped into massive toxic tailing ponds.

η οποία στη συνέχεια αδειάζεται με αντλίες σε τεράστιες τοξικές τεχνητές λίμνες αποβλήτων.

That's very bad news for local indigenous people

Αυτά είναι πολύ άσχημα νέα για τους ντόπιους, αυτόχθονες πληθυσμούς

living downstream

που μένουν σε χαμηλότερα σημεία:

who are reporting alarmingly high cancer rates.

αναφέρουν την εμφάνιση ανησυχητικά υψηλών ποσοστών καρκίνου.

Now looking at these images,

Τώρα, κοιτώντας σ' αυτές τις εικόνες,

it's difficult to grasp the scale of this operation,

είναι δύσκολο να αντιληφθούμε την κλίμακα αυτής της επιχείρησης,

which can already be seen from space

η οποία μπορεί ήδη να γίνει ορατή απ' το διάστημα

and could grow to an area the size of England.

και θα μπορούσε να επεκταθεί σε μια περιοχή με το μέγεθος της Αγγλίας.

I find it helps actually

Νομίζω ότι πραγματικά βοηθάει

to look at the dump trucks that move the earth,

το να κοιτάξουμε τα ανατρεπόμενα που μεταφέρουν το χώμα,

the largest ever built.

τα μεγαλύτερα που κατασκευάστηκαν ποτέ.

That's a person down there by the wheel.

Αυτός εκεί, δίπλα στη ρόδα, είναι ένας άνθρωπος.

My point is that

Η άποψή μου είναι ότι

this is not oil drilling.

αυτό δεν είναι γεώτρηση πετρελαίου,

It's not even mining.

δεν είναι καν εξόρυξη.

It is terrestrial skinning.

Είναι γδάρσιμο της γης.

Vast, vivid landscapes

Αχανή, εντυπωσιακά τοπία

are being gutted,

ξεκοιλιάζονται

left monochromatic gray.

και μένουν μονόχρωμα, γκρίζα.

Now I should confess that as [far as] I'm concerned

Τώρα, θα πρέπει να ομολογήσω ότι, στο μέτρο που με αφορά,

this would be an abomination

θα το θεωρούσα απλώς ένα βδέλυγμα,

if it emitted not one particle of carbon.

αρκεί να μην εξέπεμπε ούτε ένα άτομο άνθρακα.

But the truth is that, on average,

Αλλά η αλήθεια είναι ότι, κατά μέσο όρο,

turning that gunk into crude oil

η μετατροπή αυτής της γλίτσας σε ακατέργαστο πετρέλαιο

produces about three times more greenhouse gas pollution

προξενεί σχεδόν τρεις φορές περισσότερη ρύπανση από αέρια θερμοκηπίου

than it does to produce conventional oil

απ' ό,τι προξενεί η παραγωγή συμβατικού πετρελαίου

in Canada.

στον Καναδά.

How else to describe this,

Πώς αλλιώς να το περιγράψεις αυτό,

but as a form of mass insanity?

παρά σαν μια μορφή μαζικής παραφροσύνης;

Just when we know we need to be learning

Ακριβώς τη στιγμή που γνωρίζουμε ότι χρειαζόμαστε να μάθουμε

to live on the surface of our planet,

να ζούμε στην επιφάνεια του πλανήτη μας

off the power of sun, wind and waves,

από την ενέργεια του ήλιου, του ανέμου και των κυμάτων,

we are frantically digging

μανιωδώς σκάβουμε

to get at the dirtiest,

για να φτάσουμε στο βρωμερότερο,

highest-emitting stuff imaginable.

το πλέον ρυπογόνο υλικό που μπορείς να φανταστείς.

This is where our story of endless growth

Εδώ είναι που ο μύθος της επ' άπειρον ανάπτυξης

has taken us,

μάς έχει φέρει,

to this black hole at the center of my country --

σ' αυτή τη μαύρη τρύπα στο κέντρο της πατρίδας μου

a place of such planetary pain

- ένα μέρος τέτοιου πλανητικού πόνου

that, like the BP gusher,

που, όπως και την πετρελαιοπηγή της BP,

one can only stand to look at it for so long.

μπορεί κανείς μόνο να το παρατηρεί, για τόσο καιρό.

As Jared Diamond and others have shown us,

Όπως ο Τζάρεντ Ντάιαμοντ και άλλοι μάς έχουν δείξει,

this is how civilizations commit suicide,

αυτός είναι ο τρόπος που οι πολιτισμοί αυτοκτονούν,

by slamming their foot on the accelerator

πατώντας με μανία το γκάζι,

at the exact moment

εκείνη ακριβώς τη στιγμή,

when they should be putting on the brakes.

που θα έπρεπε να ενεργοποιήσουν τα φρένα.

The problem is that our master-narrative

Το πρόβλημα είναι ότι ο κεντρικός μύθος μας

has an answer for that too.

έχει μια απάντηση γι' αυτό, επίσης.

At the very last minute, we are going to get saved

Στο τελευταίο λεπτό ακριβώς, πρόκειται να σωθούμε

just like in every Hollywood movie,

ακριβώς όπως σε κάθε ταινία του Χόλιγουντ,

just like in the Rapture.

ακριβώς όπως ο Θεός θα σώσει τους δίκαιους.

But, of course, our secular religion is technology.

Αλλά, βεβαίως, η κοσμική μας θρησκεία είναι η τεχνολογία.

Now, you may have noticed

Λοιπόν, μπορεί να παρατηρείτε

more and more headlines like these.

όλο και περισσότερες επικεφαλίδες σαν αυτές.

The idea behind this form of "geoengineering" as it's called,

Η ιδέα πίσω από αυτή τη μορφή γεωμηχανικής, όπως ονομάζεται,

is that, as the planet heats up,

είναι ότι, καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται,

we may be able to shoot sulfates and aluminum particles

ίσως να μπορέσουμε να εκτοξεύσουμε θειικές ενώσεις και σωματίδια αλουμινίου

into the stratosphere

στη στρατόσφαιρα,

to reflect some of the sun's rays

ώστε να προκληθεί αντανάκλαση μερικών από τις ακτίνες του ήλιου

back to space,

πίσω στο διάστημα,

thereby cooling the planet.

κι έτσι να πέσει η θερμοκρασία του πλανήτη.

The wackiest plan -- and I'm not making this up --

Το πλέον παλαβό σχέδιο -δεν είναι δική μου επινόηση-

would put what is essentially a garden hose

προβλέπει την τοποθέτηση ενός πράγματος που είναι ουσιαστικά ένας σωλήνας άρδευσης,

18-and-a-half miles high into the sky,

δεκαοχτώμισι μίλια ψηλά στον ουρανό,

suspended by balloons,

κρεμασμένο από μπαλόνια,

to spew sulfur dioxide.

να ξερνάει διοξείδιο του θείου.

So, solving the problem of pollution with more pollution.

Κι έτσι, λύνεται το πρόβλημα της μόλυνσης με περισσότερη μόλυνση.

Think of it as the ultimate junk shot.

Δείτε το σαν την ύστατη ρίψη σκουπιδαριού.

The serious scientists involved in this research

Οι σοβαροί επιστήμονες που έχουν εμπλακεί σ' αυτή την έρευνα,

all stress that these techniques

υποστηρίζουν, όλοι, ότι αυτές οι τεχνικές

are entirely untested.

είναι εντελώς αδοκίμαστες.

They don't know if they'll work,

Δεν γνωρίζουν αν θα φέρουν αποτέλεσμα

and they have no idea

και δεν έχουν ιδέα

what kind of terrifying side effects they could unleash.

για το τι είδους τρομακτικές παρενέργειες θα μπορούσαν να εξαπολύσουν.

Nevertheless, the mere mention of geoengineering

Παρ' όλα αυτά, η παραμικρή αναφορά στη γεωμηχανική

is being greeted in some circles,

χαιρετίζεται σε κάποιους κύκλους

particularly media circles,

-ιδιαίτερα σε κύκλους των ΜΜΕ-

with a relief tinged with euphoria.

από μια ανακούφιση με μια δόση ευφορίας.

An escape hatch has been reached.

Έχουμε πλησιάσει σε μια δίοδο διαφυγής.

A new frontier has been found.

Έχουμε βρει ένα νέο σύνορο.

Most importantly,

Το πιο σημαντικό,

we don't have to change our lifestyles after all.

δεν χρειάζεται ν' αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας, παρ' όλα αυτά.

You see, for some people,

Βλέπετε, για μερικούς ανθρώπους

their savior is a guy in a flowing robe.

ο σωτήρας είναι ένας τύπος μ' έναν ριχτό, μεγαλοπρεπή μανδύα.

For other people, it's a guy with a garden hose.

Για κάποιους άλλους, είναι ένας τύπος μ' έναν σωλήνα ποτίσματος.

We badly need some new stories.

Χρειαζόμαστε απεγνωσμένα μερικούς καινούργιους μύθους.

We need stories that have different kinds of heroes

Χρειαζόμαστε μύθους που να έχουν διαφορετικού είδους ήρωες

willing to take different kinds of risks --

πρόθυμους να πάρουν διαφορετικού είδους ρίσκα,

risks that confront recklessness head on,

- ρίσκα που αντιμετωπίζουν κατάφατσα την απερισκεψία,

that put the precautionary principle into practice,

που βάζουν την αρχή της προφύλαξης σε εφαρμογή

even if that means through direct action --

ακόμα κι αν αυτό σημαίνει άμεση δράση -

like hundreds of young people willing to get arrested,

ήρωες δηλαδή σαν τους εκατοντάδες νέους ανθρώπους που είναι διατεθειμένοι να συλληφθούν

blocking dirty power plants

κατά τον αποκλεισμό ρυπογόνων εργοστασίων ηλεκτρικής ενέργειας

or fighting mountaintop-removal coal mining.

ή κατά τον αγώνα ενάντια σε επιχειρήσεις αφαίρεσης βουνοκορφών για εξόρυξη κάρβουνου.

We need stories

Χρειαζόμαστε μύθους

that replace that linear narrative of endless growth

που αντικαθιστούν αυτό το γραμμικό αφήγημα της επ' άπειρον ανάπτυξης

with circular narratives

με κυκλικά αφηγήματα

that remind us

που μας θυμίζουν

that what goes around comes around.

ότι όλα εδώ πληρώνονται,

That this is our only home.

ότι αυτό είναι το μοναδικό μας σπίτι:

There is no escape hatch.

δεν υπάρχει δίοδος διαφυγής.

Call it karma, call it physics,

Πείτε το κάρμα, πείτε το φυσική,

action and reaction, call it precaution --

δράση και αντίδραση, πείτε το πρόνοια:

the principle that reminds us

είναι η αρχή που μας θυμίζει

that life is too precious to be risked

ότι η ζωή είναι πολύ πολύτιμη για να τη διακινδυνεύεις

for any profit.

για οποιοδήποτε κέρδος.

Thank you.

Ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)