The secret to being a successful freelancer | The Way We Work, a TED series

Transcriber: Joseph Geni Reviewer: Camille Martínez

I used to be really bad at earning money.

Translator: Akar Azad Reviewer: Daban Q. Jaff

من پێشتر زۆر خراپ بووم لە پەیداکردنی پارە.

Early on, I was a junior financial planner,

پێشووتر، ڕاوێژکارێکی سەرەتایی دارایی بووم،

and my job was to help people manage their wealth.

و پیشەم یارمەتیدانی خەڵک بوو لە بەڕێوەبردنی سامانیان.

But my salary was so low that I started riding my bike to work

بەڵام مووچەکەم زۆر کەم بوو وای لێهات بە پاسکیلەکەم دەچووم بۆ کار

to save money on gas,

تا پارەی سووتەمەنی پاشەکەوت بکەم،

and I started a garden to save money on food.

و باخچەیەکم دروست کرد بۆ ئەوەی پارە پاشەکەوت بکەم.

Now I run a bookkeeping agency

من ئێستا بریکارێکی ژمێریاریم

that specifically serves creative businesses.

کە ڕێنمایی دەدەم بۆ داهێنان لە بازرگانیدا.

[TED: The Way We Work]

[TED: ئەمە شێوازی کار کردنمانە]

[Made possible with the support of Dropbox]

[ئەم ڤیدیۆیە بەردەستە بە پاڵپشتی درۆپ بۆکس]

This might sound strange coming from a former financial planner,

لەوانەیە ئەمە نامۆ بێت کە خۆم پلان دانەرێکی دارایی بووم،

but I'm not a fan of capitalism.

بەڵام من هاندەری سەرمایەداری نیم.

Almost everyone I work with and know and love is an artist, including me.

نزیەکی هەموو ئەو کەسانەی کە کاریان لەگەڵ دەکەم و خۆشمدەوێن هونەرمەندن، بەخۆشمەوە.

So I know, the way the system is set up,

بۆیە دەزانم، ئەم سیستەمە چۆن کار دەکات،

freelancers and artists are too often way underpaid.

کاسبکاری ئازاد و هونەرمەندەکان زۆر جار بەگوێرەی پێویست پارە وەرناگرن.

They often feel like focusing on money will corrupt their creativity,

زۆرجار هەست دەکەن گەر سەرنجیان لەسەر پارە بێت کار و داهێنانەکانیان دەشێوێت،

or they think they're just not that good at making money anyway.

یان وا بیر دەکەنەوە کە باش نین لە پەیدا کردنی پارە.

But the truth is, we can be good at it,

بەڵام لە ڕاستیدا دەتوانین باش بین لێی،

and in fact, we have to be,

و بەڕاستی، دەبێت وابین،

because our freedom is at stake:

چونکە ئازادیمان لە مەترسیدایە:

our freedom to create, to influence

ئازادیمان بۆ دروست کردن، بۆ کاریگەری

and to use the power of money

و بەکارهێنانی هێزی پارە

to change the very exploitation that keeps artists broke to begin with.

بۆ گۆڕینی ڕژێمی چەوساوە کە لە بنەڕەتدا وا دەکات داهێنەران مایەپوچ بن.

I'm not struggling anymore,

من چیتر کێشەم نییە،

and I've learned a lot since being a financial planner,

و من زۆر شت فێربووم لەوەتەی بوومە بە ڕاوێژکەری دارایی،

و ویستم ئەم زانیاریانە هاوبەشی پێبکەم.

and I just wanted to share that knowledge.

ئەمە ئەو شتانەیە کە فێری بووم و کردم.

So here's what I've learned and done.

One: what you do.

یەکەم: چی دەکەیت.

When it comes to your offer,

کاتێک دێتە بەر ڕێت،

دەبێت بتوانیت وەڵامی ئەم پرسیارانە بدەیتەوە:

you have to be able to answer the following question:

بۆچی تۆ هەڵبژێرن نەک ڕکابەرەکەت؟

Why would anyone hire you over your competition?

ئەگەر نەتوانی وەڵامی ئەم پرسیارە بدەیتەوە، کڕیارەکانیشت دواتر ناتوانن وەڵامی بدەنەوە،

If you can't answer that question, neither can your potential clients,

مانای وایە ناتوانی داوای نرخی زیاتر لەوە بکەی کە وای کردوە کارەکەت تایبەت بێ.

which means you can't charge more for the thing that makes your work special.

Price becomes a differentiator, and bidding becomes a race to the bottom.

نرخ دەبێتە جیاکاری، و مەزادخانە دەبێتە پێشبڕکێ بۆ خوارەوە.

ئەوەی دەتکات بە بەشێک لەمانە ئەوەیە کە دەیکەیت، بۆچی دەیکەیت و چۆن دەیکەیت:

What sets you apart could be what you do, why you do it or how you do it:

a string quartet that arranges and plays hip-hop medleys

گروپی میوزیکی چوار کەسی کە ئاوازی هیپ-هۆپ دەژەنن

or a branding firm that has a unique way of marketing technology to Baby Boomers

یان لقێک بێت کە ڕێگەیەکی ناوازەی هەبێت بۆ بە بازاڕکردنی تەکنەلۆژیا بۆ منداڵان

or a prop and set designer

یاخود دیزاینەری سێت و کەرەستە

who's known for crafting beautiful papier-mâché miniatures.

کە ناسراوە بە کاری دەستی جوان وەک پەپیەر-ماچێ ی بچووک.

Two: who you do it for.

دووەم: بۆ کێ دەیکەیت.

After you determine what sets you apart,

کە نیشانت دا چی جیات دەکاتەوە لەوانی تر،

position yourself for your ideal customer.

خۆت دابنێ لە شوێنی کڕیارێکی نموونەیی.

In order for this to be effective, you must narrow your focus.

بۆ ئەوەی ئەمە کاریگەری هەبێت، دەبێت سەرنجت ورد بکەیتەوە.

Without focus, you try to be everything for everyone,

بە بێ وردبینی، دەتەوێت ببیتە هەموو شت بۆ هەموو کەس،

and you end up being nothing for nobody.

و لە کۆتاییدا نابیتە هیچ شت بۆ هیچ کەس.

Then, use the kind of language that appeals to your target customer.

دواتر، دەبێت گوفتارێک بەکاربێنی کە کار بکاتە سەر کڕیارەکە.

Create the kind of marketing materials or the kind of portfolio that attracts them.

دروستکردنی ئەو کەرەستانەی یاخود دروستکردنی مەلەفێک سەرنجیان ڕاکێشێت.

Then be in the real-life and virtual places they are.

بۆ ئەوەی بەرجەستە بن و لەو شوێنە گریمانیانەی خۆشیان بن.

For example, if you're a videographer

بۆ نموونە، گەر تۆ وێنەگریت

and you want to work with mission-driven companies

و دەتەوێت لەگەڵ کۆمپانیای خاوەن ئامانج کار بکەی

that bring clean water to places where it's scarce,

کە دەیەوێت ئاوی پاک دابین بکات بۆ ئەو شوێنانەی کە ئاویان کەمە،

create a video trailer that shows exactly how the power of film moves people to act.

دیمەنێکی خێرای ڤیدیۆی دروست بکە کە بە تەواوی کاریگەری خەڵکەکە لەسەری نیشان دەدات

Three: when it's time to talk money, understand the real value that you create.

سێیەم: کە کاتی قسەکردن لەسەر پارە دێت لە نرخی کارەکەت تێبگە.

You're not just being compensated for the time that you work on a project.

تەنها بۆت هەژمار ناکرێت لەو کاتانەی کار دەکەیت لەسەر پڕۆژەیەک.

You're being compensated for everything you've learned

بۆت هەژمار دەکرێت بۆ هەموو ئەو شتانەی فێری بوویت

and everything you've done over the years

و ئەو شتانەی چەند ساڵە کردووتە

that make you excellent at what you do.

کە وا دەرت دەخات نایاب بیت لە کارەکەت.

Ask yourself questions like:

پرسیار لەخۆت بکە لەبارەی:

How does your service impact a customer's bottom line?

چۆن خزمەتگوزاریەکانت کار دەکەن لەسەر کۆتا نرخی کڕیارێک؟

How do you create efficiencies that generate cost savings?

چۆن ئەو بەهرە و کارامەییانە بۆ پاشەکەوتی تێچوون دروست دەکەیت؟

How much money can your customer make

بریکارەکەت دەتوانێت چەند پارە پەیدا بکات

from a product that you helped them create?

لەو بەرهەمەی تۆ یارمەتیت داوە دروستی بکەن؟

For example, if you're a freelancer that helps YouTube creators

بۆ نموونە، تۆ گەر کاسبکارێکی ئازادیت کە یارمەتی دروستکەری ڤیدۆی یوتوب دەدات

develop merch like T-shirts and dad hats,

کاڵا پەرە پێبدە وەک قۆڵکورت و کڵاو

mention how much money you've helped your clients generate.

باسی بکە کە بریکارەکانت چەندیان پارە پێی قازانج کردووە

Or, if you've created a diversity and inclusion training program

یاخود، گەر چەند جۆرێک ڕێنمایی ڕاهێنانت دروست کردووە

for corporations,

بۆ کۆمپانیا گەورەکان،

talk about how much time and money a company saves purchasing your product

باسی کات و پارەی تێچووی کۆمپانیاکە بکە کە پاشەکەوتی دەکات بە کڕینی کاڵاکەت

instead of developing their own.

لە جیاتی دروستکردنی هی خۆیان.

Four: make sure your price includes your taxes, your overhead and your profit.

چوارەم: دڵنیابە کە نرخەکەت گونجاوە دوای باج و تێچوون و قازانجت.

When you're a freelancer, you are your own business,

کاتێک تۆ کاسبکاری ئازاد بیت، تۆ خاوەنی بازرگانی خۆتی،

so you're responsible for marketing,

کەواتە تۆ بەرپرسی لە ساغ کردنەوەی،

accounting, taxes, legal, insurance,

هەژماردکردن، باجەکان، یاسایی، دڵنیایی،

overhead and profit.

سەرمایە و قازانج.

If you price too low,

گەر نرخەکە کەم دابنێیت،

you've already negotiated against yourself.

تۆ دانوستاندنت لە دژی خۆت کردووە.

And if a potential customer balks at your pricing,

و ئەگەر کڕیارێک لەسەر نرخەکانت وەستا،

don't apologize.

داوای لێبووردن مەکە.

Just say that you're running a business

تەنها بڵێ ئەمە بازرگانییە

and you can't afford to do the work for less.

و ناتوانی ئەم کارە بەڕێوەبەی بە نرخێکی کەمتر.

Instead of corrupting your creativity,

لە جیاتی تێکدانی داهێنانەکەت،

focusing on making more money could actually enhance it

پێداگیری کردن بۆ پەیداکردنی پارەی زیاتر دەتوانیێت بەرەو پێشی ببات

by giving you the freedom of choice.

بە پێدانی ئازادی لە هەڵبژاردن.

Because when you earn enough working with clients that value your work,

چونکە کاتێک وەک پێویست بەدەست دێنیت کار بکە لەگەڵ ئەوانەی کارەکەت بەرز دەنرخێنن،

you don't have to compromise by working with clients who don't.

پێویست ناکات کار لەگەل ئەو کەسانە بکەیت کە ڕێک ناکەون.