Why do we have hair in such random places? - Nina G. Jablonski

Translator: Thanh Nguyễn Đức Chí Reviewer: Thu Ha Tran

We have lots in common with our closest primate relatives.

Chúng ta có nhiều điểm chung với họ hàng linh trưởng gần nhất của mình.

But comparatively, humans seem a bit... underdressed.

Nhưng nếu phải so sánh, con người trông có vẻ “trần trụi” hơn nhiều.

Instead of thick fur covering our bodies,

Thay vì có lớp lông dày bao phủ cơ thể,

many of us mainly have hair on top of our heads—

phần lớn chúng ta có tóc trên đầu -

and a few other places.

và lông ở một vài nơi khác.

So, how did we get so naked? And why do we have hair where we do?

Vậy tại sao chúng ta lại trở nên như vậy? Và tại sao ta có lông tại những nơi đó?

Human hair and animal fur are made of the same stuff:

Lông của con người và động vật đều được tạo nên từ cùng một thứ:

filaments of the protein keratin that grow out of organs known as follicles,

sợi keratin protein được phát triển từ các cơ quan được gọi là “nang”,

which go through cycles of growth and shedding.

trải qua các chu trình sinh trưởng và chết đi.

Across mammalian species, hairs have been modified for numerous purposes,

Trên các loài động vật có vú, lông được biến đổi nhằm nhiều mục đích

ranging from the soft fluff covering rabbits

khác nhau từ bộ lông tơ mềm mại của thỏ

to the rigid quills protecting porcupines.

đến những chiếc gai nhọn cứng cáp bảo vệ nhím.

But for many mammals, hair grows in two layers

Nhưng với nhiều loài động vật, lông mọc thành hai lớp

consisting of a shorter undercoat of ground hairs

bao gồm một lớp lông tơ ngắn hơn

covered by longer guard hairs.

được bao phủ bởi một lớp lông dài hơn.

Together, they help insulate the animal’s body and protect its skin.

Chúng vừa giúp cách nhiệt cơ thể và bảo vệ da của động vật.

Human hairs, on the other hand, are kind of a combination of these hair types.

Mặt khác, lông của con người là kiểu kết hợp của hai kiểu lông này.

Unfortunately, hair is rarely found in fossils,

Tuy nhiên, ta hiếm khi phát hiện được tóc trong hóa thạch,

making it hard for researchers to pinpoint when and how

khiến các nhà khoa học khó xác định từ khi nào và làm thế nào

our ancient ancestors lost their coats.

mà tổ tiên chúng ta mất đi bộ lông của mình.

But scientists have developed some working hypotheses.

Nhưng các nhà khoa học đã đưa ra một vài giả thuyết.

It seems that, millions of years ago in Africa,

Có vẻ như vào thời điểm hàng triệu năm trước ở châu Phi,

early hominins first transitioned out of trees and adopted a more active lifestyle.

những tông người cổ đại đã rời khỏi rừng và theo đuổi lối sống năng động hơn.

Keeping cool became increasingly important.

Cùng với đó, việc giữ mát cơ thể ngày càng quan trọng hơn.

Eventually, they developed more sweat glands,

Cuối cùng, họ đã phát triển nhiều tuyến mồ hôi hơn

which helped them lose heat by evaporating moisture through the skin.

giúp họ hạ nhiệt bằng cách làm bay hơi độ ẩm qua da.

In fact, humans have 10 times more sweat glands than chimpanzees, for instance.

Trên thực tế, số lượng tuyến mồ hôi ở con người nhiều gấp mười lần tinh tinh.

But efficiently losing heat by sweating is harder to do when you’re covered in fur.

Nhưng bạn khó mà giảm nhiệt qua mồ hôi hiệu quả khi cơ thể bạn phủ đầy lông.

Scientists believe that early humans lost much of their coat around this time

Các nhà khoa học tin rằng người cổ đại mất đi phần lớn bộ lông vào thời điểm đó

to help their sweat evaporate faster.

là để giúp mồ hôi bay hơi nhanh hơn.

However, if losing our hair was so advantageous,

Tuy nhiên, nếu việc mất đi bộ lông thuận lợi đến vậy,

why do we have any left at all?

vậy tại sao chúng ta vẫn còn lông?

It seems that there are unique uses for hair in different parts of our bodies.

Có vẻ như lông có từng tác dụng riêng biệt ở các bộ phận khác nhau.

When it comes to the tops of our heads,

Khi nó ở trên đỉnh đầu chúng ta,

temperature regulation likely played a part again.

nhiệm vụ chính vẫn là điều chỉnh nhiệt độ.

Since early humans began venturing into the open,

Vì khi người cổ đại bắt đầu tiến ra các khu vực trống (mở),

their heads would’ve been exposed to the scorching sun.

phần đầu họ sẽ phải tiếp xúc với cái nắng thiêu đốt của mặt trời.

Thicker, longer-growing hair protects our sensitive scalps

Mái tóc dày và dài hơn giúp bảo vệ phần da đầu nhạy cảm

and keeps our brains from overheating.

và tránh việc não bộ trở nên quá nóng.

Dark tightly curled hair is most effective at keeping solar radiation off of skin.

Tóc xoăn tối màu là hiệu quả nhất trong việc chống lại bức xạ mặt trời.

Other kinds of head hair evolved as humans moved to different places.

Và khi con người đi đến đến những nơi khác nhau, các loại tóc khác xuất hiện.

Meanwhile, researchers think eyebrows are especially useful for communication

Trong khi đó, các nhà khoa học cho rằng lông mày đặc biệt hữu ích trong giao tiếp

because they sit atop active facial muscles that convey our feelings.

vì chúng nằm trên những cơ mặt truyền tải cảm xúc của chúng ta.

Eyelashes have been shown to minimize airflow over our eyeballs,

Lông mi đã được chứng minh là giúp giảm luồng không khí tràn qua nhãn cầu,

preventing them from drying out and catching debris.

giúp chúng khỏi bị khô và nhiễm bẩn.

And maybe facial hair proved helpful in distinguishing identity from a distance,

Và có thể các lông này sẽ hữu ích trong việc phân biệt ai đó từ khoảng cách xa,

but we really don’t know.

nhưng chúng ta vẫn chưa rõ.

Evidence is stubbly at best.

Cần phải có bằng chứng chúng ta mới biết được.

Why we have hair in other regions is... more pungent.

Tại sao lông ở một vài chỗ lại rậm hơn những chỗ khác?

Our armpits, nipples, and pubic areas are dotted with apocrine glands.

Các tuyến apocrine được phân bố rải rác ở nách, núm vú và vùng mu của chúng ta.

They produce oily, smelly secretions which the thick, curly hair

Vì chúng thường tiết ra các chất nhờn có mùi

that often grows in these spots helps disperse.

nên phần lông dày và xoăn này giúp phân tán những mùi đó.

The secretions that waft off these hairy patches may be useful for identification.

Các mùi này có thể sẽ hữu ích trong việc phân biệt.

For example, several studies have shown that people are able to identify

Ví dụ, một số nghiên cứu đã chỉ ra mọi người có thể xác định được

their own armpit odors as well as those of people they’re close with.

mùi hương ở nách của chính họ cũng như những người mà họ gần gũi.

The final type of notable human hair is the vellus hair that covers our bodies.

Một kiểu lông đáng chú ý khác của người là lông vellus bao phủ cơ thể chúng ta.

We don't know if these hairs serve any purpose themselves,

Chúng ta không biết liệu những sợi lông này có tác dụng gì,

but the follicles vellus hair grows from are essential banks of stem cells

nhưng lông vellus mọc từ các nang có chứa tế bào gốc cần thiết

that repair damaged skin after injury.

cho việc phục hồi da sau thương tổn.

They’re also important sites of nerve endings that convey signals

Chúng cũng là nơi quan trọng chứa các đầu dây thần kinh truyền tín hiệu

of gentle touch to the brain.

tới não khi ai đó chạm nhẹ ta.

In fact, although it’s much finer,

Trên thực tế, tuy mỏng hơn, nhưng mật độ lông

humans have roughly the same density of body hair as apes of comparable sizes.

cơ thể ở người và vượn người có kích thước tương đương là gần bằng nhau.

So despite all this talk of human nakedness,

Vậy nên bất chấp những ý kiến về sự “trần trụi” của con người,

we're not actually as hairless as we look.

có lẽ ta không “thiếu lông” như ta tưởng.