Why do women have periods?

Translator: Trang Kieu Reviewer: Vu-An Phan

Nhiều sinh vật trên Trái Đất dường như đều có chung một đặc tính bí ẩn:

A handful of species on Earth share a seemingly mysterious trait:

a menstrual cycle.

Chu kỳ kinh nguyệt.

We're one of the select few.

Chúng ta là một trong số đó.

Monkeys, apes, bats, humans, and possibly elephant shrews

Khỉ, vượn, dơi, con người và cũng có thể là chuột chù voi.

are the only mammals on Earth that menstruate.

là những động vật có vú duy nhất trên Trái Đất có kinh nguyệt.

We also do it more than any other animal,

Ta còn có nhiều hơn những sinh vật khác,

even though its a waste of nutrients and can be a physical inconvenience.

mặc dù nó là sự lãng phí chất dinh dưỡng và cũng có thể là một sự bất tiện thể chất

So where's the sense in this uncommon biological process?

Vậy ý nghĩa của quá trình sinh học không phổ biến này là gì?

The answer begins with pregnancy.

Câu trả lời bắt đầu với sự mang thai.

During this process, the body's resources are cleverly used to shape

Trong quá trình này, chất dinh dưỡng của cơ thể được dùng để hình thành

a suitable environment for a fetus,

một môi trường thích hợp cho phôi thai,

creating an internal haven for a mother to nurture her growing child.

tạo ra một môi trường bên trong an toàn cho bà mẹ để nuôi dưỡng đứa trẻ lớn lên.

In this respect, pregnancy is awe-inspiring,

Về mặt này thì việc mang thai rất kì diệu,

but that's only half the story.

nhưng nó chỉ là một nửa câu chuyện.

The other half reveals that pregnancy places a mother and her child at odds.

Nửa còn lại chỉ ra rằng việc mang thai đặt người mẹ và đứa bé vào sự may rủi.

As for all living creatures,

Như tất cả các sinh vật khác,

the human body evolved to promote the spread of its genes.

cơ thể người được tiến hóa để đẩy mạnh quá trình di truyền gen.

For the mother, that means she should try to provide equally

Với người mẹ, điều này có nghĩa là mẹ phải chia đều gen

for all her offspring.

cho tất cả các con.

But a mother and her fetus don't share exactly the same genes.

Nhưng gen của mẹ và phôi thai không giống nhau hoàn toàn.

The fetus inherits genes from its father, as well,

Phôi thai còn kế thừa gen từ cha,

and those genes can promote their own survival by extracting

và những gene này có thể xúc tiến cho sự tồn tại của nó bằng cách loại bỏ

more than their fair share of resources from the mother.

nhiều hơn nguồn gen được chia từ người mẹ.

This evolutionary conflict of interests

Sự xung đột lợi ích quá trình tiến hóa

places a woman and her unborn child in a biological tug-of-war

đặt người mẹ và đứa con chưa ra đời trong một sự giành co khoa học

that plays out inside the womb.

diễn ra trong tử cung.

One factor contributing to this internal tussle

Một yếu tố làm nên cuộc chiến nội bộ này

is the placenta, the fetal organ that connects to the mother's blood supply

là nhau thai, một cơ quan của bào thai nối với máu của mẹ

and nourishes the fetus while it grows.

và nuôi dưỡng cho thai nhi lớn lên.

In most mammals, the placenta is confined behind a barrier of maternal cells.

Ở các loài động vật có vú, nhau thai được bao bọc sau màng chắn của tế bào của mẹ.

This barrier lets the mother control the supply of nutrients to the fetus.

Màng chắn này giúp mẹ kiểm soát lượng dinh dưỡng cung cấp cho con.

But in humans and a few other species,

Nhưng loài người và một số ít loài khác,

the placenta actually penetrates right into the mother's circulatory system

nhau thai thâm nhập thẳng vào trong hệ tuần hoàn của mẹ,

to directly access her blood stream.

tiếp cận trực tiếp với mạch máu.

Through its placenta, the fetus pumps the mother's arteries with hormones

Nhờ có nhau thai, phôi bơm hormone vào động mạch của mẹ

that keep them open to provide a permanent flow of nutrient-rich blood.

làm các mạch mở ra để cung cấp dòng chảy liên tục của máu giàu chất dinh dưỡng.

A fetus with such unrestricted access can manufacture hormones

Một phôi thai với sự tiếp cận không bị hạn chế thế này có thể sản xuất ra hormone

to increase the mother's blood sugar, dilate her arteries,

để tăng lượng đường trong máu của mẹ, làm giãn động mạch

and inflate her blood pressure.

và làm tăng huyết áp của mẹ.

Most mammal mothers can expel or reabsorb embryos if required,

Hầu hết các loài động vật có vú đều có thể đẩy ra và hấp thụ lại phôi thai nếu cần,

but in humans, once the fetus is connected to the blood supply,

Nhưng với con người, một khi phôi thai kết nói với nguồn cung cấp máu,

severing that connection can result in hemorrhage.

cắt đứt liên kết đó có thể gây ra xuất huyết máu.

If the fetus develops poorly or dies,

Nếu phôi thai phát triển thiếu thốn hoặc chết,

the mother's health is endangered.

sức khỏe của người mẹ sẽ bị nguy hiểm.

As it grows, a fetus's ongoing need for resources can cause intense fatigue,

Khi phát triển, nhu cầu dinh dưỡng liên tục của phôi có thể gây ra mệt, căng thẳng

high blood pressure,

và cao huyết áp,

and conditions like diabetes and preeclampsia.

và những tình trạng như tiểu đường và co giật.

Because of these risks,

Bởi vì những nguy hiểm này,

pregnancy is always a huge, and sometimes dangerous, investment.

Việc mang thai luôn rất quan trong, nhiều khi nguy hiểm và cần sự đầu tư.

So it makes sense that the body should screen embryos carefully

Vì vậy là hợp lý khi cho rằng cơ thể nên che chở phôi thai cẩn thận

to find out which ones are worth the challenge.

để tìm ra cái nào xứng đáng để thử thách.

This is where menstruation fits in.

Đó là lý do có kinh nguyệt.

Pregnancy starts with a process called implantation,

Sự mang thai bắt đầu với một quá trình gọi là sự cấy vào.

where the embryo embeds itself in the endometrium that lines the uterus.

Nơi mà phôi thai tự cấy vào lớp niêm mạc của tử cung.

The endometrium evolved to make implantation difficult

Lớp niêm mạc tử cung phát triển để phôi thai cấy vào nó khó khăn,

so that only the healthy embryos could survive.

để chỉ những phôi thai khỏe mạnh mới có thể tồn tại.

But in doing so,

Nhưng khi làm thế,

it also selected for the most vigorously invasive embryos,

nó cũng chọn ra những phôi thai khỏe mạnh nhất

creating an evolutionary feedback loop.

tạo ra vòng tuần hoàn tiến hóa.

The embryo engages in a complex, exquisitely timed hormonal dialogue

Phôi thai đó tham gia vào một cuộc tương tác nội tiết phức tạp, và đúng thời điểm

that transforms the endometrium to allow implantation.

điều đó biến đổi lớp niêm mạc tử cung để cho phép sự cấy ghép của phôi thai.

What happens when an embryo fails the test?

Điều gì xảy ra khi một phôi thai rớt cuộc kiểm tra?

It might still manage to attach,

Nó vẫn có thể xoay sở để gia nhập

or even get partly through the endometrium.

hoặc thậm chí lấy được một phần của niêm mạc tử cung.

As it slowly dies, it could leave its mother vulnerable to infection,

Khi nó từ từ chết đi, nó có thể làm mẹ nó dễ bị nhiễm trùng,

and all the time, it may be emitting hormonal signals that disrupt her tissues.

và luôn luôn, nó sẽ phát ra những dấu hiệu nội tiết để phá vỡ các mô của mình

The body avoids this problem by simply removing every possible risk.

Cơ thể tránh vấn đề này bằng cách loại bỏ tất cả các nguy cơ có thể.

Each time ovulation doesn't result in a healthy pregnancy,

Mỗi khi sự rụng trứng không tạo ra một sự mang thai khỏe mạnh,

the womb gets rid of its endometrial lining,

tử cung sẽ bị tróc lớp niêm mạc tử cung của mình,

along with any unfertilized eggs, sick, dying, or dead embryos.

cùng với những trứng chưa được thụ tinh, ốm, chết hoặc phôi chết.

That protective process is known as menstruation,

Quá trình bảo vệ này được biết đến như là kinh nguyêt,

leading to the period.

xảy ra theo chu kỳ

This biological trait, bizarre as it may be,

Những đặc tính sinh học này, kì lạ như tất cả những gì có thể,

sets us on course for the continuation of the human race.

đặt chúng ta vào dòng chảy cho sự tiếp tục của loài người.