The dangers of mixing drugs - Céline Valéry

Translator: Anthony Dam Reviewer: Kate Trinh

Which of these three people is doing something risky?

Ai trong số ba người sau đây đang làm chuyện rủi ro?

Is it the one who takes their cholesterol medication with grapefruit juice?

Đó có phải là người dùng thuốc giảm cholesterol với nước ép bưởi?

The one who takes Acetaminophen pain relievers

Hay là người uống thuốc Acetaminophen giảm đau

for a sore ankle before going out for drinks?

cho mắt cá chân bị nhức trước khi đi nhậu?

Or the one who’s on a blood-thinning medication

Hay là người uống thuốc chống đông máu

and takes an aspirin for a headache?

và sau đó uống aspirin để trị nhức đầu?

Actually, all of them are.

Thật ra là tất cả họ.

Each has inadvertently created a drug interaction that could, in extreme cases,

Mỗi người đã vô tình tạo tương tác thuốc mà trong trường hợp nặng có thể

lead to kidney failure; liver damage;

dẫn đến suy thận, tổn thương gan;

or internal bleeding.

hoặc là xuất huyết nội.

Drug interactions happen

Các tương tác thuốc xảy ra

when the combination of a drug with another substance

khi việc kết hợp một loại thuốc với một loại chất khác

causes different effects than either would individually.

cho ra tác dụng khác so với việc uống riêng từng loại.

Foods, herbal supplements, legal drugs, and illicit substances

Thực phẩm, thực phẩm chức năng, thuốc, chất gây nghiện và chất cấm

can all cause drug interactions.

tất cả đều có thể gây ra tương tác thuốc.

Most drug interactions fall into two categories.

Hầu hết các tương tác thuốc được chia làm hai loại.

Some take place when two substances’ effects influence each other directly.

Một số xảy ra khi tác dụng của chất này ảnh hưởng trực tiếp đến chất kia.

In other cases, one substance effects how the body processes another,

Trong trường hợp khác, chất này tác động đến cách cơ thể phản ứng lại với chất kia

like how it is absorbed, metabolized, or transported around the body.

chẳng hạn như cách nó được hấp thụ, chuyển hoá, và tuần hoàn khắp cơ thể.

Blood thinners and aspirin, for example,

Ví dụ thuốc chống đông máu và aspirin,

have similar effects that become dangerous when combined.

có tác dụng tương tự nhưng khi kết hợp chúng lại trở nên nguy hiểm.

Both prevent blood clots from forming—

Cả hai đều ngăn việc hình thành máu đông.

blood thinners by preventing the formation of the clotting factors

Thuốc chống đông máu ngăn ngừa sự hình thành của các yếu tố đông tụ

that hold clots together,

khiến các cục máu đông tụ lại với nhau.

and aspirin by preventing blood cells from clumping into groups

Và aspirin ngăn ngừa các tế bào máu kết thành khối

that become clots.

mà sau đó sẽ trở thành máu đông.

Individually, these effects are usually safe,

Một cách riêng rẽ, các tác dụng này thường an toàn,

but taken together, they can prevent blood clotting to a dangerous extent,

nhưng khi kết hợp lại, chúng sẽ ngăn ngừa máu đông tụ đến mức độ nguy hiểm,

possibly causing internal bleeding.

có thể sẽ gây ra xuất huyết nội.

While blood thinners and aspirin are generally harmless

Trong khi thuốc chống đông máu và aspirin thường vô hại

when taken individually,

khi dùng riêng biệt,

interactions where one substance exacerbates the effects of another

sự tương tác khi mà một chất làm trầm trọng tác dụng của chất khác

can also take place between drugs that are independently harmful.

cũng có thể xảy xa giữa các chất có hại khi dùng riêng biệt.

Cocaine and heroin are each dangerous,

Cô-ca-in và hê-rô-in, cả hai chất đều nguy hiểm,

and those dangers compound when the two drugs are combined—

Và lại càng nguy hiểm hơn khi hai chất được kết hợp,

even though their behavioral effects may feel like they cancel each other out.

mặc dù hiệu ứng hành vi của chúng trông có vẻ triệt tiêu lẫn nhau.

Cocaine is a stimulant, and many of its effects, like increased heart rate,

Cô-ca-in là một chất kích thích, và nhiều hiệu ứng của nó, như làm tăng nhịp tim,

cause the body to need more oxygen.

khiến cơ thể cần nhiều ô-xy hơn.

But heroin, a depressant, slows breathing—

Nhưng hê-rô-in, một chất làm dịu, lại làm chậm nhịp thở,

reducing the body’s oxygen supply just when it needs more.

làm giảm lượng ô-xy đưa vào cơ thể khi nó cần nhiều ô-xy hơn.

This combination strains the organs and can cause respiratory failure and death.

Sự kết hợp này bắt các cơ quan làm việc căng thẳng và dẫn đến suy hô hấp, tử vong.

The interaction between grapefruit juice and certain medications

Sự tương tác giữa nước ép bưởi và một số loại thuốc

in class of cholesterol-lowering drugs called statins,

trong nhóm thuốc làm hạ cholesterol hay còn được gọi là statins,

has to do with drug metabolism.

lại có liên quan đến quá trình chuyển hoá thuốc.

The liver produces enzymes, molecules that facilitate the breakdown of substances

Gan sản xuất enzym, các phân tử có vai trò thúc đẩy sự phân huỷ chất

that enter the body.

khi chúng đi vào cơ thể.

Enzymes can both activate drugs,

Enzym có thể vừa kích hoạt thuốc,

by breaking them down into their therapeutic ingredients

bằng cách phân huỷ thuốc thành các thành phần trị liệu của chúng

from more complex molecules, and deactivate them,

từ các phân tử phức tạp hơn, và vừa có thể khử hoạt tính của chúng

by breaking harmful compounds down into harmless metabolites.

bằng cách phân huỷ các hợp chất có hại thành các chất chuyển hoá vô hại.

There are many, many different enzymes,

Có rất, rất nhiều loại enzym khác nhau,

each of which has a binding site that fits a specific molecule.

mỗi loại có một vị trí hoạt động thích hợp cho một loại chất nhất định.

Grapefruit binds to the same enzyme as statins,

Nước ép bưởi và thuốc statins liên kết với cùng loại enzym,

making less of that enzyme available to break down statins.

dẫn đến làm giảm số lượng enzym còn lại để phân huỷ các thuốc statins.

So combining the two means that a greater concentration of the drug

Cho nên việc kết hợp cả hai đồng nghĩa với việc nồng độ thuốc cao hơn

stays in the bloodstream for a longer period of time,

sẽ ở lại trong máu trong một khoảng thời gian lâu hơn,

potentially causing kidney failure.

điều này có khả năng dẫn đến suy thận.

Alcohol can also alter the function of the enzyme that breaks down Acetaminophen,

Rượu cũng có thể phá huỷ chức năng của loại enzym phân huỷ Acetaminophen,

the active ingredient in pain relievers like Tylenol and paracetamol.

hoạt chất trong các thuốc giảm đau như Tylenol và paracetamol.

When someone takes Acetaminophen, some of it is converted into a toxic substance.

Khi một người uống Acetaminophen, một số sẽ được chuyển hoá thành chất độc.

At the recommended dose,

Với liều khuyên dùng,

there isn’t usually enough of this toxic byproduct to cause harm.

thường thì phụ phẩm độc hại này sẽ không nhiều tới mức gây hại.

Nhưng việc uống bia rượu nhiều có thể sẽ ngăn cản hoạt động của enzym

But heavy drinking can alter enzyme activity

so more of that byproduct is produced,

nên nhiều phụ phẩm được tạo ra hơn,

potentially causing liver damage

gây nên khả năng tổn thương gan

even with what’s usually a safe dose of acetominophen.

dù là với liều lượng acetominophen mà bình thường được coi là an toàn.

Meanwhile, the herbal remedy Saint John’s Wort increases the liver’s production

Trong khi đó, thảo dược Saint John’s Wort làm tăng việc sản sinh

of a particular enzyme.

một loại enzym trong gan.

That means the drugs this enzyme is responsible for breaking down

Điều này nghĩa là các thuốc mà enzym này chịu trách nhiệm phân huỷ

get metabolized faster—

được chuyển hoá nhanh hơn,

sometimes too fast, before they can have their therapeutic effects.

đôi khi quá nhanh, trước khi chúng phát huy được tác dụng chữa bệnh.

In spite of the dizzying number of possible interactions,

Mặc dù số lượng tương tác thuốc tiềm năng tăng chóng mặt,

most of the dangerous interactions with commonly used drugs are well known.

hầu hết các tương tác thuốc nguy hiểm của các loại thuốc hay dùng đều được biết.

And new developments in science are helping us keep better track

Và các phát triển trong khoa học đang giúp chúng ta theo dõi tốt

of drug interactions than ever.

các tương tác thuốc hơn bao giờ hết.

Some researchers are developing AI programs that can predict the side effects

Một số nhà nghiên cứu đang tạo nên các trí tuệ nhân tạo để dự đoán

of drug interactions before they occur,

các tác dụng phụ của tương tác thuốc trước khi chúng xảy ra,

using information about the landscape of protein interactions within your body.

bằng cách sử dụng thông tin về cấu tạo của phản ứng protein trong cơ thể.

For the new drugs that are being developed all the time,

Bởi vì các loại thuốc mới đang không ngừng được tạo ra,

supercomputers are being used to find potential interactions

các siêu máy tính đang được sử dụng để tìm ra nguy cơ tương tác thuốc

while those drugs are still in development.

ngay cả khi chúng đang trong giai đoạn phát triển.