How to get a word added to the dictionary - Ilan Stavans

Translator: Diem Dinh Reviewer: Thu Ha Tran

“Dictionary:” noun, “a malevolent literary device

“Từ điển”: danh từ, “một thủ pháp văn học hiểm ác

for cramping the growth of a language and making it hard and inelastic.”

dùng để cản trở sự phát triển của ngôn ngữ khiến nó trở nên khó khăn và cứng nhắc.”

“Lexicographer:” noun, “a writer of dictionaries; a harmless drudge.”

“Nhà từ điển học”: danh từ, “người viết từ điển; đầy tớ vô hại.”

While the concept of a dictionary dates back to ancient civilizations,

Tuy khái niệm từ điển đã có từ thời văn minh cổ đại,

the first English dictionary was published by Robert Cawdrey in 1604.

phải đến năm 1604, Robert Cawdrey mới xuất bản từ điển tiếng Anh đầu tiên.

In the centuries that followed,

Trong những thế kỷ sau đó,

many more dictionaries were written by individual authors

ngày càng có nhiều từ điển được các tác giả riêng lẻ viết

who chose what to include or exclude.

và quyết định nội dung.

They not only defined words, they openly showcased their creators’ opinions—

Không chỉ định nghĩa từ, chúng còn công khai bày tỏ quan điểm của người viết,

like Ambrose Bierce’s definition of “dictionary”

như định nghĩa “từ điển” của Ambrose Bierce

and Samuel Johnson’s definition of “lexicographer.”

và định nghĩa “nhà từ điển học” của Samuel Johnson.

After their authors deaths, many of these dictionaries quickly became outdated.

Sau khi tác giả mất, nhiều từ điển này sớm trở nên lỗi thời.

But one 19th century dictionary had a different fate.

Nhưng một bộ từ điển từ thế kỷ 19 lại có kết cục khác.

In 1828, American lawyer and author Noah Webster published

Năm 1828, luật sư kiêm tác giả người Mỹ Noah Webster xuất bản

“An American Dictionary of the English Language” with a lofty goal:

“Từ điển tiếng Anh Mỹ” với một mục tiêu cao cả:

to give the United States its own version of the English language.

cung cấp cho Hoa Kỳ một phiên bản tiếng Anh riêng.

He believed that as a new nation,

Ông tin rằng là một quốc gia mới,

the United States needed its own distinct version of English

Hoa Kỳ cần một phiên bản tiếng Anh riêng biệt

to assert its independence from Britain.

để khẳng định độc lập khỏi Anh Quốc.

In his dictionary, Webster sought to describe and officialize

Trong từ điển này, Webster tìm cách miêu tả và chính thức hóa

the way Americans spoke.

cách nói chuyện của người Mỹ.

Most dictionaries in Webster’s time were prescriptive:

Hầu hết các từ điển ở thời Webster đều có tính quy phạm:

they dictated how words should be used,

chúng quy định cách sử dụng từ

rather than documenting the way people actually used language in daily life.

thay vì ghi lại cách mọi người sử dụng ngôn ngữ trong cuộc sống thường ngày.

When Webster broke this convention and included slang words in his dictionary,

Khi Webster phá vỡ thông lệ này và thêm tiếng lóng vào từ điển,

critics accused him of polluting the English language.

giới phê bình lên án ông là làm hỏng tiếng Anh.

But he argued that these words captured local variations of language—

Nhưng ông lập luận rằng những từ này truyền tải được phương ngữ,

a vital part of what made American English unique.

một phần quan trọng tạo nên sự độc đáo của tiếng Anh Mỹ.

He also believed spelling rules were unnecessarily complex,

Ông cũng cho rằng các quy tắc chính tả quá phức tạp,

and that we should write the way we speak as much as possible.

và cách viết nên càng giống cách nói càng tốt.

Still, Webster’s own opinions influenced the words he included

Song, quan điểm của Webster có tác động đến những từ ông chọn

and the way he defined them.

và định nghĩa của chúng.

He excluded slang words from Black communities

Ông loại bỏ tiếng lóng của cộng đồng người da đen

because he didn’t consider them proper.

vì cho rằng không phù hợp.

And when he defined “woman,”

Khi định nghĩa “phụ nữ,”

he added that “women are soft, mild, pitiful, and flexible.”

ông viết “phụ nữ mềm yếu, dịu dàng, đầy trắc ẩn và linh hoạt.”

By the time of his death, Noah Webster was a household name.

Đến thời điểm qua đời, Noah Webster đã trở thành cái tên quen thuộc.

Seeing a lucrative business opportunity,

Nhận thấy cơ hội kinh doanh sinh lời,

brothers George and Charles Merriam bought the rights to Webster’s Dictionary.

anh em George và Charles Merriam mua bản quyền từ điển của Webster.

Together with Webster’s son-in-law, the Merriams made a new, revised edition.

Cùng con rể của Webster, anh em Merriam hiệu đính một ấn bản mới.

It was the beginning of the Merriam-Webster Dictionary.

Đây là khởi đầu của Từ điển Merriam-Webster.

Today, the Merriam-Webster Dictionary begins to address

Ngày nay, Từ điển Merriam-Webster bắt đầu giải quyết

a contradiction in Webster’s goal:

một mâu thuẫn trong mục tiêu của Webster:

he wanted to represent an entire nation,

ông muốn đại diện cho cả quốc gia,

but he based his work on just one person’s opinion: his own.

nhưng lại biên soạn tác phẩm dựa trên quan điểm của riêng mình.

Since Webster’s death, each new edition of the dictionary has been curated

Từ khi Webster qua đời, mỗi ấn bản từ điển mới lại được

by a group of language experts rather than by a single authority.

một nhóm chuyên gia ngôn ngữ phụ trách, thay vì một người có thẩm quyền duy nhất.

The current criteria for including a word in the dictionary

Hiện nay, tiêu chuẩn để thêm từ mới vào từ điển

are that it has “widespread, sustained, and meaningful use.”

là nó phải “được sử dụng rộng rãi, lâu dài và có ý nghĩa.”

This clearly includes profanities,

Tiêu chuẩn này rõ ràng bao hàm những từ khiếm nhã

which were sometimes excluded from dictionaries in the past.

đôi khi bị loại khỏi từ điển thời xưa.

Racial slurs also meet the criteria for inclusion,

Những từ phân biệt chủng tộc cũng đáp ứng tiêu chuẩn,

but some argue that including them might legitimize them.

nhưng có người cho rằng thêm vào từ điển sẽ hợp pháp hóa những từ này.

Dictionaries don’t just add new words—

Từ điển không chỉ thêm từ mới

they also redefine old words to reflect changing attitudes and usage.

mà còn định nghĩa lại từ cũ để phản ánh quan điểm và cách dùng mới.

One 1736 dictionary defined “wife” as “a married woman whose will,

Một từ điển năm 1736 định nghĩa “vợ” là “người phụ nữ đã kết hôn

in the judgment of the law, is subject to the will of her husband:

phải phục tùng ý muốn của chồng theo phán quyết của luật pháp;

for which reason a wife is said to have no will.”

do đó, người vợ không có ý chí riêng.”

Today, “wife” is defined simply as “a female partner in a marriage.”

Ngày nay, “vợ” chỉ được định nghĩa là “người hôn phối nữ trong hôn nhân.”

In 2019, Merriam-Webster’s word of the year was “they.”

Năm 2019, Merriam-Webster chọn từ “họ” là từ của năm.

The word has been in regular use for centuries,

Từ này đã được sử dụng thường xuyên trong nhiều thế kỷ,

but has only recently gained a new recognized meaning,

nhưng nghĩa mới của nó chỉ vừa được chấp nhận gần đây:

as a pronoun for one person whose gender identity is nonbinary.

đại từ chỉ một người có giới tính phi nhị phân.

The question of which words belong in the dictionary impacts all of us—

Vấn đề nên đưa từ nào vào từ điển ảnh hưởng đến tất cả chúng ta.

when our words and definitions are represented, they’re affirmed;

Khi từ và định nghĩa ta dùng được đưa vào từ điển, chúng được xác nhận;

if not, they— and we— are minimized.

nếu không, chúng – và chúng ta – sẽ bị xem nhẹ.

Today, lexicographers have expanded word sourcing

Ngày nay, các nhà từ điển học đã mở rộng nguồn từ

to include the dictionary’s users: tracking which words are most searched,

để bao gồm cả người dùng từ điển: theo dõi từ nào được tìm kiếm nhiều nhất

and adding them to the dictionary.

rồi thêm vào từ điển.

So, who decides what’s in the dictionary?

Vậy ai là người quyết định nội dung từ điển?

More than ever before the answer is: we do.

Hơn bao giờ hết, câu trả lời là: chúng ta.

All of us shape language every day.

Mỗi ngày, tất cả chúng ta định hình ngôn ngữ.

When we collectively embrace one word or redefine another,

Khi ta cùng chấp nhận hoặc định nghĩa lại từ nào đó,

eventually, those words and meanings are reflected in our dictionaries.

về sau, những từ và ngữ nghĩa ấy sẽ được thể hiện trong từ điển.