What causes dandruff, and how do you get rid of it? - Thomas L. Dawson

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Sara Ozturk

Here in this abundant forest,

Bu gür ormanda,

Malassezia is equipped with everything it could ever need.

Malassezia’nın ihtiyacı olabilecek her şey elinin altında.

Feasting constantly, it’s in paradise.

Durmadan ziyafet çekiyor, adeta cennette.

But wait— what’s this?

Ama bekleyin, bu da ne?

In fact, Malassezia is a type of yeast that lives and dines

Malassezia aslında hepimizin saç derisinde

yaşayan ve beslenen bir tür maya.

on all of our scalps.

And in about half of the human population, its activity causes dandruff.

İnsan nüfusunun yaklaşık olarak yarısında faaliyetleri kepeğe neden oluyor.

So, why do some people have more dandruff than others?

Peki neden bazı insanlarda diğerlerine göre daha fazla kepek oluyor?

And how can it be treated?

Nasıl tedavi edilebilir?

We might consider ourselves individuals, but we’re really colonies.

Kendimizi birey olarak görebiliriz ama aslında kolonileriz.

Our skin hosts billions of microbes.

Derimiz milyarlarca mikrop barındırıyor.

Malassezia yeasts make themselves at home on our skin shortly after we’re born.

Malassezia mayaları biz doğduktan kısa bir süre sonra

derimizde rahatlarına bakıyorlar.

Follicles, the tiny cavities that grow hairs all over our body,

Saç kökleri, yani tüm vücudumuzda saç çıkan küçük oyuklar,

make for especially popular living quarters.

popüler yaşam alanını oluşturuyor.

Malassezia are fond of these hideouts because they contain glands

Malassezia da bu sığınaklara bayılıyor

çünkü saçlarımızı yağlandırdığı ve güçlendirdiği düşünülen

that secrete an oil called sebum

sebum denilen bir yağı salgılayan salgı bezlerini barındırıyorlar.

that’s thought to lubricate and strengthen our hair.

Malassezia evolved to consume our skin’s proteins and oils.

Malassezia derimizdeki protein ve yağları tüketmek üzere evrilmiş.

And because of its many sebum-secreting follicles,

Sebum salgılayan birçok saç kökünden dolayı da

our scalp is one of the oiliest places on our body—

saç derimiz vücudumuzdaki en yağlı yerlerden biri

and consequently, one of the yeastiest.

ve sonuç olarak en mayalı yerlerden biri de.

As these fungi feast on our scalp’s oils, dandruff may form.

Bu mantarlar saç derimizdeki yağlardan beslendiği için kepek oluşabiliyor.

This is because sebum is composed of both saturated and unsaturated fatty acids.

Bunun nedeni sebumun hem doymuş hem de doymamış yağ asitlerinden oluşması.

Saturated fats neatly pack together.

Doymuş yağlar düzgünce diziliyorlar.

Unsaturated fats, on the other hand,

Diğer taraftan doymamış yağlar,

contain double bonds that create an irregular kink in their structure.

yapılarında düzensiz bir kıvrım yaratan çift bağlar içeriyor.

Malassezia eat sebum by secreting an enzyme

Malassezia, yağ asitlerindeki tüm yağı salan

that releases all of the oil’s fatty acids.

bir enzimi salgılayarak sebumu yiyor.

But they only consume the saturated fats, leaving the unsaturated ones behind.

Ama sadece doymuş yağları tüketerek geriye sadece doymamış olanları bırakıyorlar.

These irregularly shaped leftovers soak into the skin

Bu gelişigüzel şekillenen artıklar deride emiliyor

and pry its barrier open, allowing water to escape.

ve bariyeri açarak suyun sızmasına izin veriyorlar.

The body detects these breaches and responds defensively,

Vücut bu çatlakları fark ediyor, savunarak karşılık veriyor

causing the inflammation that gives dandruff it’s itch.

ve kepeğe kaşıntısını veren iltihaba neden oluyor.

It also makes the skin cells proliferate to repair the damaged barrier.

Ayrıca hasarlı bariyeri onarması için deri hücrelerinin çoğalmasını sağlıyor.

Usually, our skin’s outer surface, or epidermis,

Genellikle derimizin dış yüzeyi ya da diğer bir deyişle üst deri

completely renews itself every two to three weeks,

her iki ile üç haftada bir kendini tamamen yeniler.

Epidermal cells divide, move outwards, die,

Üst deri hücreleri bölünür, dışa doğru ilerler, ölür

and form the skin’s tough outer layer,

ve derinin sert dış katmanını oluşturur

which gradually sheds off in single cells far too small to see.

ki bu dış katman, göremeyecek kadar küçük tek hücrelerle yavaş yavaş dökülür.

But with dandruff, cells churn out quickly to correct the broken barrier,

Ama kepekte hücreler kırık bariyeri düzeltmek için hızla ürerler,

meaning they don’t mature and differentiate properly.

yani düzgün bir şekilde olgunlaşmıyor ve farklılaşmıyorlar.

Instead, they form large, greasy clumps around the hair follicle

Aksine saç kökünün etrafında gözle görünür pullar şeklinde

that are shed as visible flakes.

geniş, yağlı kümeler oluşturuyorlar.

This is how Malassezia’s voracious appetite

Malassezia’nin obur iştahı

and our bodies reaction to its by-products lead to dandruff.

ve vücudumuzun yan ürünlere tepkisi işte böyle kepeğe neden oluyor.

Currently, the most effective way to get rid of dandruff

Şu anda kepekten kurtulmanın en etkili yolu

is by using antifungals in things like shampoos,

şampuan gibi şeylerde mantar önleyici kullanmak,

applied directly to the scalp, to kill Malassezia.

direkt saç derisine uygulamak ve Malassezia’yı öldürmek.

For those who experience dandruff,

Kepek yaşayanlara göre,

it usually comes and goes as sebum secretions vary throughout one's lifetime

hormonal değişimlere bağlı olarak sebum salgıları değişiklik gösterdiğinden

due to hormonal changes.

kepek gelip gidiyor.

But despite the fact that Malassezia colonize everyone to a similar extent,

Ama Malassezia herkesi benzer şekilde kolonileştirmesine rağmen

not everyone gets dandruff.

herkeste kepek olmuyor.

Some people are more susceptible.

Bazı insanlar daha duyarlı oluyor.

Exactly why is unclear.

Neden böyle olduğu tam olarak belli değil.

Do people with dandruff have a certain genetic predisposition?

Kepekli insanların belli bir genetik yatkınlığı mı var?

Is their skin barrier more permeable?

Deri bariyerleri daha mı geçirgen?

Scientists are currently investigating if people with dandruff do, in fact,

Bilim insanları şu anda kepekli insanların

gerçekten de saç derilerinde daha fazla su kaybına uğrayıp uğramadıklarını

lose more water through their scalps,

and whether this is what’s leading their skin cells to proliferate.

ve deri hücrelerinin çoğalmasına neden olan şeyin bu olup olmadığını araştırıyor.

Araştırmacılar, Malassezia’nın iltihabı düzenleyen oxylipin denilen

Researchers are learning that Malassezia communicate with our immune system

using small, oily molecules called oxylipins that regulate inflammation.

küçük, yağlı molekülleri kullanarak

bağışıklık sistemimizle iletişim kurduğunu öğrendiler.

If they can find a way to inhibit inflammatory oxylipins

İltihaplı oxylipinleri engellemenin ve iltihap önleyici olanları attırmanın

and boost anti-inflammatory ones, they could develop new treatments.

bir yolunu bulurlarsa yeni tedaviler geliştirebilirler.

Scientists are also investigating if there’s any benefit to our relationship

Bilim insanları ayrıca Malassezia ile ilişkimizin

bir yararı olup olmadığını da araştırıyorlar.

with Malassezia.

They hypothesize that dandruff,

Bizim açımızdan rahatsız edici ve utanç verici olabilen kepeğin

which can be uncomfortable and embarrassing for us,

creates a reliable, oily food source for the yeast.

maya için sağlıklı, yağlı besin kaynağı oluşturduğu varsayımında bulunuyorlar.

But dandruff isn’t contagious or a great threat to our health.

Ama kepek bulaşıcı değil ve sağlığımıza büyük bir tehdit oluşturmuyor.

And Malassezia seem to excel at defending their territory, our skin,

Ama Malassezia bölgelerini, yani derimizi Staphylococcus aureus gibi

from other, more harmful microbes like Staphylococcus aureus.

diğer zararlı mikroplardan korumada çok iyi bir iş çıkarıyor gibi görünüyor.

So, while scientists have gotten to the bottom of many mysteries

Bilim insanları bu duruma dair birçok gizemin kökenine inerken

surrounding this condition, it must be said:

şu da söylenmeli:

dandruff remains a head-scratcher.

Kepek hala kafa kaşındırıcı kalmaya devam ediyor.